Phẫu thuật nội soi mũi xoang ở trẻ em: qua 45 trường hợp tại Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG Ở TRẺ EM:<br /> QUA 45 TRƯỜNG HỢP TẠI BV ĐHYD TPHCM<br /> Lâm Huyền Trân*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng (FESS) đã trở thành 1 phương pháp điều trị phổ biến đối với<br /> các bệnh lý mũi xoang ở người lớn không đáp ứng với điều trị nội khoa. Ở 1 số nước trên thế giới, nhiều trẻ<br /> em đã được điều trị bằng phẫu thuật nội soi thay thế cho mổ hở trong nhiều trường hợp.<br /> Mục tiêu: ứng dụng phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng để điều trị các bệnh lý mũi xoang mạn<br /> tính ở trẻ em và đánh giá hiệu quả của phẫu thuật dựa trên các triệu chứng lâm sàng và nội soi mũi.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Trẻ em có bệnh lý mũi xoang mạn không đáp ứng với điều<br /> trị nội khoa, độ tuổi từ 10-16 tuổi. Khám lâm sàng, nội soi mũi và chụp CT trước mổ cho tất cả các trường<br /> hợp. Chìa khoá của phẫu thuật là mở thông phức hợp lỗ thông khe nhưng cũng có thể bao gồm thêm các<br /> phẫu thuật khác nếu bệnh tích lan rộng hoặc có những thay đổi giải phẫu đi kèm. Cuối cuộc mổ, đặt Spongel<br /> vào khe mũi giữa để phòng dính. Sau mổ bệnh nhi được nội soi dưới gây tê tại chỗ để lấy vẩy và mô hạt viêm<br /> sau 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng và 6 tháng.<br /> Kết quả:Trong công trình nghiên cứu này, chúng tôi giới thiệu kinh nghiệm của chúng tôi qua 45<br /> trường hợp phẫu thuật nội soi mũi xoang ở trẻ em trong gần 4 năm qua (1/2004- 10/2007). Tuổi bệnh nhi<br /> từ 10- 16 tuổi. Tất cả các bệnh nhi đều phẫu thuật dưới gây mê toàn thân và không có biến chứng nghiêm<br /> trọng nào. Thời gian theo dõi từ 6 -40 tháng, thời gian theo dõi trung bình là 16,51 tháng. 34 bệnh nhi<br /> (75,55%) khỏi hoàn toàn các triệu chứng, 7 bệnh nhi các triệu chứng có giảm (15,55%) và 4 bệnh nhi không<br /> đỡ (8,88%).<br /> Kết luận: phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng có hiệu quả trong điều trị các bệnh lý mũi xoang ở<br /> trẻ em, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống bệnh nhi.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> FUNCTIONAL ENDOSCOPIC SINUS SURGERY IN CHILDREN:<br /> 45 CASES AT UNIVERSITY MEDICAL CENTER – HO CHI MINH CITY<br /> Lam Huyen Tran * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 12 – Supplement of No 1 – 2008: 42 – 47<br /> Functional Endoscopic Sinus Surgery has become a standard modality of treatment for the chronic sinus<br /> disease in adult that is refractory to medical treatment(4,5). In some country on the world, many children<br /> treated with endoscopic sinus operation in many instances(1,2,10).