Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Vận dụng các thành tố tích cực của mô hình trường học mới vào dạy học môn Hóa học

Chia sẻ: Tomjerry004 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm đề xuất các giải pháp giúp nâng cao chất lượng hiệu quả phương pháp dạy học nhóm theo mô hình trường học mới trong môn Hóa học cấp Trung học cơ sở qua đó nhân rộng ở các lớp, các trường giúp học sinh biết cách chia sẻ, tư duy sáng tạo, chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động, tự tin.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Vận dụng các thành tố tích cực của mô hình trường học mới vào dạy học môn Hóa học

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “ VẬN DỤNG CÁC THÀNH TỐ TÍCH CỰC CỦA MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC VÀO DẠY HỌC HÓA HỌC” 1
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “ VẬN DỤNG CÁC THÀNH TỐ TÍCH CỰC CỦA MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC VÀO DẠY HỌC HÓA HỌC” Họ tên: Hoàng Thị Hoa Lý Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường TH&THCS CamThủy 2
1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Nâng cao hiệu quả dạy học luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu trong giáo dục. Đặc biệt trong tình hình xã hội hiện nay, đất nước ta đang hội nhập với thế giới, đòi hỏi người học phải có tri thức thực sự mới đáp ứng được yêu cầu xã hội. Chính vì thế, theo sự chỉ đạo của Bộ giáo dục và đào tạo, toàn ngành giáo dục đã và đang đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các bậc học theo hướng phát huy tính tích cực của người học, tập trung vào hoạt động học của học sinh. Đặc biệt,từ năm học 2014 2015, Bộ giáo dục triển khai thực hiện thí điểm về mô hình trường học mới đối với cấp Trung học cơ sở.Năm học 20162017, Phòng Giáo dục và đào tạo Lệ Thủy cũng ban hành công văn 692 về việc đổi mới phương pháp dạy học cấp trung học cơ sở. Trong công văn nêu rõ cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều,ghi nhớ máy móc.Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng,phát triển năng lực . Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học trên cơ sở vận dụng những nét tích cực của mô hình trường học mới, với mỗi tiết dạy giáo viên linh hoạt các hình thức học tập: học cá nhân, học cặp đôi, học theo nhóm, học toàn lớp. Nổi bật trong những điểm ưu việt của mô hình trường học mới là hình thức tổ chức dạy học theo nhóm.Trong mô hình này, học sinh sẽ có nhiều cơ hội thể hiện mình, chủ động hơn trong mọi hoạt động học tập cũng như sinh hoạt, trên tinh thần hợp tác cùng nhau. Ngoài ra, học sinh được tiếp thu với nhiều ý kiến trong nhóm, được tranh luận, giải đáp, bày tỏ những suy nghĩ của mình với các thành viên; phát triển cho các em kĩ năng tự tin trong giao tiếp, mạnh dạn đề xuất ý kiến và làm chủ được kiến thức. 3
Đặc biệt đối với bộ môn Hóa học là một môn khoa học thực nghiệm có tính tổng hợp cao. Hơn bao giờ hết, đổi mới phương pháp dạy học là một nhiệm vụ cấp bách mà chúng ta – những nhà giáo dục cần phải tiến hành. Thông qua nghiên cứu thông tin, quan sát mô hình, quan sát các thí nghiệm, thực hành, thảo luận nhóm... học sinh nắm vững kiến thức, phát triển năng lực tư duy, rèn luyện các kĩ năng và thói quen làm việc khoa học, biết tổng hợp, vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề liên quan đến hóa học. Để hướng dẫn học sinh học tập tốt từng tiết học Hóa học, giáo viên phải sử dụng phương pháp nào, phải tìm tòi, nghiên cứu, tích luỹ tri thức ra sao để truyền thụ cho học sinh đạt hiệu quả cao không phải là vấn đề đơn giản đối với từng giáo viên. Với mong muốn giúp học sinh tích cực, chủ động trong việc học tập, nâng cao chất lượng giảng dạy, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, áp dụng phương pháp hoạt động nhóm theo mô hình trường học mới vào giảng dạy và hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm “ Vận dụng các thành tố tích cực của mô hình trường học mới vào dạy học môn Hóa học” mong được chia sẻ với các đồng nghiệp. Vấn đề vận dụng các thành tố tích cực của mô hình trường học mới vàodạy học môn Hóa học ở cấp trung học cơ sở là phạm trù rất rộng, trong nội dung sáng kiến kinh nghiệm này tôi chỉ đề cập đến cách tổ chức hoạt động khởi động và hoạt động nhóm trong một số bài ở môn Hóa học lớp 8 trường trung học cơ sở. Đối tượng nghiên cứu là học sinh trong giảng dạy và học tập môn Hóa học 8 ở trường trung học cơ sở nơi tôi đang công tác. 1.2. Điểm mới của đề tài Phương pháp dạy học theo mô hình trường học mới khác phương pháp dạy học truyền thống: Đây là mô hình dạy học không những đổi mới về tổ chức lớp học, về trang trí lớp mà quá trình dạy học cũng được đổi mới từ dạy học cả lớp sang dạy học theo nhóm. Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, tăng cường phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên tùy điều kiện thực tế của từng trường, từng lớp và từng đối tượng giáo dục mà chọn các hình thức tổ chức dạy học cho học sinh phù hợp, không rập khuôn máy móc, phải có cái khác, cái mới, mới có hiệu quả. Điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm “ Vận dụng các thành tố tích cực của mô hình trường học mới vào dạy học môn Hóa học” là ở chỗ: Đề xuất các giải pháp giúp nâng cao chất lượng hiệu quả phương pháp dạy học nhóm theo mô hình trường học mới trong môn Hóa học cấp Trung học cơ sở qua đó nhân rộng ở các lớp, các trường giúp học sinh biết cách chia sẻ, tư duy sáng tạo, chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động, tự tin. Đề xuất các kĩ năng rèn luyện cho giáo viên để tổ chức hoạt động khởi động và làm việc theo nhóm trong các tiết học phù hợp, linh hoạt và có hiệu quả hơn, như: kĩ năng tổ chức các trò chơi khởi động,kĩ năng chia nhóm, kĩ năng giao nhiệm vụ, kĩ năng tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm, kĩ năng quan sát, theo dõi, trợ giúp khi học sinh gặp khó khăn, kĩ năng đánh giá kết quả hoạt dộng nhóm của học sinh... 4
Đưa ra ảnh hưởng của các điều kiện khách quan như: phương tiện học tập, cơ sở vật chất..và quan hệ giữa hình thức tổ chức dạy học theo nhóm với các hình thức dạy học khác. Từ đó giúp giáo viên dạy bộ môn Hóa học và các môn học khác ở trường trung học cơ sở, không ngừng trau dồi kiến thức và phương pháp dạy học theo nhóm tích cực để dạy bộ môn của mình tốt hơn đạt kết quả cao hơn. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng nghiên cứu. 2.1.1. Về phía Nhà trường Gia đình Xã hội Được Phòng giáo dục& Đào tạo Lệ Thủy và nhà trường quan tâm cử đi tập huấn, lĩnh hội phương pháp tổ chức, dạy học theo mô hình trường học mới ngay từ đầu năm học 2015 – 2016. Được nhà trường trang bị cơ sở vật chất đảm bảo cho việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Bên cạnh đó,vẫn còn một số khó khăn: một số phụ huynh chưa tạo điều kiện và chưa quan tâm sâu sát đến việc học của con em mình, phần lớn tư tưởng việc giáo dục học sinh đều phó mặc cho nhà trường. Mô hình trường học mới được triển khai còn khá mới mẻ nên việc quản lí và thực hiện chưa đạt kết quả cao. 2.1.2. Về đội ngũ. Việc áp dụng phương pháp dạy học mới theo mô hình trường học mới còn nhiều bỡ ngỡ. Giáo viên lúng túng trong việc tổ chức lớp học, cảm xúc hồi hộp, lo lâu và có đôi chút ái ngại. Bởi lẽ, giáo viên đã quen thuộc với phương pháp dạy học trước đây, giờ mọi thứ dường như thay đổi, luôn lo lắng liệu có đạt được những thành công không. Trong thực tế vẫn còn có hiện tượng giáo viên chưa thực sự đổi mới phương pháp dạy học, họ chỉ cố gắng để học sinh ghi nhớ bài học một cách máy móc, thậm chí áp đặt một cách cứng nhắc. Kiểu dạy học phổ biến trong nhiều môn học hiện nay vẫn là giáo viên truyền thụ những nội dung được trình bày trong sách giáo khoa, học sinh nghe và ghi nhớ một cách thụ động Để thiết kế được những hình thức đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi giáo viên phải mất nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, đọc sách, báo, Internet… thì mới lựa chọn được nội dung ứng dụng phương pháp dạy học tích cực phù hợp với kiến thức bài dạy và cả phù hợp với đối tượng học sinh . 2.1.3. Về phía học sinh. Học sinh có học lực không đồng đều, số học sinh có học lực yếu khá cao, khả năng tiếp thu kiến thức của các em chậm và đa số là lười học, về nhà không học bài cũ, không soạn bài mới trước khi đến lớp, nhiều em còn rụt rè, thiếu tự tin khi giao tiếp và học tập. Đa số học sinh thường rất áp lực trong phần kiểm tra bài cũ ở đầu mỗi tiết học, khiến các em giảm hứng thú ở các phần tiếp theo,nên thay đổi hoạt 5
