Phân tích vẻ đẹp của hai câu thơ sau: "Muốn vượt bể Đông theo cánh gió/ Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi”. (Lưu biệt khi xuất dương - Phan Bội Châu)

Đề bài: Phân tích vẻ đẹp của hai câu thơ  sau: "Muốn vượt bể Đông theo cánh gió/ <br /> Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi”. (Lưu biệt khi xuất dương ­ Phan Bội Châu)<br /> Bài làm<br /> Tố Hữu trong trường ca “Theo chân Bác” đã từng viết về Phan Bội Châu:<br /> “Phan Bội Châu câu thơ dậy sóng<br /> Bạn cùng ai đất khách dãi dầu”.<br /> Hai câu thơ  đánh giá rất cao về  con người và thơ  văn của Phan Bội Châu một nhà cách <br /> mạng, một văn sĩ Việt Nam kiệt xuất nhất 25 năm đầu thế kỉ XX. Con người ấy đã từng  <br /> có những vần thơ hùng tráng, hào sảng:<br /> “Muốn vượt bể Đông theo cánh gió<br /> Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi”.<br /> Hai câu thơ gợi ta nhớ đến những câu thơ ngang tàng của ông Hi Văn Nguyễn Công Trứ:<br /> “Vòng trời đất dọc ngang ngang dọc<br /> Nợ tang bồng vay trả vay trả vay<br /> Chí làm trai nam bắc tây đông<br /> Cho phỉ chí tang bồng trong bốn bể...<br /> Làm trai đứng ở trong trời đất<br /> Phải có danh gì với núi sông<br /> Giang sơn còn tô vẽ mặt nam nhi<br /> Sinh thời thế phải xoay nên thời thế”.<br /> Chí làm trai là phải dám đối diện với cả  trời đất để  khẳng định mình trước cuộc đời, <br /> trước vũ trụ bao la. Phan Bội Châu đã vượt qua những giới hạn của tầng lớp nho sĩ mà ý  <br /> thức sâu sắc về hoài bão và sứ mệnh của mình. Con người dám đối mặt với cả trời đất, <br /> vũ trụ để khẳng định mình, vượt lên mộng công danh thường gắn liền với hại chữ trung  <br /> hiếu để  vươn tới lí tưởng nhân quần, xã hội rộng lớn. Trong cái thời buổi “non sông đã  <br /> chết sống thêm nhục/ Hiền thánh còn đâu học cũng hoài”, chí nam nhi thôi thúc Phan Bội <br /> Châu phải có một hành động xứng đáng, phi thường: Xuất dương. Và lời từ biệt đầy hào <br /> khí trước khi xuất dương đã thể hiện một khát vọng, tư thế lên đường mang vẻ đẹp lãng  <br /> mạn. Câu thơ sử dụng các hình ảnh khoa trương lớn lao, kì vĩ: trường phong, Đông Hải, <br /> thiên trùng, bạch lãng (bể  Đông, cánh gió, muôn trùng sóng bạc). Tất cả  đều như  hoà <br /> nhập với con người trong tư thế bay lên. Đây thực sự là khoảnh khắc “xuất dương” trong <br /> tâm tưởng của người chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu, khát vọng và tư thế đều vươn lên  <br /> đến tầm vóc sánh ngang vũ trụ.<br /> Vòng trời đất dọc ngang ngang dọc<br /> Các hình  ảnh như  “đông hải” (biển Đông), “thiên trùng bạch lãng” (ngàn đợt sóng bạc), <br /> “trường phong” (Ngọn gió dài, ngọn gió lớn), “nhất tề  phi” (cùng bay lên, bay theo) hô  <br /> ứng với nhau trong trường lên tưởng rộng lớn, hoành tráng. Là /nhất tề  phi” không chỉ <br /> đơn giản “muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi như trong bản dịch. Đây là một dự cảm, một <br /> khát vọng, một liên tưởng hào hùng bất chợt đến trong niềm lạc quan, tin ­ tưởng mãnh <br /> liệt của nhà thơ. Bản dịch đã biến sự  “đột khởi” trong cao trào mạch cảm xúc “xuất  <br /> dương” tìm con đường đi mới cho cơ đồ  đất nước thành lời miêu tả, tường thuật khiến  <br /> cho hình ảnh thơ phần nào nhẹ nhàng, tĩnh lặng, âm thầm. Nó không nói được cái hăm hở <br /> dấn thân, phong độ hào hùng và trí tưởng tượng bay bổng của nhà thơ. Con người ấy như <br /> đang lao vào ngay một môi trường hoạt động mới mẻ, sôi động đang mở  ra trước mắt. <br /> Biển rộng, ngàn đợt sóng lớn, gió đại dương ­ gió của viễn cảnh thời đại mới ­ đang nhất  <br /> tề  cùng bay lên trên đôi cánh lãng mạn của trí tưởng tượng kì vĩ, hoành tráng. Hay chính  <br /> khát vọng lớn lao của cái tôi trữ  tình đang cuộn lên những lớp sóng bạc, gió lớn, khuấy  <br /> động những đợt sóng lòng dào đạt sục sôi của một thế hệ thanh niên ưu tú nặng lòng với <br /> non sông đất nước, gạt bỏ tất cả để “xuất dương” cầu học tập, tiến bộ. Và thực tế, “vào  <br /> khoảng những năm đầu thế  kỉ  này, chỉ  vì đọc Phan Bội Châu mà hàng nghìn thanh niên <br /> đầu cắt cụt bím tóc, vứt hết sách vở, văn chương nghề  cử  tử  cùng cái mộng công danh <br /> nhục nhã gắn trên đó, lìa bỏ làng mạc, nhà cửa, vợ con rồi băng ngàn, lội suối, bất chấp  <br /> mọi nỗi đói thiếu, nguy hiểm, khổ  sở  để  qua Xiêm, qua Tàu, qua Nhật mà học hỏi, trù <br /> tính việc đánh Tây. Đó là một thành công vĩ đại” (Đặng Thai Mai).<br /> Vẻ đẹp của hai câu thơ hiện lên từ một tứ thơ đẹp về hình ảnh con người đuổi theo ngọn <br /> gió dài trên đại dương bao la cùng muôn ngàn cơn sóng bạc; Đẹp trong hình ảnh và ngôn  <br /> ngữ  thơ  kì vĩ, phù hợp với tâm thế  và chí khí của người cách mạng... Đại bàng đã tung  <br /> cánh mênh mông ra biển lớn, đối mặt với giông tố, bão bùng. Trang nam nhi không phải  <br /> bằng mọi cách để  lưu danh sử sách, khẳng định cá nhân mà cá nhân ấy phải làm nên sự <br /> nghiệp phi thường,  ấy là việc kinh bang tế thế, cứu dân, cứu nước. Khát vọng sông cao <br /> cả của Phan Bội Châu giúp ta hiểu thêm cốt cách vĩ đại của con người kiệt xuất này.<br />