Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm về rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2

A. ĐẶT VẤN ĐỀ:<br /> Dạy đọc có ý nghĩa to lớn  ở  Tiểu học. Đọc trở  thành một đòi hỏi cơ <br /> bản đầu tiên đối với học sinh. Trẻ phải học đọc đầu tiên, sau đó các em phải  <br /> đọc để học. Đọc giúp trẻ  chiếm lĩnh được một ngôn ngữ để  dùng trong giao <br /> tiếp và học tập. Đọc là một công cụ  để  học tập các môn học. Đọc tạo hứng <br /> thú và động cơ học tập. Đọc tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và  <br /> tinh thần học tập cả đời. Với tư cách là một phân môn của môn Tiếng việt,  <br /> Tập đọc có nhiệm vụ  đáp  ứng yêu cầu này­ đó là hình thành và phát triển <br /> năng lực đọc của học sinh.<br /> Tập đọc là một phân môn thực hành. Nhiệm vụ quan trọng nhất của nó <br /> là hình thành năng lực đọc cho học sinh. Năng lực đọc được tạo nên từ bốn kĩ <br /> năng bộ  phận: Đọc đúng, đọc nhanh (đọc lưu loát,trôi chảy), đọc có ý thức  <br /> (đọc hiểu) và đọc hay (mà ở mức độ cao hơn là đọc diễn cảm).<br /> Bốn kĩ năng đọc trên được hình thành trên hai hình thức đọc là đọc <br /> thành tiếng và đọc thầm. Chúng được rèn luyện đồng thời. Chúng được rèn <br /> đồng thời và hỗ trợ lẫn nhau.<br />  Bên cạnh đó, dạy đọc còn có nhiệm vụ  giáo dục lòng ham đọc sách, <br /> hình thành phương pháp và thói quen làm việc với sách cho học sinh. Đồng <br /> thời dạy đọc còn có nhiệm vụ  làm giàu kiến thức về  ngôn ngữ, đời sống và <br /> kiến thức văn học cho học sinh.<br /> Trên cơ sở ý nghĩa và nhiệm vụ của dạy học Tập đọc ở Tiểu học, qua <br /> tìm hiểu thực trạng dạy Tập đọc  ở  lớp 2 tại đơn vị  trường Tiểu học Ngọc <br /> Khê 2, với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng dạy học Tập đọc ở lớp <br /> 2, tôi chọn đề  tài: “Một số  kinh nghiệm về rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp <br /> 2”.<br /> <br /> B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:<br /> <br /> I. CƠ SỞ LÝ LUẬN :<br /> 1. Vấn đề luyện đọc thành tiếng ở Tiểu học:<br /> 1.1: Luyện chính âm: Nhằm nâng cao văn hoá phát âm cho học sinh và <br /> khi thực hiện cần lưu ý không để  học sinh phát âm tự  nhiên theo giọng địa  <br /> phương  ở  những âm bị  xem là mắc lỗi, đồng thời cũng chấp nhận nhiều  <br /> chuẩn ở những trường hợp phát âm không xem là lỗi, từ đó không gò ép học  <br /> sinh luyện phát âm theo chữ viết một cách không tự nhiên.<br /> 1.2: Trọng âm và ngữ điệu:<br /> ­ Trọng âm là độ  vang và độ  mạnh khi phát ra tiếng, Đó là sự  phát âm  <br /> một tiếng mạnh hay yếu, kéo dài hay không kéo dài, đường nét thanh điệu rõ <br /> hay không rõ.<br /> <br /> <br /> <br /> 1<br />  ­ Ngữ điệu: Để tạo ra ngữ điệu, học sinh phải làm chủ các thông số âm  <br /> thanh của giọng; tạo ra cường độ  bằng cách điều khiển đọc to, nhỏ, nhấn  <br /> giọng, lơi giọng; tạo ra tốc độ bằng cách điều khiển độ  nhanh, chậm và chỗ <br /> ngắt nghỉ  của lời; tạo ra cao  độ  bằng cách nâng giọng, hạ  giọng; tạo ra  <br /> trường độ bằng cách kéo dài hay không kéo dài.<br /> 2. Vấn đề luyện đọc hiểu ở Tiểu học:<br /> Bản chất của quá trình đọc hiểu văn bản: Dạy đọc hiểu là hình thành <br /> các kĩ năng: kĩ năng nhận diện ngôn ngữ  (nhận diện từ  mới, từ  quan trọng,  <br /> nhận ra các câu khó hiểu, câu quan trọng, nhận ra các đoạn ý, nhận ra đề tài ­  <br /> nội dung bài đọc); Kĩ năng làm rõ nghĩa (làm rõ nghĩa từ, nghĩa câu, ý đoạn, ý  <br /> chính của bài); Kĩ năng hồi đáp.<br /> II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:<br /> 1. Nội dung phân môn Tập đọc trong sách giáo khoa Tiếng việt 2:<br /> 1.1: Mục tiêu dạy học Tập đọc lớp 2: <br /> ­ Phát triển các kĩ năng đọc, nghe và nói cho học sinh, cụ thể là:<br /> + Đọc thành tiếng: Phát âm đúng; ngắt nghỉ  hơi hợp lí; cuờng độ  đọc <br /> vừa phải (không đọc quá to hay đọc lí nhí); tốc độ  vừa phải (không ê a ngắc <br /> ngứ hay liến thoắng), đạt yêu cầu khoàng 50 tiếng/1phút.<br /> + Đọc thầm và hiểu nội dung: Biết đọc không thành tiếng, không mấp <br /> máy môi; hiểu được nghĩa của các từ  ngữ  trong văn cảnh (bài đọc); nắm <br /> được nội dung của câu, đoạn hoặc bài đã đọc.<br /> + Nghe: Nghe và nắm được cách đọc đúng các từ  ngữ, câu, đoạn, bài; <br /> Nghe ­ hiểu các câu hỏi và yêu cầu của thầy cô; Nghe ­ hiểu và có khả năng <br /> nhận xét ý kiến của bạn.<br /> + Nói: Biết cách trao đổi với các bạn trong nhóm học tập về  bài đọc;  <br /> biết cách trả lời các câu hỏi về bài đọc.<br /> ­ Trau dồi vốn tiếng Việt , vốn văn học, phát triển tư  duy, mở rộng sự  hiểu <br /> biết của học sinh về cuốc sống, cụ thể:<br /> + Làm giàu và tích cực hoá vốn từ, vốn diễn đạt.<br /> + Bỗi dưỡng vốn văn học ban đầu, mở  rộng hiểu biết về  cuộc sống,  <br /> hình thành một số kĩ năng phục vụ cho đời sống và việc học tập cho bản thân <br /> (như  khi khai lí lịch đơn giản, đọc thời khoá biểu, tra và lập mục lục sách,  <br /> nhận và gọi điện thoại,..)<br /> + Phát triển một số  thao tác tư  duy cơ  bản (phân tích, tổng hợp, phán  <br /> đoán,..)<br /> ­ Bồi dưỡng tư  tưởng, tình cảm và tâm hồn lành mạnh, trong sáng; tình yêu <br /> cái đẹp, cái thiện và thái độ ứng xử đúng mực trong cuộc sống; hứng thú đọc <br /> sách và yêu thích tiếng Việt; cụ thể: Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, kính trọng,  <br /> biết ơn và trách nhiệm đối với ông bà, cha mẹ, thầy cô; yêu trường lớp; đoàn <br /> kết, giúp đỡ,...<br /> ­ Xây dựng ý thức và năng lực thực hiện những phép xã giao tối thiểu.<br /> <br /> 2<br /> ­ Từ những mẩu chuyện, bài văn, bài thơ hấp dẫn trong sách giáo khoa, hình  <br /> thành lòng ham muốn đọc sách, khả năng cảm thụ văn bản, văn học, cảm thụ <br /> vẻ đẹp của tiếng Việt và tình yêu tiếng Việt.