intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết quy trình giải toán ở bậc THCS

Chia sẻ: Đặng Lê Bích Quân | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:23

163
lượt xem
20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết quy trình giải toán ở bậc THCS nhằm trang bị cho HS những kĩ năng cơ bản cần thiết để các em có thể sử dụng và viết được quy trình cho MTBT để hỗ trợ cho việc giải các bài toán. Nâng cao hiệu quả sử dụng MTCT để giải các bài toán số học, đại số và các bài toán liên quan khác, từ đó giúp cho việc phát hiện, tìm kiếm cách giải bài toán một cách sáng tạo, chính xác.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết quy trình giải toán ở bậc THCS

  1. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Phần A:       MỞ ĐẦU I.ĐẶT VẤN ĐỀ: 1.Thực trạng của vấn đề đòi hỏi có giải pháp mới để giải quyết: Th ự c t ế  cho th ấ y Toán h ọ c là n ề n t ả ng cho m ọ i ngành khoa  h ọ c, là chìa khóa v ạ n năng đ ể  khai phá và thúc đ ẩ y s ự  phát  tri ể n cho m ọ i ngành khoa h ọ c, kinh t ế , quân s ự ….Chính vì v ậ y  vi ệ c d ạ y và h ọ c b ộ  môn toán trong nhà tr ườ ng đóng vai trò vô  cùng quan tr ọ ng,nh ấ t là trong k ỉ  nguyên thông tin phát tri ể n nh ư  vũ bão thì đòi h ỏ i ng ườ i giáo viên ph ả i t ự  rèn luy ệ n đ ổ i m ớ i  ph ươ ng pháp, đ ầ u t ư  trí l ự c vào nghiên c ứ u h ọ c h ỏ i. Đ ể  nâng  cao ch ấ t l ượ ng d ạ y và h ọ c toàn ngành giáo d ụ c đã th ự c hi ệ n  d ạ y và h ọ c theo ph ươ ng pháp đ ổ i m ớ i , đ ố i v ớ i môn toán trong  tr ườ ng THCS cũng v ậ y ,ngoài nh ữ ng yêu c ầ u b ắ t bu ộ c v ề  đ ổ i  m ớ i ph ươ ng pháp d ạ y h ọ c nói chung thì môn toán cũng có  nh ữ ng yêu c ầ u riêng v ề  đ ổ i m ớ i .Vì là môn khoa h ọ c mũi nh ọ n ,  n ề n t ả ng cho các môn h ọ c khác do đó vi ệ c áp d ụ ng khoa h ọ c k ỹ  thu ậ t , công ngh ệ  thông tin vào d ạ y và h ọ c là đi ề u b ắ t bu ộ c . Th ự c hi ệ n nhi ệ m v ụ  năm h ọ c cũng nh ư  đ ượ c s ự  phân  công c ủ a Ban giám hi ệ u nhà tr ườ ng THCS Võ Xán , m ộ t năm  n ữ a tôi đ ượ c phân công b ồ i d ưỡ ng đ ộ i tuy ể n MTCT c ấ p Huy ệ n  chu ẩ n b ị  cho kì thi c ấ p t ỉ nh, qua quá trình b ồ i d ưỡ ng h ọ c sinh  gi ỏ i vài năm g ầ n đây b ả n thân tôi th ấ y vi ệ c s ử  d ụ ng máy tính  đ ể  th ự c hành gi ả i toán là công c ụ  vô cùng c ầ n thi ế t , h ọ c sinh  có h ứ ng thú h ọ c ,vì k ế t qu ả  chính xác ,nhanh đi ề u này cho th ấ y  trong m ộ t gi ờ  h ọ c, h ọ c sinh c ó nhi ề u th ờ i gian h ọ c th ự c hành ,  th ự c hành gi ả i toán t ạ i l ớ p giúp  h ọ c sinh ch ủ  đ ộ ng , t ự  giác  tham gia vào vi ệ c h ọ c còn giáo viên hoàn toàn ch ủ  đ ộ ng v ề  th ờ i  gian v ề  ki ế n th ứ c đóng vai trò ch ủ  đ ộ ng trong vi ệ c b ồ i d ưỡ ng .  H ơ n th ế  n ữ a nh ữ ng năm g ầ n đây các đ ề  thi h ọ c sinh gi ỏ i gi ả i  toán trên MTCT xu ấ t hi ệ n d ạ ng toán vi ế t qui trình và s ử  d ụ ng  vòng l ặ p đ ể  gi ả i toán ngày càng đa d ạ ng và ph ứ c t ạ p nó chi ế m  t ỉ  l ệ  l ớ n trong đ ề  , n ế u h ọ c sinh nào làm đ ượ c bài này thì n ắ m  ch ắ c gi ả i Toán học là bộ môn khoa học của nhân loại  một bộ môn khoa học  đa dạng về thể loại do đó không phải cứ  sử dụng MTBT để dạy toán và  học toán là giải quyết được hết các bài toán,có những bài toán đòi hỏi tính  Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 1
  2. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS tư duy ,logic rất cao ,và không phải cách giải nào cũng là duy nhất . Khi  trực tiếp dạy và học  toán THCS cũng như bồi dưỡng học sinh giỏi giải  toán trên MTBT , qua quá trình dạy và chấm bài làm của học sinh tôi thấy  nhiều học sinh nắm bắt kĩ thuật giải toán trên MTCT rất tốt nhiều em có  qui trình bấm phím rất hay có những giải pháp thông minh và sáng tạo.  Tuy nhiên phần lớn các em còn gặp lúng túng khi gặp bài toán viết qui  trình bấm phím nhất là những bài toán về dãy số, dự đoán công thức số  hạng tổng quát của dãy số,các qui trình vòng lặp sử dụng lệnh gán, giải  bài toán về lãi suất,...  Nên tôi mạnh dạn đưa ra những vấn đề: “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo  vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS”  nhằm giúp các em nắm  được cách giải các bài toán dạng này. 2. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới ­ Đề tài này nghiên cứu với một mục đích duy nhất là nhằm trang bị cho  HS những kĩ năng cơ bản cần thiết để các em có  thể sử dụng và viết  được qui trình cho MTBT để hỗ trợ cho việc giải các bài toán. Nâng cao  hiệu quả  sử dụng MTCT để giải các bài toán số học, đại số và các bài  toán liên quan khác.từ đó giúp cho việc phát hiện, tìm kiếm cách giải bài  toán một cách sáng tạo , chính xác. Việc biết cách lập ra qui trình để tính  các số hạng của dãy số còn hình thành cho học sinh những kỹ năng, tư duy  thuật toán rất gần với lập trình trong tin học ­ Giúp học sinh trong đội tuyển có thêm kĩ năng cần thiết để làm bài tốt  hơn nâng cao thành tích. ­ Nếu biết cách sử dụng đúng, hợp lý một qui trình bấm phím sẽ cho kết  quả nhanh, chính xác. Ngoài việc MTBT giúp cho việc giảm đáng kể thời  gian tính toán mà từ kết quả tính toán đó ta có thể dự đoán, ước đoán về  các tính chất của dãy số , dự đoán công thức số hạng tổng quát của dãy  số, ...từ đó giúp cho việc phát hiện, tìm kiếm cách giải bài toán một cách  sáng tạo. Việc biết cách lập ra qui trình để tính các số hạng của dãy số  còn hình thành cho học sinh những kỹ năng, tư duy thuật toán rất cần thiết  sau này. 3.Phạm vi nghiên cứu của đề tài: Sinh hoạt ngoại khoá thực hành giải toán trên MTCT tại trường THCS Võ  Xán.( Theo kế hoạch đã được bộ phận chuyên môn nhà trường duyệt)  Bồi dưỡng đội tuyển HSG giải toán trên MTCT của trường.  Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 2
  3. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Bồi dưỡng đội tuyển HSG giải toán trên MTCT của Huyện.  Các dạng bài tập có thể giải được bằng phép gán và vòng lặp có trong các  đề thi. II. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn có tính định hướng cho việc nghiên   cứu, tìm giải pháp cho đề tài: Cũng nh ư  m ọ i ng ườ i c ứ  nghĩ đã là máy tính thì ch ỉ  có đúng  không bao gi ờ  sai đ ượ c , nh ư ng không ai nghĩ l ạ i r ằ ng MTBT  do con ng ườ i s ả n xu ấ t ra nó ,vi ế t ph ầ n m ề m cho máy tính , do  đó máy tính không có c ả m xúc nh ư  con ng ườ i đ ượ c , nó ch ỉ   th ự c hành theo l ệ nh đã l ậ p trình trong nó . Đi ề u này không ph ả i  ai cũng hi ể u , ai cũng bi ế t .Do đó ng ườ i vi ế t qui trình đ ề u công  nh ậ n k ế t qu ả  không ki ể m tra l ạ i,ai l ạ i nghi ng ờ  m áy tính bao  gi ờ  , và c ứ  nh ư  th ế  t ấ t c ả  ni ề m tin , h ứ ng th ú b ị  d ậ p t ắ t  h ế t  khi k ế t qu ả  bài ki ể m tra ,bài thi b ị  đi ể m kém do k ế t qu ả  sai,  đi ề u đó  ả nh h ưở ng không nh ỏ  đ ế n k ế t qu ả  c ủ a các em nên vi ệ c  nghiên c ứ u tìm hi ể u  “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và  viết qui trình giải toán ở bậc THCS”  nhằm giúp các em tự tin hơn trong  việc viết qui trình và sử dụng vòng lặp. Việc biết cách lập ra qui trình để  tính các số hạng của dãy số, giải những bài toán có tính quy luật mà còn  hình thành cho các em những kỹ năng, tư duy thuật toán rất gần với lập  trình trong tin học. 2. Các biện pháp tiến hành, thời gian tạo ra giải pháp: Từ  năm học 2009 đến 2012 tôi được BGH  trường THCS Võ Xán  phân  công bồi dưỡng đội tuyển học sinh giải toán bằng MTCT . Bản thân cũng  như các đồng nghiệp khác  việc bồi dưỡng học sinh giỏi giải toán bằng  MTCT các cấp, là một vấn đề có nhiều trăn trở và khó khăn. Tôi mạnh  dạn áp dụng đề tài này vào việc bồi dưỡng  đội tuyển cấp trường và tham  gia bồi dưỡng học sinh giỏi MTCT chuẩn bị cho kì thi học sinh giỏi giải  toán trên MTCT cấp tỉnh hàng năm. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 3
  4. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Phần B:       NỘI DUNG ĐỀ TÀI I.M Ụ C TIÊU: Nh ư  đã đ ề  c ậ p  ở  ph ầ n c ơ  s ở  th ự c ti ễ n vi ệ c h ướ ng d ẫ n h ọ c  sinh s ử  d ụ ng MTCT vi ế t qui tr ình đ ể  gi ả i quy ế t các bài toán  còn nhi ề u h ạ n ch ế ,thi ế u ch ặ t ch ẽ  ,ch ính xác ,đi ề u này  ả nh  h ưở ng r ấ t l ớ n đ ế n k ế t qu ả  c ủ a các em. Qua b ồ id ưỡ ng h ọ c sinh  ở  tr ườ ng cũng nh ư  ch ấ m bài thi h ọ c sinh gi ỏ i MTCT c ấ p huy ệ n   tôi đã phát hi ệ n ra nh ữ ng sai sót đáng ti ế c c ủ a các em: Nhi ề u  h ọ c sinh không vi ế t đ ượ c qui trình ho ặ c vi ế t nh ư ng không  “ch ạ y” đ ượ c, cũng có th ể  các em vi ế t đ ượ c nh ư ng dài dòng  không chính xác, ng ắ n g ọ n. Đ ể  kh ắ c ph ụ c trình tr ạ ng trên và có đ ượ c:  Kĩ năng sử dụng  MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS  tôi xin trình  bày một số kinh nghiệm. II. MÔ T Ả  GI Ả I PHÁP C Ủ A Đ Ề  TÀI Mô t ả  đ ề  tài :“KĨ NĂNG SỬ DỤNG MTCT ĐỂ TẠO VÒNG LẶP  VÀ VIẾT QUI TRÌNH GIẢI TOÁN Ở BẬC THCS” ­ Trong đ ề  tài này tôi ch ỉ  gi ớ i thi ệ u nh ữ ng d ạ ng to án mà có th ể   dùng vòng l ặ p ho ặ c vi ế t qui trình trên MTCT VINACAL 570ES  PLUS đ ể  gi ả i. ­ Có hai cách đ ể  vi ế t qui trình: + Th ự c hi ệ n gán giá tr ị  c ủ a bi ế n sau đó m ớ i vi ế t qui trình. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 4
  5. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS + Vi ế t thu ậ t toán sau đó s ử  d ụ ng CACL đ ể  xác đ ị nh gía tr ị  c ủ a  bi ế n. ­ Các kĩ thu ậ t s ử  d ụ ng MTCT xem nh ư  đã bi ế t, tôi không gi ớ i  thi ệ u chi ti ế t cách b ấ m máy. Chú ý:Các phương pháp được trình bày dưới dạng các ví dụ cơ bản (^_^)!   CÁC D Ạ NG BÀI T Ậ P CÓ TH Ể  VI Ế T QUY TRÌNH VÀ S Ử   D Ụ NG VÒNG L Ặ P 1. TÍNH GIÁ TR Ị  C Ủ A BI Ể U TH Ứ C Ví d ụ  1 :  (Đ ề  thi HSG huy ệ n Tây S ơ n 2012 – 2013) 1 1 1 1 1 1.Cho bi ể u th ứ c  A = + + + ... + + 1 2 3 49 50 L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể  tính giá tr ị  c ủ a bi ể u  th ứ c A Tính giá tr ị  c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả  hi ể n th ị  trên màn  hình Đáp án: 1 Gán: 1èA;2èB. Vi ế t dòng l ệ nh:   A = A + : B = B + 1 B G ọ i CALC  ấ n liên t ụ c phím “=” đ ế n khi B có giá tr ị  50 thì đ ọ c  k ế t qu ả A = 4,499205338.  Ngoài cách này ta th ấ y đây là m ộ t t ổ ng c ủ a dãy mà t ử  luôn  50 1 b ằ ng 1 còn m ẫ u tăng thêm 1 đ ơ n v ị  ta có th ể  tính:    thì s ẽ   X =1 X cho k ế t qu ả  nhanh h ơ n. 2.Cho bi ể u th ứ c  A = 1 − 2 + 3 − 4 + ... + 25 − 26 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể  tính giá tr ị  c ủ a bi ể u  th ứ c A b)Tính giá tr ị  c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả  hi ể n th ị  trên màn  hình Đáp án: a)Gán: 1èA;2èB. Vi ế t dòng l ệ nh:   A = A + ( −1) B +1 B : B = B + 1 Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 5
  6. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS G ọ i CALC  ấ n liên t ụ c phím “=” đ ế n khi B có giá tr ị  26 thì đ ọ c  k ế t qu ả b)A = ­2,193917197 ( ( −1) ) 25 X  Ngoài cách này ta có th ể  tính:   X + 1  thì s ẽ  cho k ế t qu ả   X =0 nhanh h ơ n. 3. Cho biểu thức:        N =  20 + 12 20122001 + 20 + 12 20122002 + ... + 20 + 12 20122008 + 20 + 12 20122009 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể  tính giá tr ị  c ủ a bi ể u  th ứ c A b)Tính giá tr ị  c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả  hi ể n th ị  trên màn  hình Đáp án: a)Khai báo: A = A – 1: B =  20 + 12 A + B CALC 20122010 → A, 0 → B =  = … cho đến khi A = 20122001 thì dừng,  đọc kết quả ở B b)Kết quả: 232,05468 4. Cho biểu thức: 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1                    1 . 1 . 1 ... 1 ... 2 2 3 2 3 4 2 3 4 20 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể  tính giá tr ị  c ủ a bi ể u  th ứ c A b)Tính giá tr ị  c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả  hi ể n th ị  trên màn  hình Đáp án: 1            a)Khai báo: A = A + 1 : B = B +  :C = C. B A CALC 1→ A; 1 → B; 1→ C  … bấm =  cho đến khi A = 19 thì dừng, đọc  kết quả ở C            b) Kết quả: 17667,97575 Bài tập tương tự: 5.   Cho biểu thức sau :A =  2 3 3 4 4 ... 8 8 9 9 Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 6
  7. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể  tính giá tr ị  c ủ a bi ể u  th ứ c A b)Tính giá tr ị  c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả  hi ể n th ị  trên màn  hình 1 2 3 19 6. Cho biểu thức sau: A = ( + 3)2 + ( + 5) 2 + ( + 7) 2 + ... + ( + 39) 2 2 3 4 20 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể  tính giá tr ị  c ủ a bi ể u  th ứ c A b)Tính giá tr ị  c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả  hi ể n th ị  trên màn  hình 1 1 1 1 1 1 1 1 7.Cho S =  1 + + 2 + 1 + 2 + 2 + 1 + 2 + 2 + ... + 1 + 2 + 2 2 3 3 4 4 5 n ( n + 1) 2 a) Viết một quy trình bấm máy để tính S b) Tính  S(10); S(12) và S(2012) với 6 chữ số ở phần thập phân. 8. Tính giá trị gần đúng (chính xác đến 4 chữ số thập phân) biểu thức sau: 2 5 10 17 530 A= (1­  )3 +(  3 − )3 +(5­  )3 + (7­  )3 +...+ (45 ­  )3 1 2 3 2 3 4 3 4 5 4 5 6 23 24 25 29 X +1 2  HD: Khai báo :  ((2 X − 1 − )3 )   x =1 X ( X + 1)( X + 2) 9. Tính giá trị gần đúng ( chính xác đến 5 chu số thập phân ) biểu thức  sau: 1 2 3 19 A = ( + 3) 2 + ( + 5) 2 + ( + 7) 2 + ... + ( + 39) 2 2 3 4 20 18 X +1 HD: Khai báo :  ( + 2 X + 3) 2   x =0 X +2 Trong dạng toán này để  viết được qui trình gọn, nhanh chóng và   chính xác chúng ta cần tìm hiểu quy luật của dãy số và cần kèm theo  biến đếm để kiểm tra kết qủa dễ dàng hơn. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 7
  8. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS 2. SỬ  DỤNG LỆNH GÁN ĐỂ GIẢI PHƯƠNG TRÌNH NGHIỆM  NGUYÊN Ví dụ 2 : 1.Tìm cặp số ( x , y ) nguyên dương với x nhỏ nhất thỏa phương trình : 3 156 x 2 807 (12 x) 2 20 y 2 52 x 59 Đáp án: Theo ñeà cho : 3 156 x 2 807 (12 x) 2 20 y 2 52 x 59 20 y 2 3 156 x 2 807 (12 x) 2 52 x 59 Suy ra : 3 156 x 2 807 (12 x) 2 52 x 59 y 20 Qui trình : AÁn 0 SHIFT STO X Ghi vaøo maøn hình : X = X + 1 : Y =  156 x 2 + 807 + (12 x) 2 − 52 x − 59 3 20 AÁn = .  .  . = cho ñeán khi maøn hình hieän Y laø soá nguyeân döông thì döøng . Keát quaû Y = 29 öùng vôùi X = 11 ĐS  : x  =  11  ; y  =  29   2.Tìm các số nguyên dương x và y sao cho  x2 + 2y2 = 2009. Hướng dẫn:  x2 = 2009 − 2y2 �� 0 0 < y �31 Qui trình : 0 Y Y = Y + 1:X= (2009 − 2Y2 ) Ấn CACL bấm = liên tục đến khi nào x nhận giá trị nguyên thì dừng. Kết quả: x = 21;y = 28 3. Tìm cặp số ( x , y ) nguyên dương nghiệm đúng phương trình :                        3 x5 − 19(72 x − y ) 2 = 240667 (*) 3x5 − 240667 Hướng dẫn:  3 x5 − 19(72 x − y ) 2 = 240667 � 72 x − y = � 19 ĐK: x > 9 Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 8
  9. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS 3 x5 − 240677 Xét  y = 72 x − 19 Qui trình : 3 X 5 − 240677  X = X +1 :  Y = 72 X − 19 Bấm CACL bấm = liên tiếp khi  X = 32 thì Y = 5 Thay X = 32 vào pt (*) giải phương trình bậc hai theo y ta được nghiệm: (32;5);(32;46030) 4. Tìm các cặp số tự nhiên (x;y) biết x,y có hai chữ số thõa mãn hệ thức: x 4 − y 3 = xy 2  HƯỚNG DẪN: x 4 − y 3 = xy 2 � x 4 = xy 2 + y 3   x và y chỉ có 2 chữ số nên vế phải tối đa là  2.993 nên x tối đa là  4 2.993 < 38 � 10 < x < 38 Dùng chức năng giải phương trình bậc ba để giải pt:  y 3 + by 2 − b 4 = 0 Lần lượt b = 10 è 38 được kết quả số nguyên thì đọc kết quả. ĐS:  (12;24) BÀI TẬP TƯƠNG TỰ : 1.Giải phương trình x2+y2+z2=xyz, trong đó x, y , z là các số nguyên tố 2.Tìm cặp số ( x , y ) nguyên dương với x nhỏ nhất thỏa phương trình :                        3 156 x 2 807 (12 x) 2 20 y 2 52 x 59 3. SỬ  DỤNG LỆNH GÁN  VÀ VÒNG LẶP  TRONG BÀI TOÁN  LIÊN QUAN ĐẾN DÃY SỐ a.Tính tổng  n  số hạng đầu tiên của dãy số Ví dụ 3 ­ 1:   1 2 3 n −1 1.Cho  un = 1 − 2 + 2 − 2 + ... + i 2 2 3 4 n (i = 1 nếu n lẻ; i = ­1 nếu n chẵn, n là số nguyên)  Nêu qui trình bấm phím để tính giá trị của  un Áp dụng tính  u20 ; u25 ; u30 Qui trình: 1èA; 0èD Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 9
  10. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS D −1 D  =  D  + 1: A  =  A  +   ( −1) D D2 Bấm = liên tục  để tìm giá trị của  un 2.Cho dãy số  xác định bởi: Tính  và tổng của 20 số hạng đầu tiên. Qui trình: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X=X+1:B=5A­2X:C=C+B:X=X+1:A=5B­2X:C=C+A Bấm CALC máy hỏi: X? Bấm 1= A? Bấm 1= C? Bấm 1= === ........ Trong đó X là số hạng thứ X; A, B là các giá trị của  ; C là tổng của X  số hạng đầu tiên ­ của dãy. BÀI TẬP TƯƠNG TỰ 1.Cho hai dãy số  (un )  và  (vn )  có :  u1 = 1; v1 = 2; un +1 = 22vn − 15un ; vn +1 = 17vn − 12un ,(n 1) . a/ Tính  u5 , u10 , u15 , u18 , v5 , v10 , v15 , v18 b/ Lập qui trình ấn phím. Qui trình :1 è A; 2 è B ;1 è X X = X +1:C=22B­15A:D=17B­12A:X=X+1:A=22D­15C:B=17D­12C  CALC = = =……  đến khi X = X + 1 bằng một trong các giá trị 5; 10; 15;  18 thì ấn thêm : = = = rồi ghi kết quả C là  giá trị của dãy  (un ) ; D là  giá trị  của dãy  (vn ) Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 10
  11. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS u 5 = −767;u10 = −192547; u15 = −47517071;u18 = 1055662493 v5 = −526; v10 = −135434; v 5 = −34219414; v 5 = 673575382 1 1 2.Cho dãy số: a1 = 2; a2 = 3; an+2 =  an+1 +  an, với n > 0. Tính a10 và tổng  4 2 S10 của 10 số hạng đầu tiên. HD: Qui trình : Gán D = 2; A = 2; B = 3; C = 5. Nhập biểu thức:  1 1 1 1 D = D + 1: A =  B +  A : C = C + A : D = D + 1: B =  A +  B : C = C + B. 4 2 4 2 Bấm đến khi D = 10, bấm   được u10 => a10   0,63548  Bấm   thêm một lần nữa được S10  => S10   14,63371 2. Cho dãy số (un) thoả mãn điều kiện sau:   u1 = 1 u2 = −1 un+ 2 = 2un+1 − 3un   Hãy tính tổng 22 số hạng đầu tiên của dãy số (un). HD : 2 D,1 A, −1 B,0 X Nhập biểu thức:  D = D + 2 : A = 2B − 3A : B = 2A − 3B : X = X + A + B S22 = 4092 b. Tính tích của n số hạng đầu tiên của dãy số Ví dụ 3 ­ 2:  1.Cho dãy số  xác định bởi:   và  Tính tích của 10 số hạng đầu của dãy. Qui trình: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X=X+1:C=B+2A: D=DC:X=X+1:A=C+2B: D=DA:X=X+1:B=A+2C: D=DB Bấm CALC máy hỏi: Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 11
  12. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS X? Bấm 2= B? Bấm 1= A? Bấm 1= D? Bấm 1= === ........ Trong đó X là số hạng thứ X; A, B, C là các giá trị của  ; D là tích của X  số hạng đầu tiên ­ của dãy. Trong đó X là số hạng thứ X; A, B, C là các giá trị của  ; D là tích của X  số hạng đầu tiên ­ của dãy. 2.Cho dãy số  un  xác định bởi:                   u1 = 1; u2 = 2; u3 = 3;...; un +1 = un + 2un −1 + 3un − 2 ( n 3)  a) Tính giá trị của  u4 , u5 , u6 , u7  b) Viết qui trình bấm phím để tính  un +1 ?  c) Sử dụng qui trình bấm phím trên để tính  u10 , u21 , u25 , u28 HƯỚNG DẪN  Quy trình bấm phím  Nhập biểu thức: X = X + 1 : D = C + 2B + 3A :A= = B: B = C: C = D Với các giá trị ban đầu: X = 3; A = 1; B = 2; C = 3  u1 = 10; u2 = 22; u6 = 51; u7 = 125 ;  u1 = 10; u2 = 22; u6 = 51; u7 = 125 u10 = 1657; u21 = 22383417; u25 = 711474236; u28 = 9524317645 c. Một số dạng bài tập liên quan đến dãy số Bài 1: Cho dãy số  được xác định bởi: Tính  ? Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 12
  13. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Bài 2: Cho dãy số  được xác định bởi: Tính  và tính tổng của 16 số hạng đầu tiên của dãy. Bài 3: Cho dãy số  được xác định như sau: Tính  ; tính tích của 16 số hạng đầu tiên của dãy. Bài 4: Cho dãy số  được xác định như sau: Tính  , tổng 26 số hạng đầu tiên và tích 24 số hạng đầu tiên của dãy số. d. Một số bài toán liên quan đến tính tổng Ví dụ: Cho  Tính  ? Quy trình: Cách 1: Dùng chức năng có sẵn  ,bấm quy trình sau: 30 Nhập vào máy: ( X + 1)3 x =0 Đọc kết quả  Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 13
  14. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Cách 2: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X = X + 1: A = A + X3   Bấm CALC máy hỏi: X? Bấm 0= A? Bấm 0= ===…… e. Một số dạng toán tính tích Ví dụ: Cho  (n là số lẻ). Tính  ? Qui trình: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính : X = X + 1: A = AX2   Bấm CALC máy hỏi X? Bấm 0= A? Bấm 1= === …….. Trong đó X là tích thứ X; A là giá trị của tích thứ X. g. Tìm điều kiện của x để tổng tích thỏa mãn điều kiện : Ví dụ: Tìm giá trị gần đúng của x để: Qui trình: Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 14
  15. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Cách 1: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính : Bấm CALC máy hỏi: X? Bấm 0= Bấm = = = … nhiều lần đến khi nào kết quả gần là  thì dừng. Cách 2: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X=X+1:B=B+ Bấm CALC máy hỏi X? Bấm 0= B? Bấm 0= Bấm = = = … nhiều lần cho đến khi nào kết quả gần là  thì dừng. h. Một số bài toán liên quan đến tổng và tích Bài 1: Cho  Tính  ? Bài 2: Cho  Tính  ? Bài 3: Cho  Tính  ? Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 15
  16. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Bài 4: Cho  Tính  ? Bài 5: Tìm giá trị gần đúng của x thỏa: a)  b)  c)  . 4. CÁC DẠNG TOÁN KHÁC CÓ THỂ SỬ DỤNG LỆNH GÁN, VÒNG LẶP Ví dụ 4:  1. Để đắp một con đê, địa phương đã huy động 4 nhóm người gồm học  sinh, nông dân, công nhân và bộ đội.Thời gian làm việc như sau (giả sử  thời gian làm việc của mỗi người trong một nhóm là như nhau ): Nhóm bộ  đội mỗi người làm việc 7 giờ; nhóm công nhân mỗi người làm việc 4 giờ;  Nhóm nông dân mỗi người làm việc 6 giờ và nhóm học sinh mỗi em làm  việc 0,5 giờ. Địa phương cũng đã chi tiền bồi dưỡng như nhau cho từng  người trong một nhóm theo cách: Nhóm bộ đội mỗi người nhận 50.000  đồng; Nhóm công nhân mỗi người nhận 30.000 đồng; Nhóm nông dân mỗi  người nhận 70.000 đồng; Nhóm học sinh mỗi em nhận 2.000 đồng. Cho biết : Tổng số người của bốn nhóm là 100 người.                  Tổng thời gian làm việc của bốn nhóm là 488 giờ                  Tổng số tiền của bốn nhóm nhận là 5.360.000 đồng. HƯỚNG DẪN Gọi x, y, z, t lần lượt là số người trong nhóm học sinh , nông dân, công  nhân và bộ đội . Điều kiện :  x, y , z , t  ,  0 x, y , z , t 100 Ta coù heä phöông trình : Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 16
  17. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS x y z t 100 11 y 7 z 13t 876         0,5 x 6 y 4 z 7t 488      17 y 7 z 12t 1290 2 x 70 y 30 z 50t 5360     t 6y 414     do  0 t 100    69 y 86 876 11y 13t   Töø   11 y 7 z 13t 876   z   7 Duøng X ; Y treân maùy vaø duøng A thay cho z , B thay cho t trong maùy ñeå doø : Quy trình : Gán 69 cho Y Ghi vaøo maøn hình :  Y = Y + 1 : B = 6Y – 414 : A = ( 876 – 11Y – 13B ) ÷ 7 : X=100 – Y – B – A Aán = . . . =  ñeå thöû caùc giaù trò cuûa Y töø 70 ñeán 85 ñeå kieåm tra caùc soá B , A , X laø soá nguyeân döông vaø nhoû hôn 100 laø ñaùp soá . Ta ñöôïc : Y = 70 ; B = 6 ; A = 4 ; X = 6 2.Tìm 11 số tự nhiên liên tiếp có tổng các bình phương của chúng là một  số chính phương nhỏ hơn 10000. HƯỚNG DẪN Gọi 11 số tự nhiên liên tiếp là: n­5, n­4, n­3, n­2, n­1, n, n+1, n+2, n+3, n+  4, n+5. (n≥5). Ta có: S = (n­5)2 + (n­4)2 + (n­3)2 + (n­2)2 + (n­1)2 + n2 + (n+1)2 + (n+2)2 +  (n+3)2 + (n+ 4)2+ (n+5)2 = 11n2 + 110 = 11(n2 + 10).  S là số chính phương khi và chỉ khi n2 +10 = q.11, với q là số chính  phương. Ghi vào màn hình: D = D + 1 : A = (D2 + 10) ÷ 11 , CALC D=5 Ta chọn được D = 23.Vậy n = 23. 3.Bố bạn Hùng tặng cho bạn ấy một Laptop trị giá 10.000.000 đồng bằng  cách cho bạn tiền hàng tháng với phương thức sau: Tháng đầu tiên bạn  bình nhận được 200.000, các tháng từ tháng thứ hai trở đi mỗi tháng nhận  được số tiền hơn tháng trước 40.000 đồng. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 17
  18. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Nếu chọ cách gửi tiết kiệm số tiền được nhận hàng tháng với lãi suất  0,6%/tháng thì bạn Hùng phải gửi bao nhiêu tháng mới đủ tiền mua  Laptop?. Nếu bạn Hùng  muốn có ngay máy tính để học bằng cách chọ phương  thức mua trả góp hàng tháng bằng số tiền bố cho với lãi suất 0,7%/tháng  thì bạn Bình phải trả góp bao nhiêu tháng mới trả hết nợ ? HƯỚNG DẪN: a)Gán: 200.000 èA;200.000 èB; 1 è D Nhập: D = D +1:B = B + 40.000: A = A. 1.006 +B Bấm CACL bấm = liên tiếp đến khi A vượt quá 10.000.000 thì đọc chỉ số  đếm D xác định số tháng cần gửi. Trong qui trình trên: D là biến đếm; B là số tiền góp hàng tháng; A là số  tiền góp được ở tháng thứ D. b)Tháng  thứ nhất sau khi mua còn: 10.000.000 – 200.000 = 9.800.000 Gán: 9.800.000 è A; 200.000 è B; 1 è D Nhập: D = D +1:B = B + 40.000: A = A. 1.007 – B Bấm CACL bấm = liên tiếp đến khi số tiền âm thì dừng lại đọc chỉ số D. 4. Lãi suất của tiền gửi tiết kiệm của một số ngân hàng hiện nay là 8,4%  năm đối với tiền gửi có kỳ hạn một năm. Để khuyến mãi, một ngân hàng  thương mại A đã đưa ra dịch vụ mới: Nếu khách hàng gửi tiết kiệm năm  đầu thì với lãi suất 8,4% năm, sau đó lãi suất năm sau tăng thêm so với lãi  suất năm trước đó là 1%. Hỏi nếu gửi 1.000.000 đồng theo dịch vụ  đó thì  số tiền sẽ nhận  được là bao nhiêu sau: 10 năm? ; 15 năm?    HƯỚNG DẪN: a)Gán: 1.000.000 èA; 0,084 è B; 0 è D Nhập: D = D +1:A = A(1+ B ): B = B ( 1 + 0,01) Bấm CACL bấm = liên tiếp đến khi thì đọc chỉ số đếm D = 10; D = 15  đọc giá trị của A đó là số tiền tương ứng nhận được Trong qui trình trên: D là biến đếm; B là lãi suất hàng năm; A là số tiền  nhận được ở năm thứ D.  Chú ý: Trên đây ta chỉ xét các ví dụ minh họa đơn giản! (^_^)  Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 18
  19. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS 2. Khả năng áp dụng: Tôi đã sử dụng đề tài: “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết  qui trình giải toán ở bậc THCS”  để bồi dưỡng đội tuyển cấp trường  cũng như đội tuyển cấp Huyện trong các kì thi học sinh giỏi giải toán trên  MTCT từ năm 2009 đến nay đạt nhiều thành tích cao. Thống kê kết quả HSG qua các năm Năm 2009 2010 2011 2012 SL TL SL TL SL TL SL TL Cấp  02/05 40% 05/08 62,5 05/08 62,5 06/09 66,7% Huyện % %   Với việc đưa ra một số kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp tôi  tạo cho các em sự hứng thú trong việc nghiên cứu cách viết qui trình cho  một bài toán từ đó các em phát triển được khả năng tư duy tốt cho việc  lập trình sau này. Việc giải quyết những bài toán viết qui trình trong các đề thi học sinh  cũng tự tin hơn, trên nền tảng kiến thức, kĩ năng đã được cung cấp các em  có những cách giải hay và độc đáo . 3.Lợi ích kinh tế ­ xã hội Đề tài: “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình  giải toán ở bậc THCS ”  giúp cho các em trong đội tuyển có thêm tài liệu  để nghiên cứu vì hầu hết các tài liệu hiện có đều dành cho các loại MTCT  thế hệ cũ. Đề tài cũng giúp các em phát huy tối đa tính năng của MTCT  mà các em đang có để sử dụng để phục vụ việc học tập. Phần C: KẾT LUẬN 1.Những điều kiện, kinh nghiệm áp dụng, sử dụng giải pháp Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 19
  20. SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS B ộ  Giáo d ụ c & Đào t ạ o đã cho phép h ọ c sinh, giáo viên s ử  d ụ ng  MTCT đ ể  gi ả i toán là m ộ t b ướ c ngo ặ t nh ằ m t ừ ng b ướ c   đ ư a b ộ  môn toán ngày càng phát tri ể n. Cùng v ớ i s ự  phát tri ể n nh ư  vũ bão c ủ a KH­CN huy v ọ ng  đ ề  tài này giúp cho h ọ c sinh c ủ a chúng ta có thêm m ộ t tài li ệ u  h ữ u ích trong vi ệ c nâng cao  ứ ng d ụ ng MTCT trong qu á trình  h ọ c t ậ p và gi ả i toán.Đ ề  tài đã giúp tôi r ấ t nhi ề u trong vi ệ c b ồ i  d ưỡ ng HSG máy tính c ầ m tay c ấ p tr ườ ng và đ ộ i tuy ể n c ấ p  huy ệ n trong nhi ề u năm li ề n và đ ạ t đ ượ c m ộ t s ố  thành công  nh ấ t đ ị nh. H ọ c sinh s ử  d ụ ng đ ề  tài này đã b ướ c đ ầ u n ắ m đ ượ c  qui trình vi ế t vòng l ặ p cho m ộ t bài toán      2.Nh ữ ng tri ể n v ọ ng trong vi ệ c v ậ n d ụ ng v à phát tri ể n gi ả i pháp Các tài li ệ u vi ế t v ề  tính năng c ủ a MTBT trên th ị  tr ườ ng  và các nhà xu ấ t b ả n giáo d ụ c  không nhi ề u .Các tài li ệ u ch ủ   y ế u vi ế t v ề  các lo ạ i toán và cách th ự c hành lo ạ i toán đó trên  MTBT, ch ủ  y ế u vi ế t v ề  tính năng  ư u vi ệ t c ủ a máy tính đ ể   qu ả ng cáo s ả n ph ẩ m.Trong nhà t ườ ng THCS giáo viên không có  sách giáo khoa , sách giáo viên riêng cho vi ệ c d ạ y và h ọ c gi ả i  toán trên MTBT nên tôi huy v ọ ng đ ề  tài này giúp chúng ta có  thêm tài li ệ u đ ể  b ồ i d ưỡ ng cho h ọ c sinh. 3. Đ ề  xu ấ t, ki ế n ngh ị : Trong quá trình nghiên c ứ u đ ề  tài m ặ c dù đã c ố  g ắ ng  nh ư ng không tránh nh ữ ng sai sót r ấ t mong quí đ ồ ng nghi ệ p góp  ý đ ể  đ ề  tài ngày càng hoàn thi ệ n h ơ n. Tây S ơ n ngày 21 tháng 12 năm 2012              Ng ườ i vi ế t                                              Mai Qu ốc  Đi ệ p Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2