intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 5 xác định đúng từ loại tiếng Việt

Chia sẻ: Lê Thị Mai Trâm | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:18

619
lượt xem
74
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Môn Tiếng Việt rất quan trọng đối với học sinh cấp bậc tiểu học, nếu học tốt bộ môn này nó sẽ giúp các em học tốt hơn các phân môn của bộ môn Tiếng Việt như: Nó sẽ giúp thêm cho môn Tập làm văn, vế câu sẽ trau chuốt hơn, diễn đạt bằng ngôn ngữ rõ ràng mạch lạc, biết sàng lọc để đưa hình ảnh hay vào trong bài. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo sáng kiến kinh nghiệm "Giúp học sinh lớp 5 xác định đúng từ loại tiếng Việt". Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 5 xác định đúng từ loại tiếng Việt

  1. S¸ng kiÕn kinh nghiªm Tªn SKKN: “ Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt.” I. §Æt vÊn ®Ò: Môc tiªu giáo TiÓu häc lµ gi¸o dôc toµn diÖn cho trÎ tõ 6 ®Õn 11 tuæi cã nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ: Khoa häc tù nhiªn, khoa häc x· héi vµ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu. Thùc hiÖn chñ tr¬ng d¹y ®ñ m«n ë Trêng TiÓu häc, ngµnh gi¸o dôc ®· kh«ng ngõng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc trong tÊt c¶ c¸c m«n häc nãi chung. Mỗi môn học đều góp phần hình thành  và phát triển nhân cách của trẻ, cung cấp cho các em những tri thức cần thiết   để phục vụ cho cuộc sống, học tập và sinh hoạt sao cho tốt nhất và có hiệu   quả cao.            Môn Tiếng Việt rất quan trọng đối với học sinh cấp bậc tiểu học nói   chung,  ở lớp tôi nói riêng. Nếu học tốt bộ môn này nó sẽ giúp các em học tốt   hơn các phân môn của bộ môn Tiếng Việt như: Nó sẽ giúp thêm cho môn Tập  làm văn,  vế câu sẽ trau chuốt hơn, diễn đạt bằng ngôn ngữ rõ ràng mạch lạc,  biết sàng lọc để đưa hình ảnh hay vào trong bài. Nó còn giúp cho bộ môn chính  tả như viết đúng, ít lỗi hơn. Trong bộ môn kể chuyện, các em sẽ biết cách kể  hay, hấp dẫn người nghe hơn. Học tốt bộ môn này nó còn giúp cho việc học   và nắm bắt kiến thức các môn học khác một cách dể dàng hơn.     Được phân công dạy lớp 5, qua một thời gian giảng dạy tôi thấy học sinh   của mình rất cố gắng học tập tất cả các môn học đặc biệt là môn Tiếng Việt.  Nhưng trong thực tế  khi học đến từ  loại Tiếng Việt thì nhiều em còn lúng   túng. Với suy nghĩ: "Làm thế  nào để  học sinh nắm chắc kiến thức này và tự  tin trong học tập?" nên tôi đã quyết định chọn đề tài: “Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt.” để viết sáng kiến kinh nghiệm II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: 1. Cơ sở lý luận      Mục tiêu của môn Tiếng Việt ở tiểu học là: Hình thành và phát triển ở học  sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao   tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy học  Tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác của tư  duy, c ung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn  ho¸, văn học của Việt Nam và nước  ngoài.        Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ  gìn sự  trong   sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt  Nam trong xã hội chủ nghĩa. Các kiến thức về Từ loại trong phân môn Luyện từ và câu ®ãng vai trß rÊt lín trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã. 2. Cơ sở thực tiễn: Ở  trong trường tiểu học môn Tiếng  Việt giữ  vai trò  đặc  biệt  quan   trọng, nó góp phần đắc lực vào việc thực hiện mục tiêu đào tạo thế  hệ trẻ ở  Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 1
  2. S¸ng kiÕn kinh nghiªm tiểu học theo đặc trưng bộ  môn của mình. Việc dạy Tiếng Việt trong nhà   trường nhằm tạo cho học sinh năng lực sử dụng Tiếng Việt  giao tiếp và học  tập. Thông qua việc học Tiếng Việt, nhà trường rèn luyện cho các em năng  lực tư duy, phương pháp suy nghĩ, giáo dục các em những tư tưởng lành mạnh,   trong sáng, góp phần hình thành nhân cách cho học sinh. Môn Tiếng Việt  ở  tiểu học bao gồm nhiều phân môn. Mỗi phân môn  đều có nhiệm vụ riêng song mục đích cuối cùng của chúng ta là cung cấp cho   học sinh những kiến thức phổ thông về ngôn ngữ. Trên cơ sở đó rèn luyện kỹ  năng nghe, nói, đọc, viết nhằm giúp học sinh vận dụng các từ đã học vào phân   môn tập làm văn vốn rất hạn chế bởi việc hiểu nghĩa từ loại chưa chính xác. Trong quá trình thực tế  trức tiếp giảng dạy tôi thấy học sinh trường   tiểu học nói chung, học sinh lớp 5A nói riêng việc xác định  từ loại Tiếng Việt  và vận dụng từ loại Tiếng Việt vào các kỹ năng nói, viết vẫn con nhiều hạn   chế do một số nguyên nhân sau:  ­ Do không phân định đúng ranh giới của từ mà học sinh xác định từ loại  sai. ­ Nhiều em không nắm được khái niệm "từ  loại" nên không hiểu đúng   yêu cầu của bài tập. ­ Khi xác định từ  loại học sinh còn gặp khó khăn trong những trường   hợp mà nghĩa của từ hoặc dấu hiệu hình thức không rõ ràng. ­ Thời gian luyện tập, số tiết luyện tập về từ loại Tiếng Vi ệt  ở chương   trình lớp 5 còn chưa được nhiều. 