Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> I.1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………...2<br /> I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài…………………………………………....3<br /> I.3. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………....3<br /> I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu……………………………………………3<br /> I.5. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………...3<br /> II. PHẦN NỘI DUNG<br /> II.1. Cơ sở lý luận……………………………………………………………3<br /> II.2. Thực trạng………………………………………………………………4<br /> a. Thuận lợi, khó khăn……………………………………………………….4<br /> b. Thành công, hạn chế………………………………………………………5<br /> c. Mặt mạnh, mặt yếu………………………………………………………...5<br /> d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…………………………………….6<br /> e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra………….6<br /> II.3. Giải pháp, biện pháp…………………………………………………….7<br /> a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp…………………………………………7<br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp……………………7<br /> c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp……………………………..12<br /> d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp………………………………12<br /> e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu…………..12<br /> II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên<br /> cứu…………………………………………………………………………..13<br /> III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ<br /> III.1. Kết luận……………………………………….………………………13<br /> III.2. Kiến nghị……………………………………….……………………..14<br /> Tài liệu tham khảo……………………………………….………………….17<br /> <br /> GV: Phạm Thị Phƣợng – Trƣờng Tiểu học Võ Thị Sáu<br /> <br /> 1<br /> <br /> Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3<br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> I. 1. Lý do chọn đề tài<br /> Xã hội càng phát triển, nhu cầu giáo dục ngày càng cao. Trong chương<br /> trình giáo dục phổ thông, bậc Tiểu học được coi là bậc học nền móng. Theo mục<br /> tiêu của giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu<br /> cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và<br /> các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở. Bên cạnh đó<br /> nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh thì chữ viết cũng ảnh<br /> hưởng không nhỏ đến việc học tập của các em, dùng chữ viết để học tập và giao<br /> tiếp.<br /> Ngày nay trong sự phát triển của nền kinh tế thị trường, thời đại công<br /> nghệ thông tin, vậy việc rèn luyện chữ viết cho học sinh có quan trọng hay<br /> không. Là một giáo viên tiểu học đứng lớp, tôi nghĩ rằng chữ viết không đơn<br /> thuần là phương tiện ghi nhận kiến thức, mà nó còn là một phần kiến thức cơ<br /> bản của học sinh tiểu học, điều này đã được ghi nhận trong quy định chuẩn kiến<br /> thức về đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học. Do vậy, việc rèn kĩ năng<br /> viết chữ cho học sinh là một việc làm hết sức quan trọng. Đó cũng là một trong<br /> những nội dung giáo dục ở tiểu học. Thông qua đó sẽ hình thành và xây dựng<br /> những kĩ năng, thói quen và phẩm chất tốt cho học sinh.<br /> Trước khi thực hiện đề tài tôi nhận thấy chữ viết của học sinh nơi tôi công<br /> tác, là trường đặc thù (học sinh dân tộc Ê-đê chiếm 97,7%) đa số học sinh trong<br /> trường chưa thật sự chú ý vào việc rèn chữ, giữ vở. Tỉ lệ học sinh viết chữ đẹp<br /> còn ít, hầu hết các em chưa nắm vững quy trình viết chữ, sách vở còn bị rách,<br /> nhàu nát, quăn góc và bẩn. Chữ viết tuỳ tiện, sai chính tả, viết thiếu dấu, nét cao,<br /> nét thấp, viết hoa chưa đúng mẫu,.... Trong đó chữ viết của học sinh lớp tôi khi<br /> mới nhận lớp chất lượng vở sạch – chữ đẹp đạt tỉ lệ rất thấp, cụ thể như sau:<br /> ĐẦU NĂM<br /> LỚP TSHS Xếp loại A<br /> Xếp loại B<br /> Xếp loại C<br /> HỌC<br /> SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ %<br /> 2013 – 2014<br /> 3A<br /> 29<br /> 4<br /> 13,8<br /> 10<br /> 34,5<br /> 15<br /> 51,7<br /> 2014 – 2015<br /> 3D<br /> 17<br /> 0<br /> 0<br /> 5<br /> 29,4<br /> 12<br /> 70,6<br /> Nguyên nhân là do một số giáo viên trình bày bảng chưa khoa học, còn<br /> hạn chế trong việc hướng dẫn học sinh các thao tác viết. Một số giáo viên chữ<br /> viết còn chưa đúng, đẹp, chưa có kinh nghiệm rèn chữ cho học sinh. Chưa chấm<br /> chữa bài một cách tỉ mỉ, thường xuyên cho học sinh. Bên cạnh đó, đa số các bậc<br /> cha mẹ học sinh trình độ dân trí còn thấp cộng với đời sống kinh tế còn nhiều<br /> khó khăn nên chưa quan tâm đến việc rèn chữ cho con em mình. Chính vì lẽ đó<br /> mà phần nào học sinh đã sao nhãng trong việc rèn chữ, giữ vở của mình. Bởi<br /> vậy, rèn luyện chữ viết cho học sinh tiểu học là vô cùng quan trọng. Vấn đề đặt<br /> ra là làm thế nào để học sinh viết chữ đúng và đẹp, chính là yêu cầu bức xúc của<br /> người giáo viên.<br /> Xuất phát từ trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh với ý thức<br /> lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp, bản thân tôi luôn suy nghĩ và trăn trở,<br /> không ngừng tích lũy kinh nghiệm về chữ viết để giúp các em dân tộc thiểu số<br /> có được chữ viết đúng, đẹp. Tôi mạnh dạn chọn đề tài M t s i n ph p r n<br /> ch viết cho học sinh l p 3 .<br /> GV: Phạm Thị Phƣợng – Trƣờng Tiểu học Võ Thị Sáu<br /> <br /> 2<br /> <br /> Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3<br /> <br /> I. 2. Mục tiêu, nhi m vụ của đề tài<br /> Nghiên cứu đề tài nhằm tìm ra biện pháp rèn chữ viết đẹp cho học sinh<br /> dân tộc thiểu số, nhằ m nắm bắt thực trạng chữ viết của học sinh, nguyên nhân<br /> làm hạn chế chất lượng chữ viết và việc giữ vở sạch. Đồng thời tìm những biện<br /> pháp để nâng cao chất lượng chữ viết giúp các em viết chữ đúng mẫu, viết<br /> đúng nét, viết đúng chính tả, rõ ràng, viết nhanh, viết đẹp và biết cách giữ<br /> gìn sách vở sạch sẽ. Bên cạnh đó, nghiên cứu đề tài còn giúp cho việc nâng cao<br /> trình độ chuyên môn của bản thân.<br /> Nhiệm vụ chủ yếu để giúp học sinh rèn chữ viết đẹp là: Nghiên cứu cơ sở<br /> lí luận và cơ sở thực ti n có liên quan đến vấn đề rèn chữ viết đẹp cho học sinh<br /> dân tộc thiểu số. Đánh giá đúng thực trạng chữ viết của học sinh, cũng như công<br /> tác dạy học của giáo viên. Tìm ra nguyên nhân, hạn chế của việc giữ vở và rèn<br /> chữ viết cho học sinh. Từ đó có những biện pháp tốt nhất giúp học sinh viết chữ<br /> ngày càng đẹp hơn.<br /> I. 3. Đ i tượng nghiên cứu<br /> Học sinh lớp 3A, trường Tiểu học Võ Thị Sáu (Năm học 2013 – 2014).<br /> Học sinh lớp 3D, trường Tiểu học Võ Thị Sáu (Học kì I, Năm học 2014 –<br /> 2015).<br /> I. 4. Gi i hạn phạm vi nghiên cứu<br /> Đề tài được nghiên cứu và áp dụng kết quả nghiên cứu tại trường Tiểu<br /> học Võ Thị Sáu năm học 2013 – 2014 và Học kì I, Năm học 2014 – 2015.<br /> - Học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 trong trường Tiểu học Võ Thị Sáu, xã Ea<br /> Bông, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.<br /> - Cha mẹ học sinh dân tộc thiểu số đang sinh sống tại xã Ea Bông, huyện<br /> Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.<br /> - Giáo viên trong trường Tiểu học Võ Thị Sáu, xã Ea Bông, huyện Krông<br /> Ana, tỉnh Đăk Lăk.<br /> I. 5. Phương ph p nghiên cứu<br /> Phương pháp quan sát.<br /> Phương pháp làm mẫu.<br /> Phương pháp thuyết trình, giảng giải.<br /> Phương pháp luyện tập thực hành.<br /> Phương pháp điều tra viết.<br /> Phương pháp thảo luận, phỏng vấn.<br /> Phương pháp sử dụng trò chơi học tập.