động khởi động lồng ghép các trò chơi gợi mở liên quan đến nội dung tiết học sẽ khiến các em hứng thú, và tiếp nhận kiến thức tích cực, vui vẻ hơn. Mặt khác khi vận dụng nét mới trong hoạt động nhóm của mô hình trường học mới đòi hỏi đối tượng học sinh phải tích cực, chủ động. Nếu trong lớp có nhiều đối tượng học sinh yếu, kém thì khi thảo luận, giáo viên phải hỗ trợ cho học sinh cho nên rất vất vả. Hơn nữa, một điểm mới của hoạt động nhóm theo mô hình trường học mới là vai trò nhóm trưởng, thư kí sẽ thay đổi cho các thành viên trong nhóm. Do đó, khi thay đổi vai trò của các thành viên trong nhóm thì tiến độ hoạt động của nhóm cũng bị ảnh hưởng. Từ thực trạng trên tôi mạnh dạn đề ra biện pháp khắc phục vấn đề này. 2.1. Cơ sở lí luận. 2.1.1. Khái niệm: Dạy học theo nhóm mô hình trường học mới là gì? Dạy học theo nhóm là phương pháp dạy học trong đó giáo viên sắp xếp học sinh thành những nhóm nhỏ theo hướng tạo ra sự tương tác trực tiếp giữa các thành viên, mà theo đó học sinh trong nhóm trao đổi, giúp đỡ và cùng nhau phối hợp làm việc để hoàn thành nhiệm vụ chung của nhóm. Theo mô hình trường học mới, lớp học sẽ được tổ chức theo các hình thức, như: làm việc theo cặp, làm việc cá nhân và làm việc theo nhóm, trong đó hình thức học theo nhóm là chủ yếu.Thông qua hoạt động nhóm, học sinh khá giỏi được phát huy, học sinh còn hạn chế, yếu kém được học sinh khác của nhóm và giáo viên giúp đỡ kịp thời ngay tại lớp. Những thành viên trong nhóm phải có mối quan hệ tương hỗ, giúp đỡ và phối hợp lẫn nhau. Nói cách khác là tồn tại tương tác "mặt đối mặt" trong nhóm học sinh. Học sinh trong nhóm cùng thực hiện nhiệm vụ chung. Điều này đòi hỏi trước tiên là phải có sự phụ thuộc tích cực giữa các thành viên trong nhóm. Mỗi thành viên trong nhóm cần hiểu rằng họ không thể trốn tránh trách nhiệm, hay dựa vào công việc của những người khác. Trách nhiệm cá nhân là then chốt đảm bảo cho tất cả các thành viên trong nhóm thực sự mạnh lên trong học tập theo nhóm. Tham gia hoạt động nhóm học sinh được phát huy hơn, cơ hội cho học sinh tự thể hiện, tự khẳng định khả năng của mình nhiều hơn. Làm việc theo nhóm sẽ khuyến khích học sinh giao tiếp với nhau và như vậy sẽ giúp cho những em nhút nhát, thiếu tự tin, cô độc có nhiều cơ hội hòa nhập với lớp học.. Mọi ý kiến của các em đều được tôn trọng và có giá trị như nhau, được xem xét, cân nhắc cẩn thận. Do đó sẽ khắc phục tình trạng áp đặt, uy quyền, làm thay, thiếu tôn trọng giữa các học sinh với nhau. Quy trình lồng ghép, áp dụng cho một tiết học: 1. Hoạt động khởi động: Có thể tổ chức một trong các hình thức sau: Lớp trưởng tổ chức kiểm tra bài các thành viên trong nhóm. Với những câu hỏi hoặc nội dung giáo viên đưa ra.Không nhất thiết GV phải trực tiếp kiểm tra bài cũ. 6
Cả lớp trả lời các câu hỏi kiểm tra vào giấy, GV sẽ chọn 57 bài, trao đổi chéo cho nhau, HS tự đánh giá chấm điểm cho nhau theo biểu điểm của GV, Gv giám sát, kiểm tra lại. Giáo viên tổ chức cho học sinh một hoạt động nhỏ (hát, trò chơi,…) để rút ra tựa bài học, giới thiệu và ghi tựa bài. Học sinh đọc tên bài học và viết vào vở. Giáo viên nêu mục tiêu bài học. 2. Hoạt động hình thành kiến thức(Bài mới) Giáo viên tổ chức cho học sinh tự tìm ra kiến thức kĩ năng mới. Có thể làm việc lớp, cá nhân, nhóm tùy môn và bài học. Học sinh tự tìm tòi kiến thức bài học thông qua hướng dẫn, gợi ý của GV, đánh giá và báo cáo cho thầy cô việc tiếp thu kiến thức mới của các thành viên trong nhóm hoặc lớp. 3. Hoạt động Luyện tập, củng cố Giáo viên tổ chức cho học sinh áp dụng kiến thức kỹ năng vừa học vào các bài tập thực hành, hướng dẫn học sinh tự giải các bài tập trong SGK theo yêu cầu bài tập. Học sinh báo cáo với thầy cô về sự tiếp thu kiến thức kĩ năng của bài học, sự hợp tác và thái độ học tập của các thành viên trong nhóm 4. Hoạt động vận dụng Hoạt động vận dụng nhằm tạo cơ hội cho HS vận dụng những kiến thức, kĩ năng, thể nghiệm giá trị đã được học vào trong cuộc sống thực