intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học

Chia sẻ: Canhvatxanhbaola | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:32

50
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm mầm non được hoàn thành với một số biện pháp như sau: Nâng cao năng lực sư phạm; Tạo môi trường giáo dục nhằm kích thích trẻ khám phá; Sử dụng các thí nghiệm khoa học cho trẻ trải nghiệm; Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan;...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học

  1. ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN GIA LÂM PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ~~~~~~ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÂY HỨNG THÚ CHO TRẺ 5-6 TUỔI KHÁM PHÁ KHOA HỌC Tác giả: Lê Thị Hằng Lĩnh vực: Giáo dục Mẫu giáo Cấp học: Mầm non
  2. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học PHỤ LỤC TT Nội dung Trang A ĐẶT VẤN ĐỀ 2 I Lý do chọn đề tài 2 2 Mục đích nghiên cứu 3 B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 I Cơ sở lý luận 4 II Cơ sở thực tiễn 5 III Thực trạng 6 1 Thuận lợi 6 2 Khó khăn 6 3 Thực trạng 6 IV Các biện pháp thực hiện 7 1 BP1: Nâng cao năng lực sư phạm 7 2 BP2: Tạo môi trường giáo dục nhằm kích thích trẻ khám phá 8 3 BP3: Sử dụng các thí nghiệm khoa học cho trẻ trải nghiệm 13 4 BP4: Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan 19 5 BP5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy khám phá 21 khoa học 6 BP6: Nâng cao kỹ năng quan sát, so sánh và phân loại 23 7 BP7: Kết hợp với phụ huynh 24 V Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 26 1 Hiệu quả đối với trẻ 26 2 Hiệu quả đối với giáo viên 27 3 Hiệu quả đối với phụ huynh 27 VI Bài học kinh nghiệm 27 C KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 29 1 Kết luận 29 2 Kiến nghị 29 D TÀI LIỆU THAM KHẢO 31 1
  3. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học A. ĐẶT VẤN ĐỀ I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Bác Hồ kính yêu đã nói : “ Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan.” Giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, chiếm vị trí quan trọng trong nền giáo dục Việt Nam. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người. Trẻ em là hạnh phúc của mọi gia đình, là tương lai của cả dân tộc, việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không phải chỉ là trách nhiệm của mọi người mà là nhiệm vụ chung của toàn xă hội và của cả nhân loại. Đây là thời kỳ giữ vai trò quan trọng nhất trong việc lĩnh hội những khái niệm đạo đức sơ đẳng và việc hình thành những hành vi phù hợp với khái niệm ấy. Chính vì thế, nhiệm vụ của nhà giáo dục là phải quan tâm, trang bị cho trẻ những tri thức khoa học và nhân cách toàn diện để theo kịp thời đại. Trong công tác giáo dục trẻ mầm non thì việc cho trẻ khám phá khoa học là không thể thiếu, có tác dụng giáo dục về mọi mặt đối với trẻ như là : ngôn ngữ , đạo đức , trí tuệ , thẩm mỹ thể lực ... Khám phá khoa học là phương tiện để giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh, môi trường xã hội để giao lưu và bầy tỏ nguyện vọng của mình và đồng thời là công cụ của tư duy . Khi nói đến trẻ mầm non không ai không biết trẻ ở lứa tuổi này rất thích tìm hiểu, khám phá môi trường xung quanh bởi thế giới xung quanh thật bao la rộng lớn, có biết bao điều mới lạ hấp dẫn, và còn có bao lạ lẫm khó hiểu, trẻ tò mò muốn biết, muốn được khám phá. Khám phá khoa học mang lại nguồn biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, đầy hấp dẫn với trẻ thơ, từ môi trường tự nhiên ( cỏ cây, hoa lá, chim muông..) đến môi trường xã hội ( công việc của mỗi người trong xã hội, mối quan hệ của con người với nhau …) và trẻ hiểu biết về chính bản thân mình, vì thế trẻ luôn có niềm khao khát khám phá , tìm hiểu về chúng. Khám phá khoa học đòi hỏi trẻ phải sử dụng tích cực các giác quan. Chính vì vậy sẽ phát triển ở trẻ năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp… nhờ vậy khả năng cảm nhận của trẻ sẽ nhanh nhạy, chính xác, những biểu tượng, kết quả trẻ thu nhận được trở nên cụ thể, sinh động và hấp dẫn hơn. Qua những thí nghiệm nhỏ trẻ được tự mình thực hiện trong độ tuổi mầm non sẽ hình thành ở trẻ những biểu tượng về thiên nhiên chính là cơ sở khoa học sau này của trẻ. 2
