PHỐI HỢP LASER TÁC ĐỘNG HIỆU ỨNG NHIỆT VÀ QUANG<br />
PHÁ HỦY CẮT MỐNG MẮT CHU BIÊN: NHẬN XÉT BƯỚC<br />
ĐẦU CÁC THÔNG SỐ LASER<br />
TRẦN NGUYỆT THANH<br />
<br />
Bệnh viện Mắt Trung ương<br />
PHẠM TÂN TIẾN, NGUYỄN HỒNG GIANG<br />
<br />
Bệnh viện TWQĐ 108<br />
TÓM TẮT<br />
Nghiên cứu bước đầu đánh giá các thông số kĩ thuật trong qui trình phối hợp hai<br />
loại laser: laser hiệu ứng nhiệt (Nd:YAG 532nm) và hiệu ứng quang phá hủy (Qswitched Nd:YAG)- trong cắt mống mắt mầu nâu sẫm, dầy để điều trị glôcôm góc đóng.<br />
Số mắt được điều trị là 56 mắt của 42 bệnh nhân, tuổi từ 38-84, trung bình là 60,09 ±<br />
10,84. Tỉ lệ cắt mống mắt thành công đạt 100% với một lần điều trị.<br />
Thông số laser Nd:YAG 532nm: công suất được đặt từ 200- 800mW, thời gian<br />
0,3-0,5 giây, kích thước vết đốt 200- 500 micromet. Tổng năng lượng trung bình điều trị<br />
cho một mắt là 0,97 ± 0,33J. Với laser Q-Switched Nd:YAG mức năng lượng được đặt<br />
từ 1,5-7mj/xung, trung bình 5,35 ± 1,39 mj, tổng năng lượng trung bình cho 1 mắt điều<br />
trị 42 ± 20,08mj. Số phát bắn cho một lần điều trị từ 2-15.<br />
Biến chứng: bỏng giác mạc 3,57%, chảy máu 3,57%, tăng nhãn áp 5,36%, viêm<br />
màng bồ đào 1,78%.<br />
<br />
Cắt mống mắt chu biên bằng laser<br />
trong điều trị glôcôm góc đóng đã được<br />
ứng dụng rộng rãi ở các nước phát triển.<br />
Hai loại laser phổ biến nhất trong cắt<br />
mống mắt là loại hiệu ứng nhiệt (thermal<br />
effect) có tác dụng quang đông như laser<br />
<br />
Argon, diod và gần đây là Nd:YAG<br />
532nm, loại thứ hai tác dụng theo cơ chế<br />
quang phá hủy (photodisruption) tiêu<br />
biểu là laser Nd:YAG Q Switched. Loại<br />
tác dụng theo cơ chế hiệu ứng nhiệt<br />
thường khó khăn trong cắt một số loại<br />
<br />
3<br />
<br />
mống mắt màu xanh nhạt hoặc nâu sẫm<br />
và dễ gây bịt lại lỗ cắt sau điều trị. Loại<br />
tác động theo cơ chế quang phá hủy có<br />
nhiều ưu điểm trong cắt mống mắt,<br />
không phụ thuộc vào màu sắc mống mắt,<br />
nhưng dễ gây chảy máu và cũng gặp khó<br />
khăn ở mống mắt dày. Phối hợp hai loại<br />
laser này giúp hạn chế nhược điểm và<br />
tăng ưu điểm của mỗi loại laser, kĩ thuật<br />
này đã được các tác giả trên thế giới tiến<br />
hành. Ở Việt Nam do điều kiện trang<br />
thiết bị còn hạn chế nên kĩ thuật này<br />
chưa được sử dụng nhiều. Chúng tôi tiến<br />
hành phối hợp hai loại laser điều trị cắt<br />
mống mắt loai nâu sẫm, dầy ở bệnh nhân<br />
glôcôm góc đóng nhằm bước đầu đánh<br />
giá thông số kỹ thuật của từng loại laser<br />
trong cách thức điều trị phối hợp để đạt<br />
hiệu quả cắt mống mắt ở loại mống mắt<br />
nâu sẫm, dầy.<br />
<br />
Thử nghiệm lâm sàng không đối<br />
chứng tiến cứu.<br />
2.2. Phương tiện:<br />
Sử dụng thiết bị laser quang đông<br />
Nd:YAG có bước sóng 532nm, (máy<br />
Laserrex Integre SP) và thiết bị laser QSwitched Nd:YAG bước sóng 1064nm<br />
(máy Laserrex LQ 2106) có tác dụng<br />
quang phá hủy. Kính tiếp xúc Abraham<br />
dùng cho cắt mống mắt bằng laser.<br />
2.3. Kỹ thuật:<br />
Bệnh nhân được khám lâm sàng, đo<br />
thị lực, nhãn áp, thị trường, soi góc tiền<br />
phòng và được giải thích về quá trình,<br />
cách thức điều trị.<br />
Bệnh nhân được nhỏ pilocarpin 1%<br />
2-3 lần vào mắt sẽ phẫu thuật khoảng 1<br />
giờ trước khi điều trị. Sau đó nhỏ thuốc<br />
tê lidocain 1% để gây tê.<br />
Qui trình điều trị phẫu thuật bằng<br />
laser gồm 2 bước:<br />
Bước 1: Laser quang đông mống<br />
mắt vị trí dự định sẽ cắt. thường ở vị trí<br />
là điểm 1/3 ngoài nối 2/3 trong từ chân<br />
mống mắt tới bờ đồng tử.<br />
Đặt kính tiếp xúc Abraham lên mắt.<br />
Đặt các thông số laser quang đông:<br />
Công suất: 200-800 mw<br />
Đường<br />
kính:<br />
200-500<br />
micromét<br />
Thời gian: 0,2-0,5s<br />
Số xung: 2-8 xung<br />
Bước 2: Ngay sau đó tiến hành cắt<br />
thủng mống mắt bằng laser Q-Switched<br />
Nd:YAG. Đặt thông số: 1.5-7 mj, số phát<br />
bắn 3-15 phát để đạt được lỗ thủng kích<br />
thước khoảng 150-300 micromét.<br />
<br />
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br />
1.<br />
Đối tượng nghiên cứu:<br />
Chúng tôi cắt mống mắt cho 56 mắt<br />
của 42 bệnh nhân tại Bệnh viện TƯQĐ<br />
108 từ tháng 1/2005 đến tháng 6/2006.<br />
Tiêu chuẩn lựa chọn:<br />
+<br />
Bệnh nhân có chỉ định cắt mống<br />
mắt chu biên điều trị glôcôm góc đóng<br />
(như trong chỉ định cắt mống mắt chu<br />
biên bằng phương pháp phẫu thuật).<br />
+<br />
Tất cả đều là loại mống mắt dày,<br />
phẳng màu nâu sẫm.<br />
Loại trừ những trường hợp tiền<br />
phòng quá nông (