Sáng kiến kinh nghiệm: Một số giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên” nhằm giúp các đồng chí sau khi tốt nghiệp THPT đã có thể đăng ký xuất khẩu lao động theo đúng năng lực và sở thích, tạo nguồn thu nhập cho gia đình, nâng cao chất lượng cuộc sống. Mời các bạn cùng tham khảo sáng kiến.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên

MỤC LỤC Nội dung Trang 1. Mở đầu 1 1.1. Lí do chọn đề tài 1 1.2. Mục đích nghiên cứu 1 1.3. Đối tượng nghiên cứu 1 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 3 2.1. Cơ sở lý luận 3 2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh 5 nghiệm 2.2.1. Hiểu biết chính sách, pháp luật hỗ trợ xuất khẩu lao động 5 2.2.2. Thực tế đào tạo tiếng, văn hóa ngoại quốc 5 2.2.3. Thực tế tiếp cận các nguồn hỗ trợ và tìm kiếm công ty xuất 5 khẩu lao động uy tín. 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 6 2.3.1. Công tác tuyên truyền 6 2.3.2. Lựa chọn công ty xuất khẩu lao động. 8 2.3.3. Phát triển đội ngũ cộng tác viên 9 2.3.4. Tăng cường triển khai các văn bản về xuất khẩu lao động 9 đến Đoàn viên thanh niên. 2.3.5. Giải quyết việc làm sau khi về nước. 10 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 11 2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục 11 2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường 12 3. Kết luận, kiến nghị 13 Tài liệu tham khảo 14
1. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài. Trong những năm qua, thực hiện nghị định số 61/2015/NĐCP ngày 09 tháng 07 năm 2015 của thủ tướng chính phủ về “quy định chính sách hỗ trợ tạo việc làm và quỹ quốc gia về việc làm”, nhiều lao động Việt Nam đã được tuyển dụng tại các thị trường lao động tiềm năng như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, … mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho quốc gia, giải phóng áp lực thừa lao động và cải thiện đời sống cho hàng ngàn lao động. Tuy nhiên trong quá trình theo dõi người lao động từ khi có ý thức về xuất khẩu lao động cho đến khi có việc làm tại các thị trường ngoại quốc là một khoảng cách lớn. Rất nhiều những bất cập và hạn chế được lộ rõ như: Đoàn viên thanh niên sau khi tốt nghiệp THPT phải chờ một thời gian khá dài mới được tư vấn về xuất khẩu lao động, khi đăng ký xuất khẩu lao động hầu như gặp phải các tổ chức và đơn vị có năng lực yếu kém, phải qua nhiều khâu trung gian, chi phí tốn kém, khâu đào tạo không chuyên nghiệp, sang làm việc trái với chuyên môn được đào tạo, căn cứ pháp lý chưa rõ ràng, cam kết giữa nhà tuyển dụng và người lao động chưa đủ mạnh để ràng buộc cả 2 bên, đoàn viên thanh niên chưa tiếp cận được với các chính sách ưu đãi về vốn,….Rất nhiều bất cập đã dẫn đến hiệu quả của việc xuất khẩu lao động chưa đạt được hiệu quả cao, các mục tiêu của nghị quyết số 45/2016/NQHĐND ngày 08 tháng 12 năm 2016 của HĐND tỉnh Thanh Hóa về chính sách khuyến khích hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng vẫn còn hạn chế trong quá trình áp dụng. Trong quá trình hướng nghiệp cho Đoàn viên thanh niên, từ thực tiễn triển khai tư vấn giới thiệu việc làm và xuất khẩu lao động, chúng tôi đã phát hiện ra nhiều bài học kinh nghiệm và quyết định chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên” nhằm giúp các đồng chí sau khi tốt nghiệp THPT đã có thể đăng ký xuất khẩu lao động theo đúng năng lực và sở thích, tạo nguồn thu nhập cho gia đình, nâng cao chất lượng cuộc sống. 1.2. Mục đích nghiên cứu. Đề tài này sẽ nghiên cứu về các giải pháp nâng cao chất lượng giới thiệu việc làm và xuất khẩu lao động. Các bài học rút ra từ thực tiễn tại địa phương khi áp dụng. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Đề tài này tập trung vào đối tượng Đoàn viên thanh niên khối 12 không có nhu cầu học đại học và có nhu cầu xuất khẩu lao động sau khi tốt nghiệp THPT 1.4. Phương pháp nghiên cứu. Để nghiên cứu được đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp sau: Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết 4
+ Nghiên cứu các vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài từ nguồn tư liệu trên internet, thư viện nhà trường + Nghiên cứu các văn bản pháp quy có liên quan đến xuất khẩu lao động Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin + Tham khảo ý kiến của giáo viên, trao đổi với giáo viên chủ nhiệm công tác hướng nghiệp. + Sử dụng phiếu điều tra, chụp ảnh, phỏng vấn Đoàn viên thanh niên và phụ huynh học sinh. + Sử dụng các tiện ích của công nghệ thông tin như exel, power point, word để thu thập, xử lý thông tin và báo cáo kết quả. Thăm dò ý kiến của học sinh: Thường xuyên trao đổi với học sinh để có giải pháp tháo gỡ các khó khăn. Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thống kê và xử lý số liệu kết quả học tập của học sinh trước và sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 5