<br /> Objectives: To apply A Functional endoscopic sinus surgery in children and to assess the efficacy based<br /> on clinical symptoms and nasal endoscopy.<br /> Material and method: Children with chronic sinus disease after adequate medical therapy, aged from<br /> 10 to 16 years old. All of patient had been take history, physical examination, nasal endoscopy under topical<br /> anesthesia, and undergo a CT scan. The key to the operation is opening the osteomeatal complex, but it may<br /> include others procedures if the disease is extensive or having an anatomical variation. At the end of the<br /> operation, a spongel was placed within the middle meatus to prevent synechia formation. Postoperatively,<br /> patient underwent endoscopic examination under local anesthesia with removal of granulation tissue and<br /> * Bộ môn Tai Mũi Họng, Đại học Y Dược TP. HCM<br /> <br /> crusts 1 month, 2months, 3 months and 6 months later.<br /> Results: In this paper, we presente our experience in 45 children who underwent Functional<br /> Endoscopic Sinus Surgery over the past four years (1/2004-10/2007). The age of the patients varied from 10<br /> to 16 years. All the patient tolerated the general anaesthetic procedure well and there was no major<br /> complication. Follow- up period varied from 6 - 40 months with a mean follow –up of 16,51 months. 34<br /> patients (75.55%) reported complete improvement of symptoms, while 7 patients (15.55%) had partial<br /> improvements and 4 patients (8.88%) show no improvement.<br /> Conclusion: Functional Endoscopic Sinus Surgery is effective in the treatment of sinus disease in<br /> children, does improve the quality of life of pediatric patients.<br /> <br /> TỔNG QUAN TÀI LIỆU<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng<br /> (Functional Endoscopic Sinus Surgery: FESS) đã<br /> đươc giới thiệu ở Châu Âu bởi Messerklinger,<br /> Stammberger và sau đó ở Hoa kỳ bởi Kennedy<br /> (1985) Từ đó đến nay, phẫu thuật này đã trở<br /> thành 1 phương pháp phổ biến để điều trị các<br /> bệnh lý viêm mũi xoang mạn ở người lớn. Đã có<br /> nhiều báo cáo trong y văn đề cập đến tính hiệu<br /> quả và tính an toàn của phẫu thuật này(9,10). 1989,<br /> Gross và cộng sự đã báo cáo kinh nghiệm áp<br /> dụng phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng ở<br /> trẻ em. Cũng từ đó FESS nhanh chóng được<br /> chấp nhận như là phương pháp điều trị ngoại<br /> khoa đối với viêm mũi xoang ở trẻ em(10). 1994,<br /> Poole đề nghị sử dụng thuật ngữ phẫu thuật nội<br /> soi mũi xoang trẻ em viết tắt là PESS (Pediatric<br /> Endoscopic Sinus Surgery). Tại Việt Nam, đã có<br /> nhiều công trình nghiên cứu về phẫu thuật nội<br /> soi mũi xoang ở người lớn(4,5). Ở trẻ em chỉ mới<br /> có vài báo cáo mổ lấy u mũi xoang qua nội soi(6),<br /> xử trí biến chứng viêm mũi xoang ở trẻ em(3)…<br /> <br /> Nghiên cứu tiền cứu, có can thiệp lâm sàng.