Phân tích cơ hội tham gia chương trình REDD cho người dân vùng đệm khu bảo tồn thiên nhiên Thần sa - Phương Hoàng, huyện Võ Nhai, Tỉnh Thái Nguyêm

Vi Thùy Linh<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 112(12)/1: 79 - 84<br /> <br /> PHÂN TÍCH CƠ HỘI THAM GIA CHƯƠNG TRÌNH REDD CHO NGƯỜI DÂN<br /> VÙNG ĐỆM KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN THẦN SA - PHƯỢNG HOÀNG<br /> HUYỆN VÕ NHAI, THÁI NGUYÊN<br /> Vi Thùy Linh*<br /> Trường Đại học Khoa học - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> REDD- Reducing Emission from Deforestation and Forest Degradation là giải pháp tích cực giảm<br /> tình trạng mất rừng và suy thoái rừng cho các nước đang phát triển. REDD được xem là chiến lược<br /> chống biến đổi khí hậu quan trọng và hiệu quả trong bối cảnh hiện nay. Tình trạng suy thoái rừng<br /> tại khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa- Phượng Hoàng đã và đang diễn ra một cách nghiêm trọng.<br /> Giải quyết vấn đề này như thế nào? Khu vực nghiên cứu có những điều kiện để tham gia REDD<br /> không? Kết quả nghiên cứu cho thấy khu vực nghiên cứu đáp ứng khá tốt các tiêu chí và có thể là<br /> địa bàn thực thi REDD.<br /> Từ khóa: REDD, Thần Sa - Phượng Hoàng, Võ Nhai, chi trả dịch vụ, môi trường, rừng.<br /> <br /> MỞ ĐẦU*<br /> Rừng có vai rất quan trọng đối với sự sống<br /> trên hành tinh của chúng ta. Hiện nay, nguồn<br /> tài nguyên này đang bị suy giảm mạnh, là<br /> nguyên nhân quan trọng làm thay đổi khí hậu<br /> toàn cầu.<br /> REDD là sáng kiến được coi như giải pháp<br /> thiết thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn<br /> cầu. Báo cáo của Hội đồng liên chính phủ về<br /> Biến đổi khí hậu (IPCC) đã chỉ ra rằng phá<br /> rừng gây ra 18-20% lượng khí thải nhà kính<br /> trên toàn thế giới. Con số này lớn hơn tổng số<br /> các bon thải ra từ giao thông toàn thế giới [3],<br /> [6]. Vì thế, sáng kiến REDD được hình thành<br /> từ ý tưởng giản đơn ban đầu là trả tiền cho<br /> các nước đang phát triển để làm giảm phát<br /> thải khí CO2 từ nghề rừng. Việt Nam là một<br /> trong những quốc gia trên thế giới được<br /> Chương trình REDD của Liên hợp quốc (UNREDD) lựa chọn và hỗ trợ xây dựng và thực<br /> hiện thí điểm chiến lược quốc gia về REDD<br /> từ năm 2009 nhằm thử nghiệm và thể chế hóa<br /> REDD.<br /> KBT thiên nhiên Thần Sa thuộc phạm vi hành<br /> chính huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên. Khu<br /> bảo tồn có nhiều hệ sinh thái điển hình của<br /> vùng núi đá, có tính đa dạng sinh học cao với<br /> nhiều nguồn gen động- thực vật quý hiếm<br /> *<br /> <br /> ĐT: 0914400428; Email: vtlinhdhkhtn@gmail.coml<br /> <br /> mang giá trị to lớn trong duy trì cân bằng sinh<br /> thái [1]. Những năm gần đây tình trạng suy<br /> thoái và mất rừng do khai thác quá mức đã và<br /> đang diễn ra hết sức nghiêm trọng tại khu bảo<br /> tồn. Nếu như người dân tại vùng đệm Khu<br /> bảo tồn Thần Sa - Phượng Hoàng có một sinh<br /> kế ổn định, áp lực tới tài nguyên rừng nơi đây<br /> sẽ được giảm nhẹ. Trong bối cảnh hiện tại,<br /> việc tham gia vào chương trình chi trả môi<br /> trường đặc biệt là REDD có thể là một giải<br /> pháp tốt nhằm phát triển bền vững khu vực<br /> nghiên cứu.<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Để thực hiện nội dung nghiên cứu tác giả sử<br /> dụng các phương pháp: Tham khảo ý kiến<br /> chuyên gia, tổng hợp nghiên cứu những tài<br /> liệu liên quan. Đặc biệt đề tài sử dụng một<br /> số công cụ PRA: Đi lát cắt, sơ đồ tài<br /> nguyên, sơ đồ Venn, điều tra phỏng vấn<br /> trực tiếp các hộ gia đình tiêu biểu trong khu<br /> vực nghiên cứu, tham vấn ý kiến của các<br /> bên liên quan ở địa phương.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Tiêu chí chung khi lựa chọn địa bàn tham<br /> gia REDD tại Việt Nam<br /> Việt Nam là một điểm nghiên cứu thú vị cho<br /> REDD vì một số lý do: Một là, độ che phủ<br /> rừng của Việt Nam đang tăng lên nhưng chất<br /> lượng rừng lại giảm. Hai là, khác với một số<br /> nước, ở Việt Nam, REDD được xem như là<br /> 79<br /> <br /> Vi Thùy Linh<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> nguồn thu nhập tiềm năng, có thể đóng góp<br /> cho cả chương trình chi trả các dịch vụ môi<br /> trường (PES) quốc gia cũng như chiến lược<br /> xóa đói giảm nghèo. Ba là, sự lãnh đạo của<br /> chính phủ và thực tế là Nhà nước quản lý toàn<br /> bộ đất đai sẽ cung cấp những thông tin và bài<br /> học kinh nghiệm trong việc REDD sẽ vận<br /> hành ra sao trong một hệ thống quản lý chặt<br /> chẽ từ trên xuống dưới. Những lý do đó đã<br /> đưa tới cho Việt Nam cơ hội để tham gia thị<br /> trường REDD tiềm năng. Song, không phải<br /> tất cả các khu vực thuộc Việt Nam đều có thể<br /> tham gia REDD mà cần có sự chọn lọc thông<br /> qua các tiêu chí cụ thể [2], [4]. Những nghiên<br /> cứu mới nhất của UN – REDD Việt Nam đưa<br /> ra các tiêu chí, bao gồm:<br /> * Tiêu chí 1: Đặc điểm tự nhiên<br /> Đối tượng tham gia REDD không phân biệt<br /> cụ thể loại rừng nào, bất kể nơi nào có rừng<br /> đều có cơ hội để thực hiện REDD. Tuy nhiên,<br /> tiêu chí này cũng là nhóm yếu tố có tác động<br /> quan trọng nhất tới cơ chế chi trả vì đặc điểm<br /> tự nhiên cũng là thước đo mức độ tác động,<br /> các nỗ lực của chủ rừng, người quản lý rừng<br /> đến kết quả của REDD. Nên việc chọn khu<br /> vực rừng có đặc điểm như thế nào có ảnh<br /> hưởng rất lớn tới kết quả nghiệm thu sau này,<br /> cụ thể đó là:<br /> - Diện tích và chất lượng rừng giúp xác định<br /> mức độ giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà<br /> kính của các hoạt động hạn chế mất rừng và<br /> suy thoái rừng.<br /> - Loại rừng phản ánh chính sách ưu tiên của<br /> quốc gia và các chính sách này ảnh hưởng tới<br /> mức chi trả (ưu tiên cho rừng phòng hộ, rừng<br /> đặc dụng vì có ý nghĩa về môi trường cao hơn<br /> rừng sản xuất).<br /> - Địa hình, vị trí và khoảng cách đến rừng nói<br /> lên mức độ khó khăn trong quản lý bảo vệ<br /> rừng (thực hiện REDD) và điều này cần phải<br /> được cân nhắc để đảm bảo khuyến khích<br /> được người ở những địa bàn khó khăn hơn.<br /> * Tiêu chí 2: Tình hình kinh tế xã hội<br /> Tiêu chí này thể hiện chính sách của quốc gia<br /> đối với các vùng trong việc xác định mức chi<br /> trả, trong đó quan tâm đặc biệt tới mức thu<br /> 80<br /> <br /> 112(12)/1: 79 - 84<br /> <br /> nhập, tỷ lệ hộ gia đình thuộc diện chính sách,<br /> dân tộc thiểu số, mức độ tham gia của người<br /> dân. Việc chọn đối tượng tham gia thực hiện<br /> REDD cần quan tâm ưu tiên tới vùng nghèo,<br /> vùng có nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số,<br /> quan tâm tới các nhóm dễ bị thiệt thòi là phụ<br /> nữ và hộ gia đình diện chính sách. Thông qua<br /> mức chi trả này sẽ thể hiện được sự quan tâm<br /> sát sao của người dân tới tình hình kinh tế- xã<br /> hội ở cấp quốc gia và địa phương.<br /> * Tiêu chí 3: Cơ sở vật chất<br /> Đây là nhóm tiêu chí giúp xác định mức độ<br /> khó- dễ trong việc thực hiện REDD, trong đó<br /> có điều kiện về giao thông, phương tiện<br /> phòng chống cháy rừng, sâu bệnh hại<br /> rừng,…Khi thực hiện REDD cần quan tâm tới<br /> nhóm tiêu chí này để xác định mức chi trả<br /> phù hợp, tránh hiện tượng cào bằng- chia đều,<br /> giúp động viên và đảm bảo công bằng hơn<br /> cho những người có nỗ lực cao hơn trong việc<br /> thực hiện các nỗ lực hạn chế mất rừng và suy<br /> thoái rừng [4], [5].<br /> Đối chiếu những đặc điểm của khu vực<br /> nghiên cứu với việc đáp ứng là địa bàn<br /> tham gia, thực thi REDD.<br /> Đáp ứng nhóm tiêu chí 1<br /> Khu vực nghiên cứu có đáp ứng cao nhóm<br /> tiêu chí 1. Khu vực này bao gồm cả 3 loại<br /> rừng: rừng sản xuất, rừng phòng hộ và rừng<br /> đặc dụng tại tỉnh Thái Nguyên. Thống kê diện<br /> tích rừng của KBT thiên nhiên Thần SaPhượng Hoàng năm 2012 (Bảng 1) cho thấy<br /> rừng chiếm phần lớn tổng diện tích tự nhiên<br /> của khu vực nghiên cứu. Có thể nhận thấy<br /> khu vực nghiên cứu này đáp ứng tốt nhóm<br /> tiêu chí 1.<br /> Đáp ứng nhóm tiêu chí 2<br /> Theo thống kê dân số của KBT năm 2011,<br /> dân số trong KBT là 23.355 nhân khẩu, sinh<br /> sống tại 5.530 hộ gia đình. Tỷ lệ hộ nghèo tại<br /> khu vực nghiên cứu chiếm hơn 1/2 tổng số hộ<br /> trong các xã, Người dân sống trong khu vực<br /> nghiên cứu chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu<br /> số người Tày, Dao, Mông, lao động nông<br /> nghiệp chiếm trên 90%. Như vậy đối chiếu<br /> với nhóm tiêu chí 2 thấy rằng khu vực nghiên<br /> <br /> Vi Thùy Linh<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> cứu không chỉ đủ điều kiện đáp ứng để thực<br /> hiện REDD mà chương trình REDD còn thực<br /> sự có ý nghĩa đối với cuộc sống khó khăn của<br /> người dân nơi đây.<br /> Đáp ứng nhóm tiêu chí 3<br /> Hệ thống giao thông trong KBT chưa phát<br /> triển. Toàn bộ hệ thống giao thông chỉ có gần<br /> 150 km đường ô tô, trong đó có 59km đường<br /> nhựa và bê tông, đường cấp phối (19,21km)<br /> và còn lại là đường đất [1].<br /> Hiện nay, nhờ có sự cải thiện về đào tạo, nhân<br /> lực và trang thiết bị của KBT nên công tác<br /> phòng cháy chữa cháy rừng tại khu vực<br /> nghiên cứu đã được cải thiện đáng kể. Tối<br /> thiểu một năm sẽ có một đợt tập huấn công<br /> tác phòng cháy chữa cháy một lần cho từng<br /> xóm, bản do các đơn vị kiểm lâm thực hiện.<br /> Các cán bộ kiểm lâm thường xuyên được tập<br /> luyện củng cố và nâng cao khả năng xử lý nếu<br /> gặp sự cố cháy rừng xảy ra.<br /> Phân tích khả năng đáp ứng nhóm tiêu chí 3 tại<br /> khu vực nghiên cứu là chưa cao, tuy nhiên<br /> những vấn đề gây trở ngại đó có thể khắc phục<br /> theo thời gian và những tình huống cụ thể.<br /> Phân tích tiềm năng thực hiện REDD tại<br /> khu vực nghiên cứu<br /> Điểm mạnh để thực hiện chương trình<br /> REDD tại khu vực nghiên cứu<br /> - Khu vực nghiên cứu có đại diện của 3 loại<br /> rừng là rừng phòng hộ, rừng sản xuất và rừng<br /> đặc dụng, diện tích rừng tại khu vực rất lớn.<br /> Theo Quyết định 1563 của UBND tỉnh Thái<br /> Nguyên ngày 08/08/2007 về việc phê duyệt<br /> <br /> 112(12)/1: 79 - 84<br /> <br /> kết quả rà soát quy hoạch ba loại rừng, đất<br /> rừng tiếp tục được bàn giao cho từng hộ gia<br /> đình quản lý theo sổ lâm bạ. Hầu hết các diện<br /> tích rừng được khoán cho từng gia đình đều<br /> nằm xung quanh hoặc cạnh nhà nên thuận lợi<br /> cho việc đi lại, trông nom và bảo vệ rừng.<br /> - Trước đây, việc săn bắt chim, thú rừng và<br /> khai thác các lâm sản ngoài gỗ như nguồn<br /> thực phẩm chính của người dân địa phương<br /> thì hiện nay hiện tượng này đã được hạn chế<br /> nhiều. Theo kết quả tổng hợp từ phiếu điều<br /> tra của 4 xã, không còn gia đình nào phụ<br /> thuộc hoàn toàn vào việc săn bắt để sinh tồn,<br /> 40% hộ gia đình vẫn còn phụ thuộc một phần<br /> vào việc khai thác lâm sản ngoài gỗ như<br /> măng, tre, nứa, lá rong, cây thuốc… để cải<br /> thiện dinh dưỡng và tăng thu nhập. 5 năm trở<br /> lại đây rừng tái sinh đã nhiều và hệ sinh thái<br /> rừng đang dần được phục hồi.<br /> - Công tác phòng cháy chữa cháy rừng của<br /> KBT và các xã vùng đệm được cải thiện hơn.<br /> Đặc biệt, người dân đã được phổ biến không<br /> mang theo vật dễ gây cháy nổ trước khi vào<br /> rừng.<br /> - Tại 4 xã nghiên cứu, mỗi xã đều có một tổ<br /> bảo vệ rừng do cán bộ xã và đoàn thanh<br /> niên tham gia. Nhiệm vụ của tổ là kiểm tra<br /> và bảo vệ rừng đặc dụng thuộc khu vực xã<br /> mình. Công tác tuần tra được tiến hành một<br /> lần trong tháng, như vậy có thể còn ít nhưng<br /> cũng đã thể hiện được sự tích cực tham gia<br /> trong công tác bảo vệ rừng của người dân<br /> địa phương.<br /> <br /> Bảng 1. Thống kê diện tích rừng của KBT thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng năm 2012<br /> Xã<br /> Hạng mục<br /> <br /> Đơn vị tính<br /> <br /> Tổng DTTN<br /> Rừng đặc dụng<br /> Có rừng<br /> Chưa có rừng<br /> Rừng phòng hộ<br /> Có rừng<br /> Chưa có rừng<br /> Rừng sản xuất<br /> <br /> ha<br /> ha<br /> ha<br /> ha<br /> ha<br /> ha<br /> ha<br /> ha<br /> <br /> Nghinh Tường<br /> 9.850,0<br /> 2.039,9<br /> 1.897,0<br /> 142,9<br /> 4.474,0<br /> 4.288,3<br /> 185,7<br /> 757,1<br /> <br /> Sảng Mộc<br /> 10.756,0<br /> 1.783,2<br /> 1.781,7<br /> 1,5<br /> 5.093,3<br /> 5.093,3<br /> 0<br /> 3.582,2<br /> <br /> Vũ Chấn<br /> 7.340,0<br /> 2.103,3<br /> 2.051,2<br /> 52,1<br /> 1.637,3<br /> 1.597,3<br /> <br /> Cúc Đường<br /> 3.472,3<br /> 0.0<br /> 1.625,0<br /> Nguồn: [1]<br /> <br /> 81<br /> <br /> Vi Thùy Linh<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Các xã đều có một trường tiểu học và một<br /> trường trung học cơ sở, với nhiều phân hiệu<br /> tại các xóm xa trung tâm xã. Công tác giáo<br /> dục tới từng thôn bản đã được đẩy mạnh,<br /> nhận thức của người dân được đần nâng cao.<br /> Họ đã phát triển kinh tế nông- lâm nghiệp.<br /> Nhiều gia đình còn kinh doanh buôn bán để<br /> kiếm thêm thu nhập. Điều này chứng tỏ sự<br /> phụ thuộc của người dân vào rừng ngày càng<br /> ít đi.<br /> - Qua quá trình phỏng vấn, hầu hết người dân<br /> đều mong muốn nhận giao khoán, bảo vệ<br /> rừng. Một mặt, người dân địa phương muốn<br /> tăng thêm nguồn thu nhập của gia đình để<br /> không còn phụ thuộc vào rừng. Mặt khác, họ<br /> muốn bảo vệ rừng để bảo vệ nguồn nước<br /> phục vụ cho sinh hoạt và nông nghiệp đang<br /> ngày càng suy giảm cả chất lượng và trữ<br /> lượng. Bên cạnh đó, rừng được bảo vệ cũng<br /> góp phần điều hòa khí hậu mát mẻ như<br /> khoảng thời gian 10 năm về trước.<br /> - Xóm Bình Sơn- xã Cúc Đường là một xóm<br /> có ý thức bảo vệ rừng điển hình nhất. Xóm có<br /> quy ước riêng để bảo vệ rừng và luôn là xóm<br /> tiên phong hưởng ứng các phong trào trồng<br /> rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc. Qua câu<br /> hỏi thăm dò ý kiến “Nếu như nhận được kinh<br /> phí định kì để tham gia bảo vệ rừng tự nhiên,<br /> Ông (bà) có đảm bảo mình sẽ giữ hiệu quả<br /> 100% diện tích rừng được giao không?”,<br /> 100% người trả lời đảm bảo sẽ thực hiện tốt<br /> nếu được tham gia chương trình REDD.<br /> Điểm yếu và nguyên nhân<br /> - Mặc dù đã có những qui định pháp luật về<br /> việc cấm lấn chiếm đất rừng để sản xuất<br /> nông nghiệp nhưng hiện tượng tiêu cực này<br /> vẫn chưa chấm dứt . KBT được thành lập<br /> trên một phần diện tích mà trước đó người<br /> dân đang canh tác nương rẫy. Từ khi thành<br /> lập KBT thì diện tích canh tác bị thu hẹp lại<br /> dẫn đến người dân thiếu diện tích đất canh<br /> tác. Nhiều hộ dân sinh sống trong khu vực<br /> vùng đệm vẫn còn hiện tượng lén lút phá<br /> rừng để trồng cây nông nghiệp.<br /> Trong khu vực nghiên cứu chủ yếu là đồng bào<br /> dân tộc thiểu số như gười Tày, Dao, Mông...<br /> Do tập quán sinh sống trên cao và phụ thuộc<br /> 82<br /> <br /> 112(12)/1: 79 - 84<br /> <br /> vào tài nguyên rừng đặc biệt của người Dao và<br /> người Mông, nên việc phá rừng làm nương<br /> rẫy là vấn đề rất khó giải quyết.Theo đánh giá<br /> hiện trạng trên các tuyến điều tra, hầu hết<br /> những khu vực có diện tích bằng phẳng thuộc<br /> phạm vi nghiên cứu đều bị chặt phá trái phép<br /> để chuyển đổi làm nương rẫy.<br /> - Nạn khai thác gỗ để xây dựng nhà cửa và<br /> buôn bán trái phép vẫn diễn ra. Khác với<br /> phương thức khai thác truyền thống trước đây<br /> là đốt gốc cây và sử dụng cưa tay để xẻ gỗ,<br /> hiện nay hầu hết những người khai thác lâm<br /> sản trái phép sử dụng các công nghệ khai thác<br /> với tốc độ cao như cưa lốc và máy cắt gỗ<br /> bằng động cơ của Trung Quốc. Đây là một<br /> nguyên nhân khiến tài nguyên rừng bị suy<br /> giảm nhanh chóng.<br /> - Trình độ học vấn của người dân còn thấp,<br /> nhận thức về những lợi ích của rừng còn hạn<br /> chế. Nhiều người vẫn đánh giá cao lợi ích của<br /> rừng đối với kinh tế cá nhân hơn các lợi ích<br /> khác như điều hòa khí hậu hay bảo vệ nguồn<br /> nước. Trong quá trình điều tra thực địa, khả<br /> năng tiếp cận phỏng vấn, khai thác thông tin<br /> từ nữ giới thấp hơn nhiều so với nam giới.<br /> Mặc dù nguồn thu nhập của một số gia đình<br /> phụ thuộc nhiều vào phụ nữ nhưng họ vẫn rụt<br /> rè khi cần đưa ra những quyết định trong gia<br /> đình, thậm chí họ rất ngại việc phải nói<br /> chuyện với người lạ. Điều này làm hạn chế<br /> khả năng giao tiếp cũng như sự tiếp cận với<br /> những cơ hội mới của họ.<br /> - Hiện nay, các loài thú lớn thường sống trong<br /> rừng sâu và khó tìm kiếm. Nhưng vì giá trị<br /> đem lại của chúng rất cao nên nhiều nhóm<br /> người đã tập trung để đi săn bắt dẫn tới các<br /> cây trong rừng cũng bị chặt phá phục vụ cho<br /> quá trình săn bắt, đánh bẫy. Đây là một<br /> nguyên dân dẫn tới việc sinh cảnh bị phá hủy.<br /> - Nếu cháy rừng xảy ra tại khu vực này rất<br /> khó để dập tắt được và khả năng phục hồi của<br /> rừng cũng rất lâu. Nguyên nhân chính là do<br /> địa hình núi đá vôi bị chia cắt mạnh, độ dốc<br /> lớn, xa nguồn nước.<br /> - Hiện nay, KBT vẫn chưa phổ biến cho<br /> người dân việc xác định các mốc ranh giới<br /> trên thực tế gây khó khăn cho công tác quản<br /> lý và bảo vệ rừng.<br /> <br /> Vi Thùy Linh<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Tóm lại: Về cơ bản, khu vực nghiên cứu đã<br /> đáp ứng các tiêu chuẩn là địa bàn có thể tham<br /> gia REDD. Được biết nguồn chi cho REDD có<br /> từ nhiều nguồn Quỹ khác nhau như Quỹ được<br /> thành lập ở cấp toàn cầu hay cấp khu vực;<br /> chính phủ, công ty hay các cá nhân cùng góp<br /> tiền để tài trợ cho các chương trình hay dự án<br /> REDD. Hy vọng rằng khu vực nghiên cứu này<br /> sẽ là điểm thu hút được các nguồn đầu tư để<br /> tham gia REDD trong thời gian gần nhất.<br /> Một số giải pháp định hướng nhằm thúc đẩy<br /> tiến trình tham gia REDD cho khu vực<br /> nghiên cứu.<br /> Giảm thiểu sự phụ thuộc của người dân vào<br /> tài nguyên thiên nhiên thông qua chương trình<br /> phát triển kinh tế xã hội bền vững. Khu vực<br /> nghiên cứu có tiềm năng rất lớn phát triển<br /> kinh tế lâm nghiệp. Thực tế tại đây, một số<br /> gia đình phát triển mô hình NLKH keo – chè<br /> mang lại hiệu quả rất tốt. Có thể đề xuất đây<br /> là một giải pháp cần được ưu tiên.<br /> Cụ thể:<br /> - Đối với rừng sản xuất, áp dụng các mô hình<br /> trồng rừng mang lại hiệu quả thu nhập cao<br /> đồng thời tận dụng một cách hợp lý diện tích<br /> rừng sản xuất hiện có.<br /> - Đối với rừng phòng hộ, tìm đầu ra cho<br /> việc khai thác các sản phẩm từ dự án 661 và<br /> tiếp tục đẩy mạnh công tác trồng rừng tại<br /> những nơi vừa khai thác và những nơi có<br /> đồi núi trọc, đảm bảo rừng tái sinh tiếp tục<br /> phát triển tốt.<br /> - Đối với rừng đặc dụng, quán triệt tập quán<br /> du canh du cư, bảo vệ rừng nguyên sinh khỏi<br /> sự khai phá, không gây ảnh hưởng xấu tới sự<br /> tự phục hồi của rừng tự nhiên.<br /> KẾT LUẬN<br /> - REDD là một cơ hội mới cho các nước đang<br /> phát triển trong đó có Việt Nam, Việt Nam là<br /> một trong những quốc gia đi đầu trong việc<br /> tham gia, triển khai chương trình REDD.<br /> - Khu vực nghiên cứu đáp ứng được cơ bản<br /> các tiêu chí để trở thành địa bàn có thể tham<br /> gia vào chương trình REDD. Phát triển kinh<br /> tế ổn định cho cư dân vùng đệm là một trong<br /> những bước đệm vững chắc giúp người dân<br /> khu vực này có thể tham gia chương trình<br /> REDD hiệu quả.<br /> <br /> 112(12)/1: 79 - 84<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Ban quản lí KBT thiên nhiên Thần Sa Phượng Hoàng (2013), Kế hoạch quản lí<br /> điều hành KBT thiên nhiên Thần Sa- Phượng<br /> Hoàng giai đoạn 2013-2017.<br /> [2]. Cục lâm nghiệp (2007), Báo cáo chuyên đề<br /> về chi trả dịch vụ môi trường rừng.<br /> [3]. Chính phủ (2010), Nghị định 99/2010/NĐCP của Chính Phủ ngày 14-1 về Quỹ Bảo vệ<br /> và phát triển rừng.<br /> [4]. Phạm Minh Thoa (2012), Nghiên cứu đề xuất<br /> cơ chế chi trả cho dịch vụ “Giảm phát thải<br /> khí nhà kính thông qua việc hạn chế mất<br /> rừng và suy thoái rừng” ở tỉnh Lâm Đồng,<br /> Luận án tiến sĩ năm 2012.<br /> [5]. Phạm Minh Thoa (2010), “REDD+ và một số<br /> hoạt động triển khai tại Việt Nam”, UN –<br /> REDD Việt Nam.<br /> [6]. UNFCCC (2005), Decision Cp/11: Reducing<br /> Emission from Deforestation.<br /> <br /> 83<br /> <br />