Quan niệm về tình yêu và tình dục trước hôn nhân của người dân ở một xã đồng bằng sông Hồng - Nguyễn Đức Chiện

Xã hội học, số 4(112), 2010 69<br /> <br /> <br /> <br /> QUAN §IÓM VÒ T×NH Y£U Vµ T×NH DôC TR¦íC H¤N NH¢N CñA<br /> NG¦êI D¢N ë MéT X· §åNG B»NG S¤NG HåNG<br /> <br /> NguyÔn §øc ChiÖn∗<br /> <br /> 1. Giíi thiÖu<br /> Trong truyÒn thèng ng­êi ViÖt ë ®ång b»ng s«ng Hång (§BSH), chuyÖn t×nh yªu<br /> h«n nh©n cña con c¸i lµ do cha mÑ ®«i bªn s¾p ®Æt, hµnh vi quan hÖ t×nh dôc tr­íc h«n<br /> nh©n ®­îc coi lµ ®iÒu cÊm kþ. Song, nh÷ng biÕn ®æi kinh tÕ - x· héi trong nh÷ng thËp<br /> kû võa qua ®· vµ ®ang ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn suy nghÜ vÒ t×nh yªu, t×nh dôc tr­íc h«n<br /> nh©n cña ng­êi ViÖt ë §BSH. ThÕ hÖ trÎ hiÖn nay ®ang h­íng ®Õn nh÷ng gi¸ trÞ míi<br /> vÒ t×nh yªu vµ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n. Hä ®­a ra nhiÒu quan ®iÓm nh­ “yªu m­êi<br /> chän mét”, “yªu kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i c­íi”, “yªu nÕu hîp nhau th× lÊy”… Trong t×nh<br /> yªu, chuyÖn nam n÷ quan hÖ t×nh dôc vµ cã thai tr­íc h«n nh©n kh«ng cßn lµ ®iÒu<br /> hiÕm thÊy. NhiÒu sè liÖu thèng kª c«ng bè gÇn ®©y cho thÊy tû lÖ n¹o ph¸ thai gia<br /> t¨ng ®ét biÕn trong giíi trÎ vµ “víi tû lÖ n¹o hót thai ë phô n÷ lµ 2,5%, ViÖt Nam cã tû<br /> lÖ n¹o ph¸ thai cao nhÊt thÕ giíi” (Henshaw, Singh vµ Hass, 1999, dÉn theo<br /> Gammeltofl, 2006:2). Lý gi¶i hiÖn t­îng nµy, mét sè häc gi¶ nghiªn cøu cho r»ng gia<br /> ®×nh ViÖt Nam d­êng nh­ ®ang tr¶i qua mét cuéc "c¸ch m¹ng t×nh dôc thÇm lÆng"<br /> (Rindfuss vµ Morgan, 1983; Rindfuss vµ Hirschman, 1984; dÉn theo TrÇn ThÞ Minh<br /> Thi, 2008: 300).<br /> Dùa vµo nguån sè liÖu cña cuéc kh¶o s¸t ®Þnh l­îng víi 302 mÉu tiÕn hµnh<br /> th¸ng 9 n¨m 2008 t¹i x· TrÞnh X¸, huyÖn B×nh Lôc, tØnh Hµ Nam thuéc Dù ¸n “Gia<br /> ®×nh n«ng th«n ViÖt Nam trong chuyÓn ®æi” (VS-RDE-05) do SIDA tµi trî, bµi viÕt nµy<br /> t×m hiÓu kh¸c biÖt theo thÕ hÖ vµ giíi trong quan ®iÓm vÒ t×nh yªu vµ t×nh dôc tr­íc<br /> h«n nh©n ë TrÞnh X¸.<br /> 2. C¸c quan ®iÓm nghiªn cøu<br /> Nghiªn cøu vÒ t×nh yªu vµ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n ®­îc quan t©m nhiÒu ë c¸c<br /> x· héi ph­¬ng T©y tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû tr­íc, khi c¸c quèc gia nµy tiÕn hµnh<br /> c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa x· héi. §iÓm chung cña c¸c nghiªn cøu nµy lµ chØ ra<br /> qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i hãa x· héi sÏ dÉn ®Õn thay ®æi trong quan ®iÓm vµ hµnh vi vÒ t×nh<br /> yªu, t×nh dôc tr­íc h«n nh©n (Therborn, 2004; Goode, 1963). C¸c nghiªn cøu vÒ t×nh<br /> yªu, t×nh dôc tr­íc h«n nh©n ®­îc quan t©m nhiÒu ë Ch©u ¸ trong kho¶ng ba thËp kû<br /> gÇn ®©y, ®Æc biÖt lµ t¹i c¸c quèc gia ®ang c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. Nghiªn cøu ë<br /> Trung Quèc do Wang Feng vµ c¸c ®ång nghiÖp (1996) tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh qu¸ tr×nh<br /> hiÖn ®¹i hãa ®ang diÔn ra m¹nh mÏ ë Trung Quèc ®· t¸c ®éng ®Õn sù thay ®æi trong<br /> quan niÖm vµ hµnh vi t×nh dôc. Dùa trªn nh÷ng b»ng chøng thùc nghiÖm, c¸c t¸c gi¶<br /> nµy cho r»ng sù chuyÓn ®æi tõ h«n nh©n s¾p ®Æt sang h«n nh©n tù do, viÖc t¨ng c¸c c¬<br /> héi gi¸o dôc vµ viÖc lµm, vµ c¸c ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh ®· gãp phÇn t¹o<br /> <br /> ∗<br /> Th.S. ViÖn X· héi häc.<br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 70 Quan điểm về tình yêu và tình dục trước hôn nhân….