Nghiên cứu đề tài “Giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5” để góp phần làm nền tảng, hành vi đạo đức cho các em trong cư xử với ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo với mọi người và bạn bè cùng trang lứa cũng như hình thành ở các em lối sống tốt đẹp, có văn hóa.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
- Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
MỘT SỐ BIỆN PHÁP
GIÁO DỤC PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG
CHO HỌC SINH LỚP 5
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Đạo đức, lối sống là những phẩm chất quan trọng nhất của nhân cách, là nền
tảng để xây dựng thế giới tâm hồn của mỗi con người. Vì vậy, ở bất cứ thời đại
nào, việc giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ cũng là vấn đề quan trọng nhất của các
nhà giáo dục.
Giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh tiểu học và đặc biệt cho
học sinh lớp 5 là một quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch đến học sinh
nhằm hình thành và bồi dưỡng về hành vi, thói quen, đạo đức, hình thành những nét
tính cách của con người mới phù hợp mục đích giáo dục…
Việc đưa nội dung giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống đối với học sinh
tiểu học trong giai đoạn hiện nay là rất quan trọng.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, là một giáo viên trẻ giảng dạy và làm
công tác chủ nhiệm lớp, với sự trăn trở, mong muốn cùng với lòng yêu nghề, hăng
say học tập, rèn luyện, trao đổi kinh nghiệm, tích cực tham gia phong trào dạy học,
góp phần nâng cao hiệu quả việc giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh ở trường
Tiểu học, tôi quyết định lựa chọn và nghiên cứu đề tài “Giáo dục phẩm chất đạo
đức, lối sống cho học sinh lớp 5” để góp phần làm nền tảng, hành vi đạo đức cho
các em trong cư xử với ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo với mọi người và bạn bè cùng
trang lứa cũng như hình thành ở các em lối sống tốt đẹp, có văn hóa.
II. THỰC TRẠNG:
1. Thuận lợi:
Nhà trường luôn quan tâm và đẩy mạnh việc giáo dục phẩm chất đạo đức,
lối sống nhằm mục đích nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành nhân cách cho
học sinh, góp phần tích cực thúc đẩy động cơ phấn đấu, rèn luyện, tu dưỡng đạo
đức của các em.
Triển khai tập huấn cho cán bộ, giáo viên về phương pháp và nội dung giảng
dạy đạo đức, lối sống nhằm đảm bảo nội dung giáo dục tự nhiên, nhẹ nhàng, tránh
gây nặng nề.
Người viết: Nguyễn Trần Phương Thảo 1
- Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
Giáo viên luôn có tác phong, đạo đức chuẩn mực nhất là về cách ăn nói, giao
tiếp, ứng xử; có kiến thức về các bài học đạo đức, lối sống,..; luôn nhiệt huyết,
tích cực vận dụng nhiều phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực trong việc giáo
dục và rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh.
Đa số học sinh có đạo đức, lối sống tốt; chủ động học tập và hăng hái tham
gia các hoạt động của lớp, của trường; thực hiện tốt nội quy nhà trường, 5 điều
Bác Hồ dạy và 5 nhiệm vụ của học sinh.
2. Khó khăn
Một số học sinh chưa đoàn kết và giúp đỡ nhau trong lớp; thiếu chủ động,
mạnh dạn và tự tin; kỹ năng sống và giải quyết vấn đề còn hạn chế; ý thức tổ
chức kỷ luật chưa tốt; lười nhác trong học tập, lao động; tác phong chưa nghiêm
túc;…
III. NGUYÊN NHÂN:
Từ những thực tế nêu trên, tôi đã tìm ra được nguyên nhân dẫn đến khó khăn
trên là:
+ Sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình tuy có được cải thiện, nhưng một
số gia đình phụ huynh ở trọ hay thay đổi chỗ ở liên tục nên khó tiếp xúc thường
xuyên.
+ Một số phụ huynh vì một số lí do khách quan hoặc chủ quan nên chưa quan
tâm đến việc học của con em ở nhà cũng như ở trường.
+ Một số ít giáo viên hiện nay chỉ tập trung chủ yếu vào các tiết dạy văn hóa
sao cho có chất lượng mà xem nhẹ việc quan tâm giáo dục, rèn luyện học sinh.
+ Do ảnh hưởng của môi trường xung quanh ở địa phương hay gia đình nên 1
số em có các hành vi đạo đức thiếu văn minh, lệch lạc về lối sống.
