zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn bậc Trung học cơ sở

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Báo xấu

50
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài trình bày một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn mà chúng tôi đã thực hiện trong năm học 2019– 2020 nhằm mang lại những giải pháp và biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học môn Ngữ văn theo định hướng đổi mới mục tiêu và phương pháp dạy học: Tập trung phát triển năng lực, phẩm chất đối với người học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn bậc Trung học cơ sở

TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quán triệt tinh thần, mục tiêu của Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo, việc dạy học nói chung và dạy học bộ môn Ngữ văn nói riêng cần tăng cường thêm HĐTNST nhằm phát triển, nâng cao các phẩm chất, năng lực của học sinh, nuôi dưỡng ý thức độc lập tự hào về bản sắc địa phương, sự quan tâm, bảo tồn và gìn giữ những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc , vùng miền mình sinh sống , chia sẻ tới những người xung quanh... Trong Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục trong nhóm các môn học bắt buộc. Đây là hoạt động giáo dục và dạy học được tổ chức trong môi trường học tập bằng chính sự trải nghiệm của mỗi cá nhân người học. Học sinh được tham gia trực tiếp vào hoạt động để phát huy các năng lực của mình. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo (HĐTNST) là các hoạt động giáo dục thực tiễn được tiến hành song song với hoạt động dạy học trong nhà trường phổ thông, có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho hoạt động dạy học. Nội dung của HĐTNST mang tính tổng hợp và phân hóa cao. HĐTNST được thực hiện dưới nhiều hình thức trải nghiệm, đòi hỏi sự phối hợp, liên kết nhiều lực lượng trong và ngoài nhà trường, gắn lý thuyết với thực tiễn giúp học sinh lĩnh hội những kinh nghiệm, hình thành và phát triển phẩm chất, nhân cách, năng lực, tích lũy kinh nghiệm riêng cũng như phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân ... mà các hình thức học tập khác khó có thể thực hiện được. Để tổ chức được HĐTNST với những yêu cầu như trên đối với đơn vị của chúng tôi (trường THCS A Ma Trang Lơng) là một vấn đề khó – Trường được xây dựng và hình thành trên địa bàn có nhiều thành phần dân tộc sinh sống,với số học sinh là người dân tộc thiểu số tại chỗ hơn 400 em, chất lượng đầu vào thấp, phụ huynh ít quan tâm tới việc học tập của học sinh… Tuy nhiên, được sự chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục, sự quan tâm tạo điều kiện của ban giám hiệu nhà trường, trong năm học 2019 – 2020 chúng tôi đã nghiên cứu, tìm hiểu để lên kế hoạch xây dựng, tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn và bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định. Thực hiện đề tài này, bản thân tôi mong muốn được trình bày và chia sẻ một số kinh nghiệm cụ thể đã thực hiện tại đơn vị trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn bậc THCS tại trường THCS A Ma Trang Lơng. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 1 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) 2.1. Mục tiêu: Chọn đề tài “Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn bậc Trung học cơ sở ”, bản thân tôi muốn trình bày một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn mà chúng tôi đã thực hiện trong năm học 2019– 2020 nhằm mang lại những giải pháp và biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học môn Ngữ văn theo định hướng đổi mới mục tiêu và phương pháp dạy học : Tập trung phát triển năng lực, phẩm chất đối với người học. 2.2. Nhiệm vụ - Xác định cơ sở thực tiễn của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. - Những thực nghiệm tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn tại trường THCS A Ma Trang Lơng. Từ đó đưa ra một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh có hiệu quả làm tiền đề áp dụng cho các năm học tiếp theo. 3. Đối tượng nghiên cứu - Chương trình môn Ngữ văn THCS. - Chương trình Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các môn học nói chung và môn Ngữ văn nói riêng. 