Ph©n lo¹i vµ ph©n vïng ®éng th¸i níc cã ¸p ë §BNB<br />
1. GS. TS. §Æng H÷u ¥n-Héi §CTV ViÖt Nam<br />
2. Ths. NguyÔn TiÕp T©n-CTy XD &CGCN thuû lîi<br />
3. KS. §ç Hïng S¬n-Cty XD&CGCN thñy lîi<br />
Tãm t¾t<br />
HiÖn nay trong nghiªn cøu §T ND§ cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T, song ph©n<br />
lo¹i vµ ph©n vïng theo ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè ¶nh hëng ®Õn §T lµ c¸ch hîp lý nhÊt.<br />
Trªn c¬ së tæng hîp c¸c tµi liÖu nghiªn cøu vÒ ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T, còng nh tµi liÖu quan<br />
tr¾c §T ND§ ë §BNB, c¸c t¸c gi¶ ®· ®a ra s¬ ®å ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T níc cã ¸p vµ ¸p<br />
dông nã ®Ó ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T níc cã ¸p trong trÇm tÝch §Ö tø vµ Neogen ë §BNB.<br />
<br />
1.§Æt vÊn ®Ò<br />
HiÖn nay trong nghiªn cøu ®éng th¸i (§T) níc díi ®Êt (ND§) nãi chung vµ §T níc cã<br />
¸p nãi riªng cã nhiÒu c¸ch ph©n vïng §T. Song ph©n vïng theo ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè<br />
¶nh hëng ®Õn §T lµ c¸ch ph©n vïng hîp lý nhÊt [1, 2, 3, 4].<br />
ë níc ta vÊn ®Ò nghiªn cøu §T ND§ ®· ®îc b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû tríc.<br />
Ba m¹ng líi quan tr¾c §T ND§ ë ®ång b»ng B¾c bé, ®ång b»ng Nam bé (§BNB) vµ T©y<br />
Nguyªn ®· ®îc x©y dùng vµ hµng n¨m ®· cung cÊp nhiÒu th«ng tin vÒ mùc níc, thµnh phÇn<br />
ho¸ häc cña c¸c tÇng chøa níc trong vïng [6]. Víi chuçi quan tr¾c tuy cha dµi, nhng ®ñ c¬ së<br />
cho phÐp chóng ta hÖ thèng ho¸, ph©n lo¹i, ph©n vïng §T.<br />
X©y dùng ®îc b¶n ®å ph©n vïng §T hîp lý cã ý nghÜa rÊt lín kh«ng chØ ®èi víi khai th¸c<br />
vµ sö dông hîp lý tµi nguyªn ND§ mµ cßn ®èi víi chÝnh c«ng t¸c nghiªn cøu §T. Nguyªn t¾c<br />
ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T níc ngÇm ®· ®îc ®Ò cËp trong c«ng tr×nh [5]. Trong c«ng tr×nh nµy<br />
chóng t«i chØ muèn ®Ò cËp ®Õn ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T níc cã ¸p theo ®iÒu<br />
kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè ¶nh hëng ®Õn §T vµ ¸p dông nã ®Ó ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T níc<br />
cã ¸p phøc hÖ chøa níc Pleistocen trung-thîng (Q12-3), tÇng chøa níc Pleistocen h¹ (Q11),<br />
phøc hÖ chøa níc Pliocen (N2) vµ Miocen (N1) ë §BNB.<br />
Trong c«ng tr×nh nµy thuËt ng÷ “ph©n lo¹i” ®îc hiÓu lµ sù ph©n chia §T ND§ theo ®iÒu<br />
kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chóng. Cßn thuËt ng÷ “ph©n vïng” ®îc hiÓu lµ sù<br />
ph©n chia l·nh thæ nghiªn cøu ra nh÷ng kh«ng gian tån t¹i §T cã ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè<br />
¶nh hëng kh¸c nhau.<br />
2. C¸c chØ tiªu ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T níc cã ¸p theo ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè<br />
¶nh hëng ®Õn §T<br />
C¸c chØ tiªu ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T níc ngÇm vµ níc cã ¸p cã nh÷ng ®iÓm chung vµ<br />
còng cã nh÷ng ®iÓm riªng. Sù kh¸c nhau lµ do ®iÒu kiÖn thÕ n»m cña níc cã ¸p kh¸c níc<br />
ngÇm. Níc cã ¸p cã miÒn cÊp, vËn ®éng vµ tho¸t.<br />
Gièng níc ngÇm, theo ®iÒu kiÖn cung cÊp, §T cña níc cã ¸p ®îc ph©n ra ba kiÓu: Cung<br />
cÊp theo mïa, quanh n¨m vµ thêi gian ng¾n vµ theo gi¸ trÞ cung cÊp cho níc cã ¸p, cô thÓ lµ hÖ<br />
sè Èm ít A cã thÓ ph©n ra ba phô kiÓu: Cung cÊp tèt (A>1,3), cung cÊp ®iÒu hoµ (A=0,5-1,3) vµ<br />
cung cÊp kÐm (A