<br /> <br /> <br /> nªn nh÷ng thay ®æi trong t×nh dôc ë Trung Quèc (dÉn theo TrÇn ThÞ Minh Thi, 2008:<br /> 300).<br /> T¹i ViÖt Nam, do ¶nh h­ëng cña hÖ t­ t­ëng phong kiÕn, nghiªn cøu vÒ t×nh yªu<br /> vµ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n kh«ng ®­îc quan t©m trong qu¸ khø. X· héi bÊy giê kh«ng<br /> khuyÕn khÝch bµn luËn vÒ nh÷ng ®iÒu thÇm kÝn cña con ng­êi. Chñ ®Ò t×nh yªu, t×nh<br /> dôc chØ b¾t ®Çu ®­îc giíi nghiªn cøu bµn luËn trong kho¶ng hai thËp niªn gÇn ®©y<br /> trong bèi c¶nh ViÖt Nam tiÕn hµnh §æi míi vµ héi nhËp s©u réng víi thÕ giíi bªn<br /> ngoµi.<br /> Trong mét nghiªn cøu chän mÉu quy m« nhá do Vò TuÊn Huy vµ céng sù thùc<br /> hiÖn n¨m 2002, c¸c t¸c gi¶ ®· nhËn thÊy “quan niÖm vÒ vÊn ®Ò t×nh dôc ®· cã nhiÒu<br /> thay ®æi theo thêi gian. NÕu nh­ tr­íc n¨m 1975, chØ cã h¬n 6% ®ång ý víi quan ®iÓm<br /> phô n÷ cã thÓ cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ hä cã ý ®Þnh kÕt h«n, th× ®Õn n¨m<br /> 1996 - 2001, tû lÖ nµy ®· t¨ng lªn lµ 36,5%. Tû lÖ cho r»ng nam giíi cã thÓ quan hÖ<br /> t×nh dôc víi ng­êi hä cã ý ®Þnh kÕt h«n còng t¨ng tõ 8% lªn 38% víi cïng mèc thêi<br /> gian so s¸nh” (Vò TuÊn Huy vµ céng sù, 2002).<br /> Mét nghiªn cøu kh¸c do ViÖn Nghiªn cøu Gia ®×nh vµ Giíi thùc hiÖn n¨m 2005,<br /> víi mÉu ®Þnh l­îng 4176 phô n÷ vµ nam giíi, ®· cho r»ng “th¸i ®é ®èi víi quan hÖ<br /> t×nh dôc ngoµi h«n nh©n, vÊn ®Ò nµy th­êng ®­îc giíi trÎ chÊp nhËn nhiÒu h¬n. Vµ<br /> hiÖn t­îng nµy nam giíi dÔ ®­îc chÊp nhËn h¬n ë n÷ giíi. Phô n÷ vµ nam giíi ë thµnh<br /> thÞ vµ nh÷ng ng­êi thuéc nhãm cã tr×nh ®é häc vÊn cao h¬n nh×n chung cã th¸i ®é<br /> ®ång t×nh cao h¬n, hä còng cã xu h­íng béc lé quan ®iÓm mét c¸ch tho¶i m¸i h¬n so<br /> víi nhãm c­ d©n n«ng th«n vµ nhãm cã häc vÊn thÊp h¬n” (TrÇn ThÞ V©n Anh, NguyÔn<br /> H÷u Minh, 2008: 280-288).<br /> Cuéc §iÒu tra Quèc gia vÒ VÞ thµnh niªn vµ Thanh niªn ViÖt Nam (SAVY) do Bé<br /> Y tÕ, Tæng côc Thèng kª, UNICEP, WHO tiÕn hµnh n¨m 2003 còng ®­a ra kÕt qu¶<br /> thó vÞ vÒ vÊn ®Ò quan hÖ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n. Víi ®èi t­îng thanh, thiÕu niªn (tõ<br /> 14 ®Õn 25 tuæi) ®iÒu tra nµy cho biÕt 92% thanh niªn ®· lËp gia ®×nh cã quan hÖ t×nh<br /> dôc tr­íc h«n nh©n vµ hä chØ quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi sau nµy lµ chång/vî cña<br /> m×nh. 37% nam thanh niªn vµ 17% n÷ thanh niªn ®ång ý víi quan ®iÓm cã thÓ quan<br /> hÖ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n nÕu hai ng­êi cã ý ®Þnh kÕt h«n (SAVY, 2003).<br /> Tãm l¹i, ®iÓm luËn c¸c nghiªn cøu cho thÊy chuyÓn biÕn vÒ quan ®iÓm t×nh dôc<br /> tr­íc h«n nh©n ®ang diÔn ra ë ViÖt Nam. C¸c nghiªn cøu còng chØ ra c¸c biÕn sè nh­<br /> thÕ hÖ, giíi tÝnh, häc vÊn vµ khu vùc sèng cã liªn quan ®Õn quan ®iÓm vÒ t×nh dôc<br /> tr­íc h«n nh©n. Ch¼ng h¹n, so víi thÕ hÖ lín tuæi th× nh÷ng ng­êi trÎ tuæi cã quan<br /> ®iÓm cëi më h¬n vÒ vÊn ®Ò t×nh dôc tr­íc h«n nh©n, nam giíi tá ra cëi më h¬n so víi<br /> phô n÷ vÒ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n, nh÷ng ng­êi cã häc vÊn cao sèng ë ®« thÞ cã quan<br /> ®iÓm tho¶i m¸i tho¸ng h¬n nh÷ng ng­êi häc vÊn thÊp sèng ë n«ng th«n. Tuy nhiªn,<br /> c¸c nghiªn cøu nµy ch­a quan t©m ®Õn suy nghÜ vµ sù thÓ hiÖn quan ®iÓm cña c¸c<br /> nhãm vÒ vÊn ®Ò t×nh yªu, vèn liªn quan chÆt chÏ víi quan ®iÓm vµ hµnh vi t×nh dôc<br /> tr­íc h«n nh©n. Bµi viÕt nµy mong muèn gãp thªm vµo nh÷ng hiÓu biÕt vÒ quan ®iÓm<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Nguyễn Đức Chiện 71<br /> <br /> <br /> t×nh yªu vµ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n tõ khÝa c¹nh thÕ hÖ vµ giíi ë mét céng ®ång thuéc<br /> §BSH trong bèi c¶nh cña mét x· héi ®ang chuyÓn ®æi.