4. Giới hạn đề tài - Việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn tại trường THCS A Ma Trang Lơng. - Đối tượng: + Học sinh lớp 6,7,8,9 trường A Ma Trang Lơng (số lượng: 150 học sinh) + Giáo viên bộ môn Ngữ văn trường THCS A Ma Trang Lơng (số lượng: 08 giáo viên) - Thời gian nghiên cứu: năm học 2019 - 2020. 5. Phương pháp nghiên cứu -Phương pháp nghiên cứu lý luận: + Phương pháp nghiên cứu tài liệu: phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa để nghiên cứu tài liệu liên quan nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo phù hợp với đơn vị và có thể áp dụng cho những đơn vị khác trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: + Phương pháp điều tra: tiến hành điều tra bằng bảng câu hỏi đối với giáo viên. + Phương pháp phỏng vấn: trò chuyện với giáo viên, học sinh để tìm hiểu hiệu quả và những khó khăn khi tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo; Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 2 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) những yêu cầu và điều kiện cần thiết để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo có hiệu quả. + Phương pháp quan sát sư phạm: dự giờ quan sát hoạt động của giáo viên, học sinh để tìm hiểu thực trạng, cách tiến hành, những hiệu quả của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. - Phương pháp thống kê toán học: thống kê, đối chiếu các số liệu thu thập được từ đó đưa ra những kết luận và kiến nghị phù hợp. II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận 1.1. Những định hướng về tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo - Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29 – NQ/TW) về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt, một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực...”. - Hướng dẫn số 791/HD – BGDĐT ngày 25/6/2013 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc thí điểm phát triển chương trình giáo dục nhà trường phổ thông: + Chương trình nhà trường gắn với phát triển nghề nghiệp, định hướng nghề nghiệp, kĩ năng sống của học sinh. + Xây dựng các chủ đề dạy học liên môn với nội dung giáo dục liên quan đến vấn đề thời sự của địa phương, đất nước để bổ sung vào kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục của nhà trường. - Chỉ thị số 4325 năm 2016 của Bộ Giáo dục & Đào tạo: Đa dạng hóa các hình thức dạy học, chú ý các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Tăng cường thời lượng cho các hoạt động phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi, hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học phù hợp với đối tượng học sinh. - Công văn số 1290 năm 2016 của Bộ Giáo dục & Đào tạo về Tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học cho học sinh: Các Sở/Phòng GD&ĐT tăng cường giao quyền chủ động cho các cơ sở giáo dục có đủ thời lượng cho luyện tập, ôn tập, thí nghiệm, thực hành, tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo và kiểm tra định kì. - Công văn số 5555 năm 2014 của Bộ Giáo dục & Đào tạo về Xây dựng chủ đề dạy học: Gắn với nghiên cứu khoa học kĩ thuật, gắn với ngành nghề tiêu biểu địa phương, nghề truyền thống của gia đình. Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 3 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) 1.2. Một số lý thuyết cơ bản về tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo 1.2.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm sáng tạo - Trải nghiệm: tương tác giữa con người và thế giới khách quan. - Học qua trải nghiệm là một quá trình phát triển kiến thức, kĩ năng và thái độ dựa trên những suy nghĩ có ý thức về trải nghiệm đó. Vì vậy, phương pháp này bao gồm những trải nghiệm cá nhân mang tính trực tiếp và chủ động, kết hợp với sự phân tích,chiêm nghiệm và phản hồi (Theo Tiến sĩ Phạm Quỳnh, Chủ biên bộ sách Trải nghiệm sáng tạo trong các môn học THCS). - Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường cần được hiểu là hoạt động có động cơ, có đối tượng để chiếm lĩnh, được tổ chức bằng các việc làm cụ thể của học sinh, được thực hiện trong thực tế, dưới sự định