Phân tích đoạn thơ "chép tội giặc" (từ Bên kia sông Đuống đến Chúng ta không biết nguôi hờn) trong Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm

Đề  bài: Phân tích đoạn thơ  "chép tội giặc" (từ  Bên kia sông Đuống đến Chúng ta  <br /> không biết nguôi hờn) trong Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Đoạn hai là đoạn "chép tội giặc" ("Đã có đất này chép tội"). Chép tội chúng nó vào lòng <br /> mình, vào lòng mỗi người Kinh Bắc, vào lòng mỗi người Việt Nam.<br /> <br /> Lời chép tội vì thế  tuôn trào như  những đợt sóng tình cảm, đợt này tiếp đợt khác, chất  <br /> chứa biết bao yêu thương, tiếc nhớ, xót xa, căm giận. Mỗi đợt sóng dội lên biết bao  <br /> thương nhớ, lên những gì đáng yêu, đáng quý nhất của quê hương để càng đau đớn xót xa  <br /> khi biết rằng giặc đã tàn phá tất cả  rồi: "Bây giờ  tan tác về  đâu", "Bây giờ  đi đâu về <br /> đâu"...<br /> <br /> Thành ra đoạn thơ  "chép tội giặc" cũng là đoạn thơ vẽ  nên bức tranh sinh động về  cảnh  <br /> vật và con người nơi quê hương Kinh Bắc. Đối lập với sự tàn bạo thô bỉ  của giặc, hình  <br /> ảnh quê hương càng đẹp, càng đáng yêu, đáng quý hơn bao giờ. Và như vậy thì càng đau <br /> đớn xót xa.<br /> <br /> Quê hương Kinh Bắc, ấy là mảnh đất nghìn năm văn hiến với nghệ thuật tranh Đông Hồ <br /> nổi tiếng, với biết bao đền chùa thắng tích cổ  kính, những lễ  hội đầu xuân đông vui nói <br /> vọng thanh bình...<br /> <br /> Ấy là những cảnh sinh hoạt làm ăn tấp nập của nhân dân, cảnh chợ  búa đông vui, cảnh <br /> giăng tơ dệt lụa nhộn nhịp...<br /> <br /> Ấy là nơi những con người thật đẹp và đáng yêu: những cô gái quê Kinh Bắc răng đen nền  <br /> nã, khuôn mặt búp sen xinh tươi, thanh quý, những cô gái đảm đang, trẻ trung, tình tứ mà <br /> rất đỗi dịu dàng "cười như mùa thu tỏa nắng".<br /> <br /> Tất cả đã lọt vào tay giặc. Chúng đốt hết, phá hết: "Bây giờ tan tác về đâu".<br /> <br /> Trong cảnh loạn li, thương biết bao những sinh mệnh yếu đuối nhất: những mẹ già còm  <br /> cõi, những đứa trẻ thơ bơ vơ... Không phải ngẫu nhiên mà hình ảnh mẹ già trở đi trở lại  <br /> nhiều lần dưới ngòi bút nhà thơ:<br /> <br /> Bên kia sông Đuống<br /> <br /> Mẹ già nua còm cõi gánh hàng rong<br /> <br /> (...) Chưa bán được một đồng<br /> <br /> Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong<br /> <br /> Bước cao thấp bên bờ tre hun hút...<br /> <br /> (...) Mẹ ta lòng đói dạ sầu<br /> <br /> Đường trơn mưa lạnh mái đầu bạc phơ...<br /> <br /> Hình  ảnh trẻ  thơ  càng tội nghiệp hơn nữa: chúng lấy gì ăn? Chúng làm sao chống đỡ <br /> được bom đạn giặc? Bọn giặc cướp nước hung bạo bắn cả vào giấc mơ trẻ nhỏ:<br /> <br /> Trong giấc thơ ngây, tiếng súng dồn tựa sấm<br /> <br /> Ú ớ cơn mê<br /> <br /> Thon thót giật mình...<br /> <br /> Tội ác chồng chất. Lời thơ chuyển từ đau xót tới căm hờn:<br /> <br /> Đã có đất này chép tội<br /> <br /> Chúng ta không biết nguôi hờn<br /> <br /> Bên kia sông Đuống là bài thơ có sức truyền cảm đặc biệt.<br /> <br /> Truyền cảm bằng giọng thơ tâm tình tha thiết xót xa. Truyền cảm bằng cái điệp khúc như <br /> đập mạnh vào trí tưởng tượng nhức nhối của ta: "Bây giờ tan tác về đâu", "Bây giờ di đâu  <br /> về đâu" những mẹ già, những em nhỏ, những cô gái giăng tơ dệt sợi..., bây giờ  trốn nấp  <br /> vào đâu, sống chết ra sao...<br /> <br /> Truyền cảm bằng hình  ảnh đầy gợi cảm, gợi mến thương yêu ("Xanh xanh bãi mía bờ <br /> dâu. Ngô khoai biêng biếc", "Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong, Màu dân tộc sáng bừng <br /> trên giấy diệp", "Có nhớ  từng khuôn mặt búp sen", "cười như  mùa thu tỏa nắng"...), gợi <br /> xót xa căm giận ("Sao xót xa như  rụng bàn tay", "Mẹ  con đàn lợn âm dương chia lìa đôi  <br /> ngã", "Xì xồ  cướp bóc, Tan phiên chợ  nghèo, Lá đa lác đác trước lều, Vài ba vết máu <br /> loang chiều mùa đông", "Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong, Bước cao thấp bên bờ  tre hun <br /> hút, Có con cò trắng bay vùn vụt, Lướt ngang dòng sông Đuống về đâu...).<br /> <br />  <br />