tiễn ở gia đình, nhà trường và cộng đồng. Với hoạt động này, HS có thể thực hiện cá nhân hoặc theo nhóm, có thể thực hiện với cha mẹ, bạn bè, thầy cô giáo hoặc xã hội. Có những trường hợp hoạt động vận dụng được thực hiện ngay ở lớp học hay trong nhà trường,… 5. Hoạt động tìm tòi mở rộng Hoạt động này khuyến khích HS tiếp tục tìm hiểu thêm để mở rộng kiến thức, nhằm giúp HS hiểu rằng ngoài kiến thức đã học trong nhà trường còn rất nhiều điều cần phải tiếp tục học hỏi, khám phá. GV giao cho HS những nhiệm vụ nhằm bổ sung kiến thức và hướng dẫn các em tìm những nguồn tài liệu khác, cung cấp cho HS nguồn sách tham khảo và nguồn tài liệu trên mạng để HS tìm đọc thêm. Giáo viên dặn học sinh ứng dụng các kiến thức kĩ năng vừa học vào các hoạt động thực tế ở gia đình, cộng đồng. Chuẩn bị bài tiết sau. 2.3. Các giải pháp. 2.3.1 Các điều kiện chuẩn bị để tiến hành dạy học theo nhóm mô hình trường học mới. a. Đối với giáo viên Lập kế hoạch bài dạy: + Đọc kỹ bài dạy nắm mục tiêu cần đạt và định hướng các năng lực cần hình thành cho học sinh. + Tiến trình hoạt động dạyhọc 7
+ Dự kiến các tình huống xảy ra trong khi thảo luận nhóm. + Cách chia nhóm, số lượng nhóm + Nhiệm vụ của các nhóm. + Thời gian thảo luận, trình bày Thiết kế bài giảng: Chuẩn bị hệ thống câu hỏi nhằm khuyến khích học sinh tích cực, hào hứng suy nghĩ ở mức độ cao và sâu hơn. Chuẩn bị: chuẩn bị chu đáo đồ dùng và thiết bị dạy học. Thực hiện kế hoạch dạy học . Chuyển giao nhiệm vụ cho học sinh cần cụ thể, rõ ràng, kích thích hứng thú, sáng tạo cho học sinh. b. Đối với học sinh Đọc bài mới Tìm hiểu, chuẩn bị kĩ kiến thức giáo viên yêu cầu. Thực hiện hoạt động nhóm theo nhiệm vụ giáo viên yêu cầu dưới sự chỉ đạo của nhóm trưởng 2.3.2. Các bước tổ chức, tiến hành, quản lí hoạt động theo nhóm a.Thành lập nhóm học tập: Việc phân nhóm cần thực hiện sao cho giáo viên có thể theo dõi, đánh giá hoạt động nhóm nhưng đồng thời cũng đảm bảo phát huy tính tích cực của mỗi học sinh. Một nhóm lý tưởng nhất gồm 4 6 thành viên. Trong thực tế, tùy theo quỹ thời gian môn học và quy mô lớp học, giáo viên có thể thay đổi linh hoạt. Những tiết học đầu tiên, sự phân nhóm có thể mang tính ngẫu nhiên. Tuy nhiên, sau đó giáo viên cần điều chỉnh sao cho có sự cân bằng trình độ, năng lực học tập giữa học sinh các nhóm với nhau, nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập giữa các thành viên trong nhóm. Nhóm trưởng U Báo cáo ! Thư kí viên Vai trò và trách nhiệm của các thành viên trong nhóm. 8
Thành Thành Thành viên viên viên 3 1 2 Một nhóm muốn hoạt động hiệu quả cần phải có cơ cấu tổ chức chặt chẽ. Cơ cấu của nhóm gồm: Nhóm trưởng: Là một thành viên của nhóm giữ nhiệm vụ tổ chức, điều hành nhóm làm việc, đồng thời cùng các thành viên trong nhóm trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao. Thư kí: Cũng là một thành viên của nhóm giữ nhiệm vụ ghi chép, tổng hợp ý kiến, đồng thời cùng các thành viên trong nhóm trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao của nhóm. Báo cáo viên: Cũng là một thành viên của nhóm giữ nhiệm vụ báo cáo kết quả làm việc của nhóm mình và giải trình ý kiến thắc mắc của các nhóm khác và của Gv, đồng thời cùng các thành viên trong nhóm trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao qua từng hoạt động. Các thành viên khác: Trao đổi, đóng góp ý kiến về nhiệm vụ được giao. Nguyên tắc làm việc trong nhóm: Tôn trọng sự tổ chức của nhóm trưởng, ghi chép trung thực ý kiến chung, báo cáo đầy đủ toàn bộ nội dung đã ghi chép, người nói phải có người nghe, tôn trọng ý kiến cá nhân, thiểu số phải tuân thủ theo đa số. Có nhận xét rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động… Lưu ý vai trò của nhóm trưởng , thư kí và báo cáo viên trong nhóm cần thay đổi thường xuyên để tạo nên sự tự tin trong khi làm việc nhóm và kĩ năng trình bày ý kiến cho tất cả học sinh. b.Giao chủ đề cho học sinh thảo luận và gia hạn thời gian: Việc lựa chọn chủ đề rất quan trọng. Chủ đề quá khó hoặc quá dễ đối với học sinh đều ảnh hưởng đến hoạt động thảo luận của học sinh. Lựa chọn vấn đề thảo luận phải hấp dẫn, có tính chất kích thích tính tích cực chủ động làm việc của học sinh. Chủ đề thảo luận phải là vấn đề chính của bài học, vấn đề có thể có nhiều hướng khai thác khác nhau, nhiều cấp độ nhận thức khác nhau. Thường là loại cấp độ phát hiện và suy luận. Chủ đề thảo luận nhóm có thể là những chủ đề để cho các nhóm về nhà chuẩn bị, hoặc cũng có thể là những chủ đề mà các em thảo luận ngay tại chổ, trong đó cần chú ý: + Phải đặt ra nhiệm vụ cụ thể của từng nhóm bằng câu hỏi. Câu hỏi phải rõ ràng, không mập mờ, đánh đố. + Phải có hướng dẫn cụ thể về yêu cầu và định hướng cách thức làm việc. 9