hướng, hướng dẫn của nhà trường. Qua trải nghiệm thực tiễn, người học có được kiến thức, kĩ năng, tình cảm và ý chí nhất định. Sự sáng tạo sẽ có được khi phải giải quyết các nhiệm vụ thực tiễn phải vận dụng kiến thức, kĩ năng đã có để giải quyết vấn đề, ứng dụng trong tình huống mới không theo chuẩn đã có. - Phương pháp giáo dục trải nghiệm (experiential education) là một phương pháp tiếp cận chính cho việc học tập lấy học sinh làm trung tâm theo định hướng phát triển năng lực và những phẩm chất của người học. 1.2.2.Trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ thông mới Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, kế hoạch giáo dục bao gồm các môn học, chuyên đề học tập và hoạt động trải nghiệm sáng tạo; hoạt động giáo dục (theo nghĩa rộng) bao gồm hoạt động dạy học và hoạt động trải nghiệm sáng tạo. - Mục đích chính: Hình thành và phát triển những phẩm chất, tư tưởng, ý chí, tình cảm, giá trị, kĩ năng sống và những năng lực chung cần có ở con người trong xã hội hiện đại. - Nội dung: + Kiến thức thực tiễn gắn với đời sống địa phương, cộng đồng đất nước, mang tính tổng hợp nhiều lĩnh vực giáo dục, nhiều môn học; dễ vận dụng vào thực tế. + Được thiết kế thành các chủ điểm mang tính mở, không yêu cầu mối liên hệ chặt chẽ giữa các chủ điểm. - Hình thức tổ chức: + Đa dạng, phong phú, linh hoạt, theo hướng mở về không gian, quy mô, đối tượng và số lượng. + Học sinh có nhiều cơ hội trải nghiệm. + Có nhiều lực lượng tham gia chỉ đạo, tổ chức các hoạt động trải nghiệm với các mức độ khác nhau (giáo viên, phụ huynh, chính quyền địa phương…). Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 4 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) - Tương tác, phương pháp: + Đa chiều. + Học sinh tự hoạt động, trải nghiệm là chính. - Kiểm tra, đánh giá: + Nhấn mạnh đến kinh nghiệm, năng lực thực hiện, tính trải nghiệm. + Theo những yêu cầu riêng, mang tính cá biệt hóa, phân hóa. + Đánh giá kết quả đạt được bằng nhận xét qua sản phẩm học tập… 1.2.3. Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo các môn học - Gồm các bước cơ bản: + Bước 1: Xác định chủ đề (về tên chủ đề, thời gian, thiết bị, vật tư, hình thức tổ chức hoạt động) + Bước 2: Tìm kiếm và xử lý thông tin(có thể tìm kiếm thông tin từ sách giáo khoa, sách báo, mạng internet, tham quan thực tế…) + Bước 4: Xây dựng ý tưởng (hoàn thiện các báo cáo, sản phẩm; thống nhất hình thức tổ chức báo cáo) + Bước 5: Báo cáo, trình bày sản phẩm (có thể thực hiện một buổi báo cáo khoa học, trưng bày sản phẩm, giao lưu …) + Bước 6: Đánh giá hoạt động (đánh giá qua nhận xét gồm học sinh tự đánh giá, đánh giá giữa học sinh với học sinh, nhóm trưởng với các thành viên trong nhóm, giáo viên đánh giá học sinh …) - Các hoạt động cơ bản trên được thể hiện cụ thể qua sơ đồ sau: Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 5 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) 1.2.4. Những lưu ý đối với giáo viên khi hướng dẫn học sinh học qua trải nghiệm - Tổ chức hoạt động và đưa ra các hướng dẫn rõ ràng. Trao đổi mọi rủi ro. - Tạo một môi trường an toàn về cả thể chất và tinh thần cho học sinh. - Trả lời mọi câu hỏi, thắc mắc của học sinh trước và trong khi diễn ra hoạt động. - Hợp tác và tạo điều kiện để các em tự định hướng học. - Thầy/cô cần chắc chắn tạo ra sự tương tác giữa người học với người học, người học và nội dung chủ đề, người học và người hướng dẫn. - Quan sát những phản ứng và hành động của học sinh trong quá trình trải nghiệm. Cho học sinh thời gian tự phân tích,chiêm nghiệm lại trong quá trình diễn ra hoạt động. - Khuyến khích học sinh nói - viết ra những điều các em quan tâm hơn là nói với chúng những điều thầy cô mong đợi. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu Trong những năm gần đây, được sự chỉ đạo của các cấp quản lí giáo dục, giáo viên bộ môn Ngữ văn nói riêng và giáo viên trường THCS A Ma Trang Lơng nói chung đã từng bước thực hiện Chương trình hành động của Sở GD&ĐT Đăk Lăk về việc thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013, Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Đa số giáo viên đã có nhận thức đúng đắn, đã xác định rõ sự cần thiết và mong muốn thực hiện đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh; đa dạng hóa các hình thức dạy học, tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo.... Tuy nhiên, việc thực hiện dạy học nói chung và dạy học môn Ngữ văn nói riêng theo định hướng này còn chưa mang lại hiệu quả cao. Đặc biệt là tại đơn vị của chúng tôi (Trường THCS A Ma Trang Lơng), với những khó khăn cơ bản ở cả người dạy và người học như: - Về phía giáo viên: + Trong quá trình dạy học, một số giáo viên vẫn sử dụng phương pháp dạy học chủ đạo là truyền thụ kiến thức một chiều. Số giáo viên thường xuyên chủ động, sáng tạo trong việc phối hợp các phương pháp dạy học, cũng như sử dụng các phương pháp dạy học phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh chưa thực sự nhiều. Dạy học vẫn nặng về truyền thụ lý thuyết. Việc rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng giải quyết các tình huống thực tiễn cho học sinh thông qua khả năng vận dụng tri thức tổng hợp chưa thực sự được quan tâm. Việc ứng dụng công nghệ thông tin – truyền thông, sử dụng các phương tiện dạy học chưa được thực hiện rộng rãi và hiệu quả… Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 6 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) + Chưa tổ chức được các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong bộ môn Ngữ văn một cách phù hợp, hiệu quả. Nguyên nhân chính là do chưa xác định được chủ đề cần thiết, còn gặp phải một số khó khăn nhất định về thời gian, hình thức, phương pháp tổ chức, những quy định về khung chương trình bộ môn…trong quá trình lên kế hoạch tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Những hạn chế và khó khăn này được thể hiện trong bảng tổng hợp kết quả khảo sát sau của chúng tôi: * - Thời gian khảo sát: từ ngày 20 đến 30 tháng 9 năm 2019 - Hình thức: phỏng vấn - Số lượng giáo viên tham gia khảo sát: 08 giáo viên bộ môn Ngữ văn trường THCS A Ma Trang Lơng. Trả TT Nội dung Tỉ lệ Ghi chú lời có Tích hợp tổ chức hoạt động trải - Đa số giáo viên đã biết về vấn đề này 1 nghiệm sáng tạo theo chủ đề trong 0 0% nhưng chưa được bộ môn. hướng dẫn thực hiện. - Hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu ngữ liệu Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho bài học. 2 sáng tạo trong một phần của bài 4 50% - Tìm hiểu một số vấn học. đề ngoài chương trình sách giáo khoa. Những khó khăn thường gặp trong 3 quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo: 1. Xác định chủ đề 7 87,5% 2.Thời gian 6 75,0% 3.Hình thức, phương pháp tổ 6 75,0% chức 4.Cơ sở vật chất 4 50,0% 5.Yếu tố khác (nêu rõ) 8 100% - Những quy định về khung phân phối chương trình… - Về phía học sinh: Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 7 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) + Do chất lượng đầu vào còn thấp nên nhiều học sinh trong trường còn thụ động trong học tập, khả năng sáng tạo và năng lực vận dụng tri thức đã học để giải quyết các tình huống thực tiễn còn hạn chế. + Xem nhẹ việc tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp 3.1. Mục tiêu của giải pháp Thực hiện tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình bộ môn Ngữ văn THCS đồng bộ từ xây dựng kế hoạch, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học đến kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường và đối tượng học sinh. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp 3.2.1. Thứ nhất: cần nâng cao nhận thức của giáo viên về hoạt động trải nghiệm sáng tạo, mỗi cá nhân giáo viên đều phải tìm hiểu, thay đổi nhận thức về hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học. - Hoạt động trải nghiệm sáng tạo không phải là một môn học, có thể tổ chức trong và ngoài nhà trường thông qua các môn học cụ thể. - “ Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục có mục đích, có tổ chức được thực hiện trong và ngoài nhà trường nhằm phát triển, nâng cao các tố chất và tiềm năng của bản thân học sinh, nuôi dưỡng ý thức sống tự lập, đồng thời quan tâm, chia sẻ tới những người xung quanh. Thông qua việc tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, học sinh được phát huy vai trò chủ thể, tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. Các em được chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động; từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân. Các em được trải nghiệm, được bày tỏ quan điểm, ý tưởng, được đánh giá và lựa chọn ý tưởng hoạt động, được thể hiện, tự khẳng định bản thân, được tự đánh giá và đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình, của bạn bè…Từ đó, hình thành và phát triển cho các em các giá trị sống và các năng lực cần thiết. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo về cơ bản mang tính chất của hoạt động tập thể trên tinh thần tự chủ, với sự nỗ lực nhằm phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể.” (Theo Thạc sĩ Bùi Ngọc Diệp – Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam) 3.2.2. Thứ hai: Về việc lựa chọn chủ đề cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Đây là yếu tố then chốt quyết định nội dung, phương pháp và hiệu quả của hoạt động. Để lựa chọn chủ đề chúng tôi dựa theo những hướng dẫn trong bộ sách “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các môn học” (Tác giả: Tưởng Duy Hải (Tổng Chủ biên), Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, năm 2017), có những sự thay đổi về nội dung hoạt động dựa trên cơ sở nội dung chương trình Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 8 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) môn Ngữ văn, gắn với thực tiễn địa phương và điều kiện của nhà trường, với hoạt động phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi, nghiên cứu khoa học.... Các chủ đề hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn được tổ bộ môn của chúng tôi xây dựng, thống nhất trong Khung phân phối chương trình năm học 2019 – 2020 của đơn vị. Cụ thể: Khối Thời gian thực Chủ đề Ghi chú lớp hiện 6 1. Sân khấu hóa truyện dân - Bắt đầu từ Sau khi học xong gian tuần 11, học kì các văn bản truyện I. dân gian. 2. Tôi là nhà văn - Từ tuần 21, học kì II 7 1. Viết về “Người thắp lửa tâm - Trong tháng - Gắn với những hồn” 11 hoạt động kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam. 2. Ca dao- dân ca của dân tộc - Tuần 29, học - Kết hợp với Ê đê kì II Chương trình địa phương. 8 1. Tiếng Việt muôn màu - Từ tuần 5, học - Sau khi học xong kì I. bài “Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội”. 2. Danh lam thắng cảnh Đăk - Tuần 23, học - Kết hợp với Lăk kì II. Chương trình địa phương. 9 1. Phụ nữ xưa và nay - Tuần 8, học kì - Sau khi học xong I bài “Truyện Kiều” và “Chuyện người con gái Nam xương”. 2. Người lính trong mắt em - Tuần 19, học - Sau khi học xong kì I bài “Đồng chí” và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. 3.2.3. Thứ ba: Lên kế hoạch cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo - Đối với giáo viên: Kế hoạch được lên từ đầu năm học, một cách rõ ràng và chi tiết, được bàn bạc và thống nhất (cụ thể đã trình bày trong phần 3.2.2. Về việc lựa chọn chủ đề cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo). Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 9 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) - Đối với học sinh: Học sinh được chủ động trong thiết kế hoạt động, lên kế hoạch phân công nhiệm vụ, chuẩn bị và thực hiện hoạt động. 3.2.4. Thứ tư: Về hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo Trong quá trình tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo môn Ngữ văn tại đơn vị, bản thân tôi đã sử dụng kết hợp các phương pháp, hình thức dạy học theo hướng phát huy tính chủ động, tích cực, tự học… cho học sinh. Các nhiệm vụ học tập được giáo viên hướng dẫn cho học sinh thực hiện cả trong và ngoài giờ lên lớp, trong lớp học và ngoài lớp học; từng bước giao nhiệm vụ cho học sinh thực hiện ở nhà, tại địa phương… Cụ thể như sau: - Bước 1 : Tổ chức cho học sinh tham quan, tìm hiểu các di tích lịch sử, cảnh đẹp, những đặc trưng văn hóa truyền thống của địa phương… Học sinh lớp 7 đến thăm nhà Ama HAO (buôn KMang, xã ĐLiêya) để nghe ông hát dân ca Ê đê và sưu tầm tư liệu (trong bước “Tìm kiếm và xử lí