Quản lý chất thải rắn - Chương 2

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

98
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo giáo trình quản lý chất thải rắn dành cho sinh viên khoa công nghệ trình bày mục tiêu môi trường liên quan đến quản lý rác thải - Chương 2 Qaunr lý chất thải rắn kết hợp

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản lý chất thải rắn - Chương 2

Chương 2: Qu n lý ch t th i r n k t h p Tóm t t Chương này th o lu n các nhu c u c a xã h i: ít rác th i hơn. M t h th ng qu n lý rác th i c n ư c b n v ng c v kinh t và môi trư ng và có kh năng ư c k t h p, ư c nh hư ng th trư ng, linh ho t và ư c i u hành trên m t quy mô khu v c. Thang các gi i pháp qu n lý rác th i ư c trình bày nghiêm túc và d a vào ó có th ánh giá các tác ng môi trư ng chung và các chi phí kinh t c a c h th ng. 2.1 Các yêu c u cơ b n Rác th i là m t s n ph m không tránh ư c c a xã h i; qu n lý rác th i hi u qu hơn là m t nhu c u xã h i c n chú tâm. x lý rác th i, có hai yêu c u căn b n: ít rác th i hơn, và sau ó là m t h th ng hi u qu qu n lý rác th i v n ư c s n xu t 2.1.1 Ít rác th i hơn Báo cáo Brundtland c a Liên Hi p Qu c ‘Tương Lai Chung c a Chúng Ta’ (WCED,1987) rõ ràng ã ch ra r ng phát tri n b n v ng s ch có ư c n u xã h i nói chung, và trong công nghi p nói riêng, h c cách s n xu t “nhi u hơn v i ít hơn”; nhi u hàng hóa và d ch v hơn v i ít s d ng tài nguyên c a th gi i hơn (bao g m năng lư ng) và ít ô nhi m và rác th i hơn. Trong th i i c a s ‘b o v quy n l i ngư i tiêu dùng xanh’ (Elkington và Hailes, 1988), khái ni m ‘nhi u hơn v i ít hơn’ ã ư c áp d ng mà t ó l n lư t sinh ra nh ng s n ph m cô c, nh và bao bì gi l i ư c (Hindle et al., 1993; IGD, 1994). Vi c s n xu t cũng như thay i s n ph m ã ư c gi i thi u khi nhi u công ty s d ng k thu t tái ch nguyên li u hay ph c h i năng lư ng t i ch , cũng là m t ph n c a các chương trình t i thi u hóa ch t th i r n. T t c nh ng phương pháp trên giúp gi m s lư ng ch t th i r n, dù thu c v công nghi p, thương m i hay sinh ho t. V b n ch t, ó là nh ng c i ti n hi u qu , trong ph m vi tiêu th nguyên li u hay năng lư ng. Nh ng chi phí c a nguyên li u thô và năng lư ng, và chi phí x lý gia tăng i v i rác th i thương m i và công nghi p, s b o m r ng chi n lư c gi m rác th i s ti p t c ư c theo u i vì lý do kinh t hay môi trư ng. G n ây ã có nh ng quan tâm trong vi c thúc y xa hơn vi c gi m rác th i b ng vi c s d ng công c tài chính. Ví d , Pearce và Turner (1992) ngh cách gi m s 11 http://www.ebook.edu.vn