+ Thời gian thảo luận phải tương ứng với nội dung yêu cầu của vấn đề thảo luận c.Tổ chức thảo luận nhóm Sau khi học sinh thảo luận xong, để đảm bảo tất cả mọi thành viên trong nhóm đều phải làm việc, tránh tình trạng ỷ lại vào người khác thì ngay từ ngày đầu tiên, khi phân công làm nhóm giáo viên thông báo trước lớp là có thể sẽ cho nhóm chọn một thành viên lên trình bày hoặc giáo viên có thể gọi bất kì một thành viên trong nhóm. Gọi ngẫu nhiên một thành viên trong nhóm giúp tránh được tình trạng công việc chỉ tập trung trong một số học sinh và không phát huy được tác dụng của việc làm nhóm. Nếu nhóm nào có người không chuẩn bị bài mà nhóm trưởng không chịu báo thì cả nhóm sẽ bị trừ điểm. Hãy tạo không khí lớp học sôi nổi bằng cách cho các thành viên trong lớp được thảo luận về vấn đề mà học sinh trình bày. Giáo viên chỉ đóng một vai trò như là cầu nối để các học sinh làm việc với nhau. Khi một nhóm thuyết trình, các nhóm còn lại chú ý theo dõi và sau đó sẽ tiến hành nhận xét, đặt ra những câu hỏi. Những nhóm có câu hỏi hay và nhận xét chính xác thì cũng sẽ được cộng điểm. Nhưng để đảm bảo cho mọi thành viên trong lớp đều chú ý lắng nghe, giáo viên có thể chỉ bất kỳ thành viên của các nhóm còn lại sẽ nhận xét và đưa ra câu hỏi. Thường thì học sinh sẽ đặt ra rất nhiều câu hỏi. Tránh tình trạng thời gian trả lời câu hỏi quá dài. Giáo viên có thể chọn ra những câu hỏi hay để nhóm thuyết trình trả lời. Học sinh trả lời câu hỏi cũng do giáo viên chỉ ngẫu nhiên. Những câu hỏi còn lại có thể cho học sinh về nhà trả lời và gửi lại cho cả lớp và giáo viên. Ngoài những vấn đề đã được chuẩn bị trước, giáo viên có thể đặt ra những câu hỏi bất ngờ. Những câu hỏi gợi sức sáng tạo từ phía học sinh. Trong quá trình học sinh thảo luận, giáo viên đi tới từng nhóm, lắng nghe, gợi mở và thăm dò xem nhóm nào làm việc hiệu quả hơn thì có thể mời nhóm đó trình bày trước lớp, còn các nhóm khác lắng nghe rồi nhận xét. Khi có được cả kỹ năng tự học và kỹ năng làm việc nhóm, các học sinh sẽ có thói quen chủ động và cầu tiến trong việc học. d. Theo dõi, hỗ trợ học sinh trong quá trình hoạt động nhóm Trong thời gian học sinh làm việc, giáo viên cần phải đến hoặc đi xung quanh các nhóm để quan sát các hoạt động của nhóm, nếu có vấn đề gì thì kịp thời định hướng. Nên thực hành với một số nhóm học sinh cụ thể. Đặt câu hỏi gợi mở và trợ giúp cho nhóm. Khen ngợi và động viên học sinh nói về kết quả làm việc. Vì trong quá trình giao việc cho các nhóm, nếu thấy các nhóm làm việc chăm chú và trao đổi sôi nổi thì giáo viên mới có thể yên tâm. Một khi thấy các nhóm làm việc trầm lắng, hay nhốn nháo, giáo viên cần nghĩ ngay tới các lí do, như phiếu học tập chưa phù hợp với trình độ hay chưa thực hiện đúng vai trò, học sinh 10
chưa hiểu cần phát lệnh cứu trợ… ngay lúc đó giáo viên phải có mặt kịp thời và giải quyết vấn đề mà nhóm hoặc một vài cá nhân trong nhóm gặp phải. e.Đánh giá hoạt động nhóm Giáo viên cần dự kiến trước các hướng trả lời của học sinh để có thể xử lí tốt các kết luận. Có thể chuẩn bị câu hỏi gợi mở để làm rõ vấn đề hơn hoặc liên hệ thực tế để giúp học sinh có khả năng vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Nếu kết quả làm việc nhóm của học sinh đáp ứng đầy đủ yêu cầu thì có thể sử dụng để hệ thống thành bài học. Điều này sẽ làm tăng sự thích thú làm việc của học sinh bởi vì các em rất tự hào khi tự mình có thể hình thành được bài học cho cả lớp, đồng thời giảm bớt sự can thiệp của giáo viên trong quá trình học. Việc nhận xét quá trình làm việc của nhóm cũng không nên qua loa, đại khái. Càng đưa ra nhận định cụ thể càng giúp học sinh tích lũy