<br /> 1.2: Nội dung dạy học Tập đọc lớp 2: <br /> * Số bài, thời lượng học: Trung bình, một tuần, học sinh được học 3 bài tập  <br /> đọc, trong đó một bài học trong 2 tiết, hai bài còn lại học trong 1 tiết; Như <br /> vậy, tính cả năm, học sinh được học 93 bài tập đọc với 124 tiết. Nhưng theo  <br /> Chuẩn kiến thức và kĩ năng: Trung bình, một tuần, học sinh chỉ học 2 bài tập <br /> đọc, trong đó một bài học trong 2 tiết, một bài học trong 1 tiết; bài còn lại  <br /> giáo viên có kế hoạch cho các em luyện đọc thêm trong các buổi học chiều.<br /> * Các loại bài tập đọc theo sách giáo khoa: <br /> a) Xét theo thể loại văn bản:<br /> + Có 60 bài tập đọc là văn bản văn học, gồm 45 bài văn xuôi và 15 bài <br /> thơ  trong đó có một số  văn bản văn học nước ngoài. Trung bình, trong mỗi <br /> chủ   điểm/2tuần,  riêng  chủ   điểm  Nhân  dân  học  trong  3  tuần,  trong  đó  có <br /> truyện vui (học kì I) và một truyện ngụ  ngôn (học kì II). Những câu truyện <br /> này vừa để giải trí, vừa có tác dụng rèn luyện tư duy và phong cách sống vui <br /> tươi, lạc quan cho các em. <br /> + Các văn bản khác có 33 bài (không có văn bản dịch của nước ngoài) <br /> bao gồm văn bản khoa học, báo chí hành chính (tự thuật, thời khoá biểu, thời <br /> gian biểu, mục lục sách,...). Thông qua những văn bản này, sách giáo khoa <br /> cung cấp cho các em một số  kiến thức và kĩ năng cần thiết trong đời sống, <br /> bước đầu xác lập mối liên hệ giữa học với hành, giữa nhà trường với xã hội. <br /> b) Xét theo thời lượng dạy:<br /> Có 31 bài tập đọc được dạy trong 2 tiết và 31 bài dạy trong 1tiết. <br /> Những bài dạy trong 2 tiết đều là truyện kể, đóng vai trò chính trong mỗi chủ <br /> điểm. Sau khi học các bài tập đọc này, học sinh còn có 1 tiết kể lại nội dung <br /> truyện hoặc tập phân vai, dựng lại câu truyện theo kiểu hoạt cảnh (tiết Kể <br /> chuyện), và viết chính tả  một đoạn trích hay đoạn tóm tắt nội dung truyện <br /> (tiết Chính tả).<br /> 2. Thực trạng Dạy ­ Học Tập đọc lớp 2:<br /> 2.1: Đối với học sinh:<br /> ­ Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, học sinh lớp 2 còn nhỏ (mới qua lớp <br /> 1) sự  tự  giác trong học tập chưa cao, việc học của các em là học cho thầy, <br /> cho cô, học cho bố cho mẹ; một số học sinh trình độ đọc chưa đạt (chưa rành  <br /> mạch, còn  ấp úng, ngân nga, nhát gừng, chưa thật thông hiểu văn bản); một <br /> số học sinh còn có thói quen đọc thiếu ý thức (đồng thanh nhiều).<br /> ­ Do  ảnh hưởng cách phát âm của phương ngữ tại địa phương thường  <br /> mắc lỗi như: <br /> <br /> <br /> <br /> 3<br />  +   Phát   âm   không   chuẩn   xác   một   số   phụ   âm   đầu:    tr/ch;   s/x;  <br /> th/s(thêm/sêm; thứ/sứ)<br /> + Đọc và dùng từ địa phương: ong/ông (chong/chông; con ong/con ông); <br /> uô/ ui (Quả chuối/ quả chúi); ưu / iu (quả lựu /quả lịu)<br /> + Không phân biệt được thanh hỏi/ thanh ngã.<br /> ­ Một số  học sinh trong lớp là con gia đình gặp khó khăn về  kinh tế, <br /> hạn chế về  trình độ  văn hoá. Dẫn đến sự  quan tâm chăm sóc của phụ  huynh  <br /> đối với con cái còn hạn chế; khó khăn trong việc phát huy tính tự  giác luyện <br /> đọc ở nhà đồng thời các em chưa có thói quen đọc thêm sách báo ở nhà.<br />  ­ Đại đa số các em là con em dân tộc vì thế về mặt ngôn ngữ tiếng việt  <br /> của các em là ngôn ngữ hai.<br /> ­ Về  tác động ngoại cảnh: Cuộc sống của các em đôi khi ngoài thời <br /> gian  ở  trường,  ở  nhà ra; các em còn có thể  tiếp xúc với những người xung <br /> quanh, có khi là phim, ảnh, tivi, đèn chiếu ngoài sự kiểm soát của thầy cô, gia  <br /> đình. Việc này cũng có thể làm xáo trộn tinh thần học tập của các em.<br /> * Kết quả, hiệu quả của thực trạng rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2:<br /> Từ  những thực trạng trên cho thấy kết quả  chất lượng thực tế  trước  <br /> khi nhận lớp 2 (cả  hai năm học) tỷ  lệ  học sinh đọc còn kém, đọc ê a, ngắc <br /> ngứ, còn đánh vần cao, học sinh đọc tốt chưa có em nào.<br /> Cụ thể: ­ Lớp 2B, Năm học 2013 – 1014<br /> ­ Lớp 2A2, Năm học 2014 – 1015( là lớp đại trà)<br /> Thời gian khảo sát:  KSCL đầu năm<br /> Đọc rõ ràng,  Đọc ê a,<br /> Đọc hay Đọc đúng<br /> lưu loát  ngắc ngứ<br /> Sĩ số<br /> Lớp T<br /> SL TL SL TL SL TL<br /> L<br /> Lớp 2B <br /> 20 0 0 2 10  12 60 6 30<br /> 2014­2015<br /> Lớp 2A2 <br /> 32 0 0 0 0 19 59,4 13 40,6<br /> 2014­2015<br /> <br /> 2.2: Thực trạng đối với giáo viên: <br /> ­ Giáo viên chưa nắm chắc cơ  sở  lí luận của việc dạy ­ học Tập đọc <br /> như: Giáo viên phát âm chưa chuẩn,  còn dư  âm địa phương (như: âm tr/ch; <br /> s/x,.. chẳng hạn)  dẫn đến kĩ năng đọc mẫu hạn chế; Giáo viên chưa nắm <br /> được các thể lại bài trong chương trình sách giáo khoa; chưa phân biệt được <br /> loại bài Tập đọc và loại bài Tập đọc­ Học thuộc lòng mà chỉ  thấy khác là ở <br /> các lớp đầu cấp là đọc đồng thanh còn lớp cuối cấp là không đọc đồng thanh  <br /> chứ  không hiểu được rằng tiết Tập đọc là luyện đọc cá nhân, còn tiết Tập <br /> đọc­ Học thuộc lòng là vừa phải luyện đọc vừa kết hợp rèn trí nhớ.<br /> <br /> 4<br />  ­ Giáo viên vận dụng  chưa linh hoạt các phương pháp trong giờ  dạy <br /> Tập đọc. Kĩ năng đặt câu hỏi, hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài còn hạn chế.