  4. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Nhận thức được tầm quan trọng của việc cho trẻ khám phá khoa học và làm sao để những giờ học đó trở nên thú vị, không khô khan với trẻ nên tôi đã chọn đề tài : Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học II. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu để nhằm mục đích tìm ra một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học 3
  5. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1. Khái niệm hứng thú: Khi con người hứng thú về một cái gì đó nghĩa là họ ý thức rõ ý nghĩa của nó đối với mình và gây ra cho họ một tình cảm đặc biệt vì vậy con người làm việc có hiệu quả cao hơn. * Đặc điểm hứng thú của trẻ mẫu giáo: - Hứng thú của trẻ mẫu giáo thường không bền vững, không ổn định. Trẻ dễ dàng di chuyển hứng thú của mình từ đối tượng này sang đối tượng khác. - Hứng thú của trẻ bền vững thường xuất hiện ở cuối tuổi mẫu giáo và chỉ trong những điều kiện là việc dạy dỗ được tổ chức tốt. - Để hình thành hứng thú, phát triển trí tuệ thì phải dạy trẻ trong tiết học. Trong thời gian học phải trang bị cho trẻ những tri thức, kỹ năng tương đối có hệ thống về các lĩnh vực. Trong tiết học, giáo viên đề ra cho trẻ những yêu cầu nhất định về mức độ và chất lượng lĩnh hội các tri thức và luyện tập cho trẻ những kỹ năng và làm theo sự chỉ dẫn của cô, dần dần hứng thú của trẻ bắt đầu có sự phân hoá và bền vững tạo nên ở trẻ những nguyện vọng đó là được tham gia tích cực vào các hoạt động để tiếp thu tri thức.. 2. Khái niệm chú ý: Chú ý là sự tập trung vào một hay một nhóm đối tượng, sự vật nào đó để định hướng hoạt động đảm bảo điều khiển thần kinh tâm lý cần thiết cho hoạt động tiến hành có kết quả. * Vai trò - đặc điểm của chú ý: - Chú ý là điều kiện để tiến hành hoạt động của con người, làm tăng hiệu quả ghi nhớ, làm tăng hứng thú và làm cho hoạt động có kết quả cao. - Chú ý phụ thuộc vào độ mới lạ của kích thích, vật kích thích càng mới thì càng dễ gây ra chú ý không chủ định, yếu tố bất ngờ cũng dễ gây ra chú ý không chủ định, yếu tố kích thích yếu và quen thuộc thì dễ làm mất đi chú ý không chủ định - Chú ý phụ thuộc vào độ hấp dẫn của kích thích, phụ thuộc vào nhu cầu cảm xúc, hứng thú của trẻ - Những đối tượng mới mẻ, khác lạ thường gây nên sự chú ý. - Những đối tượng gây ra sự hứng thú cũng làm cho con người chú ý một cách tự nhiên và say mê. 4
  6. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học - Chú ý không chủ định thường thể hiện nhiều nhất ở trẻ mẫu giáo. * Sự chuyển hoá từ chú ý không chủ định sang chú ý có chủ định và ngược lại: Trong quá trình dạy học khi tổ chức hoạt động khám phá cho trẻ, giáo viên phải tạo ra sự chuyển hoá từ chú ý không chủ định sang chú ý có chủ định và ngược lại để đạt được hiệu quả cao hơn bằng cách: Trước hết, tạo ra một đối tượng mới lạ, hấp dãn để thu hút sự chú ý của trẻ (chú ý không chủ định), tiếp theo giáo viên gợi ý, nêu rõ mục đích nhiệm vụ cần chú ý và tổ chức sự chú ý để duy trì chú ý của trẻ được lâu hơn, như vậy là đã chuyển chú ý từ không chủ định sang chú ý có chủ định. Khi trẻ học căng thẳng vì trẻ tập trung chú ý quá lâu thì giáo viên phải tạo lại cho đối tượng đang được chú ý một sức hấp dẫn mới, cuốn hút sự chú ý của trẻ một cách tự nhiên, say mê mà vẫn không mệt mỏi (chuyển chú ý từ có chủ định sang không chủ định) II/ CƠ SỞ THỰC TIỄN Khám phá