3 .  Kh¶o s¸t t×nh h×nh ë trêng Sau đây là bảng thống kê kết quả  của học sinh lớp 5A làm một số bài   tập về thực hành từ loại Tiếng việt có trong chương trình tiểu học hiện hành   khi chưa thực hiện đề tài này. KÕt Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu qu¶ S.L % S.L % S.L % S.L % T.S HS 20 1 5 5 25 5 25 9 45 4 - Quá trình thực hiện : A. biện pháp 1. Giúp học sinh nắm chắc lí thuyết về từ loại Các từ loại cơ bản của  T.V Danh từ   Động từ    Tính từ Đại từ   Quan hệ  từ ĐT  ĐT  Chỉ t/c  Chỉ t/c ở  Đại từ  DT  DT  chỉ  chỉ  chung  mức độ  chỉ  chung riêng trạng  hoạt  không kèm  cao nhất ngôi Tªn SKKN: Giópthái häc sinhđộlíp ng 5 x¸c ®Þnh m ức đ ộ ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 2
  3. S¸ng kiÕn kinh nghiªm  Ghi nhớ :       ­ Dựa vào sự giống nhau về đặc điểm ngữ pháp, các từ được phân ra thành   từng loại, gọi là từ loại.       ­ Từ loại là các loại từ có chung đặc điểm ngữ pháp và ý nghĩa khái quát.       ­ Các từ loại cơ bản của Tiếng Việt gồm : Danh từ, động từ, tính từ, đại  từ, Quan hệ từ .  a. Danh từ: a.1.  Danh từ  là những từ  chỉ  sự  vật (người, vật, hiện tượng, khái niệm   hoặc đơn vị. Ví dụ:­ Chỉ người: Ông, bà, bố, me, thầy giáo , cô giáo, học sinh... ­ Chỉ vật: Nhà, bàn, ghế, cây, sách, vở, sông ... ­ Chỉ hiện tượng: Gió, bão, nắng, mưa ... ­ Chỉ đơn vị: cơn,… a.2. Muốn biết một từ có phải là danh từ không thì cần phải thử xem: ­ Thêm vào trước nó một từ  chỉ  số  lượng (một, hai, vài, những,các...)  xem có được không, nếu được thì đó là một danh từ. Ví dụ: + Hai học sinh; vài cái ghế, những cái bàn , chiếc xe đạp…  ( học sinh, cái ghế, cái bàn, xe đạp là danh từ) ­ Thêm vào sau nó một từ chỉ trỏ (nay, ấy, kia, đó...) xem có được không   nếu được thì đó là một danh từ. Ví dụ: Học sinh ấy; cái bàn kia,  xe đạp đó, cái ghế đó…  ( học sinh, cái ghế, cái bàn, xe đạp là danh từ). a.3. Danh từ có nhiều loại:   phân biệt danh từ chung với danh từ riêng:.       * Danh từ chung: là tên gọi chung của một loại sự vật.  VD: Học sinh, cây cối, bàn ghế, công nhân, thành phố...       * Danh từ riêng: là tên gọi riêng của một loại sự vật. VD: Kim Đồng, núi Trường Sơn, Hà Nội,….  a.4. Trong câu, danh từ (Đứng một mình hoặc kèm theo các từ phụ thuộc)   có thể làm nhiều chức vụ khác nhau: Làm chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ. b. Động từ: b.1. Động từ là những từ chỉ hoạt động, trạng thái của sự vật. VD: ­ Chỉ hoạt động của người: Ngủ, chạy, đi, viết…              ­ Chỉ trạng thái của sự vật: đổ, bay, phi,…         - Đặc điểm ngữ pháp nổi bật nhất của ĐT chỉ trạng thái là : nếu như ĐT   chỉ hoạt động, hành động có thể kết hợp với từ  xong ở phía sau (ăn xong, đọc  xong ,...) thì ĐT chỉ trạng thái không kết hợp với xong  ở phía sau (không nói :  còn xong, hết xong, kính trọng xong, ...).        b.2. Trong TV có một số loại ĐT chỉ trạng thái sau : +  ĐT chỉ trạng thái tồn tại (hoặc trạng thái không tồn tại) : còn, hết, có,... Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 3
  4. S¸ng kiÕn kinh nghiªm +   ĐT chỉ trạng thái biến hoá : thành, hoá,... +   ĐT chỉ trạng thái tiếp thụ : được, bị, phải, chịu,... +   ĐT chỉ trạng thái so sánh : bằng, thua, hơn, là,...      ­ Một số “ nội ĐT” sau đây cũng được coi là ĐT chỉ trạng thái :  nằm, ngồi,   ngủ, thức, nghỉ  ngơi, suy nghĩ, đi ,đứng , lăn, lê, vui, buồn , hồi hộp, băn   khoăn, lo lắng,...Các từ này có một số đặc điểm sau :       + Một số từ chuyển nghĩa thì được coi là ĐT chỉ trạng thái (trạng thái tồn  tại).        VD :    Bác đã đi rồi sao Bác ơi! (Tố Hữu )                   Bác ấy đứng tuổi rồi .      + Một số từ mang đặc điểm ngữ pháp của TT ( kết hợp được với các từ chỉ  mức độ )      + Một số từ vừa được coi là ĐT chỉ hành động, lại vừa được coi là ĐT chỉ  trạng thái.       ­ Các ‘ngoại ĐT” sau đây cũng được coi là ĐT chỉ trạng thái ( trạng thái   tâm lí ) :  yêu, ghét , kính trọng, chán, thèm,, hiểu,...Các từ  này mang đặc  điểm ngữ pháp của TT, có tính chất trung gian giữa ĐT và TT.       ­ Có một số ĐT chỉ hành động dược sử dụng như một ĐT chỉ trạng thái.           VD :    Trên tường treo một bức tranh rất đẹp.          ­ ĐT chỉ  trạng thái mang một số  đặc điểm về  ngữ  pháp và ngữ  nghĩa  giống như TT. Vì vậy, chúng có thể làm vị ngữ trong câu kể : Ai thế nào ?  c.Tính từ: c.1. Tính từ là những  từ miêu tả đặc điểm hoặc tính chất của sự vật, hoạt   động, trạng thái Ví dụ :  ­ Xanh, đỏ, xanh biếc, đỏ thắm (chỉ màu sắc)       ­ Vuông, tròn, thon (chỉ hình thể)       ­ To, nhỏ,dài, ngắn...(chỉ kích thước)       ­ Nặng, nhẹ, nhiều, ít...(chỉ khối lượng, dung lượng)       ­ Tốt, xấu, thông minh...(chỉ phẩm chất) c.2 . Có hai loại tính từ:        * Tính từ chỉ tính chất chung, không có mức độ. Ví dụ: Xanh, đỏ, dài, tốt... * Tính từ chỉ tính chất có xác định mức độ  hoặc có tác dụng gợi tả hình  ảnh, cảm xúc. Ví dụ: Xanh biếc, gầy nhom, chi chít... c.3. Phân biệt từ chỉ đặc điểm, từ chỉ tính chất, từ chỉ trạng thái :       ­ Từ chỉ đặc điểm :      VD : + Từ chỉ đặc điểm bên ngoài : Cao, thấp, rộng , hẹp, xanh, đỏ,...               + Từ chỉ đặc điểm bên trong : tốt ,ngoan, chăm chỉ, bền bỉ,...       ­ Từ chỉ tính chất :      VD : Tốt, xấu, ngoan, hư, nặng ,nhẹ,sâu sắc, nông cạn, suôn sẻ, hiệu quả,   thiết thực,... Như  vậy, đối với HS tiểu học, khi phân biệt ( một cách tương đối) từ  chỉ  đặc điểm và từ  chỉ  tính chất, GV có thể  tạm thời cho rằng :  Từ  chỉ  đặc  Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 4
  5. S¸ng kiÕn kinh nghiªm điểm thiên về nêu các đặc điểm bên ngoài , còn từ chỉ tính chất thiên về nêu  các đặc điểm bên trong của sự  vật, hiện tượng. Một quy  ước mang tính sư  phạm như  vậy được coi là hợp lí và giúp HS tránh được những thắc mắc   không cần thiết trong quá trình học tập.   ** Cách phân bi   ệt các DT,    ĐT,TT dễ lẫn lộn  :       Để phân biệt các DT, ĐT,TT dễ lẫn lộn, ta thường dùng các phép liên kết (  kết hợp ) với các phụ từ. *Danh từ :        ­ Có khả năng kết hợp với các từ  chỉ  số  lượng như  :  mọi, một, hai, ba,  những, các,...  ở  phía trước ( những  tình cảm, những khái niệm, những  lúc,  những nỗi đau,...)       ­ DT kết hợp được với các từ chỉ định : này, kia, ấy, nọ ,đó,... ở phía sau   (hôm ấy, trận đấu này, tư tưởng đó,... )       ­ DT có khả năng tạo câu hỏi với từ nghi vấn  “ nào” đi sau ( lợi ích nào ?  chỗ nào? khi nào?...)       ­ Các ĐT và TT đi kèm : sự, cuộc, nỗi, niềm, cái,...  ở phía trước thì tạo  thành một DT mới ( sự hi sinh, cuộc đấu tranh, nỗi nhớ, niềm vui,...)       ­ Chức năng ngữ pháp thay đổi cũng cũng dẫn đến sự thay đổi về thể loại: V.D: Sạch sẽ là mẹ sức khoẻ. ( sạch sẽ (TT) đã trở thành DT ) * Động từ :       ­ Có khả năng kết hợp với các phụ từ mệnh lệnh :  hãy , đừng , chớ,... ở  phía trước ( hãy nhớ, đừng băn khoăn, chớ hồi hộp,...)       ­ Có thể tạo câu hỏi bằng cách đặt sau chúng từ bao giờ hoặc bao lâu (TT  không có khả năng này ) (đến bao giờ? chờ bao lâu?...) *Tính từ :       ­ Có khả năng kết hợp được với các từ chỉ mức độ như  :  rất , hơi, lắm,  quá, cực kì, vô cùng,... (rất tốt, đẹp lắm,...) * Lưu ý : Các ĐT chỉ cảm xúc ( trạng thái ) như  : yêu, ghét, xúc động,...  cũng kết hợp được với các từ :rất, hơi, lắm,.... Vì vậy, khi còn băn khoăn một  từ nào đó là ĐT hay TT thì nên cho thử kết hợp với  hãy, đừng , chớ,...Nếu kết  hợp được thì đó là ĐT. d. Đại từ: d. 1. Đại từ dung để thay thế cho danh từ, động từ hoặc tính từ trong câu. Ví dụ: Cú chẳng có tổ, nó phai sống trong những hốc cây tăm tối, d.2. Trong giao tiếp người ta có thể dùng đại từ để xưng hô. Đó là  đại từ   chỉ ngôi. các đại từ chỉ ngôi thường dùng là : Ngôi thứ nhất: Tôi, chúng tôi, tao, chúng tao Ngôi thứ hai : mày , chúng mày… Ngôi thứ ba : nó, chúng nó … * Danh từ  chỉ  người cùng thường được dùng trong xưng hô như  đại từ  chỉ  ngôi.      VD: anh , chị , ông , bà Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 5
  6. S¸ng kiÕn kinh nghiªm e. Từ chỉ quan hệ (quan hệ từ , từ nối)            e.1.  Từ  chỉ  quan hệ  là từ  dùng để  nối các từ  trong câu, các vế  câu   trong  một câu ghép … VD:    em  và hòa cùng đi chơi. Trời mưa nên đường trơn. B. Biện pháp 2. Thực hành các dạng bài tập về từ loại.  1.  Dạng bài tập khắc sâu khái niệm “từ loại”:       Ví dụ: Cho các từ  sau: núi đồi, rực rỡ, chen chúc, vườn, dụi dàng, ngọt,   thành phố, ăn, đánh đập. Hãy xếp những từ trên thành các nhóm theo hai cách: a, Dựa vào cấu tạo (từ đơn, từ ghép , từ láy) b, Dựa vào từ loại ( danh từ , động từ, tính từ)  ­ ở bài tập này học sinh phải củng cố về kiến thức thế nào là chia từ theo cấu   tạo và thế nào là chia từ theo từ loại. Các em sẽ dễ dàng làm được. ­ Nếu xếp theo cấu tạo từ, ta sẽ xếp như sau: + Từ đơn: vườn, ăn, ngọt + Từ ghép: núi đồi, thành phố, đánh đập + Từ láy: rực rỡ, dịu dàng, chen chúc ­ Nếu xếp theo từ loại, ta sẽ xếp như sau: + Danh từ: núi đồi, thành phố, vườn + Động từ: chen chúc, đánh đập, ăn + Tính từ: rực rỡ, dịu dàng, ngọt. 2. Dạng bài tập xác định từ loại cho từ.  Dạng này thường có 2 kiểu bài tập sau. Kiểu 1: Cho sẵn các từ yêu cầu học sinh xác định từ loại của các từ đó. Kiều 2: Xác định từ loại trong đợn thơ văn có sẵn:  VD Kiểu 1. Xác định từ loại của các từ sau: niềm vui, vui tươi, vui chơi, tình   yêu , yêu thương, đáng yêu. Để xác định từ loại của những từ này, ta xét ý nghĩa (chỉ đối tượng , chỉ  hành động hay chỉ  tính chất) cũng như  thử  các khả  năng kết hợp của chúng.  Có thể nói : ­ những niềm vui ­ rất yêu thương           ­ hãy yêu thương   ­ hãy vui chơi ­ tình yêu ấy                ­ rất đáng yêu Sau đó học sinh trình bày: DT ĐT TT vui tươi Niềm vui vui chơi   Tình yêu đáng yêu yêu thương      Kiểu 2: Xác định từ loại trong đợn thơ văn có sẵn:      VD1: Xác định động từ, danh từ, tính từ trong hai câu thơ của Bác Hồ: “ Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay Vượn hót chim kêu suỗt cả ngày” Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 6
  7. S¸ng kiÕn kinh nghiªm  ­ ở bài tập này, học sinh cần phải xác định ranh giới các từ rồi xét ý nghĩa và  các khả năng kết hợp của từ rồi xếp.         “ Cảnh / rừng / Việt Bắc / thật là / hay Vượn / hót / chim / kêu / suốt cả ngày” DT ĐT TT cảnh   ,   rừng   ,   Việt   Bắc,   hót, kêu hay vượn , chim , ngày      VD 2: Xác định động từ, danh từ, tính từ trong các câu sau: Chú chuốn chuồn nước tung cánh bay vọt lên . Cái bóng chú nhỏ  xíu  lướt nhanh trên mặt hồ . Mặt hồ trải rộng mênh mong và lặng sóng.          ­ ở bài tập này, học sinh cần phải xác định ranh giới các từ rồi xét ý nghĩa  và các khả năng kết hợp của từ rồi xếp.   Chú/ chuốn chuồn nước/ tung cánh/ bay/ vọt/ lên /. Cái bóng/ chú/ nhỏ  xíu/  lướt/ nhanh/trên/ mặt hồ /. Mặt hồ /trải rộng/ mênh mông/ và/ lặng sóng. DT ĐT TT QH từ chú, chuốn chuồn nước,  trải   rộng,   tung   cánh,  nhỏ   xíu,   mênh  Trên, Cái  bóng,  chú, mặt  hồ,  bay,   vọt   lên,   lướt  mông,   lặng  và mặt hồ  nhanh  sóng 3. Dạng bài tập xác  định từ loại trong các từ khó phân định ranh giới. VD: Tìm tính từ trong khổ thơ sau: Việt Nam đẹp khắp trăm miền, Bốn mùa một sắc trời riêng đất này. Xóm làng, đồng ruộng, rừng cây, Non cao gió dựng, sông đầy nắng chang Xum xuê xoài biếc, cam vàng Dừa nghiêng, cau thẳng, hàng hàng nắng soi.   ­  Ở   bài tập này học sinh xác định các tính  từ  :  đẹp,  cao,  đầy,  xum xuê,   nghiêng,   thẳng   một   cách   dễ   dàng.   Khi   xét   đến   :  “trời   riêng”,   “xoài   biếc”,   “nắng chang”các em lúng túng không biết đây là một từ  hay hai từ  nên nhiều  em xác định từ loại sai. Vậy giáo viên phải củng cố và khắc sâu kiến thức này:  chỉ cho các em biết đây là hai từ đơn và các tính từ là “riêng” “biếc” “chang”. 4. Dạng bài tập xác định từ  loại trong những trường hợp dấu hiệu hình   thứ từ loại không rõ: VD: Xác định từ loại của các từ trong các thành ngữ sau: Đi ngược, về xuôi Nước chảy, đá mòn                                            Nhìn xa trông rộng                                            Nước ch ảy bèo trôi       Các từ loại học sinh xác định nhanh và rõ ràng chính xác là “đi, về” “chảy”,   “trôi”, nhìn, trông” là động từ; “nước, đá” “nước, bèo” là danh từ; “xa,rộng” là  tính từ. Nhưng các em lúng túng và hay xếp các từ “ngược”, “xuôi”là động từ,   Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 7
  8. S¸ng kiÕn kinh nghiªm “mòn” tính từ. Vậy giáo viên phải phân tích ý nghĩa của từ và hướng dẫn học   sinh xếp từ “ngược” “xuôi”,là tính từ, “mòn” là động từ chứ không phải là tính  từ. DT ĐT TT nước, đá, nước, bèo đi,   về,   chảy,   trôi,  ngược, xuôi, xa, rộng nhìn, trông, mòn       Lưu ý:  ở  dạng này học sinh có thể cho thêm một số  ví dụ  để  xác định từ  loại. 5. Dạng bài tập xác định từ loại trong các trường hợp chuyển từ loại theo   một kiểu cấu tạo nào đó. Ví dụ 1: Xác định từ loại của các từ sau:                ­ vui, buồn, đau khổ, đẹp     ­ niềm vui, nỗi buồn, cái đẹp, sự đau khổ  ­  ở  bài tập này, học sinh phải nắm được các từ  “ vui, buồn, đau khổ” là các   động từ chỉ trạng thái. Còn từ “đẹp” là tính từ. Phải nắm được quy tắc cấu tạo từ: sự, cuộc, nỗi, niềm đi kèm với động   từ  hoặc tính từ  thì tạo thành một danh từ mới. Đó là các danh từ  trừu tượng   “niềm vui”, “ nỗi buồn”, “sự đau khổ”, “ cái đẹp” Ví dụ 2:        “ Sầu riêng thơm mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi , béo cái   béo của trứng gà, ngọt cái ngọt của mật ong già hạn” a) Hãy tìm các tính từ có trong câu văn. b) Nhận xét các từ loại: cái béo, mùi thơm        ­ Ở bài tập này học sinh cần vận dụng kiến thức về quy tắc cấu tạo từ và   ý  nghĩa của từ để  xác định từ  loại và tìm được các tính từ  trong bài là: “thơm”,   “béo”, “ngọt”, “già”       Nhờ có sự kết hợp từ: cái béo, mùi thơm… là các danh từ. 1:     Xác định từ loại của những từ được gạch chân dưới đây :    1.    Anh ấy đang suy nghĩ.    2.  Những suy nghĩ của anh ấy rất sâu sắc.    3.  Anh ấy sẽ kết luận sau.    4.  Những kết luận của anh ấy rất chắc chắn.    5.  Anh ấy ước mơ nhiều điều.    6. Những ước mơ của anh ấy thật lớn lao.      +   Ở bài tập này học sinh phải dựa vào ý nghĩa của từ trong văn cảnh.         ­ Từ “suy nghĩ ”, “kết luận”, ước mơ”  vốn là động từ nhưng trong các  câu 2, 4, 6 thì không còn là động từ nhờ vào sự kết hợp . Các động từ kết hợp   với từ “những” nê n nó là danh từ.  Vậy Các từ “suy nghĩ ”, “kết luận”, ước mơ  ở câu 1 , 3, 5 là động từ còn các  từ “suy nghĩ ”, “kết luận”, ước mơ   ở câu 2, 4, 6 là danh từ Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 8
  9. S¸ng kiÕn kinh nghiªm 6. Dạng bài tập xác định từ loại tuỳ trong văn cảnh mà từ loại cũng có thể   thay đổi.        VD: Xác định từ loại của từ “ danh dự” trong câu văn sau: “ Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh  dự đứng trang nghiêm”        ­ ở bài tập này học sinh phải dựa vào ý nghĩa của từ trong văn cảnh.        ­ Từ “danh dự” vốn là danh từ        ­ Trong câu văn: Từ được sử dụng để chỉ đặc điểm nên ta xếp từ “ danh   dự” vào từ loại là tính từ.    VD2: Xác định từ loại của từ “ ngược”, “xuôi” trong 2 câu văn sau:. 1.  Đi ngược về xuôi.      2. Họ đang ngược Thái Nguyên, còn tôi xuôi Thái Bình      Ở bài này ta thấy : + từ “ ngược”, “xuôi” ở câu 1 là tính từ.                                    + từ “ ngược”, “xuôi” ở câu 1 là động từ 7. Dạng bài tập xác định từ loại khi thay thế danh từ bằng đại từ chỉ ngôi. Ví dụ: Thay thế danh từ bằng đại từ  chỉ  ngôi thích hợp để  câu văn không bị  lặp. a) Một con quạ khát nước , con quạ tìm thấy một cái lọ. b) Tấm đi qua cầu, Tấm vô ý đánh rơi chiếc giày xuống nước. * Học sinh phải có nhận xét danh từ được lặp lại.  ­ ở câu a là “ con quạ”. ­ ở câu b là Tấm.    Việc lặp từ làm cho câu văn không hay vậy ta có thể thay các danh từ bị lặp  lại đó bằng các đại từ thích hợp:      Từ “ con quạ” có thể thay bằng đại từ “nó”.     Từ “ Tấm” có thể thay bằng từ “nàng”.  8. Dạng bài tập xác định chức vụ ngữ pháp của một từ loại khi nó đứng ở   những vị trí khác nhau.  VD: Xác định từ loại của từ thật thà và chỉ rõ nó giữ chức vụ ngữ pháp trong  câu. a) Chị Loan rất thật thà b)  Thật thà  là phẩm chất đẹp đẽ của chị Loan.  * ở bài  tập này, học sinh dựa vào ý nghĩa của từ để xác định “thật thà” là tính   từ. ­ ở câu a: từ giữ chức vụ vị ngữ ­ ở câu b: từ giữ chức vụ chủ ngữ 9. Dạng bài tập hướng dẫn học sinh biết vận dụng từ loại để đặt câu. Ví dụ : Đặt câu có tính từ làm vị ngữ và một câu có tính từ làm chủ ngữ. ­ ở bài tập này học sinh phải nắm vững kiến thức về từ loại và kiến thứ  đặt   câu và có thể đặt như sau ­ Anh bộ đội rất dũng cảm.                 ­  Bạn Hà có chiếc cặp mới.                          VN                                                          VN C. Biện pháp 3. Tổ chức các trò chơi để củng cố kiến thức từ loại. Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 9
  10. S¸ng kiÕn kinh nghiªm  Trò chơi thứ nhất: “ Ai nhanh , ai đúng” a­ Chuẩn bị: Các băng giấy có ghi sẵn từ. Hai bảng phụ có kẻ sẵn 3 cột : Danh từ , Động từ . Tính từ. b­ Cách tiến hành: Chọn hai đội chơi, mỗi đội có 5 em, xếp hai hàng. Đặt tên cho hai đội. Mỗi em sẽ nhặt một băng giấy và gắn vào cột từ  loại. Đội nào nhanh chính xác sẽ thắng. Các em khác cổ vũ cho hai đội chơi. * Mục đích của trò chơi: củng cố kiến thứ từ loại, rèn tư duy nhanh.  Trò chơi thứ hai:  VD1: “ Điền danh từ”  a­ Chuẩn bị  hai bảng phụ  có chép sẵn và các băng giấy có ghi các   danh từ cần điền: con diều, con sóng, con tàu, con thuyền, con mắt. Các dòng thơ được chép sẵn trên bảng phụ: ……… cưỡi sóng ra khơi. ……… chao lượn ngang trời hè vui. ……… dừng lại sân ga. Đầy vơi………… hiền hoà dòng sông ……… của sổ tam hồn. b­ Cách tiến hành:    Chọn 5 em một đội và có 2 đội thi. Nếu đội nào gắn các danh từ  đúng và  nhanh sẽ thắng. * Mục đích: Luyện điền nhanh danh từ dựa vào ý nghĩa của câu thơ. VD2: “ Điền động từ” a) Chuẩn bị             ­ Các động từ  được ghi sẵn vào các băng giấy: vỗ, tha, nhuộm, đánh   thức, dậy, rải. ­ Ghi vào 2 bảng phụ hoặc 2 tờ giấy to đoạn thơ: “ Tiếng chim ……. lá cành Tiếng chim …… chồi xanh … cùng Tiếng chim …… cánh bầy ong Tiếng chim …… nắng  … đồng vàng thơm” b) Cách tiến hành: Chọn 2 đội chơi, mỗi đội có 4 học sinh. Mỗi học sinh điền   một dòng thơ cho đúng. Sau đó mỗi đội cử  một bạn đọc diễn cảm đoạn thơ,   biết nhấn mạnh vào các động từ vừa điền. Tính điểm mỗi đội có 2 phần : ­ Điền nhanh, đúng. ­ Đọc thơ hay. * Mục đích của trò chơi: Luyện tập sử  dụng động từ  đúng chỗ  nhằm  hoàn thiện nội dung đoạn thơ gợi tả tiếng chim buổi sớm và cảm nhận được  cách dùng từ sinh động trong đoạn thơ hay. VD3: “ Điền tính từ” a) Chuẩn bị:  Ghi các tính từ chỉ màu trắng ra các băng giấy: trắng phau, trắng  bệch, trắng xoá , trắng hồng, trắng nõn, trắng bạc.   ­ Viết các câu có chỗ trống trên bảng phụ. Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 10
  11. S¸ng kiÕn kinh nghiªm Giáo viên gắn các từ nhưng sai ý nghĩa vào chỗ trống (2 bảng gắn các từ  khác nhau)      Tuyết rơi trắng phau một màu Vườn chim chiều xế trắng xóa cánh cò Da trắng bệch người ốm o Bé khoẻ đôi má non tơ trắng bệch Sơn len trắng hồng như bông Làn mây trắng nõn bồng bềnh trời xanh. b) Cách tiến hành:   Chọn 2 đội chơi , mỗi đội có 6 em. Mỗi em lên sửa lại   một câu. Nếu còn thời gian các em vẫn liên tiếp lên sửa lại cho đến khi hết   giờ. Đáp án:                          Tuyết rơi trắng xoá một màu Vườn chim chiều xế trắng phau cánh cò Da trắng bệch người ốm o Bé khoẻ đôi má non tơ trắng hồng Sơn len trắng nõn như bông Làn mây trắng bệch bồng bềnh trời xanh. - Mục đích: Luyện cách dùng tính từ  chỉ  màu trắng với các sắc độ  khác  nhau có tác dụng gợi tả. Làm giàu vốn từ chỉ màu trắng thường dùng trong các   đoạn văn miêu tả III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN Qua việc cung cấp kiến thức cơ  bản về  từ  loại và ho học sinh thực   hành  các dạng bài tập về  xác định và sử  dụng từ  loại đối với họ  sinh lớp 5 , tôi  nhận  thấy: 1. Học sinh đã nắm vững về thuật ngữ từ loại. 2. Phân biệt các từ loại cơ bản: danh từ, động từ, tính từ  nhanh , chính   xác, ít bị nhầm lẫn. 3. Biết sử dụng các từ loại trong câu văn đúng chỗ. 4. Học sinh tự tin , hào hứng khi họ đến phần này. 5. Kết quả môn học được nâng cao. Sau đây là bảng thống kê kết quả của học sinh lớp 5A làm một số bài tập   về thực hành từ loại Tiếng việt có trong chương trình tiểu học hiện hành khi   đã thực hiện đề tài này. KÕt Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu qu¶ S.L % S.L % S.L % S.L % T.S HS 20 5 25% 7 35% 8 40% 0 0% IV. PHẦN KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 11
  12. S¸ng kiÕn kinh nghiªm Lớp 5 là lớp cuối cấp của bậc tiểu học. Vì vậy các em cần có kiến thức  vững chắc về từ loại Tiếng Việt để có thể học tốt ở trung học cơ sở. Là một   người giáo viên tiểu học, tôi đã lưu ý nghiên cứu nội dung và phương pháp  truyền thụ, có một hệ  thống các bài tập giúp học sinh thực hành để  củng cố  kiến thức này. Đặc biệt luôn phải lấy học sinh làm trung tâm, khuyến khích   các em tìm tòi và tự rút ra những kết luận cho mình. Có như vậy, các em mới   nhớ  kỹ, nhớ  lâu những kiến thức mới khám phá. Đặc biệt, tôi rất chú ý thời  điểm và thời lượng tung ra các dạng bài tập phù hợp. Vì vậy nên bước đầu có   những kết quả trong giảng dậy Tiếng Việt. Để giúp học sinh lớp 5 xác định đúng từ  loại Tiếng Việt theo yù chuû quan cuûa toâi, toâi caàn chuù yù nhöõng quan ñieåm sau: 1. Giaùo duïc ñöôïc yù thöùc ham hoïc taäp cho hoïc sinh ngay töø ñaàu vì aán töôïng ñaàu tieân raát quan troïng. 2.  Yeâu caàu baét buoäc hoïc sinh phaûi hoïc thuoäc loøng phần lí thuyết về từ loại. 3. Treân cô sôû noäi dung chöông trình toaùn ôû lôùp 4, 5 giaùo vieân phaûi heä thoáng hoaù kieán thöùc, cung cấp thêm  một  số  dấu  hiệu  khác.  Đồng  thời  rèn kyõ naêng xác  định,  coù bieän phaùp loàng gheùp phuø hôïp vôùi giaûng daïy, oân, luyeän taäp trong töøng baøi tập cuï theå. 4. Phaûi taïo ñöôïc tình huoáng coù vaán ñeà buoäc caùc em phaûi töï tìm caùch thaùo gôõ coù nhö vaäy môùi phaùt trieån ñöôïc naêng löïc tö duy saùng taïo cuûa hoïc sinh. 5.   Phaûi daïy cho hoïc sinh töï làm caùc baøi taäp töông ñoái míi, nhöõng baøi đòi hoûi coù nhöõng tìm toøi saùng taïo trong caùch giaûi. Tõ nh÷ng ®iÒu ®· nãi ë trªn t«i cã mét sè kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt nh sau: - §èi víi gi¸o viªn: Mçi ngêi GV cÇn ph¶i t×m tßi ®Ó biÕt cách xác  định từ loại ngoài các kiến thức ở SGK. - §èi víi tæ chuyªn m«n, chuyªn m«n nhµ trêng cÇn tổ  chức các  chuyên đề về từ loại. Trên đây là đề xuất sáng kiến của tôi. Tôi rất mong được sự đóng góp ý  kiến của các đồng nghiệp, của BGH nhà trường và của cấp trên.              T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!                                                                Hà Tĩnh, ngày 01 tháng 4 năm 2013 Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 12
  13. S¸ng kiÕn kinh nghiªm Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 13
  14. S¸ng kiÕn kinh nghiªm §Ò c¬ng s¸ng kiÕn kinh nghiÖm Hä vµ tªn: Phan TrÝ Dòng §¬n vÞ: Trêng TiÓu häc S¬n Mai Tªn SKKN: “Sö dông b¶n ®å t duy trong d¹y häc ph©n m«n ®Þa lÝ líp 5” M«n: §Þa lÝ líp 5 PhÇn I §Æt vÊn ®Ò: Môc tiªu têng TiÓu häclµ gi¸o dôc toµn diÖn cho trÎ tõ 6 ®ªnd 11 tuæi: ®ã lµ nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ: Khoa häc tù nhiªn, khoa häc x· héi vµ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu. Thùc hiÖn chñ tr¬ng d¹y ®ñ m«n ë Trêng TiÓu häc, ngµnh gi¸o dôc ®· kh«ng ngõng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc trong tÊt c¶ c¸c m«n häc nãi chung. Ph©n m«n §Þa lÝ líp 5 nãi riªng ®ßi hái trong qu¸ tr×nh d¹y häc ngêi gi¸o viªn ph¶i lu«n ®æi míi ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc d¹y häc mét c¸ch linh ho¹t ®Ó lµm sao ®¹t ®îc c¸c yªu c©u: + VÒ kiÕn thøc: -  Học sinh có hiểu biết cơ bản, ban đầu về  địa lý tự  nhiên, địa lý kinh  tế­xã hội của Việt Nam, của các châu lục và một số nướ c trên thế giới. + VÒ kÜ n¨ng:          ­ Học sinh có ý thức sử dụng các giác quan để quan sát môi trường xung  quanh, các sơ đồ, lược đồ, bản đồ, học sinh sử dụng một số thuật ngữ khoa  học đơn giản phù hợp để mô tả và nói về : một số đặc điểm địa hình, về hoạt  động kinh tế, xã hội ở các vùng trên đất nước Việt Nam, mét sè níc trªn thÕ giíi.           ­ Học sinh biết so sánh, khái quát hoá để tìm ra mối quan hệ, tác động  qua lại để giải thích một vài hiện tượng đơn giản           ­  Học sinh biết so sánh, khái quát hoá để tìm ra mối quan hệ, tác động  qua lại để giải thích một vài hiện tượng đơn giản          + VÒ th¸i ®é:          ­ Học sinh có sự ham thích các hoạt động, sưu tầm các tư liệu, mẫu vật,  hình  ¶nh…phôc vô bµi häc VËy lµm thÕ nµo ®ể thực hiện những yêu cầu trên tôi mạnh dạn chọn  và bắt tay vào viÕt S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: “ Sö dông b¶n ®å t duy trong d¹y häc ph©n m«n ®Þa lÝ líp 5” Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 14
  15. S¸ng kiÕn kinh nghiªm PhÇn II Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: 1 . C¬ së lÝ luËn: Con ®êng nhËn thøc cña häc sinh tiÓu häc lµ tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t duy trõu tîng, tõ t duy trõu tîng ®Õn thùc tiÔn.Bản đồ tư duy  là hình thức ghi chép sử dụng màu sắc, hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý   tưởng. Bản đồ tư duy một công cụ tổ chức tư duy nền tảng, có thể miêu tả nó   là một kĩ thuật hình họa với sự kết hợp giữa từ ngữ, hình ảnh, đường nét, màu  sắc phù hợp với cấu trúc, hoạt động và chức năng của bộ não, giúp con người   khai thác tiềm năng vô tận của bộ não.            Cơ chế hoạt động của Bản đồ tư duy  chú trọng tới hình ảnh, màu sắc,   với các nhánh. Bản đồ  tư  duy là công cụ  đồ  họa nối các hình  ảnh có liên hệ  với nhau vì vậy có thể vận dụng Bản đồ tư duy vào hỗ trợ dạy học kiến thức  mới, củng cố kiến thức sau mỗi tiết học, ôn tập hệ  thống hóa kiến thức sau   mỗi chương,... Vì thế, vận dụng bản đồ tư duy trong dạy học  §Þa lÝ sẽ giúp  học sinh có phương pháp học hợp lý      2. C¬ së thùc tiÔn: - Sö dông B¶n ®å t duy trong d¹y häc m«n ®Þa lÝ gióp häc sinh nhí bµi cã hÖ thèng, nhí bÒn vµ nhí cã l«gich. - Häc sinh yªu thÝch m«n häc vµ cã høng thó häc tËp. - Cïng trªn 1 Bản đồ tư duy gi¸o viªn híng ®Õn dîc tõng ®èi tîng häc sinh vµ ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o cña c¸c em.  3. Thùc tr¹ng: a. CÊu tróc ch¬ng tr×nh. b. Kh¶o s¸t t×nh h×nh ë trêng. - Häc sinh cha ®îc lµm quen víi b¶n ®å t duy nªn sö dông cha thµnh th¹o.       ­ Gi¸o viªn tiÓu häc cha ®îc tiÕp xóc nhiÒu víi b¶n ®å t duy.      ­ Tµi liªu vÒ B¶n ®å t duy kh«ng cã s½n mµ ®ßi hái ngêi gi¸o viªn cÇn tù t×m hiÓu néi dung bµi ®Ó thiÕt kÕ B¶n ®å t duy cho phï hîp nªn gi¸o viªn cßn ng¹i. 4. TiÕt kÕ bµi d¹y trªn c¬ së “ Sö dông b¶n ®å t duy trong d¹y häc m«n ®Þa lÝ líp 5” 5. Bµi häc kinh nghiÖm PhÇn III KÕt luËn kiÕn nghÞ Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 15
  16. S¸ng kiÕn kinh nghiªm §Ò c¬ng s¸ng kiÕn kinh nghiÖm Hä vµ tªn: Phan TrÝ Dòng §¬n vÞ: Trêng TiÓu häc S¬n Mai Tªn SKKN: “Sö dông b¶n ®å t duy trong d¹y häc ph©n m«n ®Þa lÝ líp 5” M«n: §Þa lÝ líp 5 PhÇn I §Æt vÊn ®Ò: Môc tiªu têng TiÓu häclµ gi¸o dôc toµn diÖn cho trÎ tõ 6 ®ªnd 11 tuæi: ®ã lµ nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ: Khoa häc tù nhiªn, khoa häc x· héi vµ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu. Thùc hiÖn chñ tr¬ng d¹y ®ñ m«n ë Trêng TiÓu häc, ngµnh gi¸o dôc ®· kh«ng ngõng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc trong tÊt c¶ c¸c m«n häc nãi chung. Ph©n m«n §Þa lÝ líp 5 nãi riªng ®ßi hái trong qu¸ tr×nh d¹y häc ngêi gi¸o viªn ph¶i lu«n ®æi míi ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc d¹y häc mét c¸ch linh ho¹t ®Ó lµm sao ®¹t ®îc c¸c yªu c©u: + VÒ kiÕn thøc: -  Học sinh có hiểu biết cơ bản, ban đầu về  địa lý tự  nhiên, địa lý kinh  tế­xã hội của Việt Nam, của các châu lục và một số nướ c trên thế giới. + VÒ kÜ n¨ng:          ­ Học sinh có ý thức sử dụng các giác quan để quan sát môi trường xung  quanh, các sơ đồ, lược đồ, bản đồ, học sinh sử dụng một số thuật ngữ khoa  học đơn giản phù hợp để mô tả và nói về : một số đặc điểm địa hình, về hoạt  động kinh tế, xã hội ở các vùng trên đất nước Việt Nam, mét sè níc trªn thÕ giíi.           ­ Học sinh biết so sánh, khái quát hoá để tìm ra mối quan hệ, tác động  qua lại để giải thích một vài hiện tượng đơn giản           ­  Học sinh biết so sánh, khái quát hoá để tìm ra mối quan hệ, tác động  qua lại để giải thích một vài hiện tượng đơn giản          + VÒ th¸i ®é:          ­ Học sinh có sự ham thích các hoạt động, sưu tầm các tư liệu, mẫu vật,  hình  ¶nh…phôc vô bµi häc Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 16
  17. S¸ng kiÕn kinh nghiªm VËy lµm thÕ nµo ®ể thực hiện những yêu cầu trên tôi mạnh dạn chọn  và bắt tay vào viÕt S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: “ Sö dông b¶n ®å t duy trong d¹y häc ph©n m«n ®Þa lÝ líp 5” PhÇn II Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: 1 . C¬ së lÝ luËn: Con ®êng nhËn thøc cña häc sinh tiÓu häc lµ tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t duy trõu tîng, tõ t duy trõu tîng ®Õn thùc tiÔn.Bản đồ tư duy  là hình thức ghi chép sử dụng màu sắc, hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý   tưởng. Bản đồ tư duy một công cụ tổ chức tư duy nền tảng, có thể miêu tả nó   là một kĩ thuật hình họa với sự kết hợp giữa từ ngữ, hình ảnh, đường nét, màu  sắc phù hợp với cấu trúc, hoạt động và chức năng của bộ não, giúp con người   khai thác tiềm năng vô tận của bộ não.            Cơ chế hoạt động của Bản đồ tư duy  chú trọng tới hình ảnh, màu sắc,   với các nhánh. Bản đồ  tư  duy là công cụ  đồ  họa nối các hình  ảnh có liên hệ  với nhau vì vậy có thể vận dụng Bản đồ tư duy vào hỗ trợ dạy học kiến thức  mới, củng cố kiến thức sau mỗi tiết học, ôn tập hệ  thống hóa kiến thức sau   mỗi chương,... Vì thế, vận dụng bản đồ tư duy trong dạy học  §Þa lÝ sẽ giúp  học sinh có phương pháp học hợp lý      2. C¬ së thùc tiÔn: - Sö dông B¶n ®å t duy trong d¹y häc m«n ®Þa lÝ gióp häc sinh nhí bµi cã hÖ thèng, nhí bÒn vµ nhí cã l«gich. - Häc sinh yªu thÝch m«n häc vµ cã høng thó häc tËp. - Cïng trªn 1 Bản đồ tư duy gi¸o viªn híng ®Õn dîc tõng ®èi tîng häc sinh vµ ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o cña c¸c em.  3. Thùc tr¹ng: a. CÊu tróc ch¬ng tr×nh. b. Kh¶o s¸t t×nh h×nh ë trêng. - Häc sinh cha ®îc lµm quen víi b¶n ®å t duy nªn sö dông cha thµnh th¹o.       ­ Gi¸o viªn tiÓu häc cha ®îc tiÕp xóc nhiÒu víi b¶n ®å t duy.      ­ Tµi liªu vÒ B¶n ®å t duy kh«ng cã s½n mµ ®ßi hái ngêi gi¸o viªn cÇn tù t×m hiÓu néi dung bµi ®Ó thiÕt kÕ B¶n ®å t duy cho phï hîp nªn gi¸o viªn cßn ng¹i. Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 17
  18. S¸ng kiÕn kinh nghiªm 4. TiÕt kÕ bµi d¹y trªn c¬ së “ Sö dông b¶n ®å t duy trong d¹y häc m«n ®Þa lÝ líp 5” 5. Bµi häc kinh nghiÖm PhÇn III KÕt luËn kiÕn nghÞ Tªn SKKN: Gióp häc sinh líp 5 x¸c ®Þnh ®óng tõ lo¹i TiÕng viªt. 18
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2