<br /> ­ Trong giờ Tập đọc giáo viên thường phân bố thời gian chưa hợp lý và <br /> dễ sa nặng vào phần tìm hiểu bài, thấy giảng chưa đủ học sinh chưa hiểu. Có  <br /> những phần dạy quá sâu hoặc dông dài, không cần thiết, có phần lại hời hợt  <br /> chưa đủ  độ  cần của bài giảng. Không còn thời gian để  học sinh luyện đọc, <br /> không sửa được lỗi phát âm sai chủ  yếu cho học sinh, bỏ  qua đi đối tượng <br /> học sinh đọc chưa đạt yêu cầu vì các em đọc ngắc ngứ, trả  lời lâu làm mất <br /> nhiều thời gian. Vì những lí do trên, dẫn đến hiệu quả giờ học không cao. <br /> ­ Đôi khi giáo viên còn dập khuôn, máy móc, nặng về các bước lên lớp, <br /> chưa linh hoạt. Vì vậy tiết Tập đọc cứng nhắc, chưa khuyến khích được các <br /> em, chưa phát huy hết tiềm năng ở mỗi cá nhân học sinh . Chưa khuyến khích <br /> các em đọc thêm sách báo ở nhà.<br /> Với tình hình và thực tế  như vậy tôi đã đưa ra các giải pháp nhằm rèn <br /> kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2 như sau:<br /> III. MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO <br /> HỌC  SINH LỚP 2:<br /> 1, Giải pháp 1: Chuẩn bị  tốt các công việc trước giờ  lên lớp dạy học <br /> Tập đọc cho học sinh lớp 2:<br /> 1.1: Nghiên cứu chương trình sách giáo khoa; các tài liệu dạy học:<br /> ­ Nghiên cứu chương trình tổng thể  và các bài tập đọc của sách giáo  <br /> khoa Tiếng Việt 2. Công việc này đòi hỏi chúng ta phải nắm được mục tiêu  <br /> dạy Tiếng Việt 2 và phân môn Tập đọc; nắm được cấu trúc tổng thể và đặc <br /> điểm cấu trúc chương trình, sách giáo khoa Tiếng Việt 2 mà mình đang dạy. <br /> Nắm được nội dung dạy học một cách chắc chắn và có hệ  thống, xác định <br /> được vị trí của bài Tập đọc sẽ dạy trong chương trình.<br /> ­ Nghiên cứu sách giáo khoa và các tài liệu dạy học có liên quan đến bài <br /> Tập đọc sẽ dạy; đọc kĩ văn bản­ bài tập đọc trong sách giáo khoa; nghiên cứu  <br /> nội dung hướng dẫn đọc, hệ thống nội dung bài tập của sách giáo khoa và tài <br /> liệu tham khảo.<br /> 1.2: Xác định mục tiêu, nội dung dạy học của giờ Tập đọc:  Chúng ta cần trả <br /> lời được các câu hỏi:<br /> ­ Học sinh cần đọc bài Tập đọc trong thời gian bao lâu?<br /> ­ Những từ ngữ, câu nào học sinh cần luyện đọc thành tiếng?<br /> ­ Toàn bài cần đọc với giọng điệu chung như thế nào?<br /> ­ Những từ ngữ, câu nào cần dạy nghĩa và dạy nghĩa chúng ra sao?<br /> ­ Nội dung chính của bài Tập đọc là gì?<br /> ­ Học sinh được giáo dục điều gì sau khi học bài Tập đọc?<br /> 1.3: Nắm vững phương pháp dạy học Tập đọc:<br /> ­ Xác định phương pháp, biện pháp dạy học thích hợp.<br /> ­ Chuẩn bị đồ dùng dạy học, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học.<br /> <br /> 5<br />  ­ Dự kiến thời gian cho từng hoạt động dạy học.<br /> ­ Xây dựng hệ  thống nhiệm vụ, soạn thảo, lựa chọn các câu hỏi, bài  <br /> tập phù hợp.<br /> ­ Dự kiến tình huống dạy học và điều chỉnh câu hỏi, bài tập.<br /> 1.4: Chuẩn bị về việc đọc mẫu bài tập đọc định dạy:  <br /> Để giúp các em đọc tốt, việc đọc mẫu đóng vai trò hết sức quan trọng  <br /> trong việc rèn đọc cho học sinh; Việc phát âm đúng, phát âm chuẩn; Việc đọc <br /> hay (đọc diễn cảm) sẽ giúp học sinh cảm nhận được cái hay, cái đẹp của bài <br /> Tập đọc. Trong quá trình đọc mẫu, giáo viên ngắt, nghỉ  hơi đúng chỗ, dùng <br /> ngữ  điệu, nhấn giọng, hạ  giọng, lên giọng… để  làm nổi bật ý nghĩa và tình <br /> cảm của tác giả đã gửi gắm vào bài đọc đó. Từ đó giúp học sinh thấy sôi nổi, <br /> hào hứng tham gia vào việc tìm hiểu, khám phá bài Tập đọc hơn và học sinh  <br /> có ý thức đọc diễn cảm tốt hơn.<br /> 1.5: Chuẩn bị về việc nhận xét, đánh giá học sinh sau khi đọc: <br /> Tiếp thu và nghiên cứu kĩ Thông tư  số  30/2014/TT­BGDĐT ngày 28 <br /> tháng 8 năm 2014 của Bộ  trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về  đánh <br /> giá học sinh Tiểu học và được áp dụng kể  từ  ngày 15/10/2014 cho năm học <br /> này thay cho Thông tư  số  32/2009/TT­ BGDĐT ngày 27 tháng 10 năm 2009  <br /> của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Quy định đánh giá <br /> và xếp loại học sinh Tiểu học. Với TT30 việc Đánh giá học sinh bằng nhận <br /> xét coi trọng việc động viên, khuyến khích tính tích cực và vượt khó trong học <br /> tập, rèn luyện của học sinh; giúp học sinh phát huy tất cả khả năng, đảm bảo <br /> kịp thời, công bằng, khách quan; không ghi điểm số  không gây áp lực, sẽ gây <br /> được hứng thú cho học sinh, làm cho học sinh không cảm thấy ngại học sẽ <br /> giúp cho phương pháp dạy học theo hướng đổi mới tích cực hoá hiệu quả <br /> hơn. Góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học.<br /> Sau khi học sinh đọc bài xong, giáo viên phải có lời nhận xét. Kết quả <br /> của quá trình rèn đọc cho học sinh còn phụ  thuộc vào lời nhận xét mà giáo <br /> viên để lại trong các em sau khi đọc. Vì vậy, lời nhận xét của giáo viên không  <br /> thể là tuỳ tiện mà lời nhận xét của giáo viên cần phải có động lực, thúc đẩy <br /> em học sinh đó biết cố gắng vươn lên trong các lần đọc sau. Việc này quả là  <br /> không đơn giản, nếu lời nhận xét mà thoái quá thì các em có thể mãn nguyện <br /> sẽ không cố gắng nữa, nếu lời nhận xét mà khắt khe thì các em dễ chán nản, <br /> dẫn đến tiêu cực. Vì vậy, trước khi đưa ra lời nhận xét, giáo viên cần phải  <br /> cân nhắc kĩ lưỡng, tuỳ  vào sự  cố  gắng của các em, tuỳ  vào cá tính của mỗi  <br /> học sinh đồng thời lời nhận xét trước và sau quá trình đọc của các em phải có <br /> sự liên kết,...<br /> 2. Giải pháp 2: Tìm hiểu đặc điểm tâm lí học sinh và công tác xã hội hoá <br /> giáo dục:<br /> ­ Cần phải gần gủi học sinh nắm bắt từng đối tượng về đặc điểm tâm <br /> lí về hoàn cảnh gia đình.<br /> <br /> 6<br />  ­ Khảo sát chất lượng học sinh  ngay đầu năm học  để  phân loại đối <br /> tượng học sinh và phân làm nhiều nhóm nhỏ, sao cho mức chênh lệch trong <br /> nhóm về khả năng, về năng lực là tương đương.