khoa học là một hoạt động có chủ định trong chương trình giáo dục mầm non. Thông qua hoạt động khám phá khoa học giúp trẻ nhận thức về thế giới xung quanh, thu hút được sự chú ý của trẻ sẽ kích thích được khả năng tư duy, sáng tạo, góp phần tích cực phát triển lĩnh vực nhận thức cũng như phát triển toàn diện đối với trẻ. Khám phá khoa học đối với trẻ mầm non bao gồm tất cả các yếu tố của tự nhiên và xã hội bao quanh đứa trẻ, các yếu tố này có mối quan hệ mật thiết với nhau và có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sự tồn tại và phát triển của đứa trẻ. Vì vậy việc cho trẻ khám phá khoa học là vô cùng cần thiết và quan trọng. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5-6 tuổi với các đặc điểm cơ bản khác biệt so với các độ tuổi trước là: - Trẻ ghi nhớ chủ định và có khả năng tập trung tốt hơn, bề vững hơn. - Khả năng tư duy trực quan hình tượng của trẻ phát triển mạnh mẽ. Ở tuổi này xuất hiện tư duy trực quan sơ đồ : - Trẻ đi sâu tìm hiểu mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng và có nhu cầu tìm hiểu bản chất của chúng - Trẻ đã bắt đầu lĩnh hội được trí thức ở trình độ khái quát cao và một số khái niệm sơ đẳng - Ở trẻ phát triển chức năng kí hiệu của ý thức Tuy nhiên, trẻ đang ở bước đầu của quá trình tư duy trìu tượng nên rất dễ nhàm chán và không hào hứng nếu như không được trực tiếp trải nghiệm với thực tế để thỏa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ. Trẻ “ Chơi mà học, học mà chơi” Chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục nhằm kích thích và tạo cơ hội cho trẻ tích cực khám phá, thử nghiệm và sáng tạo ở các khu vực hoạt động một 5
  7. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học cách vui vẻ. Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra cho mỗi giáo viên là cần phải nắm vững phương pháp giáo dục trẻ, tạo ra sự hứng thú để phát huy tính tích cực trong trẻ. Trong khi đi đó, quá trình khám phá khoa học vẫn còn có những hạn chế, thể hiện rõ nhất là việc ôm đồm quá nhiều nội dung khám phá trong một hình thức tổ chức. Điều này làm cho các hoạt động khám phá trở nên nặng nề, quá tải, trẻ không được tham gia những trải nghiệm phù hợp với khả năng, vì vậy không có cơ hội phát triển ở trẻ các kỹ năng nhận thức, khám phá. Vì thế, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi luôn ý thức tầm quan trọng của việc dạy trẻ khám phá môi trường xung quanh, tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu, vận dụng nhiều phương pháp, hình thức để hướng dẫn trẻ khám phá khoa học có hiệu cao. III/ THỰC TRẠNG: 1. Thuận lợi: - Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên quan tâm và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cô và trò. - Lớp có đủ đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị tối thiểu theo thông tư số 02/ 2010/ TT – BGDĐT ngày 11/ 02/ 2010 của bộ Giáo dục và Đào tạo để thực hiện chương trình Giáo dục mầm non, thực hiện theo bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. - Lớp có 3 giáo viên có trình độ trên chuẩn, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. - Lớp có 42 học sinh, trẻ trong lớp có cùng độ tuổi và đều học qua lớp mẫu giáo nhỡ. - Trẻ trong lớp đa số thích thú khi tham gia vào tìm tòi khám phá khoa học 2. Khó khăn: - Khả năng tiếp thu của trẻ trong lớp không đồng đều. - Một số trẻ vẫn còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin trong hoạt động - Góc thiên nhiên của trường cũng như của lớp còn nghèo nàn. - Các điều kiện để tổ chức các hoạt động thí nghiệm, thực nghiệm còn hạn chế. 3. Thực trạng: Được sự phân công của Ban Giám Hiệu nhà trường, sau khi nhận lớp một thời gian, tôi đã bắt tay ngay vào khảo sát chất lượng trẻ đầu năm học. Qua khảo sát trên trẻ cho thấy: 6
  8. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học STT NỘI DUNG Số trẻ Đầu năm Đ CĐ 42 30 12 Trẻ có khả năng tìm tòi, 1 khám phá đối tượng Tỷ lệ % 71 29 Khả năng nhận biết tên gọi, 42 31 11 2 tính chất, đặc điểm rõ nét của đối tượng làm quen Tỷ lệ % 74 26 Biết so sánh nhận xét một 42 29 13 3 số đặc điểm giống và khác nhau của 2 đối tượng Tỷ lệ % 69 31 42 28 14 Phân nhóm, phân loại theo 4 dấu hiệu rõ nét Tỷ lệ % 67 33 Suy luận, giải thích được 42 28 14 mối liên hệ đơn giản của 5 hiện tượng sự vật xung Tỷ lệ % 67 33 quanh Vậy với kết quả trên cho thấy: Vốn hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh còn hạn chế, kiến thức trong trẻ còn chưa nhiều, chưa sâu còn hay nhầm lẫn khi gọi tên các con vật hay kỹ năng quan sát, phân tích cũng như phán đoán còn chưa nhanh nhạy. Chính vì vậy mà tôi đã bàn bạc giáo viên cùng lớp thống nhất về phương pháp và đưa ra nhiều biện pháp thực hiện rèn trẻ có một số kinh nghiệm hiệu quả nhất. IV/ CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH: 1. Biện pháp 1: Nâng cao năng lực sư phạm Khám phá khoa học cho trẻ mầm non không nhất thiết phải là một quá trình khám phá hoàn chỉnh các khái niệm khoa học. Bản thân khoa học không phải là một hoạt động, nhưng nó là cách thức để thể hiện các hoạt động và nó không nhất thiết phải tách riêng ra khỏi sinh hoạt hàng ngày của trẻ mà nó có thể lồng ghép vào nhiều hoạt động khác nhau. Yêu cầu giáo viên phải có kiến thức cơ bản, chính xác về các vấn đề. Với mong muốn nâng cao chất lượng hoạt động 7
  9. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học cho trẻ khám phá khoa học về môi trường xung quanh có hiệu quả, trước tiên bản thân tôi luôn phải tích cực hoạt động, nâng cao trình dộ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực công tác của bản thân, nắm vững và vận dụng linh hoạt phương pháp hình thức tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động, nắm vững kiến thức kỹ năng chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả. Nắm vững yêu cầu của giáo dục mầm non, tự nghiên cứu tài liệu, sách báo, tập san, tạp chí mầm non, qua chương trình bồi dưỡng thường xuyên, thu thập thêm thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng về kỹ năng tổ chức hoạt động khám phá khoa học có hiệu quả ở trẻ lứa tuổi mầm non và học hỏi qua đồng nghiệp của mình, tham gia dự giờ các hoạt động khám phá khoa học của đồng nghiệp, từ đó đúc rút kinh nghiệm của bản thân. Tham gia các lớp học chuyên đề do phòng giáo dục và nhà trường tổ chức để áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào quá trình dạy học của mình. Từ đó bản thân đã rút được kinh nghiệm và vận dụng một cách phù hợp và sáng tạo ở lứa tuổi mình đang chủ nhiệm. Tôi nhận thấy rằng hoạt động cho trẻ khám phá khoa học về môi trường xung quanh có tầm quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ, thể lực và lao động. 2. Biện pháp 2: Tạo môi trường giáo dục nhằm kích thích trẻ khám phá Môi trường giáo dục tại trường lớp là một trong những điều kiện quan trọng để tổ chức cho trẻ học tập vui chơi nói chung và hoạt động khám phá khoa học nói riêng. Nhận thức được điều đó và căn cứ vào nội dung yêu cầu từng chủ đề, tôi đã quan tâm đặc biệt đến xây dựng môi trường tác động đến hoạt động khám phá khoa học ở mỗi chủ đề - Sự kiện tháng cụ thể. Bao gồm môi trường trong lớp và ngoài lớp. 2.1. Tạo môi trường trong lớp * Xây dựng môi trường trong lớp theo chủ đề- Sự kiện Với mục tiêu xây dựng môi trường trong lớp phục vụ cho hoạt động khám phá khoa học, tôi xây dựng lồng ghép trong xây dựng môi trường giáo dục chung. Nhưng để phục vụ riêng cho hoạt động khám phá khoa học, tôi đã quan tâm đến xây dựng môi trường mở và đặc biệt là chuẩn bị môi trường cho trẻ được trải nghiệm sau các hoạt động khám phá khoa học cụ thể. Sưu tầm và làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động khám phá, tận dụng các nguyên liệu sẵn có làm nguyên liệu cho trẻ thực nghiệm, trải nghiệm để trẻ được làm, tạo sự hứng thú và phát triển ở trẻ tư duy, logic tính kiên nhẫn.... 8
  10. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Ví dụ: Chủ đề “ Thế giới thực vật” * Xây dựng mảng chủ đề chính: Tôi trang trí bằng hình ảnh quả thật ngộ nghĩnh để làm toát lên chủ đề chính. Phía dưới chuẩn bị các vật liệu để trẻ được trải nghiệm. Ví dụ: Trong chủ đề nhánh “ Một số loại quả” khám phá quả xoài, quả cam... sau khi cho trẻ khám phá khoa học- tìm hiểu khám phá về các loại quả tôi chuẩn bị các giấy màu, đất nặn để trẻ nặn, cắt dán các loại quả mà trẻ vừa tìm hiểu trong hoạt động học. Hình ảnh 1: Xây dựng mảng chủ đề chính chủ đề “ Thế giới thực vật” * Xây dựng góc khám phá khoa học: Tôi quan tâm đến xây dựng góc khám phá khoa học trong lớp. Nội dung của góc phù hợp với nội dung hoạt động tìm hiểu khám phá cụ thể theo chủ đề. Thường xuyên thay đổi để tạo sự mới lạ thu hút sự chú ý của trẻ. Đồ chơi tại góc cũng được thay đổi theo nội dung chủ đề để thuận tiện cho trẻ trải nghiệm các hoạt động. Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật Ở góc khám phá khoa học, tôi chuẩn bị con chim bồ câu thật mà trẻ được tìm hiểu khám phá trong giờ hoạt động học, tôi cho trẻ cùng quan sát, sờ, nhận xét về những điều được trải nghiệm qua con chim bồ câu 9
  11. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Hình ảnh 2: Môi trường tại góc KPKH – Cô hướng dẫn trẻ thực hành, trải nghiệm chim bồ câu Tương tự, các chủ đề khác cũng vậy, khi chuẩn bị sang một chủ đề mới tôi đều quan tâm lên kế hoạch về xây dựng môi trường giáo dục phù hợp với chủ đề. Kế thừa môi trường giáo dục của chủ đề trước và xây dựng bổ xung cho chủ đề sau. 2.2. Môi trường ngoài lớp: Ngay từ đầu năm học, đầu mỗi chủ đề tôi hệ thống hóa các yêu cầu môi trường cần phải đáp ứng để phục vụ cho hoạt động khám phá khoa học của trẻ trong chủ đề đó. Tận dụng sân vườn trường tạo nên góc cho trẻ thực nghiệm các hoạt động như: Thực nghiệm sự phát triển của cây, tạo góc thí nghiệm vật chìm nổi, chơi với nước, với cát...khám phá theo dõi sự thay đổi của cây cối trong trường Khi dạo chơi ngoài trời, trẻ có điều kiện tiếp xúc trực tiếp với môi trường thiên nhiên và môi trường xã hội. Các sự vật hiện tượng mà trẻ được tiếp xúc vừa phong phú, da dạng, vừa phản ánh sinh động các mối quan hệ và quan hệ trong thực tiễn nên chúng rất có giá trị đối với việc cho trẻ khám phá môi trường xung quanh. Vì vậy, việc tổ chức các hoạt động ngoài trời sẽ giúp trẻ tiếp cận các sự vật hiện tượng xung quanh một cách có hiệu quả. Thông qua việc tiếp xúc với thiên nhiên và xã hội trong hoạt động ngoài trời góp phần hình thành cho trẻ những biểu tượng ban đầu chân thực về thế giới khách quan, giúp trẻ tích lũy kiến thức và ứng dụng chúng vào thực tiễn, phát triển và rèn luyện cho trẻ các kỹ năng nhận thức như quan sát, so sánh, phán đoán, đo lường.... ngoài ra 10
  12. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học cho trẻ hoạt động ngoài trời còn giúp trẻ tăng cường sức khỏe và thể lực cho trẻ thông qua việc tiếp xúc với phong cảnh đẹp thiên nhiên, hít thở bầu không khí trong lành và những vận động tích cực của trẻ trong một không gian rộng, thoáng. Không chỉ thế tôi còn tham mưu với ban giám hiệu nhà trường để tổ chức các buổi thăm quan, dạo chơi để trẻ được tìm hiểu một cách thực tế môi trường ngoài lớp. Đồng thời tôi luôn tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được tiếp cận với thế giới xung quanh ngoài lớp học như: khuôn viên vườn cây nhà trường, trạm y tế xã, đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, các vườn cây tại các gia đình gần trường.... Hình ảnh 3: Trẻ quan sát vườn hoa thiên nhiên Ví dụ: Ở đề tài “ Làm quen với một số loại hoa” tôi cho trẻ được khám phá trực tiếp các loại hoa ở khuôn viên vườn cây, hoa của nhà trường và một số vườn hoa ở gần trường Với đề tài “ Làm quen với một số con vật nuôi trong gia đình và làm quen với một số loại rau” tôi kết hợp với nhà trường cho trẻ đi thăm trang trại chăn nuôi của những hộ dân ở gần nhà trường 11
  13. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Hình ảnh 4: Cô cho trẻ thăm quan trang trại nuôi lợn của hộ dân gần trường Với đề tài “ Khám phá về các hiện tượng thiên nhiên”: trẻ sẽ cảm nhận được gió có ích lợi gì? Gió thổi cơ thể con người cảm thấy như thế nào? Tại sao con biết là đang có gió? Lắng nghe gió thổi qua lá cây?... Bên cạnh việc cho trẻ tiếp xúc với các sự vật, hiện tượng ở xung quanh trẻ, tôi còn thường xuyên tổ chức các thí nghiệm ở ngoài trời để trẻ được trải nghiệm thực tế và làm giàu vốn hiểu biết của trẻ. Ví dụ: Với chủ đề “ Thế giới thực vật” tôi có thể cho trẻ làm thí nghiệm: Sự kỳ diệu của máy phun cây * Mục đích, yêu cầu Trẻ gọi tên, nhận biết được một số đặc điểm, đặc trưng và công dụng của máy phun cây, bình xịt nước hoa. * Chuẩn bị - 2 ống nhựa, 1 cốc đựng nước, bình phun nước, bình xịt nước hoa * Tiến hành - Cho trẻ xem bình phun nước cho cây và bình xịt nước hoa. Cho trẻ thực hành xịt nước, trẻ tự đưa ra giả thuyết để giải thích hiện tượng. - Cô hướng dẫn trẻ cách làm một máy phun cây + Cho trẻ đặt một ống đứng thẳng trong cốc nước, ống phải cao hơn cốc một ít. + Để ống thứ hai thẳng góc với ống kia, sau đó cho trẻ thổi vào ống và nhìn vào mực nước ở ống kia. Nếu thổi nhẹ sẽ thấy nước lên ít, nếu thổi mạnh sẽ thấy nước lên đầu ống và làm thành một tia bụi nước. Thông qua thí nghiệm, tôi đã giáo dục trẻ kĩ năng chăm sóc cây xanh 12
  14. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Hay với chủ đề “ Nước và hiện tượng tự nhiên”, tôi cho trẻ làm thí nghiệm “ Tự làm một cơn mưa” * Mục đích, yêu cầu Trẻ biết chu kỳ tuần hoàn của nước dẫn đến những cơn mưa và biết được lợi ích của mưa đối với cuộc sống con người, sinh vật. * Chuẩn bị - 1 cái bát, 1 đĩa thủy tinh, 1 đôi gang tay, một ít nước nóng, vài viên đá * Tiến hành - Cho trẻ quan sát dụng cụ cô đã chuẩn bị, gợi ý trẻ đoán xem với những dụng cụ này cô có thể làm gì - Đổ nước nóng vào bát thủy tinh và bỏ viên đá vào cái đĩa, sau đó đặt cái đĩa lên bát nước nóng. Hơi nước từ bát thủy tinh bốc lên, ngay lúc đó những giọt nước nhỏ bắt đầu nhỏ xuống. Kết quả tạo thành một cơn mưa - Giải thích: Mỗi ngày, mặt trời làm nóng rất nhiều nước và biến chúng thành dạng hơi. Hơi ấm của mặt trời làm cho hơi nước bốc lên cao gặp lạnh biến thành những giọt nước nhỏ li ti và tạo thành những đám mây. Khi giọt nước này lớn chúng quá nặng rơi xuống tạo thành mưa. Hình ảnh 5: Trẻ làm thí nghiệm “ Tự làm một cơn mưa” 3. Biện pháp 3: Sử dụng các thí nghiệm khoa học cho trẻ trải nghiệm Ngày nay khoa học kỹ thuật đã có những bước tiến quan trọng vì vậy trẻ mầm non cũng cần trang bị cho mình những kiến thức bao quát và chính xác về các lĩnh vực của tự nhiên và con người là rất cần thiết. Không phải thí nghiệm nào cũng là 1 phát minh tuy nhiên không có phát minh nào là không có thí nghiệm. Những thí nghiệm nhỏ, đơn giản, dễ tiến hành nhưng lại hiệu quả và đem đến cho trẻ những hiểu biết về thế giới xung quanh, từng bước trẻ sẽ có điều kiện để suy nghĩ, khám phá những bí ẩn của cuộc sống. Dưới đây là một số 13
  15. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học thí nghiệm tôi đã tiến hành và kết quả thu được ở các con rất tốt, trẻ rất hứng thú, say mê. Thí nghiệm 1: Sự phát triển của cây? * Mục đích yêu cầu - Trẻ nhận biết sự phát triển của cây từ lúc gieo hạt đến khi ra quả * Chuẩn bị - Hạt đậu; Đất; Cốc đựng đất; Nước * Tiến hành - Cho trẻ quan sát và gọi tên các đồ dùng của cô đã chuẩn bị - Cô hỏi trẻ khi gieo hạt vào đất thì điều gì xảy ra? Muốn biết điều gì xảy ra và có giống chúng mình dự đoán không thì chúng mình hãy cùng chờ đợi và hằng ngày quan sát nhé. - Cô hướng dẫn trẻ cách gieo hạt vào cốc. Cô cho trẻ gieo vào 2 cốc: một cốc có đất và một cốc không có đất để trẻ so sánh quá trình của 2 hạt đậu. - Cô cho trẻ hằng ngày quan sát sự phát triển của cây - Mỗi một quá trình phát triển của hạt đậu cô lại cho trẻ quan sát và nhân xét. Ví dụ: Hạt đậu gieo xuống đất một thời gian sau nứt ra, lên mầm, ra lá, phát triển nhiều lá thành cây, ra hoa, kết quả. Ở mỗi quá trình đó cô đều cho tổ chức cho trẻ xem sự thay đổi và giải thích cho trẻ hiểu. Cô cho trẻ cùng cô chăm sóc cây để hiểu hơn về sự phát triển của cây và cho trẻ so sánh với hạt đậu không được gieo trên đất ẩm. Và so sánh với cốc không có đất. Để so sánh và nhận xét. - Giải thích: Hạt đậu khi để ngoài thì không thể nảy mầm được, các con phải ươm vào đất với một độ ẩm nhất định thì cây với mọc mầm, khi cây mọc mầm ra lá nếu không có ánh sáng thì cây cũng không thể phát triển và ra hoa được. chính vì vậy trong quá trình cây phát triển các con phải tưới nước và bón phân cho cây để cây đầy đủ chất dinh dưỡng và có ánh sáng thì cây mới ta hoa và có quả được. 14
  16. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Hình ảnh 6: Cô và trẻ gieo hạt xuống dưới đất Hình ảnh 7: Cô và trẻ quan sát cây đậu Thí nghiệm 2: Không khí có ở khắp mọi nơi: * Mục đích: - Giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu tìm tòi và khám phá - Giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo nghiên cứu tìm ra cái mới tích lũy kiến thức - Rèn luyện khả năng phân tích, tổng hợp và đánh giá các sự vật, hiện tượng. * Chuẩn bị: - Túi ni lông mỏng, trong, kéo. * Cách thực hiện: - Cô gây hứng thú cho trẻ. Cho trẻ chơi trò chơi “ Bịt mũi” + Cô cho trẻ bịt mũi lại, hỏi trẻ có thở được không ?-> không thở được. + Vậy làm thế nào để thở được?-> thả tay ra sẽ thở được. 15
  17. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học + Cô cho trẻ đứng vào chỗ quy định. Hỏi trẻ có thở được không? + Cho cháu đứng góc khác và hỏi trẻ có thở được không? + Cho cháu đứng tự do trong lớp và hỏi trẻ có thở được không? Lúc này tôi mới đặt vấn đề: chúng ta thở được là nhờ có không khí, vậy không khí có ở đâu=> không khí có ở khắp mọi nơi xung quanh chúng ta. Tôi tiếp tục đặt tình huống: thế không khí có bắt được không? Có cháu nói được, có cháu nói không được. Tôi hỏi tiếp: làm thế nào để bắt được không khí? Lúc này trẻ đưa ra rất nhiều ý kiến: lấy ly, lấy chai, lấy lon, hộp,…để bắt không khí. Tôi phát cho mỗi trẻ một túi nilon và yêu cầu: Hãy lấy và bắt không khí vào túi. Mỗi trẻ thực hiện một cách khác nhau: có trẻ nắm bắt không khí xung quanh bỏ vào túi, với không khí cho vào túi…nhưng các cháu vẫn chưa thấy gì trong túi. Tôi tiếp tục gợi ý: các con hãy làm cách nào để túi phồng to lên đi!-> Trẻ phát hiện mình phải thồi hơi vào túi và muốn giữ hơi trong túi phải buộc túi lại. Khi đó tôi giải thích “ không khí đang ở trong túi nilon của các con đấy” Sau đó tôi cho trẻ chơi trò “ vợt không khí vào túi” Tiết học sôi nổi, hấp dẫn trẻ hẳn lên và sau đó tôi hướng dẫn trẻ lấy kéo cắt túi để thấy không khí xì ra. Sau giờ khám phá trẻ biết được không khí có ở xung quanh chúng ta, nó có mặt ở khắp mọi nơi và con người thở được là nhờ có không khí, nếu thiếu không khí con người sẽ không thở được. Hình ảnh 8: Cô và trẻ cùng làm thí nghiệm với không khí 16
  18. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Thí nghiệm 3: Cuộc chạy đua của ba cây nến * Mục đích yêu cầu - Cần cho trẻ nhận biết không khí xung quanh - Trẻ nhận biết nến cháy được là nhờ có khí ôxi. Khi khí ôxi hết thì nến sẽ bị tắt từ đó trẻ rút ra được cây nến nào cháy lâu nhất, vì sao? * Chuẩn bị - 3 cây nến - Diêm, bật lửa - 2 bình thuỷ tinh lớn và nhỏ * Tiến hành - Cho trẻ quan sát và gọi tên các đồ dùng cô đã chuẩn bị, cô hỏi trẻ gắn cây nến lên đĩa bằng cách nào? - Sau khi gắn xong đặt một đĩa nến ở ngoài, một đĩa còn lại được đậy bởi một cái bình nhỏ. Sau đó cô cho trẻ quan sát và hỏi trẻ cây nến nào cháy lâu hơn? - Cô tiếp tục đốt một cây nến nữa và úp lên bởi một cái bình lớn. Cô cho trẻ đoán xem hiện tượng gì xảy ra? Dự đoán cây nến nào cháy lâu nhất trong 3 cây nến? - Cho trẻ quan sát đến khi 2 cây nến ở trong bình tắt dần - Giải thích: Cây nến với nhiều không khí xung quanh có thể tiếp tục cháy sau khi 2 cây nến ở trong bình đã tắt. Cây nến ở trong bình lớn có nhiều không khí hơn sẽ cháy lâu hơn cây nến trong bình nhỏ. Thí nghiệm 4: Nam châm hút gì? * Mục đích: Cho trẻ biết nam châm có thể hút các vật làm từ kim loại, còn những vật không làm bằng chất kim loại thì nam châm không hút. * Chuẩn bị: Cục nam châm, cái đinh, cái kéo, thanh bằng nhôm, cái thước nhựa, cục gôm, quả bóng bay và một số đồ dùng khác trong lớp. *Tiến hành: - Cho trẻ quan sát những đồ dùng đã chuẩn bị gọi tên chúng và nêu chất liệu của từng đồ dùng. - Mời 6 – 7 trẻ lên lấy 1 trong số những vật mà cô chuẩn bị hỏi trẻ: + Vật đó có tên là gì? làm bằng gì? + Cho trẻ đưa vật đó lại gần cục nam châm và trẻ lời xem chúng có hút nhau không và vì sao? - Lần lượt cô cho các trẻ được thí nghiệm với các vật xung quanh lớp và đưa ra nhận xét, nam châm hút được những vật làm bằng gì ? 17
  19. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học * Giải thích và kết luận: Nam châm chỉ hút được các vật làm bằng kim loại ngoài ra không hút được các vật làm từ các chất khác. Hình ảnh 9: Trẻ làm thí nghiệm nam châm hút gì Thí nghiệm 5: Thí nghiệm về vật chìm, vật nổi * Mục đích: Cho trẻ biết những đồ vật làm từ những nguyên liệu nặng sắt, thép, nhôm… như bi sắt , bát, thìa inox, …. những đồ vật làm từ nguyên liệu nhẹ: gỗ, xốp, giấy, nhựa,….thì nổi trên nước . * Chuẩn bị: + Đồ dùng: Các mẩu gỗ, bi sắt đường kính 3-4cm, thìa inox, cục nam châm, một miếng xốp, giấy, chậu đựng nước sạch. +Đồ chơi: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp, bóng nhựa, đồ chơi nhựa. -Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẵn thả vào chậu nước, và yêu cầu trẻ nhận xét vật nào chìm? vật nào nổi tại sao ? Kết quả: Qua thí nghiệm này giúp trẻ hiểu những đồ vật làm từ những nguyên liệu nặng sắt, thép, nhôm… như bi sắt , bát, thìa inox, …. những đồ vật làm từ nguyên liệu nhẹ: gỗ, xốp, giấy, nhựa,….thì nổi trên nước . 18
  20. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học Hình ảnh 10: Trẻ làm thí nghiệm về vật chìm, vật nổi Thí nghiệm 6: Cái gì hòa tan trong nước * Mục đích: Giúp trẻ hiểu được nước có thể hòa tan một số thứ và không thể hòa tan một số thứ * Chuẩn bị: Mỗi trẻ 2 chiếc cốc, 1 chai nước lọc, một ít đường, muối, sỏi, đá…. * Cách tiến hành: Trước khi tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm, tôi đặt câu hỏi cho trẻ suy nghĩ “ Cái gì có thể tan trong nước”. Sau khi trẻ nêu ý kiến xong, tôi cho trẻ làm thí nghiệm: Bỏ một ít muối, đường, màu vào 1 cốc nước, đá và sỏi cho vào 1 cốc nước, lấy thìa khuấy đều. Cho trẻ quan sát 2 chiếc cốc và nêu nhân xét. Từ đó trẻ sẽ rút ra được kết luận: Nước có thể hòa tan một số thứ như: đường, muối, bột ngọt và không thể hòa tan một số thứ như sỏi, đá… Qua việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng và môi trường xung quanh bằng các thí nghiệm, thử nghiệm tôi thấy nhận thức của trẻ được mở rộng, khả năng quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt đa số trẻ thể hiện được tính tích cực chủ động khi quan sát đối tượng trong quá trình quan sát trẻ tỏ ra nhanh nhẹn linh hoạt và phát triển nhiều vốn kinh nghiệm, vốn từ của trẻ trở nên phong phú hơn khả năng diễn đạt tổt hơn. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2