thông tin” của hoạt động trải nghiệm sáng tạo), chuẩn bị cho buổi Báo cáo kết quả học tập chủ đề “Ca dao - dân ca của dân tộc Ê đê” (Chương trình địa phương, Ngữ văn 7) Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 10 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) Thu thập thông tin về các nét văn hóa, sinh hoạt cộng đồng đặc sắc của dân tộc Ê Đê và phim trường chiến thắng BMT tại Bảo tàng Buôn Ma Thuật Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 11 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) - Bước 2” Xử lí thông tin và số liệu thu thập được. - Bước 3: Tổ chức các thảo luận, báo cáo khoa học lồng ghép biểu diễn các tiết mục văn nghệ, trò chơi… nhằm đa dạng hóa các hoạt động mang tính chuyên môn trong các buổi báo cáo kết quả học tập theo chủ đề. Một số hình ảnh trong buổi Báo cáo kết quả học tập chủ đề trải nghiệm sáng tạo “Ca dao - dân ca của dân tộc Ê đê” (Chương trình địa phương, Ngữ văn 7). Buổi báo cáo có sự kết hợp giữa báo cáo kết quả học tập và biểu diễn văn nghệ (hát dân ca Ê đê). Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 12 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) Báo cáo về hoạt động tìm hiểu địa phương Bản Đôn Hình : Poster trưng bày báo cáo kết quả học tập - sản phẩm trải nghiệm sáng tạo của chủ đề “Phụ nữ xưa và nay” (Ngữ văn 9). Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 13 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) - Tổ chức sân khấu hóa các tác phẩm văn học: Đối với hình thức dạy học này, chúng tôi tổ chức cuộc thi “Sân khấu hóa truyện dân gian” ở khối lớp 6. Mỗi lớp được phân công chuẩn bị một văn bản truyện dân gian trong thời gian khoảng hai tuần. Học sinh được chia thành nhiều nhóm: + Nhóm viết: có trách nhiệm soạn thảo văn bản, chuyển thể từ văn bản truyện dân gian sang kịch bản. + Nhóm kịch (hay có thể gọi là nhóm diễn): có nhiệm vụ dàn dựng tiểu phẩm dựa vào nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. + Nhóm đạo cụ: chuẩn bị trang phục, phông màn, trang trí…cho tiết mục. Mô hình chung là như vậy, nhưng có thể thay đổi, thêm bớt tùy theo yêu cầu của mỗi văn bản. Với phương pháp này, học sinh được tiếp cận với tác phẩm truyện dân gian vừa ở phương diện nghiên cứu phê bình, vừa ở phương diện nghệ thuật (kết hợp nghệ thuật sân khấu, vũ đạo, hội họa…; xây dựng kịch bản cho giờ học, chuyển thể tác phẩm từ nghệ thuật ngôn từ sang các loại hình nghệ thuật khác). Trong quá trình học, học sinh giữ vai trò chủ động, chủ đạo; giáo viên hướng dẫn, sửa chữa, chốt lại các vấn đề tranh luận. Vai trò của thầy và trò là bình đẳng trước tác phẩm; người học đồng sáng tạo với tác giả trong quá trình tiếp nhận tác phẩm; những người tham dự giờ học có thể tham gia ý kiến, khoảng cách giữa thầy và trò trở nên gần gũi, cùng chia sẻ những hiểu biết, những cảm xúc… Như vậy, hình thức tổ chức dạy học trải nghiệm này xây dựng cho học sinh khả năng tự học, đánh thức tư duy nghiên cứu độc lập, tạo dựng khả năng liên kết nhóm, sự tự tin và kĩ năng thuyết trình vấn đề…Đặc biệt giúp cho học sinh hiểu bài sâu, nhớ bài lâu từ đó bồi dưỡng tư duy sáng tạo cho học sinh do các em được sống và thể nghiệm vào tác phẩm. - Hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học, tham gia Cuộc thi “Khoa học kĩ thuật dành cho học sinh trung học”: Bước đầu hướng dẫn cho học sinh cách nghiên cứu khoa học và tham gia Cuộc thi “Khoa học kĩ thuật dành cho học sinh trung học” về những vấn đề đã tìm hiểu được từ các buổi tham quan thực tế tại địa phương như văn hóa truyền thống của dân tộc, văn học dân gian, nghề truyền thống của địa phương, gia đình… 3.2.4. Thứ tư: Về kiểm tra, đánh giá Đối với các chủ đề hoạt động trải nghiệm sáng tạo, chúng tôi thực hiện đánh giá qua hồ sơ học tập, kết quả nghiên cứu khoa học kĩ thuật, bài thuyết trình…có thể sử dụng các hình thức này thay cho một số bài kiểm tra truyền thống. Sau mỗi chủ đề hoạt động trải nghiệm sáng tạo, chúng tôi tiên tiến hành đánh giá như sau: Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 14 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) - Tiêu chí đánh giá: + Về sản phẩm: sản phẩm