Quá trình thực hiện giáo trình phát triển nền kinh tế nhà nước trong nhiều lĩnh vực p5

Chia sẻ: Fnakjnf Sfbsjb | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'quá trình thực hiện giáo trình phát triển nền kinh tế nhà nước trong nhiều lĩnh vực p5', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình thực hiện giáo trình phát triển nền kinh tế nhà nước trong nhiều lĩnh vực p5

Thùc tÕ ë thµnh phè H¶i Phßng ( còng nh ë nhiÒu ®Þa ph¬ng kh¸c ) cho thÊy, tØ lÖ nî qu¸ h¹n cña c¸c kho¶n vay tÝn dông ng©n hµng cña doanh nghiÖp t nh©n vµo kho¶ng 36% tÝnh ®Õn th¸ng 6-2001 cao gÊp ®«i so víi DNNN trong ®ã phÇn lín lµ nî khã cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Trong tæng sè c¸c DNNN cã ®Õn 70% lµ ho¹t ®éng cã l·i vµ khi l·i khi lç. Sè DNNN thua lç tuy cßn nhiÒu nhng chØ lµ thiÓu sè. ë Trung Quèc cã 500 doanh nghiÖp hµng ®Çu lµ c¸c DNNN lín s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµm ®Çu tÇu thóc ®Èy kinh tÕ c¶ níc ph¸t triÓn. ë nhiÒu níc kh¸c còng ®Òu cã DNNN ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ doanh nghiÖp t nh©n bÞ thua lç ph¶i ph¸ s¶n. Nh vËy thua lç, hiÖu qu¶ thÊp lµ ®ång hµnh cña c¶ DNNN vµ doanh nghiÖp t nh©n. Cã nhiÒu nguyªn nh©n kh«ng liªn quan ®Õn së h÷u doanh nghiÖp trong ®ã cã nguyªn nh©n rÊt c¬ b¶n lµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña níc ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, biÕn ®éng rñi ro lín c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ yÕu kÐm, nhÊt lµ tr×nh ®é qu¶n lý, kinh nghiÖm th¬ng trêng.
5. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc míi ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc trong thêi gian tíi. Trong t¬ng lai kh«ng xa DNNN ph¶i ®èi mÆt víi hai søc Ðp c¹nh tranh lín, søc Ðp c¹nh tranh thø nhÊt lµ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vµ chuÈn bÞ cho mét cuéc c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi, c¸c tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh, c¸c tËp ®oµn kinh tÕ siªu quèc gia sau khi chóng ta hoµn thµnh tiÕn tr×nh ra nhËp vµo AFTA hay sau khi hiÖp ®Þnh tù do th¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc thi hµnh. VÒ c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c: ë níc ta sau khi cã luËt doanh nghiÖp ra ®êi chØ trong mét thêi gian ng¾n, c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt ph¸t triÓn mét c¸ch rÇm ré ngêi ta vÝ nh h×nh ¶nh “ nÊm mäc sau c¬n ma” c¶ níc cã kho¶ng 23000 doanh nghiÖp lo¹i nµy ®Çu t mét kho¶n vèn kho¶ng 25000 tØ ®ång vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Ngoµi mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh thuéc lÜnh vùc ®éc quyÒn nhµ níc, cßn l¹i c¸c
ngµnh s¶n xuÊt kh«ng ®ßi hái vèn ®Çu t lín th× t nh©n ®ang lÊn dÇn thÞ phÇn cña DNNN. Mét khu vùc kh¸c còng lµ mét ®èi thñ c¹nh tranh ®¸ng kÓ víi DNNN lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t cña níc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp nµy cã u thÕ h¬n c¸c DNNN vÒ vèn, c«ng nghÖ hiÖn ®ang ®îc nhµ níc ta khuyÕn khÝch vµ u ®·i, ®ang len lái vµo mét sè c¸c lÜnh vùc kinh tÕ lín cña níc ta nh: dÇu khÝ, chÕ biÕn thuû h¶i s¶n, x©y dùng c«ng nghiÖp, s¶n xuÊt ho¸ chÊt, xi m¨ng…®¸ng chó ý h¬n c¶ lµ n¨m 2000 tèc ®é t¨ng trëng cña DNNN chØ cã 11% th× doanh nghiÖp t b¶n t nh©n t¨ng 14% vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¨ng trªn 20%, do ®ã trong thêi gian tíi nÕu níc ta kh«ng cã biÖn ph¸p ®Ó cñng cè søc m¹nh cña DNNN th× DNNN sÏ bÞ lÊn ¸t ngay trªn thÞ trêng s©n nhµ. Khi chóng ta hoµn thµnh tiÕn tr×nh ra nhËp AFTA vµ thùc hiÖn hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Mü th× søc c¹nh tranh sÏ cô thÓ ho¸ b»ng c¹nh tranh hµng ho¸, hay yÕu tè quan träng nhÊt lµ chÊt lîng hµng ho¸ vµ gi¸ c¶ h¶ng ho¸. HiÖn t¹i ngoµi mét sè mÆt hµng nh ho¸ mü phÈm, ®å nhùa, than, mét sè ho¸ chÊt c¬ b¶n Gi¸ cña ta rÎ h¬n cña níc ngoµi,
cßn l¹i mét sè mÆt hµng nh giÊy, ph©n bãn, xi m¨ng, hµng ®iÖn tö, hµng c¬ khÝ Th× hµng cña ta ®Òu cao h¬n hµng níc ngoµi tõ 20-40% Hai cuéc c¹nh tranh trªn ®©y chÝnh lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch vµ nghiªm träng ®èi víi c¸c DNNN. Trong thêi gian tíi níc ta cÇn ph¶i ®Èy m¹n viÖc c¶i tæ, x©y dùng, s¾p xÕp ®Ó KTNN gi÷ ®îc vai trß chñ ®¹o, dÉn d¾t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. V. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¶i c¸ch, ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ níc. ViÖc c¶i c¸ch ®æi míi thµnh phÇn KTNN nãi chung vµ c¸c DNNN nãi riªng trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ cùc kú cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc. §Ó tæ quèc v÷ng bíc trªn con ®êng CNH - H§H, t¹i héi nghÞ lÇn thø 3 ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ IX ®· th«ng qua nghÞ quyÕt vÒ viÖc tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña DNNN. Trªn c¬ së ®ã, nh»n t¨ng cêng vai trß chñ ®¹o cña KTNN
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, viÖc ®Þnh híng s¾p xÕp ph¸t triÓn DNNN trong thêi gian tíi bao gåm nh÷ng gi¶i ph¸p lín sau: 1. VÒ ®Þnh híng s¾p xÕp, ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng c«ng Ých. 1.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh. Nhµ níc gi÷ 100% vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc ®éc quyÒn nhµ níc, bao gåm: vËt liÖu næ, ho¸ chÊt ®éc, chÊt phèng x¹, hÖ thèng truyÒn t¶i ®iÖn quèc gia, m¹ng trôc th«ng tin quèc gia, s¶n xuÊt thuèc l¸ ®iÕu. Nhµ níc gi÷ cæ phÇn chi phèi hoÆc gi÷ 100% vèn ®èi víi DNNN ho¹t ®éng kinh doanh trong c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc: b¸n bu«n l¬ng thùc, b¸n bu«n x¨ng dÇu, s¶n xuÊt ®iÖn, khai th¸c c¸c kho¸n s¶n quan träng, s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm c¬ khÝ, ®iÖn tö, c«ng nghÖ th«ng tin, s¶n xuÊt kim lo¹i ®en, kim lo¹i mµu, s¶n xuÊt ho¸ chÊt c¬ b¶n, ph©n ho¸ häc, thuèc b¶n vÖ thùc vËt, s¶n xuÊt xi m¨ng c«ng nghiÖp
x©y dùng, s¶n xuÊt mét sè hµng tiªu dïng vµ c«ng nghÖ thùc phÇm quan träng, s¶n xuÊt ho¸ dîc thuèc ch÷a bÖnh, vËn t¶i hµng kh«ng, ®êng s¾t, viÔn d¬ng, khinh doanh tiÒn tÖ, b¶o hiÓm, xæ sè kiÕn thiÕt, dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n; chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, cã ®ãng gãp lín cho ng©n s¸ch, ®i ®Çu trong viÖc øng dông c«ng nghÖ mòi nhän c«ng nghÖ cao vµ gãp phÇn quan träng æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh b¶o ®¶m nhu cÇu thiÕt yÕu cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho ®ång bµo n«ng th«n, ®ång bµo c¸c d©n téc ë miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. Nhµ níc gi÷ cæ phÇn ®Æc biÖt trong mét sè trêng hîp cÇn thiÕt: ChuyÓn c¸c doanh nghiÖp mµ nhµ níc gi÷ 100% sang h×nh thøc c«ng ty TNHH mét chñ së h÷u lµ nhµ níc hoÆc c«ng ty cæ phÇn gåm c¸c cæ ®«ng lµ c¸c DNNN. C¨n cø trªn ®©y, chÝnh phñ chØ ®¹o rµ so¸t, phª duyÖt ph©n lo¹i cô thÓ c¸c DNNN hiÖn cã ®Ó chiÓn khai thùc hiÖn vµ tõng thêi kú xem xÐt ®iÒu chØnh ®Þnh híng ph©n lo¹i
doanh nghiÖp cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Doanh nghiÖp thuéc c¸c tæ chøc cña §¶ng thùc hiÖn s¾p xÕp nh ®èi víi DNNN. Doanh nghiÖp thuéc c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi ®¨ng ký ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp. ViÖc thµnh lËp míi DNNN ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu ho¹t ®éng díi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn. ChØ thµnh lËp míi doanh nghiÖp 100% vèn nhµ níc ®èi víi nh÷ng ngµnh vµ lÜnh vùc mµ nhµ níc cÇn gi÷ ®éc quyÒn hoÆc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng muèn hay kh«ng cã kh¶ n¨ng tham gia. 1.2 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých.
Nhµ níc gi÷ 100% vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp c«ng Ých ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc: in b¹c vµ chøng chØ cã gi¸, ®iÒu hµnh bay, ®¶m b¶o hµng h¶i, kiÓm so¸t vµ ph©n phèi tÇn sè v« tuyÕn ®iÖn, s¶n xuÊt söa ch÷a vò khÝ, khÝ tµi, trang thiÕt bÞ chuyªn dïng cho quèc phång, an ninh, doanh nghiÖp ®îc giao thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phång ®Æc biÖt vµ c¸c doanh nghiÖp t¹i c¸c ®Þa bµn chiÕn lîc quan träng kÕt hîp kinh tÕ quèc phång theo quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ. C¸c doanh nghiÖp cña qu©n ®éi vµ c«ng an ®îc s¾p xÕp vµ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng nµy. Nhµ níc gi÷ 100% vèn hoÆc cæ phÇn chi phèi ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp c«ng Ých ®ang ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc: kiÓm ®Þnh kü thuËt ph¬ng tiÖn giao th«ng c¬ giíi lín, xuÊt b¶n s¸ch gi¸o khoa, s¸ch b¸o c¸o chÝnh trÞ, phim thêi sù vµ tµi liÖu, qu¶n lý b¶o ch× hÖ thèng quèc gia, s©n bay, qu¶n lý thuû n«ng ®Çu nguån, trång vµ b¶o vÖ rõng ®Çu nguån tho¸t níc ë ®« thÞ lín, ¸nh s¸ng ®êng phè, qu¶n lý b¶o ch× hÖ thèng ®êng bé, bÕn xe ®êng thuû quan träng; s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ cung øng dÞch vô kh¸c theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ.
Trong tõng thêi kú chÝnh phñ xem xÐt ®iÒu chØnh ®Þnh híng ph©n lo¹i doanh nghiÖp cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých hiÖn cã, chÝnh phñ c¨n cø vµo ®Þnh híng trªn ®©y chØ ®¹o rµ so¸t vµ phª duy ph©n lo¹i cô thÓ ®Ó chuyÓn khai thùc hiªn. Nh÷ng doanh nghiÖp c«ng Ých ®ang ho¹t ®éng kh«ng thuéc diÖn nªu trªn sÏ ®îc s¾p xÕp l¹i. ViÖc thµnh lËp míi do DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých ph¶i ®îc xem xÐt chÆc chÏ ®óng ®Þnh híng cã yªu cÇu vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt. KhuyÕn khÝch nh©n d©n vµ doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈn dÞch vô c«ng Ých mµ x· héi cÇn vµ ph¸p luËt kh«ng cÇn. 2. VÒ viÖc söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ chÝnh s¸ch. 2.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh Doanh nghiÖp tù chñ quyÕt ®Þnh kinh doanh theo quan hÖ cung cÇu theo c¬ chÕ thÞ trêng phï hîp víi môc tiªu
thµnh lËp vµ ®iÒu lÖ ho¹t ®éng. Xo¸ bá bao cÊp ®èi víi doanh nghiÖp. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch u ®·i ®èi c¸c ngµnh vïng, c¸c s¶n phÈm dÞch vô cÇn u tiªn hoÆc khuyÕn khÝch s¶n xuÊt kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ. Ban hµnh luËt c¹nh tranh ®Ó b¶o vÖ vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ c¹nh tranh, hîp t¸c b×nh ®¼ng trong khu«n khæ ph¸p luËt chung. §èi ví DNNN ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®éc quyÒn cÇn cã quy ®Þnh kiÓm so¸t gi¸ vµ ®iÒu tiÕt lîi nhuËn vµ cÇn tæ chøc mét sè DNNN cïng c¹nh tranh b×nh ®¼ng. Nhµ níc ban hµnh tiªu chÝ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ c¬ chÕ gi¸m s¸t DNNN. §æi míi chÕ ®é kÕ to¸n kiÓm to¸n, chÕ ®é b¸o c¸o, th«ng tin, thùc hiÖn c«ng khai ho¹t ®éng kinh doanh vµ tµi chÝnh doanh nghiÖp -VÒ vèn: doanh nghiÖp(DN) ®îc tiÕp c©n vµ thu hót c¸c nguån vèn trªn thÞ trêng ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh; ®îc chñ ®éng xö lý c¸c tµi s¶n d thõa, hµng ho¸ ø ®äng.