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. Tại nghị quyết số 29NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã chỉ rõ: “Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời. Hoàn thành việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn sau năm 2015. Bảo đảm cho học sinh có trình độ trung học cơ sở (hết lớp 9) có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở; trung học phổ thông phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng”. Đối với giáo dục nghề nghiệp, tập trung đào tạo nhân lực có kiến thức, kỹ năng và trách nhiệm nghề nghiệp. Hình thành hệ thống giáo dục nghề nghiệp với nhiều phương thức và trình độ đào tạo kỹ năng nghề nghiệp theo hướng ứng dụng, thực hành, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhân lực kỹ thuật công nghệ của thị trường lao động trong nước và quốc tế. Đối với giáo dục thường xuyên, bảo đảm cơ hội cho mọi người, nhất là ở vùng nông thôn, vùng khó khăn, các đối tượng chính sách được học tập nâng cao kiến thức, trình độ, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ và chất lượng cuộc sống; tạo điều kiện thuận lợi để người lao động chuyển đổi nghề[1]. Như vậy, trong nghị quyết số 29 của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đã làm rõ mục tiêu định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông. Tại nghị định số 61/2015/NĐCP của chính phủ ngày 09 tháng 7 năm 2015 đã làm rõ hơn về hỗ trợ việc làm, cụ thể tại điều 10 về chính sách hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, người lao động là người dân tộc thiểu số; người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo hoặc hộ bị thu hồi đất nông nghiệp; thân nhân của người có công với cách mạng có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được hỗ trợ đào tạo nghề, ngoại ngữ, bồi dưỡng kiến thức cần thiết gồm học phí đào tạo nghề, ngoại ngữ, bồi dưỡng kiến thức 6
cần thiết; tiền ăn trong thời gian thực tế học; chi phí đi lại (01 lượt đi và về) từ nơi cư trú đến địa điểm đào tạo từ 15 km trở lên hoặc từ 10 km trở lên đối với người lao động cư trú hợp pháp tại vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn. Riêng người lao động thuộc các huyện nghèo được hỗ trợ thêm tiền ở và đồ dùng cá nhân thiết yếu, hỗ trợ chi phí làm thủ tục hộ chiếu, thị thực, khám sức khoẻ, lý lịch tư pháp trước khi đi làm việc ở nước ngoài theo quy định của pháp luật, hỗ trợ giải quyết rủi ro trong thời gian làm việc ở nước ngoài theo quy định của pháp luật. Hỗ trợ chi phí đào tạo, nâng cao trình độ tay nghề trong trường hợp nước tiếp nhận yêu cầu. Tại điều 11 về hỗ trợ vay vốn đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, người lao động thuộc hộ nghèo, hộ bị thu hồi đất nông nghiệp và người lao động là người dân tộc thiểu số được vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng từ Ngân hàng chính sách xã hội theo quy định của pháp luật. Người lao động thuộc hộ cận nghèo, người lao động là thân nhân của người có công với cách mạng được vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng từ Quỹ quốc gia về việc làm. Tại điều 12 về hỗ trợ phát triển thị trường lao động ngoài nước1. Hỗ trợ phát triển thị trường lao động ngoài nước thông qua các hoạt động nghiên cứu, khảo sát thị trường lao động ngoài nước; quảng bá thông tin về nguồn lao động Việt Nam và xúc tiến phát triển thị trường lao động ngoài nước.Nguồn kinh phí để hỗ trợ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được bố trí từ ngân sách nhà nước[2]. Tại nghị quyết số 45/2016/NQNĐND của hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa ngày 08 tháng 12 năm 2016 đã làm rõ cơ chế chính sách khuyến khích, hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đến năm 2021. Theo đó, nhà nước khuyến khích hỗ trợ cho người lao động có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Thanh Hóa đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đến năm 2021 với mức hỗ trợ một lần 3.000.000 đồng/người. Người lao động thuộc hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo (trong vòng 24 tháng, tính từ ngày thoát nghèo), hộ cận nghèo và hộ bị thu hồi đất nông nghiệp; người lao động là thân nhân của người có công với Cách mạng, người dân tộc thiểu số vay vốn tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh để đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài với mức hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay theo lãi suất hiện hành của Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh áp dụng cho đối tượng chính sách vay đi xuất khẩu lao động. Về hỗ trợ cho doanh nghiệp xuất khẩu lao động, các doanh nghiệp, các tổ chức đơn vị sự nghiệp có chức năng đưa lao động của tỉnh đi làm việc ở nước ngoài đảm bảo việc làm ổn định, có thời gian làm việc đủ 12 tháng trở lên; mức thu nhập của người lao động (ghi trên hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài ký với người lao động) từ 400 USD/tháng trở lên; tỷ lệ lao động gặp rủi ro trên 7
tổng số lao động do doanh nghiệp đưa đi làm việc ở nước ngoài dưới 4%; thực hiện tốt các quy định của pháp luật được hỗ trợ 200.000 đồng/lao động nếu doanh nghiệp trong 01 năm đưa được từ 200 đến dưới 400 lao động của tỉnh đi làm việc ở nước ngoài hoặc 250.000 đồng/lao động nếu doanh nghiệp trong 01 năm đưa được từ 400 lao động trở lên đi làm việc ở nước ngoài[3]. Như vậy từ TW đến địa phương đã có những chính sách rất rõ để ủng hộ chương trình xuất khẩu lao động. Những chính sách đó đã được các công ty xuất khẩu lao động, các tổ chức tư vấn xuất khẩu lao động tiến hành phổ biến và cụ thể hóa. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 2.2.1. Hiểu biết chính sách, pháp luật hỗ trợ xuất khẩu lao động Qua tìm khảo sát tại 7 lớp 12 tại trường THPT Yên Định 3 với tổng số Đoàn viên thanh niên được khảo sát là 274. Kết quả cho thấy: 100% Đoàn viên thanh niên được các công ty xuất khẩu lao động phổ biến về kế hoạch và chính sách đối với hỗ trợ việc làm và xuất khẩu lao động. Chỉ có 4% số Đoàn viên thanh niên đã hiểu về các chính sách hỗ trợ việc làm và xuất khẩu lao động cũng như lựa chọn cho bản thân hướng đi sau khi tốt nghiệp THPT. Như vậy, các chính sách đã được phổ biến đến Đoàn viên thanh niên song các em hoặc không quan tâm, hoặc quan tâm một cách hời hợt. Điều này dẫn đến việc các em không có sự chuẩn bị trước cho bản thân một hướng đi cũng như các kỹ năng và yêu cầu cần thiết để sau khi tốt nghiệp THPT. 2.2.2. Thực tế đào tạo tiếng, văn hóa ngoại quốc Tại trường THPT Yên Định 3, các Đoàn viên thanh niên được đào tạo rất tốt về tiếng Anh song không sử dụng được cho xuất khẩu lao động. Nguyên nhân cơ bản vì thị trường lao động chủ yếu là Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, … rất ít sử dụng tiếng Anh. Mặt khác tại các vùng quê Việt Nam, việc đào tạo tiếng Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan,… rất khó khăn. Nếu không có sự chuẩn bị chu đáo, Đoàn viên thanh niên chắc chắn sẽ phải đi đào tạo tiếng tại thành phố. Như vậy việc đào tạo tiếng không thực hiện được trong thời gian học THPT, điều này rất lãng phí về mặt thời gian cũng như cơ hội. Để sinh sống và làm việc tại ngoại quốc, ngoài việc đảm bảo sức khỏe, năng lực chuyên môn còn phải hiểu văn hóa ngoại quốc, đặc biệt là văn hóa làm việc cho các công ty tư bản nước ngoài. Mà việc đào tạo các hiểu biết về văn hóa cũng như các kỹ năng sống phải được các công ty có kinh nghiệm đào tạo 8
bài bản. Trong thời gian qua, đoàn viên thanh niên ở các vùng quê rất khó để tiếp cận với các chương trình đào tạo này. 2.2.3. Thực tế tiếp cận các nguồn hỗ trợ và tìm kiếm công ty xuất khẩu lao động uy tín. Trong thời gian qua, các văn bản và chính sách của Nhà nước liên quan đến xuất khẩu lao động đã được ban hành, các tổ chức tham gia như: Bộ lao động – thương binh xã hội, ngân hàng chính sách, các tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, hợp tác xã, các công ty xuất khẩu lao động… đã xúc tiến triển khai đến người dân, đặc biệt là thanh niên. Tuy nhiên, do nắm bắt cơ chế và các văn bản pháp luật chưa đến nơi nên việc tiếp cận nguồn vốn, hỗ trợ còn nhiều khó khăn. Nhiều thanh niên thấy số tiền chi phí ban đầu lớn (thường hơn 100 triệu) đâm ra tâm lý lo sợ, sức ỳ lớn dẫn đến không tiếp cận được với chương trình xuất khẩu lao động. Những năm gần đây, do nắm bắt được cơ chế kịp thời và lợi nhuận lớn từ việc tổ chức xuất khẩu lao động nên nhiều công ty xuất khẩu lao động đã được thành lập. Trong