nhiều kinh nghiệm cho những lần làm việc sau. Những tiêu chí nhận xét cần thiết phải có: Sự phân công trong nhóm Tinh thần thái độ làm việc của các thành viên trong quá trình thảo luận. Kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. Kĩ năng trình bày kết quả hoặc giải thích chất vấn trước lớp. Cần khen ngợi những học sinh biết lắng nghe và đưa ra những câu hỏi thắc mắc phù hợp. Tổng kết đánh giá là khâu cuối cùng của hoạt động thảo luận. Sự đánh giá và kết luận của giáo viên cũng tác động không nhỏ đến chất lượng làm việc nhóm. Sau khi các nhóm làm việc cho ra các sản phẩm, nếu giáo viên đánh giá chi tiết mặt tốt, chưa tốt của sản phẩm, so sánh các sản phẩm của các nhóm với nhau để học sinh nhận ra được những ưu, khuyết của mình, sau đó giáo viên nêu lên kết luận thì học sinh sẽ hiểu sâu sắc và nắm vững vấn đề; đồng thời học sinh sẽ quyết tâm hơn trong lần làm bài tiếp theo. Ngược lại, nếu giáo viên không đánh giá sản phẩm và sự làm việc của học sinh sẽ khiến học sinh mất đi hứng thú và động lực làm việc và như vậy hoạt động nhóm sẽ không thể có hiệu quả. Có thể đánh giá theo các cách sau: Học sinh tự đánh giá kết quả làm việc của nhóm: Có một thực tế hiện nay là mặc dù giáo viên đã chia nhóm, phân công nhiệm vụ cho nhóm. Nhưng nhiều học sinh với thói quen ỷ lại vào các học sinh khác đã không tham gia làm nhóm ở nhà. Chỉ chờ các học sinh khác làm rồi ngồi hưởng lợi. Nhưng giáo viên chỉ có thể biết được sự đóng góp của các học sinh trong nhóm tại lớp. Còn những thảo luận tại nhà thì sẽ không nắm được. Vì vậy sẽ phân công nhiệm vụ của nhóm là tự cho điểm các thành viên trong nhóm về những đóng góp của mỗi thành viên để hoàn thành bài nhóm tại nhà. Và cả những đóng góp của từng thành viên trong nhóm tại lớp. Các nhóm đánh giá kết quả làm việc của nhau: Hãy để các nhóm tự cho điểm lẫn nhau, đây là một kênh để đảm bảo cho học sinh phát huy khả năng 11
tổng kết đánh giá. Và đồng thời cũng giúp cho giáo viên có thể đưa ra kết quả cuối cùng phù hợp nhất. Giáo viên đánh giá, nhận xét kết quả làm việc của các nhóm: Công việc này có thể tiến hành song song hoặc sau khi đã có sự đánh giá giữa các nhóm với nhau. Đánh giá khả làm việc của nhóm: Các nhóm làm việc có khoa học hay không. Những ai tích cực, những ai lười biếng hay làm chuyện riêng, cần rút kinh nghiệm gì,… Giáo viên nên nhận xét cụ thể, khách quan và tốt nhất nên cho điểm để khích lệ tinh thần học tập của học sinh. Để tránh tình trạng ỷ lại, chây lười của một số học sinh trong hoạt động nhóm, cần đánh giá kết quả hoạt động nhóm không chỉ dựa trên thành tích chung của cả nhóm mà còn dựa trên sự đóng góp của từng thành viên trong nhóm. Điểm trung bình của cả nhóm dựa trên chất lượng hoạt động nhóm (mức độ am hiểu vấn đề, kỹ năng diễn đạt, trình bày, trả lời câu hỏi, tinh thần hợp tác giữa các thành viên trong nhóm). Điểm của từng học sinh được tính trên cơ sở điểm trung bình của nhóm có tính đến mức độ đóng góp của từng cá nhân đóng góp vào hoạt động nhóm. 2.3.3.Vai trò của giáo viên trong hoạt động nhóm. Chọn luân phiên các nhóm trưởng, thư kí nhóm để giúp giáo viên triển khai các hoạt động học tập. Xác định và phân công nhiệm vụ cho các nhóm một cách cụ thể và rõ ràng. Đứng ở vị trí thuận lợi để dễ dàng quan sát các nhóm học sinh làm việc và có thể hỗ trợ kịp thời cho các nhóm. Không nên dành thời gian làm việc ở một nhóm quá lâu, đứng một chỗ ở khu vực bàn giáo viên. Giúp đỡ học sinh, gợi mở để học sinh phát huy tìm tòi kiến thức mới, hỗ trợ cho cả lớp, hướng dẫn học sinh báo cáo sản phẩm. Khi cần tạo tình huống để học tập, giáo viên có thể gọi học sinh còn yếu; khi cần biểu dương khích lệ học tập, giáo viên có thể gọi học sinh khá giỏi thay mặt nhóm để báo cáo; giao thêm nhiệm vụ cho những học sinh hoàn thành trước nhiệm vụ (giao thêm bài tập hoặc yêu cầu hướng dẫn các bạn khác…). Vừa hướng dẫn học tập cho một nhóm, vừa kết hợp quan sát, đánh giá và thúc đẩy các nhóm khác làm việc. Việc chỉ định học sinh phát biểu, trình bày báo cáo … phải được cân nhắc phù hợp với nội dung hoạt động, đối tượng học sinh, không tập trung vào một số học sinh trong lớp, trong nhóm. Việc trợ giúp học sinh cần có độ sâu, giao nhiệm vụ cần cụ thể chi tiết, phân phối thời gian hợp lí, linh hoạt để trợ giúp cho học sinh. Cần huy động được sự trợ giúp của học sinh khá giỏi, các nhóm đã hoàn thành nhiệm vụ trong lớp để trợ giúp học sinh và các nhóm chậm hơn, yếu hơn. 2.4 Một số ví dụ minh họa Học tập Hóa học hợp tác giúp cho trong giờ Hóa học, học sinh biết làm việc với tinh thần trách nhiệm , chia sẻ kinh nghiệm, lắng nghe ý kiến của người khác, 12