của quá trình học tập có đáp ứng được những mục tiêu mà chủ đề đặt ra hay không? + Về hoạt động: Các thành viên tích cực, chủ động, sáng tạo hoàn thành công việc được giao, xác định công việc cần làm, có sự phân công chi tiết, cụ thể và phù hợp, làm việc chuyên nghiệp và hiệu quả, hoàn thành nhiệm vụ đúng tiến độ đặt ra. Các thành viên trong nhóm đoàn kết, tôn trọng và sẵn sàng hợp tác. - Tiến hành đánh giá (qua Phiếu đánh giá hoạt động) + Cá nhân tự đánh giá, đóng góp của các thành viên trong nhóm theo các mức độ 0,1,2,3,4 (mức 4 là cao nhất): Họ tên thành viên Mức độ đóng góp + Cả nhóm thống nhất tự đánh giá các nội dung bằng cách khoanh tròn vào các mức độ A, B, C, D (mức A là cao nhất): Nội Tinh thần làm việc nhóm Hiệu quả làm việc nhóm Trao đổi, thảo luận nhóm dung Mức độ A B C D A B C D A B C D 3.3. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng: Thực hiện những giải pháp trên trong năm học 2019 – 2020 đối với giáo viên tổ bộ môn Ngữ văn và học sinh trường THCS A Ma Trang Lơng. Bước đầu tôi đã đạt được những kết quả nhất định như: - Về phía giáo viên: Từ việc thống nhất kế hoạch xây dựng chủ đề, đến việc trao đổi về hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo với giáo viên, chúng tôi đã giúp giáo viên bộ môn Ngữ văn trong tổ chuyên môn khắc phục được các khó khăn cơ bản trong dạy học trải nghiệm. Giúp các thầy cô giáo chủ động tổ chức các chủ đề trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở lớp, khối mình đảm nhận, góp phần đạt được mục tiêu của môn học. Những kết quả này được chúng tôi tổng hợp lại qua bảng khảo sát sau: * - Thời gian khảo sát: từ ngày 25 đến ngày 31 tháng 3 năm 2019. - Hình thức: phỏng vấn. - Số lượng giáo viên tham gia khảo sát: 08 giáo viên bộ môn Ngữ văn trường THCS Ama Trang Lơng. Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 15 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) Trả TT Nội dung Tỉ lệ Ghi chú lời có Tổ chức hoạt động trải - Các chủ đề được 1 nghiệm sáng tạo theo chủ đề 8 100% thống nhất trong Phân trong bộ môn. phối chương trình. - Hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu ngữ liệu Tổ chức hoạt động trải cho bài học. 2 nghiệm sáng tạo trong một 8 100% phần của bài học. - Tìm hiểu một số vấn đề ngoài chương trình sách giáo khoa. Những khó khăn thường gặp trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo: 1. Xác định chủ đề Đã thống nhất trong khung phân phối 0 0% chương trình của nhà trường 2.Thời gian Theo Phân phối chương trình, mỗi khối 0 0% chỉ có 02 chủ đề/01 năm học. 3.Hình thức, phương pháp Một số học sinh yếu, tổ chức kém chưa có ý thức 3 37,50% hợp tác trong quá trình học. 4.Cơ sở vật chất, nhân sự, Quá trình dạy học trải chi phí… nghiệm không phát 0% 0 sinh chi phí, nhân sự; sử dụng cơ sở vật chất hiện có của nhà trường. - Về phía học sinh: Học sinh được tiếp cận với phương pháp học mới – học qua trải nghiệm. Phương pháp học tập này giúp học sinh tính tích cực, chủ động; đồng thời giúp các em rèn luyện một số kỹ năng, năng lực như: kỹ năng tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, ra quyết định trong những hoàn cảnh cụ thể. Phương pháp học này cũng tạo ra những cơ hội để học sinh khái quát và củng cố lại những ý tưởng và kỹ năng của mình thông qua việc phản hồi, phân tích cũng như vận dụng những ý tưởng và kỹ năng đã tiếp thu được trong tình huống mới (tư duy sáng tạo). Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 16 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Như vậy việc tổ chức các chủ đề trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn với phương pháp học qua trải nghiệm giúp cho học sinh có thể rèn luyện và học tập một cách tốt nhất, hiệu quả nhất. Rèn luyện cho học sinh cả về kiến thức chuyên môn và kỹ năng học tập, tìm tòi, phân tích và áp dụng vào thực tiễn với những thế mạnh cơ bản như: - Là phương pháp, hình thức tổ chức dạy học tích cực. - Học sinh là trung tâm trong mọi hoạt động. - Học sinh được học qua làm, qua sự trải nghiệm của bản thân. - Bồi dưỡng, phát huy năng lực sáng tạo của học sinh. - Phát triển toàn diện năng lực của học sinh. - Phù hợp với thực tiễn địa phương, gắn với định hướng nghề nghiệp. - Phù hợp với chương trình nhà trường. - Không phát sinh nhân sự, kinh phí tổ chức thực hiện. - Đảm bảo mục tiêu môn học, mục tiêu giáo dục phổ thông… 2. Kiến nghị: Để chủ trương đổi mới đi vào thực tiễn dạy học một cách đồng bộ và hiệu quả, chúng tôi mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị như sau: 2.1.