<br /> ­ Đầu năm tôi tổ chức họp phụ huynh, gặp gỡ phụ huynh trao đổi phối  <br /> hợp giáo dục:<br /> + Hướng dẫn cách học  ở  nhà: giờ  học, giờ chơi hợp lí để  các em học <br /> đủ, chơi khoẻ có ích;<br /> + Hướng dẫn phụ  huynh cách chăm sóc chế  độ  dinh dưỡng để  tăng <br /> cường sức khoẻ, thể lực cho các em nhất là những em hiện đang thiếu cân; vì <br /> có sức khoẻ, có thể lực thì các em mới có thể học được, tiếp thu bài được. <br /> ­ Quan tâm, đôn đốc nhắc nhở học sinh thường xuyên học tập trong đó <br /> có phân môn Tập đọc.<br /> ­ Có kế  hoạch theo dõi sự  tiến bộ, tồn tại hàng tuần, hàng tháng của <br /> từng cá nhân học sinh để kịp thời có biện pháp phù hợp với từng đối tượng.<br /> ­ Phối hợp với nhà trường, với tổ  chuyên môn, thường xuyên báo cáo  <br /> về sự chuyển biến của học sinh để có kế hoạch chỉ đạo và sự giúp đỡ về cả <br /> phương pháp dạy học và thời lượng.<br /> ­  Thường xuyên liên lạc với gia đình học sinh để phản hồi và nhận sự <br /> hỗ trợ của gia đình học sinh về việc học tập, rèn luyện nói chung.<br /> ­ Liên kết với thôn, phố,.. địa phương, các ban ngành liên quan để nhận <br /> sự <br /> hỗ trợ giáo dục. <br /> 3, Giải pháp 3: Luyện đọc thành tiếng cho học sinh lớp 2:<br /> ­ Căn cứ  theo nhóm  đối  tượng  học sinh tôi đã  phân loại để áp dụng <br /> các hình thức luyện đọc cũng như  bố  trí thời gian đọc hợp lí cho từng đối  <br /> tượng  học sinh; đối với những em đọc chưa đạt yêu cầu cần thời gian luyên <br /> đọc nhiều hơn, đọc nhiều lần hơn; đối với những em đọc đạt yêu cầu cần <br /> luyện đọc để đọc lưu loát tiến tới đọc diễn cảm.<br /> ­ Muốn học sinh đọc tốt, trước hết cần rèn cho học sinh đọc đúng, phát <br /> âm đúng, rõ ràng. Tôi thấy học sinh chủ yếu là phát âm sai: (nguyên nhân là do <br /> thói quen địa phương):<br /> + Phụ âm đầu tr/ch; r/d; s/x;th/s  <br /> + Vần: ong/ ông;  uô/ ui; ươ / ưu <br /> + Không phân biệt được thanh hỏi/ thanh ngã.<br /> ­ Để khắc phục tình trạng trên, tôi đã tiến hành như sau:<br /> ­ Điều tra phân loại lỗi ngay từ đầu năm cho từng em, từng nhóm để có  <br /> kế hoạch uốn nắn.<br /> + Lỗi phát âm sai tr/ch; r/d là lỗi phổ  viến đối với các đối tượng học <br /> sinh ở phố, thị trấn,<br /> + Lỗi phát âm sai th/s;  ong/ ông; uô/ ui; ươ  /  ưu là lỗi phổ viến đối <br /> với các đối tượng học sinh ở trong nông thôn và con em dân tộc.<br /> <br /> 7<br />  + Lỗi phát âm sai s/x; Không phân biệt được thanh hỏi/ thanh ngã là lỗi <br /> phổ viến đối với tất cả các đối tượng học sinh. <br /> ­ Khi hướng dẫn phát âm đúng, tôi phân tích cho các em thấy sự  khác <br /> biệt của phát âm đúng với phát âm sai mà các em mắc phải. Bằng cách dùng  <br /> trực giác nghe, nhìn để hướng dẫn cho các em nghe, nhìn khuôn miệng của cô <br /> giáo đọc âm, đọc vần để học sinh theo đọc mẫu.<br /> Ví dụ:  <br />    Âm  S : Uốn đầu lưỡi về  phía vòm, hơi thoát ra xát mạnh, không có tiếng <br /> thanh. <br />    Âm  X:  Khe hẹp giữa đầu lưỡi và răng­lợi, hơi thoát ra xát nhẹ, không có <br /> tiếng thanh. <br /> ­ Đối với học sinh đọc đánh vần là nhóm những học sinh đọc còn ê a <br /> ngắc ngứ; cũng do các em chưa nhớ hết được âm, được vần nên các em mới <br /> đọc chậm, đọc ê a ngắc ngứ; vì vậy cần phải cho các em đọc đánh vần để <br /> các em được cơ  hội nắm bắt âm, vần thuần thục thì các em mới có thể  đọc <br /> trơn lưu loát được. Tuy nhiên thời gian luyên đọc đánh vần của số  học sinh  <br /> này không thể kéo dài chỉ cho phép trong một thời gian nhất định.<br /> Để giúp số học sinh này đuổi kịp bạn tôi lên kế hoạch tăng thêm <br /> thời lượng: Đối với học sinh đại trà ngoài các buổi học chính ra được <br /> học tăng thêm 2 buổi/tuần là chiều thứ  hai và chiều thứ  tư, theo lịch <br /> của Chuyên môn nhà trường còn đối với học sinh đọc ê a ngắc ngứ, <br /> đọc còn chậm tôi lập kế hoạch đề  xuất với nhà trường; được sự  bàn bạc <br /> của tổ  chuyên môn và sự  chỉ  đạo của nhà trường tôi tổ  chức cho số  học <br /> sinh này học tăng thêm một buổi chiều là 3 buổi chiều/tuần vào các chiều <br /> thứ  hai, chiều thứ  tư  và chiều thứ  năm hàng tuần). Đồng thời với việc <br /> yêu cầu các em luyện đọc; tôi luôn động viên, khuyến khích sự  cố  gắng  <br /> của các em, luôn quan tâm để phát hiện điểm yếu đối với từng đối tượng  <br /> để  có kế  hoạch giúp đỡ. Như  em Phạm Thị  Ngọc, hoàn cảnh của em rất  <br /> thiệt thòi, bố  ham rượu chè, mẹ  thì một tay vừa nuôi 3 con ăn học và một <br /> mẹ  già nên không những thiếu hụt việc chăm lo cho con học hành mà còn <br /> thiếu cả  về  mặt  chế   độ  dinh dưỡng  cho con; Em Phạm Thị  Kim Huế <br /> không có bố, sức khoẻ  mẹ  thì không bình thường, đời sống của 3 mẹ  con <br /> em đều phụ thuộc  ở bà ngoại. Hoàn cảnh 2 em học sinh trên là một ví dụ. <br /> Những đối tượng học sinh như trên, tôi luôn chia sẻ những lời động viên và  <br /> hướng dẫn các em cách khắc phục, cách tự học ở nhà cũng như ở lớp. Gặp  <br /> phụ huynh trao đổi động viên họ vượt khó để quan tâm đến các cháu nhiều <br /> hơn.<br /> Qua quá trình luyện đọc cho các em, tuy là các em có chậm, yếu <br /> hơn các bạn nhưng được luyện đọc nhiều, được sự  chăm sóc của cô, của  <br /> nhà trường, của các bậc phụ  huynh sự  tiến bộ  của các em cũng đã động <br /> <br /> <br /> 8<br /> viên tôi rất nhiều. Quả là “Có công mài sắt có ngày nên kim”, chỉ trong thời <br /> gian 2 tháng ­ 8 tuần học đầu năm­ tôi đã cắt rốn được số học sinh còn đọc  <br /> vần, và số lượng nhóm đối tượng học sinh tôi phân chia hồi đầu năm cũng  <br /> giảm dần. <br /> ­ Rèn đọc thành tiếng : Cần rèn cho các em phát âm đúng, rõ ràng, đọc <br /> đúng và đọc trôi chảy. Khi tập đọc lưu ý những dấu thanh mà các em hay bỏ <br /> quên hoặc đọc sai. Đọc rõ từng tiếng, không được kéo dài liền tiếng này sang  <br /> tiếng khác. Rèn học sinh biết ngừng, nghỉ  đúng chỗ, biết phân biệt câu thơ, <br /> dòng thơ. Đối với câu văn dài, hướng dẫn học sinh biết đọc thành từng cụm  <br /> từ, biết giữ hơi để khỏi phải bị ngắt quãng giữa các âm tiết; Phần này tôi đã <br /> hướng dẫn học sinh như sau: Dùng dấu gạch chéo đánh dấu chỗ nghỉ hơi (//),  <br /> chỗ ngừng, chỗ ngắt nhịp (/) và gạch dưới từ cần nhấn giọng trong đoạn văn, <br /> đoạn thơ; Hay ra bài tập yêu cầu học sinh tìm những từ ngữ, câu chứa nhiều  <br /> tiếng dễ phát âm sai và đọc lại.