lư ng bao bì ư c dùng b ng vi c g p vào chi phí x lý rác th i trong s n xu t bao bì b ng m t lo i thu bao bì (packaging levy). Tuy nhiên, nh ng lo i thu như th s hi u qu như th nào khi chúng ch nh hư ng m t b ph n nh c a dòng rác th i (các nguyên li u bao bì chi m 1,5% tr ng lư ng c a t ng dòng rác th i Châu Âu (Warmer, 1990). Ngoài ra, nh ng món ti n thư ng khích l gi m rác th i ã xu t hi n. Cũng có nh ng khu v c không có chính sách thư ng (ti n) gi m rác th i. Trong vài c ng ng, c bi t l à M (Schmidt và Krivit, 1992), và c, phí thu gom rác ư c tính theo kh i lư ng rác th i ra. Nhưng trong h u h t c ng ng, m t phí thu gom b ng nhau ư c áp d ng. Phí thu gom ư c tính tùy thu c vào lư ng rác th i ra có th khuy n khích vi c gi m rác th i h gia ình, mi n là s rác trái phép ư c ngăn ng a. V n là xác nh m c chi phí ph i tr và qu n lý h th ng m t cách hi u qu . Vi c gi i thi u m t cơ c u tính ti n như v y i v i vài xã h i là m i và không ph bi n. ‘Gi m thi u rác th i’ hay ‘gi m ngu n’ thư ng ư c t trên cùng c a h th ng qu n lý rác th i truy n th ng. Tuy nhiên, trong th c t , gi m ngu n là m t sáng ki n c n thi t qu n lý rác th i hi u qu . Vi c gi m ngu n s nh hư ng n kh i lư ng, và trong vài ph m vi, tr ng thái c a rác th i, nhưng v n còn rác th i lo i b . i u c n là, ngoài vi c gi m ngu n, xây d ng m t h th ng hi u qu qu n lý rác th i. 12 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 2.1 THIEÁT KEÁ MOÄT HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN HIEÄU QUAÛ 1. Phaán ñaáu cho 2 m c tiêu sau: B n v ng v moâi tröôøng: Giaûm tác ng môi tröôøng B n v ng v kinh teá: Gi m chi phí 2. Ñeå ñaït ñöôïc nhöõng m c tiêu naøy, heä thoáng nên: Ñöôïc keát hôïp: v nguyeân lieäu raùc v nguoàn raùc v phöông phaùp xöû lyù X lý kî khí • Laøm phân sinh h c • Phuïc h i naêng löôïng • Choân l p raùc • Taùi cheá • Ñònh höôùng th trư ngï: nguyeân lieäu vaø naêng löôïng có u ra Linh hoaït: khoâng ngöøng caûi thieän qui trình 3. C n quan taâm: Xaùc ñònh các muïc tieâu roõ raøng Thieát theá moät heä thoáng toång th cho nhöõng muïc tieâu ñaõ xaùc ñònh ôû treân Vaän haønh theo möùc ñoä lôùn vöøa ñuû 4. Luoân tìm ra nhöõng caûi thieän trong tác ng moâi tröôøng vaø chi phí. Khoâng coù moät heä thoáng naøo hoàn haûo. 13 http://www.ebook.edu.vn
MOÂI TRÖÔØNG HEÄÄ THOÁNG XAÕ HOÄI Naêng Löôïng Xaõ Hoäi Bãi Choân Coâng Nghieäp Raùc Nguyeân Lieäu Thoâ S t o ra raùc MOÂI TRÖÔØNG HEÄ THOÁNG XA ÕHOÄI Ngaên chaän Naêng Löôïng Raùc thaûi Hoá Choân Raùc Nguyeân Theo Lieäu Thoâ Thieát keá Vai Troø Cuûa Vieäc Ngaên Chaän Raùc Thaûi MOÂI TRÖÔØNG HEÄ THOÁNG XAÕ HOÄI Phuïc Hoài Naêng Löôïng Naêng Löôïng I Hoá choân W raùc Nguyeân M Lieäu Thoâ Phuïc hoài nguyên lieäu Vai Troø Cuûa Quaûn Lyù Chaát Thaûi Raén Keát Hôïp Hình 2.1 Caùc vai troø laàn löôït cuûa vieäc ngaên chaën chaát thaûi vaø quaûn lyù chaát thaûi raén keát hôïp. Trong vieäc nghieân cöùu voøng ñôøi, moät ‘heä thoáng’ ñöôïc xaùc ñònh (vôùi caùc giôùi haïn ñöôïc xaùc ñònh bôûi nhöõng ñöôøng). Naêng löôïng vaø nguyeân lieäu thoâ töø ‘moâi tröôøng’ ñöôïc söû duïng trong heä thoáng. Chaát thaûi, bao goàm chaát thaûi raén, thoaùt ra khoûi heä thoáng vaø vaøo moâi tröôøng. 14 http://www.ebook.edu.vn
Toái thieåu hoùa chaát thaûi Taùi söû duïng Taùi cheá nguyeân lieäu bao goàm làm phân sinh hc Khoâi phuïc naêng löôïng Ñoát (khoâng khoâi phuïc naêng löôïng) Choân Hình 2.2 Heä thoáng thöù baäc cuûa quaûn lyù chaát thaûi raén 15 http://www.ebook.edu.vn
Quaù trình toång hôïp XÖÛ LYÙ TAÙI SINH Söï leân men SINH HOÏC VAÄT LIEÄU khí gas Thu gom & Phaân loaïi Ñoát nhieân lieäu XÖÛ LYÙ CHOÂN RAÙC NHIEÄT Söû duïng khí Ñoá t soá gas töø baõi choâ n löôïng lôùn Vieäc thieâu huûy khoâng theå thu hoà i naêng löôïng Hình 2.3 Caùc nhaân toá cuûa quaûn lyù chaát thaûi raén k t h p. Vuøng saãm maøu bieåu thò vieäc chuyeån raùc thaønh naêng löôïng 16 http://www.ebook.edu.vn
2.1.2Qu n lý rác th i hi u qu Các h th ng qu n lý rác th i c n b o m an toàn và s c kh e con ngư i. Các h th ng ph i an toàn cho công nhân và b o v s c kh e công c ng b ng vi c ngăn ng a lan truy n b nh. Cùng v i nh ng ti n này, m t h th ng hi u qu qu n lý rác th i r n ph i ư c b n v ng c v kinh t và môi trư ng. - B n v ng môi trư ng. Qu n lý rác th i ph i gi m càng nhi u càng t t các tác ng môi trư ng, bao g m tiêu th năng lư ng, ô nhi m t, không khí và nư c... - B n v ng kinh t . H th ng ph i ho t ng v i m t chi phí ư c c ng ng ch p nh n, bao g m các tư nhân, doanh nhân và chính quy n. Các chi phí ho t ng m t h th ng qu n lý rác th i hi u qu s tùy thu c h t ng cơ s hi n h u a phương, nhưng lý tư ng là nên nh . Rõ ràng là khó gi m thi u hai bi n s , chi phí và tác ng môi trư ng cùng lúc. Luôn có m t s cân b ng th a hi p. S cân b ng c n ư c làm là gi m các tác ng môi trư ng chung c a h th ng qu n lý rác th i càng nhi u càng t t, trong m t m c chi phí ch p nh n ư c. Vi c quy t nh i m cân b ng gi a tác ng môi trư ng và chi phí s luôn t o ra tranh lu n. Nh ng quy t n h t t hơ n s ư c ưa ra n u d li u v tác ng và chi phí có s n. Nh ng d li u như v y s thư ng thúc y các ý tư ng cho các c i thi n t t hơn. 2.2 Các h th ng qu n lý rác th i 2.2.1 Các c i m c a m t h th ng hi u qu M t th ng qu n lý rác th i b n v ng môi trư ng và kinh t thì có kh năng t ng h p, nh hư ng th trư ng và linh ho t. Vi c th c hi n nh ng nguyên t c này s thay i trên cơ s khu v c. M t yêu c u cơ b n là hi u quan h ‘khách hàng-nhà cung c p’. M t h th ng k t h p. ‘Qu n lý rác th i k t h p’ là m t thu t ng ư c áp d ng thư ng xuyên nhưng ít khi ư c nh nghĩa. ây nó ư c nh nghĩa như m t h th ng qu n lý rác th i s i phó v i: T t c các lo i ch t th i r n. M t gi i pháp t p trung vào nh ng nguyên li u chuyên • bi t, ho c vì kh năng s n sàng tái ch c a chúng (như là nhôm) hay do tính th i s c a chúng (các lo i nh a) ít có hi u qu hơn là ch n m t phương pháp nhi u nguyên li u trong c ph m vi môi trư ng và kinh t . 17 http://www.ebook.edu.vn