<br /> Các trường hợp có chỉ đỉnh phẫu thuật đều được<br /> nội soi và chụp CT trước mổ. Theo dõi tái khám<br /> qua nội soi sau mổ 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng, 6<br /> tháng. Các số liệu được xử lý bằng phần mềm<br /> thống kê SPSS 11.5<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Phương pháp phẫu thuật<br /> - Vô cảm: mê nội khí quản trong tất cả các<br /> trường hợp.<br /> - Chích tê Lidocain + adrénalin 1/100.000. Bẻ<br /> cuốn dưới ra ngoài.<br /> - Tùy theo mức độ bệnh tích, các phẫu thuật<br /> có thể là cắt mỏm móc, mở thông xoang hàm,<br /> mở sàng trước, mở sàng trước + sau, mở ngách<br /> trán, tách điểm tiếp xúc giữa cuốn mũi giữavách ngăn, tách điểm tiếp xúc giữa cuốn mũi<br /> trên- vách ngăn., cắt bỏ phần gai –mào vách<br /> ngăn, nạo VA khi còn VA phì đại…<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Trẻ em dưới 16 tuổi có các bệnh lý mũi<br /> xoang thất bại với điều trị nội khoa.<br /> Chỉ định phẫu thuật bao gồm:<br /> - viêm xoang mạn do tắc phức hợp lỗ thông<br /> khe không đáp ứng với điều trị nội khoa<br /> - viêm xoang polyp mũi<br /> - viêm xoang do nấm<br /> - điểm tiếp xúc<br /> - gai, mào vách ngăn<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Tổng số<br /> 45<br /> Giới<br /> 29 nam, 16 nữ<br /> Phân bố theo tuổi<br /> Tuổi trung bình: 14, 44 ± 1,40 (10-16 tuổi)<br /> Chỉ định phẫu thuật<br /> Bảng 1: chỉ định phẫu thuật<br /> Chỉ định<br /> Số lượng<br /> Viêm xoang, viêm xoang polyp<br /> 18<br /> Điểm tiếp xúc (contact point)<br /> 13<br /> Viêm xoang + điểm tiếp xúc<br /> 14<br /> Tổng cộng<br /> 45<br /> <br /> Tỷ lệ%<br /> 40<br /> 28,88<br /> 31,11<br /> 100<br /> <br /> - Về nguyên tắc phẫu thuật: theo nguyên tắc<br /> của phẫu thuật nội soi xoang chức năng: dẫn lưu<br /> xoang qua lỗ thông tự nhiên, chỉ can thiệp lên<br /> phần có bệnh tích, bảo tồn mô còn vẻ bình<br /> thường, giữ lại lớp niêm mạc lót ở các xoang, hố<br /> mổ sàng..<br /> Bảng 2: các loại phẫu thuật<br /> <br /> Phẫu<br /> thuật<br /> xoang<br /> đơn<br /> thuần<br /> (25)<br /> 55,55<br /> %<br /> <br /> Phẫu<br /> thuật<br /> xoang<br /> phối<br /> họp<br /> (20)<br /> 44,44<br /> %<br /> <br /> Tỷ<br /> lệ%<br /> 2,22<br /> 6,66<br /> <br /> Cắt<br /> Conchabullosa<br /> <br /> 1 bên<br /> 2 bên<br /> <br /> Số<br /> lượng<br /> 1<br /> 3<br /> <br /> Mở lỗ thông<br /> xoang hàm<br /> <br /> 2 bên<br /> <br /> 3<br /> <br /> 6,66<br /> <br /> Mở hàm sàng<br /> <br /> 1 bên<br /> 2 bên<br /> <br /> 1<br /> 8<br /> <br /> 2,22<br /> 17,76<br /> <br /> Mở hàm sàng<br /> trán<br /> <br /> 1bên<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2,22<br /> <br /> 1 bên<br /> 1<br /> 2 bên<br /> 3<br /> 