<br /> 3. KÕt qu¶ ph©n tÝch<br /> 3.1. Kh¸c biÖt theo thÕ hÖ vµ giíi trong quan ®iÓm vÒ t×nh yªu tr­íc h«n nh©n<br /> Tr­íc hÕt, víi c©u hái “NghÜ vµo thêi ®iÓm khi «ng bµ kÕt h«n, xin «ng bµ cho biÕt<br /> møc ®é ®ång ý hoÆc kh«ng ®ång ý vÒ vÊn ®Ò ng­êi phô n÷/®µn «ng cã thÓ cã quan hÖ<br /> yªu ®­¬ng víi mét ng­êi mµ anh hay chÞ ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n”, c¸c kÕt qu¶ ®­îc<br /> tr×nh bµy trong B¶ng 1 cho thÊy ®a sè ng­êi tr¶ lêi cã quan ®iÓm kh«ng ®ång ý víi viÖc<br /> mét ng­êi, bÊt kÓ lµ nam hay n÷, cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ ng­êi ®ã kh«ng<br /> cã ý ®Þnh kÕt h«n. Cô thÓ, cã trªn 90% sè ng­êi ®­îc hái cã quan ®iÓm rÊt kh«ng ®ång<br /> ý hoÆc kh«ng ®ång ý mét phÇn ®èi víi hµnh vi nµy.<br /> Còng nhËn thÊy cã kh¸c biÖt giíi râ rÖt trong quan ®iÓm vÒ viÖc ng­êi phô n÷<br /> hay ®µn «ng cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ ng­êi ®ã kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n.<br /> 71,0% ng­êi ®­îc pháng vÊn rÊt kh«ng ®ång ý viÖc phô n÷ cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi<br /> ng­êi mµ chÞ ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n; trong khi ®ã, chØ cã 59,0% sè ng­êi ®­îc hái<br /> rÊt kh«ng ®ång ý víi viÖc nam giíi cã thÓ cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi phô n÷ mµ<br /> anh ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n. Ng­îc l¹i, cã ®Õn 13,0% ng­êi tr¶ lêi rÊt ®ång ý víi ý<br /> kiÕn cho r»ng nam giíi cã thÓ cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ anh ta kh«ng cã ý<br /> ®Þnh kÕt h«n, nh­ng l¹i chØ cã 8,0% sè ng­êi ®­îc hái rÊt ®ång ý víi viÖc phô n÷ cã thÓ<br /> cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi mét ng­êi mµ chÞ ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n.<br /> B¶ng 1. Quan ®iÓm vÒ ng­êi phô n÷, ®µn «ng cã thÓ cã quan hÖ yªu ®­¬ng<br /> víi ng­êi mµ anh/chÞ ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n<br /> <br /> <br /> Phô n÷ cã thÓ cã quan hÖ yªu §µn «ng cã thÓ cã quan hÖ<br /> ®­¬ng víi ng­êi mµ chÞ ta yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ anh<br /> kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n<br /> RÊt kh«ng ®ång ý 71,0% 59,0%<br /> Kh«ng ®ång ý mét phÇn 21,0% 28,0%<br /> §ång ý (A) 8,0% 13,0%<br /> Tæng 100% 100%<br /> N 300 (B) 301(C)<br /> <br /> <br /> Ghi chó:<br /> A. Bao gåm c¶ ng­êi tr¶ lêi rÊt ®ång ý vµ ®ång ý mét phÇn<br /> B vµ C. Kh«ng tÝnh ng­êi tr¶ lêi kh«ng biÕt<br /> C¸c kÕt qu¶ nµy cho thÊy ng­êi d©n x· TrÞnh X¸ cã quan ®iÓm kh¾t khe h¬n víi<br /> ng­êi phô n÷ vµ tho¸ng h¬n víi nam giíi trong quan hÖ yªu ®­¬ng. Cã vÎ nh­ ®Þnh<br /> kiÕn x· héi vÉn cßn nÆng nÒ víi phô n÷ ë TrÞnh X¸ vÒ vÊn ®Ò quan hÖ yªu ®­¬ng.<br /> B¶ng 2, ph©n tÝch vµ so s¸nh quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò ng­êi phô n÷ hay ®µn «ng cã<br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 72 Quan điểm về tình yêu và tình dục trước hôn nhân….<br /> <br /> <br /> thÓ cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi mét ng­êi mµ ng­êi ®ã kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n, gi÷a hai<br /> nhãm tuæi cho thÊy cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ gi÷a c¸c nhãm nµy.