Quy hoạch hệ thống thủy điện ở Nghệ An: Nhìn nhận từ góc độ bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

NGHIEN ciiu - TRAO o6i<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NUlNNMNTJrBDCDllJilVEMllTllliiNB<br /> VJiPIUTTIlfNifNViNI!<br /> • PGS.TS. Mai Trong Thong<br /> Vien Dia Ly, Vien Khoa hgc va Cong nghe Viet Nam<br /> <br /> 1. Dat van de tiep tuc dugc xay dimg vdi tdng cdng suat hon<br /> Trong su nghiep cdng nghiep hda, hien 8.000MW, se cung cap cho ludi dien qudc gia hang<br /> dai hda dat nude, de phat trien kinh te va dap nam them 32 ty KWh. Theo ke hoach, den nam 2015,<br /> img nhu cau sinh hoat cua ngudi dan, phat Viet Nam cd the khai thac hon 85% tiem nang thiiy<br /> trien dien nang - trong dd cd thuy dien - dien vdi tdng cdng suat dat khoang 16.000MW, dap<br /> ngudn nang lugng sach tai tao la chu chuang ling ca ban nhu cau dien nang cho san xuat, dich vu va<br /> chien lugc dung dan va rat can thiet. ddi sdng cua nhan dan.<br /> ^ Vdi dac diem dia ly tu nhien cd nhieu Khi xay dimg cac CTTD, nhat la cac cdng trinh ldn<br /> ddi, niii, sdng, hd, lugng mua hang nam d va vira, se hinh thanh cac hd chira. Ngoai nhiem vu<br /> cac viing khac nhau kha phong phii nen viec phat dien, cac hd chira se cd nhirng tac dung rat ldn den<br /> phat trien cac nha may thuy dien d nude ta viec cai thien mdi trudng nhu: dieu hda ddng chay giiia<br /> rat thuan lgi. Trong nhieu nam qua, ben canh miia lii va mua can, giiia nam nhieu nude va nam it<br /> hang loat cac cdng trinh thiiy dien (CTTD) nude, dieu hda khi hau va tang lugng am trong khu<br /> CO cdng suat ldn nhu San La (2.400MW), vuc, tao dieu kien thuan lgi cho cac he sinh thai phat<br /> Hda Binh (1.940MW), Yaly (I.IOOMW), trien. Ben canh dd, cac hd chira cdn gdp phan quan<br /> Ban Ve (320MW), Tuyen Quang (342MW), trgng trong viec chdng lu, tudi tieu ndng nghiep, day<br /> Dai Minh (300MW)..., tren khap dat nude, man vimg ha du, cung cap nude cho san xuat va sinh<br /> hang tram cac CTTD vira va nhd da va dang hoat cua nhan dan. Tuy nhien, su hinh thanh cac hd<br /> <br /> <br /> Sd 6/2010 Theng tin KH-CN Ngh$ An [211<br />  NGHIEN CIJU - TRAO o 6 l<br /> <br /> chira ciing gay ra nhirng tac ddng tieu cue cung cap dien nang cho su phat triln kinh tl - xa hdi va<br /> din mdi trudng va hoat ddng kinh te - xa hdi ddi sdng sinh hoat ciia ngudi dan.<br /> nhu: gay b6i lang d viing thugng du, thay Theo du bao, nhu c^u sir dung dien cua tinh Nghe<br /> ddi che do thuy van cac ddng sdng sudi, lam An din nani 2010 khoang 1,62 ty KWh, tuong duong<br /> mat di mdt so dien tich rimg va tao kha nang 365MW (De dn quy hoach thiiy dien Nghe An den ndm<br /> thuan lgi han cho viec xam nhap va khai 2010, UBND tinh Nghe An, 2006); din nam 2015, kha<br /> thac rimg trai phep, he thuy sinh bi thay ddi nang san xuat dien dat khoang 2,9 - 3,1 ty KWh, tuang<br /> moi trudng sdng lam anh hudng den qua duong 3.250MW, trong dd thuy dien dat 800 - 850MW<br /> trinh di chuyen va sinh san, dac biet la cac va cum nhiet dien Quynh Luu dat 2400MW (Dit thao bdo<br /> loai ca. Ve mat xa hdi, su hinh thanh hd cdo chinh tri Ddng Bo tinh Nghe An khda 16,2010).