1 bên<br /> 2<br /> Tách Contact<br /> point<br /> 2 bên<br /> 2<br /> Contact point<br /> 1<br /> Mở lổ thông xoang<br /> 1<br /> hàm<br /> Cắt gai vách ngăn<br /> 1<br /> Cắt concha Tách Contact point +<br /> 1<br /> bullosa +<br /> cắt gai vách ngăn<br /> Mở thông xoang hàm+cắt<br /> 1<br /> gai vách ngăn<br /> Contact point + mở lổ<br /> 2<br /> thông xoang hàm<br /> Mở lổ thông<br /> Cắt gai vách ngăn<br /> 1<br /> xoang hàm +<br /> Cắt concha<br /> 2<br /> Cắt gai vách ngăn<br /> 3<br /> Mở hàm sàng<br /> Lấy u xương xoang sàng 1<br /> +<br /> Cắt gai vách ngăn +<br /> 1<br /> nạo VA<br /> Nạo VA<br /> 1<br /> Cắt conchabullosa +<br /> Mở hàm sàng<br /> 1<br /> tách contact point<br /> + cắt polyp<br /> Cắt conchabullosa +<br /> 1<br /> cắt gai vách ngăn<br /> Tách contact<br /> Cắt gai vách ngăn<br /> 2<br /> point +<br /> Tổng số<br /> 45<br /> <br /> 2,22<br /> 6,66<br /> 4,44<br /> 4,44<br /> 2,22<br /> <br /> Loại phẫu thuật<br /> <br /> Mở hàm sàng<br /> + cắt polyp<br /> <br /> 2,22<br /> 2,22<br /> 2,22<br /> 2,22<br /> 4,44<br /> 2,22<br /> 4,44<br /> 6,66<br /> 2,22<br /> 2,22<br /> 2,22<br /> 2,22<br /> 2,22<br /> 4,44<br /> 100<br /> <br /> Kết thúc phẫu thuật, chúng tôi đặt cảc mảnh<br /> spongel cắt nhỏ vào trong khe giữa, khe trên<br /> (trong trường hợp có tách điểm tiếp xúc), và đặt<br /> thêm 1 đoạn bấc mũi. Lớp spongel vào khe giữa<br /> vừa có tác dụng cầm máu, vừa có tác dụng ép<br /> <br /> niêm mạc ở đúng vị trí và chống dính. Bấc mũi<br /> rút ngay hôm sau mổ, lớp songel không cần phái<br /> hút ra mà để cho tự tan trong vòng 1 tháng.<br /> <br /> Thời gian phẫu thuật<br /> 49,77 ± 11,47 phút (30 - 90 phút).<br /> Chăm sóc sau mổ<br /> * Sinh hoạt<br /> Trẻ được theo dõi tại bệnh viện 24 giờ sau<br /> phẫu thuật, xuất viện vào ngày thứ 2 sau mổ,<br /> nghỉ ngơi tại nhà 2 ngày, sau đó trẻ có thể đi học<br /> bình thường. Tuy nhiên trẻ cần tránh chơi các<br /> môn thể dục, thể thao nặng, để tránh sang chấn<br /> vào mũi xoang, tránh bơi lội trong vòng 1 tháng.<br /> Trẻ có thể ăn uống nhẹ ngày đầu sau mổ như<br /> cháo, sữa, súp, yaourt., nước trái cây… Sang<br /> ngày thứ hai trẻ có thể ăn uống bình thường.<br /> * Đau<br /> Thường không đau nhiều, chỉ cần dùng<br /> thuốc giảm đau uống<br /> * Nghẹt mũi<br /> Đôi khi làm trẻ khó chịu nhất là 1-2 ngày đầu<br /> sau mổ, nằm đầu cao và giải thích kỹ giúp bố mẹ<br /> và trẻ an tâm, tình trạng nghẹt mũi sẽ giảm dần.<br /> * Nội soi mũi<br /> Bảng 3: Nội soi đánh giá sau mổ<br /> Triệu<br /> 1 tháng<br /> 2 tháng<br /> 3 tháng<br /> 6 tháng<br /> chứng<br /> Phù nề 5 (11,11%) 3 (6,66%)<br /> 2 (4,44%)<br /> 0<br /> Xuất tiết 14 (31,11%) 10 (22,22%) 8 (17,77%) 6 (13,33%)<br /> Dính 11 (24,44%) 8 (17,77%) 7 (15,55%) 5 (11,11%)<br /> <br /> Tai biến và biến chứng<br /> -Chảy dịch não tủy<br /> Không có trường hợp nào.<br /> -Tổn thương mạch máu lớn:<br /> Không có trường hợp nào.<br /> -Tổn thương thần kinh thị:<br /> Không có trường hợp nào.<br /> -Viêm màng não:<br /> Không có trường hợp nào.<br /> -Chảy máu muộn sau mổ<br /> Chúng tôi có 1 trường hợp chảy máu muộn<br /> sau mổ vào ngày thứ 8, lượng ít, tự cầm.<br /> <br /> Thời gian theo dõi sau mổ<br /> 16,51 ± 11,62 tháng (6-40 tháng)<br /> <br /> + các xoang đã qua giai đoạn phát triển<br /> mạnh nhất.<br /> <br /> Kết quả<br /> Tiêu chuẩn đánh giá các triệu chứng lâm<br /> sàng dựa vào 3 triệu chứng: nghẹt mũi, xuất tiết<br /> mũi, và nhức đầu. Mỗi triệu chứng dựa trên 3<br /> mức độ: hết triệu chứng, triệu chứng có giảm<br /> nhưng không hết hẳn, triệu chứng vẫn như cũ<br /> Bảng 4: Kết quả<br /> <br /> + trẻ dễ hợp tác hơn đặc biệt trong quá trình<br /> nội soi chăm sóc sau mổ.<br /> <br /> Mức độ<br /> <br /> Triệu chứng<br /> <br /> HẾT<br /> TRIỆU<br /> CHỨNG<br /> <br /> Nghẹt mũi (-): không<br /> Xuất tiết mũi (±) ít hoặc<br /> không có<br /> Nhức đầu (-): không<br /> GIẢM<br /> Nghẹt mũi (
): có giảm<br /> TRIỆU Xuất tiết mũi (
): có giảm<br /> CHỨNG<br /> Nhức đầu (
): có giảm<br /> N HƯ CŨ Nghẹt mũi (+): như cũ<br /> Xuất tiết mũi (+): như cũ<br /> Nhức đầu (+): như cũ<br /> Tổng<br /> cộng<br /> <br /> Số<br /> lượng<br /> 34<br /> <br /> Tỷ lệ%<br /> 75,55%<br /> <br /> 7<br /> <br /> 15,55%<br /> <br /> Trên thực tế, chúng tôi có thể nội soi chẩn<br /> đoán cho 1 số trẻ < 10 tuổi (sau khi đã giải thích<br /> kỹ cho bố mẹ và bệnh nhi). Tuy nhiên, việc nội<br /> soi chăm sóc sau mổ đòi hỏi thời gian lâu hơn,<br /> khoảng 10-15 phút /ca nên trẻ < 10 tuổi rất khó<br /> thực hiện dưới gây tê tại chỗ.<br /> <br /> Về chỉ định mổ<br /> - Theo Clement(2): đa số các tác giả đều nhất<br /> trí chỉ định mổ của viêm mũi xoang ở trẻ em là:<br /> + viêm xoang polyp mũi làm dãn rộng thành<br /> ngoài vách mũi xoang<br /> + polyp xoang hàm cửa mũi sau<br /> <br /> 4<br /> <br /> 8,88%<br /> <br /> + biến chứng nội sọ<br /> + u nhầy xoang sàng<br /> <br /> 45<br /> <br /> 100%<br /> <br /> Những trẻ không cải thiện là những trẻ có cơ<br /> địa bị suyển (1 trường hợp), viêm mũi dị ứng (3<br /> trường hợp). Bệnh có giảm 1 thời gian đầu sau<br /> mổ, sau đó dễ tái phát khi có thay đổi thời tiết.<br /> <br /> + áp xe ổ mắt<br /> + chấn thương tổn thương thần kinh thị giác<br /> + viêm xoang do nấm<br /> - Parson(6) bổ sung thêm chỉ định contact point<br /> vào chỉ định của phẫu thuật nội soi mũi xoang.<br /> <br /> - trẻ dưới 6 tuổi, chỉ cần nạo VA.<br /> <br /> - Chỉ định mổ của chúng tôi bao gồm các chỉ<br /> định của Clement(2) và Parson(6): ngoài các bệnh<br /> tích viêm xoang polyp mũi, viêm xoang do bệnh<br /> lý phức hợp lỗ thông khe, chúng tôi cũng phẫu<br /> thuật nội soi đối với những trẻ có điểm tiếp xúc<br /> phát hiện rõ ràng trên CT, có triệu chứng nhức<br /> đầu, sau khi đánh giá lâm sàng nguyên nhân của<br /> nhức đầu là do điểm tiếp xúc qua thử nghiệm<br /> đặt thuốc co niêm mạc tại chỗ vào điểm tiếp xúc,<br /> theo dõi trong 10- 15 phút, bệnh nhi giảm hoặc<br /> hết nhức đầu.<br /> <br /> - trẻ trên 6 tuổi nên nạo VA và PESS.<br /> <br /> Về dụng cụ mổ<br /> <br /> *Ảnh hưởng lên sư phát triển của khuôn mặt và răng<br /> Hiện tại chưa có trường hợp nào có sự ảnh<br /> hưởng trên khuôn mặt được nhận thấy qua nhìn<br /> và sờ nắn bằng tay. Chưa có trường hợp nào bị ê<br /> răng hoặc có những thay đổi về răng sau mổ.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Về tuổi bệnh nhi<br /> Ramadan(8) khuyến cáo:<br /> <br /> Trong công trình nghiên cứu này, chúng<br /> tôi chọn phẫu thuật cho trẻ >10 tuổi vì những<br /> lý do sau:<br /> + tần suất bệnh nhiễm trùng hô hấp ở dộ tuổi<br /> này giảm so với trẻ nhỏ.<br /> + nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của<br /> răng ít hơn.<br /> <br /> - Một số tác giả đề nghị sử dụng bộ dụng cụ<br /> phẫu thuật nội soi ở trẻ em để phẫu thuật. Bộ<br /> dụng cụ này có kích thước nhỏ hơn bộ dụng cụ<br /> của người lớn.<br /> - Hiện nay tại bệnh viện ĐHYD chúng tôi chỉ<br /> có bộ dụng cụ phẫu thuật nội soi mũi xoang<br /> dùng cho người lớn. Với bộ dụng cụ này chúng<br /> <br /> tôi đã mổ cho tất cả các bệnh nhi của chúng tôi.<br /> Chúng tôi ưa thích phẫu thuật với ống nội soi 0o<br /> 4mm vì nó cho phẫu trường sáng hơn ống nội<br /> soi 30o, ống 30o dùng khi cần kiểm tra hoặc lấy<br /> bệnh tích ở các ngóc ngách. Với ống nội soi 0o<br /> 4mm vẫn có thể mổ được tất cả các xoang kể cả<br /> mở ngách trán. Mặt khác ống 4mm, sẽ cho hình<br /> ảnh phẫu trường rộng hơn các ống nội soi có<br /> đường kính nhỏ hơn. Hình ảnh phẫu trường<br /> càng rộng thì việc định vị các mốc giải phẫu<br /> càng chính xác hơn.<br /> Trong số các dụng cụ phẫu thuật, chúng tôi ưa<br /> chuộng dùng kềm cắt (through-cut) như là công cụ<br /> chủ lực. Niêm mạc sau khi cắt bằng through cut có<br /> đặc tính sắc gọn, ít bầm dập, ít chảy máu. Sự lành<br /> thương sau mổ rất tốt, ít sẹo dính.<br /> Về vấn đề chăm sóc sau mổ<br /> Chăm sóc sau mổ góp phần quan trọng đối<br /> với sự thành công của phẫu thuật nội soi. Một số<br /> tác giả đề nghị nên nội soi dưới gây mê lần thứ 2<br /> (second- look) khám lại hố mổ và làm sạch phẫu<br /> trường. Mitchell (1997), đã nghiên cứu so sánh<br /> giữa 2 nhóm: 1 nhóm 50 bệnh nhân phẫu thuật<br /> nội soi mũi xoang được làm second look thường<br /> qui sau mổ, với 1 nhóm 50 bệnh nhân không<br /> second look sau mổ. Kết quả không có sự khác<br /> biệt giữa 2 nhóm.<br /> Tất cả các bệnh nhi của chúng tôi đều được nội<br /> soi theo dõi sau mổ, chỉ cần thực hiện dưới gây tê<br /> tại chỗ mà không cần phải gây mê toàn thân. Nội<br /> soi chăm sóc bắt đầu sau 1 tháng, đánh giá lại sau 2<br /> tháng, 3 tháng, 6 tháng. Ở trẻ con khó thực hiện nội<br /> soi chăm sóc sau mổ sớm trong những tuần lễ đầu<br /> vì trong giai đoạn này niêm mạc mũi còn phù nề<br /> sung huyết nhiều khi nội soi trẻ sẽ không hợp tác<br /> do đau và dễ chảy máu.. Chúng tôi nhận thấy<br /> chăm sóc vào khoảng 1 tháng sau mổ, lúc này hốc<br /> mũi đã bớt sưng nề, ít đau hơn, ít chảy máu hơn.<br /> Có 5 trường hợp dính nhẹ (4 trường hợp dính ở<br /> cuốn mũi giữa -vách mũi xoang và 1 trường hợp<br /> dính cuốn mũi giữa- vách ngăn) có thể cắt dính<br /> dưới gây tê tại chỗ.<br /> <br /> Về kết quả sau mổ<br /> Bảng 5: kết quả phẫu thuật nội soi ở trẻ em của một<br /> số tác giả<br /> Các tác Số lượng Tuổi<br /> Kết quả<br /> bệnh nhi<br /> giả<br /> Ramadan<br /> 99<br /> 2-13 Trẻ < 3 tuổi: thành công 25%<br /> 2003<br /> Trẻ < 4 tuổi: thành công 35%<br /> Trẻ > 8 tuổi: thành công 86%<br /> 202<br /> 2-13 Nhóm 1:PTNS + nạo VA: 87,3%<br /> Ramadan<br /> 2004<br /> Nhóm 2: chỉ có PTNS: 75%<br /> Nhóm 3: chỉ có nạo VA: 51,6%<br /> L. H. T<br /> 45<br /> 10Hết triệu chứng: 75,55%<br /> 16<br /> Giảm triệu chứng: 15,55%<br /> Như cũ: 8,88%<br /> <br /> Về ảnh hưởng của PESS và sự phát trỉển của<br /> xương mặt<br /> Trong y văn, đã có nhiều nghiên cứu về ảnh<br /> hưởng của phẫu thuật nội soi và sự phát triển<br /> của xương mặt(10):<br /> -Wolf 1995: qua nghiên cứu 124 trẻ sau phẫu<br /> thuật nội soi mũi xoang (tuổi trung bình là 12<br /> tuổi): nhận thấy không có sự rối loạn có ý nghĩa<br /> về sự phát triển của xương măt.<br /> - Senior 2000: chụp CT đo thể tích xoang, thể<br /> tích hốc mắt ở nhóm người bình thường, nhóm<br /> viêm xoang không có phẫu thuật và nhóm viêm<br /> xoang có phẫu thuật. Kết quả không có sự khác<br /> biệt giữa các nhóm.<br /> -Bothwell 2002: phân tích về mặt nhân trắc<br /> học 67 trẻ viêm xoang mạn tính cho thấy không<br /> có sự khác biệt giữa 3 nhóm: nhóm viêm xoang<br /> không phẫu thuật FESS, nhóm viêm xoang có<br /> phẫu thuật FESS và nhóm chứng bình thường.<br /> Hiện tại chúng tôi không có trường hợp nào<br /> cho thấy ảnh hưởng đến sự phát triển của xương<br /> mặt trên lâm sàng. Tuy nhiên về lâu dài chúng<br /> tôi vẫn đang tiếp tục theo dõi.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Ở trẻ em cũng có những bệnh lý mũi xoang<br /> tương tư như ở người lớn: viêm mũi xoang,<br /> những thay đổi về giải phẫu, điểm tiếp xúc.<br /> Trong trường hợp điểu trị nội khoa thất bại,<br /> phẫu thuật nội soi mũi xoang có thể áp dụng ở<br /> trẻ em với sự cẩn trọng tối đa vẫn có thể mang<br /> <br />