Phân tích tâm trạng cô bé Liên đêm đêm thức đợi xem chuyến tàu đi qua phố huyện trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam

Đề  bài: Phân tích tâm trạng cô bé Liên đêm đêm thức đợi xem chuyến tàu đi qua <br /> phố huyện trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam <br /> Bài Mẫu Số 1<br /> Thạch Lam là một ngòi bút truyện ngắn được nhiều người yêu thích Không phải vì cốt  <br /> truyện đặc biệt, vì tình tiết li kì, mà chủ yếu là do ông đã sáng tạo ra một lối truyện ngắn:  <br /> loại truyện tâm tình. Sức hấp dẫn của truyện ngắn Thạch Lam là ở  tâm trạng nhân vật. <br /> Có thể  thấy điều đó qua tâm trạng cô bé Liên đêm đêm thức đợi xem chuyến tàu đi qua <br /> phố huyện trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của ông.<br /> Vì sao đêm nào cũng vậy, Liên (và em) đều cố  thức để  đợi xem chuyến tàu đi qua phố <br /> huyện? Tâm trạng thức đợi tàu của Liên như thế nào? Muốn hiểu được điều đó phải bắt <br /> đầu từ cuộc sống của em ở cái phố huyện này.<br /> Đó là cuộc sống buồn tẻ, đơn điệu, tàn lụi và đáng thương nơi phố huyện trong thời khắc <br /> của một ngày tàn. Phiên chợ  chiều đã vãn, phô bày tất cả cái nghèo nàn, cái tiêu điều xơ <br /> xác trong hình ảnh những đứa trẻ lom khom tìm kiếm, nhặt nhạnh trong rác rưởi, và tiếng <br /> trống thu không dội xuống phố  huyện, từng tiếng, từng tiếng mòn mỏi, rời rạc, buồn  <br /> thấm thía... Rồi đêm tối bao phủ kín mít phố huyện, bủa vây những kiếp người sống lầm  <br /> lũi tội nghiệp như những cái bóng: mẹ  con chị  Tí hàng nước, bác phở  Siêu, gia đình bác  <br /> xẩm với manh chiếu, chiếc chậu thau sắt và đứa bé bò lê la trên rác bẩn, một bà lão điên <br /> mua rượu uống cười sằng sặc... Đến mức cái ánh lửa từ  thùng phở  bác Siêu chỉ  hắt ra  <br /> một vầng sáng con con và ngọn đèn leo lét trên chõng hàng nước chị  Tí cũng "chỉ  chiếu  <br /> sáng một vùng leo lét trên chõng hàng nước chị Tí cũng "chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ" <br /> ­ biểu tượng về những kiếp sống nhỏ nhoi leo lét, vô nghĩa giữa đêm tối mênh mông của <br /> cuộc đời. Hình ảnh ngọn đèn con của chị Tí cứ trở đi trở lại đến bảy lần trong mấy trang  <br /> truyện ngắn như một ám ảnh không thôi về cuộc sống héo hắt, tội nghiệp nơi phố huyện  <br /> nghèo nàn, tăm tối.<br /> Chính giữa cảnh điêu tàn như vậy của phố huyện, Thạch Lam đã miêu tả tâm trạng khắc <br /> khoải chờ  đợi chuyến tàu của Liên. Đó là cô bé đã từng có những ngày sống  ở  một nơi  <br /> không đến nỗi nghèo khổ và tối tăm như thế. Với Liên, nơi ấy, Hà Nội luôn đọng lại một <br /> kỉ  niệm xa xôi và mơ  hồ  nhưng bao giờ  cũng êm đềm, đẹp đẽ  rực rỡ  ánh sáng và niềm  <br /> vui. Ngày nào cũng giống hệt ngày nào, cuộc sống cứ lặp lại một cách đơn điệu, tẻ ngắt: <br /> sáng dậy mở  cửa dọn hàng, bán hàng; chiều tối lại kiếm tiền, thu hàng ­ và đó là những <br /> món hàng nhỏ nhoi không hề thay đổi: một bao diêm, một cuộn chỉ, mấy bánh xà phòng...  <br /> Chi tiết chiếc chõng tre cũ, sắp gãy được Thạch Lam đưa vào đây thật đầy ý nghĩa: cuộc <br /> sống của hai đứa trẻ lớn lên sao mà đã sớm già nua tàn tạ! Cái thế giới mà Liên và em gái <br /> đang sống, đang tiếp cận ngày này qua ngày khác chỉ  có thế. Đâu là niềm vui biết lấy gì <br /> mà kỳ vọng?<br /> Tâm trạng buồn chán của Liên đã dẫn đến khát vọng muốn thoát ra khỏi cuộc sống mà cô  <br /> đang phải sống, dù chỉ để hi vọng vu vơ về một cái gì ở  bên ngoài khác với cái thế  giới  <br /> ngưng đọng và tàn lụi này. Cô phải tìm đến một cuộc sống khác, dù cuộc sống ấy chỉ đi <br /> qua trong khoảnh khắc. Và cô đã tìm thấy nó trong hình  ảnh đoàn tàu đi qua phố  huyện  <br /> mỗi đêm. Dù buồn ngủ ríu cả mắt, cô vẫn thức đợi tàu. Để được, trong chốc lát, thoát ra <br /> khỏi cuộc sống nhàm chán, đơn điệu hiện nay. Đoàn tàu là một nhu cầu bức thiết về tinh  <br /> thần của cô, vì chuyến tàu là hình ảnh một thế giới khác đi qua cuộc đời cô, một thế giới  <br /> giàu sang, nhộn nhịp, huyên náo và đầy ánh sáng. Trong cả  một ngày dài buồn tẻ, đây là  <br /> những giây phút bừng sáng và hạnh phúc của cô, dù là chỉ  sống trong mơ   ước tưởng  <br /> tượng.<br /> Bởi vậy, khi tàu đến thì tâm hồn Liên bị  cuốn hút ngay vào đoàn tàu ­ đoạn này được <br /> Thạch Lam miêu tả sinh động và đẹp: "Liên phắt đứng dậy để nhìn đoàn xe vụt qua, các <br /> toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường. Liên chỉ thoáng trông thấy những toa hạng <br /> trên sang trọng lố  nhố  những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng". Đoàn  <br /> tàu đã đi qua nhưng tâm hồn Liên thi vẫn gửi hút theo nó mãi cho đến khi chấm nhỏ của  <br /> chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre. Đến lúc ấy, cô như <br /> sống trong mơ tưởng, trong sự tiếc nuối một cái gì đã qua nhưng dư vang của nó thì vẫn <br /> còn đọng lại rõ rệt trong tâm hồn mình: "Liên lặng theo mơ  tưởng, Hà Nội xa xăm, Hà <br /> Nội sáng rực vui vẻ và huyên náo. Con tàu như đã đem một chút thế giới khác đi qua. Một  <br /> thế  giới khác hẳn, đối với Liên, khác hẳn cái vầng sáng ngọn đèn của chị  Tí và ánh lửa <br /> của bác Siêu. Đêm tối vẫn bao bọc chung quanh, đêm của đất quê và ngoài kia, đồng <br /> ruộng mênh mang và yên lặng". Trong tâm trạng cô bé có sự  tương phản rõ rệt giữa hai <br /> cuộc sống: cuộc sống đẹp đẽ của ước mơ và cuộc sống nơi phố huyện.<br /> Khắc họa thành công tâm trạng đợi tàu của bé Liên trong truyện ngắn Hai đứa trẻ. Thạch  <br /> Lam muốn nói với người đọc nhiều điều sâu sắc. Đó là cuộc sống buồn tẻ  đáng thương <br /> của những đứa trẻ  trong chế  độ  cũ, và suy rộng ra, là cuộc sống của những kiếp người  <br /> nhỏ bé, vô danh, không bao giờ được biết đến ánh sáng và hạnh phúc, cuộc sống mãi mãi  <br /> bị  chôn vùi trong tăm tối, nghèo đói, buồn chán nơi phố  huyện, và rộng ra, trên đất nước <br /> còn chìm đắm trong cảnh nô lệ đói nghèo. Những cuộc đời mới đáng thương sao, nhưng  <br /> lại có những  ước mơ  bé nhỏ, tội nghiệp mà chân thành tha thiết và cảm động rất đáng  <br /> trân trọng như ước mơ đợi tàu đêm đêm của cô bé Liên. Ước mơ đó đã lay tỉnh những tâm  <br /> hồn uể  oải, đang lụi tắt, đốt lên trong lòng họ  ngọn lửa của lòng khao khát được sống  <br /> trong cuộc sống có ý nghĩa hơn, khao khát thoát khỏi cuộc đời tăm tối đang muốn chôn vùi <br /> họ.<br /> Bài Mẫu Số 2:<br /> Thanh Lam là một trong những cây viết truyện ngắn xuất sắc của văn xuôi Việt Nam <br /> hiện đại. Ông là thành viên của nhóm tự  lực văn đoàn nhưng ông mang một nét rất riêng <br /> so với các nhà văn trong nhóm. Văn của tự lực văn đoàn thường đượm một nỗi buồn lãng  <br /> mạn còn văn của Thạch Lam lại chất chứa những nỗi buồn hiện thực. Nó như  một thứ <br /> "Hương hoàng lan", được cất từ  những nỗi đời. Truyện ngắn "Hai đứa trẻ" in trong tập  <br /> "Nắng trong vườn" (1938), tác phẩm này tiêu biểu cho phong cách của Thanh Lam. Đó là <br /> kiểu truyện ngắn trữ tình đượm buồn. Nét phong cách này thể hiện sâu sắc ở khung cảnh <br /> phố huyện và tâm trạng đợi tàu của nhân vật Liên. Truyện ngắn của Thạch Lam là kiểu <br /> truyện ngắn trữ  tình buồn hiện thực, không có cốt truyện, giàu cảm xúc, nhẹ  nhàng và <br /> thấm thía như một bài thơ.<br /> Bức tranh phố  huyện được miêu tả  theo trình tự  thời gian, cảnh phố  huyện lúc chiều  <br /> xuống. Cảnh phố huyện lúc về đêm. Cảnh đợi tàu và cảnh phố  huyện lúc có chuyến tàu  <br /> khuya đi qua. Liên là một cô gái nhỏ  vì cha mất việc, cả nhà phải chuyển từ  Hà Nội về <br /> sống ở một phố huyện nghèo...Tuy còn nhỏ mà Liên đã tỏ ra đảm đang, thay mẹ trông coi  <br /> một quán tạp hóa nhỏ  để  kiếm sống và Liên cũng rất chu đáo khi thay mẹ  chăm sóc bé <br /> An. Đặc biệt Liên là một cô gái nhỏ  dịu hiền, nhân hậu, đa cảm. Tâm trạng của Liên <br /> được khắc qua bốn cảnh  ở phố huyện, như bốn nấc thang tâm lý: chiều muộn, đêm về,  <br /> cảnh đợi tàu và chuyến tàu khuya. Bức tranh thiên nhiên trong phố  huyện khi ngày tàn <br /> được hiện lên qua điểm nhìn nhạy cảm và tinh tế của Liên. Đó là " Một buổi chiều êm ả <br /> như ru, văng vẳng tiếng  ếch nhái kêu ran, ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Trong  <br /> cửa hàng muỗi đã bắt đầu vo ve". Trong bức tranh  ấy có sự  hòa trộn giữa hai hình ảnh:  <br /> hình ảnh êm đềm lãng mạn và hình ảnh gợi sự nghèo khó, bần cùng. Phải chăng do cảnh <br /> chiều tàn mà gợi cho Liên nỗi buồn: "Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen; đôi  <br /> mắt chị  bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn  <br /> ngây thơ  của chị; Liên không hiểu sao, nhưng chỉ thấy lòng buồn man mác trước cái giờ <br /> khắc của ngày tàn." Thật khó để  phân định rành rọt nỗi buồn ngoại cảnh thấm vào tâm <br /> cảnh hay nổi buồn tâm cảnh lan tỏa ra, nhuốm vào ngoại cảnh. Ta chỉ thấy  ở đây là một  <br /> nỗi buồn sâu sắc trong tâm trạng. Chỉ có sự cảm nhận tinh tế và nhạy cảm như Liên mới  <br /> thấu hiểu nó. Liên tuy không lam lũ vất vả  như  những mảnh đời kia. Nhưng lại là số <br /> phận đáng thương nhất. Vì quá khứ  tươi đẹp của hai chị  em Liên đã thuộc về  dĩ vãng.  <br /> Hiện tại thì buồn tẻ, tăm tối, bế tắc. Đúng là cuộc sống phố huyện cư đang tàn dần, lụi <br /> dần trong đói nghèo lam lũ quẩn quanh. Những tâm hồn mới lớn như chị em Liên, chứng  <br /> kiến những cảnh đó không buồn sao được, nhưng nỗi buồn cũng chỉ man mác đọng trong <br /> đôi mắt Liên "bóng tối ngập đầy dần" nó đang thấm dần vào tâm hồn Liên. Phố  huyện <br /> như một sân khấu cuộc đời chỉ  độc diễn một màn buồn tẻ, không có sự  thay đổi của cả <br /> người lẫn cảnh. Đó là cuộc sống cứ "mốc lên, mòn đi, mục ra, rỉ ra" không lối thoát. Nó <br /> gợi liên tưởng bởi hình ảnh "chiếc ao đời phẳng lặng".<br /> Nhà văn không trực tiếp tả tâm trạng này của Liên, nhưng cảnh vật và cuộc sống qua cái  <br /> nhìn của Liên đã khắc họa được tâm trạng đó. Sống trong hoàn cảnh như  vậy, chị  em  <br /> Liên sao không khỏi chờ đợi một cái gì đó dù mơ hồ. Nỗi buồn dường như thấm thía hơn.  <br /> Nhưng không hi vọng thì làm sao sống nổi. Và chuyến tàu đêm đã thắp lên niềm hy vọng  <br /> đó. Cảnh chuyến tàu khuya và tâm trạng buồn vui của Liên, trong cả  chuỗi thời gian dài  <br /> buồn tẻ, thì ánh sáng, tiếng còi tàu chính là niềm vui lớn của hai chị em. Hai đứa đêm nào  <br /> cũng náo nức thức chờ  tàu. Chúng không chờ  tàu để  bán hàng, đó là niềm vui tinh thần  <br /> của hai chị em. Khi đoàn tàu đến Liên và An đứng cả dậy, hướng về phía con tàu, và khi  <br /> nó đi rồi, "Liên vẫn lặng theo mơ tưởng", con tàu đến rồi lại đi nhanh để lại trong hai đứa <br /> trẻ nổi buồn tiếc. Tàu đi rồi, phố huyện lại trở về với đêm tối và sự tĩnh lặng, càng nặng <br /> nề hơn. Niềm vui của hai đứa trẻ vừa lóe lên lại bị dập tắt như đám than bổng bùng lên  <br /> cháy rực rồi lại lùi dần trong đêm. Nỗi chờ  đợi bắt đầu khắc khoải từ  khi bóng chiều  <br /> xuống, đêm về và phố huyện vào khuya. Hai đứa trẻ chờ đợi từng bước đi của thời gian, <br /> từng bước xích lại gần của chuyến tàu: tàu sắp đến, tàu vượt qua, tàu đi rồi chỉ  còn lại  <br /> ánh đèn ghi đỏ xa mãi rồi khuất sau rặng tre. Đêm tối lại bao bọc phố huyện.<br /> Miêu tả  khung cảnh phố  huyện buồn, nghèo nàn, tẻ  nhạt , bế  tắc và tâm trạng của hai  <br /> đứa trẻ đặc biệt là Liên một cách trực tiếp và gián tiếp. Qua hiện thực và hồi ức đan xen,  <br /> miêu tả  bằng một giọng văn nhẹ  nhàng, tinh tế, giàu chất thơ, nhà văn bộc lộ  niềm xót <br /> thương những kiếp người đói nghèo, cơ cực, sống quanh quẩn, bế tắc trong xã hội cũ.<br /> Từ đó tác giả như muốn lay tỉnh những tâm hồn uể oải, đang lụi tàn. Muốn nhen lên trong <br /> họ ngọn lửa khát khao được sống một cuộc sống tươi đẹp , ý nghĩa hơn. Khát khao thoát <br /> khỏi cuộc đời tăm tối đang chôn vùi họ. Truyện ngắn "Hai đứa trẻ" đã thể  hiện sâu sắc  <br /> cái tài và cái tâm của Thạch Lam.<br /> Bài Mẫu Số 3:<br /> Dù chỉ  xuất hiện trên văn đàn vẻn vẹn có 5 năm nhưng Thạch Lam sớm khẳng định là  <br /> một cây bút truyện ngắn độc đáo. Sinh thời, ông từng quan niệm "Cái đẹp man mác khắp  <br /> vũ trụ, lẩn khuất khắp hang cùng ngõ hẻm, tiềm tàng ở  mọi vật tầm thường. Công việc <br /> của nhà văn là phát hiện ra cái đẹp ở những chỗ không ai ngờ tới, tìm cái đẹp kín đáo và <br /> che lấp của sự  vật để  cho người đọc trông nhìn và thưởng thức". Rút ra từ  tập truyện  <br /> ngắn " Nắng trong vườn", " Hai đứa trẻ" là truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách độc đáo <br /> không trộn lẫn của Thạch Lam. Đến với "Hai đứa trẻ" độc giả  ai ai cũng thấy cảnh đợi  <br /> tàu là sự kiện tiêu biểu nơi ngòi bút của Thạch Lam thăng hoa.<br /> Tuy là thành viên của nhóm Tự Lực Văn Đoàn và là em ruột của Nhất Linh, Hoàng Đạo  <br /> nhưng sáng tác của Thạch Lam đi theo hướng riêng khá mới mẻ. Ông dành tình cảm, tấm  <br /> lòng xót thương cho những lớp người nghèo trong xã hội thời bấy giờ. Ngòi bút của <br /> Thạch Lam thường đi vào những trạng thái cảm xúc mơ  hồ, tinh tế của con người. "Hai  <br /> đứa trẻ" là truyện ngắn không có truyện. Toàn bộ  câu chuyện diễn ra như  một thước  <br /> phim chậm rãi về một phố huyện nghèo xung quanh chị em Liên vào một buổi chiều tối  <br /> mùa hè. Không có thắt nút, không có mở  nút nhưng truyện ngắn dễ  dàng đi vào tâm trí  <br /> người đọc bởi một nỗi buồn sâu lắng mà rất đẹp ­ vẻ  đẹp của một cuộc sống bình <br /> thường được Thạch Lam khám phá ra. Đặc biệt nhất là cảnh đợi tàu trong truyện ngắn.<br /> Dù buồn ngủ ríu cả mắt nhưng đêm nào, Liên và An cũng cố  thức đợi chuyến tàu khuya <br /> từ Hà Nội về. Tại sao vậy? Để bán hàng theo lời mẹ dặn? Hoàn toàn không phải vậy. Hai  <br /> chị em Liên cố thức không phải để mở hàng đón khách như bao người buôn bán khác trên  <br /> sân ga, trái lại hai chị em đóng cửa hàng, chờ tàu là vì cớ khác. Vậy thì là gì? Phải chăng vì  <br /> hai chị em học muốn được nhìn thấy chuyến tàu ­ là sự hoạt động của cuối cùng của đêm  <br /> khuya. Có lẽ vậy, và cũng bởi vì con tàu như đem một thế giới khác đi qua, một thế giới  <br /> khác hẳn với vầng sáng ngọn đèn của chị  Tí và ánh lửa của Bác Siêu. Phố  huyện chìm  <br /> trong màn đêm tối tăm, lụi tàn, nghèo nàn, mòn mỏi thì con tàu như đem một thế giới sáng  <br /> rực, giàu sang, vui vẻ và huyên náo<br /> Vì con tàu như đem một thế giới khác đi qua, chị em Liên lặng lẽ đón đợi tàu với bao xúc <br /> cảm vừa bâng khuâng, mơ hồ, vừa hồi hộp, háo hức. Chị em Liên đón đợi chuyến tàu như <br /> đón đợi phút giây giao thừa thiêng liêng mỗi khi Tết đến, xuân về. Cậu bé An buồn ngủ, <br /> mí mắt sắp sửa rơi mà vẫn còn dặn chị: " Tàu đến, chị gọi em thức dậy nhé!". Còn Liên <br /> ngồi yên không động đậy ngắm sao trời lấp lánh và hoa bàng khẽ  rơi, tâm hồn Liên tính  <br /> hẳn, có những cảm giác mơ  hồ, không hiểu. Dường như cô bé đã hoàn toàn bứt mình ra <br /> khỏi cuộc sống mưu sinh cơ cực để đắm vào thế giới thần tiên, mộng mơ.<br /> Nhìn thấy ánh đèn ghi từ xa, nghe tiếng còi vọng lại, Liên đã vội đánh thức em dậy: "Dậy  <br /> đi, An. Tàu đến rồi!" Lời gọi đầy hối thúc, giục dã vang lên như tiếng reo vui hồ hởi. Rồi  <br /> tiếng còi rít lên, tàu rầm rộ  đi tới, cả  phố  huyện bừng lên, sáng rực rỡ, sôi động, sang  <br /> trọng, Liên dắt em đứng dậy để nhìn đoàn xe vụt qua. Hai chị em háo hức muốn hòa mình  <br /> vào thế  giới đông vui náo nhiệt  ấy. Càng háo hức bao nhiêu, hai đứa trẻ  càng ngẩn ngơ <br /> khi thấy tàu vượt qua bấy nhiêu. Chuyến tàu đi vào đêm tối, hai chị em vẫn nhìn theo cái <br /> chấm nhỏ của chiếc đèn xanh trên toa sau cùng rồi ra xa mãi, khuất sau rặng tre. Con tàu <br /> từ Hà Nội về thực sự đã hút hồn chị em Liên. Tàu qua, An băn khoăn nghĩ ngợi; "Tàu hôm  <br /> nay không đông chị nhỉ?". Còn Liên thì mơ hồ lặng theo mơ tưởng. Dẫu chuyến tàu không <br /> vui như mọi khi, thưa vắng người qua lại và hình như  kém sáng hơn bình thường nhưng  <br /> cô bé vẫn hân hoan vui sướng bởi con tàu  ở Hà Nội về. Con tàu đã đưa Liên trở  về tuổi  <br /> thơ  êm đềm, thời quá khứ  ngọt ngào của tuổi thần tiên, đồng thời thức dậy trong cô bé,  <br /> niềm tin vào một tương lai tươi sáng.<br /> Đêm nào, Liên và An cũng thao thức, hồi hộp đợi tàu. Trong con mắt của không ít người, <br /> đó là việc bâng khuâng, không đâu thậm chí lẩn thẩn, vô nghĩa. Thế  nhưng với trái tim  <br /> giàu lòng trắc ẩn, Thạch Lam đã phát hiện ra những tâm sự sâu kín, những khát khao lãng  <br /> mạn của hai chị  em. Đợi tàu trở  thành một nếp sống, một nhu cầu tinh thần không thể <br /> thiếu. Đợi tàu để  được trở  về  thời quá khứ  dịu êm, ngọt ngào của tuổi hồn nhiên, ngây  <br /> thơ. Đợi tàu để được cháy lên khát vọng mãnh liệt, mạnh mẽ, táo bạo: khát vọng đổi đời. <br /> Khát vọng ấy như mầm cây tươi non mọc lên trên vùng đất cằn cỗi, như ánh sao nhỏ nhoi <br /> lấp lánh mãi trên bầu trời đen thẳm không cùng. Qua việc tả cảnh đợi tàu, Thạch Lam thể <br /> hiện thái độ  vừa cảm thương xót xa trước cuộc sống lay lắt, bế  tắc của những kiếp  <br /> người nhỏ bé, nhất là những đứa trẻ, vừa nâng niu vừa trân trọng, khát vọng vươn ra ánh  <br /> sáng, khát vọng đổi đời của những con người  ấy. Từ  cuộc sống của con người nơi phố <br /> huyện, trang văn của Thạch Lam còn rung lên tiếng nói tha thiết có sức lay tỉnh xâu xa <br /> trong tâm hồn người đọc: Hãy cứu lấy những đứa trẻ! Hãy thay đổi cuộc sống bế tắc này <br /> đi!. Làm thế nào để cho trẻ thơ được sống trong hy vọng giống như những chồi non xanh  <br /> biếc căng nhựa sống trên cành mà không phải chỉ tồn tại rồi tài lụi đi trong miền đất chết.  <br /> Truyện ngắn "Hai đứa trẻ" chân thực, sinh động,, giàu giá trị  hiện thực mà thấm đẫm  <br /> cảm xúc nhân văn cao quý, dào dạt chất thơ lãng mạn. Đọc "Hai đứa trẻ" của Thạch Lam <br /> ta bất giác nhớ đến " Cô bé bán diêm của An­đéc­xen. Họ là hai nhà văn thuộc về hai đất <br /> nước, hai thời đại khác nhau nhưng cùng đồng điệu trong tiếng nói yêu thương nhân văn  <br /> vì trẻ thơ.<br /> Cảnh đợi tàu cũng là cảnh khép lại thiên truyện vừa nhẹ  nhàng, lắng đọng của Thạch <br /> Lam. Đó là một cảnh tượng sẽ ám ảnh mãi trong tâm chí người đọc. Khép lại tác phẩm,  <br /> ta vẫn thấy bận bịu vô hạn về một tấm lòng quê hương ấm áp mà sâu kín, về những tình  <br /> cảm trắc  ẩn bình dị  mà sâu xa. "Hai đứa trẻ" thực sự  đã hoàn thành sứ  mệnh của văn <br /> chương chân chính khi khơi gợi của người đọc tình cảm trong sáng và giàu ý nghĩa nhân <br /> văn. <br /> Bài Mẫu Số 4: <br /> Thạch Lam là một cây bút thiên về  tình cảm , ghi lại cảm xúc của mình trước số  phận  <br /> hẩm hiu của những người nghèo, những người có cuộc sống vất vả  , thầm lặng chịu  <br /> đựng và giàu lòng hi sinh. Những nhân vật trong truyện mang dáng dấp của tâm hồn nhạy  <br /> cảm của ông, cũng như điểm nhìn của tác giả. Nhân vật Liên trong truyện ngắn " Hai đứa <br /> trẻ" là một trong số những nhân vật điển hình của ngòi bút Thạch Lam. Sự nhạy cảm ,sự <br /> chuyển biến tâm trạng nhân vật Liên gợi ra nhiều nét tâm trạng của một cô gái mới lớn.  <br /> Những nét tính cách của Liên được bộc lộ qua những chi tiết nhỏ nhặt trong truyện ngắn,  <br /> hay chính là những sự thay đổi trong tâm tư tình cảm của tác giả.<br /> Tâm trạng nhân vật Liên trong tác phẩm được thể hiện qua nhiều giai đoạn, nhưng có lẽ <br /> tâm hồn của một cô gái sẽ  có sự  nhạy cảm hơn khi cảnh chiều tà và ngày tàn buông <br /> xuống. Với một cô gái trẻ  đầy suy tư  những đường nét, âm thanh và màu sắc của chiều  <br /> xuống càng khiến cho tâm trạng cô thêm lâng lâng khó tả. Buổi chiều  ấy bắt nguồn từ <br /> những âm thanh quen thuộc,tiếng trống thu không vưng ra từng tiếng,gọi buổi chiều về,  <br /> hình ảnh của những đám mây hồng ở cuối trời do ánh mặt trời hắt lên. Dưới con mắt của <br /> một cô gái, hình  ảnh hoàng hôn thật khác. Trên nền áng mây  ấy những ngọn tre cao vút <br /> như in hình và cắt hình rõ rệt trên nền trời. Trong gian hàng đơn sơ chỉ có mấy thức hàng  <br /> đơn giản âm thanh của tiếng  ếch nhái kêu ran ngoài đồng, đến cả  tiếng của những con  <br /> muỗi vo ve, mà Liên cũng cảm nhận được. Chứng tỏ  rằng không gian bây giờ  rất yên <br /> tĩnh, ngoài Liên ra, không khí thật chìm vào buổi hoàng hôn,người ta thấy được sự chuyển  <br /> đổi đó khi nhắc tới những âm thanh những dấu hiệu quen thuộc của một buổi chiều tà.  <br /> Trước sự thay đổi của đất trời, cộng với mùi hơi đất bốc lên hay chính mùi đất mà chính <br /> phố  huyện này mới có, nghĩ rồi Liên lại có một nỗi buồn man mác, có lẽ  là do suy nghĩ  <br /> của Liên về cuộc sống nơi đây , nghèo nàn, cái phố huyện tàn tạ. Những nét vẽ của đồng  <br /> quê, với hình  ảnh quen thuộc nhưng những âm thanh và cả  buổi chiều êm như  nhung <br /> đó,dưới con mắt của một cô gái nó lại trở thành cái cớ cho sự buồn lâng lâng không rõ vì  <br /> sao.<br /> Tâm trạng nhân vật Liên ­ một cô gái 9 tuổi còn được thể hiện qua cái nhìn của cô trong <br /> bức tranh thiên nhiên và con người khi chợ tàn. Xuất hiện giữa cảnh chợ tàn là hình ảnh <br /> của những người bán hàng vẫn đang nán lại dù đã vãn chợ  từ  lâu,mấy đứa trẻ  con thì  <br /> nhặt nhạnh những thứ còn sót lại, đó chỉ là những thanh tre thanh nứa thôi, nhưng chúng  <br /> cũng tỏ  ra mải mê với công việc. Hình  ảnh những rác rưởi vỏ  cùng với những gì xuất <br /> hiện trong đầu một cô gái khiến cho cô buồn. Buồn không chỉ  là do cô cảm thấy cuộc  <br /> sống của cả  những người  ở  đây đều nghèo khổ  như  cô mà còn chính cô cũng buồn vì <br /> không thể  giúp được gì cho họ, kể  cả  những đứa trẻ. Một vài chi tiết nhỏ  nhặt vậy <br /> nhưng lại nói lên được nhiều điều, tâm sự của một cô gái. Điều này còn cho thấy Liên là  <br /> một người giàu lòng trắc ẩn.<br /> Đêm xuống hình ảnh của cuộc sống cũng nhanh chóng chìm vào bóng tối, khiến cho Liên  <br /> buồn hơn nhưng có lẽ  nỗi buồn đó đã quá quen thuộc đối với cô. Hình  ảnh của phố <br /> huyện chìm vào bóng tối, cách tác giả lấy ánh sáng để miêu tả bóng tối thật đặc sắc.Khi  <br /> chợ tàn đi đêm bắt đầu buông xuống,Liên mở  gian hàng mà cứ ngồi trên chõng tre ngắm  <br /> nghía nơi  ở  của mình. Tất cả  những hoạt động đều được Liên quan sát bằng một tình <br /> cảm yêu thương cái vùng quê hương của bản thân mình. Đó là hình ảnh ánh sáng và bóng <br /> tối quen thuộc nơi đây. Liên mơ  màng ngồi trên chiếc chõng mà ngắm cảnh tượng  ấy, <br /> dường như Liên đã đưa mắt đi khắp nơi để tìm kiếm những nguồn sáng trên không gian  <br /> phố  huyện: đó là những hột sáng, những khe ánh sáng từ  ngọn đèn, phên nứa khiến cho  <br /> cát cũng hiện lên lóng lánh như  những hạt vàng. Đó còn là ánh sáng của hàng ngàn ngôi <br /> sao ganh nhau lấp lánh thế nhưng không xua được bóng tối của màn đêm. Khi đêm đến cả <br /> phố  huyện chìm trong một màn đêm không đáy. Và có lẽ  Liên cảm nhận được, trong cô  <br /> vẫn là một cảm giác mơ hồ buồn.<br /> Hình ảnh của mẹ con chị Tí với gánh hàng nước vẫn mở, ban ngày mẹ con chị mò cua bắt <br /> tép đêm đến mẹ con chị lại mở quán nước để kiếm thêm. Bên cạnh đó là gia đình nhà bác <br /> Sẩm với hình  ảnh manh chiếu rách và hình  ảnh đàn bầu, đứa con bò ra nghịch cát, bác  <br /> chưa hát vì chưa có ai nghe. Còn bác Siêu thì lật đật với gánh hàng phở để đi cũng đi đến. <br /> Trong Liên cảm nhận được tất cả  sự  cố  gắng của tất cả mọi người vì cuộc sống mưu  <br /> sinh. Đặc biệt tình cảm và yêu thương trắc  ẩn của Liên thể  hiện tình thương với bà cụ <br /> Thi điên. Ngày nào bà cũng đến quan mua rượu uống rồi lại lảo đảo bước ra cười khanh <br /> khách. Liên rót đầy rượu cho bà cụ, không nói gì về  hành động hay nhận xét gì về  cụ <br /> nhiều nhưng qua cách kể, Liên cũng bộc lộ sự yêu thương qua cách Liên nghĩ tới nhân vật  <br /> này.<br /> Thêm một chút gia vị  cho tâm hồn liên, hình  ảnh con Tàu đêm đến sẽ  khiến cho những  <br /> con người nơi đây kiếm thêm chút gì đó, và Liên cũng thế. Chị  em Liên cũng thao thức  <br /> chờ cho đến khi tàu tới mới thôi. Và cũng chính con tàu là nguồn sáng đưa hai chị em sống  <br /> về những kí ức thời còn sung sướng, được đi chơi và uống những thức uống xanh đỏ. An  <br /> đã ngủ rồi, Liên cứ ngồi trên chõng mong đợi thao thức.<br /> Khi tàu đến vừa bừng sáng phố huyện nghèo vừa mang đến những nét vui trên gương mặt  <br /> của những người nơi đây, khi họ mong tàu như mong một tương lai tươi sáng hơn còn chị <br /> em Liên đặc biệt là Liên, cô không muốn quên đi một quá khứ đẹp đẽ ngày nào. Liên đang <br /> tìm đến những niềm vui trong quá khứ  để  bù đắp cho những khó khăn hiện tại của gia <br /> đình. Đối với Liên mà nói con tàu là miền kí  ức tuổi thơ  trở  về  chính vì thế  mà cô luôn <br /> trân trọng và muốn nhìn thấy nó qua hình ảnh đoàn tàu. Ánh mắt của Liên tập trung vào  <br /> ánh sáng của tàu, ánh sáng đó như mở ra bao nhiêu kí ức kỉ niệm, cũng là niềm khát khao  <br /> của cô khi muốn theo những ánh sáng đó tìm kiếm những điều đẹp đẽ nơi xa xôi mà ngay  <br /> ở  nơi phố  huyện nghèo này sẽ  rất lâu nữa mới có được. Khung cảnh khi ánh mắt Liên <br /> nhìn cho tới khi ánh sáng đó chỉ  còn một chút le lói nữa mới thôi cũng cho ta càng hiểu  <br /> thêm điều đó. Dù không bán được gì, hay cô không mong chờ gì nhiều khi hành khách trên <br /> tàu có thể xuống và mua nhiều thứ  cho gian hàng của cô, mà đợi tàu là mong đợi những  <br /> con người từ mọi miền, hương vị của kí ức chảy qua..<br /> Chỉ  là một cô gái nhỏ  nhưng tâm hồn của cô chẳng khác gì một thiếu nữ  trưởng thành, <br /> cùng với đó là sự nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn mà không phải ai cũng có. Sự  yêu thương  <br /> cảm thông và cả những ước mơ lẫn kí ức đẹp đẽ  đa tạo nên một hình ảnh rất đặc biệt,  <br /> qua đây cũng thể hiện tâm hồn của chính tác giả Thạch Lam. Khi miêu tả tâm trạng nhân  <br /> vật Liên, Thạch Lam muốn thể  hiện được sự  nghèo khổ  hiện thực chua xót  ấy nhưng <br /> vẫn mang những nét thi vị của chốn bùn lầy nước đọng và cũng là sự cảm thông sâu sắc <br /> đối với những nhân vật nhỏ bé của mình. <br /> Bài Mẫu Số 5<br /> Hai đứa trẻ là tác phẩm xuất sắc của Thạch Lam được bạn đọc biết đến nhiều nhất. Tác  <br /> phẩm được in trong tập Nắng trong vườn (1938). Truyện gây  ấn tượng cho người đọc <br /> bởi văn phong nhẹ nhàng, giàu tình người tình đời.  Ấn tượng khó quên trong lòng người <br /> đọc về thiên truyện ngắn này có lẽ là hình ảnh hai đứa trẻ mà cô bé Liên là nhân vật được <br /> nhà văn Thạch Lam tập trung khắc họa nhiều nhất.<br /> Liên là cô bé mới tám tuổi, cái tuổi mà theo như người xưa nói "biết ăn biết ngủ, biết học  <br /> hành là ngoan". Nói đúng hơn là tuổi vô lo. Nhưng mọi điều đều ngược lại. Dưới ngòi bút <br /> của Thạch Lam, Liên hiện lên với hình ảnh của một cô bé như già đi trước tuổi. Tuổi thơ <br /> chìm trong nỗi buồn của sự tàn tạ, héo úa của một cuộc sống đầy bóng tối, bế tắc không  <br /> lối thoát. Đối với tâm hồn thơ  bé  ấy, đoàn tàu đêm từ  Hà nội về  chạy ngang qua phố <br /> huyện chính là niềm an ủi cuối cùng cho một niềm đau.<br /> Thầy Liên mất việc và đặt dấu chấm hết cho những tháng ngày sống ở Hà Nội. Con phố <br /> nhỏ Cẩm Giàng tỉnh Hải Dương nơi đón chị  em Liên về  là một nơi đói nghèo trong rơm  <br /> rạ  với những kiếp người bé nhỏ, lay lắt. Bản thân gia đình Liên cũng chẳng khá giả  gì <br /> hơn: mẹ  làm hàng xáo, chị  em Liên trông coi gian hàng tạp hóa nhỏ  xíu với những thức  <br /> hàng lặt vặt, ngày phiên mà chẳng bán được bao nhiêu?<br /> Liên là cô bé nhạy cảm, hay động lòng trắc ẩn trước những biến thiên của cuộc đời. Tâm <br /> trạng của Liên cũng diễn tiến theo thời gian: từ  chiều hôm cho đến khi đoàn tàu ngang  <br /> qua phố huyện. Truyện mở đầu bằng âm thanh của tiếng trống thu không vang xa để gọi  <br /> buổi chiều. Đó âm thanh báo hiệu ngày tàn và cũng là âm thanh chấm hết một ngày đầy  <br /> ánh sáng mà thay vào đó là bóng tối và nỗi buồn. Thạch Lam mở đầu truyện rất hồn hậu,  <br /> rất thơ  với bức tranh quê bình dị, man mác hương đồng gió nội với "Chiều, chiều rồi.  <br /> Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ <br /> đưa vào". Đó cũng là thời khắc mở  ra thế  giới tâm trạng của Liên, là lúc mà "Trong đôi <br /> mắt Liên bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn  <br /> ngây thơ của chị. Liên không hiểu sao nhưng thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc <br /> của ngày tàn". Buồn mà thấy "không hiểu sao" có nghĩa là cái buồn ghê gớm lắm. Buồn  <br /> mà không biết mình buồn vì cái gì thì thật là đau khổ  không gì bằng. Thạch Lam đã để <br /> nhân vật tự nhận thức và tự bộc lộ tâm trạng chứ không cần kể lể dài dòng. Và bóng tối <br /> đã trùm lên phố  nhỏ, trùm lên đồng ruộng, trùm lên cả  nỗi buồn của Liên đang thoi thóp <br /> thở.<br /> Trong bóng chiều nhá nhem, Liên nhìn về  bãi chợ  nơi những người bán hàng về  muộn. <br /> Liên động lòng thương những mảnh đời cơ cực, đó chính là hình ảnh của "những đứa trẻ <br /> con nhà nghèo đi lại lang thang trên mặt đất nhặt nhạnh những thanh nứa thanh tre hay <br /> những gì còn sót lại của mấy người bán hàng". Hình  ảnh đó như  xoáy sâu vào lòng trắc  <br /> ẩn của cô bé tám tuổi giàu lòng nhân ái. Liên thấy thương những đứa trẻ  nghèo nhưng <br /> chính chị  cũng không có tiền mà cho chúng nó. Thế  đấy, nhân vật Thạch Lam thường ít <br /> nói nhưng suy tư nhiều và mang đến những vẻ đẹp của tình người đằng sau những nghĩ <br /> suy tha thiết về cuộc sống.<br /> Trong cảm nhận của Liên, bóng tối thật ghê gớm "Tối hết cả  con đường thăm thẳm ra  <br /> sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng lại càng sẫm đen hơn nữa". Bóng tối là <br /> hiện thân của sự  tù túng ngột ngạt, bế  tắc không lối thoát. Đó là bóng tối của sự  đói <br /> nghèo, lam lũ. Là hình ảnh đất nước ta trước năm 1945 đầy nước mắt:<br /> Cha ông ta từng đấm nát bàn tay trước cánh cửa cuộc đời<br /> Cửa vẫn đóng mà đời im ỉm khóa<br /> Cả dân tộc đói nghèo trong rơm rạ<br /> Văn chiêu hồn từng thấm giọt mưa rơi<br /> Thạch Lam đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật đối lập để miêu tả bóng tối và ánh sáng. Nếu  <br /> như  bóng tối nuốt chửng tất cả  phố  huyện vào trong cái dạ  dày tối thui của nó thì ánh  <br /> sáng xuất hiện với tần số  thấp. Đó chỉ  là "hột sáng", "khe ánh sáng", "đốm sáng", "vệt <br /> sáng"... tất cả đều hiện lên thật bé nhỏ tội nghiệp " mất đi rồi lại hiện ra trong đêm tối".  <br /> Và cùng với ánh sáng nhỏ nhoi, yếu  ớt đó là những phận người với cuộc sống bấp bênh, <br /> trôi nổi và lụi tàn, le lói như ngọn đèn trước gió. Liên thương hết thảy những con người  <br /> nơi phố  huyện nhỏ bé này. Đó chính là chị  Tý với cuộc đời cơ  cực "mò cua bắt ốc", tối <br /> đến cùng gánh hàng nghèo xơ xác chỉ với bát nước chè, điếu thuốc lào, thanh kẹo lạc... tất  <br /> cả gia tài mưu sinh bên ngọn đèn con chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ. Liên thương bác  <br /> phở Siêu với gánh phở xa xỉ,  ế  ẩm nhưng đêm nào cũng thấy bác dọn hàng. Thương bác <br /> xẩm với manh chiếu rách tả tơi cùng chiếc thau trắng trống trơn chưa một niềm hi vọng,  <br /> thương lắm những tiếng đàn bác góp chuyện bật trong yên lặng. Thương bà cụ Thi điên  <br /> đơn chiếc với tiếng cười chìm vào bóng tối... Cuộc sống phố  huyện là như  vậy. Đơn <br /> điệu, tẻ nhạt. Đêm nào cũng như đêm nào, cứ lặp đi lặp lại:<br /> Quanh quẩn mãi với vài ba dáng điệu<br /> Tới hay lui vẫn chừng ấy mặt người<br /> Vì quá thân nên quá đỗi buồn cười<br /> Môi nhắc lại chỉ có ngần ấy chuyện.<br /> Điều gì có thể làm chị em Liên quên đi được thực tại này ? May ra chỉ có vũ trụ là cơ hội  <br /> cuối cùng để  ru hai chị em vào những miền cổ  tích. Cảnh hai chị em ngẩng mặt lên trời  <br /> tìm con vịt theo sau ông thần nông cho thấy: tâm hồn hai đứa trẻ  thật hồn nhiên, vô tư <br /> trong sáng và rất đỗi trẻ con. Nhưng buồn thay, bầu trời đầy sao trên kia cũng không thể <br /> nào cứu vớt được hai sinh linh bé nhỏ, tội nghiệp  ấy. Bởi "vũ trụ  bao la và thăm thẳm  <br /> như chứa đầy bí mật và xa lạ với hai đứa trẻ". Để rồi cuối cùng chính chúng lại quay về <br /> với quang cảnh phố chung quanh mà đặc biệt là ngọn đèn con của chị Tí. Và cứ thế trong <br /> đêm tối những con người tội nghiệp ngồi chờ đợi một điều gì đó cho sự sống nghèo khổ <br /> hằng ngày của họ.<br /> Và đoàn tàu từ Hà Nội về đã thực sự là ước mơ và khát vọng của người dân phố huyện.  <br /> Họ thức đợi chuyến tàu vì mưu sinh hay vì lí do nào khác nữa. Tất cả thao thức, đợi chờ <br /> như thể đợi chờ một phép màu sẽ đến. Họ mong bán được chút hàng để gỡ gạc cho cuộc  <br /> sống ngày mai. Còn riêng hai đứa trẻ, chúng không thức đợi chuyến tàu để bán hàng mà vì <br /> lí do khác. Chúng muốn được nhìn thấy đoàn tàu qua phố  huyện vì đoàn tàu như  mang  <br /> một thế  giới khác đi qua đủ  làm cho chúng rạo rực và ánh lên niềm vui sướng dù chỉ  là  <br /> trong chốc lát. Vì thế đêm nào cũng vậy dù buồn ngủ ríu cả mắt nhưng cả hai chị em vẫn  <br /> cố thức để đợi chuyến tàu. Điều đó cho thấy đoàn tàu là một hình ảnh đã trở  thành quen <br /> thuộc và ăn sâu trong tâm hồn hai đứa trẻ và chờ tàu đã trở thành một khát vọng mãnh liệt  <br /> và là một món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng.<br /> Sự  mong mỏi của chị  em Liên với đoàn tàu quả  thật đã làm người đọc xúc động mãnh <br /> liệt. Mới bảy, tám tuổi mà mẹ bắt trông coi cửa hàng tạp hóa đã là việc làm quá sức lại  <br /> còn bắt thức cho tới khuya để chờ bán hàng thì quả là tội nghiệp. Nhưng Liên và An thức  <br /> tới khi đoàn tàu đi qua phố huyện không phải là nghe lời mẹ mà là chúng đang hành động  <br /> theo tiếng gọi của con tàu. "Tàu đến chị đánh thức em dậy nhé!". Đó là câu nói của An khi <br /> mí mắt đã sụp xuống trong cơn buồn ngủ  rồi mà vẫn còn dặn với chị. Câu nói bình  <br /> thường thế  mà sao mới nghe qua đã thấy xót thương. Nó chứa đựng trong đó là tất cả <br /> niềm khát khao và hi vọng được nhìn thấy đoàn tàu ­ hoạt động cuối cùng của đêm khuya. <br /> An đi vào giấc ngủ, Liên ngồi im lặng, đầu óc chị  bỗng dưng cũng yên tĩnh lạ  thường. <br /> Yên lặng đến nỗi có thể  nghe được "hoa bàng rụng xuống vai Liên từng đợt một, có <br /> những cảm giác mơ  hồ  không hiểu". Dường như  nhà văn muốn cho nhân vật của mình  <br /> được nghỉ ngơi sau một ngày dài mỏi mệt. Thế rồi thoáng trong tiếng gió xa xôi là tiếng <br /> đoàn tàu vụt đến. Rồi tiếng reo thảng thốt, mừng rỡ của bác Siêu "Đèn ghi đã ra kia rồi!".  <br /> Liên cũng trông thấy ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất, như ma trơi. Rồi tiếng còi xe lửa ở <br /> đâu vang lại, trong đêm khuya kéo dài ra theo gió xa xôi. Đó là lúc mà Liên vội vã đánh  <br /> thức em " dậy đi An, tàu đến rồi!". Lời giục dã gấp rút, hối thúc như  thể  nếu An không <br /> dậy thì sẽ không bao giờ còn được nhìn thấy đoàn tàu nữa. Thạch Lam không dùng từ ngữ <br /> nào để  miêu tả  sự háo hức của hai chị  em mà cái háo hức ấy vẫn cứ  hiện lên thật sống  <br /> động và giàu chất nhân văn.<br /> Hai chị  em đứng chờ  đoàn tàu từ  đằng xa. Chúng có dịp chiêm ngưỡng cái kẻ  đã làm  <br /> chúng đợi chờ   ấy bằng cách đứng gần hơn nữa. Và rồi "tàu rầm rộ  đi tới. Liên dắt em  <br /> đứng dậy để nhìn đoàn xe vụt qua". Đây là phút giây hạnh phúc nhất là lúc mà Liên và An  <br /> dường như  quên hết thảy những nỗi buồn hiện tại, quên cả  những đói nghèo lam lũ, ê  <br /> chề đang bao vây cuộc đời họ. Trong lòng họ giờ đây chỉ có đoàn tàu. Đoàn tàu mang thứ <br /> ánh sáng mạnh mẽ, khác thường ngang qua phố huyện "các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh  <br /> cả xuống đường... những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp  <br /> lánh, và các cửa kính sáng". Đó là ánh sáng của sự sang trọng, văn minh, thứ ánh sáng khác  <br /> xa với những ánh sáng yếu ớt, nhỏ bé nơi phố huyện. Đoàn tàu giống như  một tia chớp,  <br /> một ngôi sao băng rạch ngang qua bầu trời phố huyện rồi mất hút vào đêm tối nhưng cái  <br /> ánh sáng của nó là  ước mơ  và khát vọng của biết bao nhiêu số  phận con người bé nhỏ <br /> đang mong ngóng. Đoàn tàu mang một thế giới khác đi qua, chính là khát vọng muốn được  <br /> đổi đời của họ. Họ  gửi theo chuyến tàu cả  tâm hồn của mình, họ  muốn được đến với  <br /> những chân trời mới, nơi đó có ánh sáng của văn minh của no đủ. Nơi đó sẽ  không còn  <br /> cảnh đói nghèo lam lũ, không có cảnh đơn điệu và buồn tẻ mà ăm ắp niềm vui. Họ xứng  <br /> đáng được nhận một cuộc sống như thế, tại sao không? Nhưng  ước mơ  chỉ là  ước mơ.  <br /> Tất cả lại quay về với quầng sáng thân mật xung quanh ngọn đèn con chị  Tí. Chấm hết <br /> cho một đêm đợi chờ trong khát vọng và kết thúc bằng nỗi buồn rưng rưng nước mắt.<br /> Liên và An đứng lặng người trong bóng tối dù chuyến tàu đã "đi vào đêm tối, để  lại <br /> những đốm than đỏ  bay tung trên đường sắt. Hai chị  em còn nhìn theo cái chấm đỏ  của  <br /> chiếc đèn xanh trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre". Sự nuối tiếc của họ <br /> dường như đã phơi bày tất cả một cuộc sống nghèo nàn, bế tắc. Nhất là khi họ  tự  nhận  <br /> thức rằng "Tàu đêm nay không đông và dường như kém sáng hơn". Nghĩa là đoàn tàu cũng <br /> chỉ  xoa dịu một chút nỗi đau trong tâm hồn hai đứa trẻ  chứ  không thể  nào phá vỡ  bức  <br /> tường thành mang tên "nỗi buồn" của chúng. Và Liên lặng người đi trong suy tưởng, đằng <br /> sau ánh sáng của đoàn tàu và tiếng động cơ gầm vang đó là một thế giới rất riêng tư. Đó <br /> chính là nỗi nhớ về Hà Nội nơi có ánh sáng của những ngọn đèn, nơi vui vẻ và huyên náo.  <br /> Nơi đó là vùng sáng trong tâm tưởng và cũng là vầng sáng trong ký  ức tuổi thơ. Nơi mà  <br /> ngày xưa chị em Liên được đi chơi bờ Hồ, được uống những cốc nước lạnh xanh đỏ. Ký  <br /> ức tươi đẹp thế  nhưng giờ  họ  lại bị  cầm tù giữa biết bao nhiêu là buồn bã. Chính đoàn  <br /> tàu đã mang lại cho Liên liều thuốc an thần và khơi dậy trong tiềm thức biết bao điều  <br /> tươi đẹp. Cuộc sống  ấy thực sự khác xa với cuộc sống ở nơi này nhiều lắm nhưng biết <br /> làm sao được khi ký  ức không thể  trở  về. "Một quá khứ  huy hoàng. Một hiện tại mong  <br /> manh. Một tương lai mù mịt". Đáng buồn thay!<br /> Cuối cùng Liên cũng đi vào giấc ngủ, một giấc ngủ chập chờn hình ảnh ngọn đèn con của <br /> chị Tí. Một giấc ngủ tịch mịch và đầy bóng tối. Đó chính là một sự ám ảnh về cuộc sống  <br /> bế tắc, tù đọng không lối thoát mà biết đến bao giờ chị em Liên mới có thể đổi thay.<br /> Với lối viết nhẹ nhàng, mỗi truyện tựa như một bài thơ  trữ  tình đầy xót thương, Thạch <br /> Lam đã mang đến cho người đọc sự  đồng cảm sâu sắc về  những thân phận cuộc đời  <br /> trong xã hội cũ. Qua nhân vật Liên nhà văn đã làm toát lên những giá trị nhân văn cao đẹp, <br /> giúp chúng ta thấu hiểu nỗi buồn đau của dân tộc trong thế  kỷ  bạo tàn dưới ách đô hộ <br /> của bọn thực dân và đế quốc. Trang văn khép lại rồi mà ta còn thấy trước mắt mình hình <br /> ảnh hai đứa trẻ  ngồi đây giữa phố  huyện nhỏ  nghèo tăm tối đang đợi chờ  chuyến tàu đi  <br /> qua trong khát vọng mỏi mòn.<br />  <br />