số các công ty đó, những công ty được cấp phép từ Bộ lao độngthương binh xã hội cũng có, như công ty TTC Việt Nam, Công ty JV Net, công ty Hải Phong,…. Bên cạnh đó cũng có những công ty “ma”, công ty “đa cấp” với nhiều cầu. Do đó việc tiếp cận những công ty chính thống, có đầy đủ hồ sơ pháp lý, được nhà nước cấp phép trong lĩnh vực kinh doanh, số lượng xuất cảnh lớn, nhận được sự tín nhiệm của nhiều lao động, số lượng đơn hàng nhiều và ổn định, có mối quan hệ rộng với các đối tác nước ngoài về nhu cầu tuyển dụng lao động luôn là mong mỏi của thanh niên. Tâm lý lo sợ bị lừa đảo cũng ảnh hưởng đến số lượng người xuất khẩu lao động. Có những thanh niên đi qua nhiều “cầu” dẫn đến chi phí tăng cao mà không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi. Cơ chế thi cử chạy chọt, đào tạo với kinh phí cao đã tác động tiêu cực đến người lao động, làm cho họ mất niềm tin, ảnh hưởng không nhỏ đến chính sách xuất khẩu lao động của Nhà nước[4]. 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để nâng cao hiệu quả xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên. 2.3.1. Công tác tuyên truyền Những năm gần đây, công tác xuất khẩu lao động được xác định là giải pháp có hiệu quả trong việc giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân ở một số địa phương. Có được kết quả đó là nhờ sự chung tay vào cuộc của các ngành, cấp, địa phương và Đoàn trường trong công tác tuyên truyền, vận động. Đoàn trường đã xem xét yếu tố tuyên truyền đưa lên hàng đầu để thực hiện tốt hiệu quả của xuất khẩu lao động. 9
Thứ nhất, không chỉ dừng lại chỉ một buổi tập trung tại sân trường để trao đổi với Đoàn viên thanh niên mà phải làm liên tục, không chỉ dừng lại phổ biến cho Đoàn viên thanh niên khối 12 mà phải phổ biến ngay cho khối 10 để các em kịp thời phân luồng trong quá trình học tập. Có thể tận dụng thời gian rãnh rỗi để học tiếng và học văn hóa. Để sau khi tốt nghiệp lớp 12 các em có thể làm các thủ tục xuất khẩu lao động ngay. Việc tuyên truyền được Đoàn trường thực hiện bằng nhiều hình thức như: nói chuyện dưới cờ, thông qua các buổi sinh hoạt lớp, không chỉ do các thầy cô mà còn có cán bộ Đoàn tham gia tuyên truyền. Các băng rôn biểu ngữ, các bài báo, trang mạng cũng đã được chia sẻ thường xuyên đến Đoàn viên thanh niên. Thứ hai, không chỉ dừng lại ở Đoàn viên thanh niên mà còn tập trung tuyên truyền cả tới phụ huynh học sinh. Sự tác động tích cực từ phía phụ huynh đã giúp số lượng người được xuất khẩu lao động tăng nhanh qua các năm và các thủ tục pháp lý cũng được tháo gỡ nhanh chóng. Sự tuyên truyền từ phụ huynh này sang phụ huynh khác cũng là nguồn thông tin bổ ích trong công tác tuyên truyền. Bác Nguyễn Văn Bình ở thôn 6, xã Yên Giang cho biết: “Sau khi con gái tốt nghiệp THPT, tôi cũng muốn cháu thi vào một trường cao đẳng, đại học, nhưng lực học của cháu chỉ ở mức trung bình khá, nên không chắc chắn có đỗ hay không, mà có đỗ cũng ngại cho đi học vì học xong không biết làm gì. Khi ấy, con gái của bạn tôi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản về có vốn hỗ trợ gia đình mở công ty kinh doanh rất tốt, bản thân cháu thạo ngoại ngữ nên đã được tuyển dụng vào một doanh nghiệp nước ngoài, thu nhập hơn 10 triệu đồng/tháng. Bạn tôi đã khuyên tôi nên cho con gái đi xuất khẩu lao động, tôi thấy đó cũng là cơ hội tốt để lập nghiệp nên đã quyết định vay vốn cho con đi xuất khẩu lao động. Hiện nay, con gái tôi đã sang làm việc tại Nhật Bản được gần 2 năm, mỗi tháng, trừ chi phí sinh hoạt, cháu gửi về được 25 triệu đồng. Tôi đã trả hết nợ ngân hàng, sửa sang nhà cửa và tích lũy để cháu có vốn làm ăn sau khi hết hạn hợp đồng về nước". Anh Hồng thôn 7, xã Yên Tâm chia sẻ: “Từ xuất khẩu lao động mang lại, nhiều bà con hàng xóm đã tới hỏi thăm và tìm hiểu để đi xuất khẩu lao động. Vợ chồng tôi đều nhiệt tình chia sẻ kinh nghiệm và động viên những gia đình có con em trong độ tuổi lao động, nhất là những gia đình nghèo nên cho con đi xuất khẩu lao động để lấy vốn về làm ăn. Nhìn thấy sự đổi thay của một số gia đình có người đi xuất khẩu lao động, các hộ trong thôn cũng mạnh dạn vay vốn cho con, em tham gia”. Có thể nói, bằng những gương “người thật, việc thật”, mọi băn khoăn, nghi ngại của những gia đình muốn cho con đi xuất khẩu lao động đã từng bước 10
được giải tỏa. Nhờ vậy, người dân sẽ thêm tin tưởng, yên tâm và có động lực động viên con, em, người thân trong gia đình tham gia xuất khẩu lao động. Đến nay, xuất khẩu lao động đã trở thành phong trào thu hút khá đông thanh niên trong độ tuổi lao động tham gia. Được biết, toàn xã Yên Giang có hơn 50 lao động đang làm việc có thời hạn ở Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc... trung bình mỗi năm, nguồn thu từ XKLĐ của xã đạt hơn 5 tỷ đồng. Đánh giá cao vai trò của công tác tuyên truyền, nhất là tuyên truyền miệng trong xuất khẩu lao động, ông Trịnh Văn Bảy – Phó chủ tịch xã Yên Giang cho biết: “So với các địa phương khác, xã Yên Giang có nhiều cơ chế ưu đãi về chương trình xuất khẩu lao động, bởi vậy, đã thu hút nhiều lao động trẻ tham gia. Đặc biệt, công tác tuyên truyền được các cấp chính quyền, địa phương hướng về từng hộ gia đình. Các hội đoàn thể đã tích cực vào cuộc, tuyên truyền lồng ghép qua các hội nghị và tuyên truyền miệng cho chính con em, người thân và bà con thôn xóm hiểu chính sách của Nhà nước, của tỉnh cũng như những gương người thật, việc thật về xuất khẩu lao động. Bởi vậy, sự phối hợp chặt chẽ với Phòng LĐTB&XH các địa phương, các xã, phường, thị trấn tổ chức các hội nghị tuyên truyền tới tận người dân. Thời gian qua, Đoàn trường đã tăng cường công tác tuyên truyền về chương trình xuất khẩu lao động bằng nhiều hình thức: Phát tờ rơi, treo băng rôn, chia sẻ các thông tin xuất khẩu lao động trên face book; niêm yết thông tin; tổ chức hội nghị, hội thảo tư vấn xuất khẩu lao động ở tại nhà trường. Đối với các gia đình, tận dụng các buổi họp phụ huynh tập trung, Đoàn trường đã chủ động bố trí người trực tiếp tư vấn, tuyên truyền, giải thích cho phụ huynh, đồng thời, hướng dẫn người lao động làm hồ sơ, các thủ tục cần thiết khi có nhu cầu tham gia xuất khẩu lao động, giúp người dân tiếp cận thông tin nhanh và chính xác nhất về thị trường lao động, những doanh nghiệp tham gia tuyển lao động uy tín, thông tin về ngành nghề; chi phí xuất cảnh... 2.3.2. Lựa chọn công ty xuất khẩu lao động. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có hơn 20 công ty giới thiệu việc làm và xuất khẩu lao động. Trong số đó có nhiều công ty hoạt động kém uy tín, không đủ năng lực thực hiện. Việc mở công ty chủ yếu là để thu tiền của người lao động, tạo ra các đầu cầu trung chuyển học viên để thu lợi. Đã có nhiều người lao động vì nhẹ dạ cả tin mà mất đi cơ hội làm việc ở nước ngoài, thậm chí còn mất tiền đầu tư. Chính vì vậy, việc tìm công ty có uy tín và năng lực là điều mà chúng tôi đã mất nhiều thời gian để tìm hiểu. Một công ty xuất khẩu lao động được lựa chọn phải có đầy đủ các yếu tố sau đây: 11
Thứ nhất, công ty xuất khẩu lao động được lựa chọn phải là công ty có đầy đủ hồ sơ pháp lý, được nhà nước cấp phép trong lĩnh vực kinh doanh, có trang web riêng để chia sẻ thông tin. Thứ hai, công ty xuất khẩu lao động uy tín phải có số lượng xuất cảnh lớn, nhận được sự tín nhiệm của nhiều lao động, số lượng đơn hàng nhiều và ổn định, có mối quan hệ rộng với các đối tác nước ngoài về nhu cầu tuyển dụng lao động. Thứ ba, công ty xuất khẩu lao động uy tín phải có đủ năng lực đào tạo tiếng nước ngoài tại nhà trường, có chuyên gia để trao đổi thông tin với đoàn viên thanh niên và gia đình, có hệ thống đào tạo tại nhiều địa phương. Thứ tư, công ty xuất khẩu lao động uy tín phải có mối quan hệ chặt chẽ với ngân hàng chính sách, sẵn sàn tư vấn và hỗ trợ làm thủ tục vay vốn ưu đãi. Đó còn là công ty xuất khẩu lao động “1 cầu”, nghĩa là Đoàn viên thanh niên khi có nhu cầu xuất khẩu lao động không phải mất thêm kinh phí để qua nhiều cầu. Trong nhiều năm qua, đơn vị trường chúng tôi lựa chọn công ty giới thiệu việc làm và xuất khẩu lao động ICO Manpower, đây là công ty xây dựng được hệ thống tuyển sinh trên toàn quốc thông qua hệ thống điều hành từ Bắc – Trung – Nam. Đến nay, ICO Manpower là đối tác trực tiếp của trên 50 trường Trung cấp – Cao đẳng – Đại học thuộc các lĩnh vực đào tạo như: Cơ khí chế tạo, IT, Y dược, Nông nghiệp…Không có tỷ lệ lao động bỏ trốn, phí đi của người lao động thấp; tuyển chọn, sàng lọc và đào tạo lao động kỹ càng; thẩm định nhà máy trước khi lao động sang làm việc; thành lập ICOJapan để quản lý và xử lý kịp thời những phát sinh. Đến hết tháng 02/2017 ICO Manpower đã đưa được 2.250 học sinh, người lao động sang học tập, làm việc tại Nhật Bản. 2.3.3. Phát triển đội ngũ cộng tác viên Với việc cung ứng khoảng hàng trăm lao động đi làm việc tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan mỗi năm, trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh ICO coi trọng công tác “tạo nguồn” cho xuất khẩu lao động. Những năm qua, góp phần cho công tác tuyên truyền, vận động nhằm “tạo nguồn” cho xuất khẩu lao động là các cộng tác viên cơ sở của trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh. Theo ông Hoàng Thanh Hà giám đốc trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh, thống kê năm 2017 cho thấy, có trên 40 lao động nhờ vào sự giới thiệu, tuyên truyền của các cộng tác viên mà tìm đến Trung tâm, vượt qua vòng phỏng vấn, đã xuất cảnh hoặc đang chờ ngày xuất cảnh. “Đây không phải là con số quá lớn so với tổng số lao động đi làm việc tại nước ngoài năm qua nhưng cũng cho thấy vai trò của các cộng tác viên. Chính vì vậy, năm nay, chúng tôi tiếp tục kêu gọi cán bộ cấp thôn, xã và 12
người dân tham gia làm cộng tác viên của trung tâm. Trách nhiệm của cộng tác viên là tuyên truyền, tư vấn đúng về các nội dung, thông tin xuất khẩu lao động và không được phép thu bất kỳ khoản tiền nào của người lao động”, ông Hà cho biết thêm. Như vậy, với việc phát triển đội ngũ cộng tác viên với hiểu biết sâu rộng về xuất khẩu lao động và khả năng tuyên truyền tốt cũng như cái tâm trong nghề sẽ càng phát triển tốt hơn nữa thị trường xuất khẩu lao động trong địa bàn dân cư. 2.3.4. Tăng cường triển khai các văn bản về xuất khẩu lao động đến Đoàn viên thanh niên. Nắm bắt cơ hội xuất khẩu lao động trong thời gian qua, hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã kịp thời bàn bạc và ra nghị quyết số 45/2016/NQNĐND ngày 08 tháng 12 năm 2016 đã làm rõ cơ chế chính sách khuyến khích, hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đến năm 2021. Theo đó, nhà nước khuyến khích hỗ trợ cho người lao động có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Thanh Hóa đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đến năm 2021 với mức hỗ trợ một lần 3.000.000 đồng/người. Người lao động thuộc hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo (trong vòng 24 tháng, tính từ ngày thoát nghèo), hộ cận nghèo và hộ bị thu hồi đất nông nghiệp; người lao động là thân nhân của người có công với Cách mạng, người dân tộc thiểu số vay vốn tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh để đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài với mức hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay theo lãi suất hiện hành của Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh áp dụng cho đối tượng chính sách vay đi xuất khẩu lao động. Về hỗ trợ cho doanh nghiệp xuất khẩu lao động, các doanh nghiệp, các tổ chức đơn vị sự nghiệp có chức năng đưa lao động của tỉnh đi làm việc ở nước ngoài đảm bảo việc làm ổn định, có thời gian làm việc đủ 12 tháng trở lên; mức thu nhập của người lao động (ghi trên hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài ký với người lao động) từ 400 USD/tháng trở lên; tỷ lệ lao động gặp rủi ro trên tổng số lao động do doanh nghiệp đưa đi làm việc ở nước ngoài dưới 4%; thực hiện tốt các quy định của pháp luật được hỗ trợ 200.000 đồng/lao động nếu doanh nghiệp trong 01 năm đưa được từ 200 đến dưới 400 lao động của tỉnh đi làm việc ở nước ngoài hoặc 250.000 đồng/lao động nếu doanh nghiệp trong 01 năm đưa được từ 400 lao động trở lên đi làm việc ở nước ngoài. Như vậy, mặc dù chi phí ban đầu cho xuất khẩu lao động là khá cao xong có sự ủng hộ đặc biệt của ngân hàng chính sách thì Đoàn viên thanh niên yên tâm hơn về nguồn vốn ban đầu. Việc chi trả vốn vay rất dễ dàng khi thu nhập của người lao động ở nước ngoài đi vào ổn định. 13
2.3.5. Giải quyết việc làm sau khi về nước. Thống kê của Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội), hiện Việt Nam có trên 500.000 người đang làm việc ở trên 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới với hơn 30 nhóm ngành nghề các loại. Hàng năm hơn nửa triệu người lao động Việt Nam làm việc tại nước ngoài gửi về nước khoảng trên dưới 2 tỷ USD. Tuy nhiên, có một nghịch lý xảy ra là nhiều lao động sau khi hết hợp đồng làm việc tại nước ngoài trở về nước không tìm được việc làm phù hợp, dù được đào tạo và có kỹ năng nghề cao. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp trong nước lại đang thiếu hụt lao động có tay nghề, trình độ cao. Nhiều lao động khi trở về nước cho biết, họ có rất ít thông tin về nhu cầu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Để kiếm sống, họ thường kinh doanh nhỏ lẻ hoặc làm tạm thời tại một doanh nghiệp trong nước với mức lương không tương xứng với trình độ. Có thể nói, với những ưu thế về kỹ năng, kinh nghiệm, tác phong làm việc công nghiệp và trình độ ngoại ngữ nhất định, người từng đi xuất khẩu lao động được đánh giá là nguồn lao động có tay nghề, chất lượng cao, nếu không được tận dụng sẽ là một sự lãng phí rất lớn. Ở góc độ nhà tuyển dụng, nhiều công ty cho rằng, mức thu nhập chênh lệch lớn giữa trong nước và nước ngoài là nguyên nhân chính khiến những người từng đi xuất khẩu lao động khó tìm việc. Lo lắng không thể tìm được việc làm phù hợp sau khi về nước, không ít lao động xuất khẩu sau khi hết thời hạn hợp đồng trốn ở lại nước sở tại để cư trú, lao động bất hợp pháp. Gây trở ngại rất lớn trong việc quản lý, sử dụng lao động và chính sách xuất khẩu lao động giữa hai nước. Để hạn chế tình trạng này, bên cạnh biện pháp tuyên truyền vận động, xử phạt, các cơ quan chức năng cần đề ra các giải pháp liên quan đến giải quyết việc làm, tái hòa nhập cho xuất khẩu lao động về nước. Thực tế hiện nay Nhà nước vẫn chưa có một chính sách ở tầm vĩ mô về giải quyết việc làm cho lực lượng xuất khẩu lao động về nước nên vẫn còn những khó khăn cho các địa phương, tâm lý hoang mang cho gia đình cho người xuất khẩu lao động. Chính vì vậy, các địa phương đã chủ động triển khai nhiều giải pháp, nhằm tránh gây lãng phí nguồn lao động có trình độ tay nghề. Ngoài sàn giao dịch việc làm về tuyển lao động nói chung, mỗi quý một lần sở tổ chức sàn giao dịch riêng tập trung vào đối tượng là xuất khẩu lao động về nước có nhu cầu tìm kiếm việc làm tại các doanh nghiệp trong các khu, cụm công nghiệp trong tỉnh. Thông qua các sàn giao dịch việc làm tại các địa phương, nhất là cho đối tượng xuất khẩu lao động về nước, nhiều doanh nghiệp đã tuyển dụng được những vị trí việc làm phù hợp, có trình độ tay nghề cao, ý thức kỷ luật, tác 14
phong công nghiệp tương đối tốt. Hi vọng trong thời gian tới các cơ quan chức năng tiếp tục tổ chức được nhiều các chương trình tư vấn, sàn giao dịch việc làm, tạo cơ hội tìm kiếm nhu cầu cho các doanh nghiệp cũng như người lao động. Để nâng cao chất lượng nguồn lao động, cần thiết phải có sự vào cuộc của các cấp các ngành, quan tâm công tác hỗ trợ, đào tạo nghề, nhất là cho lực lượng lao động nông thôn. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, định hướng nghề nghiệp, kêu gọi các doanh nghiệp đến các sàn giao dịch việc làm tại các địa phương tìm hiểu, tuyển dụng lao động phù hợp. Thời gian tới cần quan tâm hơn trong việc kết nối giữa xuất khẩu lao động về nước với các doanh nghiệp trong các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn, coi đó là một trong những giải pháp quan trọng góp phần kết nối người lao động và các doanh nghiệp. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. 2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục. Đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên” giúp các em chuẩn bị cho bản thân hành trang về kiến thức và kỹ năng sống khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Mở ra cho các em và gia đình một hướng đi mới có lợi cho bản thân, cho gia đình và cho toàn xã hội. Đây là hướng đi nhanh nhất để làm giàu, tăng thu nhập cho Đoàn viên thanh niên ngay sau khi tốt nghiệp THPT. Sau khi vận dụng đề tài này tôi nhận thấy đa số Đoàn viên thanh niên tham gia nhiệt tình vào các buổi nói chuyện, tuyên truyền, tham gia vào các lớp học tiếng Hàn, tiếng Nhật; trao đổi tâm tư nguyện vọng với gia đình và người thân; biết cách suy luận logic, biết tìm kiếmthông tin và xử lý thông tin, biết phối hợp làm việc nhóm, biết tự tin vào bản thân hơn khi giải các đề có tính chất mới và khó, biết phát huy các khả năng của bản thân và các bạn trong cùng nhóm, biết đánh giá bản thân; biết được phong cách làm việc của tư bản; biết được một số nét văn hóa cơ bản của người nước ngoài trong giao tiếp. Đặc biệt, đối với nhóm Đoàn viên thanh niên thuộc gia đình nghèo, cận nghèo đã vững tin hơn vào con đường mình chọn, không còn bi quan rụt rè vì hoàn cảnh gia đình như trước đây, tham gia hăng say vào quá trình học tập hơn trước. Sau khi triển khai các giải pháp cho tất cả các Đoàn viên thanh niên khối 12, tôi đã sử dụng phiếu điều tra, kết quả cho thấy rất khả quan với chương trình xuất khẩu lao động. Số lượng Đoàn viên thanh niên quan tâm đến chương trình này đã tăng lên đáng kể, nhiều Đoàn viên thanh niên mong muốn thời gian trôi nhanh để tốt nghiệp THPT và đi xuất khẩu lao động. Ý thức việc làm và làm giàu để thoát nghèo đang thôi thúc các em phấn đấu trong học tập. 15
Tuy nhiên, đề tài của tôi cũng mới chỉ áp dụng trong thời gian ngắn, chủ yếu nằm ở khâu lý luận và mới ở từng bước ban đầu của thực tiễn. Để đề tài này đi vào thực tiễn một cách có hiệu quả, cần lắm những sự quan tâm và vào cuộc của các cấp. Sự phân luồng hướng nghiệp cho Đoàn viên thanh niên ngay sau khi tốt nghiệp THPT càng tốt thì xã hội càng phát triển. 2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp, nhà trường. Đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên” giúp bản thân hiểu hơn về phân luồng nghề, hướng nghiệp và xuất khẩu lao động. Nó là chính sách và chủ trương đúng đắn của Nhà nước nhằm giải quyết việc làm cho người lao động và thu nhập của người dân. Trong 2 năm thực hiện, các đồng nghiệp cũng ủng hộ và giúp đỡ tôi nhiều, đặc biệt là các thầy cô GVCN coi đây là hướng đi đúng đắn của tổ chức Đoàn để thực hiện nhiệm vụ hướng nghiệp cho Đoàn viên thanh niên. Các đồng chí Bí thư chi Đoàn đã chia sẻ và giúp đỡ, vận động nhiều Đoàn viên thanh niên tham gia vào các lớp bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng sống để chuẩn bị cho xuất khẩu lao động. Đối với địa phương, khâu tuyên truyền và đào tạo lao động ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường được lãnh đạo các địa phương đánh giá cao. Trong khoảng hơn 2 năm trở lại, số lượng Đoàn viên thanh niên tham gia xuất khẩu lao động đã tăng nhanh, mang về một lượng lớn ngoại tệ, giúp thay đổi nhanh bộ mặt đời sống nhân dân. 16
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận. Đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên” đã thu được nhiều kết quả: Thứ nhất, đối với Đoàn viên thanh niên đã hiểu biết hơn về định hướng nghề nghiệp. Sau một thời gian triển khai các giải pháp, các em đã hiểu rõ hơn về các chính sách pháp luật có liên quan đến xuất khẩu lao động. Các Đoàn viên thanh niên đã tự trang bị cho bản thân vốn kiến thức và kỹ năng đáp ứng nhu cầu xuất khẩu lao động. Các em đã hình dung được các bước trong quy trình xuất khẩu lao động, tự mình tham gia và trao đổi, không còn lĩnh hội thụ động và tâm lý ỷ lại như trước. Ở sân chơi này, các em đã trải nghiệm được nhiều từ thực tiễn, là chủ thể của quá trình tìm kiếm tri thức. Thứ hai, kết quả khảo sát bài kiểm tra và khảo sát bằng phiếu thu thập thông tin sau khi thực hiện dự án cho thấy kết quả học tập của học sinh có sự tiến bộ rõ rệt. Các em nắm vững kiến thức hơn, nhớ lâu hơn vì đã tự mình đọc, tự mình tìm hiểu các kiến thức đó. Như vậy chính yếu tố chuẩn bị các điều kiện cần thiết để xuất khẩu lao động đã tác động tích cực đến ý thức học tập và rèn luyện của Đoàn viên thanh niên. Thứ ba, kỹ năng tổ chức của người cán bộ Đoàn khi thực hiện triển khai các giải pháp rất quan trọng. Xuyên suốt quá trình thực hiện, người cán bộ Đoàn vừa là người tổ chức, định hướng cho Đoàn viên thanh niên trong vấn đề hướng nghiệp, vừa là người học để tự mình hoàn thiện kỹ năng. Việc người cán bộ Đoàn tự học và trang bị kiến thức kỹ năng từ hoạt động thực tiễn đã trở thành việc rất bình thường. 3.2. Kiến nghị. Thứ nhất, việc thực hiện dạy tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Trung đòi hỏi nhiều thời gian, con người và kinh phí tổ chức. Do đó cần được lãnh đạo các nhà trường quan tâm, chia sẻ, khuyến khích trong từng năm học. Thứ hai, để công tác xuất khẩu lao động phát triển hơn nữa cần có sự tham gia của các công ty xuất khẩu lao động, của hệ thống giáo dục, của ngân hàng chính sách và của các địa phương. Nếu có sự tham gia đồng bộ thì bức tranh xuất khẩu lao động cho Đoàn viên thanh niên sẽ có nhiều nét mới mẻ. Đây cũng là khía cạnh của việc thực hiện nghị quyết 29 về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. 17
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Yên Định, ngày 25 tháng 5 năm ĐƠN VỊ 2018 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Nguyễn Lê Minh TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Nghị Quyết số 29NQ/TW, BCH TW Đảng khóa XI. [2]. Nghị định số 61/2015/NĐCP, Chính phủ. [3]. Nghị quyết số 45/2016/NQNĐND, hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa. [4]. Tham khảo một số tài liệu trên mạng internet Nguồn: https://xuatkhaulaodongdongthap.com Nguồn: https://nld.com.vn Nguồn: http://xuatkhaulaodongico.com 18