giúp đỡ nhau, tạo được không khí hợp tác đoàn kết thi đua trong học tập Hóa học. Đặc biệt có thể rèn luyện khả năng tổ chức chỉ đạo cho các nhóm trưởng, khả năng nắm bắt và ghi chép thông tin cho các thư kí nhóm. Học sinh bước đầu đã có những kĩ năng làm việc theo nhóm: Các em đã biết nhanh chóng gia nhập vào nhóm, bầu nhóm trưởng, thư kí; bước đầu biết bày tỏ quan điểm, ý kiến và trình bày mạch lạc kết quả làm việc chung của cả nhóm. Ví dụ 1: Khái niệm “ Đơn chất và Hợp chất” trong bài “ Đơn chất và Hợp chất Phân tử” hóa học 8 Giáo viên yêu cầu cá nhân học sinh nghiên cứu thông tin muc I.1 và II.1 trong vòng 2 phút sau đó thảo luận nhóm 2 phút hoàn thành phiếu học tập. Phiếu học tập : Dựa vào thành phần nguyên tố tạo nên chất hãy chia những chất trong bảng dưới đây thành 2 nhóm Phân loại TT Chất Nguyên tố Nhóm… Nhóm… 1 Khí hiđrô H 2 Nước H, O 3 Khí oxi O 4 Đồng Cu 5 Muối ăn Na, Cl 6 Đường C, H, O 1. Hãy thử đặt tên cho nhóm? Dựa vào đó cho biết chất được chia thành mấy loại? 2. Thế nào là đơn chất? Thế nào là hợp chất? Đối với yêu cầu này giáo viên dạy có thể cho học sinh hoạt động theo nhóm 46 em để có thể hoàn thành được yêu cầu đề ra Các thành viên Nhiệm vụ Nhóm trưởng Phân công, điều khiển chịu trách nhiệm Thư ký Ghi chép các kết quả báo cáo của các thành viên Các thành viên Quan sát thành phần, số lượng nguyên tố tạo nên các chất. Trao đổi thảo luận bổ sung cho nhau về cách phân loại các chất, thử đặt tên. Trao đổi, thảo luận và rút ra nhận xét về đơn chất, hợp chất. Đại diện nhóm Báo cáo kết quả hoặc bổ sung kết quả các nhóm. Trong khi học sinh thảo luận, giáo viên chọn góc quan sát tốt nhất để theo dõi các nhóm và kịp thời trợ giúp. Sau khi các nhóm thảo luận xong, giáo viên tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động: Chọn đại diện của 12 nhóm lên trình bày kết quả. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung. Sau đó giáo viên nhận xét, đánh giá và hình thành kiến thức bài học. Ví dụ 2: Mục “ Quy tắc Hóa trị” trong bài Hóa trị sách Hóa học 8. 13
Sau khi giáo viên giới thiệu công thức hóa học tổng quát của hợp chất gồm 2 nguyên tố là AxBy , trong đó a, b lần lượt là hóa trị của nguyên tố A và B. Giáo viên phát phiếu học tập và yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập Phiếu học tập: CTHH x . a y . b Na2O H2 O CO2 1. So sánh các tích x.a và y.b ? 2. Hãy nêu các quy tắc hóa trị ? Với các yêu cầu trên giáo viên có thể cho học sinh hoạt động nhóm với số lượng ít (nhóm 4 em), thời gian ngắn 2 phút. Các thành viên Nhiệm vụ Nhóm trưởng Phân công, điều khiển chịu trách nhiệm Thư ký Ghi chép các kết quả báo cáo của các thành viên Các thành viên Lập và tính các tích x.a và y.b lần lượt theo các chất So sánh các tích x.a với y.b , từ đó rút ra kết luận. Đại diện nhóm Báo cáo kết quả hoặc bổ sung kết quả các nhóm. Trong khi học sinh thảo luận, giáo viên chọn góc quan sát tốt nhất để theo dõi các nhóm và kịp thời trợ giúp. Sau khi các nhóm thảo luận xong, giáo viên tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động: Chọn đại diện của 12 nhóm lên trình bày kết quả. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung. Sau đó giáo viên nhận xét, đánh giá và hình thành kiến thức bài học. Ví dụ 3: “Bài 24: Tính chất của oxi” trong sách Hóa học 8 Hoạt động nhóm gồm 6 người ®îc tæ chøc nh sau: Các thành viên Nhiệm vụ Nhóm trưởng Phân công, điều khiển chịu trách nhiệm Thư ký Ghi chép các kết quả báo cáo của các thành viên Các thành viên Quan sát thí nghiệm S, P(phi kim) Fe(kim loại)cháy tronng nhóm trong oxi Trang thái, màu sắc của S,O2,P,Fe trước khi p/ứ Hiện tượng xảy ra: màu ngọn lửa, khói như thế nào? Sau p/ứng: sản phẩm là gì? Lập công thức của oxit tạo thành và viết PTHH Rút ra nhận xét về tác dụng của phi kim Trao đổi thảo luận bổ sung cho nhau về hiện tượng quan sát được trong mỗi thí nghiệm, nhận xét về mỗi sản phẩm tạo thành Trao đổi về nhận xét rút ra qua 3 thí nghiệm: td với kim 14