<br /> Ví dụ : Hướng dẫn học sinh đúng, biết ngừng, nghỉ đúng chỗ, đọc diễn <br /> cảm các câu văn; đoạn thơ sau:<br /> Lớp ta hôm nay sạch sẽ quá ! // Thật đáng khen ! //<br /> Các em hãy lắng nghe và cho cô biết / mẫu giấy đang nói gì nhé ! //<br /> Các bạn ơi ! // Hãy bỏ tôi vào sọt rác ! //<br /> (Bài Mẫu giấy vụn, Tiếng Việt 2­ Tập 1)<br /> Bê Vàng đi tìm cỏ /<br /> Lang thang / quên đường về /<br /> Dê trắng thương bạn quá<br /> Chạy khắp nẻo / tìm Bê /<br /> Đến bây giờ Dê Trắng /<br /> Vẫn gọi hoài: / “Bê ! // Bê !” //<br /> (Bài Gọi bạn, Tiếng Việt 2 ­ Tập 1)<br /> ­ Hướng dẫn học sinh đọc thầm: <br /> Trước hết phải cho học sinh biết được đọc như  thế  nào được gọi là <br /> đọc <br /> thầm: Đọc thầm là đọc không thành tiếng, đọc bằng mắt.<br /> Các đọc hình thức thầm: Cả  lớp đọc thầm, đọc thầm theo bạn hoặc <br /> theo cô; có thể đọc thầm để làm theo yêu cầu của cô giáo: Đọc thầm để  tìm <br /> tiếng, từ khó đọc trong đoạn, trong bài ; hay tìm trong bài có những nhân vật  <br /> nào?... Đọc thầm giúp các em chuẩn bị tốt cho khâu đọc thành tiếng, tìm hiểu <br /> bài và nắm bắt nội dung bài học tốt hơn. Vì vậy, bước đọc thầm trong ti ết <br /> Tập đọc rất quan trọng. Không những thế mà việc làm này còn hình thành kỹ <br /> năng, kỹ xảo đọc thầm cho học sinh và  kỹ năng này sẽ theo các em trong suốt <br /> cuộc đời.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br />  Đối với học sinh lớp 2, đọc thầm khó hơn đọc thành tiếng do các em  <br /> chưa có sức tập trung cao để theo dõi bài đọc. Thường các em dễ bỏ d ở giữa <br /> chừng hay bị sót dòng.<br /> Để hướng dẫn học sinh đọc thầm đạt kết quả, khi dạy tôi yêu cầu học <br /> sinh tập trung vào bài. Đọc thầm theo bạn để biết được bạn đã đọc đến đâu, <br /> hoặc đặt câu hỏi để tìm tiếng, từ khó đọc trong đoạn, trong bài; hay tìm trong <br /> bài có những nhân vật nào?... Có như vậy các em mới chú ý và tập trung trong  <br /> khi đọc thầm và kích thích tinh thần học tập của học sinh.<br /> Ví dụ 1: Bài “Mẹ hiền” Trang 63, Tiếng việt 2 tập I.<br /> Tôi yêu cầu học sinh đọc thầm để tìm trong bài có những nhân vật nào?  <br /> (Minh, Nam; bác bảo vệ; cô giáo, và các bạn cùng lớp Nam và Minh).<br /> Ví dụ  2: Em hãy đọc thầm các câu sau và tìm những từ ngữ, câu chứa  <br /> nhiều tiếng dễ phát âm sai và đọc lại:<br /> Lúc này, Mai cứ  loay hoay mãi với cái hộp đựng bút. Em mở  ra đóng  <br /> lại... Cuối cùng em lấy bút đưa cho Lan<br /> Các từ khó đọc: loay hoay,  mãi, mở,  ra.<br /> (Bài Chiếc bút mực, Tiếng Việt 2 ­ Tập 1)<br /> ­ Hướng dẫn học sinh đọc thuộc lòng:<br /> Nếu bài Tập đọc có yêu cầu Học thuộc lòng, giáo viên cần chú ý cho  <br /> học sinh luyện đọc kĩ hơn (bước đầu diễn cảm); có thể  ghi một số  từ  ngữ <br /> làm “điểm tựa” để các em tự nhớ và đọc thuộc, sau đó, xoá dần hết “từ điểm <br /> tựa” để học sinh tự nhớ và học thuộc toàn bộ; ho ặc tổ chức cuộc thi hay trò <br /> chơi luyện học thuộc lòng để giờ học nhẹ nhàng, gây hứng thú cho các em.<br /> Để  luyện Học thuộc lòng: Đối với những tiết có yêu cầu học thuộc  <br /> lòng (cũng như  phần Luyện đọc lại  ở  tiết Tập đọc không có yêu cầu Học <br /> thuộc lòng) thì khâu luyện học thuộc lòng được thực hiện sau khi học sinh đã <br /> nắm được nội dung bài đọc (nhưng: đầu giờ học giáo viên cần lưu ý cho học <br /> sinh để  các em có ý thức ghi nhớ bài trong quá trình tiết học) và đư ợc tiến <br /> hành theo các bước sau:<br /> + Giáo viên đọc mẫu.<br /> + Giáo viên lưu ý cho học sinh về  giọng điệu của từng nhân vật hoặc của <br /> toàn bộ bài đọc, hay đoạn đọc.<br /> + Giáo viên tổ  chức học sinh thi đọc cá nhân và uốn nắn cách đọc cho học <br /> sinh.<br /> (Khâu này là luyện cho học sinh đọc trôi chảy, ngắt nghỉ hơi đúng chỗ,  <br /> đúng mức, nếu có học sinh khá, giáo viên có thể giúp học sinh bước đầu rèn  <br /> đọc <br /> diễn cảm).<br /> + Hướng dẫn học sinh đọc thuộc lòng: Bước luyện đọc này là rèn trí <br /> nhớ cho các em và được tiến hành như đã nêu trên. <br /> ­ Luyện đọc bằng phương pháp tổ chức các trò chơi.<br /> <br /> 10<br />  Để hỗ trợ cho việc rèn đọc tôi còn sử dụng phương pháp trò chơi luyện <br /> đọc. Tổ  chức các trò chơi đơn giản, không mất nhiều thời gian, không cần <br /> chuẩn bị công phu. Trò chơi luyện đọc tạo không khí vui tươi, h ồn nhiên, tiết <br /> học nhẹ  nhàng. Các em tham gia trò chơi sẽ  phát tri ển trí thông minh, khả <br /> năng sáng tạo để  đáp  ứng yêu cầu giao tiếp hằng ngày và phục vụ  cho việc <br /> học tập tốt. Các em tham gia trò chơi còn rèn tinh thần tập thể  và sự  hỗ  trợ <br /> lẫn nhau trong học tập, như vậy trò chơi học tập không những trau dồi kiến  <br /> thức mà còn rèn những kĩ năng sống cần thiết cho các em. Nên giáo viên có <br /> thể lồng ghép hoạt động trò chơi vào trong tiết học, bằng các hình thức: Thi <br /> đọc to, đọc rõ ràng; hay thi đọc nhanh, thi đọc tiếp sức,...<br /> Cách tổ chức trò chơi: Có nhiều hình thức tổ chức trò chơi luyện đọc. <br /> Thời gian tổ  chức trò chơi có thể  là 3’ hoặc 5’; 15’;... Giáo viên có thể  lựa  <br /> chọn loại trò chơi sao cho phù hợp với nội dung yêu cầu bài học và quỹ thời  <br /> gian cho phép của tiết học.