<br /> B¶ng 2: T­¬ng quan nhãm tuæi víi quan ®iÓm vÒ ng­êi phô n÷, ®µn «ng cã thÓ<br /> cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ anh/chÞ ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n<br /> <br /> Phô n÷ cã thÓ cã quan hÖ yªu Nam giíi cã thÓ cã quan hÖ yªu<br /> ®­¬ng víi ng­êi mµ chÞ ta ®­¬ng víi ng­êi mµ anh ta<br /> kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n (B) kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n (C)<br /> Nhãm tuæi 20 - 40 tuæi 41 - 60 tuæi 20 - 40 tuæi 41 - 60 tuæi<br /> RÊt kh«ng ®ång ý 73,8% 69,1% 56,9% 60,1%<br /> Kh«ng ®ång ý mét phÇn 20,5% 21,3% 31,7% 25,9%<br /> §ång ý (A) 5,4% 9,6% 11,4% 14,0%<br /> Tæng 100% 100% 100% 100%<br /> N 122 178 123 178<br /> <br /> <br /> Ghi chó:<br /> A. Bao gåm c¶ ng­êi tr¶ lêi rÊt ®ång ý vµ ®ång ý mét phÇn<br /> B. Pearson Chi-Square = 0.796; C. Pearson Chi-Square = 0.653<br /> <br /> C¸c kÕt qu¶ ®­îc tr×nh bµy trong B¶ng 2 cho thÊy, nh×n chung, ng­êi d©n ë c¶<br /> hai nhãm tuæi (20 - 40) vµ (41 - 60) cã quan ®iÓm kh«ng ®ång ý víi viÖc mét ng­êi, bÊt<br /> kÓ lµ nam hay n÷, cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ ng­êi ®ã kh«ng cã ý ®Þnh kÕt<br /> h«n. Cô thÓ, cã tíi trªn d­íi 90% sè ng­êi ®­îc hái ë c¸c nhãm tuæi cã quan ®iÓm rÊt<br /> kh«ng ®ång ý hoÆc kh«ng ®ång ý mét phÇn ®èi víi hµnh vi nµy.<br /> Mét ®iÒu ng¹c nhiªn lµ tû lÖ ng­êi tr¶ lêi kh«ng ®ång ý ë nhãm tuæi (41 - 60)<br /> thÊp h¬n ®¸ng kÓ so víi nhãm tuæi (20 - 40). Vµ sè ng­êi theo quan ®iÓm ®ång ý ë<br /> nhãm (41 - 60) cao h¬n nhãm (20 - 40). Cô thÓ, chØ cã 5,4% ng­êi ®ång ý thuéc nhãm<br /> tuæi 20 - 40, trong khi tû lÖ nµy lµ 9,6% thuéc nhãm tuæi 41 - 60.<br /> §èi víi quan ®iÓm ng­êi ®µn «ng cã thÓ cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ anh<br /> ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n th× ë quan ®iÓm rÊt kh«ng ®ång ý, nhãm tuæi 41 - 60 cao<br /> h¬n ®¸ng kÓ so víi nhãm 20 - 40 tuæi. Cßn nhãm 41 - 60 tiÕp tôc cã quan ®iÓm ®ång ý<br /> cao h¬n nhãm tuæi 20 - 40.<br /> C¸c kÕt qu¶ nµy cho thÊy ng­êi d©n TrÞnh X¸, dï lµ nhãm tuæi nµo vÉn cã quan<br /> ®iÓm kh«ng ®ång ý cao h¬n tû lÖ ng­êi cã quan ®iÓm ®ång ý víi hµnh vi yªu ®­¬ng víi<br /> ng­êi mµ ng­êi ®ã kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n. §iÒu ng¹c nhiªn lµ, nhãm nhiÒu tuæi (41 -<br /> 60) l¹i cã tû lÖ rÊt ®ång ý cao h¬n ®¸ng kÓ so víi nhãm trÎ tuæi (20 - 40). KÕt qu¶ nµy<br /> cho thÊy quan ®iÓm nhãm nhiÒu tuæi trong mÉu kh¶o s¸t cã vÎ tho¸ng h¬n nhãm trÎ<br /> tuæi vÒ vÊn ®Ò t×nh yªu tr­íc h«n nh©n. H×nh nh­ con sè nµy cã vÎ tr¸i víi suy nghÜ<br /> th«ng th­êng r»ng thÕ hÖ trÎ cã quan ®iÓm cëi më, tho¸ng h¬n vÒ vÊn ®Ò t×nh yªu. KÕt<br /> qu¶ nµy cÇn kiÓm chøng trong c¸c nghiªn cøu tiÕp theo.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Nguyễn Đức Chiện 73<br /> <br /> <br /> C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch giíi tiÕp tôc cho thÊy cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ trong quan<br /> ®iÓm vÒ viÖc mét ng­êi, bÊt kÓ lµ nam hay n÷, cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ<br /> ng­êi ®ã kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n.