Đối với giáo viên: cần tiếp cận và vận dụng một cách sáng tạo, chủ động trong việc lập và thực hiện kế hoạch, chương trình; lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp; đổi mới kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh. 2.2. Đối với nhà trường: Nhà trường cùng với các tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp với giáo viên Ngữ văn tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo như: + Cùng phối hợp với giáo viên bộ môn trong việc tổ chức các buổi tham quan, dã ngoại thực tế… + Tổ chức những buổi hội thảo, báo cáo chuyên đề của học sinh… + Tổ chức các hội thi, câu lạc bộ nhỏ: Hội thi hùng biện về chủ đề xã hội hay văn học; Hội thi sáng tác văn chương cho học sinh (viết truyện, thơ, kịch bản văn học…). Đliêya, ngày 10 tháng 1 năm 2021 GIÁO VIÊN Hoàng Quỳnh Vân Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 17 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) * TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29 – NQ/TW) về Đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo. 2. Một số văn bản chỉ đạo: Hướng dẫn số 791/HD – BGDĐT năm 2013, Công văn số 5555 năm 2014, Chỉ thị số 4325 năm 2016, Công văn số 1290 năm 2016 của Bộ Giáo dục & Đào tạo. 3. Bộ Giáo dục & Đào tạo, Sách giáo khoa Ngữ văn 9. 4. Bộ Giáo dục & Đào tạo, Phân phối chương trình môn Ngữ văn. 5. NXB Giáo dục Việt Nam,2017, Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các môn học  Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 18 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) MỤC LỤC I. MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài………………………………………………………1 2.Mu ̣c tiêu, nhiệm vụ của đề tài............................................................... 1 3.Đối tượng nghiên cứu............................................................................2 4. Giới hạn đề tài………………………………………………………...2 5. Phương pháp nghiên cứu.................................................................... 2 II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận .........................................................................................3 2. Thực trạng vấ n đề nghiên cứu...............................................................6 3. Nội dung và hình thức của giải pháp................................................. 8 3.1. Mục tiêu của giải pháp ...............................................................8 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp ................................8 3.3. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học ......................................15 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận ............................................................................................ 17 2. Kiến nghị.......................................................................................... 17 * TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................... 18 Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 19 -
TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (NĂM HỌC 2020 -2021) HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG THCS A MA TRANG LƠNG ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ĐLiêya, ngày ….. tháng …. năm 2021 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HUYỆN KRÔNG NĂNG ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Krông Năng, ngày ….. tháng …. năm 2021 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG Đề tài: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn ở bậc Trung học Cơ sở. - Trang 20 -

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.06: Bộ 240 Đề Thi Thử THPT Quốc Gia 2023

240 tài liệu

1111 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.