<br /> Ví dụ:  Trò chơi “Ai nhập vai tốt” (thời gian 5’)<br /> Sau khi học xong bài Tập đọc “Mẫu giấy vụn” Trang 49, Tiếng Việt 2 <br /> Tập I. Cuối tiết học tôi tổ chức trò chơi như sau:   <br /> Yêu cầu: Đọc thầm đoạn 4 của bài và thể hiện vai bạn gái trong bài.<br /> “Bỗng một em gái đứng dậy, tiến tới chỗ mẫu giấy, nhặt lên rồi mang  <br /> bỏ vào sọt rác. Xong xuôi, em mới nói:<br /> ­ Em có nghe thấy  ạ. Mẫu giấy bảo: “Các bạn  ơi ! Hãy bỏ  tôi và sọt  <br /> rác!”<br /> Với trò chơi này, Tôi đã phát huy được cho học sinh các kĩ năng: đọc <br /> thầm, rèn trí nhớ, đọc diễn cảm, nói lưu loát,... mạnh dạn, tự tin,...<br /> 4.Giải pháp 4: Luyện đọc hiểu cho học sinh lớp 2:<br />   Ai cũng đã biết, nếu muốn hiểu bài thì phải đọc thông văn bản và <br /> ngược lại muốn đọc tốt văn bản thì cần phải hiểu nội dung. Khi các em đã <br /> nắm được nội dung bài, hiểu được tình cảm của tác giả  gửi gắm trong bài <br /> đọc, thì khi đọc học sinh mới có thể thể hiện được tình cảm đó qua bài đọc. <br /> Biết vậy, nhưng với trình độ  học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 2 <br /> nói riêng để  các em nắm được nội dung bài học trong một tiết dạy thời gian <br /> (40’) cả  luyện đọc cả  tìm hiểu bài quả  là không đơn giản. Vì vậy, qua quá <br /> trình dạy học “nói về môn Tập đọc” tôi rất trăn trở và đã hướng dẫn học sinh  <br /> tìm hiểu bài qua các khâu như sau:<br /> 4.1:  Tìm hiểu bài:<br /> ­ Việc tìm hiểu bài đóng vai trò rất quan trọng trong việc đọc hay, đọc <br /> diễn cảm đối với các em. Tuy nhiên việc này không cho phép nhiều thời gian <br /> vì thế sẽ làm mất đi thời gian luyện đọc, nếu làm sơ sài cho qua để lấy thời  <br /> gian luyện đọc thì các em chưa hiểu nội dung bài việc luyện đọc nâng cao sẽ <br /> không hiệu quả. Vì thế người giáo viên cần phải làm tốt cả hai (tìm hiểu bài <br /> và luyện đọc) muốn vậy, khi chuẩn bị  bài, người dạy phải nắm vững nội  <br /> <br /> 11<br /> dung bài Tập đọc, dựa trên hệ thống câu hỏi trong bài để  có thể  cải tiến các <br /> câu hỏi khó thành các câu hỏi nhỏ, học sinh hiểu, dễ trả lời mà vẫn đảm bảo  <br /> nội dung bài tập đọc.<br /> Ví dụ: Bài  Người thầy cũ – Trang 56, Tiếng Việt 2 ­ Tập 1:<br /> CH1, trong bài tập đọc là: Bố Dũng đến trường làm gì?<br /> Tôi yêu cầu học sinh đọc lại đoạn 1 của bài và đưa ra câu hỏi thay thế  <br /> như sau:<br /> CH1: Chú bộ  đội nói đến trong bài là ai và người đó đến trường làm  <br /> gì?<br /> Mỗi một câu hỏi, giáo viên cần chỉ  dẫn cho học sinh đọc đoạn nào  <br /> trong bài để  trả  lời, đồng thời trong tiết học, mỗi khi gọi bạn đọc giáo viên <br /> cần yêu cầu cả lớp đọc thầm theo bạn. Như vậy, trong ti ết học em nào cũng <br /> đã được đọc bài nhiều lần kể cả số lần đọc thành tiếng và số  lần đọc thầm, <br /> điều đó không những vừa giúp các em dễ  dàng trả  lời câu hỏi cho nội dung <br /> bài mà còn giúp các em được luyện đọc nhiều lần.<br /> 4.2: Giải nghĩa từ:<br /> Đối với các từ ngữ khó cần giải thích, giáo viên giải thích một cách tự <br /> nhiên, không nên rập khuôn nguyên tắc. Có thể  gợi mở, dẫn dắt các em tự <br /> phát hiện, hoặc đưa ra các từ  gần nghĩa hay trái nghĩa, cũng có thể  đưa ra  <br /> những hành động gần gủi trong cuộc sống thường ngày,... Tóm lại tuỳ  theo <br /> từng từ mà chọn cách giải nghĩa thích hợp.<br /> Ví dụ: Bài Bím tóc đuôi sam ­ Tiếng Việt 2 ­ Tập 1. Có từ  "tết": (tóc <br /> được đan, kết nhiều sợi thành dài). Giáo viên có thể thông qua việc mô tả làm <br /> mẫu bằng thực tế lấy tóc của mình để học sinh quan sát. <br /> 4.3: Rèn đọc giúp học sinh cảm thụ văn học:<br /> Tuy là học sinh lớp 2, trình độ  ngôn ngữ  tiếng Việt còn non nhưng <br /> chúng ta không nên xem nhẹ  việc bồi dưỡng năng lực cảm thụ  văn học cho <br /> học sinh. Nếu học sinh có năng lực cảm thụ  văn học tốt thì các em sẽ  thấy  <br /> được sự  phong phú, trong sáng của Tiếng Việt, cảm nhận được cái hay, cái <br /> đẹp trong thơ ­ văn và phục vụ cho khả năng nói ­ viết tiếng Việt của của các  <br /> em. <br /> Vì vậy, người dạy cần hướng dẫn, dẫn dắt cho học sinh làm quen với <br /> việc cảm thụ văn học qua khâu tìm hiểu bài, trả lời câu hỏi ở mức độ dễ rồi  <br /> nâng dần đến khó. Học sinh được tìm hiểu tín hiệu nghệ thuật (ngầm) và giá  <br /> trị  của các tín hiệu  nghệ  thuật  trong: Phép so sánh, nhân hoá, điệp từ, điệp <br /> ngữ,...<br /> Ví dụ 1: Bài Mẹ (Tác giả: Trần Quốc Nam) ­ Tiếng Việt 2 ­ Tập 1:<br /> …Những ngôi sao thức ngoài kia<br />  Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.<br /> Đêm nay con ngủ giấc tròn<br />  Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.<br /> <br /> 12<br />  *Người mẹ được so sánh với những hình ảnh nào?<br /> Người mẹ  được so sánh với hình  ảnh những ngôi sao “thức” trên bầu <br /> trời đêm và ngọn gió mát lành; Từ đó, học sinh nhận thấy được biện pháp so <br /> sánh trong bài thơ này tác giả đã làm cho người đọc cảm nhận được công lao <br /> của <br /> người mẹ đối với con cái thật là to lớn.<br /> * Em có nhận xét gì về  cách gieo vần trong các dòng thơ? Tiếng cuối <br /> của dòng thơ 6 tiếng cùng vần với tiếng thứ  6 của dòng thơ  8 tiếng. Đây là  <br /> cách gieo vần của thể thơ lục bát.<br /> Ví dụ 2: Bài Mùa nước nổi (Theo Nguyễn Quang Sáng) ­ Tiếng Việt 2 <br /> ­ Tập 2:<br /> Có câu “Ngồi trong nhà, ta thấy cả những đàn cá ròng ròng, từng đàn,  <br /> từng đàn theo cá mẹ xuôi theo dòng nước, vào tận đồng sâu”.<br /> Sau khi học sinh đọc xong bài Tôi yêu cầu học sinh đọc lại câu văn trên  <br /> và nêu câu hỏi: Em hãy tìm những từ ngữ được lặp lại qua câu em vừa đọc?