<br /> B¶ng 3. T­¬ng quan giíi tÝnh víi quan ®iÓm vÒ ng­êi phô n÷, ®µn «ng cã thÓ cã quan hÖ<br /> yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ anh/chÞ ta kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n<br /> <br /> Phô n÷ cã thÓ cã quan hÖ yªu §µn «ng cã thÓ cã quan hÖ yªu<br /> ®­¬ng víi ng­êi mµ chÞ ta ®­¬ng víi ng­êi mµ anh ta<br /> kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n (B) kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n (C)<br /> Giíi tÝnh Nam N÷ Nam N÷<br /> RÊt kh«ng ®ång ý 65,2% 75,9% 51,1% 65,4%<br /> Kh«ng ®ång ý mét phÇn 23,9% 18,6% 32,4% 24,7%<br /> §ång ý (A) 10,9% 5,5% 14,5% 9,9%<br /> Tæng 100% 100% 100% 100%<br /> N 138 162 139 162<br /> <br /> <br /> Ghi chó:<br /> A. Bao gåm c¶ ng­êi tr¶ lêi rÊt ®ång ý vµ ®ång ý mét phÇn<br /> B. Pearson Chi-Square = 0.193; C. Pearson Chi-Square = 0.061<br /> <br /> Nh×n chung, c¸c kÕt qu¶ tr×nh bµy trong B¶ng 3 cho thÊy n÷ giíi cã quan ®iÓm<br /> rÊt kh«ng ®ång ý, bÊt kÓ ng­êi ®ã lµ nam hay n÷, cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ<br /> ng­êi ®ã kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n cao h¬n nam giíi; quan ®iÓm nµy còng ®­îc thÓ hiÖn<br /> ngay c¶ ®èi víi b¶n th©n hä. Cô thÓ, cã ®Õn 75,9% vµ 65,4% n÷ giíi tr¶ lêi rÊt kh«ng<br /> ®ång ý, trong khi tû lÖ nµy ë nhãm nam giíi lµ 65,2% vµ 51,1%. Ng­îc l¹i, tû lÖ nam<br /> giíi cã quan ®iÓm ®ång ý cao h¬n h¼n so víi n÷ giíi. Cô thÓ, cã ®Õn 10,9% vµ 14,5%<br /> nam giíi tr¶ lêi ®ång ý, trong khi chØ cã 5,5% vµ 9,9% n÷ giíi ®ång ý víi viÖc mét ng­êi<br /> nam giíi hay phô n÷ cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n.<br /> §iÒu nµy cho thÊy quan ®iÓm cña n÷ giíi cã vÎ chÆt chÏ vÒ t×nh yªu trong khi nam<br /> giíi tho¸ng h¬n trong quan ®iÓm vÒ yªu ®­¬ng. Thùc tÕ nµy ®· cho thÊy râ h¬n ®Þnh kiÕn<br /> x· héi vÉn nÆng nÒ trong quan ®iÓm vÒ t×nh yªu ®èi víi phô n÷ h¬n lµ nam giíi.<br /> Nh­ vËy, c¸c ph©n tÝch trªn cho thÊy ®a sè ng­êi tr¶ lêi theo chØ b¸o nhãm tuæi,<br /> giíi tÝnh cã quan ®iÓm kh«ng ®ång ý víi viÖc mét ng­êi bÊt kÓ lµ nam giíi hay n÷ giíi<br /> cã quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ ng­êi ®ã kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n. Sè ng­êi tr¶ lêi<br /> ®ång ý (rÊt ®ång ý, ®ång ý mét phÇn) chiÕm mét tû lÖ rÊt thÊp, ngay c¶ ®èi víi nh÷ng<br /> ng­êi thuéc nhãm trÎ tuæi. Sù kiÖn nµy ph¶n ¸nh quan ®iÓm cña nh÷ng ng­êi trong<br /> mÉu kh¶o s¸t ë TrÞnh X¸ kh¸ nghiªm tóc, ®· yªu lµ ph¶i ®i ®Õn h«n nh©n. Sù kh¸c<br /> biÖt giíi vÒ quan ®iÓm t×nh yªu còng thÓ hiÖn nh­ng kh«ng cao. Tû lÖ rÊt kh«ng ®ång<br /> ý, kh«ng ®ång ý mét phÇn ®èi víi ng­êi phô n÷ cao h¬n tû lÖ nµy ë nhãm nam giíi.<br /> Ng­îc l¹i, tû lÖ rÊt ®ång ý ®èi víi ng­êi nam giíi cao h¬n so víi tû lÖ nµy ë nhãm phô<br /> n÷. §iÒu nµy cho thÊy quan ®iÓm ®èi víi phô n÷ kh¾t khe h¬n nam giíi. NÕu kÕt qu¶<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 74 Quan điểm về tình yêu và tình dục trước hôn nhân….<br /> <br /> <br /> nµy lµ x¸c thùc th× nã cho thÊy cã sù tån t¹i ®Þnh kiÕn x· héi ®èi víi nam vµ n÷ trong<br /> quan hÖ t×nh yªu ë TrÞnh X¸.<br /> 3.2. Kh¸c biÖt theo thÕ hÖ vµ giíi trong quan ®iÓm vÒ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n<br /> Khi tr¶ lêi tiÕp c©u hái “Tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô n÷, ®µn «ng cã quan hÖ<br /> t×nh dôc víi ng­êi ®µn «ng, phô n÷ mµ anh hay chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt h«n lµ b×nh<br /> th­êng”, c¸c kÕt qu¶ cho ë B¶ng 4 cho thÊy ®a sè ng­êi tr¶ lêi trong mÉu kh¶o s¸t tiÕp<br /> tôc cã quan ®iÓm kh«ng ®ång ý víi viÖc mét ng­êi, bÊt kÓ lµ nam hay n÷, cã quan hÖ<br /> t×nh dôc víi ng­êi mµ ng­êi ®ã cã ý ®Þnh kÕt h«n. Cô thÓ, xÊp xØ 80% sè ng­êi ®­îc hái<br /> cã quan ®iÓm rÊt kh«ng ®ång ý hoÆc kh«ng ®ång ý mét phÇn ®èi víi hµnh vi nµy.