IV. CÁC GIẢI PHÁP GIÁO DỤC PHẨM CHẤT, ĐẠO ĐỨC CHO HỌC
SINH LỚP 5:
Sau khi tìm hiểu được nguyên nhân, tôi suy nghĩ và đưa ra một số giải pháp
giáo dục phẩm chất, đạo đức cho học sinh như sau:
1. Hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm.
Nêu cao vai trò gương mẫu về đạo đức, lối sống của cá nhân: gương mẫu
trước HS về đạo đức trong sáng, lối sống, phong cách làm việc sáng tạo, xứng đáng
“Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo” để HS noi theo.
Tiếp tục thực hiện có hiệu quả cuộc vận động “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực”: xây dựng đoàn kết, thân ái, hết lòng vì học sinh thân yêu,
Người viết: Nguyễn Trần Phương Thảo 2
- Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, xây dựng mối quan hệ thân thiện trong nhà
trường, rèn luyện nhân cách, phẩm chất nhà giáo,...
Tìm hiểu về hoàn cảnh, học tập, thói quen học sinh thông qua mẫu phiếu
điều tra hoặc những cuộc nói chuyện gần gũi để hiểu học sinh hơn ngay từ đầu
năm nhận lớp.
Thường xuyên trao đổi với phụ huynh để nắm bắt tình hình và kịp thời giúp
đỡ các em HS có biểu hiện chưa tốt.
2. Xây dựng mối quan hệ đoàn kết tập thể lớp.
Chỉ khi nào xây dựng được một tập thể lớp đoàn kết thì các biện pháp giáo
dục mới đạt hiệu quả cao. Để thực hiện được điều này, tôi đã xây dựng đội ngũ
cán bộ lớp “nòng cốt”, tạo điều kiện cho tập thể tìm hiểu nhau thông qua các buổi
sinh hoạt lớp, hoạt động tập thể, cách xử lí các tình huống. Ví dụ như:
+ Khi HS trong lớp đạt biểu hiện tốt, Hội đồng tự quản của lớp cùng với các
bạn khác sẽ khen ngợi và viết tên trên Bảng tuyên dương; còn đối với những hành
vi chưa tốt; các em thường sử dụng những lời khuyên nhẹ nhàng để chỉ ra tồn tại
và giúp bạn khắc phục.
+ Đối với HS bị bệnh nghỉ học, các em thường thăm hỏi và phân công nhau
giảng lại bài cho bạn.
+ Đối với những HS có hoàn cảnh khó khăn, các em làm kế hoạch nhỏ để
tích góp các vật dụng còn sử dụng được tặng cho bạn.
+ Đối với những học sinh tiếp thu chưa tốt trong việc học tập, các em lập
nhóm “Đôi bạn cùng tiến” và kèm thêm cho bạn của mình.
Ngoài những việc làm của HS, tôi còn cuốn hút các em vào những sân chơi
lành mạnh, thường xuyên kể cho các em nghe hoặc cho các em xem clip về lòng
nhân hậu, lối sống văn hóa, về tinh thần đoàn kết chống giặc ngoại xâm của dân
tộc ta,… hoặc tổ chức những trò chơi mang tính tập thể.
3. Giúp học sinh tự tin, mạnh dạn và quyết đoán trong mọi tình huống.
Đối với học sinh thiếu thốn tình cảm từ gia đình, hay e dè, rụt rè, nhút nhát,
tôi thường xuyên trò chuyện gợi mở cho các em, tạo không khí vui vẻ, khuyến khích
các em tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm, lớp, trường.
Đối với những học sinh thiếu kĩ năng trong giao tiếp, chưa mạnh dạn trước
tập thể, tôi luôn nhẹ nhàng động viên, khích lệ các em thật bình tĩnh, tránh nóng vội.
Người viết: Nguyễn Trần Phương Thảo 3
- Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
Đối với những em học khá nhưng rất nhút nhát và thụ động trong giờ học, ít
khi phát biểu ý kiến mặc dù các em có thể trả lời, tôi luôn yêu cầu các em hít thật
sâu, thật bình tĩnh và trả lời những ý đang nảy ra trong đầu các em… Qua một thời
gian, tôi nhận thấy các em đã dần dần mạnh dạn hơn và tích cực giơ tay phát biểu,
đóng góp ý kiến nhiều hơn.
4. Giáo dục lồng ghép vào các môn học.
Để thực hiện có hiệu quả biện pháp này, tôi thường quan tâm và theo dõi
việc giảng dạy của các giáo viên bộ môn và kết hợp xử lý kịp thời đối với những
đối tượng học sinh có biểu hiện không tốt.
Ngoài môn Đạo đức, tất cả các môn học khác đều có khả năng tiềm tàng
nhằm vào việc giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống. Chẳng hạn ở môn Tiếng
Việt, qua các câu chuyện kể, các bài văn, bài thơ có nội dung phong phú, sinh động
ca ngợi vẻ đẹp của đất nước, các tập tục văn hóa truyền thống tốt đẹp của đất
nước, của dân tộc, nếu được khai thác, tiến hành đúng đắn sẽ mở rộng được kiến
thức về đạo đức, về truyền thống văn hóa, về kinh nghiệm, lối sống mang tính dân
gian, phản ánh bản sắc đạo đức của ông cha ta. Tất cả sẽ giáo dục, bồi dưỡng cho
học sinh tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc và kể cả các chuẩn mực
sơ giản trong giao tiếp, ứng xử về đạo đức …
5. Giáo dục thông qua các hoạt động ngoại khóa.
Giáo dục đạo đức cho học sinh qua các tiết chào cờ, các hoạt động Đội
Thiếu niên Tiền phong bằng nhiều hình thức như: hát múa, hoạt cảnh, diễn kịch,
các cuộc thi vấn đáp… theo từng chủ điểm của tháng.
Phối hợp với Tổng phụ trách Đội tổ chức tốt các ngày chủ điểm trong năm
học gắn với kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc; thông qua đó giáo dục truyền
thống cách mạng, lòng tự hào dân tộc, ý chí quật cường; tình yêu quê hương đất
nước; tinh thần hiếu học; tôn sư trọng đạo, nhớ về cội nguồn tổ tiên.
Các em trao đổi, thảo luận sôi nổi, được phép trình bày quan điểm riêng của
mình theo từng chủ đề, tạo điều kiện cho giờ sinh hoạt trở nên hấp dẫn, hứng thú
hơn. Qua đó, giáo viên nắm bắt được suy nghĩ và hành động của học sinh để có
biện pháp giáo dục đạo đức cho phù hợp.
6. Đẩy mạnh các hoạt động thiết thực phù hợp với lứa tuổi của các em.
Khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động, phong trào của trường lớp:
+ Hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao.
Người viết: Nguyễn Trần Phương Thảo 4
- Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
+ Hoạt động đền ơn đáp nghĩa như: chăm sóc giúp đỡ gia đình thương binh
liệt sĩ, thăm nom và chăm sóc Mẹ VNAH,…
+ Hoạt động mang tính giáo dục lòng nhân ái như tham gia các đợt ủng hộ
đồng bào bị thiên tai, bão lụt, tham gia các chương trình vì người nghèo, phong trào
“Giúp bạn vượt khó”, phong trào “Nụ cười hồng”, phong trào “Giúp bạn vui xuân”,
phong trào “Kế hoạch nhỏ”,…
7. Kết hợp hợp giáo dục học sinh giữa ba môi trường: gia đình, nhà
trường và xã hội.
Như chúng ta đã biết, hiện nay, việc giáo dục đạo đức cho học sinh không
còn là việc của riêng nhà trường nữa mà phải có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa gia
đình, nhà trường và xã hội. Việc hình thành nhân cách học sinh cũng phụ thuộc
phần lớn từ phía gia đình và xã hội.
Nhà trường kết hợp vởỉ gia đình, phối hợp với Ban đại diện CMHS để giáo
dục đạo đức học sinh. Thông qua Ban đại diện CMHS để thông báo tình hình chung
của nhà trường, và nhờ phụ huynh can thiệp, hỗ trợ, giúp đỡ để giáo dục các em kịp
thời.
Bên cạnh đó, nhà trường còn có thể kết hợp với các tố chức, đoàn thể ở địa
phương để giáo dục đạo đức cho học sinh.
Ngoài các hoạt động giáo dục ở trên thì tất cả các thầy cô giáo trong nhà
trường luôn là một tấm gương sáng cho các em noi theo. Các em luôn để ý đến thầy
cô, từ cách ăn nói, đến những cử chỉ hàng ngày. Và hành vi ở trường của thầy cô tác
động rất lớn đến việc hình thành nhân cách học sinh.
V. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Cuối năm, học sinh đạt 100% về phẩm chất và năng lực.
Qua quá trình thực hiện các biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống
cho học sinh lớp 5, tôi nhận thấy các em có chuyển biến rõ rệt, có ý thức cao trong
học tập và rèn luyện, biểu hiện cụ thể như sau:
+ Xác định được mục đích học tập, chuyên cần, ham học, trung thực trong
học tập và đạt kết quả tốt, luôn khiêm tốn và giúp đỡ nhau cùng học tập tiến bộ;
mạnh dạn đấu tranh thói lười biếng, ỷ lại, thiếu trung thực trong học tập.
+ Có lập trường rõ ràng, ủng hộ cái đúng, cái tốt; không đồng tình với
những biểu hiện sai trái trong và ngoài nhà trường. Tích cực tham gia các hoạt
động do nhà trường tổ chức
Người viết: Nguyễn Trần Phương Thảo 5
- Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
+ Các em gần gũi hơn với bạn bè trong lớp, cởi mở hơn đối với thầy cô.
+ Các hiện tượng vi phạm đạo đức ở học sinh cũng giảm hẳn so với đầu
năm . Cụ thể không còn xảy ra lấy đồ dùng của bạn; không còn đánh nhau, trốn
học, nói tục, chửi thề.
+ Phụ huynh thường xuyên quan tâm liên lạc với giáo viên thăm hỏi về việc
học của học sinh và phối hợp tốt với nhà trường trong việc giáo dục con em họ.
Song song với phẩm chất đạo đức học sinh tiến bộ, ở các hoạt động phong
trào do nhà trường tổ chức cũng đạt nhiều kết quả như:
+ Giải nhất Hội thi Nghi thức Đội cấp trường.
+ Giải nhất Kéo co – Hội thao cấp trường.
+ Vượt chỉ tiêu phong trào Kế hoạch nhỏ cấp trường (25 em)
+ Khen thưởng tích cực tham gia phong trào Đội cấp trường (22 em)
Tích cực tham gia các phong trào do Đội, nhà trường phát động như: Hội thi
Em viết đúng, viết đẹp; Ủng hộ đồng bào bị thiên tai, lũ lụt; Quyên góp, ủng hộ các
bạn học sinh khó khăn ở tỉnh Bạc Liêu; ....
VI. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Qua quá trình thực hiện SKKN này, tôi tự rút ra những kinh nghiệm sau:
+ Phải nắm rõ nguyên nhân dẫn đến hành vi không tốt của học sinh để tìm ra
các biện pháp giáo dục thích hợp với từng đối tượng. Giáo viên chủ nhiệm phải hết
sức sâu sát, hiểu rõ đặc diểm, tâm lí học sinh cũng như hoàn cảnh gia đình của các
em.
+ Kết hợp chặt chẽ với gia đình và địa phương để giáo dục các em.
+ Xây dựng nhóm bạn tốt trong học tập, uốn nắn, động viên kịp thời những
hành vi sai phạm của những học sinh chưa ngoan.
+ Phát hiện, động viên kịp thời những tiến bộ dù nhỏ để xây dựng niềm tin ở
học sinh.
VII. KẾT LUẬN:
Giáo dục đạo đức học sinh tiểu học là vấn đề giáo dục nhân cách rất quan
trọng, có giá trị cơ bản lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời cá nhân mỗi
người. Lúc sinh thời Bác đã dạy: “Nhiệm vụ của các cô giáo, thầy giáo rất nặng nề
Người viết: Nguyễn Trần Phương Thảo 6
- Một số biện pháp giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 5
nhưng rất vẻ vang. Muốn làm tròn nhiệm vụ đó thì phải luôn gương mẫu và sáng
suốt về mọi mặt…”. Vì vậy, chúng ta cần phải khắc sâu lời dạy này.
Trên đây là SKKN của tôi, không thể không thiếu sót và còn hạn chế. Mong
Ban giám khảo và Lãnh đạo góp ý để SKKN này được hoàn thiện hơn.
Bình Chánh, ngày 10 tháng 10 năm 2017
Người viết
NGUYỄN TRẦN PHƯƠNG
THẢO
Người viết: Nguyễn Trần Phương Thảo 7
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