<br /> Câu văn trên được lặp lại từ   từng đàn, từng đàn    Từ  đó học sinh nhận <br /> thấy biện pháp (ngầm)  điệp từ, điệp ngữ  trong bài, qua đó tác giả  làm cho <br /> người đọc thấy bầy cá rất nhiều và thấy được hình  ảnh độc đáo của vùng <br /> sông nước nơi đây.<br /> 5.Giải pháp 5: Vận dụng củng cố thông qua các hoạt động khác:<br /> Để  hỗ  trợ  cho  việc luyện đọc, để  kiểm tra cách đọc đối với học <br /> sinh không chỉ ở môn Tập đọc mà cũng cần nhắc nhở các em trong tất cả <br /> các môn học khác và các hoạt động ngoại khoá. Như môn Toán, môn Tự nhiên  <br /> và xã hội,... đặc biệt là môn Kể  chuyện. Giáo viên vận dụng kĩ năng đọc để <br /> hướng dẫn các em xây dựng bài mới hay làm các bài tập. Quá trình  này không <br /> những củng cố được kĩ năng đọc cho các em mà còn giúp các em học tốt các <br /> môn học khác. <br /> Đồng thời,  để  giúp học sinh có ý thức rèn kỹ  năng đọc đúng, đọc  <br /> hay; phát âm đúng trong mọi tình huống: nhà trường, đoàn thể,.. cần tạo <br /> môi trường giao tiếp bằng ngôn ngữ  chuẩn Tiếng việt trong cộng đồng <br /> dân cư  cũng như  trong trường học. Khắc phục dần các lỗi ngữ  âm và <br /> các từ  ngữ  thiếu thông dụng. Giáo viên và nhà trường phải quan tâm <br /> giải quyết những lỗi ngôn ngữ  địa phương; trước tiên,  ngôn ngữ  giáo <br /> viên phải chuẩn mực.  Tổ  chức các cuộc thi giao lưu, ngoại khoá dưới <br /> hình thức “Sân chơi dành cho học sinh Tiểu học”,  phát triển vốn từ theo <br /> hướng chuẩn hoá cho học sinh. Chăm lo sửa lỗi cho các em có các tật về <br /> phát âm, các lỗi đã trở thành thói quen của từng học sinh. Việc chữa lỗi  <br /> phải tiến hành thường xuyên, liên tục, mọi lúc, mọi nơi và trong mọi  <br /> hoạt động.<br /> <br /> <br /> 13<br />  Xây dựng góc học tập (góc ngôn ngữ): Ngoài việc rèn luyện  ở trường,  <br /> ở lớp ra. Giáo viên cần hướng dẫn các em xây dựng góc ngôn ngữ ở nhà bằng  <br /> nhiều hình thức, tuỳ thuộc và khả năng điều kiện mỗi gia đình, có thể đặt hay  <br /> mua, mượn,... sách, báo, truyện,... (Thiếu nhi) để  hằng ngày các em được  <br /> luyện đọc thêm  ở  nhà vừa nâng cao kĩ năng đọc vừa đem lại những tri thức  <br /> quý báu phục vụ học tập, đời sống,.. của các em.<br /> * Đây chính là mối quan hệ giữa các môn học: môn học này hỗ trợ môn <br /> học kia và ngược lại. Đồng thời các em đọc tốt sẽ  tiện cho việc giao tiếp,  <br /> cho việc nắm bắt được mọi thông tin diễn ra hàng ngày trong xã hội. Người  <br /> thầy nếu nắm bắt được mối quan hệ  này và có phương pháp, biết cách tổ <br /> chức các hình thức dạy­học thì sẽ  làm tốt nhiệm vụ Giáo dục phát triển con  <br /> người toàn diện, đạt được mục tiêu Giáo dục nước nhà. <br /> 6. Giải pháp 6: Tổ chức các hoạt động dạy học trong giờ Tập đọc lớp 2<br /> Ví dụ minh hoạ:<br /> 6.1: Ví dụ 1:<br /> Bài 1:  Tập đọc: Sự tích cây vú sữa  (2 tiết)<br /> (theo Ngọc Châu)<br /> (Tiếng Việt 2, Tập 1)<br /> I, Mục đích , yêu cầu: Giúp học sinh:<br /> ­ Biết ngắt nghỉ hơi đúng ở câu có nhiều dấu phẩy .<br /> ­ Hiểu nội dung: Tình cảm yêu thương sâu nặng của mẹ  dành cho con <br /> (trả lời được câu hỏi 1,2, 3,4)<br /> ­ Yêu cầu mở rộng: khuyến khích học sinh trả lời câu hỏi 5 SGK.<br /> II, Đồ dùng dạy học:<br /> ­ Tranh minh hoạ bài trong sách học sinh;<br /> ­ Tranh ảnh chụp cây vú sữa và quả vú sữa.<br /> III, Các hoạt động dạy­ học: <br /> TIẾT 1<br /> A) Kiểm tra bài cũ: 2HS đọc bài Cây xoài của ông em. (1 em đọc đoạn 1; 1 <br /> em đọc đoạn 2,3)<br /> Câu hỏi: Tại sao mẹ lại chọn những quả xoài ngon nhất bày lên bàn thờ ông?<br /> B) Dạy bài mới:<br /> 1) Giới thiệu chủ điểm mới và bài học: <br /> Giáo viên cho học sinh quan sát tranh minh họa chủ điểm: Em hãy cho <br /> biết tranh vẽ  gì? Giáo viên: tranh muốn nói về  một gia đình, các con được  <br /> sống trong tình yêu thương của cha, mẹ. Chủ điểm mới chúng ta sẽ  học này  <br /> “Cha mẹ” nói về Tình cảm của cha mẹ dành cho con cái; <br /> Học sinh quan sát tranh minh họa bài học: cho biết tranh vẽ  gì? Giáo <br /> viên: Vú sữa là loại trái thơm ngon. Vì sao có loại cây này? Bài học Sự  tích  <br /> cây vú sữa hôm nay cho các em biết điều đó. (Cả lớp mở SGK trang 96)<br /> <br /> <br /> 14<br /> 2) Luyện đọc: <br /> 2.1: Giáo viên đọc mẫu cả  bài: giọng đọc chậm trải, nhẹ  nhàng, giầu cảm <br /> xúc, nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm.<br /> 2.2: Hướng dẫn học sinh luyện đọc kết hợp giải nghĩa từ:<br /> a) Đọc từng câu: <br />  Học sinh nối tiếp nhau đọc từng câu trong bài. Giáo viên chú ý hướng <br /> dẫn học sinh đọc đúng các từ ngữ học sinh dễ  viết sai chính tả: vú sữa, xòa  <br /> cành, chẳng nghĩ, trổ ra, nở trắng, gieo trồng.<br /> b) Đọc từng đoạn trước lớp:<br /> ­ Học sinh nối tiếp nhau đọc từng đoạn trong bài (Đoạn 2 cần tách làm 2: <br /> “Không biết... như mây”, “Hoa rụng... vỗ về”)<br /> ­ GV kết hợp nhắc học sinh đọc nhấn giọng những từ  ngữ  gợi tả, gợi cảm  <br /> trong một số câu văn, Ví dụ:<br /> Một hôm, / vừa đói vừa rét, / lại bị trẻ lớn hơn đánh, / cậu mới nhớ đến  <br /> mẹ, / liền tìm đường về nhà. // <br /> Hoa tàn, / quả  xuất hiện, / lớn nhanh, / da căng mịn, / xanh óng ánh, /  <br /> rồi chín. //<br /> Môi cậu vừa chạm vào, / một dòng sữa trắng  trào ra, / ngọt thơm như  <br /> sữa mẹ.//<br /> ­ Học sinh đọc chú giải: vùng vằng, la cà. GV giải nghĩa thêm các từ <br /> ngữ  mỏi mắt chờ mong (chờ đợi, mong mỏi quá lâu), trổ ra (mọc ra, nhô ra), <br /> đỏ hoe (màu đỏ của mắt đang khóc), xòa cành (xòe rộng cành để bao bọc).<br /> c) Đọc từng đoạn trong nhóm: <br /> ­ Lần lượt học sinh cùng bàn đọc, bạn nghe góp ý và ngược lại.<br /> ­ GV theo dõi hướng dẫn các nhóm đọc đúng.<br /> d) Thi đọc giữa các nhóm: <br /> ­ Các nhóm thi đọc đồng thanh.<br /> ­ Các nhóm thi đọc cá nhân “đọc truyền điện”, đọc theo vai)<br /> + Lưu ý: Cần phân nhóm theo đối tượng học sinh để em đọc tốt thi với  <br /> nhau, em đọc chưa tốt thi với nhau.<br /> e) Cả lớp đọc đồng thanh 1 lần.<br /> TIẾT 2<br /> 3. Hướng dẫn tìm hiểu bài:<br /> 3.1: Câu hỏi 1: (Học sinh đọc thầm đoạn 1 để trả lời)<br /> ­ Vì sao cậu bé bỏ  nhà ra đi ? (cậu bé ham chơi bị  mẹ  mắng, vùng vằng bỏ <br /> đi.)<br /> 3.2: Câu hỏi 2: (Học sinh đọc phần đầu đoạn 2)<br /> ­ Câu hỏi phụ: Vì sao cuối cùng cậu bé lại tìm đường trở về nhà? (Đi la cà <br /> khắp nơi, cậu vừa đói vừa rét, lại bị trẻ lớn hơn đánh, cậu mới nhớ đến mẹ <br /> và trở về nhà)<br /> <br /> <br /> 15<br />  ­ Trở về nhà không thấy mẹ, cậu bé đã làm gì? (gọi mẹ  khản cả tiếng rồi <br /> ôm lấy một cây xanh trong vườn mà khóc).<br /> 3.3: Câu hỏi 3: (Học sinh đọc phần còn lại của đoạn 2)<br /> ­ Thứ quả xuất hiện trên cây như thế nào ? (Từ các cành lá, những đà hoa <br /> bé tí trổ ra, nở trắng như mây; rồi hoa rụng, quả xuất hiện...)<br /> ­ Câu hỏi phụ: Thứ  quả   ở  cây này có gì lạ? (lớn nhanh, da căng mịn, màu <br /> xanh óng ánh... tự rơi vào lòng cậu bé; khi môi cậu vừa chạm vào, bỗng xuất  <br /> hiện một dòng sữa trắng trào ra, ngọt thơm như sữa mẹ).<br /> 3.4: Câu hỏi 4: (học sinh đọc thầm đoạn 3)<br />      Những nét nào ở cây gợi lên hình ảnh của mẹ?  (lá đỏ  hoe như nước mắt <br /> mẹ khóc chờ con; cây xòa cành ôm câu bé như tay mẹ âu yếm vỗ về)<br /> 3.5: Câu hỏi 5: (học sinh nêu ý kiến cá nhân)<br />      Theo em nếu được gặp lại mẹ, cậu bé sẽ nói gì ? (chẳng hạn: Con đã biết <br /> lỗi, xin mẹ tha thứ cho con, từ nay con sẽ luôn chăm ngoan để mẹ vui lòng,...)<br /> 4) Luyện đọc lại:<br /> Học sinh đọc theo nhóm: Các nhóm thi đọc; cả  lớp nhận xét và bình <br /> chọn người đọc hay.<br /> Lưu ý: GV cần đưa ra lời nhận xét tùy theo từng đối tượng học sinh, đối với <br /> học sinh đọc tốt thì lời nhận xét có chiều hướng tiến tới đọc diễn cảm; đối  <br /> với học <br /> sinh đọc chưa tốt cần nhận xét theo chiều hướng đọc rõ ràng, lưu loát.<br /> 5) Củng cố dặn dò:<br /> ­ GV hỏi: Câu chuyện này nói lên điều gì? (tình yêu thương sâu nặng của mẹ <br /> đối với con.)<br /> ­ Nhận xét tiết học.<br /> ­ Dặn dò về  tiếp tục  luyện đọc truyện, nhớ  nội dung chuẩn bị  cho giờ  kể <br /> chuyện.<br /> 6.2: Ví dụ 2:  6.2: Ví dụ 2:<br /> Bài 2:  Tập đọc ­ Học thuộc lòng: Cây dừa  (Tiếng Việt 2, Tập 2)<br />                 (Trần Đăng Khoa)<br /> I, Mục đích , yêu cầu: Giúp học sinh:<br /> ­  Biết ngắt nhịp thơ hợp lí khi đọc các câu thơ lục bát.<br /> ­ Hiểu nội dung: Cây dừa giống như  con người, biết gắn bó với đất <br /> trời , thiên nhiên. (trả lời được câu hỏi 1,2, học thuộc lòng 8 dòng thơ đầu)<br /> ­ Yêu cầu mở  rộng: khuyến khích học sinh trả  lời được câu hỏi 3 và  <br /> thuộc cả bài thơ.<br /> II, Đồ dùng dạy học:<br /> ­ Một cây hoa giả có cài 10 câu hỏi về 5 loài cây lạ trong bài đọc  Bạn  <br /> có biết? về cây cối ở địa phương (Cây cao nhất, thấp nhất, to nhất, đẹp nhất, <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br /> cây lâu đời nhất, cây bạn thích nhất, cây mát nhất, cây nhiều quả nhất, cây ăn  <br /> quả ngon nhất, cây nở nhiều hoa nhất.) để chơi trò chơi hái hoa dân chủ.<br /> ­ Tranh minh hoạ nội dung bài trong sách học sinh; thêm tranh  ảnh về <br /> cây dừa, rừng dừa Nam Bộ.<br /> III, Các hoạt động dạy­ học: <br /> A) Kiểm tra bài cũ: GV bày cây hoa giả có cài 10 câu hỏi trong 10 bông hoa;  <br /> Mời học sinh hái hoa và trả  lời nhanh câu hỏi. (Cây cao nhất, thấp nhất, to  <br /> nhất, đẹp nhất, cây lâu đời nhất, cây bạn thích nhất, cây mát nhất, cây nhiều  <br /> quả nhất, cây ăn quả ngon nhất, cây nở nhiều hoa nhất.)<br /> B) Dạy bài mới:<br /> 1) Giới thiệu bài: (Giáo viên bắc cầu từ phần kiểm tra bài cũ) Các em đã biết. <br /> có rất nhiều loài cây, mỗi loài cây đều có những ích lợi riêng của nó; Cây dừa  <br /> cũng vậy, dừa rất gần gủi và quen thuộc đối với mỗi con người chúng ta.  <br /> Dừa cho ta quả  để  uống nước, cùi dừa chế  biến được rất nhiều món ăn, lá <br /> dừa để làm chổi quét nhà, quét sân,... Nhà thơ  Thiếu nhi Trần Đăng Khoa sẽ <br /> cho chúng ta thấy được vẻ  đẹp thú vị  của cây dừa qua bài thơ   Cây dừa (Cả <br /> lớp mở SGK trang 88)<br /> 2) Luyện đọc: <br /> 2.1: Giáo viên đọc mẫu cả bài: giọng đọc nhẹ nhàng, hồn nhiên. Nhấn giọng <br /> ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm : toả, gật đầu, bạc phếch, nở, chải, đeo, dịu,  <br /> đánh nhịp, canh, đủng đỉnh.<br /> 2.2: Hướng dẫn học sinh luyện đọc kết hợp giải nghĩa từ:<br /> a) Đọc từng câu:  Học sinh nối tiếp nhau đọc từng câu, chú ý các từ ngữ học  <br /> sinh dễ viết sai: trăng, trên, nắng trưa, múa reo, rì rào, bạc phếch.<br /> b) Đọc từng đoạn trước lớp:<br /> ­ Học sinh nối tiếp nhau đọc từng đoạn trong bài, GV có thể  chia bài <br /> làm <br /> 3 đoạn để  hướng dẫn học sinh luyện đọc(đoạn 1: 4 dòng thơ  đầu; Đoạn 2:  <br /> 4dòng tiếp theo; Đoạn 3: 6 dòngcòn lại)<br /> ­ Hướng dẫn học sinh nghỉ hơi để  tách các cụm từ  ở một số  câu (nếu  <br /> học sinh tự đọc đúng thì không cần hướng dẫn: tránh làm cho việc đọc nghỉ <br /> hơi trở thành mất tự nhiên):<br /> Cây dừa xanh / toả nhiều tàu, /<br /> Dang tay đón gió, / gật đầu gọi trăng.//<br /> Thân dừa / bạc phếch tháng năm, /<br /> Quả dừa ­ / đàn lợn con / nằm trên cao.//<br /> Đêm hè, / hoa nở cùng sao, /<br /> Tàu dừa ­ / chiếc lược / chải vào mây xanh. //<br /> Ai mang nước ngọt, nước lành. /<br /> Ai đeo / bao hũ rượu / quanh cổ dừa. //<br /> <br /> <br /> 17<br />   Giúp học sinh hiểu được các từ được chú giải sau bài; giải nghĩa thêm: