Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non được hoàn thành với mục tiêu nhằm giúp cho các em có ý thức trong việc phát triển vận động cho bản thân. Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồn nhiên hơn. Nhằm đánh giá được thực trạng việc giáo dục phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non nơi tôi đang công tác.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi

Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 45 tuổi””. 1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài: Từ khi mới sinh ra trẻ như một cái búp mới chớm nở ở trên cành, nếu được sự quan tâm chăm sóc và yêu thương của mọi người búp sẽ cho ta hoa đẹp, ở tuổi này chỉ cần trẻ biết ăn, biết ngủ biết học thế là ngoan và cũng trong thời kỳ này trẻ luôn là trung tâm là sự quan tâm rất lớn của mọi người trong gia đình, mỗi chúng ta ai cũng muốn “dành cho trẻ những gì tốt đẹp nhất mà mình có thể”. Đối với trẻ việc đi học, đến trường Mầm non là một bước ngoặt lớn, ở đó trẻ được học được vui chơi với các bạn, được cô chăm sóc, yêu mến và giáo dục rất ân cần và cẩn thận. Mong muốn của các cô là làm sao để giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về 5 mặt: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, thẩm mỹ và tình cảm xã hội. Ở trường Mầm non việc giáo dục để phát triển thể chất cho trẻ thông qua nhiều nội dung như: Chăm sóc nuôi dưỡng, phát triển các vận động tinh – thô cho trẻ...và chúng ta có thể khẳng định rằng một cơ thể khỏe mạnh luôn là tiền đề cho mọi tài năng. Do vậy giúp trẻ phát triển thể chất là một trong những nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên Mầm non. Giáo dục thể chất là một trong những nội dung giáo dục quan trọng của nhà trường nhằm đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức. Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ giáo dục thể chất được hoàn thành bằng các hình thức khác nhau. Hình thức giáo dục thể chất ở trường mầm non là sự tổng hợp giáo dục về những hoạt động vận động nhiều dạng của trẻ, mà cơ bản là tính tích cực vận động của chúng. Sự tổng hợp những hình thức đó tạo nên một chế độ vận động nhất định, cần thiết cho sự phát triển đầy đủ về thể chất và củng cố sức khỏe cho trẻ. Ở trường mầm non sử dụng hình thức giáo dục thể chất qua các tiết học thể dục. Việc giáo dục thể chất không chỉ bảo vệ và tăng cường sức khỏe mà nó còn là tiền đề cho mọi quá trình phát triển của một cơ thể để trẻ vững bước trong các hoạt động. Người ta thường nói: “ Mọi tài năng đều ẩn chứa trong một cơ thể khỏe mạnh ”. Đúng vậy, cuộc sống ngày nay việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ là mối quan tâm hàng đầu của toàn xã hội, cũng chính vì muốn trẻ có một cơ thể khỏe mạnh được phát triển toàn diện và bản thân tôi là một giáo viên Mầm non, cũng đang giảng dạy độ tuổi này nên tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 45 tuổi”, với hy vọng đóng góp phần nhỏ vào việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo. Bởi vì, phát triển thể chất là một quá trình thay đổi hình thái bên ngoài và các chức năng của cơ thể. Mục tiêu của Chương trình chăm sóc giáo dục Mầm non là tạo điều kiện để giúp trẻ phát triển về các mặt như: Thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, thẩm mỹ và
tình cảm xã hội. Việc giáo dục thể chất không chỉ bảo vệ và tăng cường sức khỏe mà nó còn là tiền đề cho mọi quá trình phát triển của một cơ thể trẻ. Ở lứa tuổi mẫu giáo, tất cả các cơ quan và hệ cơ quan của cơ thể trẻ tuy phát triển mạnh nhưng chưa ổn định, khả năng vận động còn hạn chế, hệ thần kinh dần dần phát triển về quá trình ức chế tích cực. Song với tình hình của lớp tôi là một lớp có tỷ lệ trẻ thấp còi và suy dinh dưỡng khá cao, đa số phụ huynh đi làm ăn xa trẻ ở nhà với ông bà nên những trẻ đó ít có điều kiện chăm sóc và rất ít tham gia các vận động vì sức khỏe trẻ không đảm bảo và còn nhút nhát, không tự tin. Có chăng trẻ chỉ vận động một cách đối phó và lười vận động đến lượt mình thì trẻ đẩy bạn khác lên thực hiện, tôi đã đến động viên trẻ nhưng trẻ vẫn trốn tránh không vận động. Tôi hỏi trẻ vì sao cháu không lên thực hiện? Trẻ trả lời: Thưa cô, cháu không làm được. Biết được một số đặc điểm của trẻ tôi luôn đến bên trẻ động viên tuyên dương và kêu gọi lớp động viên cỗ vũ trẻ lên thực hiện, hơn nữa tôi luôn trao đổi với phụ huynh về nhà giúp đỡ động viên trẻ. Song một số trẻ vẫn chưa hứng thú trong hoạt động, vì thế tôi muốn tìm ra các phương pháp để giáo dục thể chất cho trẻ giúp trẻ hứng thú và tham gia tích cực các vận động. 1.2 Điểm mới của đề tài, sáng kiến, giải pháp. Như chúng ta đã biết với đề tài sáng kiến này tuy ít người nghiên cứu và thử nghiệm nên bản thân tôi đưa ra đề tài nghiện cứu này cũng rất khó khăn và ở mỗi độ tuổi khác nhau và mỗi trường, mỗi vùng miền lại mang một đặc điểm riêng. Do vậy các giải pháp đưa ra áp dụng cũng không thể giống nhau. Thực tế ở trường mầm non nơi tôi công tác, giáo dục phát triển thể chất cho trẻ 45 tuổi ở trường vào rất nhiều thời điểm trong ngày, thế nhưng giáo viên chưa thực sự chú trọng đến việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ sao cho phù hợp, đúng nơi, đúng chỗ và đưa lại hiệu quả giáo dục trẻ cao. Chính vì thế việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ vẫn còn thể hiện một cách hình thức, chưa đi vào tâm hồn và cuộc sống của trẻ. Vì lẽ đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này nhằm: Giúp cho các em có ý thức trong việc phát triển vận động cho bản thân. Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồn nhiên hơn. Nhằm đánh giá được thực trạng việc giáo dục phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 45 tuổi ở trường mầm non nơi tôi đang công tác. Đề xuất một số biện pháp tổ chức hiệu quả việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ 45 tuổi. Qua việc trẻ có ý thức trong việc phát triển vận động cho bản thân giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồn nhiên hơn. Hơn nữa, giáo dục phát triển thể chất sẽ làm cho trẻ tạo ra nhiều đức tính tốt đẹp, hạn chế những tật xấu, rèn cho cơ thể tính bền bỉ, dẻo dai, đồng thời rèn luyện ý thức và tâm hồn
các em theo chiều hướng tốt. Với mục đích giúp trẻ có một cơ thể khỏe mạnh, trẻ được phát triển một cách toàn diện về mọi mặt. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng của việc thực hiện giáo dục phát triển thể chất cho trẻ của lớp 45 tuổi như sau: Thực trạng vấn đề nghiên cứu: Ở trường tôi năm học 20152016 trường tôi đã thực hiện thí điểm chuyên đề phát triển vận động cho trẻ và lớp tôi được chọn là lớp điểm của trường trong việc thực hiện chuyên đề phát triển vận động. Trong năm qua, lớp tôi đã thực hiện tốt chuyên đề phát triển thể chất cho trẻ đặc biệt là thông qua hoạt động Thể dục. Trường đã cung cấp đầy đủ đồ dùng, đồ chơi, tài liệu phục vụ cho việc phát triển thể chất cho trẻ. Đội ngũ giáo viên đã có chuyên môn nghiệp vụ chăm sóc giáo dục trẻ tương đối tốt. Phụ huynh và địa phương đã thống nhất mua sắm đồ dùng đồ chơi trong lớp cũng như ngoài trời để phục vụ cho trẻ. Tuy nhiên việc vận dụng “Một số phương pháp giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 45 tuổi” ở trường tôi còn gặp một số thuận lợi và khó khăn sau: a. Thuận lợi: Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn luôn tích cực chỉ đạo trong công tác chuyên môn, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên để giáo viên có năng lực vững vàng hơn. Nhà trường đã trang bị về cơ sở vật chất, mua sắm đồ dùng dạy học tương đối đầy đủ đặc biệt lĩnh vực phát triển thể chất (Thể dục) như ghế thể dục, thang leo, bục bật sâu, vòng, gậy… có kích thước phù hợp với từng độ tuổi, rõ ràng, đảm bảo an toàn, màu sắc đẹp, hấp dẫn trẻ nên thuận lợi cho công tác giảng dạy. Trường nằm trong diện xã bãi ngang ven biển nên được sự quan tâm của Huyện, Phòng giáo dục, trường được xây dựng kiên cố hai tầng với 6 phòng học diện tích các phòng học rộng rãi, khang trang, sạch sẽ và tất cả đều được ăn bán trú thuận lợi cho việc chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ đạt kết quả tốt hơn. Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, tích cực tự học và tự bồi dưỡng cho bản thân, không ngừng phấn đấu nâng cao năng lực cho bản thân, thường xuyên học hỏi chị em, bạn bè đồng nghiệp nên tích lũy được một số kinh nghiệm. Bên cạnh đó được sự quan tâm giúp đỡ của các bậc phụ huynh về việc sưu tầm nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương như hộp bánh, chai nhựa, tre… để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học đặc biệt là hoạt động cho trẻ làm quen với lĩnh vực phát triển thể chất (Thể dục) được quan tâm nhiều hơn. Trong năm qua nhà trường đã tổ chức ngày hội thể thao cho trẻ, để các trẻ được giao lưu và cùng nhau thực hiện các vận động mà trẻ đã được trải nghiệm ở lớp.
Nhà trường đã trồng nhiều cây xanh ở xung quanh trường, chăm sóc cây thường xuyên, bồn hoa trồng với nhiều loại hoa đẹp, những loại hoa phù hợp với vùng miền hấp dẫn trẻ thuận lợi cho việc hoạt động ngoài trời. Sân bãi được bê tông hóa rộng rãi, sạch sẽ, an toàn và có nhiều đồ chơi tự tạo được các cô giáo, phụ huynh và hội rễ của trường đã chung tay tạo như cầu treo, xích đu, đánh đu, ném còn, ném bóng vào chum... đã làm cho trẻ thích thú hoạt động ngoài trời và hoạt động vui chơi. Một số cháu nhanh nhẹn, mạnh dạn, khả năng tiếp thu nhanh, thực hiện các vận động nhanh nhẹn, khéo léo, trả lời các câu hỏi mạch lạc đó là điều kiện tốt để giúp tôi tự tin thực hiện tốt lĩnh vực phát triển thể chất (Thể dục). Bản thân tôi luôn hết sức cố gắng trong việc vận dụng các phương pháp dạy học được tổ chức theo nhiều hình thức: Dạy trẻ vận động với những đồ dùng giáo viên tự làm như: vòng hoa, nơ, cờ, túi cát, ... Luôn lồng ghép các nội dung, các môn học khác: Khám phá khoa học, Giáo dục âm nhạc, làm quen với toán, tạo hình,.... và chủ đề trong các tiết dạy vận động. Bản thân luôn được sự quan tâm, tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường, sự động viên tinh thần của đồng nghiệp, đặc biệt là sự quan tâm của gia đình đã giúp tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ của một người giáo viên. Song bên cạnh những thuận lợi mà tôi có thì bản thân còn gặp không ít khó khăn sau: b. Khó khăn: Bản thân tôi là một giáo viên tuổi nghề còn trẻ nên kinh nghiệm trong công tác giảng dạy chưa có nhiều. Trường đóng trên địa bàn của một xã nghèo, dân cư sống thưa thớt ở vùng ven biển, đời sống còn thấp, kinh tế gặp nhiều khó khăn. Một số phụ huynh chưa thực sự hiểu về trách nhiệm của gia đình trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ cũng như chương trình chăm sóc trẻ ở lứa tuổi mầm non do vậy chưa có biện pháp phối, kết hợp giữa cha mẹ và cô giáo để đạt hiệu quả giáo dục tốt nhất. Gia đình các cháu ở đây chủ yếu là làm nghề biển bố mẹ sớm tối đều không có ở nhà, một số gia đình bố mẹ đi làm ăn xa, các cháu ở nhà với ông bà nên ít có điều kiện được quan tâm, chăm sóc đầy đủ, các cháu ít được tiếp xúc với môi trường ngoài, chính vì thế các cháu còn rụt rè, nhút nhát, không tự tin. Nhận thức của một số phụ huynh đối với bộ môn này chưa cao, nên chưa tạo điều kiện giúp đỡ bồi dưỡng thêm cho trẻ ở nhà. Một số giáo viên chưa thật sự đầu tư một cách tích cực vào quá trình soạn giảng (còn xem nhẹ môn học này). Còn dạy theo hình thức đối phó, chỉ trọng tâm vào phần vận động cơ bản. Trẻ chưa tham gia học tập một cách tích cực, chưa chủ động sáng tạo, còn làm theo sự chỉ bảo của cô. Từ những thực trạng và nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên tại cơ sở trường học cho ta thấy kết quả của quá trình giáo dục thể chất cho trẻ chưa cao.
Giáo viên còn loanh quanh với những phương pháp truyền thống, chưa quan tâm đến khâu điều khiển trẻ làm việc để phát huy hết tính tích cực của trẻ (một việc làm hết sức cần thiết trong quá trình phát triển thể chất cho trẻ). Vào đầu năm học tôi tiến hành khảo sát chất lượng trẻ đầu năm, tổng số trẻ được khảo sát là 24 cháu, trong đó có: Tỷ lệ TT Tổng số trẻ Ghi chú (%) 24 cháu 1 Đạt : 15 cháu 6,25% Chưa đạt : 09 cháu 37,5% Qua khảo sát chất lượng trẻ tôi thấy tỉ lệ trẻ đạt còn thấp, trẻ chưa đạt quá cao, chính vì điều này làm cho tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để đưa “Một số biện pháp giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 45 tuổi” để giúp cho trẻ có nhiều hứng thú với phát triển thể chất thông qua hoạt động thể dục cao lên, giảm bớt tỉ lệ trẻ không đạt thấp xuống nên tôi đã sử dụng một số biện pháp như sau: 2.2. Các biện pháp. 2.2.1 Biện pháp 1: Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ vận động và xây dựng góc phát triển vận động cho trẻ ngay trong lớp học. Dựa trên kế hoạch năm học của nhà trường xây dựng và căn cứ vào nội dung trong chương trình theo độ tuổi; Căn cứ vào thời gian/ thời điểm thực hiện bài tập ở vào giai đoạn nào của chương trình năm học; Căn cứ vào mức độ phát triển, khả năng thực tế của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch nội dung các vận động tập luyện cho trẻ, xác định độ khó của từng bài tập và sắp xếp theo trình tự để đưa vào hướng dẫn trẻ cho phù hợp đi từ dễ đến khó đảm bảo củng cố, phát triển những vận động trẻ đã biết, đồng thời chuẩn bị cho những kỹ năng vận động cao hơn. Nội dung trong chương trình đã được trình bày theo từng loại vận động và theo mức độ tăng dần từ dễ đến khó, đồng thời phù hợp với từng chủ đề chủ điểm, phù hợp với các hoạt động khác và các sự kiện. Khi lập được kế hoạch tổ chức rồi tôi thấy rất yên tâm và thực hiện rất hiệu quả. Sau khi xây dựng kế hoạch nội dung các vận động tập luyện cho trẻ tôi tiếp tục xây dựng “góc vận động”. Xây dựng góc vận động, để thuận tiện cho trẻ sử dụng và tuyên truyền đến tất cả các bậc phụ huynh, tôi chọn vị trí trước cửa lớp. Tôi sắp xếp các đồ dùng dụng cụ để cho trẻ dễ lấy, dễ sử dụng, đến mỗi hoạt động như thể dục sáng, giờ học thể dục, hoạt động ngoài trời trẻ có thể tự lấy đồ dùng đồ chơi phù hợp với vận động mà giáo viên yêu cầu. Ngoài ra khi xây dựng góc vận động trẻ có thể tự tham gia vận động khi trẻ được bố mẹ đón và cho chơi ở sân trường, trẻ có thể rủ bạn cùng tập lại bài tập mà buổi sáng đã học cho bố mẹ xem. Khi xây dựng góc vận động tôi nhận thấy trẻ lớp tôi tiến
bộ nhiều hơn, trẻ tham gia vận động tự nhiên và tích cực hơn, đồng thời phụ huynh lớp tôi thấy được rõ hơn tầm quan trọng của giáo dục thể chất, họ quan tâm hơn đến sự vận động của con mình, xem với vận động này, vận động kia con mình thực hiện được đến đâu, có thực hiện tốt bài tập không, có mạnh dạn tự tin khi trèo thang hay đi trên cầu thăng bằng không,… 2.2.2 Biện pháp 2: Tổ chức giáo dục thể chất thông qua thể dục sáng: Gây hứng thú cho trẻ trong giờ giáo dục thể chất vô cùng quan trọng. Trẻ phải được phát triển và củng cố các kỹ năng vận động như : đi, bò, ném, chạy, nhảy, trườn, trèo, bật…Chính vì vậy, cô giáo phải sáng tạo nhiều hình thức hay, phù hợp độ tuổi, đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, thu hút trẻ tham gia vào hoạt động giáo dục thể chất. Đối với trẻ mầm non, thể dục giờ học và thể dục sáng là hoạt động được quy định trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, nó có tầm quan trọng rất lớn trong quá trình giáo dục sức khỏe cho trẻ mầm non. Buổi sáng trẻ được tập thể dục sẽ nâng cao hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, phát triển kỹ năng vận động cần thiết tạo cho trẻ trạng thái sảng khoái, vui tươi. Thể dục sáng giúp trẻ khôi phục khả năng làm việc của toàn bộ các cơ quan, cuốn hút trẻ vào các hoạt động. Đặc biệt khi trẻ được tham gia thể dục sáng thường xuyên sẽ giúp trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong cuộc sống, trong học tập, nâng cao tinh thần tập thể, ý thức lao động tinh thần trách nhiệm với công việc cho trẻ. Muốn tổ chức được hoạt động thể dục sáng thì phải chủ động sáng tạo đưa ra các hoạt động gây hứng thú cho trẻ. Trước giờ thể dục sáng tôi thường trò chuyện với trẻ về ngày hội ngày lễ, chủ đề trẻ đang học, đặc điểm thời tiết ngày hôm đó…qua đó cũng giúp trẻ hiểu sâu hơn ý nghĩa ngày hội ngày lễ, nhớ lại những kiến thức đã học và chuẩn bị kiến thức cho một ngày mới. Ví dụ : Trò chuyện về ngày 8/3 : Các con có biết hôm nay là ngày gì không ? Đó là ngày của ai ? Để thể hiện tình cảm của mình trong ngày 8/3 các con sẽ làm gì ? Cô mong rằng ngày 8/3 và tất cả các ngày khác các con luôn ngoan ngoãn, nghe lời ông bà, bố mẹ và các cô giáo để mọi người được vui. Bây giờ cô mới các con cùng tập thể dục nhé ! Trong giờ thể dục sáng tôi lựa chọn, sắp xếp các động tác phù hợp và hấp dẫn đối với trẻ. Bài tập phải có các động tác hoàn thiện các kỹ năng đi, chạy nhảy để hình thành tư thế đúng, giúp cho các cơ quan hô hấp, tuần hoàn và các nhóm cơ hoạt động tích cực. Bài tập thể dục sáng không thể thiếu được các động tác hô hấp, củng cố cơ vai, tay, chân, bụng... nên trẻ rất hào hứng tham gia buổi tập. Thứ ba, thứ năm, trẻ tập thể dục kết thúc là động tác điều hòa hoạt động tim, chuyển cơ thể về trạng thái bình thường. Trong giờ thể dục sáng tôi kết hợp giữa thể dục động tác và thể dục nhịp điệu: Thứ hai, thứ tư, thứ sáu tập nhịp điệu với tiết động tác với các dụng cụ như hoa, vòng….Trẻ được tập với
các dụng cụ thể dục tấu nhạc nhanh, vui nhộn và tập tay không để trẻ có cảm giác đúng về động tác khi tập không có dụng cụ. Tôi thường lựa chọn các động tác tập thể đục với dụng cụ như : Động tác phát triển hô hấp : Gà gáy, thổi bóng bay, thổi nơ bay, tiếng còi tàu, ngửi hoa, máy bay ù….ù…. Động tác phát triển cơ tay – vai : Tay đưa trước lên cao, tay đưa ngang lên cao, xoay bả vai……. Động tác phát trển cơ chân : Ngồi khuỵu gối, đứng đưa một chân ra phía trước, ngồi xổm đứng lên ngồi xuống liên tục…. Động tác phát triển cơ bụng – lườn : Đứng quay thân sang 2 bên, đứng nghiêng người sang 2 bên… Động tác bật nhảy : Bật tại chỗ, bật tách khép chân, bật luân phiên trước sau, bật tiến phía trước. Sau giờ thể dục sáng tôi tổ chức cho trẻ chơi nhẹ nhàng với các trò chơi dân gian, vận động những bài hát đơn giản, không làm xáo trộn đội hình của hình thức này, trẻ không những được tham gia trò chơi mà trẻ còn được ôn luyện lại các bài hát, trò chơi trong chủ đề, từ đó trẻ được khắc sâu hơn nữa kiến thức cô giáo dạy. Tôi đã sưu tầm được những bài hát có vận động nghộ nghĩnh, các trò chơi với các ngón tay, các trò chơi dân gian có luật chơi đơn giản, những trò chơi trẻ đã được chơi ở trên lớp và tất cả trẻ có thể cùng chơi. Ví dụ : Trò chơi gieo hạt, trời nắng trời mưa, lộn cầu vồng, năm chú vịt, dung dăng dung dẻ, quả bóng….. Trong trường mầm non giáo dục thể chất giáo dục về những hoạt động vận động nhiều dạng của trẻ tạo nên một chế độ vận động nhất định cần thiết cho sự phát triển đầy đủ về thể chất và củng cố sức khỏe cho trẻ. Trong giờ học thể dục của mỗi chủ đề khác nhau tôi thường dẫn dắt vào các hội thi để tạo hứng thú cho trẻ. Sau khi cho trẻ đi khởi động, tôi cho trẻ chơi trò chơi nhẹ nhàng như : chuông reo ở đâu….có tác dụng làm cho trẻ phấn khởi thích thú trước khi chuyển sang phần trọng động. Bài tập phát triển chung: tôi chọn các động tác phù hợp với vận động cơ bản, phát triển và rèn luyện các nhóm cơ chính : cơ bả vai, cơ chân và các động tác hỗ trợ cho bài tập cơ bản. Vận động cơ bản : tôi hướng dẫn tỉ mỉ cho trẻ, động tác làm mẫu rõ ràng, dứt khoát để trẻ quan sát làm theo cô. Trẻ tập đúng các động tác sẽ giúp hình thành tư thế đúng, cơ thể phát triển hài hòa cân đối. Trò chơi vận động : tôi chọn các trò chơi củng cố rèn luyện và hỗ trợ cho bài tập vận động cơ bản. Nếu vận động cơ bản giúp phát triển cơ tay, vai thì trò chơi vận động là phát triển cơ chân…
Ví dụ : Vận động cơ bản : Chủ đề nghề nghiệp : Vận động cơ bản : Bò bằng bàn tay bàn chân chui qua cổng Trò chơi : Cáo và thỏ. Tôi dẫn dắt trẻ với hình thức tham gia hội thi : Chúng tôi là chiến sỹ + Phần khởi động : Cho trẻ lên tàu để đến với chương trình + Phần trọng động : BTPTC : Cô giới thiệu phần thi chung sức VĐCB : Thử tài chiến sỹ Thi đua giữa 2 đội : cô giới thiệu phần thi về đích. Trò chơi VĐ : chiến sỹ vui khỏe Nhờ thực hiện tốt việc gây hứng thú cho trẻ, tôi luôn chủ động, sáng tạo, tìm tòi và đổi mới vận dụng vào phương pháp giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ giúp trẻ khắc sâu kiến thức khoa học một cách có hệ thống, theo trình tự từ dễ đến khó. Khi đưa những hình thức mới lạ, hấp dẫn trẻ để phù hợp với độ tuổi trẻ rất thích thú. Không chỉ giúp trẻ phát huy tính tích cực vận động mà trẻ còn được tìm hiểu thêm về thế giới xung quanh trẻ, trẻ hứng thú đến trường đúng giờ để tập thể dục sáng, tập các bài tập vận động cùng cô và các bạn, đặc biệt cháu Ngọc Anh, Đan, Huy nhút nhát nhất trong lớp có nhiều chuyển biến rõ rệt, cháu mạnh dạn tự tin tham gia các giờ học giáo dục thể chất. 2.2.3 Biện pháp 3: Khuyến khích tính tự giác và tích cực của trẻ. Bởi giáo dục thể chất cho trẻ là một quá trình sư phạm, cho nên giáo viên không những phải dạy cho trẻ biết bắt chước, mô phỏng, làm đúng được các động tác vận động mà còn phải thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng cho trẻ những phẩm chất đạo đức, mà tiêu biểu trong đó là ý thức tự giác, tích cực, khả năng chịu đựng và tập trung ý chí trong hoạt động thể dục thể thao. Những giờ học giáo dục thể chất thường đòi hỏi trẻ phải vận động tích cực, đôi khi điều đó quá dồn dập so với những hoạt động thường ngày của trẻ, bên cạnh đó, cơ thể trẻ còn non nớt, khả năng tập trung kém, khiến trẻ khó mà theo kịp được nội dung bài học. Nhiệm vụ của cô là phải thường xuyên bồi dưỡng cho trẻ có thói quen lắng nghe những lời chỉ bảo trong quá trình tập luyện, đồng thời cũng khuyến khích trẻ tự giác tích cực trong hoạt động. Kèm theo đó cô cũng cần không ngừng cải tiến phương pháp dạy, lựa chọn nội dung cho phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ, để trẻ có thể theo kịp bài học một cách tự nhiên nhất. 2.2.4. Biện pháp 4: Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng. Để thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất cho trẻ, người ta tiến hành thông qua nhiều hình thức giáo dục như trong tiết học và ngoài tiết học, bao gồm thể dục sáng, thể dục chống mệt mỏi, trò chơi vận động, dạo chơi, thăm quan, hội khỏe, giáo dục cá biệt, nhưng hình thức tiết học là cơ bản vì trên tiết học thể dục các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo vận động được truyền thụ một cách có mục đích, hệ thống, tổ chức và có kế hoạch. Toàn bộ nội dung giáo dục thể chất
được diễn ra trên tiết học, còn các hình thức khác chỉ rèn luyện một khía cạnh nào đó của giáo dục thể chất. Hiệu quả của việc phát triển tính tích cực vận động không chỉ phụ thuộc vào cách lựa chọn các phương pháp dạy học, mà còn phụ thuộc đáng kể vào các hình thức dạy học. Vì vậy trong tiết học giáo dục thể chất tôi đã sử dụng các hình thức sau: + Hình thức tập cả lớp đồng loạt: Khi áp dụng hình thức này có nghĩa là tôi cho tất cả trẻ cùng thực hiện một bài tập vận động giống nhau. Hình thức dạy học này cho phép giáo viên cùng một lúc chỉ đạo toàn bộ trẻ, tăng lượng vận động, tạo điều kiện củng cố kỹ năng vận động, phát triển tố chất thể lực, tính tập thể, khả năng phối hợp vận động khi thực hiện bài tập. Ví dụ: Khi dạy trẻ bài tập: “Nhảy lò cò” tôi cho trẻ tập đồng loạt tại chỗ… + Hình thức tập cả lớp – nối tiếp: Khi áp dụng hình thức này, tôi cho trẻ cùng thực hiện một bài tập, liên tiếp trẻ nọ nối tiếp trẻ kia. Có thể một nhóm có từ 3 – 5 trẻ tập xong bài tập rồi tiếp theo đến nhóm khác, giống như tập quay vòng. Tập theo nhóm nối tiếp trẻ rất hứng thú và thi đua nhau tập. + Hình thức tập theo nhóm: Khi áp dụng hình thức này, trong thời gian cho trẻ thực hiện tôi chia lớp thành 2 hoặc 3 nhóm , mỗi nhóm tập bài tập ở các vị trí khác nhau và có giáo viên hoặc trẻ có năng lực tổ chức phụ trách. Trong khi thực hiện bài tập theo nhóm, nếu vận động mới có một bài tập vận động cơ bản thì tập theo kiểu nhóm không chuyển đổi, các nhóm tập xong bài tập đã cho thì cả lớp chuyển sang phần tiếp theo của buổi tập. Nếu bài tập vận động mới có 2 vận động cơ bản thì tôi cho trẻ tập theo kiểu nhóm chuyển đổi, chia lớp thành 2 nhóm: Nhóm 1 tập xong vận động thứ nhất, cùng lúc nhóm 2 tập xong vận động thứ hai. Sau đó nhóm 1 tập vận động 2 đồng thời nhóm 2 tập vận động 1. Cuối cùng cả lớp chuyển sang phần tiếp theo của buổi tập. Tôi đưa hình thức tập theo nhóm này vào buổi tập giúp cho trẻ phát triển khả năng tự lực và tự tổ chức theo tốp nhỏ, tăng lượng vận động và rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ. + Hình thức tập cá nhân Khi tiến hành hình thức này, trẻ tập lần lượt một bài tập, giáo viên hướng dẫn, kiểm tra chất lượng bài tập các trẻ còn lại quan sát và nhận xét ưu, nhược điểm của trẻ khi thực hiện bài tập. 2.2.5. Biện pháp 5: Sử dụng đồ dùng trực quan. Trẻ mầm non có tư duy và nhận thức theo lối trực quan cảm tính, vì vậy mọi hoạt động giảng dạy đối với lứa tuổi này đều cần phải sử dụng những hình mẫu trực tiếp và hấp dẫn. Giáo viên cần hình thành cho trẻ những thói quen vận động dựa trên cơ sở cảm giác một cách trực tiếp với động tác. Có hai hình thức giảng dạy trực quan là làm mẫu trực tiếp cho trẻ quan sát (trực quan trực tiếp) và dùng lời nói để mô tả động tác kèm với phim, ảnh, mô hình cho trẻ hình dung ra cách tập (trực quan gián tiếp). Khi giảng dạy giáo dục thể chất cho trẻ mầm non cô cần phải phối hợp vận dụng cả hai loại trực quan trên, nhất là ở giai đoạn đầu khi mới học động tác vì ở giai đoạn này, nguyên tắc trực quan là tiền đề để trẻ tập và làm quen với động tác mới. 2.2.6. Biện pháp 6: Lồng ghép các bài hát vào tiết thể dục và đưa bài tập Erobic vào bài tập phát triển chung.
Theo chương trình giáo dục trẻ mầm non cấu trúc một tiết học giáo dục thể chất bao gồm 3 phần: Phần khởi động, trọng động và hồi tĩnh. Thường thì các giáo viên tổ chức phần khởi động cho trẻ hát bài: “ một đoàn tàu” đi các kiểu chân sau đó về hàng tập bài tập phát triển chung là các động tác tay – chân – thân – bật với nhịp hô của cô… nếu tiết thể dục nào tôi cũng cho trẻ tập như vậy thì trẻ sẽ chán, uể oải trong giờ học, không phát huy tính tích cực vận động ở trẻ, trẻ sẽ không đạt chỉ số 14: “Tham gia hoạt động học tập liên tục và không có biểu hiện mệt mỏi trong khoảng 30 phút”Vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa yếu tố âm nhạc vào trong giờ dạy thể dục. Cụ thể: Với phần khởi động tôi dẫn dắt hoặc kể câu chuyện phù hợp với chủ đề cho trẻ hát một bài hát phù hợp với chủ đề và đi khởi động kết hợp các kiểu chân… sau đó cho trẻ về đội hình hàng dọc, tách hàng để tập bài tập phát triển chung. Bài tập phát triển chung tôi lựa chọn là bài tập Erobic có động tác phù hợp với bài tập vận động cơ bản đầy đủ các động tác tay – chân – thân – bật có nhịp dầy đủ, có động tác nhấn mạnh cho vận động cơ bản. Và khi tập vận động cơ bản, quá trình trẻ tập tôi cho trẻ tập cùng 9 bài nhạc, nhạc là những bài hát phù hợp với chủ đề, khi tập cùng bài hát trẻ rất hào hứng thực hiện bài tập của mình. Đến phần hồi tĩnh tôi cho trẻ vận động nhẹ nhàng như: Tập dưỡng sinh, yoga,... kết hợp với nhạc du dương, nhẹ nhàng tạo cho trẻ thấy thoải mái và vui vẻ hoàn thành bài tập. Khi đưa biện pháp này vào dạy trẻ trong tiết học giáo dục thể chất tôi thấy trẻ lớp tôi học tốt hơn, hứng thú hơn và kiến thức, kỹ năng của trẻ được nâng lên rõ rệt: 2.2.7 Biện pháp 7: Tổ chức cho trẻ tham gia vận động ở mọi lúc, mọi nơi . Biện pháp này rất cần thiết để đảm bảo và giữ vững kết quả của bài tập trước và duy trì thói quen vận động đã tiếp thu được, đồng thời củng cố sự bền vững cho những thói quen này trong cơ thể. Để vân dụng biện pháp này trong giảng dạy giáo dục thể chất, giáo viên cần cho trể tập đi tập lại động tác thật nhiều lần để trẻ hình thành phản xạ có điều kiện với động tác đó. Nhờ việc củng cố những biểu tượng vận động này, trẻ sẽ có trong mình những vận động cơ bản rất chắc chắn và có tính ứng dụng cao. Sau đó tổ chức cho trẻ tham gia vận động ở mọi lúc, mọi nơi. Ví dụ: Khi cho trẻ đi chơi ở ngoài góc phát triển vận động của nhà trường trẻ vui đùa chơi thỏa thích nhưng trẻ rất hứng thú tham gia các trò chơi vận động, thể hiện những bài tập Erobic ngay trên thảm cỏ xanh biếc: Hay khi cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời giáo viên cũng cho trẻ tham gia vận động dưới hình thức vui chơi, dựa trên những kỹ năng đã học ở trên tiết học trẻ vừa chơi vừa củng cố lại những kiến thức đã học. 2.2.8. Biện pháp 8: Phối kết hợp cùng phụ huynh nâng cao thể lực cho trẻ: Thể lực của trẻ không chỉ được rèn luyện ở trường là đủ mà trẻ phải được rèn luyện ở mọi lúc, mọi nơi. Do đó cần phải có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường để cùng nâng cao thể lực cho trẻ. Ngay từ đầu năm học, dưới sự chỉ đạo nhà trường tôi đã tổ chức họp phụ huynh, thông qua nhiệm vụ trọng tâm trong năm học và đề ra phương hướng để
nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ trong nhà trường. Trong buổi họp phụ huynh tôi đã thông báo những trẻ bị suy dinh dưỡng, thấp còi để phụ huynh biết. Vấn đề này đã được đưa ra trước cuộc họp, đã được phụ huynh đặc biệt quan tâm và thảo luận sôi nổi. Tôi trao đổi với phụ huynh về kiến thức, sự cần thiết phải nâng cao thể lực cho trẻ như thế nào. Tôi đề nghị các bậc phụ huynh cần quan tâm tìm hiểu cách rèn luyện ở trường để tìm ra phương pháp hiệu quả kết hợp cùng nhà trường chăm sóc giáo dục trẻ. Trong các giờ đón trả trẻ, bản thân tôi luôn trao đổi với phụ huynh về sự phát triển thể chất của trẻ cũng như các vấn đề phát triển khác về thẩm mỹ, ngôn ngữ… của trẻ là rất cần thiết. Cùng với phụ huynh, các cô cấp dưỡng động viên khuyến khích trẻ ăn nhiều, ăn hết khẩu phần đầy đủ các chất dinh dưỡng, thường xuyên vận động tập thể dục để cơ thể khỏe mạnh và phát triển bình thường. 2.3 Kết quả đạt được: Qua một thời gian nghiên cứu và áp dụng một số biện pháp phát triển thể chất cho trẻ 45 tuổi thông qua hoạt động thể dục tôi nhận thấy đã đạt được kết quả như sau: * Đối với giáo viên: Bản thân đã tạo được môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ với nhiều đồ dùng, đồ chơi phong phú để mời gọi trẻ tích cực chủ động vận động. Lĩnh hội được những kinh nghiệm về giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. Bản thân vững vàng hơn trong công tác giáo dục phát triển vận động cho trẻ. * Đối với trẻ: Khi mới vào học và tiến hành tổ chức giáo dục thể chất cho trẻ, tôi thấy các cháu rất lười vận động, không hứng thú tham gia vận động. Nhưng qua một thời gian thực hiện và áp dụng các phương pháp giáo dục thể chất như trên, tôi thấy các cháu rất thích vận động và tham gia các vận động một cách tích cực, say mê và sôi nổi hơn, các cháu không còn rụt rè và nhút nhát như lúc đầu mà trẻ rất tự tin, hứng thú khi tham gia các hoạt động khác và tỷ lệ suy dinh dưỡng cũng giảm bớt 1 phần tuy không nhiều nhưng đó cũng là động lực để người giáo viên như tôi phấn đấu đưa học sinh của lớp mình phát triển toàn diện. Khi vận dụng linh hoạt và sáng tạo các phương pháp trong việc giáo dục phát triển thể chất cho tr ẻ, giúp trẻ phát triển một cách rõ rệt về nhiều mặt, trẻ tham gia học tập m ột cách tích cực, hứng thú hơn, dẫn đến trẻ sẽ thành thục kỹ năng, kỹ xảo, kết quả cuối cùng là trẻ phát triển mạnh về mặt thể hình và sức khỏe. Kết quả thu được trong quá trình nghiên cứu thực tiển những cháu đạt và không đạt trong lĩnh vực phát triển thể chất như sau :
Tỷ lệ TT Năm học Tổng số trẻ Ghi chú (%) Đầu năm 24 1 Đạt : 15cháu 6,25% Chưa đạt : 09 cháu 37,5% Cuối năm 24 2 Đạt: 23 cháu 91,7% chưa đạt: 01 cháu 8,3% * Đối với phụ huynh: Thấy được tầm quan trọng của việc phát triển thể chất cho trẻ, luôn quan tâm đến sự phát triển sau này của con em mình. Các bậc phụ huynh cùng cô giáo phối hợp ngày càng tốt hơn trong việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. + Đa số phụ huynh nhận thức tốt tác dụng của thiết bị, đồ dùng, đồ chơi đối với việc phát triển vận động cho trẻ. + Phụ huynh nhiệt tình giúp đỡ giáo viên trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi. + Phụ huynh đã quan tâm hơn tới nội dung phát triển vận động, biết hướng dẫn, rèn luyện một số kỹ năng cơ bản cho trẻ lúc ở nhà. + Phụ huynh hiểu về sự cần thiết phải xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động phù hợp, an toàn cho trẻ. + Phụ huynh nắm vững các yêu cầu về môi trường giáo dục phát triển vận động bên trong, bên ngoài lớp học. 3. KẾT LUẬN 3.1. Ý nghĩa: Việc sử dụng các phương pháp trong quá trình giáo dục phát triển thể chất cho trẻ là một công việc vô cùng thiết thực và ý nghĩa, ở đây vấn đề mà tôi nghiên cứu chỉ riêng về “Một số biện pháp giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 45 tuổi” Giáo dục thể chất cho trẻ Mầm non nói chung và trẻ 45 tuổi nói riêng có nhiệm vụ hết sức đặc trưng là hình thành những con người có thể chất hoàn thiện và khỏe mạnh để tham gia vào các hoạt động học tập ở trường. Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ không chỉ góp phần nâng cao về thể chất mà còn góp phần phát triển về mặt tinh thần cho trẻ, từ đó trẻ có nhiều khả năng thực hiện những nhiệm vụ giáo dục về nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ và tình cảm xã hội., từ đó hình thành nhân cách cho trẻ.
Mỗi giáo viên người làm công tác giáo dục, ai cũng mong muốn xây dựng những học sinh của mình trở thành người toàn diện. Vì vậy ngay từ bây giờ mỗi gia đình, mỗi nhà trường, mỗi người giáo viên và xã hội chúng ta phải quan tâm nhiều hơn, tích cực hơn, phải có những phương pháp phù hợp, biện pháp tích cực hơn nữa trong quá trình phát triển giáo dục thể chất cũng như các mục tiêu khác của giáo dục trẻ để trẻ được phát triển toàn diện về mọi mặt. Tôi xin chân thành cảm ơn! Quảng Bình, ngày 20 tháng 5 năm 2016