Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC

Chia sẻ: Hoang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

Thêm vào BST

Báo xấu

130
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC về việc ban hành và công bố sáu (06) Chuẩn mực kế toán Việt Nam (đợt 3) do Bộ Tài chính ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC

B TÀI CHÍNH C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM ******** c l p - T do - H nh phúc ******** S : 234/2003/Q -BTC Hà N i, ngày 30 tháng 12 năm 2003 QUY T NNH C A B TRƯ NG B TÀI CHÍNH V VI C BAN HÀNH VÀ CÔNG B SÁU (06) CHU N M C K TOÁN VI T NAM ( T 3) B TRƯ NG B TÀI CHÍNH Căn c Lu t K toán s 03/2003/QH11 ngày 17/6/2003; Căn c Ngh nh s 86/2002/N -CP ngày 05/11/2002 c a Chính ph quy nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và cơ c u t ch c c a b , cơ quan ngang b ; Căn c Ngh nh s 77/2003/N -CP ngày 01/07/2003 c a Chính ph quy nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và cơ c u t ch c c a B Tài chính; áp ng yêu c u i m i cơ ch qu n lý kinh t , tài chính, nâng cao ch t lư ng thông tin k toán cung c p trong n n kinh t qu c dân và ki m tra, ki m soát ch t lư ng công tác k toán; Theo ngh c a V trư ng V Ch k toán và ki m toán và Chánh Văn phòng B Tài chính, QUY T NNH: i u 1: Ban hành sáu (06) chuNn m c k toán Vi t Nam ( t 3) có s hi u và tên g i sau ây: 1- ChuNn m c s 05- B t ng s n u tư; 2- ChuNn m c s 07- K toán các kho n u tư vào công ty liên k t; 3- ChuNn m c s 08- Thông tin tài chính v nh ng kho n v n góp liên doanh; 4- ChuNn m c s 21- Trình bày báo cáo tài chính; 5- ChuNn m c s 25- Báo cáo tài chính h p nh t và k toán kho n u tư vào công ty con; 6- ChuNn m c s 26- Thông tin v các bên liên quan. i u 2: Sáu (06) ChuNn m c k toán Vi t Nam ban hành kèm theo Quy t nh này ư c áp d ng i v i t t c các doanh nghi p thu c các ngành, các thành ph n kinh t trong c nư c.
i u 3: Quy t nh này có hi u l c thi hành sau 15 ngày k t ngày ăng công báo. Các ch k toán c th ph i căn c vào sáu chuNn m c k toán ư c ban hành kèm theo Quy t nh này s a i, b sung cho phù h p. i u 4: V trư ng V Ch k toán và ki m toán, Chánh Văn phòng B và Th trư ng các ơn v liên quan thu c và tr c thu c B Tài chính ch u trách nhi m hư ng d n, ki m tra và thi hành Quy t nh này. KT.B TRƯ NG B TÀI CHÍNH TH TRƯ NG Nơi nh n: - Th tư ng Chính ph , các Phó Th tư ng Chính ph ( báo cáo) - Văn phòng TW ng - Văn phòng Ch t ch nư c - Văn phòng Qu c h i - Văn phòng Chính ph Tr n Văn Tá - Tòa án Nhân dân t i cao - Vi n Ki m sát Nhân dân t i cao - Các B , cơ quan ngang B , cơ quan thu c Chính ph - UBND các t nh, thành ph tr c thu c TW - S Tài chính, C c Thu các t nh, thành ph tr c thu c TW - Các T ng công ty 91 - Các ơn v thu c và tr c thu c B Tài chính - Công báo - Lưu VP, C c THTKTC, V C KT CHU N M C S 05 B T NG S N U TƯ (Ban hành theo Quy t nh s 234/2003/Q -BTC ngày 30 tháng 12 năm 2003 c a B trư ng B Tài chính) QUY NNH CHUNG 01. M c ích c a chuNn m c này là quy nh và hư ng d n các nguyên t c và phương pháp k toán i v i b t ng s n u tư, g m: i u ki n ghi nh n b t ng s n u tư, xác nh giá tr ban u, chi phí phát sinh sau ghi nh n ban u, xác nh giá tr sau ghi nh n ban u, chuy n i m c ích s d ng, thanh lý b t ng s n u tư và m t s quy nh khác làm cơ s ghi s k toán và l p báo cáo tài chính. 02. ChuNn m c này áp d ng cho k toán b t ng s n u tư, tr khi có chuNn m c k toán khác cho phép áp d ng phương pháp k toán khác cho b t ng s n u tư. 03. ChuNn m c này cũng quy nh phương pháp xác nh và ghi nh n giá tr b t ng s n u tư trong báo cáo tài chính c a bên i thuê theo h p ng thuê tài chính và phương pháp xác nh giá tr b t ng s n u tư cho thuê trong báo cáo tài chính c a bên cho thuê theo h p ng thuê ho t ng.
ChuNn m c này không áp d ng i v i các n i dung ã ư c quy nh trong ChuNn m c k toán s 06 "Thuê tài s n", bao g m: (a) Phân lo i tài s n thuê thành tài s n thuê tài chính ho c tài s n thuê ho t ng; (b) Ghi nh n doanh thu cho thuê b t ng s n u tư (Theo quy nh c a ChuNn m c k toán s 14 “Doanh thu và thu nh p khác”); (c) Xác nh giá tr b t ng s n thuê ho t ng trong báo cáo tài chính c a bên i thuê; (d) Xác nh giá tr b t ng s n thuê tài chính trong báo cáo tài chính c a bên cho thuê; (e) K toán i v i các giao d ch bán và thuê l i; (f) Thuy t minh v thuê tài chính và thuê ho t ng trong báo cáo tài chính. 04. ChuNn m c này không áp d ng i v i: (a) Nh ng tài s n liên quan n cây tr ng, v t nuôi g n li n v i t ai ph c v cho ho t ng nông nghi p; và (b) Quy n khai thác khoáng s n, ho t ng thăm dò và khai thác khoáng s n, d u m , khí t nhiên và nh ng tài nguyên không tái sinh tương t . 05. Các thu t ng trong chuNn m c này ư c hi u như sau: B t ng s n u tư: Là b t ng s n, g m: quy n s d ng t, nhà, ho c m t ph n c a nhà ho c c nhà và t, cơ s h t ng do ngư i ch s h u ho c ngư i i thuê tài s n theo h p ng thuê tài chính n m gi nh m m c ích thu l i t vi c cho thuê ho c ch tăng giá mà không ph i : a. S d ng trong s n xu t, cung c p hàng hóa, d ch v ho c s d ng cho các m c ích qu n lý; ho c b. Bán trong kỳ ho t ng kinh doanh thông thư ng. B t ng s n ch s h u s d ng: Là b t ng s n do ngư i ch s h u ho c ngư i i thuê tài s n theo h p ng thuê tài chính n m gi nh m m c ích s d ng trong s n xu t, cung c p hàng hóa, d ch v ho c s d ng cho các m c ích qu n lý. Nguyên giá: Là toàn b các chi phí b ng ti n ho c tương ương ti n mà doanh nghi p ph i b ra ho c giá tr h p lý c a các kho n ưa ra trao i nh m có ư c b t ng s n u tư tính n th i i m mua ho c xây d ng hoàn thành b t ng s n u tư ó. Giá tr còn l i: Là nguyên giá c a b t ng s n u tư sau khi tr (-) s kh u hao lu k c a b t ng s n u tư ó. 06. Ví d b t ng s n u tư:
(a). Quy n s d ng t (do doanh nghi p b ti n ra mua l i) n m gi trong th i gian dài ch tăng giá; (b). Quy n s d ng t (do doanh nghi p b ti n ra mua l i) n m gi mà chưa xác nh rõ m c ích s d ng trong tương lai; (c). Nhà do doanh nghi p s h u (ho c do doanh nghi p thuê tài chính) và cho thuê theo m t ho c nhi u h p ng thuê ho t ng; (d). Nhà ang ư c gi cho thuê theo m t ho c nhi u h p ng thuê ho t ng; (e). Cơ s h t ng ang ư c gi cho thuê theo m t ho c nhi u h p ng thuê ho t ng. 07. Ví d b t ng s n không ph i là b t ng s n u tư: (a) B t ng s n mua bán trong kỳ ho t ng kinh doanh thông thư ng ho c xây d ng bán trong tương lai g n (K toán theo ChuNn m c k toán s 02 "Hàng t n kho"); (b) B t ng s n ư c xây d ng cho bên th ba (K toán theo ChuNn m c k toán s 15 “H p ng xây d ng”); (c) B t ng s n ch s h u s d ng (K toán theo ChuNn m c k toán s 03 “Tài s n c nh h u hình”), bao g m b t ng s n n m gi s d ng trong tương lai như tài s n ch s h u s d ng, tài s n n m gi c i t o, nâng c p và s d ng sau này trong kỳ ho t ng kinh doanh thông thư ng như b t ng s n ch s h u s d ng, b t ng s n cho nhân viên s d ng (Cho dù nhân viên có tr ti n thuê tài s n theo giá th trư ng hay không) và b t ng s n ch s h u s d ng ch thanh lý; (d) B t ng s n ang trong quá trình xây d ng chưa hoàn thành v i m c ích s d ng trong tương lai dư i d ng b t ng s n u tư. 08. i v i nh ng b t ng s n mà doanh nghi p n m gi m t ph n nh m m c ích thu l i t vi c cho thuê ho t ng ho c ch tăng giá và m t ph n s d ng cho s n xu t, cung c p hàng hoá, d ch v ho c cho qu n lý thì n u nh ng ph n tài s n này ư c bán riêng r (ho c cho thuê riêng r theo m t ho c nhi u h p ng thuê ho t ng), doanh nghi p s h ch toán các ph n tài s n này m t cách riêng r . Trư ng h p các ph n tài s n này không th bán riêng r , thì ch coi là b t ng s n u tư khi ph n ư c n m gi ph c v cho s n xu t, cung c p hàng hoá, d ch v ho c ph c v cho m c ích qu n lý là ph n không áng k . 09. Trư ng h p doanh nghi p cung c p các d ch v liên quan cho nh ng ngư i s d ng b t ng s n do doanh nghi p s h u là ph n không áng k trong toàn b tho thu n thì doanh nghi p s h ch toán tài s n này là b t ng s n u tư. Ví d : Doanh nghi p s h u toà nhà cho thuê văn phòng ng th i cung c p d ch v b o dư ng và an ninh cho nh ng ngư i thuê văn phòng. 10. Trư ng h p doanh nghi p cung c p các d ch v liên quan cho nh ng ngư i s d ng b t ng s n do doanh nghi p s h u là ph n áng k thì doanh nghi p s h ch
toán tài s n ó là b t ng s n ch s h u s d ng. Ví d : Doanh nghi p s h u và qu n lý m t khách s n, d ch v cung c p cho khách hàng chi m m t ph n quan tr ng trong toàn b tho thu n, thì khách s n ó ư c h ch toán là b t ng s n ch s h u s d ng. 11. Trư ng h p khó xác nh là b t ng s n u tư, hay là b t ng s n ch s h u s d ng, doanh nghi p c n xác nh trên cơ s nh ng c i m c th có th th c hi n phù h p v i nh nghĩa b t ng s n u tư và các quy nh có liên quan trong các o n 06,07,08,09,10 và thuy t minh rõ trên báo cáo tài chính theo quy nh t i o n 31 (d). 12. Trư ng h p, m t doanh nghi p cho công ty m ho c công ty con khác thuê ho c s d ng và n m gi m t b t ng s n thì b t ng s n ó không ư c coi là b t ng s n u tư trong báo cáo tài chính h p nh t c a t p oàn, nhưng doanh nghi p s h u b t ng s n ó ư c coi là b t ng s n u tư n u nó th a mãn nh nghĩa b t ng s n u tư và ư c trình bày trong báo cáo tài chính riêng c a doanh nghi p s h u b t ng s n. N I DUNG CHU N M C i u ki n ghi nh n b t ng s n u tư 13. M t b t ng s n u tư ư c ghi nh n là tài s n ph i th a mãn ng th i hai i u ki n sau: (a) Ch c ch n thu ư c l i ích kinh t trong tương lai; và (b) Nguyên giá c a b t ng s n u tư ph i ư c xác nh m t cách áng tin c y. 14. Khi xác nh m t b t ng s n u tư có th a mãn i u ki n th nh t ư c ghi nh n là tài s n hay không, doanh nghi p c n ph i ánh giá m c ch c ch n g n li n v i vi c thu ư c các l i ích kinh t trong tương lai mà chúng có th mang l i trên cơ s nh ng thông tin hi n có t i th i i m ghi nh n. i u ki n th hai ghi nh n m t b t ng s n u tư là tài s n thư ng d ư c tho mãn vì giao d ch mua bán, trao i ch ng minh cho vi c hình thành b t ng s n ã xác nh giá tr c a b t ng s n u tư. Xác nh giá tr ban u 15. M t b t ng s n u tư ph i ư c xác nh giá tr ban u theo nguyên giá. Nguyên giá c a b t ng s n u tư bao g m c các chi phí giao d ch liên quan tr c ti p ban u. 16. Nguyên giá c a b t ng s n u tư ư c mua bao g m giá mua và các chi phí liên quan tr c ti p, như: Phí d ch v tư v n v lu t pháp liên quan, thu trư c b và chi phí giao d ch liên quan khác... 17. Nguyên giá c a b t ng s n u tư t xây d ng là giá thành th c t và các chi phí liên quan tr c ti p c a b t ng s n u tư tính n ngày hoàn thành công vi c xây d ng. T khi b t u xây d ng cho n ngày hoàn thành công vi c xây d ng doanh
nghi p áp d ng ChuNn m c k toán s 03 “Tài s n c nh h u hình” và ChuNn m c k toán s 04 “Tài s n c nh vô hình”. T i ngày tài s n tr thành b t ng s n u tư thì áp d ng chuNn m c này (xem o n 23 (e)). 18. Nguyên giá c a m t b t ng s n u tư không bao g m các chi phí sau: - Chi phí phát sinh ban u (tr trư ng h p các chi phí này là c n thi t ưa b t ng s n u tư t i tr ng thái s n sàng ho t ng); - Các chi phí khi m i ưa b t ng s n u tư vào ho t ng l n u trư c khi b t ng s n u tư t t i tr ng thái ho t ng bình thư ng theo d ki n; - Các chi phí không bình thư ng v nguyên v t li u, lao ng ho c các ngu n l c khác trong quá trình xây d ng b t ng s n u tư. 19. Trư ng h p mua b t ng s n u tư thanh toán theo phương th c tr ch m, nguyên giá c a b t ng s n u tư ư c ph n ánh theo giá mua tr ngay t i th i i m mua. Kho n chênh l ch gi a t ng s ti n ph i thanh toán và giá mua tr ngay ư c h ch toán vào chi phí tài chính theo kỳ h n thanh toán, tr khi s chênh l ch ó ư c tính vào nguyên giá b t ng s n u tư theo quy nh c a ChuNn m c k toán s 16 “Chi phí i vay”. Chi phí phát sinh sau ghi nh n ban u 20. Chi phí liên quan n b t ng s n u tư phát sinh sau ghi nh n ban u ph i ư c ghi nh n là chi phí s n xu t, kinh doanh trong kỳ, tr khi chi phí này có kh năng ch c ch n làm cho b t ng s n u tư t o ra l i ích kinh t trong tương lai nhi u hơn m c ho t ng ư c ánh giá ban u thì ư c ghi tăng nguyên giá b t ng s n u tư. 21. Vi c h ch toán các chi phí phát sinh sau ghi nh n ban u ph thu c vào t ng trư ng h p có xem xét n vi c ánh giá và ghi nh n ban u c a kho n u tư liên quan. Ch ng h n, trư ng h p giá mua tài s n bao g m nghĩa v c a doanh nghi p ph i ch u các chi phí c n thi t s phát sinh ưa b t ng s n t i tr ng thái s n sàng ho t ng thì chi phí ó cũng ư c tính vào nguyên giá. Ví d : Mua m t ngôi nhà v i yêu c u ph i nâng c p thì chi phí nâng c p phát sinh ư c ghi tăng nguyên giá c a b t ng s n u tư. Xác nh giá tr sau ghi nh n ban u 22. Sau ghi nh n ban u, trong th i gian n m gi b t ng s n u tư ư c xác nh theo nguyên giá, s kh u hao lu k và giá tr còn l i. Chuy n i m c ích s d ng 23. Vi c chuy n t b t ng s n ch s h u s d ng thành b t ng s n u tư ho c t b t ng s n u tư sang b t ng s n ch s h u s d ng hay hàng t n kho ch khi có s thay i v m c ích s d ng như các trư ng h p sau:
a. B t ng s n u tư chuy n thành b t ng s n ch s h u s d ng khi ch s h u b t u s d ng tài s n này; b. B t ng s n u tư chuy n thành hàng t n kho khi ch s h u b t u tri n khai cho m c ích bán; c. B t ng s n ch s h u s d ng chuy n thành b t ng s n u tư khi ch s h u k t thúc s d ng tài s n ó; d. Hàng t n kho chuy n thành b t ng s n u tư khi ch s h u b t u cho bên khác thuê ho t ng; e. B t ng s n xây d ng chuy n thành b t ng s n u tư khi k t thúc giai o n xây d ng, bàn giao ưa vào u tư (Trong giai o n xây d ng ph i k toán theo ChuNn m c k toán s 03 “ Tài s n c nh h u hình”). 24. Theo yêu c u c a o n 23b, doanh nghi p chuy n m t b t ng s n u tư sang hàng t n kho ch khi có s thay i v m c ích s d ng, b ng ch ng là s b t u c a vi c tri n khai cho m c ích bán. Khi m t doanh nghi p quy t nh bán m t b t ng s n u tư mà không có giai o n nâng c p thì doanh nghi p ó ph i ti p t c coi b t ng s n ó là m t b t ng s n u tư cho t i khi nó ư c bán (không còn ư c trình bày trên B ng cân i k toán) và không ư c h ch toán tài s n ó là hàng t n kho. Tương t , n u doanh nghi p b t u nâng c p, c i t o b t ng s n u tư hi n có v i m c ích ti p t c s d ng b t ng s n ó trong tương lai như m t b t ng s n u tư, thì b t ng s n ó v n là m t b t ng s n u tư và không ư c phân lo i l i như m t b t ng s n ch s h u s d ng trong quá trình nâng c p c i t o. 25. Vi c chuy n i m c ích s d ng gi a b t ng s n u tư v i b t ng s n ch s h u s d ng ho c hàng t n kho không làm thay i giá tr ghi s c a tài s n ư c chuy n i và không làm thay i nguyên giá c a b t ng s n trong vi c xác nh giá tr hay l p báo cáo tài chính. Thanh lý 26. M t b t ng s n u tư không còn ư c trình bày trong B ng cân i k toán sau khi ã bán ho c sau khi b t ng s n u tư không còn ư c n m gi lâu dài và xét th y không thu ư c l i ích kinh t trong tương lai t vi c thanh lý b t ng s n u tư ó. 27. Vi c thanh lý m t b t ng s n u tư có th x y ra sau khi bán ho c sau khi ký h p ng cho thuê tài chính. xác nh th i i m bán b t ng s n u tư và ghi nh n doanh thu t vi c bán b t ng s n u tư, doanh nghi p ph i tuân theo các quy nh c a ChuNn m c k toán s 14 “Doanh thu và thu nh p khác”. Vi c bán b t ng s n cho thuê tài chính ho c giao d ch bán và thuê l i b t ng s n u tư, doanh nghi p ph i tuân theo các quy nh c a ChuNn m c k toán s 06 “Thuê tài s n”. 28. Các kho n lãi ho c l phát sinh t vi c bán b t ng s n u tư ư c xác nh b ng s chênh l ch gi a doanh thu v i chi phí bán và giá tr còn l i c a b t ng s n u tư. S lãi ho c l này ư c ghi nh n là thu nh p hay chi phí trên báo cáo k t qu
ho t ng kinh doanh trong kỳ (Trư ng h p bán và thuê l i tài s n là b t ng s n ư c th c hi n theo quy nh t i ChuNn m c k toán s 06 “Thuê tài s n”). 29. Kho n doanh thu t vi c bán b t ng s n u tư ư c ghi nh n theo giá tr h p lý. Trư ng h p bán theo phương th c tr ch m, thì kho n doanh thu này ư c xác nh ban u b ng giá bán tr ngay. Kho n chênh l ch gi a t ng s ti n ph i thanh toán và giá bán tr ngay ư c ghi nh n là doanh thu ti n lãi chưa th c hi n theo quy nh c a ChuNn m c k toán s 14 “Doanh thu và thu nh p khác”. Trình bày báo cáo tài chính 30. N i dung trình bày báo cáo tài chính quy nh trong chuNn m c này ư c áp d ng cùng v i nh ng qui nh trong ChuNn m c k toán s 06 “Thuê tài s n”. i v i bên cho thuê ph i trình bày n i dung cho thuê ho t ng. i v i bên i thuê ph i trình bày n i dung thuê tài chính. 31. Doanh nghi p c n trình bày trên báo cáo tài chính nh ng n i dung sau: (a) Phương pháp kh u hao s d ng; (b) Th i gian s d ng h u ích c a b t ng s n u tư ho c t l kh u hao s d ng; (c) Nguyên giá và kh u hao lu k t i th i i m u kỳ và cu i kỳ; (d) Tiêu chuNn c th mà doanh nghi p áp d ng trong trư ng h p g p khó khăn khi phân lo i b t ng s n u tư v i b t ng s n ch s h u s d ng và v i tài s n gi bán trong ho t ng kinh doanh thông thư ng; (e) Các ch tiêu thu nh p, chi phí liên quan n cho thuê b t ng s n, g m: - Thu nh p t vi c cho thuê; - Chi phí tr c ti p cho ho t ng kinh doanh (bao g m chi phí s a ch a và b o dư ng) phát sinh t b t ng s n u tư liên quan n vi c t o ra thu nh p t vi c cho thuê trong kỳ báo cáo; - Chi phí tr c ti p cho ho t ng kinh doanh (bao g m chi phí s a ch a và b o dư ng) phát sinh t b t ng s n u tư không liên quan n vi c t o ra thu nh p t vi c cho thuê trong kỳ báo cáo. (f) Lý do và m c nh hư ng n thu nh p t ho t ng kinh doanh b t ng s n u tư; (g) Nghĩa v ch y u c a h p ng mua, xây d ng, c i t o, nâng c p ho c b o dư ng, s a ch a b t ng s n u tư; (h) Trình bày nh ng n i dung sau (không yêu c u thông tin so sánh):
- Nguyên giá b t ng s n u tư tăng thêm, trong ó: Tăng do mua b t ng s n và tăng do v n hoá nh ng chi phí sau ghi nh n ban u; - Nguyên giá b t ng s n u tư tăng do sáp nh p doanh nghi p; - Nguyên giá b t ng s n u tư thanh lý; - Nguyên giá b t ng s n u tư chuy n sang b t ng s n ch s h u s d ng ho c hàng t n kho và ngư c l i. (i) Giá tr h p lý c a b t ng s n u tư t i th i i m k t thúc niên k toán, l p báo cáo tài chính. Khi doanh nghi p không th xác nh ư c giá tr h p lý c a b t ng s n u tư thì doanh nghi p ph i thuy t minh: - Danh m c b t ng s n u tư; - Lý do không xác nh ư c giá tr h p lý c a b t ng s n u tư. CHU N M C S 07 K TOÁN CÁC KHO N U TƯ VÀO CÔNG TY LIÊN K T (Ban hành và công b theo Quy t nh s 234/2003/Q -BTC ngày 30 tháng 12 năm 2003 c a B trư ng B Tài chính) QUY NNH CHUNG 01. M c ích c a chuNn m c này là quy nh và hư ng d n các nguyên t c và phương pháp k toán các kho n u tư c a nhà u tư vào công ty liên k t, g m: K toán các kho n u tư vào công ty liên k t trong báo cáo tài chính c a riêng nhà u tư và trong báo cáo tài chính h p nh t làm cơ s ghi s k toán, l p và trình bày báo cáo tài chính. 02. ChuNn m c này áp d ng cho k toán các kho n u tư vào công ty liên k t c a nhà u tư có nh hư ng áng k trong công ty liên k t. 03. Các thu t ng trong chuNn m c này ư c hi u như sau: Công ty liên k t: Là công ty trong ó nhà u tư có nh hư ng áng k nhưng không ph i là công ty con ho c công ty liên doanh c a nhà u tư. nh hư ng áng k : Là quy n tham gia c a nhà u tư vào vi c ưa ra các quy t nh v chính sách tài chính và ho t ng c a bên nh n u tư nhưng không ki m soát các chính sách ó. Ki m soát: Là quy n chi ph i các chính sách tài chính và ho t ng c a doanh nghi p nh m thu ư c l i ích kinh t t ho t ng c a doanh nghi p ó.
Công ty con: Là m t doanh nghi p ch u s ki m soát c a m t doanh nghi p khác (g i là công ty m ). Phương pháp v n ch s h u: Là phương pháp k toán mà kho n u tư ư c ghi nh n ban u theo giá g c, sau ó ư c i u ch nh theo nh ng thay i c a ph n s h u c a nhà u tư trong tài s n thu n c a bên nh n u tư. Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh ph i ph n ánh ph n s h u c a nhà u tư trong k t qu kinh doanh c a bên nh n u tư. Phương pháp giá g c: Là phương pháp k toán mà kho n u tư ư c ghi nh n ban u theo giá g c, sau ó không ư c i u ch nh theo nh ng thay i c a ph n s h u c a nhà u tư trong tài s n thu n c a bên nh n u tư. Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh ch ph n ánh kho n thu nh p c a nhà u tư ư c phân chia t l i nhu n thu n lu k c a bên nh n u tư phát sinh sau ngày u tư. Tài s n thu n: Là giá tr c a t ng tài s n tr (-) n ph i tr . N I DUNG CHU N M C Nhà u tư có nh hư ng áng k 04. N u nhà u tư n m gi tr c ti p ho c gián ti p thông qua các công ty con ít nh t 20% quy n bi u quy t c a bên nh n u tư thì ư c g i là nhà u tư có nh hư ng áng k , tr khi có quy nh ho c tho thu n khác. Ngư c l i n u nhà u tư n m gi tr c ti p hay gián ti p thông qua các công ty con ít hơn 20% quy n bi u quy t c a bên nh n u tư, thì không ư c g i là nhà u tư có nh hư ng áng k , tr khi có quy nh ho c tho thu n khác. 05. Nhà u tư có nh hư ng áng k thư ng ư c th hi n m t ho c các bi u hi n sau: (a) Có i di n trong H i ng qu n tr ho c c p qu n lý tương ương c a công ty liên k t; (b) Có quy n tham gia vào quá trình ho ch nh chính sách; (c) Có các giao d ch quan tr ng gi a nhà u tư và bên nh n u tư; (d) Có s trao i v cán b qu n lý; (e) Có s cung c p thông tin k thu t quan tr ng. Phương pháp v n ch s h u 06. Theo phương pháp v n ch s h u, kho n u tư ư c ghi nh n ban u theo giá g c. Sau ó, giá tr ghi s c a kho n u tư ư c i u ch nh tăng ho c gi m tương ng v i ph n s h u c a nhà u tư trong lãi ho c l c a bên nh n u tư sau ngày u tư. Kho n ư c phân chia t bên nh n u tư ph i h ch toán gi m giá tr ghi s c a kho n u tư. Vi c i u ch nh giá tr ghi s cũng ph i ư c th c hi n khi l i ích c a nhà u tư thay i do có s thay i v n ch s h u c a bên nh n u tư nhưng
không ư c ph n ánh trên Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh. Nh ng thay i trong v n ch s h u c a bên nh n u tư có th bao g m nh ng kho n phát sinh t vi c ánh giá l i TSC và các kho n u tư, chênh l ch t giá quy i ngo i t và nh ng i u ch nh các chênh l ch phát sinh khi h p nh t kinh doanh. Phương pháp giá g c 07. Theo phương pháp giá g c, nhà u tư ghi nh n ban u kho n u tư theo giá g c. Nhà u tư ch h ch toán vào thu nh p trên Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh kho n ư c chia t l i nhu n thu n lu k c a bên nh n u tư phát sinh sau ngày u tư. Các kho n khác mà nhà u tư nh n ư c ngoài l i nhu n ư c chia ư c coi là ph n thu h i các kho n u tư và ư c ghi nh n là kho n gi m tr giá g c u tư. Báo cáo tài chính c a riêng nhà u tư 08. Trong báo cáo tài chính c a riêng nhà u tư, kho n u tư vào công ty liên k t ư c k toán theo phương pháp giá g c. Báo cáo tài chính h p nh t 09. Trong báo cáo tài chính h p nh t c a nhà u tư, kho n u tư vào công ty liên k t ư c k toán theo phương pháp v n ch s h u, tr khi: (a) Kho n u tư này d ki n s ư c thanh lý trong tương lai g n (dư i 12 tháng); ho c (b) Công ty liên k t ho t ng theo các quy nh h n ch kh t khe dài h n làm c n tr áng k vi c chuy n giao v n cho nhà u tư. Trư ng h p này, các kho n u tư ư c ph n ánh theo giá g c trong báo cáo tài chính h p nh t c a nhà u tư. 10. Vi c ghi nh n thu nh p d a trên cơ s l i nhu n ư c chia có th không ph n ánh y thu nh p mà nhà u tư ư c hư ng t kho n u tư vào công ty liên k t vì kho n l i nhu n ư c chia ó có th không ph n ánh úng th c t ho t ng c a công ty liên k t. Do nhà u tư có nh hư ng áng k i v i công ty liên k t và có trách nhi m i v i ho t ng c a công ty này, vì v y, nhà u tư ph i trình bày trong báo cáo tài chính h p nh t ph n s h u c a nhà u tư trong k t qu ho t ng c a công ty liên k t. Vi c áp d ng phương pháp v n ch s h u s cung c p thông tin h u ích hơn v tài s n thu n và lãi, l thu n c a nhà u tư. 11. Nhà u tư ph i ng ng s d ng phương pháp v n ch s h u khi: (a) Không còn nh hư ng áng k trong công ty liên k t nhưng v n còn n m gi m t ph n ho c toàn b kho n u tư; ho c (b) Vi c s d ng phương pháp v n ch s h u không còn phù h p vì công ty liên k t ho t ng theo các quy nh h n ch kh t khe dài h n gây ra nh ng c n tr áng k trong vi c chuy n giao v n cho nhà u tư.
Trong trư ng h p này, giá tr ghi s c a kho n u tư t th i i m trên ư c coi là giá g c. Áp d ng phương pháp v n ch s h u 12. Kho n u tư ư c h ch toán theo phương pháp v n ch s h u k t th i i m kho n u tư này tho mãn nh nghĩa v công ty liên k t. Khi mua m t kho n u tư, b t c s chênh l ch nào (dù dương hay âm) gi a giá g c c a kho n u tư và ph n s h u c a nhà u tư theo giá tr h p lý c a tài s n thu n có th xác nh ư c c a công ty liên k t ư c h ch toán phù h p v i chuNn m c k toán “H p nh t kinh doanh”. Các kho n i u ch nh phù h p i v i ph n s h u c a nhà u tư trong lãi, l sau ngày mua kho n u tư ư c th c hi n cho: (a) Kh u hao TSC (căn c vào giá tr h p lý); (b) Phân b d n các kho n chênh l ch gi a giá g c c a kho n u tư và ph n s h u c a nhà u tư theo giá tr h p lý c a tài s n thu n có th xác nh ư c. 13. Nhà u tư áp d ng phương pháp v n ch s h u ph i s d ng báo cáo tài chính hi n hành c a công ty liên k t ư c l p cùng ngày v i báo cáo tài chính c a nhà u tư. Khi không th th c hi n ư c i u ó thì các báo cáo tài chính l p vào nh ng ngày khác nhau m i ư c s d ng. 14. Khi báo cáo tài chính hi n hành c a công ty liên k t ư c l p khác ngày v i báo cáo tài chính c a nhà u tư, vi c i u ch nh ph i ư c th c hi n cho các nh hư ng c a các s ki n và giao d ch tr ng y u gi a nhà u tư và công ty liên k t phát sinh gi a ngày l p báo cáo tài chính c a nhà u tư và ngày l p báo cáo tài chính c a công ty liên k t. 15. Báo cáo tài chính c a nhà u tư ph i áp d ng các chính sách k toán th ng nh t cho các giao d ch và s ki n gi ng nhau phát sinh trong các trư ng h p tương t . Trư ng h p công ty liên k t áp d ng chính sách k toán khác v i nhà u tư cho các giao d ch và s ki n gi ng nhau phát sinh trong các trư ng h p tương t , khi s d ng báo cáo tài chính c a công ty liên k t, nhà u tư ph i th c hi n các i u ch nh thích h p n u áp d ng phương pháp v n ch s h u. Trư ng h p nhà u tư không th c hi n ư c các i u ch nh ó thì ph i gi i trình trong B n thuy t minh báo cáo tài chính c a mình. 16. N u công ty liên k t có c phi u ưu ãi c t c ư c n m gi b i các c ông bên ngoài thì nhà u tư ph i tính toán ph n s h u c a mình trong lãi ho c l t công ty liên k t sau khi i u ch nh c t c ưu ãi, k c khi vi c tr c t c chưa ư c thông báo. 17. Theo phương pháp v n ch s h u, n u ph n s h u c a nhà u tư trong kho n l c a công ty liên k t l n hơn ho c b ng giá tr ghi s c a kho n u tư, nhà u tư không ph i ti p t c ph n ánh các kho n l phát sinh sau ó trên báo cáo tài chính h p nh t tr khi nhà u tư có nghĩa v th c hi n thanh toán thay cho công ty liên k t các kho n n mà nhà u tư ã m b o ho c cam k t tr . Trong trư ng h p này, giá tr kho n u tư ư c trình bày trên báo cáo tài chính là b ng không (0). N u sau ó công ty liên k t ho t ng có lãi, nhà u tư ch ư c ghi nh n ph n s h u c a mình
trong kho n lãi ó sau khi ã bù p ư c ph n l thu n chưa ư c h ch toán trư c ây. Các kho n t n th t 18. N u có b ng ch ng là kho n u tư vào công ty liên k t có th b t n th t, doanh nghi p ph i áp d ng các quy nh c a ChuNn m c “T n th t tài s n". Thu thu nh p 19. Thu thu nh p doanh nghi p phát sinh t kho n u tư trong công ty liên k t (n u có) ư c h ch toán phù h p v i chuNn m c k toán “Thu thu nh p doanh nghi p”. Các kho n m c ng u nhiên 20. Khi có phát sinh kho n m c ng u nhiên, nhà u tư ph i trình bày kho n m c ngoài d tính ó phù h p v i các quy nh c a ChuNn m c “D phòng, n ph i tr và tài s n ng u nhiên”. Trình bày báo cáo tài chính 21. Trong báo cáo tài chính, nhà u tư ph i trình bày: (a) Danh sách các công ty liên k t kèm theo các thông tin v ph n s h u và t l (%) quy n bi u quy t, n u t l này khác v i ph n s h u; và (b) Các phương pháp ư c s d ng k toán các kho n u tư vào công ty liên k t. 22. Các kho n u tư vào công ty liên k t h ch toán theo phương pháp v n ch s h u ph i phân lo i như các tài s n dài h n và ph n ánh thành m t kho n m c riêng bi t trên B ng cân i k toán h p nh t. Ph n s h u c a nhà u tư v lãi ho c l c a nh ng kho n u tư ó ph i trình bày thành m t kho n m c riêng bi t trong Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh h p nh t./. CHU N M C S 08 THÔNG TIN TÀI CHÍNH V NH NG KHO N V N GÓP LIÊN DOANH (Ban hành và công b theo Quy t nh s 234/2003/Q -BTC ngày 30 tháng 12 năm 2003 c a B trư ng B Tài chính) QUY NNH CHUNG 01. M c ích c a chuNn m c này là quy nh và hư ng d n các nguyên t c và phương pháp k toán v các kho n v n góp liên doanh, g m: Các hình th c liên doanh, báo cáo tài chính riêng và báo cáo tài chính h p nh t c a các bên góp v n liên doanh làm cơ s cho vi c ghi s k toán và l p báo cáo tài chính c a các bên góp v n liên doanh. 02. ChuNn m c này áp d ng cho k toán nh ng kho n v n góp liên doanh, g m: Ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát; Tài s n ư c ng ki m soát; Cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát.
03. Các thu t ng s d ng trong chuNn m c này ư c hi u như sau: Liên doanh: Là th a thu n b ng h p ng c a hai ho c nhi u bên cùng th c hi n ho t ng kinh t , mà ho t ng này ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh. Các hình th c liên doanh quy nh trong chuNn m c này g m: - H p ng h p tác kinh doanh dư i hình th c liên doanh ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát; -H p ng h p tác kinh doanh dư i hình th c liên doanh tài s n ư c ng ki m soát; -H p ng liên doanh dư i hình th c thành l p cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát. Ki m soát: Là quy n chi ph i các chính sách tài chính và ho t ng i v i m t ho t ng kinh t liên quan n góp v n liên doanh nh m thu ư c l i ích t ho t ng kinh t ó. ng ki m soát: Là quy n cùng chi ph i c a các bên góp v n liên doanh v các chính sách tài chính và ho t ng i v i m t ho t ng kinh t trên cơ s th a thu n b ng h p ng. nh hư ng áng k : Là quy n ư c tham gia vào vi c ưa ra các quy t nh v chính sách tài chính và ho t ng c a m t ho t ng kinh t nhưng không ph i là quy n ki m soát hay quy n ng ki m soát i v i nh ng chính sách này. Bên góp v n liên doanh: Là m t bên tham gia vào liên doanh và có quy n ng ki m soát i v i liê n doanh ó. Nhà u tư trong liên doanh: Là m t bên tham gia vào liên doanh nhưng không có quy n ng ki m soát i v i liên doanh ó. Phương pháp v n ch s h u: Là phương pháp k toán mà kho n v n góp trong liên doanh ư c ghi nh n ban u theo giá g c, sau ó ư c i u ch nh theo nh ng thay i c a ph n s h u c a bên góp v n liên doanh trong tài s n thu n c a cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát. Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh ph i ph n ánh l i ích c a bên góp v n liên doanh t k t qu ho t ng kinh doanh c a cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát. Phương pháp giá g c: Là phương pháp k toán mà kho n v n góp liên doanh ư c ghi nh n ban u theo giá g c, sau ó không ư c i u ch nh theo nh ng thay i c a ph n s h u c a bên góp v n liên doanh trong tài s n thu n c a cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát. Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh ch ph n ánh kho n thu nh p c a bên góp v n liên doanh ư c phân chia t l i nhu n thu n lu k c a liên doanh phát sinh sau khi góp v n liên doanh. N I DUNG C A CHU N M C Các hình th c liên doanh
04. ChuNn m c này c p n 3 hình th c liên doanh: H p ng h p tác kinh doanh dư i hình th c ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh (ho t ng ư c ng ki m soát); H p ng h p tác kinh doanh dư i hình th c liên doanh tài s n ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh (tài s n ư c ng ki m soát); H p ng liên doanh dư i hình th c thành l p cơ s kinh doanh m i ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh (cơ s ư c ng ki m soát). Các hình th c liên doanh có 2 c i m chung như sau: (a) Hai ho c nhi u bên góp v n liên doanh h p tác v i nhau trên cơ s tho thu n b ng h p ng; và (b) Th a thu n b ng h p ng thi t l p quy n ng ki m soát. Th a thu n b ng h p ng 05. Th a thu n b ng h p ng phân bi t quy n ng ki m soát c a các bên góp v n liên doanh v i l i ích c a kho n u tư t i nh ng công ty liên k t mà trong ó nhà u tư có nh hư ng áng k (xem ChuNn m c k toán s 07 “K toán các kho n u tư vào công ty liên k t”). ChuNn m c này quy nh nh ng ho t ng mà h p ng không thi t l p quy n ng ki m soát thì không ph i là liên doanh. 06. Tho thu n b ng h p ng có th ư c th c hi n b ng nhi u cách, như: Nêu trong h p ng ho c biên b n tho thu n gi a các bên góp v n liên doanh; nêu trong các i u kho n hay các quy ch khác c a liên doanh. Th a thu n b ng h p ng ư c trình bày b ng văn b n và bao g m các n i dung sau: (a) Hình th c ho t ng, th i gian ho t ng và nghĩa v báo cáo c a các bên góp v n liên doanh; (b) Vi c ch nh Ban qu n lý ho t ng kinh t c a liên doanh và quy n bi u quy t c a các bên góp v n liên doanh; (c) Ph n v n góp c a các bên góp v n liên doanh; và (d) Vi c phân chia s n phNm, thu nh p, chi phí ho c k t qu c a liên doanh cho các bên góp v n liên doanh. 07. Th a thu n b ng h p ng thi t l p quy n ng ki m soát i v i liên doanh m b o không m t bên góp v n liên doanh nào có quy n ơn phương ki m soát các ho t ng c a liên doanh. Th a thu n trong h p ng cũng nêu rõ các quy t nh mang tính tr ng y u t ư c m c ích ho t ng c a liên doanh, các quy t nh này òi h i s th ng nh t c a t t c các bên góp v n liên doanh ho c a s nh ng ngư i có nh hư ng l n trong các bên góp v n liên doanh theo quy nh c a chuNn m c này.
08. Th a thu n b ng h p ng có th ch nh rõ m t trong các bên góp v n liên doanh m nhi m vi c i u hành ho c qu n lý liên doanh. Bên i u hành liên doanh không ki m soát liên doanh, mà th c hi n trong khuôn kh nh ng chính sách tài chính và ho t ng ã ư c các bên nh t trí trên cơ s th a thu n b ng h p ng và y nhi m cho bên i u hành. N u bên i u hành liên doanh có toàn quy n quy t nh các chính sách tài chính và ho t ng c a ho t ng kinh t thì bên ó là ngư i ki m soát và khi ó không t n t i liên doanh. H p ng h p tác kinh doanh dư i hình th c liên doanh ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh 09. Ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát là ho t ng c a m t s liên doanh ư c th c hi n b ng cách s d ng tài s n và ngu n l c khác c a các bên góp v n liên doanh mà không thành l p m t cơ s kinh doanh m i. M i bên góp v n liên doanh t qu n lý và s d ng tài s n c a mình và ch u trách nhi m v các nghĩa v tài chính và các chi phí phát sinh trong quá trình ho t ng. Ho t ng c a liên doanh có th ư c nhân viên c a m i bên góp v n liên doanh ti n hành song song v i các ho t ng khác c a bên góp v n liên doanh ó. H p ng h p tác kinh doanh thư ng quy nh căn c phân chia doanh thu và kho n chi phí chung phát sinh t ho t ng liên doanh cho các bên góp v n liên doanh. 10. Ví d ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát là khi hai ho c nhi u bên góp v n liên doanh cùng k t h p các ho t ng, ngu n l c và k năng chuyên môn s n xu t, khai thác th trư ng và cùng phân ph i m t s n phNm nh t nh. Như khi s n xu t m t chi c máy bay, các công o n khác nhau c a quá trình s n xu t do m i bên góp v n liên doanh m nhi m. M i bên ph i t mình trang tr i các kho n chi phí phát sinh và ư c chia doanh thu t vi c bán máy bay, ph n chia này ư c căn c theo tho thu n ghi trong h p ng. 11. M i bên góp v n liên doanh ph i ph n ánh các ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát trong báo cáo tài chính c a mình, g m: (a) Tài s n do bên góp v n liên doanh ki m soát và các kho n n ph i tr mà h ph i gánh ch u; (b) Chi phí ph i gánh ch u và doanh thu ư c chia t vi c bán hàng ho c cung c p d ch v c a liên doanh. 12. Trong trư ng h p ho t ng kinh doanh ư c ng ki m soát, liên doanh không ph i l p s k toán và báo cáo tài chính riêng. Tuy nhiên, các bên góp v n liên doanh có th m s k toán theo dõi và ánh giá hi u qu ho t ng kinh doanh trong vi c tham gia liên doanh. H p ng h p tác kinh doanh dư i hình th c liên doanh tài s n ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh 13. M t s liên doanh th c hi n vi c ng ki m soát và thư ng là ng s h u i v i tài s n ư c góp ho c ư c mua b i các bên góp v n liên doanh và ư c s d ng cho m c ích c a liên doanh. Các tài s n này ư c s d ng mang l i l i ích cho các
bên góp v n liên doanh. M i bên góp v n liên doanh ư c nh n s n phNm t vi c s d ng tài s n và ch u ph n chi phí phát sinh theo tho thu n trong h p ng. 14. Hình th c liên doanh này không òi h i ph i thành l p m t cơ s kinh doanh m i. M i bên góp v n liên doanh có quy n ki m soát ph n l i ích trong tương lai thông qua ph n v n góp c a mình vào tài s n ư c ng ki m soát. 15. Ho t ng trong công ngh d u m , hơi t và khai khoáng thư ng s d ng hình th c liên doanh tài s n ư c ng ki m soát. Ví d m t s công ty s n xu t d u khí cùng ki m soát và v n hành m t ư ng ng d n d u. M i bên góp v n liên doanh s d ng ư ng ng d n d u này v n chuy n s n phNm và ph i gánh ch u m t ph n chi phí v n hành ư ng ng này theo tho thu n. M t ví d khác i v i hình th c liên doanh tài s n ư c ng ki m soát là khi hai doanh nghi p cùng k t h p ki m soát m t tài s n, m i bên ư c hư ng m t ph n ti n nh t nh thu ư c t vi c cho thuê tài s n và ch u m t ph n chi phí cho tài s n ó. 16. M i bên góp v n liên doanh ph i ph n ánh tài s n ư c ng ki m soát trong báo cáo tài chính c a mình, g m: (a) Ph n v n góp vào tài s n ư c ng ki m soát, ư c phân lo i theo tính ch t c a tài s n; (b) Các kho n n ph i tr phát sinh riêng c a m i bên góp v n liên doanh; (c) Ph n n ph i tr phát sinh chung ph i gánh ch u cùng v i các bên góp v n liên doanh khác t ho t ng c a liên doanh; (d) Các kho n thu nh p t vi c bán ho c s d ng ph n s n phNm ư c chia t liên doanh cùng v i ph n chi phí phát sinh ư c phân chia t ho t ng c a liên doanh; (e) Các kho n chi phí phát sinh liên quan n vi c góp v n liên doanh. 17. M i bên góp v n liên doanh ph i ph n ánh trong báo cáo tài chính các y u t liên quan n tài s n ư c ng ki m soát: (a) Ph n v n góp vào tài s n ư c ng ki m soát, ư c phân lo i d a trên tính ch t c a tài s n ch không phân lo i như m t d ng u tư. Ví d : ư ng ng d n d u do các bên góp v n liên doanh ng ki m soát ư c x p vào kho n m c tài s n c nh h u hình; (b) Các kho n n ph i tr phát sinh c a m i bên góp v n liên doanh, ví d : N ph i tr phát sinh trong vi c b ti n mua ph n tài s n góp vào liên doanh; (c) Ph n n ph i tr phát sinh chung ph i ch u cùng v i các bên góp v n liên doanh khác t ho t ng c a liên doanh; (d) Các kho n thu nh p t vi c bán ho c s d ng ph n s n phNm ư c chia t liên doanh cùng v i ph n chi phí phát sinh ư c phân chia t ho t ng c a liên doanh; và
(e) Các kho n chi phí phát sinh liên quan n vi c góp v n liên doanh, ví d : Các kho n chi phí liên quan n tài s n ã góp vào liên doanh và vi c bán s n phNm ư c chia. 18. Vi c h ch toán tài s n ư c ng ki m soát ph n ánh n i dung, th c tr ng kinh t và thư ng là hình th c pháp lý c a liên doanh. Nh ng ghi chép k toán riêng l c a liên doanh ch gi i h n trong nh ng chi phí phát sinh chung có liên quan n tài s n ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh và cu i cùng do các bên góp v n liên doanh ch u theo ph n ư c chia ã tho thu n. Trong trư ng h p này liên doanh không ph i l p s k toán và báo cáo tài chính riêng. Tuy nhiên, các bên góp v n liên doanh có th m s k toán theo dõi và ánh giá hi u qu ho t ng kinh doanh trong vi c tham gia liên doanh. H p ng liên doanh dư i hình th c thành l p cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh 19. Cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát b i các bên góp v n liên doanh (cơ s ư c ng ki m soát) òi h i ph i có s thành l p m t cơ s kinh doanh m i. Ho t ng c a cơ s này cũng gi ng như ho t ng c a các doanh nghi p khác, ch khác là th a thu n b ng h p ng gi a các bên góp v n liên doanh quy nh quy n ng ki m soát c a h i v i các ho t ng kinh t c a cơ s này. 20. Cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát ch u trách nhi m ki m soát tài s n, các kho n n ph i tr , thu nh p và chi phí phát sinh t i ơn v mình. Cơ s kinh doanh này s d ng tên c a liên doanh trong các h p ng, giao d ch kinh t và huy ng ngu n l c tài chính ph c v cho các m c ích c a liên doanh. M i bên góp v n liên doanh có quy n ư c hư ng m t ph n k t qu ho t ng c a cơ s kinh doanh ho c ư c chia s n phNm c a liên doanh theo th a thu n c a h p ng liên doanh. 21. Ví d m t cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát: (a) Hai ơn v trong nư c h p tác b ng cách góp v n thành l p m t cơ s kinh doanh m i do hai ơn v ó ng ki m soát kinh doanh trong m t ngành ngh nào ó; (b) M t ơn v u tư ra nư c ngoài cùng góp v n v i m t ơn v nư c ó thành l p m t cơ s kinh doanh m i do hai ơn v này ng ki m soát; (c) M t ơn v nư c ngoài u tư vào trong nư c cùng góp v n v i m t ơn v trong nư c thành l p m t cơ s kinh doanh m i do hai ơn v này ng ki m soát. 22. M t s trư ng h p, cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát v b n ch t gi ng như các hình th c liên doanh ho t ng ư c ng ki m soát ho c tài s n ư c ng ki m soát. Ví d : các bên góp v n liên doanh có th chuy n giao m t tài s n ư c ng ki m soát, như ng d n d u, vào cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát vì các m c ích khác nhau. Tương t như v y, các bên góp v n liên doanh có th óng góp vào cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát m t s tài s n mà các tài s n này s ch u s i u hành chung. M t s ho t ng ư c ng ki m soát có th là vi c thành l p m t cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát th c hi n m t s ho t ng như thi t k m u mã, nghiên c u th trư ng tiêu th , d ch v sau bán hàng.
23. Cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát ph i t ch c công tác k toán riêng như các doanh nghi p khác theo quy nh c a pháp lu t hi n hành v k toán. 24. Các bên góp v n liên doanh góp v n b ng ti n ho c b ng các tài s n khác vào liên doanh. Ph n v n góp này ph i ư c ghi s k toán c a bên góp v n liên doanh và ph i ư c ph n ánh trong các báo cáo tài chính như m t kho n m c u tư vào cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát. Báo cáo tài chính riêng c a bên góp v n liên doanh 25. Bên góp v n liên doanh l p và trình bày kho n v n góp liên doanh trên báo cáo tài chính riêng theo phương pháp giá g c. Báo cáo tài chính h p nh t c a các bên góp v n liên doanh 26. N u bên góp v n liên doanh l p báo cáo tài chính h p nh t thì trong báo cáo tài chính h p nh t ph i báo cáo ph n v n góp c a mình vào cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát theo phương pháp v n ch s h u. 27. Bên góp v n liên doanh ng ng s d ng phương pháp v n ch s h u k t ngày bên góp v n liên doanh k t thúc quy n ng ki m soát ho c không có nh hư ng áng k i v i cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát. Trư ng h p ngo i tr i v i phương pháp v n ch s h u 28. Bên góp v n liên doanh ph i h ch toán các kho n v n góp sau ây theo phương pháp giá g c: (a) Kho n v n góp vào cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát ư c mua và gi l i bán trong tương lai g n (dư i 12 tháng); và (b) Kho n v n góp vào cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát ho t ng trong i u ki n có nhi u h n ch kh t khe lâu dài làm gi m áng k kh năng chuy n v n v bên góp v n liên doanh. 29. Vi c s d ng phương pháp v n ch s h u là không h p lý n u ph n v n góp vào cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát ư c mua và gi l i bán trong kho ng th i gian dư i 12 tháng. i u này cũng không h p lý khi cơ s kinh doanh ho t ng trong i u ki n có nhi u h n ch kh t khe lâu dài làm gi m áng k kh năng chuy n v n v bên góp v n liên doanh. 30. Trư ng h p cơ s kinh doanh ư c ng ki m soát tr thành công ty con c a m t bên góp v n liên doanh, thì bên góp v n liên doanh này ph i h ch toán các kho n v n góp liên doanh c a mình theo quy nh t i ChuNn m c k toán s 25 “Báo cáo tài chính h p nh t và k toán kho n u tư vào công ty con”. Nghi p v giao d ch gi a bên góp v n liên doanh và liên doanh
31. Trư ng h p bên góp v n liên doanh góp v n b ng tài s n vào liên doanh thì vi c h ch toán các kho n lãi hay l t nghi p v giao d ch này ph i ph n ánh ư c b n ch t c a nó. N u bên góp v n liên doanh ã chuy n quy n s h u tài s n thì bên góp v n liên doanh ch ư c h ch toán ph n lãi ho c l có th xác nh tương ng cho ph n l i ích c a các bên góp v n liên doanh khác. Bên góp v n liên doanh ph i h ch toán toàn b giá tr b t kỳ kho n l nào n u vi c góp v n b ng tài s n ư c th c hi n v i giá tr ánh giá l i th p hơn giá tr thu n có th th c hi n ư c c a tài s n lưu ng ho c giá tr còn l i c a tài s n c nh. 32. Trư ng h p bên góp v n liên doanh bán tài s n cho liên doanh thì vi c h ch toán các kho n lãi hay l t nghi p v giao d ch này ph i ph n ánh ư c b n ch t c a nó. N u bên góp v n liên doanh ã chuy n quy n s h u tài s n và tài s n này ư c liên doanh gi l i chưa bán cho bên th ba c l p thì bên góp v n liên doanh ch ư c h ch toán ph n lãi ho c l có th xác nh tương ng cho ph n l i ích c a các bên góp v n liên doanh khác. N u liên doanh bán tài s n này cho bên th ba c l p thì bên góp v n liên doanh ư c ghi nh n ph n lãi, l th c t phát sinh t nghi p v bán tài s n cho liên doanh. Bên góp v n liên doanh ph i h ch toán toàn b giá tr b t kỳ kho n l nào n u vi c bán tài s n cho liên doanh ư c th c hi n v i giá th p hơn giá tr thu n có th th c hi n ư c c a tài s n lưu ng ho c giá tr còn l i c a tài s n c nh. 33. Trư ng h p bên góp v n liên doanh mua tài s n c a liên doanh thì vi c h ch toán các kho n lãi hay l t nghi p v giao d ch này ph i ph n ánh ư c b n ch t c a nghi p v ó. N u bên góp v n liên doanh mua tài s n c a liên doanh và chưa bán l i tài s n này cho m t bên th ba c l p thì bên góp v n liên doanh ó không ph i h ch toán ph n lãi c a mình trong liên doanh thu ư c t giao d ch này. N u bên góp v n liên doanh bán tài s n cho m t bên th ba c l p thì ư c ghi nh n ph n lãi th c t tương ng v i l i ích c a mình trong liên doanh. Bên góp v n liên doanh ph i h ch toán ph n l c a mình trong liên doanh phát sinh t giao d ch này theo phương pháp h ch toán ph n lãi trình bày o n này, tr khi các kho n l này ã ư c ghi nh n ngay do giá mua th p hơn giá tr thu n có th th c hi n ư c c a tài s n lưu ng ho c giá tr còn l i c a tài s n c nh. Báo cáo ph n v n góp liên doanh trong báo cáo tài chính c a nhà u tư 34. Nhà u tư trong liên doanh nhưng không có quy n ng ki m soát, ph i h ch toán ph n v n góp liên doanh tuân theo quy nh c a chuNn m c k toán “Công c tài chính”. Trư ng h p nhà u tư có nh hư ng áng k trong liên doanh thì ư c h ch toán theo ChuNn m c k toán s 07 “K toán các kho n u tư vào công ty liên k t”.