<br /> II. PHẦN NỘI DUNG<br /> II. 1. Cơ sở lý luận<br /> Con người muốn làm được người tốt thì phải rèn luyện từng tí một. Nét<br /> chữ cũng vậy, là học trò phải viết vở sạch đẹp, rõ ràng. Người xưa có câu: "Văn<br /> là người, Chữ cũng là người". Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng - Người tâm huyết<br /> với sự nghiệp trồng người cũng đã từng nhắc nhở: “Chữ viết là biểu hiện của<br /> nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn<br /> luyện cho các em tính cẩn thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng<br /> như đối với thầy cô và bạn đọc bài vở của mình”. Kh ng định sự cần thiết của<br /> việc rèn chữ viết đẹp cho học sinh tiểu học, từ năm 2011 – 2012 Bộ Giáo dục và<br /> GV: Phạm Thị Phƣợng – Trƣờng Tiểu học Võ Thị Sáu<br /> <br /> 3<br /> <br /> Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3<br /> <br /> Đào tạo đã có quyết định về việc tổ chức thi viết chữ đẹp hàng năm cho giáo<br /> viên và học sinh tiểu học. Chính tầm quan trọng đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã<br /> ban hành Quyết định số 31/QĐ-BGD&ĐT ngày 14/6/2002 về việc ban hành<br /> mẫu chữ viết trong trường tiểu học, cũng như hướng dẫn số 5150/TH/BGD&ĐT<br /> ngày 17/02/2002 về việc hướng dẫn dạy và học viết chữ ở trường tiểu học. Cho<br /> đến nay đã khơi dậy trong học sinh, giáo viên và xã hội về ý thức cần viết chữ<br /> đẹp. Đây chính là việc nhìn nhận tầm quan trọng về ý nghĩa của chữ viết.<br /> “Nét chữ, nết người” chữ viết là một công cụ giao tiếp, trao đổi thông tin,<br /> là phương tiện để ghi chép, tiếp nhận những tri thức văn hoá, khoa học và đời<br /> sống. Không những thế chữ viết còn thể hiện tính cách con người. Vì vậy, dạy<br /> học sinh viết chữ, từng bước làm chủ được công cụ chữ viết để phục vụ cho học<br /> tập và giao tiếp là yêu cầu quan trọng hàng đầu của môn Tiếng Việt, cũng như<br /> các môn học khác.<br /> Tiếng Việt là môn học có vai trò quan trọng đối với học sinh tiểu học nói<br /> chung và học sinh dân tộc thiểu số nói riêng. Môn Tiếng Việt ở trường tiểu học<br /> nhằm trang bị cho học sinh một công cụ để giao tiếp, phát triển tư duy là cơ sở<br /> cho việc học tập các môn học. Trong bốn kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết chúng ta<br /> không quá coi trọng kĩ năng này mà cũng không coi nhẹ kĩ năng khác. Chúng<br /> luôn hỗ trợ, bổ sung cho nhau. Một học sinh có kĩ năng viết nhanh, đẹp thì việc<br /> tiếp thu kiến thức của môn học sẽ tốt hơn, tư duy phát triển nhanh hơn và dẫn<br /> đến khả năng đọc, nói cũng tốt hơn.<br /> Việc rèn chữ viết còn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học<br /> sinh những phẩm chất đạo đức tốt như tính cẩn thận, kỉ luật, óc thẩm mĩ. Chính<br /> vì lí do đó năm 2002 Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quyết định 31 về việc<br /> thay đổi mẫu chữ viết trong trường Tiểu học gồm có 4 kiểu chữ:<br /> + Kiểu chữ viết đứng - nét đều.<br /> + Kiểu chữ viết nghiêng - nét đều.<br /> + Kiểu chữ viết đứng - nét thanh nét đậm.<br /> + Kiểu chữ viết nghiêng - nét thanh nét đậm.<br /> Trong đó có kiểu chữ viết nghiêng nét thanh - nét đậm được đặc biệt chú<br /> ý, bởi khi viết kiểu chữ này là một nghệ thuật, nét chữ mềm mại, mượt mà hơn.<br /> Tuy nhiên, sau mỗi lần thay đổi như vậy lại có những điều làm được và chưa<br /> làm được. Thực trạng chữ viết của học sinh hiện nay còn chưa đúng mẫu. Các<br /> em còn viết sai chính tả, viết quá chậm hay có những học sinh viết tốt, viết<br /> nhanh, làm tính giỏi nhưng chữ viết lại chưa đẹp, trình bày chưa sạch sẽ, rõ ràng<br /> thì không thể trở thành một học sinh giỏi toàn diện được. Điều đó ảnh hưởng<br /> không nhỏ đến chất lượng học tập của các em.<br /> II. 2. Thực trạng<br /> a. Thuận lợi, khó khăn<br /> * Thuận lợi:<br /> - Trong các hoạt động của nhà trường, Ban giám hiệu và đội ngũ giáo viên<br /> luôn coi trọng việc rèn chữ viết cho học sinh, cũng như trong giáo viên. Mỗi<br /> năm nhà trường đều tổ chức thi vở sạch – chữ đẹp để rèn luyện ý thức viết chữ<br /> đẹp, phát huy tính tích cực giữ vở sạch – chữ đẹp cho học sinh và giáo viên.<br /> GV: Phạm Thị Phƣợng – Trƣờng Tiểu học Võ Thị Sáu<br /> <br /> 4<br /> <br /> Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3<br /> <br /> - Năm học 2013 – 2014, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 3A với tổng số<br /> 29 học sinh. Năm học 2014 – 2015, tôi chủ nhiệm lớp 3D với tổng số 17 học<br /> sinh. Tôi nhận thấy hai lớp đều có điểm giống nhau là một số em đã nhận biết<br /> được hết mặt chữ cái, viết chữ theo quy định, một số em viết bài sạch sẽ, trình<br /> bày đẹp. Một số gia đình học sinh đã quan tâm mua được những loại bút máy<br /> rèn chữ viết đẹp cho các em.<br /> - Cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đầy đủ, đảm bảo cho việc dạy<br /> và học của giáo viên và học sinh như phòng học, ánh sáng, bàn ghế, đồ dùng cho<br /> các môn học,…. Chất lượng chữ viết của nhà trường trong những năm gần đây<br /> đã được cải thiện nhiều so với những năm học trước.<br /> * Khó khăn:<br /> - Trường thuộc địa bàn của xã có nhiều khó khăn, học sinh dân tộc thiểu<br /> số của lớp tôi (năm học 2013 – 2014) chiếm đến 82,8%; trong đó có 10,3% là<br /> học sinh lưu ban đọc, viết chưa thành thạo. Năm học 2014 – 2015, 100% học<br /> sinh trong lớp là người dân tộc thiểu số, học sinh lưu ban chiếm 5,9%. Trong đó<br /> có nhiều em tiếp thu kiến thức còn nhiều hạn chế; đa số các em có kĩ năng nghe,<br /> nói, đọc, viết còn chậm.<br /> - Cha mẹ các em phần lớn nằm trong diện lao động nghèo, hoàn cảnh khó<br /> khăn và diện xóa đói giảm nghèo lại nhiều. Vì thế, cha mẹ ít quan tâm, chăm lo<br /> đến việc học hành, đặc biệt là chưa thực sự coi trọng việc rèn chữ viết cho con<br /> em mình. Đã khiến cho nhiều học sinh không tích cực trong các hoạt động học<br /> tập. Tình trạng học sinh nghỉ học theo mùa vụ, đi học không chuyên cần vẫn<br /> thường xuyên di n ra. Nhiều em ngoài việc học trên lớp còn phải dành phần lớn<br /> thời gian ở nhà cho việc giúp đỡ gia đình, nhất là vào mùa phát nương làm rẫy,<br /> thu hoạch,...<br /> - Học sinh dân tộc thiểu số sử dụng Tiếng Việt chưa thành thạo nên trong<br /> quá trình viết bài các em đều mắc lỗi về độ cao của từng con chữ, điểm đặt bút<br /> và điểm dừng bút chưa đúng, viết thiếu dấu, sai chính tả, chữ viết chưa đều, viết<br /> cẩu thả, viết còn chậm,… Nhiều em đi học không mang đầy đủ sách vở, không<br /> có bút viết,….<br /> . Thành công, hạn chế<br /> * Thành công:<br /> - Qua thực tế giảng dạy, nghiên cứu và áp dụng các biện pháp rèn chữ viết<br /> đẹp đã đạt nhiều kết quả khả quan. Bài viết của học sinh có tiến bộ rõ rệt. Các<br /> em hạn chế mắc phải các lỗi cơ bản trong quá trình viết chữ.<br /> * Hạn chế:<br /> - Bên cạnh những thành công còn có nhiều hạn chế nhất định như mất<br /> nhiều thời gian trong quá trình rèn chữ viết cho học sinh đòi hỏi giáo viên phải<br /> nhiệt tình, kiên trì hướng dẫn, uốn nắn tỉ mỉ từng nét chữ cho các em.<br /> - Học sinh tiểu học thường hiếu động, thiếu kiên trì, khó thực hiện được<br /> các thao tác đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận khi rèn chữ viết đẹp.<br /> c. Mặt mạnh, mặt yếu<br /> * Mặt mạnh:<br /> Trong tất cả các môn học thì hầu như môn nào các em cũng phải viết bài<br /> vào vở, mỗi lần viết bài là giáo viên có thể hướng dẫn và uốn nắn học sinh rèn<br /> GV: Phạm Thị Phƣợng – Trƣờng Tiểu học Võ Thị Sáu<br /> <br /> 5<br /> <br />