<br /> chira da tao nen van de di dan, tai dinh cu Tir tinh toan nhu cau sir dung dien giai doan 2006-<br /> lam thay doi moi trudng sdng, phong tuc tap 2015, tinh Nghe An da chii trgng dau tu xay dung quy<br /> quan san xuat va ddi sdng ciia ngudi dan, hoach he thdng thiiy dien cua tinh tir ngay sau nam<br /> nhat la dong bao cac dan tdc thieu sd. 2000. Tren thuc te, cdng tac quy hoach thuy dien dugc<br /> Nhu vay, viec phat trien xay dung he thuc hien trong 3 de an. Dd la:<br /> thdng thuy dien vdi quy md ldn tren ca nude - Du an Quy hoach thuy dien nho todn quoc ciia Bp<br /> la mot chu truang diing dan va phu hgp Cong nghiep (nay la Bd Cdng thuang): Quyet dinh sd<br /> nham dap img nhu cau dien nang ngay cang 3454/QD-BCN ngay 18/10/2005 phe duyet 18 CTTD<br /> tang cua qua trinh cdng nghiep hda, hien dai nhd tren cac ddng sdng nhd cua tinh Nghe An, trong dd<br /> hda, cua su nghiep phat trien kinh te - xa hgi cd 9 cdng trinh ldn han 5MW va 9 cdng trinh nhd hon<br /> cua ca nude va cua timg vung, timg tinh. 5MW. Sau dd, Bd Cdng thuang phe duyet bd sung<br /> Tuy nhien, sir phat trien d at, thieu quy them 3 cdng trinh vao nam 2008 va dieu chinh quy mo,<br /> -hoach, thieu nhirng tinh toan ky cang ve cai ten ggi 5 cdng trinh, bd sung 1 cdng trinh vao nam<br /> dugc, cai mat ve phuang dien mdi trudng, 2009, nang tdng sd CTTD nhd dugc phe duyet len 22<br /> kinh te - xa hgi thi hau qua xau se khdn cdng trinh vdi tdng cdng suat 174,4MW.<br /> ludng, dan den su suy thoai nghiem trgng - De an Phdt trien thiiy dien tinh Nghe An den ndm<br /> moi trudng tu nhien, mdi trudng sdng cua 2010 dugc UBND tinh phe duyet theo Quyet dinh sd<br /> con ngudi. 128/2006/QD-UBND ngay 7/12/2006, da xac dinh 10<br /> Bai toan ve quy hoach phat trien he thdng CTTD vira va nhd va mdt sd cdng trinh rat nhd vdi<br /> cac CTTD can dugc nhin nhan tir gdc do bao tdng cdng suat 837MW dugc xay dung den nam 2010,<br /> ve mdi trudng vdi nhiing muc tieu chien trong do cd cdng trinh thily lgi - thuy dien Ban Mdng<br /> lugc va nhiing tieu chi bao ve mdi trudng cu de lai dau tu sau nam 2010.<br /> the, phii hgp khdng nhirng cho ca he thong - De an Quy hoach thiiy dien vica vd nho tinh Nghe<br /> luu vuc song ma cho timg nhanh sdng, timg An do Vien Nang lugng thudc Tap doan dien lire Viet<br /> nha may thuy dien dugc xem xet xay dung. Nam thuc hien va da dugc Bd Cdng thuang tham dinh<br /> 2. Gioi thieu ve quy hoach va hien trang thang 10/2007. Theo de an nay, cd 18 CTTD nhd dugc<br /> xay dung he thong thuy dien a Nghe An lira chgn dgt 1 de xay dung den nam 2015 vdi tdng<br /> cdng suat 73,4MW. Trong sd 18 CTTD nay, khdng tinh<br /> 2.1. Quy hoach hi thing thdy diin tinh den cac CTTD da dugc phe duyet trong Quy hoach<br /> Nghi An din ndm 2015 thuy dien nho tren todn quoc ciia Bp Cong thuang vd<br /> Nghe An la mot tinh cd dien tich tu nhien trong de dn Phdt trien thiiy dien Nghe An den ndm<br /> ldn vdi tren 3/4 la doi nui, dja hinh cd do ddc 2(?76'ciia UBND tinh Nghe An.<br /> cao, he thdng sdng ngdi kha day, lugng mua Tdng hgp tir 3 du an quy hoach tren cho thay birc<br /> trung binh dao dgng tir 1.400 - 2.000mm. tranh tdng the ve quy hoach he thdng thuy dien tinh Nghe<br /> Tdng chieu dai sdng sudi tren dia ban tinh la An den nam 2015 nhu sau: Tdng sd CTTD vira va nhd du<br /> 9.828km, mat do tmng binh la 0,6 - 0,8 kien dugc xay dung la 45 cdng trinh vdi tdng cdng suat<br /> km/km^. Vdi dieu kien dia ly thuan lgi, Nghe 898,3MW. N I U chi tinh cac CTTD da chinh thirc dugc<br /> An cd tiem nang ldn de phat triln thiiy dien, Bd Cdng thuong va UBND tinh phe duyet thi cd 27 cdng<br /> dac biet tren he thong luu vuc sdng Ca, cd thi trinh vdi tdng cdng suit la 824,9MW (xem bang).<br /> <br /> <br /> Sd 6/2010 Th6ng tin KH-CN Ngh$ An [221<br />  NGHIEN CVU - TRAO DOI<br /> <br /> Bang: Cac cong trinh thiiy dien vu-a va nho du-ffc phe duyet<br /> theo cac Quy hoach thiiy dien tinh Nghe An<br /> <br /> Thong s6 nha may<br /> Ten nha Song, sudi Huyen Xa<br /> TT Cong Dien tich ho Dung tich ho<br /> may<br /> suat chira (l