<br /> KÕt qu¶ ph©n tÝch còng cho thÊy cã kh¸c biÖt giíi râ rÖt trong quan ®iÓm vÒ viÖc<br /> cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ ng­êi ®ã cã ý ®Þnh kÕt h«n. Cã ®Õn 62,3% ng­êi<br /> trong mÉu pháng vÊn rÊt kh«ng ®ång ý víi viÖc ng­êi phô n÷ cã quan hÖ t×nh dôc víi<br /> ng­êi mµ chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt h«n; trong khi ®ã, chØ cã 52,5% sè ng­êi ®­îc hái rÊt<br /> kh«ng ®ång ý víi viÖc ng­êi ®µn «ng cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ anh ta cã ý ®Þnh<br /> kÕt h«n. Ng­îc l¹i, trong khi cã ®Õn 25,5% ng­êi tr¶ lêi ®ång ý viÖc tr­íc khi kÕt h«n,<br /> ng­êi ®µn «ng cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ anh ta cã ý ®Þnh kÕt h«n, th× tû lÖ nµy<br /> dµnh cho ng­êi phô n÷ lµ 21,0%.<br /> B¶ng 4: Quan ®iÓm vÒ tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô n÷, ®µn «ng cã quan hÖ t×nh dôc<br /> víi ng­êi mµ anh hay/chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt h«n lµ b×nh th­êng<br /> <br /> Tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô Tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi ®µn<br /> n÷ cã quan hÖ t×nh dôc víi «ng cã quan hÖ t×nh dôc víi<br /> ng­êi mµ chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt ng­êi mµ anh ta cã ý ®Þnh kÕt<br /> h«n lµ b×nh th­êng h«n lµ b×nh th­êng<br /> <br /> RÊt kh«ng ®ång ý 62,3% 52,5%<br /> <br /> Kh«ng ®ång ý mét phÇn 16,7% 22,0%<br /> <br /> §ång ý (A) 21,0% 25,5%<br /> <br /> Tæng 100% 100%<br /> <br /> N 299 (B) 299(C)<br /> <br /> Ghi chó:<br /> A. Bao gåm c¶ ng­êi tr¶ lêi ®ång ý mét phÇn vµ rÊt ®ång ý<br /> B vµ C. Kh«ng tÝnh ng­êi tr¶ lêi kh«ng biÕt<br /> C¸c kÕt qu¶ nµy tiÕp tôc cho thÊy ng­êi d©n TrÞnh X¸ cã quan ®iÓm kh¾t khe<br /> h¬n víi ng­êi phô n÷ vµ tho¸ng h¬n víi ng­êi nam giíi trong quan ®iÓm vÒ quan hÖ<br /> t×nh dôc tr­íc h«n nh©n. Cã thÓ ®Þnh kiÕn x· héi “trai n¨m thª bÈy thiÕp, g¸i chÝnh<br /> chuyªn mét chång” cã vÎ vÉn cßn ¶nh h­ëng trong suy nghÜ vµ quan ®iÓm cña ng­êi<br /> d©n ë ®©y.<br /> Ph©n tÝch vµ so s¸nh quan ®iÓm vÒ hµnh vi t×nh dôc tr­íc h«n nh©n gi÷a hai<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Nguyễn Đức Chiện 75<br /> <br /> <br /> nhãm tuæi còng cho thÊy sù kh¸c biÖt râ rÖt vÒ quan ®iÓm gi÷a c¸c nhãm nµy.<br /> B¶ng 5: T­¬ng quan nhãm tuæi víi tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô n÷, ®µn «ng<br /> cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ anh/chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt h«n lµ b×nh th­êng<br /> <br /> Tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô Tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi ®µn<br /> n÷ cã quan hÖ t×nh dôc víi «ng cã quan hÖ t×nh dôc víi<br /> ng­êi mµ chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt ng­êi mµ anh ta cã ý ®Þnh kÕt<br /> h«n lµ b×nh th­êng (B) h«n lµ b×nh th­êng (C)<br /> <br /> Nhãm tuæi 20- 40 tuæi 41- 60 tuæi 20- 40 tuæi 41- 60 tuæi<br /> <br /> RÊt kh«ng ®ång ý 57,9% 65,2% 47,9% 55,6%<br /> <br /> Kh«ng ®ång ý mét phÇn 19,0% 15,2% 25,6% 19,7%<br /> <br /> §ång ý (A) 23,1% 19,6% 26,5% 24,7%<br /> <br /> Tæng 100% 100% 100% 100%<br /> <br /> N 121 178 121 178<br /> <br /> <br /> Ghi chó:<br /> A. Bao gåm c¶ ng­êi tr¶ lêi ®ång ý mét phÇn vµ rÊt ®ång ý<br /> B. Pearson Chi-Square = 0.602; C. Pearson Chi-Square = 0.491<br /> <br /> <br /> C¸c kÕt qu¶ ®­îc cho ë B¶ng 5 tiÕp tôc cho thÊy cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ gi÷a c¸c<br /> nhãm vÒ quan ®iÓm t×nh dôc tr­íc h«n nh©n. Cô thÓ, trong khi cã tíi 80,4% ng­êi tr¶<br /> lêi thuéc nhãm tuæi 41 - 60 kh«ng ®ång ý tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô n÷ cã quan hÖ<br /> t×nh dôc víi ng­êi mµ chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt h«n, th× tû lÖ nµy ë nhãm tuæi 20 - 40 lµ<br /> 76,9%. Ng­îc l¹i, cã tíi 23,1% nhãm tuæi 20 - 40 ®ång ý víi viÖc tr­íc khi kÕt h«n,<br /> ng­êi phô n÷ cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt h«n lµ b×nh<br /> th­êng, trong khi tû lÖ nµy ë nhãm 41 - 60 lµ 19,6%. §iÒu nµy ph¶n ¸nh nh÷ng ng­êi<br /> trÎ tuæi ë TrÞnh X¸ cã quan ®iÓm tho¸ng h¬n nhãm ng­êi nhiÒu tuæi vÒ t×nh dôc tr­íc<br /> h«n nh©n. C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch vµ so s¸nh quan ®iÓm nµy ®èi víi ng­êi nam giíi<br /> còng thÓ hiÖn kÕt qu¶ t­¬ng tù.<br /> Ph©n tÝch vµ so s¸nh giíi tÝnh víi quan ®iÓm vÒ hµnh vi t×nh dôc tr­íc khi kÕt<br /> h«n tiÕp tôc cho thÊy sù chªnh lÖnh râ rÖt gi÷a hai giíi.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 76 Quan điểm về tình yêu và tình dục trước hôn nhân….<br /> <br /> <br /> B¶ng 6. T­¬ng quan giíi tÝnh víi tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô n÷, nam giíi<br /> cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ anh/chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt h«n lµ b×nh th­êng<br /> <br /> Tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi phô Tr­íc khi kÕt h«n, ng­êi ®µn<br /> n÷ cã quan hÖ t×nh dôc víi «ng cã quan hÖ t×nh dôc víi<br /> ng­êi mµ chÞ ta cã ý ®Þnh kÕt ng­êi mµ anh ta cã ý ®Þnh<br /> h«n lµ b×nh th­êng (B) kÕt h«n lµ b×nh th­êng (C)<br /> Giíi tÝnh Nam N÷ Nam N÷<br /> RÊt kh«ng ®ång ý 55,0% 68,3% 46,4% 57,8%<br /> Kh«ng ®ång ý mét phÇn 19,6% 14,3% 24,6% 19,9%<br /> §ång ý* 25,4% 17,4% 29,0% 22,3%<br /> Tæng 100% 100% 100% 100%<br /> Tæng N 138 161 138 161<br /> <br /> Ghi chó:<br /> A. Bao gåm c¶ ng­êi tr¶ lêi ®ång ý mét phÇn vµ rÊt ®ång ý<br /> B. Pearson Chi-Square = 0.199; (C) Pearson Chi-Square = 0.522<br /> <br /> C¸c kÕt qu¶ ë b¶ng trªn tiÕp tôc ph¶n ¸nh sù kh¸c biÖt râ rÖt quan ®iÓm cña hai<br /> giíi. Cô thÓ, cã tíi 82,6% vµ 77,7% n÷ giíi kh«ng ®ång ý (bao gåm rÊt kh«ng ®ång ý vµ<br /> kh«ng ®ång ý mét phÇn) víi viÖc tr­íc khi kÕt h«n cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi mµ cã<br /> ý ®Þnh kÕt h«n lµ b×nh th­êng; trong khi ®ã, tû lÖ nµy ®èi víi nam giíi lµ 74,6% vµ<br /> 71,0%. Tuy nhiªn, ®èi víi quan ®iÓm ®ång ý th× kÕt qu¶ ng­îc l¹i, trong khi cã tíi<br /> 25,4% vµ 29,0% nam giíi tr¶ lêi ®ång ý, th× tû lÖ nµy ë nhãm n÷ lµ 17,4% vµ 22,3%.<br /> KÕt qu¶ nµy gÇn t­¬ng ®ång víi kÕt qu¶ ®iÒu tra mÉu lín cña SAVY 2003 cho r»ng<br /> 37% nam thanh niªn vµ 17% n÷ thanh niªn ®ång ý víi quan ®iÓm cã thÓ quan hÖ t×nh<br /> dôc tr­íc h«n nh©n nÕu hai ng­êi cã ý ®Þnh kÕt h«n.<br /> 4. KÕt luËn<br /> C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch trªn ®· cho thÊy râ suy nghÜ vµ quan ®iÓm cña ng­êi d©n<br /> TrÞnh X¸ ®èi víi vÊn ®Ò quan hÖ t×nh yªu vµ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n. Nh×n chung,<br /> nh÷ng ng­êi ®­îc pháng vÊn cã quan ®iÓm kh«ng ®ång ý víi viÖc mét ng­êi ®µn «ng<br /> hay phô n÷ cã quan hÖ yªu ®­¬ng mµ kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n; h¬n thÕ, hä còng kh«ng<br /> chÊp nhËn mét ng­êi bÊt kÓ lµ nam hay n÷ cã hµnh vi t×nh dôc tr­íc h«n nh©n, cho dï<br /> ®ã lµ ng­êi mµ hä cã ý ®Þnh kÕt h«n. §iÒu nµy ph¶n ¸nh r»ng quan ®iÓm cña nh÷ng<br /> ng­êi trong mÉu kh¶o s¸t rÊt nghiªm tóc, ®· yªu lµ ph¶i ®i ®Õn kÕt h«n vµ quan hÖ<br /> t×nh dôc kh«ng thÓ x¶y ra nÕu ch­a lµ vî chång. Nh÷ng kh¸c biÖt râ rÖt trong quan<br /> ®iÓm vÒ t×nh yªu vµ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n cña thanh niªn ë TrÞnh X¸, ®­îc thÓ hiÖn<br /> râ ë hai khÝa c¹nh giíi tÝnh vµ nhãm thÕ hÖ.