Quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch để giảm thiểu, ngăn ngừa sự cố môi trường

Chia sẻ: Trinhthamhodang1214 Trinhthamhodang1214 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày sự cố rò rỉ chất thải độc hại trong đô thị; giải pháp ngăn ngừa, giảm thiểu công cụ quy hoạch đô thị. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch để giảm thiểu, ngăn ngừa sự cố môi trường

QUAÛN LYÙ PHAÙT TRIEÅN ÑOÂ THÒ THEO QUY HOAÏCH ÑEÅ GIAÛM THIEÅU, NGAÊN NGÖØA SÖÏ COÁ MOÂI TRÖÔØNG DIEÃN ÑAØN ThS.KTS. LEÂ HOAØNg PHöôNg Giaùm ñoác Trung taâm Kieán truùc Quy hoaïch Haø Noäi - VIUP 1. Söï coá roø ræ chaát thaûi ñoäc haïi trong ñoâ thò caáp chính quyeàn vaø ngöôøi daân hoaøn toaøn baát ngôø veà caùc söï coá moâi Naêm 2019 ñöôïc nhaéc ñeán vôùi nhieàu vaán ñeà moâi tröôøng trong ñoâ tröôøng xaûy ra vaø luùng tuùng veà caùch xöû lyù, khaéc phuïc. Trong ñoù, thò, nhieàu söï coá moâi tröôøng xaûy ra taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, TP.HCM hay nguyeân nhaân ñeán töø caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, laøng ngheà coù taïi caùc thaønh phoá lôùn trong caû nöôùc töông töï caùc naêm tröôùc nhö nguy cô gaây oâ nhieãm naèm trong caùc khu vöïc ñoâ thò, khu vöïc ñoâng chaùy noå, ngaäp luït, uøn taéc giao thoâng. Tuy nhieân, coù nhöõng söï coá daân cö trong thôøi gian vöøa qua. xaûy ra laøm ngöôøi daân vaø chính quyeàn khaù bò ñoäng trong caùch xöû lyù nhö chaùy Nhaø maùy Boùng ñeøn phích nöôùc Raïng Ñoâng laøm roø ræ thuûy Vôùi ñaëc ñieåm caùc khu vöïc ñoâ thò hoùa töï phaùt, thieáu kieåm soaùt, caùc ngaân ra moâi tröôøng khoâng khí vaø moâi tröôøng nöôùc; söï coá oâ nhieãm khu daân cö ñöôïc môû roäng nhanh choùng, vôùi maät ñoä taäp trung cao, nguoàn caáp nöôùc saïch cho ngöôøi daân ñoâ thò; hay nhö noå bom trong vì vaäy moãi khi coù söï coá veà moâi tröôøng ñoâ thò, phaïm vi taùc ñoäng khaù Khu ñoâ thò Vaên Phuù; oâ nhieãm buïi mòn taïi Haø Noäi vaø TP.HCM… roäng lôùn, taùc ñoäng tôùi löôïng lôùn daân cö. Nhö tröôøng hôïp oâ nhieãm nguoàn nöôùc soâng Ñaø, taùc ñoäng tôùi haøng trieäu hoä daân khu vöïc phía Caùc söï coá moâi tröôøng xaûy ra khaù nhieàu taïi trung taâm caùc ñoâ thò lôùn, Nam thaønh phoá Haø Noäi. Söï coá chaùy nhaø maùy Raïng Ñoâng, ngoaøi ña daïng veà hình thöùc, loaïi hình, ñaëc bieät laø söï xuaát hieän cuûa roø ræ caùc taùc ñoäng oâ nhieãm khoâng khí do ñaùm chaùy gaây ra, vieäc roø ræ thuûy caùc chaát ñoäc haïi vaøo moâi tröôøng khoâng khí, moâi tröôøng nöôùc, moâi ngaân ñaõ laøm oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát, nguoàn nöôùc taïo neân vuøng tröôøng ñaát cuûa khu vöïc ñoâ thò vôùi söï taäp trung daân cö ñoâng ñuùc, raát aûnh höôûng roäng, haäu quaû taùc ñoäng tôùi söùc khoûe ngöôøi daân ñeán nay khoù kieåm soaùt vaø khaéc phuïc haäu quaû veà moâi tröôøng vaø taùc ñoäng vaãn khoâng deã nhaän bieát vaø chöa coù cheá taøi xöû lyù phuø hôïp vôùi haäu raát lôùn tôùi ñôøi soáng xaõ hoäi ñoâ thò, söùc khoûe cuûa ngöôøi daân vaø coäng quaû moâi tröôøng maø söï coá gaây ra. ñoàng. Vieäc khaùc nhau giöõa caùc hình thöùc söï coá moâi tröôøng, möùc ñoä taùc ñoäng moâi tröôøng, quy moâ gaây oâ nhieãm… vôùi nhieàu nguyeân Söï coá oâ nhieãm moâi tröôøng ñoâ thò khoâng chæ xuaát phaùt töø caùc coâng nhaân khaùc khau, gaây khoù khaên cho coâng taùc khaéc phuïc söï coá. Caùc trình, nhaø maùy, hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò maø coøn xuaát phaùt töø caùc nguoàn 14 SË 101+102 . 2019
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝ beân ngoaøi nhö oâ nhieãm khoùi buïi töø ñoát rôm trình nghieân cöùu, löïa choïn phöông aùn quy coâng cuï quy hoaïch trong coâng taùc quaûn lyù raï cuûa noâng daân vuøng ven ñoâ, töø caùc nhaø hoaïch, cuøng vôùi caùc tieâu chí veà kinh teá kyõ phaùt trieån ñoâ thò töø toång theå ñeán cuï theå phaûi maùy nhieät ñieän caùch xa ñoâ thò haøng traêm thuaät, caûnh quan, xaõ hoäi. ñöôïc thöïc hieän nghieâm tuùc theo quy hoaïch kilomet, hay töø caùc hoaït ñoäng vaän taûi haøng ñöôïc duyeät môùi ñaûm baûo phoøng ngöøa vaø haïn hoùa, chung chuyeån caùc chaát ñoäc haïi ñi ñoâ Theo quaù trình hình thaønh ñoâ thò, caùc khu cheá ñöôïc caùc taùc ñoäng cuûa söï coá moâi tröôøng thò nhö vaän chuyeån hoùa chaát, xaêng daàu, vaät vöïc saûn xuaát coâng nghieäp, nhaø maùy ñöôïc coù theå xaûy ra. Cuï theå nhö sau: lieäu noå. Caùc söï coá coù theå phaùt sinh töø moïi boá trí caùch bieät vôùi khu vöïc ñoâ thò, naèm ôû 1) Löïa choïn vò trí: Vò trí cuûa caùc cô sôû saûn nôi, moïi luùc, nhöng seõ ñöôïc bieát nhieàu hôn cuoái höôùng gioù, cuoái nguoàn nöôùc vaø caùch ly xuaát coâng nghieäp, khu coâng nghieäp phaûi vaø taùc ñoäng lôùn hôn khi söï coá ñoù xaûy ra bôûi caùc khu vöïc caây xanh caùch ly. Quaù trình ñöôïc löïa choïn treân cô sôû caùc phaân tích toái trong ñoâ thò taùc ñoäng tôùi löôïng lôùn daân cö. phaùt trieån ñoâ thò, töøng böôùc xung quanh caùc öu veà moâi tröôøng bao goàm taùc ñoäng tôùi moâi nhaø maùy, khu coâng nghieäp hình thaønh caùc tröôøng khoâng khí, moâi tröôøng nöôùc, moâi Khi caùc söï coá moâi tröôøng xaûy ra, chuùng ta khu vöïc daân cö, töøng böôùc hình thaønh caùc tröôøng ñaát vaø moâi tröôøng sinh thaùi. Caùc taùc cuõng thaáy söï luùng tuùng cuûa caùc caáp chính khu ñoâ thò taäp trung. Ñeå traùnh nhöõng taùc ñoäng coù theå ñöôïc ñaùnh giaù aûnh höôûng tôùi caû quyeàn, cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc trong caùc ñoäng tieâu cöïc veà moâi tröôøng, caùc nhaø maùy khu vöïc ñoâ thò vaø khu vöïc noâng thoân do ñaëc phöông caùch xöû lyù. Caùc giaûi phaùp töông ñoái ñöôïc chuyeån ñoåi sang caùc lónh vöïc hoaït ñieåm caùc khu vöïc daân cö noâng thoân cuûa thuï ñoäng, moät phaàn laø chuùng ta chöa coù ñoäng saûn xuaát saïch, ít gaây oâ nhieãm moâi chuùng ta coù maät ñoä khaù cao vaø ñoâng daân quy trình xöû lyù phuø hôïp, moät soá söï coá laàn tröôøng, di dôøi caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coù cö. Vôùi yeâu caàu naøy, chuùng ta phaûi nghieâm ñaàu tieân xaûy ra neân chöa coù kinh nghieäm nguy cô gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ra caùc vò tuùc xem xeùt laïi caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coâng xöû lyù, moät soá söï coá do ñieàu kieän cô sôû haï trí môùi, ít taùc ñoäng gaây oâ nhieãm hôn. Baøi nghieäp coù nguy cô gaây oâ nhieãm cho vuøng taàng khoù khaên, ñieàu kieän trang thieát bò haïn hoïc kinh nghieäm naøy ñaõ ñöôïc nghieân cöùu roäng lôùn nhö nhaø maùy nhieät ñieän, nhaø maùy cheá, laïc haäu, neân khoâng öùng phoù kòp thôøi aùp duïng cho caùc ñoâ thò taïi Vieät Nam, ñaëc saûn xuaát saét theùp, nhaø maùy ñieän haït nhaân, ñeå giaûm thieåu caùc taùc ñoäng moâi tröôøng. bieät laø taïi hai thaønh phoá lôùn laø Thuû ñoâ Haø caùc khu vöïc khai thaùc khoaùng saûn… Noäi vaø TP.HCM. Keá hoaïch di dôøi caùc cô Khi caùc söï coá xaûy ra, phaàn lôùn caùc nguy sôû saûn xuaát coâng nghieäp coù nguy cô gaây 2) Löïa choïn ngaønh ngheà saûn xuaát: Vieäc löïa cô xaûy ra söï coá moâi tröôøng ñaõ ñöôïc caùc oâ nhieãm ñaõ ñöôïc ñeà ra trong caùc baûn quy choïn ngaønh ngheà vaø coâng ngheä saûn xuaát chuyeân gia, nhaø khoa hoïc, nhaø quaûn lyù hoaïch ñoâ thò töø nhöõng naêm 2000. chöa ñöôïc quaûn lyù, xem xeùt phuø hôïp trong caûnh baùo, nhaän bieát töø khaù laâu. Caùc vaán ñeà thôøi gian qua. Chuùng ta caàn phaûi xem xeùt töông töï cuõng ñaõ xaûy ra taïi caùc ñoâ thò khaùc ôû Qua caùc söï coá xaûy ra, nhieàu giaûi phaùp ñaõ töø choái ñoái vôùi caùc ngaønh ngheà saûn xuaát coù caùc nöôùc phaùt trieån treân theá giôùi. Phaàn naøo ñöôïc ñeà xuaát, tuy nhieân giaûi phaùp söû duïng nguy cô gaây oâ nhieãm hoaëc söû duïng coâng trong coâng taùc quaûn lyù phaùt trieån, chuùng ra ñaõ xem nheï caùc nguy cô moâi tröôøng coù theå xaûy ra, khoâng chuaån bò cô sôû haï taàng moâi tröôøng vaø bieän phaùp ñeå öùng xöû phuø hôïp vôùi caùc söï coá moâi tröôøng. Haäu quaû laø nhöõng thieät haïi cuûa coäng ñoàng vaø xaõ hoäi nhö chuùng ta ñaõ chöùng kieán. Ñeå haïn cheá caùc taùc ñoäng tieâu cöïc coù theå xaûy ra, chuùng ta caàn phaûi thöïc hieän ñoàng boä nhieàu giaûi phaùp, trong ñoù coù giaûi phaùp veà söû duïng hieäu quaû coâng cuï quy hoaïch trong coâng taùc quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò. 2. Giaûi phaùp ngaên ngöøa, giaûm thieåu baèng coâng cuï quy hoaïch ñoâ thò Quy hoaïch ñoâ thò töø truyeàn thoáng ñeán hieän ñaïi ñeàu phaûi nghieân cöùu löïa choïn caån thaän vò trí ñeå boá trí caùc khu vöïc chöùc naêng, phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò, ñaûm baûo yeâu caàu veà kieán truùc caûnh quan vaø ñaëc bieät laø phaûi boá trí caùc cô sôû coù nguy cô gaây oâ nhieãm cuoái höôùng gioù, ñaûm baûo khoaûng caùch ly an toaøn vôùi caùc khu vöïc ñoâng daân cö vaø coù cô sôû haï taàng thích hôïp ñeå ñeå xöû lyù ñaûm baûo caùc vaán ñeà moâi tröôøng. Tieâu chí moâi tröôøng laø tieâu chí quan troïng trong quaù Hình 1. Kieåm soaùt phaùt trieån coâng nghieäp trong Quy hoaïch vuøng Thuû ñoâ Haø Noäi SË 101+102 . 2019 15
noùi chung vaø ñaëc bieät laø thöïc hieän caùc quy hoaïch lieân quan tôùi vaán ñeà xöû lyù moâi tröôøng nhö di dôøi caùc cô sôû gaây oâ nhieãm, xaây döïng caùc cô sôû haï taàng, ñaàu tö trang thieát bò ñeå öùng phoù vôùi caùc söï coá veà moâi tröôøng. 5) Quaûn lyù vaø giaùm saùt moâi tröôøng: Söï toàn taïi cuûa thöïc traïng phaùt trieån ñoâ thò, nguy cô söï coá moâi tröôøng coù theå xaûy ra baát keå luùc naøo, thôøi ñieåm naøo, do ñoù taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù ñoùng vai troø quan troïng. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng ñaõ ñöôïc ñeà ra trong caùc quy ñònh phaùp luaät, caùc quy ñònh caàn phaûi nghieâm tuùc trieån khai, taêng cöôøng söï giaùm saùt phoái hôïp giöõa caùc beân lieân quan ñeå giaûm thieåu vaø phoøng choáng caùc vaán ñeà moâi tröôøng coù theå xaûy ra. ÖÙng duïng caùc thaønh töïu cuûa khoa hoïc coâng ngheä ñeå giaùm saùt vaø quaûn lyù moâi tröôøng laø bieän phaùp hieäu quaû. Ngoaøi ra vieäc nghieân cöùu, hoaøn thieän caùc quy trình öùng phoù vôùi caùc söï coá moâi Hình 2. Caáu truùc phaùt trieån khoâng gian Thuû ñoâ Haø Noäi ngheä saûn xuaát laïc haäu. Ñoái vôùi caùc cô sôû saûn xuaát coù nguy cô gaây oâ nhieãm naèm trong caùc khu vöïc daân cö hieän nay baét buoäc phaûi döøng saûn xuaát vaø di dôøi ra khoûi khu vöïc daân cö. Kieåm soaùt nguoàn gaây oâ nhieãm töø goác ñoùng vai troø quan troïng trong giaûm thieåu caùc taùc ñoäng moâi tröôøng. 3) Quy hoaïch khoâng gian vaø haï taàng phuø hôïp: Giaûi phaùp toå chöùc khoâng gian vaø phaùt trieån heä thoáng cô sôû haï taàng phaûi ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu xöû lyù, khaéc phuïc taïi choã veà moâi tröôøng cuûa caùc khu vöïc, cô sôû saûn xuaát. Trong giai ñoaïn vöøa qua, heä thoáng haï taàng xöû lyù veà moâi tröôøng chöa ñöôïc ñaàu tö theo quy hoaïch ñöôïc duyeät nhö heä thoáng thu gom xöû lyù nöôùc thaûi, chaát thaûi. Chaát thaûi chöa ñöôïc xöû lyù trieät ñeå ñaõ xaû thaúng ra ngoaøi moâi tröôøng xung quanh, khi coù söï coá veà roø ræ chaát thaûi ñoäc haïi ñaõ xaû thaúng ra moâi tröôøng; hoaëc nhö heä thoáng phoøng choáng chaùy noå, haøng raøo caùch ly, raøo chaén, töôøng chaén. 4) Thöïc hieän theo quy hoaïch: Cuõng nhö coâng taùc thöïc hieän quy hoaïch ñoâ thò noùi chung, hieän nay ôû nöôùc ta, giaûi phaùp quy hoaïch ñöôïc nghieân cöùu, pheâ duyeät khaù nhieàu, tuy nhieân thöïc teá trieån khai khaù ít, chaäm trieån khai quy hoaïch, thöïc hieän quy hoaïch khoâng ñaày ñuû. Vì vaäy, caàn taêng cöôøng caùc cheá taøi ñeå thöïc hieän quy hoaïch Hình 3. Quy hoaïch coâng nghieäp trong Quy hoaïch chung Thuû ñoâ Haø Noäi 16 SË 101+102 . 2019
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝ tröôøng ñeå taïo söï phoái hôïp nhòp nhaøng giöõa caùc 3. Lôøi keát beân lieân quan ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc Moïi hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò luoân tieàm aån nhöõng giaûm thieåu caùc taùc haïi moâi tröôøng vaø khaéc phuïc nguy cô xaûy ra söï coá, tuy nhieân vieäc xaûy ra caùc caùc söï coá moâi tröôøng. roø ræ chaát thaûi gaây oâ nhieãm ñoäc haïi töø caùc söï coá moâi tröôøng xaûy ra trong thôøi gian qua laø khaù 6) Nguoàn löïc thöïc hieän quy hoaïch: Caùc giaûi phaùp nghieâm troïng vaø hoaøn toaøn coù theå xaûy ra tieáp quy hoaïch chaäm trieån khai coù moät phaàn nguyeân tuïc vôùi taùc ñoäng roäng lôùn hôn. Coù nhieàu nguyeân nhaân do vieäc nghieân cöùu huy ñoäng nguoàn löïc thöïc nhaân gaây ra nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa vaán ñeà hieän quy hoaïch chöa ñöôïc quan taâm thöïc hieän naøy, trong ñoù coù phaàn khoâng nhoû trong coâng taùc ñuùng möïc. Vì vaäy, caàn coù cheá taøi ñeå huy ñoäng ñöôïc quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò thieáu kieåm soaùt trong nguoàn löïc vaø söï tham gia cuûa caùc beân trong vieäc thôøi gian qua. thöïc hieän caùc quy hoaïch, döï aùn moâi tröôøng nhö: traùch nhieäm phoái hôïp di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát gaây Söû duïng hieäu quaû coâng cuï quy hoaïch ñoâ thò, thöïc oâ nhieãm; traùch nhieäm phoái hôïp trong xaây döïng caùc hieän quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò theo quy hoaïch laø cô sôû haï taàng xöû lyù moâi tröôøng; traùch nhieäm cuûa cô sôû quan troïng ñeå phoøng ngöøa giaûm thieåu taùc caùc cô quan nhaø nöôùc trong vieäc xaây döïng caùc cô ñoäng cuûa caùc söï coá moâi tröôøng coù theå xaûy ra. Xaây cheá chính saùch ñeå huy ñoäng ñöôïc nguoàn löïc xaõ hoäi döïng ñoâ thò vôùi cô sôû haï taàng chuaån möïc, theo quy vaøo baûo veä moâi tröôøng chung, caân baèng giöõa baûo hoaïch laø giaûi phaùp quan troïng ñeå khaéc phuïc caùc veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. söï coá moâi tröôøng. 7) Hôïp taùc, lieân keát vuøng ñeå xöû lyù caùc vaán ñeà moâi Xaây döïng heä thoáng caùc quy cheá, quy ñònh ñeå tröôøng: Caùc vaán ñeà moâi tröôøng ñaõ xaûy ra khoâng quaûn lyù caùc hoaït ñoäng ñoâ thò, öùng duïng khoa hoïc chæ trong phaïm vi noäi taïi ñoâ thò, coøn taùc ñoäng töø caùc coâng ngheä ñeå giaùm saùt moâi tröôøng vaø caûnh baùo khu vöïc, ñòa phöông laân caän. Söï coá moâi tröôøng taùc caùc vaán ñeà moâi tröôøng coù theå xaûy ra. Kieåm soaùt ñoäng khoâng chæ trong ñoâ thò maø noù coøn coù taùc ñoäng caùc söï coá moâi tröôøng caàn ñöôïc nhaän thöùc ñaày ñuû saâu roäng hôn. Do ñoù, söï hôïp taùc giöõa caùc coäng trong coäng ñoàng vaø thöïc hieän theo caùc quy trình ñoàng, caùc ñòa phöông, caùc caáp chính quyeàn ñeå ñaày ñuû seõ giuùp chuùng ta chuû ñoäng öùng phoù vôùi cuøng giaùm saùt, thöïc hieän vaø khaéc phuïc moâi tröôøng moâi tröôøng, caân baèng giöõa baûo veä moâi tröôøng vaø ñoùng vai troø quan troïng. phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. SË 101+102 . 2019 17