zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Tâm lý học

PHÂN TÂM HỌC NHẬP MÔN - NHỮNG HÀNH VI SAI LẠC – 7

Chia sẻ: Muay Thai | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Báo xấu

73
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lúc cô ta đột nhiên hiểu tại sao mình không muốn cho cái gối chạm vào gỗ trên thành giường, cô ta cho tôi biết ý nghĩa của lễ nghi: cái gối tượng trưng cho người đàn bà, còn thành giường dường thẳng tượng trưng cho người đàn ông. Cô ta muốn đàn ông xa đàn bà, nghĩa là không muốn cho cha mẹ giao hợp với nhau. Vì thế nên nàng giả vờ sợ hãi bắt cha mẹ phải để ngỏ cửa thông sang phòng nàng để nàng có dịp rình mò, chính sự rình mò này làm nàng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: PHÂN TÂM HỌC NHẬP MÔN - NHỮNG HÀNH VI SAI LẠC – 7

Phên têm hoåc nhêåp mön 91 Luác cö ta àöåt nhiïn hiïíu taåi sao mònh khöng muöën cho caái göëi chaåm vaâo göî trïn thaânh giûúâng, cö ta cho töi biïët yá nghôa cuãa lïî nghi: caái göëi tûúång trûng cho ngûúâi àaân baâ, coân thaânh giûúâng dûúâng thùèng tûúång trûng cho ngûúâi àaân öng. Cö ta muöën àaân öng xa àaân baâ, nghôa laâ khöng muöën cho cha meå giao húåp vúái nhau. Vò thïë nïn naâng giaã vúâ súå haäi bùæt cha meå phaãi àïí ngoã cûãa thöng sang phoâng naâng àïí naâng coá dõp rònh moâ, chñnh sûå rònh moâ naây laâm naâng mêët nguã trong bao nhiïu àïm. Thónh thoaãng naâng laåi sang phoâng cha meå nùçm vaâo giûäa hai ngûúâi. Chñnh luác àoá laâ luác “caái göëi” vaâ “göî trïn thaânh giûúâng” xa caách nhau thûåc sûå. Sau naây lúán lïn khöng thïí nùçm trong giûúâng cha meå àûúåc, naâng tiïëp tuåc giaã vúâ súå haäi, bùæt meå nhiïìu khi sang nguã bïn giûúâng mònh. Tònh traång naây chùæc chùæn múã àêìu cho nhiïìu àiïìu phaát minh coá dêëu vïët trong lïî nghi noái trïn. Nïëu caái göëi tûúång trûng cho ngûúâi àaân baâ thò viïåc döìn cho löng trong àïåm kï chùn vïì möåt phña tûúâng trûng cho sûå coá thai. Ngûúâi bïånh sau khi döìn loâng vaâo möåt chöî àïí tûúång trûng cho sûå coá thai. Ngay sau àoá laåi san bùçng löng trong àïåm laâ nguå yá khöng muöën cho meå mònh coá thai vaâ sinh ra möt àûáa em coá thïí caånh tranh vúái mònh. Nïëu caái göëi to tûúång trûng cho ngûúâi em thò caái göëi chó kï úã àêìu tûúång trûng cho ngûúâi con. Taåi sao caái göëi nhoã phaãi àïí theo hònh quaã traám. Taåi sao àêìu ngûúâi con gaái phaãi àùåt àuáng àûúâng cheáo cuãa hònh àoá? Hònh quaã traám tûúång trûng cho dûúng vêåt chui vaâo êm höå luác múã to vaâ àêìu ngûúâi con gaái tûúång trûng cho dûúng vêåt chui vaâo êm höå. Àoá laâ nhûäng àiïìu àaáng buöìn àöëi vúái möåt cö gaái coân trong trùæng, nhûng xin caác baån nhúá cho laâ töi khöng hïì bõa ra nhûäng chuyïån àoá, töi chó giaãi thñch thöi. Lïî nghi cuãa cö gaái quaã laâ möåt àiïìu kyâ laå, giûäa lïî nghi naây vaâ nhûäng àiïìu giaãi thñch hùèn phaãi coá möåt sûå tûúng ûáng naâo. Nhûng àiïìu quan troång laâ lïî nghi àoá khöng phaãi chó bùæt nguöìn úã möåt yá tûúãng kyâ khöi maâ úã nhiïìu yá tûúãng têåp trung úã möåt àiïím naâo àoá. Lïî nghi naây cuäng hònh dung sûå ham muöën vïì tònh duåc, khi theo nghôa tñch cûåc, coá tñnh caách thay thïë, khi coá nghôa tiïu cûåc, nhû möåt phûúng saách tûå baão vïå. Sûå phên tñch lïî nghi noái trïn coá thïí dûåa àïën nhiïìu kïët quaã nûäa nïëu chuáng ta chuá troång àïën nhûäng triïåu chûáng khaác cuãa ngûúâi bïånh, nhûng nhûäng kïët quaã naây khöng liïn can gò àïën muåc àñch cuãa chuáng ta. Caác baån chó cêìn biïët laâ cö gaái àöëi vúái cha coá möåt tònh nhuåc duåc phaát sinh ngay tûâ höìi coân nhoã, vò thïë nïn cö múái toã http://ebooks.vdcmedia.com
Sigmund Freud 92 ra khöng thên thiïån vúái meå. Sûå phên tñch nhûäng triïåu chûáng àaä àûa chuáng ta ài sêu vaâo àúâi söëng tònh duåc cuãa ngûúâi bïånh vaâ möåt khi àaä hiïíu roä yá nghôa vaâ yá muöën cuãa caác triïåu chûáng thêìn kinh naây, chuáng ta seä khöng ngaåc nhiïn trûúác nhûäng àiïìu nhêån thêëy. Töi àaä trònh baây laâ giöëng nhû haânh vi sai laåc vaâ giêëc mú, nhûäng triïåu chûáng bïånh thêìn kinh cuäng coá yá nghôa vaâ liïn quan chùåt cheä àïën àúâi söëng thêìm kñn cuãa ngûúâi bïånh. Têët nhiïn töi khöng àoâi hoãi caác baån tin tûúãng vaâo nhûäng àïì nghõ cuãa töi sau hai thñ duå naây. Nhûng caác baån cuäng khöng thïí àoâi hoãi töi àûa ra thûåc nhiïìu thñ duå khaác cho túái khi naâo caác baån tin tûúãng hoaân toaân. Vò coá nhiïìu chi tiïët quaá nïn nïëu chuáng ta muöën hiïíu roä möåt trong caác àiïím vïì lyá thuyïët bïånh thêìn kinh, töi phaãi daânh möåt lúáp hoåc trong saáu thaáng möîi tuêìn 5 giúâ múái daåy xong àûúåc. Vò thïë nïn töi dûâng laåi úã hai thñ duå naây thöi. Caác baån muöën khaão cûáu sêu röång hún nïn àoåc nhûäng saách vúã vïì àiïím naây, vñ duå nhû nhûäng cöng trònh giaãi thñch caái triïåu chûáng àaä trúã thaânh cöí àiïín cuãa J.B reuer (chûáng naáo loaån thêìn kinh), cöng trònh giaãi thñch nhûäng triïåu chûáng tùm töëi cuãa bïånh àiïn daåi treã con cuãa C.G.Jung vaâ nhûäng baâi àùng trïn caác taåp chñ khaác. Nhûäng cöng trònh khaão cûáu naây khöng thiïëu soát. Sûå phên tñch, giaãi thñch, dêîn giaãi nhûäng triïåu chûáng bïånh thêìn kinh àûúåc caác nhaâ phên têm hoåc chuá troång àïën nöîi hoå quïn luön nhûäng vêën àïì khaác trong vêën àïì naây. Caác baån naâo muöën tòm hiïíu seä ngaåc nhiïn khi thêëy sao nhiïìu taâi liïåu thïë, nhûng caác baån cuäng seä gùåp möåt vaâi khoá khùn. YÁ nghôa cuãa möåt triïåu chûáng nùçm trong caác liïn quan vúái àúâi söëng thêìm kñn cuãa ngûúâi bïånh. Triïåu