Quản lý chất thải rắn - Chương 4

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:41

Thêm vào BST

Báo xấu

127
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo giáo trình quản lý chất thải rắn dành cho sinh viên khoa công nghệ trình bày mục tiêu môi trường liên quan đến quản lý rác thải - Chương 4 Phân loại tại nguồn và thu gom rác thải

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản lý chất thải rắn - Chương 4

Chương 4: Phân lo i t i ngu n và thu gom rác th i Tóm t t Chương này nh n m nh t m quan tr ng c a vi c thu gom trong vi c qu n lý ch t th i r n t ng h p, xem xét qui trình phân lo i t i ngu n và thu gom rác th i, t vi c phát sinh rác th i cho n vi c v n chuy n rác t i trung tâm phân lo i ho c nơi x lý. c i m và hi u qu c a các phương pháp thu gom khác nhau ư c trình bày, g m vi c thu gom các thành ph n rác riêng bi t và rác th i h n t p. Nh ng h n ch c a vi c phân chia thành h th ng “mang i” và “trư c nhà” khi so sánh các h th ng ư c nh n m nh. Cũng như v y, vi c c n nh ng phương ti n thông tin có nh hư ng gi a ngư i thu gom rác và máy móc thi t b s n xu t rác cũng ư c c p. Nh ng tác ng môi trư ng chính c a vi c phân lo i t i ngu n và quá trình thu gom ư c tranh lu n, và s li u có s n ư c trình bày cho phép vi c tính toán nh ng ho t ng này. M t ít thông tin cũng ư c cung c p v các chi phí kinh t c a h th ng thu gom. 49 http://www.ebook.edu.vn
Nguyeân Naêng lieäu thoâ Chaát thaûi raén hoä gia löôïng ñình/ thöông maïi RANH GIÔÙI HEÄ THOÁNG Heä thoáng thu gom taän nôi Chaát taùi sinh khoâ Kho nguyeân lieäu thoâ Phaân loaïi taïi Raùc trong vöôøn Kho nguyeân lieäu pha hoä gia ñình troän Vò trí trung taâm Raùc sinh hoïc Vò trí trung taâm Raùc lôùn Heä thoáng thu gom leà ñöôøng Chaát thaûi dö Raùc sinh hoïc Chaát taùi sinh khoâ thöông maïi Thu gom Raùc sinh hoïc Chaát taùi sinh thöông maïi RDF Nguyeân lieäu thöù Phaân loïai Phaân loïai caáp RDF MRF Naêng löôïng Phaân sinh hoïc töø Tieàn phaân loaïi Thoái röõa CTRÑT Raùc caën Taïo thaønh Taïo thaønh RDF khí meâ tan phaân SH Phaân SH Ñoát toång hôïp Ñoát Ñoát RDF Ñoát toång Khí nhieân hôïp Baõ phaân troän thaûi lieäu Nöôùc buïi tro thaûi Tieàn xöû lyù choân Bãi rác choân Chaát thaûi nguy hi m trô cuoái cuøng Hình 4.1 Vieäc phaân loaïi tröôùc vaø thu gom raùc thaûi trong quaûn lyù chaát thaûi keát hôïp 50 http://www.ebook.edu.vn
4.1 Gi i thi u: Có nh ng lý do lý gi i t i sao ho t ng thu gom l i là trung tâm c a h th ng qu n lý ch t th i r n. Cách mà rác th i ư c thu gom (và sau ó ư c phân lo i) nh rõ nh ng gi i pháp áp d ng trong qu n lý rác th i, c bi t là các phương pháp như tái ch , x lý vi sinh, ho c t có th ư c th c hi n m t cách b n v ng trên c phương di n kinh t và môi trư ng. Phương pháp thu gom s nh hư ng to l n n ch t lư ng CTR thu gom, phân sinh h c ho c nhiên li u ư c sinh ra mà n lư t nó nh rõ th trư ng có th cung c p s n ph m. T m quan tr ng c a th trư ng i v i các nguyên li u này không th ưc c p quá nhi u. N u thi u nh ng th trư ng phù h p, s không th s n xu t các s n ph m h u ích này ư c. Do ó, ho c phương pháp thu gom quy t nh nh ng gi i pháp x lý sau ó ho c trư ng h p ngư c l i, th trư ng hi n h u và ti m năng s quy t nh rác nên ư c thu gom và phân lo i như th nào. Trong b t kỳ trư ng h p nào, cũng ph i có s k t h p gi a nhu c u th trư ng và nguyên li u ư c thu gom và phân lo i. Vi c thu gom rác th i cũng là i m k t n i gi a nơi s n sinh rác th i (trong trư ng h p này là các h gia ình và cơ s thương m i) và h th ng qu n lý rác th i. M i quan h này c n ư c qu n lý m t cách th n tr ng có m t h th ng hi u qu . S n i k t h gia ình-rác-ngư i thu gom nên là m i quan h khách hàng-ngư i cung c p. Ch h có nhu c u ư c thu gom ch t th i r n v i m c thu n ti n nh t, trong khi ó ngư i thu gom c n nh n rác th i hình th c tương h p v i nh ng bi n pháp x lý ư c lên k ho ch. H th ng qu n lý rác th i không có kh năng t ư cs cân b ng trong m i quan h này khó có th thành công. Các ho t ng thu gom thư ng ph thu c vào quá trình phân lo i, b i hình th c thu gom s xác nh hình th c phân lo i theo sau, và m t s phương pháp thu gom. 4.2 Phân lo i gia ình T quan i m c a ngư i ch h , vi c thu gom h n t p là phương pháp thu n ti n nh t, v m t th i gian l n không gian. Tuy nhiên phương pháp thu gom này s h n ch các gi i pháp x lý rác sau ó. H u h t phương pháp x lý òi h i m t vài hình th c phân lo i rác th i thành nh ng thành ph n nh khác nhau t i ngu n, nghĩa là t i nhà ho c trư c lúc thu gom. M t cách ơn gi n nh t, vi c phân lo i òi h i ph i tách riêng nh ng nguyên li u có th tái ch , ví d như các chai l thu tinh chuy n n 51 http://www.ebook.edu.vn
v a ph li u; m t cách phân lo i chung hơn là phân lo i rác th i sinh ho t thành nhi u dòng nguyên li u khác nhau. Kh năng phân lo i: nhi u chương trình ki m tra thí i m cho th y các ch h có th phân lo i chính xác ch t th i r n c a h thành nhi u lo i khác nhau. Ví d , m t nghiên c u ư c ti n hành Leeds, Anh ã ch ra r ng các ch h có th phân lo i rác th i c a h thành sáu lo i khác nhau v i t l thành công là 96,5% (Forrest et al., 1990). M t nghiên c u M (Beyea et al.,1992) ã ưa ra m t k t qu tương t . Nh ng hư ng d n rõ ràng cho các ch h là y u t c t lõi thành công, và vì l ó nhi u chương trình t ch c các chương trình truy n thông r ng rãi và thư ng xuyên cho công chúng. ng l c phân lo i rác: Cu c th nghi m phân lo i thành ph Leeds ã ch ra r ng vi c phân lo i rác th i chính xác là có th , nhưng nh ng ngư i tham gia trong cu c th nghi m là nh ng ngư i tình nguy n, và do ó h ã có ý th c và ng l c. Trong th c t , li u a s các ch h s có ư c ng l c thúc y tương t như th không? R t khó o lư ng t l tham gia vì nh ng gì các h dân báo cáo ã th c hi n và nh ng gì h th c s làm thì không gi ng nhau. Báo cáo t các chương trình c a ERRA cho th y s tham gia phân lo i gia ình và h th ng thu gom t kho ng 60 n 90% (ERRA, 1993b); trong m t chương trình (Adur, Anh), t l này th c s ư c o lư ng và th y là 75% (Papworth, 1993). M c tham gia tình nguy n cũng cao tương t B c M ; Khi th c hi n i u tra thông tin v các ch h , h u h t nh n xét vi c tái ch là m t ý tư ng hay và “t t cho môi trư ng” (IGD, 1992). T l tham gia ivi nh ng chương trình tình nguy n cũng s d a vào y u t kinh t . N u các ch h ph i u tư thùng ch a rác, t l tham gia s th p hơn; n u các h ư c gi m chi phí cho vi c có ít rác không th thu h i ư c trong thùng rác c a h , t l tham gia có kh năng cao hơn. Dĩ nhiên, trong m t vài chương trình, s tham gia không ph i là tình nguy n, vì không có thêm phương pháp thu gom rác th i nào ư c ưa vào. Vi c phân lo i m t s thành ph n rác th i t i ngu n ư c b t bu c b i lu t l m ts nư c (ví d như vi c phân lo i rác th i h u cơ Hà Lan). nh ng trư ng h p này, t l tham gia là nhi u hơn. 52 http://www.ebook.edu.vn
T l thu gom nguyên li u rác th i không ch ph thu c vào con s các h tham gia mà còn dưa vào hi u qu phân lo i. S lư ng th c t c a b t kỳ lo i rác th i sinh ho t nào ư c thu gom t vi c phân lo i t i nhà s ư c xác inh b i: S lư ng rác x t l tham gia x hi u qu phân lo i (ORCA, 1992) Ngay c n u vi c tham gia là b t bu c, ng cơ thúc y v n ư c yêu c u mb o mc hi u qu phân lo i cao. ng cơ thúc y, và do ó c t l tham gia và hi u qu phân lo i s b nh hư ng b i nh ng y u t nh ư m c thu n ti n i v i ch h . Các chương trình phân lo i gia ình có th òi h i quá nhi u th i gian ho c quá nhi u không gian ch a các lo i rác th i ã ư c phân lo i trư c khi thu gom. B t kỳ s b t ti n nào như mùi hôi th i i v i rác th i h u cơ s gi m ng l c tham gia. Ki u nhà cũng có tác ng. S li u t Hà Lan cho th y dân cư trong nh ng toà nhà cao t ng ít kh năng tham gia chương trình phân lo i t i ngu n so v i khu v c ngo i ô. i u này ph n nh vi c thi u không gian ch a rác, nhưng cũng có kh năng do thi u áp l c xã h i trong nh ng cao c chung cư ó vì nh ng ngư i hàng xóm không bi t ư c ai ang tham gia, nghĩa là ai là nh ng ngư i có trách nhi m v i môi trư ng. Mc nh n th c môi trư ng khác nhau gi a các khu v c a lý Châu Âu. Nhìn chung, có thi n chí c a các ch h tham gia m t vài m c phân lo i t i nhà. ánh giá m c ng cơ khu v c c th và phát ng chương trình thu gom theo ánh giá này s giúp t ư c hi u qu cao nh t khu v c ó. 53 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.1 Thuoäc tính cuûa heä thoáng “mang i” (bring) vaø heä thoáng thu gom trư c nhà (kerside) Heä thoáng mang i Heä thoáng thu gom trư c nhà Ñònh nghóa Nguyeân lieäu ñöôïc caùc chuû hoä Nguyeân lieäu ñöôïc thu gom töø hoä mang ñeán caùc ñieåm thu gom gia ñình Ñöôïc phaân loaïi bôûi chuû hoä. Ñöôïc chuû hoä phaân loaïi, Phaân loaïi Coù theå ñöôïc/ khoâng ñöôïc cuõng coù theå ñöôïc phaân loaïi phaân loaïi trung taâm taïi leà ñöôøng hoaëc phaân loaïi taäp trung. Nguyeân lieäu Nguyeân lieäu rieâng leû Nguyeân lieäu rieâng leû ñöôïc thu gom: hay hoãn hôïp hay hoãn hôïp Nôi chöùa Coâng coäng Rieâng töøng hoä hay chung Nhu caàu vaän chuyeån Cao Khoâng (hoä daân) Nhu caàu vaän chuyeån Thaáp Cao (ñôn vò thu gom) Soá löôïng thu gom Thaáp Cao Cao (phuï thuoäc vaøo maät ñoä cuûa (giaû söû ñoäng löïc coù hieäu quaû) thuøng raùc) Möùc ñoä oâ nhieãm Thaáp: (thu gom rieâng leû) Thaáp: phaân loaïi theo heä thoáng raùc à ñeán coâng coäng. vd: caùc hoäp maøu xanh Cao: (thu gom toång hôïp) ñeán Cao: thu gom toång hôïp 54 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.2 Chöông trình thu gom raùc khoâ coù theå taùi cheá taïi Barcelona, Taây Ban Nha. Toùm taét chöông trình: thu gom nguyeân lieäu ñoùng goùi hoãn hôïp (raùc khoâ taùi cheá). Giaáy/vaùn vaø thuûy tinh ñöôïc thu gom thoâng qua caùc thuøng raùc coâng coäng (heä thoáng mang ñi). Ngaøy baét ñaàu: 05/1991, (Giai ñoaïn 1), tieàn khôûi ñaàu (giai ñoaïn 2) 12/1992. Phaïm vi: 78000 daân cö taïi quaän Sagrada Familia Toång soá 27,956 nguoàn raùc thaûi (duøng trong caùc gia ñình vaø cô sôû kinh doanh) Tæ leä tham gia: khoâng roõ Loaïi caên hoä: Nhöõng caên hoä cao taàng, vaø caùc cô sôû kinh doanh (nhaø haøng, bar…) Nguyeân lieäu Giaáy/vaùn thu ñöïôc: Thuûy tinh Nhöïa Thuøng nöôùc giaûi khaùt Phöông thöùc thu gom (giai ñoaïn 2): raùc thaûi trong khu vöïc naøy ñöôïc thu gom trong nhöõng thuøng raùc coâng coäng lôùn (2200 lít) (thuøng maøu xanh luïc). Nguyeân lieäu bao bì hoãn hôïp cuõng ñc thu gom töø caùc thuøng raùc coâng coäng (thuøng xanh laù caây). Taát caû caùc thuøng raùc ñöôïc thu gom moãi ngaøy. Giaáy vaø vaùn eùp ñöôïc thu gom rieâng bieät trong caùc thuøng chöùa lôùn khaùc vaø thuûy tinh ñöôïc thu gom töø caùc thuøng chöùa rieâng. Nhöõng nguyeân lieäu hoãn hôïp coù theå taùi cheá ñöôïc vaän chuyeån ñeán cô sôû taùi cheá ñeå ñöôïc phaân loaïi. Soá löôïng thu gom: 144 kg/ngu n phát th i/naêm Toång doøng raùc: 982kg/ngu n phát th i/naêm Nguoàn: ERRA, 1993b, Barcelona Waste Stream Analysis, (pers, comm); ERRA pers.comm. 1994 55 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.3 Chöông trình thu gom raùc khoâ coù theå taùi taïi Prato, Italy. Toùm taét chöông trình: Söû duïng moät soá löôïng lôùn caùc thuøng chöùa phuïc vuï cho nhieàu hoä gia ñình. Caùc hoä gia ñình ñöôïc cung caáp nhieàu “bao xanh” coù theå taùi söû duïng ñeå chöùa raùc taùi sinh tröôùc khi chuyeån chuùng ñeán nhöõng thuøng chöùa lôùn hôn ñöôïc ñaët ôû treân ñöôøng gaàn khu chöùa raùc hieän höõu. Thuûy tinh ñöôïc thu gom trong caùc thuøng chöùa ñaëc bieät Ngaøy baét ñaàu: 11/1992 Phaïm vi: 11,750 hoä gia ñình, toaøn boä 14,500 ngu n phát th i. Tæ leä tham gia: 70% (öôùc löôïng ban ñaàu) Loaïi caên hoä: Caên hoä cao taàng trong ñoâ thò. Nguyeân lieäu: Giaáy vaø bìa cöùng. thu ñöôïc Nhöïa Kim loaïi Thuûy tinh Phöông thöùc thu gom: Nhöõng thuøng chöùa ñöôïc thu gom 2 laàn/ tuaàn thoâng qua heä thoáng xe thu gom raùc hieän coù, nguyeân lieäu ñöôïc thu gom seõ ñöôïc chuyeån tôùi cô sôû taùi cheá ñeå ñöôïc phaân loaïi. Soá löôïng thu gom: 103 kg/ngu n phát th i/naêm Toång löôïng raùc: 917 kg/ngu n phát th i/naêm Nguoàn: ERRA, 1993b.; ERRA pers. comm. 1994 Nguoàn: ERRA, 1993b; ERRA pers, comm, 1994 Hoäp 4.4 Chöông trình thu gom raùc khoâ coù theå taùi cheá, Dunkirk, Phaùp Toùm taét keá hoaïch: Vieäc thu gom raùc taùi cheá hoãn hôïp töø moãi hoä gia ñình baèng caùc thuøng raùc xanh di ñoäng. Raùc thöôøng ñöôïc thu gom rieâng. Ngaøy baét ñaàu: 12/1989 Ph m vi: 40,000 ngu n phát th i T l tham gia: 90% (öôùc löôïng) Lo i căn h : Nhaø ôû ngoaïi oâ Nguyeân lieäu Giaáy thu ñöôïc: Nhöïa Kim loaïi Thuûy tinh Phöông thöùc: Caùc thuøng raùc xanh di ñoäng (120 lít) ñöôïc ñaët taïi leà ñöôøng vaø ñöôïc thu gom moãi tuaàn, söû duïng ít aùp suaát neùn hôn bình thöôøng. Raùc taùi cheá seõ ñöôïc phaân loaïi taïi cô sôû taùi cheá nguyeân lieäu. Soá löôïng thu gom: 234 kg/ngu n phát th i/naêm Toång löôïng raùc: 870 kg/ngu n phát th i/naêm Nguoàn: ERRA, 1993b., ERRA pers. comm. 1994 56 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.5 chöông trình thu gom raùc khoâ taùi cheá, quaän Adur, West Suxxex, Anh Toùm taét chöông trình: Ñaây laø moät chöông trình “thuøng xanh” ñieån hình. Raùc thaûi khoâ coù theå taùi cheá ñöôïc thu gom haøng tuaàn taïi leà ñöôøng, ñöôïc ñöïng trong 1 thuøng chöùa raùc rieâng bieät, söû duïng loaïi xe chuyeân duïng coù nhieàu ngaên. Ñòa ñieåm taäp keát raùc cho caùc hoä gia ñình khoâng naèm trong chöông trình “Hoäp xanh”. Raùc thaûi coøn laïi ñöôïc thu gom haøng tuaàn bôûi xe thu gom raùc thoâng thöôøng. Ngaøy baét ñaàu: 05/1991 Phaïm vi: 26,000 hoä gia ñình (19,500 hoä naèm trong chöông trình vaø 6,500 hoä söû duïng ñòa ñieåm taäp keát raùc gaàn nhaø) Tæ leä tham gia: 75% trong caùc hoä thuoäc keá hoaïch “Blue Box”(ñöôïc ño löôøng) (1) Loaïi caên hoä: nhöõng ngoâi nhaø ngoaïi oâ thaáp taàng Nguyeân lieäu “Blue Box”: Thuûy tinh (3 maøu) thu ñöôïc: Lon kim loaïi (saét vaø nhoâm) Baùo vaø taïp chí Hoäp nhöïa vaø phim nhöïa Heä thoáng thu gom t i các b n rác gaàn khu chung cư (drop-off): Gioáng nhö treân Phöông thöùc thu gom: Caùc thuøng xanh (dung tích 44 lít) duøng chöùa raùc taùi cheá ñöôïc caùc hoä gia ñình söû duïng vaø ñaët ôû leà ñöôøng khi ñaày raùc. Caùc thuøng raùc seõ ñöôïc thu gom moãi tuaàn/laàn bôûi xe chuyeân duïng nhieàu ngaên. Raùc trong thuøng seõ ñöôïc phaân loaïi thaønh 5 loaïi treân xe, 5 loaïi ñoù laø (thuûy tinh xanh, naâu, trong suoát; giaáy, nhöïa vaø lon). Raùc thöôøng ñöôïc thu gom haøng tuaàn baèng xe thu gom raùc thaûi bình thöôøng. Soá löôïng thu gom: 129 kg/ngu n phát th i/naêm Toång löôïng raùc: 460 kg/ngu n phát th i/naêm Chi phí thu gom: Raùc taùi cheá: £17.60/hoä/naêm (2) Raùc thöôøng: £35.00/hoä/naêm (3) Nguoàn: General – ERRA, 1993b, ERRA pers. comm. 1994 (1) Papworth, 1993. (2) IGD, 1992. (3) öôùc löôïng, Aug,1993. 57 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.6 Chöông trình thuøng raùc ñoâi, Lemsterland, Haø Lan. Toùm taét keá hoaïch: Moïi hoä gia ñình ñöôïc trang bò 2 thuøng raùc di ñoäng (coù baùnh xe), moãi thuøng ñöôïc chia laøm 2 ngaên. Caùc hoä gia ñình phaân loaïi raùc thaûi cuûa hoï ñeå ñöôïc thu gom thaønh 4 loaïi. Löôïng raùc trong thuøng seõ ñöôïc thu gom luaân phieân moãi 2 tuaàn. Thuûy tinh seõ ñöôïc thu gom rieâng bieät taïi heä thoáng ñieåm taäp trung thoâng qua heä thoáng mang i (bring system). Cöù 500 daân cö seõ coù 3 thuøng chöùa ñaëc bieät ñeå chöùa thuûy tinh xanh, naâu vaø khoâng maøu. Ngaøy baét ñaàu: 05/1991 Phaïm vi: 4,526 hoä gia ñình xung quanh thò traán Lemmer Möùc ñoä tham gia: 95% hoä gia ñình tham gia vaøo chöông trình taùi cheá (khoâng coù hoaït ñoäng thu gom naøo dieãn ra) Loaïi caên hoä: Nhaø thaáp taàng Nguyeân lieäu Thuøng 1, ngaên 1: Caùc loaïi raùc taùi cheá hoãn hôïp (nhöïa, kim loaïi, thuøng nöôùc giaûi thu ñöôïc: khaùt) Thuøng 1, ngaên 2: Caùc loaïi giaáy hoãn hôïp (baùo, bìa cöùng ,…) Thuøng 2, ngaên 1: Caùc nguyeân lieäu höõu cô Thuøng 2, ngaên 2: Raùc thaûi coøn laïi Thuyû tinh maøu ñöôïc thu gom rieâng taïi caùc thuøng chöùa taäp trung. Phöông thöùc thu gom: Caùc thuøng raùc ñöôïc thu gom moãi 2 tuaàøn baèng 1 xe thu gom coù 2 ngaên naèm ngang. Moãi tuaàn xe ñi thu gom 1 laàn, luaân phieân thu gom töøng thuøng rieâng. Soá löôïng thu gom: Thuyû tinh 54 kg/hoä/naêm Giaáy/bìa cöùng 138 kg/hoä/naêm Nhöïa/kim loaïi/carton 200 kg/hoä/naêm Raùc höõu cô 228 kg/hoä/naêm (öôùc tính) Toång löôïng raùc: 796 kg/ngu n phát th i/naêm Nguoàn: ERRA, 1993b., ERRA pers, comm. 58 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.7 Chöông trình thu gom raùc khoâ taùi cheá vaø raùc sinh hoïc, Ismaning, Munich, Ñöùc Toùm taét chöông trình: Vieäc thu gom thuyû tinh, giaáy, vaø vaûi thöïc hieän qua heä thoáng töï mang ñeán (bring). Kim loaïi, chaát thaûi vöôøn vaø raùc thaûi kích thöôùc lôùn ñöôïc chuyeån ñeán ñòa ñieåm chöùa taäp trung. Raùc sinh hoïc vaø raùc sinh hoaït nguy hieåm ñöôïc thu gom töø heä thoáng thuøng chöùa beân leà ñöôøng. Ngaøy baét ñaàu: Heä thoáng töï mang ñeán : 1978/88 Thu gom raùc sinh hoïc: 10/1990 12,900 cö daân trong khu vöïc vôùi dieän tích 40 km2. (Trong ñoù 2 khu vöïc thí nghieäm cuï theå Phaïm vi: ñöôïc phaân tích bao goàm 1344 cö daân, 599 hoä gia ñình vaø 1150 cö daân vaø 592 hoä) Tæ leä tham gia: không có thông tin Khu vöïc ngoaïi oâ nhaø thaáp taàng, maät ñoä toái ña 323 cö daân/km2. Loaïi caên hoä: Nguyeân lieäu: Thuûy tinh thu ñöôïc Giaáy Vaûi Kim loaïi Raùc sinh hoïc Raùc ñoäc haïi Raùc thaûi sau cuøng Phöông thöùc thu gom: Raùc sinh hoïc ñöôïc thu gom 14 ngaøy/laàn. Caùc hoä gia ñình söû duïng nhöõng thuøng chöùa dung tích 5 lít ôû trong nhaø, sau ñoù chuyeån chuùng ra nhöõng thuøng chöùa dung tích lôùn hôn (240 lít) ñeå tieän vieäc thu gom. Nhöõng vaät lieäu khaùc (tröø raùc thaûi sau cuøng vaø raùc ñoäc haïi) ñöôïc thu gom baèng heä thoáng töï mang ñeán. Soá löôïng thu gom: Thuûy tinh 21kg/ngöôøi/naêm (döõ lieäu naêm 1998) Giaáy 37 kg/ngöôøi/naêm (döõ lieäu naêm 1998) Kim loaïi 3.5 kg/ngöôøi/naêm (döõ lieäu 1998) Raùc thaûi sau cuøng 222 kg/ngöôøi/naêm (döõ lieäu 1998, bao goàm raùc sinh hoïc) Raùc sinh hoïc 47-54 kg/ngöôøi/naêm (döõ lieäu 1998) Chi phí: Khoâng coù thoâng tin Nguoàn: Tidden vaø Oetjen-Dehne, 1992. 59 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.8 Nhöõng aûnh höôûng ñeán vieäc thu hoài nguyeân lieäu Löôïng nguyeân lieäu phuïc hoài = löôïng nguyeân lieäu trong nguoàn raùc tæ leä tham gia hieäu suaát phaân loaïi Löôïng nguyeân lieäu trong nguoàn raùc: tham khaûo chöông 3 Tæ leä tham gia: % hoä gia ñình cung caáp nguyeân lieäu ñaõ phaân loaïi ít nhaát 1 laàn/thaùng. Hieäu suaát phaân loaïi: % nguyeân lieäu ñaõ ñöôïc phaân loaïi ñuùng. Tæ leä tham gia vaø hieäu suaát phaân loaïi ñeàu seõ bò aûnh höôûng bôûi: Möùc ñoä ti n lôïi: - Soá laàn phaân loaïi - Nhöõng khoù khaên cuûa vieäc phaân loaïi - không gian thêm ch a rác - Khoaûng caùch cuûa ñieåm thu gom - Nhöõng vaán ñeà veà an toaøn veä sinh Möùc ñoä ñoäng löïc: - Chaát löôïng vaø chu kyø cuûa vieäc truy n thông - YÙ thöùc vaø quan taâm chung ñeán moâi tröôøng - AÙp l c c a ng nghi p và ngöôøi s ng xung quanh - Nhöõng yeâu caàu c a lu t pháp - Khaû naêng s n có cuûa nhöõng loä trình thaûi raùc thay theá 60 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.9a Söï ñoùng goùp cuûa giaáy trong ñònh nghóa veà raùc thaûi sinh hoïc Nhöõng thuaän lôïi Vieäc thu gom: - Laøm giaûm bôùt vieäc roø ræ nöôùc trong quaù trình döï tröõ vaø vaän chuyeån. Raùc sinh hoïc khoâng coù giaáy coù mang ñoä aåm cao, ñaëc bieät taïi khu vöïc noäi thaønh. Haøm löôïng nöôùc cao daãn ñeán vieäc roø ræ trong quaù trình döï tröõ, thu gom vaø vaän chuyeån. - Laøm giaûm muøi hoâi Yeáu toá aåm öôùt cuûa raùc sinh hoïc laø lyù do gaây ra muøi hoâi thoái. Raùc sinh hoïc raát deã bò thoái röõa, vaø vôùi haøm löôïng nöôùc lôùn trong moâi tröôøng yeám khí seõ deã daøng taïo muøi khoù chòu, nhaát laø trong muøa heø. Söï toàn taïi cuûa giaáy seõ giuùp haáp thu ñoä aåm trong raùc sinh hoïc vaø do ñoù laøm giaûm muøi hoâi. - Laøm giaûm söï bieán ñoäng veà soá löôïng theo muøa. Neáu chæ coùù raùc nhaø beáp vaø raùc vöôøn ñöôïc thu gom seõ coù söï bieán ñoäng veà soá löôïng thu gom theo muøa. ÔÛ Ñöùc, soá löôïng raùc sinh hoïc ñöôïc thu gom vaøo muøa xuaân vaø muøa thu nhieàu hôn gaáp 3 laàn soá löôïng thu gom vaøo muøa ñoâng (Selle et al., 1998). Soá löôïng raùc thu gom raát hieám hoi, haïn cheá vaøo muøa ñoâng ñeán möùc chæ coù raùc nhaø beáp raát aåm öôùt. Nhö vaäy, söï boå sung raùc “giaáy” vaøo doøng raùc thaûi sinh hoïc seõ oån ñònh löôïng raùc thaûi thu gom quanh naêm. Xöû lyù sinh hoïc - Laøm giaûm saûn löôïng nư c r Raùc sinh hoïc bao goàm 20% hoaëc hôn 20 % haøm löôïng giaáy coù theå ñöôïc toång hôïp vôùi rôm raï khoâng t o nư c r - Laøm giaûm lư ng rác kích thư c l n, c ng k nh. Raùc sinh hoïc khoâng chöùa giaáy … coù ñoä aåm cao, caàn nhöõng taùc nhaân ñeå huùt nöôùc vaø duy trì söï löu thoâng khoâng khí. Maët khaùc, ñieàu kieän cho vieäc phaân huûy seõ xaûy ra. Trong nhieàu quaù trình taïo phaân sinh hoïc, cöù moãi taán raùc sinh hoïc caàn theâm vaøo ñeán 250 kg maït goã. - Laøm taêng tæ leä Cacbon/Nitô (C/N). Vieäc cho theâm giaáy vaøo laøm taêng tæ leä Cacbon/Nitô trong raùc sinh hoïc töø 15-20 leân 25 hoaëc cao hôn, nhö theá seõ toái öu hoùa söï phaân huûy raùc. Neáu tæ leä C/N thaáp, quaù trình toång hôïp seõ bò chaäm laïi. - Laøm taêng haøm löôïng höõu cô trong saûn phaåm phaân sinh hoïc cuoái cuøng Phaân sinh hoïc taïi Ñöùc coù haøm löôïng höõu cô khoaûng 26% (Selle et al, 1998), trong khi taïi nhieàu quoác gia, haøm löôïng yeâu caàu thaáp nhaát laø 30-40% (ORCA, 1991b). Cho theâm giaáy vaøo raùc sinh hoïc coù theå laøm taêng haøm löôïng höõu cô leân. - Laøm giaûm löôïng muoái trong saûn phaåm phaân sinh hoïc Löôïng muoái cao (treân 2g NaCl/lít) coù trong phaân sinh hoïc laøm giaûm khaû naêng söû duïng cuûa chuùng. Vì khaû naêng laøm giaûm noàng ñoä muoái, vieäc cho theâm giaáy seõ laøm giaûm noàng ñoä muoái döôùi möùc ñoä nguy hieåm. (Friske, 1990). Toång quaùt: - Laøm taêng tæ leä oån ñònh Nhöõng thaønh phoá chæ quan taâm ñeán raùc thöïc phaåm trong heä thoáng raùc sinh hoïc cuûa hoï chæ coù theå thu ñöôïc 15-25% löôïng raùc cuûa hoï. Moät phaïm vi roäng hôn cho raùc sinh hoïc bao goàm caùc saûn phaåm töø giaáy, baùo vaø moät soá loaïi raùc vöôøn coù theå laøm taêng tæ leä oån ñònh raùc thaûi raén cuûa caùc hoä gia ñình leân 40-50% (ORCA, 1991b). 61 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.9b Söï ñoùng goùp cuûa giaáy raùc vaøo thaønh phaàn raùc sinh hoïc Nhöõng baát lôïi Vieäc thu gom: - Laøm taêng möùc ñoä oâ nhieãm Moät ñònh nghóa roäng hôn veà raùc sinh hoïc coù theå taïo ra söï nhaàm laãn ñoái vôùi caùc hoä gia ñình trong vieäc xem xeùt vaät lieäu naøo ñöôïc phaân loaïi. Vaán ñeà naøy coù theå ñöôïc giaûi quyeát baèng vieäc giaùo duïc yù thöùc thöôøng xuyeân hoaëc thoâng qua caùc chöông trình tieáp xuùc vaø trao ñoåi. Aûnh höôûng ñeán chaát löôïng phaân toång hôïp -Löôïng kim loaïi naëng coù trong möïc in vaø caùc chaát gaây oâ nhieãm khaùc. Toång haøm löôïng kim loaïi naëng coù trong giaáy raùc hay caùc saûn phaåm töø giaáy raát thaáp, tuy nhieân möïc in ñöôïc söû duïng trong caùc taïp chí vaø giaáy goùi thöôøng chöùa caùc chaát nhuoäm coù nguoàn goác kim loaïi. 62 http://www.ebook.edu.vn
Hoäp 4.10 Vieäc thu gom raùc taùi cheá, nhöõng ñònh nghóa vaø giôùi haïn cuûa vieäc thu hoài vaø taùi cheá raùc thaûi ñöôïc söû duïng. RAÙC THAÛI SINH HOAÏT (a) Thu gom raùc taùi cheá khoâ (Töï ñem ñeán hay thu gom töø thuøng chöùa beân leà Raùc thaûi sau cuøng ñöôøng) RAÙC TAÙI CHEÁ ÑÖÔÏC THU GOM (B) PHAÂN LOAÏI TRUNG TAÂM (Neáu caàn thieát) Phaân loaïi pheá phaåm VAÄT LIEÄU ÑÖÔÏC THU HOÀI (C) TAÙI CHEÁ Taùi cheá pheá phaåm VAÄT LIEÄU ÑAÕ ÑÖÔÏC TAÙI CHEÁ Nhöõng ñònh nghóa: (D) Tæ leä thu gom vaät lieäu taùi cheá chung = 100 b/a % Tæ leä thu gom vaät lieäu taùi cheá cuï theå = 100 bml/aml % (vôùi aml = löôïng vaät lieäu tính baèng ml ôû (a), bml = löôïng vaät lieäu tính baèng ml ôû (b)) Tæ leä thu hoài chung = 100 c/a % Tæ leä thu hoài moät vaät lieäu cuï theå = 100 cml/aml % (vôùi aml = löôïng vaät lieäu tính baèng ml ôû (a), cml = löôïng vaät lieäu tính baèng ml ôû (c)) Tæ leä taùi cheá chung = 100 d/a % Tæ leä taùi cheá vaät lieäu cuï theå = 100 dml/aml % (vôùi aml = löôïng vaät lieäu tính baèng ml ôû (a), dml =löôïng vaät lieäu tính baèng ml ôû (d)) 63 http://www.ebook.edu.vn
4.3 H th ng thu gom “mang i” và h th ng thu gom “trư c nhà” Phương pháp thu gom thư ng ư c chia thành h th ng thu gom “mang i” (bring) và “trư c nhà” (kerbside). T ch c ERRA (1993a) nh nghĩa h th ng thu gom “mang i” là h gia ình ư c yêu c u mang rác/nguyên li u có th thu h i nm t trong s các i m thu gom. h th ng thu gom “bên ư ng”, ch h t rác có th thu h i l i vào thùng/túi rác vào m t ngày c th g n nhà ư c thu gom. im khác bi t ch y u là trong h th ng “mang i”, ch h v n chuy n rác th i kh i nhà, trong khi trong trư ng h p kia, rác ư c thu gom trư c nhà. T i các i m thu gom i v i phương pháp “mang i”, thư ng có nh ng b n ch a rác tái ch . Các i m nh n rác “mang i” này càng lúc càng xu t hi n g n các khu dân cư, bên c nh các chung cư dân cư có th d dàng mang rác và rác tái ch n b vào. Như th s khác bi t duy nh t gi a h th ng “mang i” và “trư c nhà” là các b n ch a rác là thu c v c ng ng không ph i c a h gia ình. Thu t ng “h th ng mang i” rõ ràng bao g m m t lo t nh ng chương trình khác nhau. Thu gom “trư c nhà” ư c nh nghĩa h p hơn, nhưng cách thu gom này cũng bao g m rác th i h n t p ho c ư c phân lo i. Như v y, vi c so sánh cách ti p c n gi a hai h th ng thu gom này ph i ư c th c hi n c n tr ng. Có th th y m t vài thu c tính, c bi t s ô nhi m, ph thu c vào vi c rác th i ư c thu gom phân lo i hay tr n l n, hơn là thu gom theo cách ti p c n nào. Do ó, nh ng h th ng thu gom ư c tranh lu n dư i ây ph thu c cách nguyên li u ư c thu gom hơn là liên quan n h th ng thu gom “mang i” hay “trư c nhà”. Rác th i sinh ho t ư c thu gom theo l i truy n th ng là d ng l n l n, nhưng âu vi c phân lo i t i nhà ư c th c hi n, thì nh ng lo i rác th i khác nhau s ư c thu gom m t cách riêng bi t, b t k phương ti n thu gom rác gi ng hay khác nhau. Các lo i rác ư c thu gom riêng bi t khác nhau theo t ng vùng. Ví d c h t h ng Duales System deutachland (DSD) thu gom nguyên li u bao bì như m t ph n tách riêng, trong khi rác th i sinh ho t Nh t s tách rác d cháy thu gom riêng. Châu Âu, rác ư c thu gom riêng h u h t là nguyên li u có th tái ch khô (như gi y, kim lo i, thu tinh, nh a), rác sinh h c (rác th i nhà b p và cây c i, có ho c không có gi y) và m t s qu c gia, rác th i c h i (pin, sơn, v.v…). Rác th i vư n tư c và 64 http://www.ebook.edu.vn
rác th i kích thư c l n có th ư c x lý riêng bi t ho c x lý chung v i rác th i sinh h c và nh ng rác th i còn l i m t cách tách bi t. 4.4 Các h th ng thu gom: 4.4.1 Nh ng rác/nguyên li u khô có th tái ch : Lo i rác này hi n nay có nhi u phương pháp thu gom nh t, t nh ng cơ s ch a nguyên li u t tr ng th p ho c trung bình n vi c thu gom nguyên li u tái ch “trư c nhà” trong nh ng xe rác chuyên dùng. Nh ng cơ s ch a nguyên li u ơn: nh ng cơ s ch a nguyên li u ư c thu gom m t lo i nguyên li u cho m i thùng ch a, tiêu bi u cho m t trong nh ng hình th c thu h i nguyên li u t t nh t (ch y u do s thành công c a ho t ng tái ch th y tinh). Vi c thu h i và tái ch thu tinh ư c th c hi n thành công châu Âu ã s d ng phương pháp này, m c dù có nh ng khác bi t áng k gi a các qu c gia. Nh ng ngành công nghi p khác ( c bi t là thép và nhôm) c g ng c nh tranh v i mô hình này. Tuy nhiên khó ánh giá s thành công c a nh ng cơ s tái ch nguyên li u. cp qu c gia, t l thu l i rác có th ư c tính b ng cách chia t ng s nguyên li u thu ư c cho s tiêu th nguyên li u ó c p qu c gia. Ngư c l i, cp a phương, khó xác nh khu v c c a h th ng thu gom mang i, do ó s khó tính ư c s lư ng nguyên li u ư c thu h i. Ví d nh ng ngư i tái ch có th di chuy n m t o n ư ng n thùng ch a rác c a h th ng mang i, do ó ngu n rác t bên ngoài ư c xem như thu c v h th ng “mang i”. Nh ng ư c tính t l thành công t t nh t s có ư c t nh n g c n g ng tương i tách bi t và s li u ư c th hi n t t nh t theo ơn v lư ng rác ư c thu gom trên m i ngư i ho c m i h gia ình hơn là t l % thu ư c, b i s li u sau ph thu c vào nh ng s li u nào ư c s d ng cho lư ng rác th i cơ b n. h th ng “mang i”, lư ng rác thu gom s ph thu c vào m t các bãi và b n ch a rác th i, b i i u này s quy t nh o n ư ng các h dân s chuy n rác tái ch , và như th s nh hư ng n ng l c c a h . Nh ng khác bi t v m t nh ng bãi ch a rác chi m ph n ch y u c a s khác nhau theo khu v c a lý t l th y tinh thu l i ư c b ng 4.2. Thành ph Lemsterland có m t bãi ch a g m ba b n ch a cho m i 500 ngư i dân; m t bãi ch a rác Hà Lan là m t bãi ch a cho kho ng 890 ngư i dân (ORCA, 1992). Trong khi Anh, m t bãi ch a cho kho ng 65 http://www.ebook.edu.vn
9600 ngư i (Landbank 1992). Vi c nâng m t bãi nh n rác s tăng lên lư ng rác th i ư c thu gom. n m t i m nào ó, chi phí kinh t c ng thêm và tác ng môi trư ng c a nh ng bãi nh n rác s vư t qua nh ng l i ích môi trư ng c a vi c thu gom nguyên li u, m c dù hi n nay thi u nh ng d n ch ng xác nh m t t i ưu c a nh ng bãi nh n rác. M tv n trư c m t c a vi c tăng m t bãi nh n rác là tìm ki m nh ng nơi thích h p. mt cao, nh ng thùng ch a nh trên các góc ư ng có th thích h p và ngư i dân s có th ib em nh ng nguyên li u có th tái ch n nh ng nơi này. mt th p, v i kho ng cách di chuy n c n thi t xa hơn, v n chuy n b ng xe t i chuy n rác s ư c s d ng. Nh ng bãi ch a này c n ư c t nh ng v trí chi n lư c mà nó th c s thư ng xuyên ư c lui t i (tr m xăng, siêu th , v.v…) do ó vi c s d ng xe chuyên dùng i r o n nh ng i m nh n rác là không c n thi t. Ch ng may, hành vi c a ngư i tiêu dùng trong vi c s d ng h th ng “mang i” là m t lãnh v c v n thi u d li u áng tin c y m c dù thu tinh tái ch (không bao g m vi c v n chuy n) kho ng 4 MJ/kg (Porter and Roberts, 1985), và vi c tiêu th nhiên li u cho m t xe kho ng 2,5 MJ m i kilômét, và nhu c u gi m thi u vi c s d ng xe n nh n g bãi nh n nguyên li u là rõ ràng. Nh ng bãi ch a nguyên li u tái ch tr n l n: h th ng “mang i” cũng ư c s d ng cho h th ng thu gom nh ng nguyên li u h n t p t khu chung cư cao t ng nơi ó có nh ng v n thu gom c bi t . i u này i di n m t cao nh t c a h th ng các “bãi nh n rác mang i” v i m t tương ương các bãi nh n rác thư ng xuyên. Các h th ng thu gom nh ng nguyên li u khô có th tái ch ư c thi t l p m t s nơi (ví d như Prato (Ý) và Barcelona (Tây Ban Nha) c g ng n i k t h th ng thu gom rác th i thông thư ng v i nh ng thùng rác có bánh xe ư c t c nh nh ng thùng ch a v t ph t h i . Vi c thu gom “trư c nhà”: m t s nh ng phương pháp thu gom ư c áp d ng thu gom nguyên li u có th tái ch , thay i tuỳ theo m c phân lo i, bao g m nh ng thùng ch a, túi và thùng ch a rác có bánh xe. hình th c ơn gi n nh t, nguyên li u có th tái ch ư c phân tách riêng b i ch h và ư c b chung vào m t túi (ví d như h th ng DSD c; Cardiff, Anh) ho c thùng rác có bánh xe (ví d như Dunkinrk, Pháp, h th ng DSD và i v i gi y và th y tinh, c) s n sàng cho vi c 66 http://www.ebook.edu.vn
thu gom. Như v i vi c thu gom nguyên li u có th tái ch tr n l n t các thùng ch a rác trên ư ng ph , ngư i thu gom có th s d ng nh ng xe thu gom rác hi n nay. Vi c thu gom tr n l n nh ng nguyên li u có th tái ch , dù t nh ng thùng ch a rác trư c khu dân cư ho c các thùng và túi ng rác dùng trong gia ình, c n n ti n trình phân lo i qui mô t i cơ s ph c h i nguyên li u (CSPHNL) Phương pháp thu gom òi h i m c phân lo i cao nh t h u như ch c ch n là h th ng “thùng xanh”, ư c nh p vào Châu Âu t B c M . H th ng thùng xanh ư c h tr b i Hi p h i thu l i và tái ch Châu Âu (ERRA) l n lư t ư c ưa vào s d ng Sheffield và Adur, Anh t 1989 và 1991. Các ch h phân lo i nguyên li u theo m c ích và b chúng vào thùng t bên ngoài chung cư/căn h ư c thu gom b ng xe v n chuy n thích h p c bi t. T i thùng rác này, lư ng rác có th ư c phân lo i b i ngư i i u khi n xe thành nhi u gian khác nhau trên xe và l i thùng không. Do ó ây là cách phân lo i tích c c, b t kỳ nh ng nguyên li u không c n n có th b vào thùng và sau ó ư c chuy n sang rác th i ư c thu gom bình thư ng b i ch h . Nguyên li u ư c thu gom b i cách này th c s ư c phân lo i và do ó h n ch vi c phân lo i hơn n a CSPHNL. Lư ng nguyên li u ư c thu gom: s li u áng tin c y v ho t ng h th ng bãi ch a nguyên li u riêng r Châu Âu không s n có. Lemsterland thu 54kg thu tinh m i h /năm, trong khi c, nh ng bãi ch a v i m t c a m i bãi kho ng 800- 1000 ngư i ã thu gom 18-25kg thu tinh và 50-60kg gi y m i ngư i dân (ORCA, 1992). Nh ng bãi ch a nh a Hamburg ã thu gom kho ng 0.5-1.5kg m i ngư i/ năm vào năm 1986 (nghĩa là trư c giai o n thành l p h th ng DSD (Hardtle et al., 1986). Mc ô nhi m: m c ô nhi m có th ưc nh nghĩa như ph n trăm c a nguyên li u ngoài m c tiêu mà nó ư c thu gom b i m t phương pháp nào ó. Nh ng nguyên ngoài m c tiêu có th là: (a) Lo i nguyên li u b sai i v i h th ng, ví d gi y trong thùng ng th y tinh (b) Nguyên li u úng nhưng hình th c sai, ví d phim nh a trong ng chai l nh a (c) Nguyên li u b n. (d) Nguyên li u không th tái ch 67 http://www.ebook.edu.vn
Các bãi có th ư c ch t nhi u rác và ư c phân lo i, nhưng thông thư ng nguyên li u ư c thu gom ư c chuy n tr c ti p n máy x lý và do ó ra kh i h th ng qu n lý rác th i như ư c nh nghĩa trong cu n sách này m t cách hi u qu . Do ó, b t kỳ ch t gây ô nhi m nào trong các thùng ch a “mang i” cũng s ngoài h th ng qu n lý rác th i cho dù chúng có th vào l i khi chúng ư c sàng l c t i cơ s tái x lý nguyên li u. M c gây ô nhi m s khác nhau tùy theo lo i nguyên li u ư c thu gom. Ví d trong trư ng h p thu tinh, nhi u trư ng h p c n thu gom theo màu s c riêng bi t có ư c giá c th trư ng cao nh t (c th trong trư ng h p kính trong); do ó n u không th tách r i kính trong, nâu và xanh theo yêu c u s t o nên nhi m b n. Nh ng s nhi m b n khác g n như ch c ch n x y ra rác h u cơ, g m s , nh a (nhãn mác, bao bì) và kim lo i (các nút chai). M c nhi m b n i n hình th y tinh v n tái ch (ch y u b i h th ng thu gom thu tinh) kho ng 5- 6% (Ogilvie, 1992). Trong trư ng h p thu gom gi y và nh a, thư ng ch m t s lo i nguyên li u (ví d như báo) ư c yêu c u, vi c nhi m b n có th tăng lên t nh ng nguyên li u chung chôn sâu trong lòng t vì không ư c yêu c u. B i các thùng ch a b b m c và không ư c quan tâm nơi công c ng, nhi m b n có th x y ra b i ngư i ta v t rác b a bãi ho c nh ng th rác rư i khác. V i các h th ng thu gom khác, nh ng hư ng d n rõ ràng t nh ng ngư i thu gom, và nh ng ng l c thúc y h p lý nơi công c ng có t m quan tr ng l n. Các chương trình thùng rác “trư c nhà” nói chung có m c nhi m b n th p nh t (5- 8%). Thùng rác m n p “trư c nhà” cho phép vi c ki m tra rác bên trong. Do ó, b t kỳ nh ng nguyên li u không c n n trong thùng s không ư c nh p vào dòng nguyên li u có th tái ch . Vi c ki m tra và phân lo i “trư c nhà” không th th c hi n ư c n u nh ng nguyên li u h n t p ư c thu gom chung trong thùng rác. M c nhi m b n cao nh t (35-65%) ư c ghi nh n t nh ng bãi nguyên li u h n t p c a h th ng “mang i”. ó là nh ng thùng rác công c ng nhưng thi u “quy n s h u thùng rác” và có th b ô nhi m do rác th i b a bãi và i u ó gi i thích t i sao m c ô nhi m cao hơn là thu gom nguyên li u tái ch h n t p t h th ng thùng rác “trư c nhà” c a các h gia ình riêng l . 68 http://www.ebook.edu.vn