T t c các ngu n rác th i. h gia ình, thương m i, công nghi p, xây d ng và nông • nghi p… T p trung v i ngu n c a m t nguyên li u có kh năng ít năng su t hơn t p trung trên tr ng thái c a nguyên li u, b t ch p ngu n c a nó. M t h th ng t ng h p s bao g m vi c thu gom và phân lo i rác th i, theo sau b i m t hay nhi u l a ch n sau ây: Ph c h i các nguyên li u th c p (tái ch ): gi i pháp này s òi h i vi c phân lo i • thích áng và ti p c n v i nh ng phương ti n tái x lý. X lý sinh h c các nguyên li u h u cơ: gi i pháp này s s n xu t ra phân bón bán • ư c hay gi m kh i lư ng lo i b hay t o ra năng lư ng. X lý nhi t: gi i pháp này s gi m kh i lư ng, tr l i ch t bã trơ và có th ph c h i • năng lư ng. Chôn l p: gi i pháp này có l i qua vi c c i t o t nhưng thư ng m t di n tích tl n • và gây ô nhi m. x lý t t c rác th i theo cách b n v ng môi trư ng òi h i m t lo t l a ch n x lý nói trên. Chôn l p là m t phương pháp duy nh t có th t x lý t t c rác th i, vì tái ch , phân và t u l i ch t bã c n ư c chôn l p. Tuy nhiên, chôn l p không phù h p m t s thành ph n rác th i. Chôn l p có th gây ra s phát tán khí methane, ô nhi m nư c ng m và chi m không gian. Vi c s d ng các l a ch n khác trư c khi chôn l p có th gi m kh i lư ng và c i thi n tr ng thái n nh lý và hóa tính c a ch t bã. i u này s gi m c yêu c u v không gian và các tác ng m i trư ng ti m tàng c a vi c chôn l p. nh hư ng th trư ng. B t kỳ chương trình nào k t h p tái ch , phân hay các công ngh rác- n-năng lư ng ph i nh n ra r ngvi c tái ch hi u qu nguyên li u và s n xu t phân bón và năng lư ng tùy thu c vào các th trư ng u ra cho nh ng thành ph m này. Nh ng th trư ng này có kh năng nh y c m v i giá và tính b t bi n c a ch t lư ng và s lư ng c a hàng hóa. Các nhà qu n lý c a nh ng chương trình như th s c n tìm th trư ng cho s n ph m c a h , làm vi c v i các nhà máy gia công nguyên li u th c p, và giúp l p ra các tiêu chu n ch t lư ng nguyên li u. H cũng ph i nh n ra r ng nh ng th trư ng và nhu c u như v y s thay i theo th i gian, vì v y nh ng tiêu chu n như v y s không c ng nh c và tùy thu c vào pháp lu t. Tính linh ho t. M t chương trình hi u qu s c n tính linh ho t thi t k , i u ch nh và ho t ng các h th ng c a nó theo cách mà s áp ng t t nh t các i u ki n xã h i, 18 http://www.ebook.edu.vn
kinh t và môi trư ng hi n t i. Nh ng i u này s có kh năng thay i theo th i gian và khác nhau b i không gian. Vi c s d ng m t lo t các gi i pháp qu n lý rác th i trong m t h th ng k t h p cho tính linh ho t d n ư ng rác th i qua các x lý khác nhau khi các i u ki n kinh t hay môi trư ng thay i. Thí d , gi y có th v a ư c tái ch , v a ư c phân hay t ph c h i năng lư ng. S l a ch n có th khác nhau tùy theo tình hình kinh t c a vi c tái ch gi y, s n xu t phân bón hay cung c p năng lư ng vào th i i m này. Qui mô. Nhu c u cho tính nh t quán v s lư ng và ch t lư ng c a các nguyên li u tái ch , phân bón hay năng lư ng, nhu c u h tr m t lo t gi i pháp x lý.., t t c ngh r ng vi c qu n lý rác th i k t h p nên ư c t ch c trên m t qui mô l n, trên cơ s khu v c. Kích thư c t i ưu cho m t cương trình như th ư c xem xét các chương sau, nhưng kinh nghi m cho th y r ng m t vùng ch a n 500.000 gia ình là m t ơn v có th ho t ng ư c (White, 1993). i u này có th không áp ng qui mô ó vi c x l ý rác ang ư c qu n lý. Tuy nhiên, trong nhi u trư ng h p, vi c th c hi n nh ng chương trình như th s òi h i chính quy n a phương cùng tham gia. 2.2.2 T m quan tr ng c a s ti p c n t ng th . Các ho t ng trong b t kỳ h th ng qu n lý rác th i nào u liên k t v i nhau m t cách rõ ràng. Ví d , phương pháp thu gom và phân lo i ư c áp d ng s nh hư ng kh năng ph c h i nguyên li u hay s n xu t phân bón bán ư c. Tương t , vi c ph c h i nguyên li u t dòng rác th i có th nh hư ng kh năng phát tri n c a nh ng chương trình ph c h i năng lư ng. Vì v y c n xem xét toàn b h th ng qu n lý rác th i m t cách t ng th . Vn là h th ng t ng th ó ph i b n v ng c v kinh t và môi trư ng. ã có nhi u n l c g n ây t p trung vào các chương trình phát tri n nh ng công ngh riêng l như là tái ch . T vi n c nh c a c h th ng qu n lý rác th i, nh ng chương trình như th òi h i n l c g p ôi ho c không em l i hi u qu c v kinh t và môi trư ng. Tuy nhiên, vi c xem xét c h th ng có th b thách th c khi vi c qu n lý rác th i ư c th c hi n do nhi u ơn v khác nhau. Vi c thu gom là trách nhi m c a chính quy n a phương, m c dù công vi c này có th ư ch p ng v i nh ng công ty qu n lý rác tư nhân. Vi c x lý thư ng thu c ph m vi c a m t quy n h n khác, và có th m t công ty tư nhân khác. Các nhà i u hành khác nhau s cùng óng góp cho các ho t ng tái ch . Trong trư ng h p các ngân hàng thu gom nguyên li u, h có th là các nhà s n xu t 19 http://www.ebook.edu.vn
nguyên li u. Tương t , các ho t ng t, phân và chôn l p có th u dư i s ki m soát c a nhi u công ty i u hành khác nhau. M i công ty hay chính quy n ch ki m soát vi c x lý rác th i trong ho t ng c a mình, vì th âu là tính kh thi khi s d ng m t phương pháp các h th ng t ng quát khi không có ai ki m soát toàn b h th ng . Cách ti p c n t ng th có nhi u l i th sau : 1. Cung c p m t b c tranh toàn c nh v quy trình qu n lý rác th i. M t t m nhìn như th là c n thi t cho vi c ho ch nh chi n lư c. Vi c x lý t ng dòng rác th i riêng l thì không hi u qu . 2. V phương di n môi trư ng, t t c h th ng qu n lý rác th i là thành ph n c a m t h th ng, h sinh thái toàn c u nên xem xét v n môi trư ng c a h th ng m t cách t ng quát là phương pháp h p lý duy nh t. M t khác, vi c gi m các tác ng môi trư ng m t ph n c a quy trình có th d n n nh ng tác ng môi trư ng l n hơn nơi khác. 3. V phương di n kinh t , m i ơn v riêng l trong dây xích qu n lý rác th i nên ho t ng có l i nhu n hay ít nh t cũng hòa v n. Tuy nhiên, trong ph m vi ư c ki m soát b i t ng nhà qu n lý, các thu nh p tài chính ít nh t ph i phù h p v i chi phí. Tuy nhiên, b ng vi c xem xét các ph m vi r ng hơn c a c h th ng, có th xác nh ư c tính hi u qu c a h th ng v m t tài chính. Khi ó, t t c các thành ph n h p thành có th ng v ng ư c, mi n là thu nh p ư c chia thích h p tương quan v i các chi phí 2.2.3 M t h th ng ch t lư ng t ng th . có ư c s qu n lý rác th i t ng h p hoàn toàn òi h i nh ng thay i h t h ng t hoàn c nh hi n t i.. M c tiêu c a m t h th ng t ng h p là b n v ng v c phương di n môi trư ng và phương di n kinh t . ây là m t m c tiêu ch t lư ng tuy t i (Oakland, 1989) ; Có th m c tiêu này không bao gi t t i ư c vì h th ng s luôn luôn có th gi m các tác ng môi trư ng nhi u hơn, nhưng v n ph i c i thi n liên t c. Vi c áp d ng tư duy ch t lư ng tuy t i có th ư c dùng xa hơn trong qu n lý rác th i. t m c tiêu tuy t i, ngư i ta xây d ng m t h th ng. Vi c c g ng c i thi n các h th ng hi n t i b ng vi c tái ch hay phân s không có hi u qu . Các thành ph n khác nhau c a các h th ng liên h v i nhau vì th c n thi t k m t h th ng m i 20 http://www.ebook.edu.vn
t ng th hơn là vi c ch p vá v i cái cũ. Nh ng thay i h th ng cơ b n cũng s ưa nh ng s không hi u qu kinh t trư c ây ra ánh sáng. 2.3 H th ng th b c (hierachy) trong qu n lý rác th i. Tư duy hi n t i v nh ng phương pháp t t nh t qu n lý rác th i ư c d a vào “h th ng th b c” qu n lý rác th i. “H th ng th b c” ưa ra danh sách sách ưu tiên các gi i pháp qu n lý rác th i. Có nhi u bi n i trong vi c áp d ng h th ng th b c này nhưng không khác v b n ch t. H th ng th b c ưa ra nh ng hư ng d n quan tr ng i v i các gi i pháp mong i trong qu n lý rác, nhưng nó có nh ng gi i h n : (a) Vi c s d ng “h th ng th b c” m t cách c ng nh c s không làm gi m các tác ng môi trư ng t ng th c a m t h th ng ã nh; tương t , s không làm cho h th ng b n v ng v m t kinh t . “H th ng th b c” t nó không có ý nh o lư ng tác ng c a các gi i pháp riêng l , hay c h th ng t ng th . Vi c ho ch nh m t h th ng qu n lý rác th i t ng h p cho m t vùng ã nh nên bao g m vi c so sánh các tác ng môi trư ng và các chi phí kinh t c a các chương trình khác nhau xác nh cái nào b n v ng v môi trư ng và kinh t trong vùng ó. Ch khi các d li u không có s n cho m t phân tích t ng trư ng h p, vi c s d ng “h th ng th b c” là c n thi t. (b) Có m t r i ro là h th ng th b c ư c ch p nh n như là tín i u ; ví d như cho r ng tái s d ng luôn ư c xem t t hơn tái ch . Tuy nhiên, n u các chai th y tinh n ng ph i ư c chuyên ch nhi u o n ư ng dài ư c tái s d ng, trư ng h p này tái ch s h p lý hơn vì lý do kinh t hay môi trư ng. Cách duy nh t bo m các tác ng môi trư ng và các chi phí kinh t ư c gi m thi u nh nh t là o lư ng su t vòng i c a rác th i. H th ng th b c giúp ch ra r ng t t c nh ng gi i pháp x lý rác th i u có th óng m t vai trò trong qu n lý rác th i k t h p (bao g m tái ch nguyên li u, x lý sinh h c, x lý nhi t và chôn l p), nh n m nh các m i quan h bên trong c a các ph n c a h th ng. M i gi i pháp/l a ch n nên s d ng các d li u có s n m i nh t, nhưng m c tiêu quan tr ng nh t là t i ưu hóa toàn h th ng, hơn là t ng b ph n c a nó, làm h th ng b n v ng v môi trư ng và kinh t . Không có h th ng t t nh t chung. S có các khác bi t v i u ki n khách quan hay ch quan i v i m t s gi i pháp, hay v th trư ng cho các s n ph m sau x lý như 21 http://www.ebook.edu.vn
s n ph m tái ch , phân bón và năng lư ng... Các chi phí kinh t c a vi c dùng các phương pháp x lý khác nhau s ph n ánh h t ng cơ s hi n h u (như s d ng nhà máy hi n h u hay c n ư c xây d ng t u). Phương pháp này cho phép so sánh gi a các h th ng qu n lý rác th i khác nhau i phó v i tình tr ng ch t th i r n trong vùng. H th ng t t nh t cho vùng ã nh s ư c xác nh gi m tác ng môi trư ng t ng th v i m t chi phí ch p nh n ư c. 2.4 Mô hình hóa qu n lý rác th i 2.4.1 T i sao mô hình hóa ? T i ưu hóa h th ng qu n lý rác th i gi m các tác ng môi trư ng hay chi phí kinh t òi h i nh ng tác ng và chi phí này ph i ư c d báo. Vì v y, có nhu c u mô hình hóa các h th ng qu n lý rác th i. Trư c h t, vi c mô hình hóa gi ng như m t bài t p lý thuy t, nhưng nghiên c u sâu hơn phát hi n ra nó có nhi u ng d ng thi t th c. 1. Quy trình xây d ng m t mô hình c n chú ý n các d li u còn thi u. Thư ng các chi phí th t, trong ph m vi môi trư ng hay kinh t , trong qui trình rác th i không ư c bi t r ng rãi. Khi ư c xác nh, các d li u thi u có th ư c tìm th y, hay n u không có, các thí nghi m có th ư c làm có s li u. 2. Khi ư c hoàn t t, mô hình s nh nghĩa hi n tr ng c a qu n lý rác th i, b ng c vi c mô t h th ng, hay tính toán các chi phí chung v kinh t và môi trư ng. 3. Vi c mô hình hóa cho phép các tính toán ‘n u như… ?’ ư c l p, sau ó có th ư c dùng nh nghĩa các i m nh y c m nh t c a h th ng. i u này s cho th y nh ng thay i nào s có nh hư ng l n nh t trong vi c gi m chi phí hay tác ng môi trư ng 4. Cu i cùng nhưng quan tr ng, mô hình có th ư c dùng d báo các tác ng và các chi phí có ti m năng trong tương lai. Nh ng d báo như v y s không chính xác 100%, nhưng s cho nh ng d toán có giá tr cho vi c ho ch nh chi n lư c tương lai. Nh ng d báo c n thi t cho quy trình dài h n như vi c phát tri n các th trư ng cho các nguyên li u th c p. Vi c phát tri n th trư ng c n thi t bo m tái ch có th b n v ng. Mô hình hóa h th ng qu n lý rác th i s cho phép d báo s lư ng các nguyên li u ư c ph c h i có th ti p t c u tư. 2.4.2 Mô hình hóa trư c ây c a qu n lý rác th i. 22 http://www.ebook.edu.vn
Mô hình hóa qu n lý rác th i không là m t ý tư ng m i. Clark (1978) xem xét vi c s d ng các k thu t mô hình hóa có s n t i ưu hóa các phương pháp thu gom, d báo các l trình thu gom hi u qu nh t và xác nh các a i m t i ưu cho các cơ s x lý rác th i. Nh ng mô hình như th th hi n trên các chi ti t c a các quy trình riêng l trong h th ng qu n lý rác th i. Các mô hình khác ã th m t t m nhìn r ng hơn và so sánh các chi n lư c x lý rác khác nhau t m t vi n c nh kinh t (e.g.Greenberg et al., 1976) G n ây hơn, các mô hình chi ti t ã ư c phát tri n mô hình hóa các bài toán kinh t trong tái ch , và vài tác ng môi trư ng c a nó (Boustead, 1992), cũng như các mô hình l n hơn bao g m chi phí, s ch p nh n c a công chúng, tác ng môi trư ng và d i u hành và duy trì các kh năng lo i b rác th i khác (Sushil, 1990). Mô hình ư c xây d ng ây c g ng d báo các tác ng môi trư ng và chi phí kinh t t ng th , vì c hai u c t y u cho m t h th ng qu n lý rác th i k t h p. 23 http://www.ebook.edu.vn