chûáng caâng coá tñnh caách caá nhên bao nhiïu, chuáng ta caâng cêìn giaãi thñch nhûäng liïn quan àoá bêëy nhiïu. Möîi khi àûáng trûúác möåt tònh traång khöng coá yá nghôa hay trûúác möåt haânh vi khöng coá muåc àñch roä raâng, chuáng ta phaãi cöë tòm ra yá nghôa vaâ muåc àñch àoá. Haânh vi aám aãnh cuãa ngûúâi bïånh chaåy tûâ phoâng naây qua phoâng khaác röìi bêëm chuöng goåi ngûúâi hêìu phoângn thûåc coá tñnh àiïín hònh cho nhûäng triïåu chûáng naây. Nhûng nhiïìu khi chuáng ta cuäng thêëy coá nhûäng triïåu chûáng coá àùåc tñnh khaác. Nhûäng triïåu chûáng naây phaãi àûúåc coi nhû àiïín hònh cho bïånh thêìn kinh, vò giöëng nhau trong moåi trûúâng húåp, sûå khaác biïåt giûäa caá nhên bõ xoaá nhoaâ àïën nöîi chuáng ta khöng thïí gùæn liïìn chuáng vaâo vúái àúâi söëng caá nhên cuãa ngûúâi bïånh hay àùåt chuáng trûúác nhûäng tònh traång coá thûåc. Lïî nghi cuãa ngûúâi bïånh thûá hai coá tñnh àiïín hònh nhiïìu hún nhûng cuäng coá nhiïìu tñnh caá biïåt laâm cho chuáng ta http://ebooks.vdcmedia.com
Phên têm hoåc nhêåp mön 93 coá thïí giaãi thñch àûúåc lõch sûã cuãa trûúâng húåp àoá. Nhûng têët caã nhûäng ngûúâi bõ aám aãnh àïìu coá khuynh hûúáng lùåp ài lùåp laåi möåt cûã chó, laâm cho cûã chó naây thaânh nhõp nhaâng, tòm caách taách baåch cûã chó àoá ra. Phêìn lúán boån hoå coá thoái quen rûãa tay. Nhûäng ngûúâi bïånh súå ra phöë, khöng phaãi laâ nhûäng sûå aám aãnh, coá thïí coi nhû nhûäng chûáng naáo loaån thêìn kinh, hay sûå lo êu phêåp phöìng, thûúâng lùåp ài lùåp laåi maäi maäi möåt vaâi cûã chó àïën chaán naãn: súå nhûäng núi tuâ tuáng, nhûäng núi úã ngoaâi trúâi röång, nhûäng àûúâng phöë daâi ngoùçng maäi khöng hïët. Hoå coá caãm tûúãng àûúåc che chúã khi ài cuâng möåt ngûúâi quen hay nghe tiïëng xe àùçng sau lûng. Nhûng àùçng sau nhûäng triïåu chûáng chung naây, möîi ngûúâi àïìu coá nhûäng tñnh caá biïåt nhiïìu khi hoaân toaân traái ngûúåc nhau. Coá ngûúâi súå àûúâng phöë chêåt heåp, ngûúâi khaác súå àûúâng phöë röång, coá ngûúâi chó ài ra ngoaâi khi coá ñt ngûúâi qua laåi, coá ngûúâi chó ài ra ngoaâi khi coá nhiïìu ngûúâi ngoaâi phöë. Sûå naáo loaån thêìn kinh cuäng thïë tuy coá nhiïìu àiïím caá biïåt nhûng cuäng coá nhiïìu àiïím àiïín hònh coá tñnh caách chung laâm cho rêët khoá tòm ra cöåi rïî khi khaão saát lõch sûã cuãa ngûúâi bïånh. Chuáng ta dûåa vaâo nhûäng tñnh caách àiïín hònh coá thïí àoaán bïånh. Nïëu trong möåt trûúâng húåp naáo loaån thêìn kinh chùèng haån, chuáng ta coá thïí gaán cho möåt trûúâng hoåp àiïín hònh möåt biïën cöë caá biïåt naâo àoá, vñ duå nhû möåt sûå nön oeå vaâo nhiïìu sûå nön oeå khaác, chuáng ta seä bõ laåc hûúáng khi sûå phên tñch cho thêëy trong möåt trûúâng húåp khaác sûå nön oeå laåi bùæt nguöìn úã möåt biïën cöë caá nhên coá tñnh caách khaác hùèn. Luác àoá chuáng ta seä phaãi cöng nhêån rùçng nhûäng sûå nön oeå do sûå naáo loaån thêìn kinh gêy ra coá nhûäng nguyïn nhên maâ chuáng ta khöng biïët, vò nhûäng sûå kiïån do sûå phên tñch àûa ra chó laâ nhûäng duyïn cúá bõ lúåi duång khi cêìn àïën. Vò thïë cho nïn chuáng ta ài àïën kïët luêån naãn loâng laâ nïëu nhúá nhûäng sûå kiïån vaâ biïën cöë söëng àöång àöëi vúái ngûúâi bïånh, chuáng ta àaä ài àïën möåt vaâi sûå giaãi thñch thoaã àaáng vïì yá nghôa caác triïåu chûáng thêìn kinh, vïì phûúng diïån caá nhên thò chuáng ta àaä khöng tòm àûúåc yá nghôa cuãa nhûäng triïåu chûáng àiïín hònh xaãy ra luön luön. Ngoaâi ra töi cuäng chûa àûa ra cho caác baån xem àûúåc hïët nhûäng khoá khùn gùåp phaãi möîi khi muöën phên tñch thûåc roä raâng nhûäng triïåu chûáng. Töi seä khöng noái àïën nhiïìu sûå khoá khùn àoá khöng phaãi vò muöën cho cöng cuöåc cuãa mònh coá veã töët àeåp nhûng chñnh vò khöng muöën laâm loaån oác caác baån trong buöíi àêìu tiïëp xuác naây. Chuáng ta chó múái ài nhûäng bûúác àêìu chêåp chûäng trong cöng viïåc tòm hiïíu yá nghôa cuãa caác triïåu chûáng, chuáng ta phaãi taåm haâi loâng vúái nhûäng kïët quaã thu lûúåm àûúåc vaâ chó tiïën dêìn vïì phña http://ebooks.vdcmedia.com
Sigmund Freud 94 nhûäng àiïìu chûa biïët. Töi an uãi caác baån bùçng moåi caách noái rùçng, giûäa nhûäng triïåu chûáng noái trïn khöng thïí naâo coá sûå khaác biïåt dûúåc. Nïëu nhûäng triïåu chûáng caá nhên chùæc chùæn phuå thuöåc vaâo nhûäng biïën cöë söëng àöång cuãa ngûúâi bïånh thò nhûäng triïåu chûáng àiïín hònh cuäng phuå thuöåc vaâo nhûäng biïën cöë àiïín hònh, nghôa laâ chung cho moåi ngûúâi. Nhûäng tñnh chêët khaác tòm thêëy àïìu àïìu trong caác ngûúâi bïånh chó laâ nhûäng phaãn ûáng töíng quaát thûúâng xaãy ra àöëi vúái ngûúâi bïånh, vñ duå nhû nhûäng sûå lùåp ài lùåp laåi möåt cûã chó naâo àoá vaâ loâng àa nghi trong triïåu chûáng bõ aám aãnh. Toám laåi chuáng ta chùèng coá lyá do gò àïí naãn loâng trûúác khi biïët àûúåc nhûäng kïët quaã thu lûúåm àûúåc vïì sau naây. Trong thuyïët vïì giêëc mú chuáng ta cuäng gùåp nhûäng khoá khùn tûúng tûå. Nöåi dung roä raâng cuãa giêëc mú cuäng coá sûå khaác biïåt caá nhên to lúán, chuáng ta àaä trònh baây laâ sûå phên tñch giuáp àûúåc cho ta nhûäng gò chûáa àûång trong nöåi dung àoá. Nhûng caånh nhûäng giêëc mú caá nhên coá nhûäng giêëc mú àiïín hònh xaãy ra giöëng nhau hoaân toaân àöëi vúái moåi ngûúâi. Àoá laâ nhûäng giêëc mú coá nöåi dung àöìng nhêët rêët khoá giaãi thñch: vñ duå nhû ngûúâi ta nùçm mú thêëy mònh bõ ngaä, bay lïn, lûúån ài lûúån laåi, búi löåi, thêëy mònh bõ ngùn trúã hay trêìn truöìng, vaâ nhiïìu giêëc mú höìi höåp lo êu khaác coá thïí giaãi thñch nhiïìu caách khaác nhau tuyâ theo tûâng ngûúâi, nhûng khöng giaãi thñch àûúåc taåi sao noá laåi coá tñn caách àiïín hònh vaâ àïìu àïìu chaán naãn nhû thïë. Trong nhûäng giêëc mú naây cuäng nhû trong chûáng bïånh thêìn kinh àiïín hònh chuáng ta thêëy coá nhûäng chi tiïët caá nhên, thay àöíi luön luön, nïëu múã röång quan niïåm naây ra chuáng ta coá thïí àûa chuáng vaâo khung caãnh cuãa nhûäng giêëc mú khaác maâ khöng cêìn laâm möåt àiïìu gò maånh meä caã. 18. VÖ THÛÁC COÁ THÏÍ COI NHÛ MÖÅT TAÁC ÀÖÅNG GÊY THÛÚNG TÑCH Trong nhûäng doâng trïn töi àaä noái vúái caác baån rùçng töi khöng muöën duâng laâm khúãi àiïím cho cöng trònh khaão saát cuãa chuáng ta nhûäng àiïím nghi ngúâ maâ laâ nhûäng dûä kiïån chuáng ta àaä àaåt àûúåc. Hai cêu chuyïån phên tñch trong phêìn trïn coá nhûäng kïët quaã rêët hay maâ töi chûa noái àïën. Thûá nhêët: caã hai ngûúâi bïånh àïìu cho ta caãm tûúãng laâ hoå bõ raâng buöåc vaâo möåt maãnh àúâi quaá khûá cuãa hoå. Hoå khöng thïí taách rúâi ra khoãi quaá khûá àoá cho nïn khöng àïí yá gò àïën hiïån taåi cuäng nhû tûúng lai. Hoå chòm sêu vaâo cùn bïånh cuãa hoå cuäng nhû nhûäng http://ebooks.vdcmedia.com
Phên têm hoåc nhêåp mön 95 ngûúâi muöën vaâo nhaâ tu kñn àïí tröën traánh söë mïånh khöng àeåp àeä. Àöëi vúái ngûúâi bïånh thûá nhêët nguyïn nhên cuãa moåi àiïìu àau khöí chñnh laâ sûå bêët lûåc cuãa öng chöìng trong àïm tên hön. Chñnh trong nhûäng triïåu chûáng cuãa cùn bïånh hiïån roä ra ngoaâi maâ ta thêëy roä baâ laâm nhû thïë naâo trong cöng viïåc phaán àoaán thaái àöå cuãa chöìng: Nhûäng lúâi gúä töåi cho chöìng, tha thûá cho chöìng, nêng chöìng lïn cao, röìi tiïëc reã vò mêët chöìng. Duâ haäy coân treã, haäy coân giûä àûúåc tuöíi xuên, baâ duâng àuã moåi caách thûåc tïë hay tûúng tûúång àïí trung thaânh vúái chöìng. Baâ khöng tiïëp ngûúâi laå, khöng àïí yá àïën caách ùn mùåc, ngöìi xuöëng ghïë röìi maâ khöng àûáng lïn àûúåc möåt caách dïî daâng, ngêåp ngûâng khi phaãi kyá tïn, khöng thïí tùång cho ai möåt vêåt gò caã, muöën chûáng toã rùçng baâ ta khöng thïí cho ngûúâi khaác möåt thûá gò cuãa mònh. Àöëi vúái ngûúâi bïånh thûá hai, nguyïn nhên laâ möëi tònh thùæm thiïët àöëi vúái ngûúâi cha trong tuöíi dêåy thò röìi keáo daâi maäi vïì sau. Cö gaái ài àïën kïët luêån laâ khöng thïí lêëy chöìng möåt khi chûa khoãi bïånh. Nhûng chuáng ta coá àuã lyá do rùçng, chñnh vò muöën úã gêìn cha vaâ khöng muöën lêëy chöìng nïn cö ta múái bõ mùæc bïånh. Chuáng ta phaãi tûå hoãi bùçng caách naâo vaâ bùçng àûúâng löëi naâo ngûúâi ta coá thïí coá möåt thaái àöå hïët sûác kyâ laå vaâ bêët lúåi nhû thïë àöëi vúái cuöåc àúâi; giaã duå nhû thaái àöå àoá laâ möåt àùåc tñnh chung cho moåi thûá bïånh thêìn kinh chûá khöng riïng cho hai ngûúâi bïånh naây. Quaã àoá laâ möåt àùåc tñnh chung cho moåi bïånh thêìn kinh coá möåt têìm quan troång rêët cao trong thûåc tïë. Ngûúâi bïånh naáo loaån thêìn kinh cuãa Breuer bõ aám aãnh ngay trong thúâi kyâ ngûúâi cha bõ chïët vaâ cö ta bõ öëm nùång. Duâ àaä khoãi bïånh cö ta cuäng gêìn nhû khöng coân muöën söëng nûäa; duâ sûác khoãe àaä trúã laåi bònh thûúâng cö ta cuäng khöng muöën söëng nhû nhûäng ngûúâi àaân baâ khaác. Phên tñch kyä nhûäng triïåu chûáng vaâ nhûäng hêåu quaã cuãa trûúâng húåp tûâng ngûúâi bïånh, chuáng ta thêëy rùçng ngûúâi naâo cuäng quay vïì dô vaäng. Trong phêìn lúán trûúâng húåp hoå thûúâng choån möåt thúâi kyâ rêët súám cuãa àúâi hoå, nhûäng nùm àêìu tiïn cuãa tuöíi êëu thú, coá khi ngay caã thúâi kyâ coân buá sûäa. Nhûäng ngûúâi mùæc bïånh thêìn kinh vò bõ thûúng trong trêån chiïën vûâa qua cuäng tûúng tûå nhû nhûäng ngûúâi bïånh cuãa chuáng ta trong nhûäng thñ duå trïn. Trûúác chiïën tranh cuäng coá nhûng trûúâng húåp tûúng tûå nhû thïë xaãy ra sau nhûäng tai naån xe lûãa hay nhûäng tai naån ghï gúám khaác. Tuy nhiïn nhûäng ngûúâi bõ bïånh thêìn kinh vò bõ thûúng cuäng khöng thïí àem so saánh vúái nhûäng ngûúâi bïånh bõ http://ebooks.vdcmedia.com
Sigmund Freud 96 thêìn kinh tûå nhiïn nhû nhûäng ngûúâi noái trïn. Chuáng ta chûa thïí xïëp hoå vaâo loaåi àoá, töi hy voång laâ möåt ngaây kia seä coá àiïìu muöën noái vúái caác baån vïì hoå. Nhûng hai loaåi ngûúâi bïånh naây giöëng nhau hoaân toaân úã àiïím naây: caã hai bõ bïånh vò bõ thûúng hay vò tûå nhiïn àïìu trúã vïì thúâi kyâ tai naån xaãy ra, laâm cho hoå bõ thûúng. Trong giêëc mú hoå thûúâng söëng laåi caãnh àoá: trong nhûäng trûúâng húåp bõ lïn cún àöång kinh cún naâo cuäng laâm cho hoå quay trúã laåi thúâi kyâ àoá. Ngûúâi ta coá thïí cho rùçng nhûäng ngûúâi bïånh khöng sao quïn àûúåc tònh traång bõ thûúng àoá vaâ tònh traång naây luác naâo cuäng nhû àûáng sûâng sûäng trûúác mùåt hoå nhû möåt cöng viïåc hiïån thúâi, cêëp baách; quan niïåm naây àöëi vúái chuáng ta quan troång vò noá múã àûúâng cho möåt quan niïåm kinh tïë vïì nhûäng sûå hoaåt àöång tinh thêìn. Ngay chûä bõ thûúng cuäng chùèng coá nghôa gò khaác hún laâ möåt nghôa kinh tïë. Chuáng ta goåi bùçng danh tûâ àoá möåt caách biïën cöë trong möåt thúâi gian ngùæn àem laåi cho àúâi söëng tinh thêìn möåt söë kñch àöång quaá nhiïìu khiïën cho ta khöng thïí duâng nhûäng phûúng saách thöng thûúâng àïí gaåt boã àûúåc chuáng, vaâ hêåu quaã cuãa tònh traång naây laâ gêy ra nhûäng sûå röëi loaån lêu daâi trong viïåc sûã duång nghõ lûåc cuãa con ngûúâi. Sûå tûúng tûå naây khuyïën khñch chuáng ta goåi nhûäng biïën cöë söëng àöång cuãa nhûäng ngûúâi bïånh cuãa chuáng ta laâ nhûäng biïën cöë gêy xuác àöång. Do àoá chûáng bïånh thêìn kinh coá möåt tñnh caách rêët giaãn àún: chûáng bïånh thêìn kinh coá thïí àûúåc àöìng hoáa vúái möåt vïët thûúng vaâ giaãi thñch àûúåc bùçng caách cho rùçng ngûúâi bïånh khöng àuã khaã nùng phaãn ûáng vúái möåt biïën cöë tinh thêìn coá tñnh caách tònh caãm sêu àêåm möåt caách bònh thûúâng. Àoá chñnh laâ àiïìu Breuer vaâ töi àaä cöng böë nùm 1893 - 1895 trong möåt cöng thûác àêìu tiïn toám tùæt nhûäng kïët quaã àaåt àûúåc sau nhûäng cöng trònh khaão saát múái. Trûúâng húåp àaân baâ söëng xa chöìng phuâ húåp vúái quan niïåm naây. Vïët thûúng tinh thêìn do sûå bêët lûåc cuãa öng chöìng gêy ra chûa thaânh seåo nïn baâ ta luön luön nhúá laåi vïët thûúng naây. Nhûng ngay trong trûúâng húåp thûá hai ngûúâi con gaái coá caãm tònh thùæm thiïët vúái ngûúâi cha quan niïåm cuãa chuáng ta àaä coá àiïìu gò khöng dïî hiïíu. Trûúác hïët, loâng thûúng cuãa möåt àûáa con gaái àöëi vúái cha laâ möåt viïåc rêët thûúâng xaãy ra vaâ laâ möåt tònh caãm rêët dïî bõ chïë ngûå cho nïn danh tûâ bõ thûúng coá veã nhû khöng coá nghôa gò; sau nûäa, tònh caãm naây luác àêìu chùèng coá taác duång gò tai haåi vaâ chó xuêët hiïån sau khi bõ bïånh thêìn kinh thöi. Do àoá chuáng ta phaãi cho rùçng sûå thûåc phûác taåp hún chuáng ta tûúãng nhûng duâ sao cuäng khöng phaãi vò nhûäng leä àoá maâ quan niïåm vïì vïët thûúng cuãa chuáng ta khöng coá giaá trõ: noá seä coá möåt àõa võ khaác vaâ chõu nhûäng àiïìu kiïån khaác. http://ebooks.vdcmedia.com
Phên têm hoåc nhêåp mön 97 Vò thïë chuáng ta rúâi boã con àûúâng chuáng ta ài. Trûúác hïët, con àûúâng naây khöng dêîn chuáng ta ài xa vaâ chuáng ta coân phaãi hoåc hoãi nhiïìu trûúác khi biïët noá dêîn ta ài àêu. Vïì viïåc quay trúã laåi möåt thúâi kyâ trong quaá khûá, chuáng ta coân möåt nhêån xeát nûäa laâ sûå kiïån naây vûúåt qua giúái haån cuãa bïånh thêìn kinh. Bïånh thêìn kinh quaã coá nhûäng sûå quay trúã vïì nhû thïë nhûng khöng phaãi sûå quay trúã vïì naâo cuäng gêy ra bïånh, khöng àöìng hoáa vúái bïånh vaâ khöng len loãi vaâo trong àúâi ngûúâi bïånh. Möåt thñ duå trong sûå trúã vïì naây coá thïí tòm thêëy trong nöîi buöìn laâm cho ngûúâi ta rúâi boã hùèn quaá khûá vaâo tûúng lai. Nhûng sûå buöìn rêìu khaác hùèn bïånh thêìn kinh. Nhûng traái laåi cuäng coá nhûäng bïånh thêìn kinh àûúåc coi nhû hònh thûác bïånh hoaån cuãa sûå buöìn rêìu. Cuäng coá khi sau möåt biïën cöë laâm rung chuyïín caã àúâi hoå, nhiïìu ngûúâi thêët voång àïën nöîi khöng coân nghô gò àïën hiïån taåi vaâ tûúng lai nûäa, chó chuá troång àïën quaá khûá thöi. Nhûng khöng phaãi vò thïë maâ hoå laâ nhûäng ngûúâi mùæc bïånh thêìn kinh. Cho nïn duâ vêën àïì bõ thûúng coá quan troång vaâ xuêët hiïån luön luön nhû thïë naâo chùng nûäa chuáng ta cuäng seä khöng duâng noá àïí biïíu thõ bïånh thêìn kinh. Thûá hai: kïët quaã cuãa cöng trònh khaão cûáu khöng coá giúái haån vïì sau. Noái vïì ngûúâi bïånh thûá nhêët chuáng ta àaä trònh baây laâ cûã chó bõ aám aãnh cuãa baâ ta khöng coá yá nghôa gò vaâ baâ ta àaä gùæn liïìn vaâo àoá nhûäng kyã niïåm thêìm kñn cuãa cuöåc àúâi. Chuáng ta àaä nghiïn cûáu nhûäng liïn quan giûäa cûã chó naây vaâ nhûäng kyã niïåm kia röìi dûåa theo tñnh chêët cuãa nhûäng kyã niïåm naây àïí tòm ra yá muöën cuãa cûã chó kia. Nhûng luác àoá chuáng ta àaä gaåt ra ngoaâi möåt chi tiïët àaáng àûúåc chuá yá. Trong khi ngûúâi bïånh laâm nhûäng cûã chó aám aãnh nhû thïë, baâ ta khöng hïì biïët gò vïì biïën cöë phaát sinh ra cûã chó àoá. Liïn quan giûäa nhûäng àiïìu baâ ta laâm biïën cöë ra sao baâ ta khöng hïì hay biïët, baâ àaä noái thûåc khi noái rùçng baâ ta khöng roä nguyïn nhên naâo àaä thuác àêíy mònh laâm viïåc àoá. Thïë röìi bõ aãnh hûúãng búãi phûúng phaáp trõ bïånh, möåt ngaây kia baâ biïët roä liïn quan àoá vaâ noái cho chuáng ta nghe. Nhûng baâ ta vêîn khöng biïët gò vïì nguyïn nhên cuãa cûã chó doá: àöëi vúái baâ ta chó coá vêën àïì sûãa chûäa möåt biïën cöë àaáng buöìn trong quaá khûá vaâ nêng chöìng lïn möåt bêåc cao hún. Chó sau möåt sûå chûäa chaåy lêu daâi baâ múái biïët àûúåc lyá do àoá chñnh laâ lyá do àöåc nhêët khiïën cho baâ àaä coá nhûäng haânh àöång aám aãnh noái trïn. Chuáng ta àaä dûåa vaâo quang caãnh trong nhaâ sau àïm tên hön vaâ nhûäng nguyïn nhên thuác àêíy ngûúâi bïånh do loâng yïu chöìng gêy http://ebooks.vdcmedia.com
Sigmund Freud 98 nïn àïí tòm ra yá nghôa cuãa cûã chó aám aãnh. Trong khi laâm nhûäng cûã chó àoá, ngûúâi bïånh khöng hïì biïët àïën yá nghôa, nguöìn göëc vaâ muåc àñch cuãa nhûäng cûã chó àoá. Vêåy coá nghôa laâ trong ngûúâi bïånh coá caã möåt sûå hoaåt àöång tinh thêìn maâ cûã chó aám aãnh chó laâ hêåu quaã. Baâ cuäng caãm thêëy hêåu quaã naây nhûng khöng möåt àiïìu kiïån tinh thêìn naâo àaä xêm nhêåp àûúåc vaâo yá thûác cuãa baâ. Baâ ta haânh àöång giöëng nhû anh chaâng bõ thöi miïn nhêån lïånh cuãa Bernheim phaãi múã möåt caái duâ trong phoâng trònh diïîn, nùm phuát sau khi tónh dêåy, àaä tuên lïånh maâ khöng biïët taåi sao mònh laâm thïë. Khi chuáng ta noái àïën nhûäng hoaåt àöång tinh thêìn vö thûác, chuáng ta àaä nghô àïën tònh traång vûâa noái. Chuáng ta thaách bêët cûá ai coá thïí khaão saát tònh traång àoá möåt caách àuáng nguyïn tùæc khoa hoåc hún chuáng ta vò nïëu hoå laâm àûúåc chuáng ta seä huãy boã quan niïåm vïì nhûäng sûå hoaåt àöång tinh thêìn vö thûác. Cho àïën khi àoá chuáng ta seä boã ngoaâi tai moåi lúâi baâi baác cho rùçng vö thûác khöng coá thûåc theo nghôa khoa hoåc cuãa chûä naây, vaâ àoá chó laâ möåt caách noái cho hay maâ thöi. Lúâi baâi baác naây khöng coá giaá trõ gò vò caái vö thûác maâ hoå cho laâ khöng coá thûåc laåi coá nhûäng kïët quaã rêët thûåc vaâ nhêån thêëy àûúåc sûå aám aãnh. Tònh traång cuãa ngûúâi bïånh thûá hai cuäng giöëng nhû thïë. Cö ta àaä taåo ra möåt nguyïn tùæc theo àoá caái göëi khöng àûúåc chaåm vaâo göî trïn thaânh giûúâng röìi theo nguyïn tùæc àoá maâ khöng hiïíu noá bùæt nguöìn úã àêu, coá nghôa gò vaâ do àöång lûåc naâo thuác àêíy. Duâ cö ta coá phaãn khaáng dûä döåi àïën àêu chùng nûäa, hay khöng theâm àïí yá àïën nguyïn tùæc àoá, hay tòm caách laâm traái laåi, àïìu khöng aãnh hûúãng gò àïën viïåc phaãi cûã haânh àuáng theo nguyïn tùæc àaä àùåt ra. Cö ta bõ bùæt buöåc phaãi theo vaâ tha höì tûå hoãi taåi sao mònh laåi laâm nhû thïë. Trong nhûäng triïåu chûáng cuãa sûå aám aãnh, trong caách phaát biïíu vaâ thuác àêíy àöåt nhiïn hiïån ra khöng ai biïët tûâ àêu túái, chöëng laåi aãnh hûúãng cuãa àúâi söëng bònh thûúâng, xuêët hiïån nhû nhûäng ngûúâi khaách laå àêìy àuã quyïìn haânh, nhû nhûäng ngûúâi bêët tûã coá mùåt trong cuöåc àúâi öìn aâo cuãa ngûúâi thûúâng, laâm sao khöng nhêån ra rùçng àoá laâ dêëu vïët cuãa möåt vuâng naâo àùåc biïåt trong tinh thêìn, möåt vuâng söëng riïng biïåt àöëi vúái caác vuâng khaác, vúái moåi hoaåt àöång vaâ biïíu thõ cuãa àúâi söëng bïn trong. Nhûäng triïåu chûáng, biïíu thõ vaâ thuác àêíy àoá laâm cho chuáng ta chùæc chùæn rùçng coá möåt vö thûác tinh thêìn, vaâ mön thêìn kinh hoåc vò chó biïët coá möåt têm lyá hûäu thûác thöi nïn khöng laâm caách naâo khaác hún laâ tuyïn böë rùçng biïíu thõ noái trïn chó laâ kïët quaã cuãa sûå suy nhûúåc. Têët nhiïn tûå chuáng, nhûäng sûå biïíu thõ vaâ thuác àêíy naây khöng coá tñnh caách vö thûác, cuäng nhû nhûäng cûã chó aám aãnh cuäng khöng thoaát khoãi caãm giaác hûäu thûác. Nhûäng sûå biïíu http://ebooks.vdcmedia.com
Phên têm hoåc nhêåp mön 99 thõ vaâ thuác àêíy àoá seä khöng trúã nïn nhûäng triïåu chûáng nïëu khöng xêm nhêåp vaâo yá thûác. Nhûng nhûäng àiïìu kiïån tinh thêìn maâ nhûäng biïíu thõ vaâ thuác àêíy naây phaãi chõu cuäng nhû caác têåp thïí maâ sûå giaãi thñch cuãa chuáng ta àaä xïëp chuáng vaâo coá tñnh caách vö thûác, ñt nhêët cuäng cho túái khi chuáng trúã nïn coá yá thûác nhúâ nhûäng àiïìu phên tñch cuãa chuáng ta. Nhûäng àiïìu nhêån thêëy trong trûúâng húåp hai ngûúâi bïånh noái trïn cuäng laâ nhûäng àiïìu nhêån thêëy trong moåi trûúâng húåp bïånh thêìn kinh khaác; trong moåi trûúâng húåp, ngûúâi bïånh khöng hïì hay biïët gò vïì nhûäng àiïìu àoá caã; bao giúâ sûå phên tñch cuäng cho thêëy rùçng nhûäng triïåu chûáng naây chó laâ kïët quaã cuãa nhûäng hoaåt àöång tinh thêìn vö thûác coá thïí trúã thaânh hûäu thûác vúái möåt söë àiïìu kiïån naâo àoá. Nïëu caác baån thïm têët caã nhûäng àiïìu naây vaâo nhûäng àiïìu vûâa àûúåc trònh baây trong àoaån trïn, caác baån seä hiïíu dïî daâng taåi sao mön phên têm hoåc khöng thïí boã qua giaã thuyïët vïì sûå vö thûác vaâ taåi sao chuáng ta laåi coi sûå vö thûác nhû möåt caái gò àoá coá thïí súâ moá thêëy àûúåc. Caác baån cuäng hiïíu luön taåi sao nhûng keã chó hiïíu biïët qua loa vïì sûå vö thûác, chûa hïì phên tñch sûå vö thûác bao giúâ, chûa hïì giaãi thñch möåt giêëc mú bao giúâ, chûa hïì tòm hiïíu yá nghôa cuãa möåt triïåu chûáng bïånh thêìn kinh bao giúâ, nhûäng keã àoá khöng thïí coi àûúåc laâ nhûäng chuyïn viïn. Chuáng ta cêìn nhùæc laåi möåt lêìn nûäa: chó möåt viïåc coá thïí duâng sûå giaãi thñch àïí tòm hiïíu yá nghôa cuãa möåt triïåu chûáng bïånh thêìn kinh cuäng àuã laâ möåt bùçng chûáng khöng phuã nhêån àûúåc laâ sûå vö thûác quaã laâ möåt àiïìu coá thûåc vaâ chuáng ta cêìn chêëp nhêån sûå coá mùåt cuãa noá. Nhûng nhû thïë chûa phaãi laâ hïët. Möåt phaát minh khaác cuãa Breuer maâ töi coi laâ rêët quan troång cho ta biïët nhiïìu hún nûäa vïì liïn quan giûäa vö thûác vaâ nhûäng triïåu chûáng bïånh thêìn kinh. Khöng nhûäng yá nghôa cuãa caác triïåu chûáng naây coá tñnh caách vö thûác maâ giûäa vö thûác naây vaâ sûå coá mùåt cuãa caác triïåu chûáng coá nhûäng liïn quan coá thïí thay thïë nhau àûúåc. Caác baån seä hiïíu töi ngay, cuâng vúái Breuer töi khùèng àõnh rùçng: möîi khi chuáng ta àûáng trûúác möåt triïåu chûáng, chuáng ta phaãi kïët luêån rùçng trong ngûúâi bïånh coá möåt vaâi hoaåt àöång vö thûác coá chûáa àûång yá nghôa cuãa triïåu chûáng naây. YÁ nghôa nêìy phaãi vö thûác thò triïåu chûáng múái phaát hiïån ra àûúåc. Nhûäng sûå hoaåt àöång tinh thêìn hûäu thûác khöng phaát sinh ra nhûäng triïåu chûáng bïånh thêìn kinh; möåt khi nhûäng hoaåt àöång vö thûác trúã thaânh hûäu thûác thò nhûäng triïåu chûáng àoá biïën mêët ngay. Baån thêëy roä chûa: àoá laâ möåt phûúng phaáp trõ bïånh, laâm cho caác http://ebooks.vdcmedia.com
Sigmund Freud 100 triïåu chûáng biïën mêët. Chñnh Breuer àaä duâng phûúng phaáp laâm biïën mêët triïåu chûáng àïí chûäa khoãi bïånh cho ngûúâi bïånh bõ naáo loaån thêìn kinh àêìu tiïn cuãa öng. Öng ta àaä tòm ra möåt kyä thuêåt hûäu thûác hoáa nhûäng sûå hoaåt àöång vö thûác dêëu giïëm yá nghôa cuãa nhûäng triïåu chûáng röìi tûâ àoá laâm cho nhûäng triïåu chûáng naây biïën mêët. Sûå phaát minh cuãa Breuer laâ kïët quaã khöng phaãi cuãa lyá luêån maâ cuãa möåt sûå quan saát thaânh cöng vúái sûå giuáp àúä cuãa ngûúâi bïånh. Caác baån àûâng tòm hiïíu sûå phaát minh naây bùçng caách keáo noá vïì möåt sûå phaát minh khaác; caác baån haäy chêëp nhêån noá nhû möåt sûå kiïån cùn baãn coá thïí àûa àïën sûå giaãi thñch nhiïìu sûå kiïån khaác. Vò thïë nïn töi xin pheáp caác baån diïîn taã sûå phaát minh naây theo möåt hònh thûác khaác. Möåt triïåu chûáng àûúåc phaát hiïån àïí thay thïë möåt caái gò khöng phaát hiïån ra àûúåc. Möåt vaâi sûå hoaåt àöång tinh thêìn vò khöng phaát triïín bònh thûúâng àûúåc àïí ài túái yá thûác nïn phaãi phaát sinh ra möåt triïåu chûáng. Vêåy triïåu chûáng bïånh thêìn kinh laâ kïët quaã cuãa möåt sûå hoaåt àöång maâ sûå phaát triïín àaä bõ ngùn chùån laâm röëi loaån búãi möåt nguyïn nhên naâo àoá. Triïåu chûáng àûúåc phaát hiïån àïí thay thïë hoaåt àöång bõ ngùn chùån naây vaâ nhû thïë àaä coá möåt sûå thay bêåc àöíi ngöi; khi phûúng phaáp trõ liïåu huãy boã àûúåc liïn quan naây tûác laâ phûúng phaáp àaä àaåt àûúåc muåc àñch. Phaát minh cuãa Breuer cho àïën bêy giúâ vêîn laâ cùn baãn cuãa phûúng phaáp trõ bïånh bùçng phên têm hoåc. Àïì luêån: “nhûäng triïåu chûáng seä biïën mêët möåt khi caác àiïìu kiïån vö thûác àaä àûúåc hûäu thûác hoáa” àaä àûúåc moåi cöng trònh khaão cûáu vïì sau khùèng àõnh, mùåc duâ gùåp biïët bao nhiïu sûå phûác taåp kyâ khöi vaâ khöng chúâ àúåi nhêët trong viïåc aáp duång vaâo thûåc tïë. Phûúng phaáp trõ bïånh cuãa chuáng ta laâ laâm sao biïën vö thûác thaânh hûäu thûác, phûúng phaáp àoá chó hûäu hiïåu khi laâm àûúåc viïåc àoá. Caác baån àûâng lêìm tûúãng rùçng cöng viïåc trõ bïånh nhû thïë seä dïî aáp duång. Ngûúâi ta súã dô mùæc bïånh thêìn kinh chñnh vò khöng biïët rùçng bïn trong mònh coá möåt hoaåt àöång tinh thêìn naâo àoá maâ àaáng leä mònh phaãi biïët. Àïì luêån naây laâm ta nhúá laåi möåt àïì luêån khaác cuãa Socrate khi öng cho rùçng töåi löîi chñnh laâ kïët quaã cuãa möåt sûå ngu döët. Möåt võ baác sô khöng khoá khùn gò khöng tòm ra dïî daâng nhûäng hoaåt àöång tinh thêìn maâ ngûúâi bïånh khöng yá thûác àûúåc. Cho nïn võ baác sô phaãi giaãi thoaát cho ngûúâi bïånh ra khoãi sûå ngu döët àoá bùçng caách noái cho y biïët àiïìu mònh tòm ra. Võ baác sô phaãi coá àuã khaã http://ebooks.vdcmedia.com
Phên têm hoåc nhêåp mön 101 nùng huãy boã möåt phêìn naâo tñnh caách vö thûác cuãa nhûäng triïåu chûáng, coân vïì liïn quan giûäa triïåu chûáng vaâ biïën cöë trong àúâi söëng ngûúâi bïånh thò baác sô laâm sao àoaán ra àûúåc vaâ phaãi chúâ àúåi ngûúâi bïånh cho mònh biïët. Nhûng vïì àiïím naây, baác sô coá thïí coá àûúåc taâi liïåu bùçng caách hoãi nhûäng ngûúâi söëng xung quanh ngûúâi bïånh àïí biïët vïì nhûäng biïën cöë trong àúâi ngûúâi bïånh, caã vïì nhûäng biïën cöë maâ ngûúâi bïånh khöng biïët vò xaãy ra trong thúâi thú êëu. Hoâa húåp hai phûúng phaáp naây, baác sô coá thïí trong möåt khoaãng thúâi gian ngùæn àaåt àûúåc muåc àñch àõnh àïën, nghôa laâ laâm cho nhûäng hoaåt àöång tinh thêìn vö thûác trúã thaânh hûäu thûác. Kïët quaã nhû thïë thûåc hoaân haão, chuáng ta àaä àaåt àûúåc nhûäng kinh nghiïåm khöng chúâ àúåi. Cuäng nhû theo Molòere coá thûá cuãi naây coá thûá cuãi noå, coá thûá hiïíu biïët naây, cuäng nhû coá thûá hiïíu biïët noå, vaâ moåi thûá hiïíu biïët àïìu khöng coá giaá trõ têm lyá nhû nhau. Sûå hiïíu biïët cuãa baác sô khöng giöëng sûå hiïíu biïët cuãa ngûúâi bïånh vaâ khöng thïí coá cuâng möåt hiïåu quaã. Nïëu baác sô noái cho ngûúâi bïånh àiïìu hiïíu biïët cuãa mònh, baác sô khöng thïí thaânh cöng. Hay noái cho àuáng hún, sûå thaânh cöng cuãa baác sô khöng phaãi úã chöî àaä huãy boã àûúåc nhûäng triïåu chûáng, nhûng laâ khúãi àêìu möåt sûå phên tñch maâ nhûäng dêëu hiïåu àêìu tiïn thûúâng do chñnh nhûäng àiïìu mêu thuêîn do ngûúâi bïånh cung cêëp. Ngûúâi bïånh biïët möåt àiïìu trûúác kia khöng biïët, àoá laâ yá nghôa cuãa triïåu chûáng cùn bïånh cuãa mònh, vêåy maâ ngûúâi bïånh cuäng khöng biïët gò hún trûúác. Nhû thïë chuáng ta thêëy rùçng coá hún möåt sûå “khöng biïët”. Muöën biïët nhûäng àiïìu “khöng biïët” coá khaác nhau ra sao, cêìn coá nhûäng hiïíu biïët sêu xa vïì têm lyá. Nhûng khöng phaãi vò thïë maâ àïì luêån cuãa chuáng ta laâ: “nhûäng triïåu chûáng seä biïën mêët möåt khi yá nghôa cuãa chuáng trúã thaânh hûäu thûác” trúã thaânh khöng àuáng. Chó coá àiïìu laâ sûå hiïíu biïët phaãi àùåt nïìn taãng trïn möåt sûå thay àöíi bïn trong ngûúâi bïånh, sûå thay àöíi naây chó phaát hiïån sau möåt cöng viïåc tinh thêìn theo àuöíi möåt muåc àñch nhêët àõnh. Chuáng ta àûáng trûúác nhûäng vêën àïì maâ sûå têåp húåp laåi seä xuêët hiïån nhû möåt àöång lûåc trong cöng viïåc cêëu thaânh nhûäng triïåu chûáng. Vaâ bêy giúâ töi hoãi caác baån: àiïìu töi vûâa noái caác baån coá cho laâ quaá tùm töëi vaâ rùæc röëi khöng? Caác baån coá bõ laåc hûúáng khi thêëy töi ruát laåi nhûäng àiïìu vûâa àûa ra, bao quanh nhûäng àïì luêån cuãa töi bùçng moåi thûá giúái haån, ài vaâo möåt chiïìu hûúáng naây àïí röìi laåi quay theo möåt chiïìu hûúáng khaác khöng? Töi tiïëc rùçng sûå viïåc àaä xaãy ra nhû thïë. Nhûng töi quaã khöng thñch àún giaãn hoáa chên lyá, khöng http://ebooks.vdcmedia.com
Sigmund Freud 102 thêëy coá gò trúã ngaåi khi trònh baây cho caác baån biïët rùçng vêën àïì cuãa chuáng ta coá nhiïìu khña caånh phûác taåp kyâ laå, khöng thêëy haåi gò khi àûa cho caác baån biïët nhûäng àiïìu maâ baån chûa thïí duâng ngay trong luác naây. Töi biïët laâ möîi sinh viïn àïìu sùæp xïëp nhûäng yá tûúãng cuãa giaáo sû theo tiïån lúåi riïng cho mònh, vùæn tùæt hoáa baâi thuyïët trònh, giaãn dõ hoáa vaâ trñch ra trong àoá nhûäng àiïìu mònh muöën giûä laåi. Têët nhiïn caâng coá nhiïìu àiïìu àûúåc trònh baây bao nhiïu thò nhûäng àiïìu àûúåc giûä laåi caâng nhiïìu bêëy nhiïu. Duâ sao töi cuäng hy voång rùçng trong bao nhiïu àiïìu trònh baây, caác baån cuäng àaä coá àûúåc möåt yá niïåm khaá roä raâng vïì phêìn chñnh trong baâi thuyïët trònh cuãa töi, nghôa laâ phêìn liïn quan àïën yá nghôa cuãa caác triïåu chûáng àïën vö thûác vaâ àïën liïn quan giûäa vö thûác vaâ caác yá nghôa naây. Coá leä caác baån seä hiïíu rùçng sau naây cöng trònh khaão cûáu cuãa chuáng ta seä hûúáng vïì hai àiïím sau àêy: möåt àùçng tòm hiïíu taåi sao loaâi ngûúâi laåi bõ bïånh, trúã thaânh naån nhên cuãa möåt chûáng bïånh thêìn kinh coá thïí keáo daâi suöët àúâi, vaâ àoá laâ vêën àïì trõ bïånh; àùçng khaác tòm xem triïåu chûáng bïånh hoaån àaä phaát triïín nhû thïë naâo vúái caác àiïìu kiïån cuãa chûáng bïånh thêìn kinh, vaâ àoá laâ vêën àïì àöång lûåc tinh thêìn. Thïë naâo cuäng coá nhûäng núi maâ hai vêën àïì naây tiïëp giaáo vúái nhau. Töi khöng muöën ài xa hún nûäa nhûng vò coân möåt chuát thò giúâ nïn töi muöën caác baån àïí yá àïën möåt àùåc tñnh khaác trong hai vuå phên tñch noái trïn: àoá laâ nhûäng löî höíng trong trñ nhúá hay chûáng mêët trñ nhúá. Töi àaä noái laâ cöng viïåc cuãa phûúng phaáp trõ bïånh theo löëi phên têm laâ: biïën vö thûác, cùn nguyïn cuãa bïånh thaânh hûäu thûác. Caác baån seä ngaåc nhiïn nïëu thêëy cöng thûác naây coá thïí àûúåc thay thïë bùçng cöng thûác sau: lêëp hïët nhûäng löî höíng trong trñ nhúá, huãy boã bïånh mêët trñ nhúá. Cöng thûác sau chùèng khaác gò cöng thûác trûúác. Vêåy chûáng mêët trñ nhúá cuãa ngûúâi bïånh thêìn kinh giûä möåt vai troâ quan troång trong viïåc phaát sinh caác triïåu chûáng. Nhûng suy nghô kyä vïì trûúâng húåp ngûúâi bïånh thûá nhêët, chuáng ta thêëy laâ vai troâ gaán cho sûå mêët trñ nhúá coá leä khöng àuáng lùæm. Ngûúâi bïånh khöng hïì quïn quang caãnh àïm tên hön, traái laåi nhúá rêët kyä vaâ trong suöët cêu chuyïån khöng coá möåt sûå quïn laäng naâo khaác trong viïåc phaát sinh ra triïåu chûáng. Tuy khöng roä raâng hún nhûng trûúâng húåp cuãa ngûúâi con gaái trong trûúâng húåp thûá hai cuäng thïë. Cö naây cuäng nhúá rêët roä duâ nhúá möåt caách ngêåp ngûâng, miïîn cûúäng, thaái àöå cuãa mònh ngaây xûa luác nhêët àõnh àoâi múã cûãa phoâng mònh thöng sang phoâng cha meå vaâ bùæt meå nhûúâng chöî cho mònh trong giûúâng cha. Àiïìu duy nhêët laâm chuáng ta ngaåc nhiïn laâ ngûúâi bïånh thûá nhêët, sau khi laâm ài laâm laåi cûã chó aám aãnh cuãa mònh rêët nhiïìu http://ebooks.vdcmedia.com
Phên têm hoåc nhêåp mön 103 lêìn, khöng hïì hay biïët gò àïën liïn quan giûäa cûã chó naây vúái biïën cöë trong àïm tên hön vaâ mùåc duâ sau naây chuáng ta àaä hûúáng dêîn baâ, baâ cuäng khöng hïì nhúá laåi kyã niïåm àoá. Ngûúâi con gaái trong trûúâng húåp sau cuäng thïë, cö ta cho rùçng caác lïî nghi vaâ nhûäng cú höåi gêy ra lïî nghi àoá bùæt nguöìn úã tònh traång cuãa cö phaãi laâm ài laâm laåi möåt söë cöng viïåc möîi ngaây. Trong caã hai trûúâng húåp khöng hïì coá chûáng mêët trñ nhúá thûåc sûå: chó coá àûát mêët súåi dêy liïn laåc àïí cho biïën cöë quay trúã laåi trñ nhúá thöi. Nhûng nïëu sûå röëi loaån trong trñ nhúá naây àuã àïí cùæt nghôa sûå aám aãnh thò trong trûúâng húåp naáo loaån tinh thêìn sûå viïåc khöng phaãi thïë. Trong sûå naáo loaån tinh thêìn thûúâng coá mêët trñ nhúá rêët nhiïìu. Phên tñch möîi triïåu chûáng trong sûå naáo loaån tinh thêìn ngûúâi ta thêëy coá rêët nhiïìu caãm tûúãng cuãa àúâi söëng trong quaá khûá maâ ngûúâi bïånh cho laâ mònh quïn hïët. Möåt àùçng nhûäng caãm tûúãng naây thuöåc vïì nhûäng nùm àêìu tiïn cuãa cuöåc söëng, thaânh ra sûå mêët trñ nhúá trong sûå naáo loaån thêìn kinh chó laâ sûå keáo daâi trûåc tiïëp cuãa chûáng mêët trñ nhúá cuãa treã con vïì nhûäng giai àoaån àêìu tiïn trong cuöåc söëng tinh thêìn ngay caã àöëi vúái nhûäng ngûúâi bònh thûúâng. Àùçng khaác nhûäng biïën cöë múái nhêët trong àúâi ngûúâi bïånh cuäng bõ quïn, nhêët laâ nhûäng cú höåi gêy ra bïånh hay laâm cho bïånh nùång hún cuäng bõ quïn möåt phêìn hay toaân thïí. Luön luön nhûäng chi tiïët quan troång biïën mêët trong toaân thïí kyã niïåm hay bõ thay thïë bùçng nhûäng kyã niïåm sai lêìm. Thûúâng thûúâng chó möåt ñt thúâi gian sau khi àûúåc phên tñch laâ nhûäng kyã niïåm vïì nhûäng biïën cöë múái naây trúã laåi, nhûäng kyã niïåm naây thûúâng bõ döìn eáp àïí laåi trong trñ nhúá nhûäng löî höíng rêët lúán. Nhûäng sûå röëi loaån trong trñ nhúá àùåc biïåt biïíu thõ cho bïånh naáo loaån thêìn kinh vúái nhûäng triïåu chûáng laâ nhûäng cún àöång kinh khöng àïí laåi möåt dêëu vïët gò trong trñ nhúá. Búãi vò sûå viïåc khöng xaãy ra tûúng tûå trong sûå aám aãnh nïn chuáng ta phaãi kïët luêån laâ nhûäng sûå mêët trñ nhúá laâ möåt àùåc tñnh têm lyá cuãa chûáng naáo loaån thêìn kinh chûá khöng phaãi laâ möåt triïåu chûáng chung cho moåi bïånh thêìn kinh khaác. Têìm quan troång cuãa sûå khaác biïåt naây àûúåc giaãm búát búãi nhêån xeát sau àêy. YÁ nghôa cuãa möåt triïåu chûáng coá thïí àûúåc quan niïåm theo hai löëi: möåt vïì phûúng diïån ngön göëc möåt vïì phûúng diïån muåc àñch, nghôa laâ noái möåt caách khaác, möåt vïì nhûäng caãm giaác vaâ biïën cöë phaát sinh ra noá, möåt vïì yá muöën maâ noá phuåc vuå. Nguöìn göëc cuãa möåt triïåu chûáng chó laâ nhûäng caãm giaác tûâ bïn ngoaâi vaâo, coá möåt luác coá tñnh caách hûäu thûác nhûng sau àoá trúã thaânh vö thûác vaâ bõ quïn laäng. Muåc àñch cuãa triïåu chûáng, khuynh hûúáng cuãa noá traái laåi trong moåi trûúâng húåp àïìu laâ möåt sûå hoaåt àöång tinh thêìn coá tñnh http://ebooks.vdcmedia.com
Sigmund Freud 104 caách hûäu thûác trong möåt luác naâo àoá, nhûng cuäng coá thïí bõ vuâi lêëp trong vö thûác maäi maäi. Vêåy viïåc mêët trñ nhúá liïn can àïën nguöìn göëc, nghôa laâ àïën nhûäng biïën cöë laâm nïìn taãng cho triïåu chûáng, nhû trong trûúâng húåp naáo loaån thêìn kinh khöng quan troång; chñnh muåc àñch khuynh hûúáng coá thïí coá tñnh caách vö thûác ngay tûâ àêìu, chñnh muåc àñch vaâ khuynh hûúáng naây múái quy àõnh sûå lïå thuöåc cuãa triïåu chûáng vúái vö thûác vaâ trûúâng húåp naây xaãy ra trong sûå aám aãnh cuäng nhû trong bïånh naáo loaån thêìn kinh. Chñnh vò gaán cho vö thûác möåt têìm quan troång nhû thïë nïn chuáng ta múái bõ phï bònh chó trñch möåt caách gay gùæt nhû thïë. Caác baån àûâng cho rùçng chöëng àöëi naây bùæt nguöìn úã chöî ngûúâi ta khöng quan niïåm àûúåc vö thûác hay khöng laâm àûúåc nhûäng cuöåc thñ nghiïåm vïì vö thûác. Lõch sûã khoa hoåc àaä hai lêìn caãi chñnh nghiïm troång àöëi vúái tñnh ñch kyã ngêy ngö cuãa loaâi ngûúâi. Lêìn thûá nhêët khi khoa hoåc chûáng minh rùçng traái àêët khöng hïì laâ trung têm cuãa vuä truå maâ chó laâ möåt phêìn nhoã beá, vö nghôa lyá trong hïå thöëng vuä truå maâ chuáng ta khöng thïí tûúãng tûúång àûúåc laâ to lúán nhû thïë naâo. Sûå chûáng minh thûá nhêët naây laâ cöng cuãa Copernic duâ trûúác àoá khoa hoåc thúâi Alexandre àaä loan baáo möåt vaâi àiïìu tûúng tûå. Lêìn thûá hai laâ khi khoa hoåc chûáng minh rùçng con ngûúâi khöng phaãi giûä möåt àõa võ àùåc biïåt cao caã trong sûå saáng taåo maâ cuäng lïå thuöåc vaâo giúái àöång vêåt, cuäng coá tñnh chêët nhû moåi àöång vêåt. Cuöåc caách maång naây àûúåc thûåc hiïån sau nhûäng cöng trònh cuãa Darwin, Wallace vaâ caác ngûúâi ài trûúác, vaâ àaä gùåp sûå chöëng àöëi kinh khuãng cuãa ngûúâi àûúng thúâi. Lêìn caãi chñnh thûá ba àaánh vaâo tñnh tûå cao tûå àaåi cuãa loaâi ngûúâi khi cho rùçng caái töi cuãa con ngûúâi khöng laâ chuã àöåc tön trong nhaâ mònh, chó àûúåc biïët möåt vaâi àiïìu leã teã, hiïëm hoi vïì nhûäng sûå xaãy ra ngoaâi yá thûác cuãa mònh trong àúâi söëng tinh thêìn. Nhûäng nhaâ phên têm hoåc khöng phaãi laâ nhûäng ngûúâi àöåc nhêët vaâ àêìu tiïn kïu goåi loâng khiïm töën cuãa loaâi ngûúâi nhûng hoå coá nhiïåm vuå phöí biïën thêåt röång raäi quan niïåm naây vúái têët caã têëm loâng hùng haái vaâ cung cêëp cho moåi ngûúâi nhûäng vêåt liïåu lêëy tûâ trong caác cuöåc thñ nghiïåm ra àïí duâng cho bêët cûá ai. Do àoá ngûúâi ta túái têëp chó trñch khoa hoåc cuãa chuáng ta, quïn hïët moåi sûå lõch sûå trong giúái vùn hoåc, phaãn khaáng chuáng ta vúái muåc àñch giuä boã nhûäng sûå raâng buöåc cuãa möåt sûå hoåp lyá vaâ vö tû. Thïm vaâo àoá, hoå coân súå nhûäng thuyïët cuãa chuáng ta gêy röëi loaån trong hoâa bònh cuãa thïë giúái nhû caác baån seä coá dõp nhêån thêëy vïì sau àêy. http://ebooks.vdcmedia.com
Phên têm hoåc nhêåp mön 105 19. CHÖËNG ÀÖËI VAÂ DÖÌN EÁP Muöën coá möåt yá niïåm àûáng àùæn vïì chûáng bïånh thêìn kinh, chuáng ta cêìn coá nhiïìu kinh nghiïåm múái vaâ àêy laâ hai cuöåc thñ nghiïåm rêët àaáng chuá yá, gêy nhiïìu tiïëng vang trong thúâi kyâ phaát hiïån. Thñ nghiïåm thûá nhêët: möîi khi chuáng ta trõ bïånh cho möåt ngûúâi naâo, ngûúâi àoá thûúâng chöëng cûå laåi rêët dûä àöåi trong suöët thúâi kyâ àiïìu trõ. Cêu chuyïån khoá tin nhûng coá thûåc. Nïëu chuáng ta khöng noái àiïìu àoá cho gia àònh ngûúâi bïånh biïët, hoå seä cho rùçng ta muöën keáo daâi thúâi kyâ trõ bïånh ra. Chñnh ngûúâi bïånh chöëng cûå laåi rêët dûä döåi tuy khöng biïët laâ mònh chöëng cûå vaâ khi chuáng ta laâm sao àïí ngûúâi bïånh nhêån ra laâ hoå chöëng cûå laåi chuáng ta tûác laâ chuáng ta àaä thaânh cöng khaá lúán. Caác baån thûã nghô xem: ngûúâi bïånh àau khöí quaá nhiïìu vò bïånh mònh laâm cho ngûúâi chung quanh àau khöí theo, hy sinh biïët bao nhiïu cöng cuãa thúâi giúâ àïí àûúåc khoãi bïånh, ngûúâi àoá coá lyá do gò àïí phaãn khaáng laåi baác sô muöën chûäa cho hoå khoãi? Hoå seä cho laâ thaái àöå chöëng àöëi àoá thûåc vö nghôa lyá möîi khi baån cho hoå biïët viïåc àoá. Vêåy maâ chùèng coân àiïìu gò àuáng hún laâ sûå chöëng àöëi àoá nûäa, coân thiïëu gò nhûäng ngûúâi àau rùng chöëng àöëi dûä döåi laåi nha sô khi thêëy àûa àöì nhöí rùng vaâo gêìn möìm. Sûå chöëng àöëi cuãa ngûúâi bïånh xuêët hiïån dûúái nhiïìu hònh thûác khaác nhau, nhiïìu khi rêët tïë nhõ, khoá nhêån ra. Ngûúâi ta khöng tin cêåy öng thêìy thuöëc, nhiïìu khi coân àïì phoâng öng ta nûäa. Trõ bïånh thêìn kinh chuáng ta cuäng duâng kyä thuêåt nhû trong viïåc giaãi thñch giêëc mú. Chuáng ta yïu cêìu ngûúâi bïånh tûå quan saát vaâ noái cho chuáng ta nghe nhûäng àiïìu hoå caãm thêëy theo thûá tûå xuêët hiïån trong oác hoå: tònh caãm, yá tûúãng, kyã niïåm. Chuáng ta yïu cêìu hoå tûå nhiïn noái ra nhûäng àiïìu mònh nghô hay caãm thêëy, chûá àûâng ngêåp ngûâng vò nhûäng àiïìu àoá khoá nghe, khoá noái, hay cho laâ khöng quan troång hay vö nghôa. Chuáng ta baão hoå laâ àûâng ngêåp ngûâng gò, àûâng nghe theo nhûäng lúâi chó trñch bïn trong vaâ nïëu hoå laâm theo àuáng lúâi chó dêîn cuãa chuáng ta thò bïånh hoå seä choáng khoãi hún. Kinh nghiïåm trong viïåc giaãi thñch giêëc mú àaä cho ta biïët laâ chñnh trong nhûäng kyã niïåm, nhûäng àiïìu nghi ngúâ laåi chûáa àûång nhiïìu vêåt liïåu giuáp cho chuáng ta tòm àûúåc vö thûác. Kïët quaã thûá nhêët thu lûúåm àûúåc trong quy tùæc cú baãn naây laâ lêëy ngay sûå chöëng àöëi cuãa ngûúâi bïånh àïí chöëng laåi ngûúâi bïånh. Ngûúâi bïånh duâng àuã moåi caách àïí khöng nghe theo lúâi baác sô, seä noái http://ebooks.vdcmedia.com

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.