<br /> Kh¸c biÖt thÕ hÖ gi÷a nh÷ng ng­êi trÎ vµ giµ<br /> §èi víi quan ®iÓm vÒ t×nh yªu tr­íc h«n nh©n: phÇn lín ng­êi ®­îc hái thuéc c¶ hai<br /> thÕ hÖ ë TrÞnh X¸ ®Òu cã quan ®iÓm kh«ng ®ång ý viÖc mét ng­êi nam hay n÷ cã quan hÖ<br /> yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n. Tuy nhiªn, sè liÖu cho thÊy nhãm nhiÒu<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  Nguyễn Đức Chiện 77<br /> <br /> <br /> tuæi cã tû lÖ ®ång ý cao h¬n ®¸ng kÓ so víi nhãm trÎ tuæi vÒ viÖc mét ng­êi nam hay n÷ cã<br /> quan hÖ yªu ®­¬ng víi ng­êi mµ kh«ng cã ý ®Þnh kÕt h«n. KÕt qu¶ nµy cho thÊy quan ®iÓm<br /> nhãm nhiÒu tuæi trong mÉu kh¶o s¸t cã vÎ tho¸ng h¬n nhãm trÎ tuæi vÒ vÊn ®Ò t×nh yªu<br /> tr­íc h«n nh©n. KÕt qu¶ nµy cÇn kiÓm chøng trong c¸c nghiªn cøu tiÕp theo.<br /> §èi víi quan ®iÓm vÒ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n, thÕ hÖ trÎ cã quan ®iÓm tho¸ng<br /> h¬n thÕ hÖ giµ vÒ hµnh vi t×nh dôc tr­íc h«n nh©n. ThÓ hiÖn lµ nh÷ng ng­êi trÎ tuæi<br /> cã xu h­íng ®ång ý viÖc mét ng­êi bÊt kÓ lµ nam hay n÷ cã quan hÖ t×nh dôc víi ng­êi<br /> kh¸c giíi mµ ng­êi ®ã cã ý ®Þnh kÕt h«n cao h¬n so víi nh÷ng ng­êi giµ tuæi.<br /> Kh¸c biÖt giíi<br /> Nhãm n÷ giíi cã quan ®iÓm kh¾t khe h¬n nhãm nam giíi vÒ vÊn ®Ò t×nh yªu vµ<br /> t×nh dôc tr­íc h«n nh©n. Hä cã xu h­íng kh«ng ®ång ý viÖc mét ng­êi nam hay n÷ cã<br /> quan hÖ yªu ®­¬ng hay cã hµnh vi t×nh dôc tr­íc h«n nh©n víi ng­êi mµ kh«ng cã ý<br /> ®Þnh kÕt h«n, cao h¬n nam giíi. KÕt qu¶ nµy cho thÊy ®Þnh kiÕn x· héi trong quan<br /> ®iÓm vÒ t×nh yªu vµ t×nh dôc tr­íc h«n nh©n cßn kh¸ nÆng nÒ trong giíi trÎ TrÞnh X¸<br /> hiÖn nay. KÕt qu¶ nghiªn cøu nµy còng cã phÇn t­¬ng ®ång víi kÕt qu¶ kh¶o s¸t mÉu<br /> lín quèc gia cña SAVY n¨m 2003 vµ mét sè nghiªn cøu mÉu nhá ®­îc thùc hiÖn t¹i<br /> khu vùc §BSH trong thêi gian gÇn ®©y.<br /> <br /> <br /> Tµi liÖu trÝch dÉn<br /> 1. TrÇn ThÞ V©n Anh - NguyÔn H÷u Minh (chñ biªn). 2008. B×nh ®¼ng giíi ë ViÖt<br /> Nam. Hµ Néi: Nhµ XuÊt b¶n Khoa häc x· héi.<br /> 2. Goode, W. 1963. World Revolution and Family Partterns. New york: The Free Press.<br /> 3. KhuÊt Thu Hång. 1996. “C¸c m« h×nh h«n nh©n ë ®ång b»ng s«ng Hång tõ truyÒn<br /> thèng ®Õn hiÖn ®¹i”, LuËn ¸n Phã TiÕn sÜ. Hµ Néi: Th­ viÖn ViÖn X· héi häc<br /> 4. Vò TuÊn Huy vµ c¸c céng sù. 2002. “Sù chuyÓn ®æi ý nghÜa cña h«n nh©n vµ gia<br /> ®×nh ë ViÖt Nam”, §Ò tµi tiÒm n¨ng cÊp ViÖn. Hµ Néi: Th­ viÖn ViÖn X· héi häc<br /> 5. Phan Dieu Ly. 2008. “Gender and Opinions about sexuality” (Tien Giang province),<br /> In: Rural Families in Trasitional Vietnam (Edited by Trinh Duy Luan, Helle<br /> Rydstrom, Wil Burghoorn). Hanoi: Social Sciences Publishing House.<br /> 6. Gammeltoft Tine. 2006. Lµ mét ng­êi ®Æc biÖt ®èi víi mét ai ®ã (vÊn ®Ò t×nh dôc t¹i<br /> ®« thÞ trong x· héi ViÖt Nam ®­¬ng ®¹i). Hµ Néi: Nhµ xuÊt b¶n ThÕ giíi.<br /> 7. Tran Thi Minh Thi. 2008. “Sexual behaviours among rural people” (The provinces<br /> of Yen Bai, Thua Thien Hue and Tien Giang), In: Rural Families in Trasitional<br /> Vietnam (Edited by Trinh Duy Luan, Helle Rydstrom, Wil Burghoorn). Hanoi:<br /> Social Sciences Publishing House.<br /> 8. Therborn, G. 2004. Between Sex and Power. London: Routledge.<br /> 9. WHO, Bé Y tÕ. 2003. §iÒu tra Quèc gia vÒ VÞ thµnh niªn vµ Thanh niªn ViÖt Nam (SAVY).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />