Phẫu thuật kết hợp xương bằng nẹp vít điều trị gãy lồi cầu xương hàm dưới

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 2 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> PHẪU THUẬT KẾT HỢP XƯƠNG BẰNG NẸP VÍT<br /> ĐIỀU TRỊ GÃY LỒI CẦU XƯƠNG HÀM DƯỚI<br /> <br /> Trần Quý Đệ*, Lê Đức Lánh**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả điều trị gãy lồi cầu (LC) bằng phương pháp kết hợp xương bằng nẹp vít tại<br /> Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Bình Định.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng không đối chứng - Báo cáo loạt ca tiến hành trên 41 trường<br /> hợp bệnh nhân gãy lồi cầu tại Khoa Răng Hàm Mặt, bệnh viện đa khoa tỉnh Bình định từ tháng 1/2010 đến tháng<br /> 7/ 2013, theo dõi và đánh giá dựa trên lâm sàng và phim Xquang cho đến sau phẫu thuật 6 tháng.<br /> Kết quả và kết luận: Đường rạch dưới hàm biến đổi là một kỹ thuật điều trị gãy cổ lồi cầu tương đối dễ tiến<br /> hành và đem lại thành công về mặt chức năng, giải phẫu, thẩm mỹ ở mức độ chấp nhận được và ít gây biến<br /> chứng.<br /> Từ khoá: Gãy cổ lồi cầu xương hàm dưới, kết hợp xương, đường rạch dưới hàm biến đổi.<br /> ABSTRACT<br /> TREATMENT OF MANDIBULAR CONDYLAR NECK FRACTURES USING OSTEOSYNTHESIS WITH<br /> PLATE<br /> Tran Quy De, Le Duc Lanh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 2 - 2016: 313 - 318<br /> <br /> Objective: To evaluate the results of treatment of mandibular condylar neck fractures using osteosynthesis<br /> with plate at Binh Dinh hospital.<br /> Methods: Clinical trial and case series report without control group on 41 patients with condylar fractures<br /> that were treated at the Departure of Maxillofacial, Binh Dinh Hospital from January 2010 to July 2013. These<br /> subjects were followed up based on clinical signs and radiographs during 6 months.<br /> Results and conclusions: The modified-submandibular approach, a technique applied in treatment of<br /> condylar neck fracture, was fairly easy to perform and effective to re-establish acceptable anatomic structure,<br /> function and aesthetics. There was also low rate of complication following this technique.<br /> Key words: mandibular condylar neck fractures, osteosynthesis, modified-submandibular approach.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Tại Việt Nam, gãy LC phần lớn được điều<br /> trị bằng phương pháp bảo tồn do đây là<br /> Gãy LC sẽ ảnh hưởng rõ rệt đến chức năng<br /> phương pháp đơn giản và tương đối hiệu quả.<br /> của hệ thống nhai và sự di lệch của lồi cầu gãy sẽ<br /> Tuy nhiên, với tình hình chấn thương hàm<br /> làm phá vỡ cấu trúc diện khớp, đĩa khớp, các<br /> mặt ngày càng tăng về số lượng và mức độ<br /> dây chằng và cơ bám vào khớp, từ đó có thể để<br /> trầm trọng như hiện nay, việc điều trị gãy LC<br /> lại các di chứng như loạn năng khớp, cứng khớp,<br /> XHD bằng phương pháp phẫu thuật (PT) đang<br /> rối loạn vận động hàm dưới (HD), rối loạn tăng<br /> ngày càng trở nên cần thiết. Có nhiều kỹ thuật<br /> trưởng HD, sai khớp cắn.... ảnh hưởng trực tiếp<br /> đã được mô tả trong việc điều trị kết hợp<br /> đến chức năng ăn nhai và phần nào thẩm mỹ<br /> xương lồi cầu, trong đó, sử dụng hệ thống nẹp<br /> của bệnh nhân(BN)(4)4.<br /> vít nhỏ đang trở nên ngày càng thông dụng và<br /> <br /> *Bệnh Viện đa khoa tỉnh Bình Định<br /> **Bộ môn Cấy ghép nha khoa- Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y dược TP.HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS.CKII. Trần Quý Đệ ĐT: 0918015014 Email: nhaloc2010@gmail.com<br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 313<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 2 * 2016<br /> <br /> phương pháp PT qua đường vào ngoài mặt Phân loại gãy lồi cầu theo phân loại của Lindahl<br /> vẫn còn được sử dụng bên cạnh việc cải tiến Tiến trình điều trị<br /> sao cho giảm tối đa biến chứng. Đồng thời, tại<br /> Sử dụng đường rạch dưới hàm biến đổi<br /> tỉnh Bình Định do tỉ lệ BN bị tai nạn cao,<br /> (đường rạch Risdon biến đổi)<br /> phương tiện điều trị ở tuyến tỉnh còn hạn chế<br /> và hệ thống nẹp-vít nhỏ bắt đầu được áp dụng Sau Phẫu thuật: Tất cả các BN đều: thực hiện<br /> trong điều trị gãy XHD vào năm 2010 nên chế độ ăn lỏng, dùng thuốc kháng sinh, kháng<br /> chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài nghiên viêm, giảm đau, BN cử động hàm từ ngày đầu<br /> cứu “Phẫu thuật kết hợp xương bằng nẹp vít điều tiên sau PT và nói, xuất viện sau 1 tuần. Yêu cầu<br /> trị gãy lồi cầu xương hàm dưới tại bệnh viện đa BN ăn mềm trong thời gian 4-6 tuần và tập há<br /> khoa tỉnh Bình định từ năm 2010 - 2013” với các ngậm miệng, đưa hàm ra trước và sang bên.<br /> mục tiêu sau: Phương pháp đánh giá<br /> 1. Xác định các dữ liệu dịch tễ học gãy lồi cầu Thời điểm đánh giá<br /> XHD tại Bình Định. - Đánh giá lâm sàng tại các thời điểm 02<br /> 2. Đánh giá hiệu quả điều trị trong gãy LC tuần, 04 tuần, 03 tháng và 06 tháng sau PT.<br /> bằng nẹp vít. - Đánh giá cận lâm sàng được thực hiện vào<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU thời điểm 1 tuần sau PT trên phim CT, 04 tuần,<br /> 03 tháng và 06 tháng sau PT bằng phim mặt<br /> Mẫu nghiên cứu thẳng, phim chếch nghiêng HD.<br /> Tất cả BN được chẩn đoán gãy LC được điều<br /> Tiêu chí đánh giá kết quả điều trị<br /> trị tại Khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện đa khoa<br /> tỉnh Bình định, từ tháng 1/2010 đến tháng 7/2013. 1. Tình trạng vết mổ: Bung chỉ, hở vết mổ: Có/<br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu: Tất cả BN được chẩn không. Nhiễm trùng (0: không, 1: nhẹ, 2: vừa, 3:<br /> đoán gãy cổ lồi cầu có chỉ định PT ; người nhà và nặng). Tụ máu vết mổ (0: không, 1: ít, 2: nhiều).<br /> BN đồng ý điều trị PT. Tiêu chuẩn loại trừ: BN Dò mủ vết mổ: Có/ không. Sẹo mổ ngoài da:<br /> chấn thương sọ não nặng; BN bị di chứng sau Đẹp, Vừa, Xấu. Tổn thương thần kinh mặt: Có/<br /> chấn thương sọ não (Glasgow