loại,và với phi kim Đại diện nhóm Báo cáo kết quả hoặc bổ sung kết quả các nhóm. Giáo viên yêu cầu học sinh hoàn thành nội dung phiếu học tập sau: Phiếu học tập 1 Hiện tượng, giải thích, viết Rút ra Tác dụng của oxi với phi kim phương trình hóa học nhận xét 1. TN oxi t/d với lưu huỳnh 2. TN oxi t/d với photpho 3. TN oxi t/d với cacbon Nhận xét chung Phiếu học tập 2 Tác dụng của oxi với kim Hiện tượng, giải thích, viết Rút ra loại phương trình hóa học nhận xét 1. TN oxi t/d với sắt 2. TN oxi t/d với đồng 3. TN oxi t/d với natri Nhận xét chung + Giáo viên cho học sinh biết hóa trị của các nguyên tố trong oxit tạo thành và yêu cầu học sinh lập công thức hóa học. + Với các trường hợp không làm thí nghiệm được chỉ cho học sinh viết phương trình hóa học và rút ra nhận xét. + Hiện tượng: Mô tả ngắn ngọn trạng thái, màu sắc của chất phản ứng và so sánh (ghi dưới công thức chất), ngọn lửa… Trong khi học sinh thảo luận, giáo viên chọn góc quan sát tốt nhất để theo dõi các nhóm và kịp thời trợ giúp. Sau khi các nhóm thảo luận xong, giáo viên tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động: Chọn đại diện của 12 nhóm lên trình bày kết quả. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung. Sau đó giáo viên nhận xét, đánh giá và hình thành kiến thức bài học. Ví dụ 4: Bài “sự biến đổi chất” trong sách Hóa học 8. Sử dụng phương pháp bàn tay nặn bột, giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận đề xuất và tiến hành các thí nghiệm nhằm chiếm lĩnh kiến thức bài học. GV đặt ra tình huống thảo luận nhóm (2 phút): Có các mẫu giấy trắng, bật lửa. Hãy đề xuất và tiến hành cách biến đổi tờ giấy? Giáo viên có thể giao nhiệm vụ này cho nhóm 6 em để dề thực hiện hơn, nhanh hơn Các thành viên Nhiệm vụ 15
Nhóm trưởng Phân công, điều khiển chịu trách nhiệm Thư ký Ghi chép các kết quả báo cáo của các thành viên Các thành viên Đề xuất các biện pháp làm thay đổi hình dạng, kích thước .. khác của tờ giấy Tiến hành các thí nghiệm và quan sát hiện tượng thu được so sánh với tờ giấy ban đầu Trao đổi, thảo luận và rút ra nhận xét về các cách biến đổi đó có điểm gì giống và khác nhau. Đại diện nhóm Báo cáo kết quả hoặc bổ sung kết quả các nhóm. Với yêu cầu đặt ra như trên sẽ kích thích học sinh huy động tất cả nguồn lực của nhóm để suy nghĩ các cách làm thay đổi tờ giấy, mỗi nhóm sẽ có các hướng đi và sản phẩm thu được cũng khác nhau, giáo viên phải khéo léo lấy sản phẩm thu được của học sinh làm cầu nối dẫn dắt đến việc hình thành nội dung mới của bài học. Qua hoạt động nhóm, học sinh đề xuất một số cách biến đổi sau: Xé giấy Gấp giấy Vò giấy Đốt giấy Giống: Các cách đều làm giấy bị biến đổi Khác: xé, vò, gấp chỉ làm thay đổi hình dáng, kích thước, vẫn giữ nguyên là giấy. Còn đốt thì giấy không còn là giấy nữa. Từ kết quả của học sinh, giáoviên dẫn dắt: Trong thực tế các chất biến đổi theo hai hướng. nếu biến đổi mà vẫn giữ nguyên chất ban đầu gọi là hiện tượng vật lí. Còn biến đổi tạo ra chất khác là hiện tượng hóa học. Để hiểu rõ hơn ta cùng nghiên cứu bài học. Trong khi học sinh thảo luận, giáo viên chọn góc quan sát tốt nhất để theo dõi các nhóm làm thí nghiệm, kịp thời trợ giúp . Sau khi các nhóm thảo luận xong, giáo viên tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động: Chọn đại diện của 12 nhóm lên trình bày kết quả. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.Sau đó giáo viên nhận xét, đánh giá và hình thành kiến thức bài học. Ví dụ 5: Mục “Diễn biến của phản ứng hóa học” trong bài “Phản ứng hóa học” sách Hóa học 8. Giáo viên cho học sinh nhắc lại khái niệm phân tử là gì? Sau đó, giáo viên thông báo: Khi các chất có xảy ra phản ứng chính là các phân tử phản ứng với nhau. Người ta nói phản ứng giữa các phân tử thể hiện phản ứng giữa các chất. Giáo viên cho HS quan sát sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hóa học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước. Hoạt động theo nhóm trong vòng 3 phút, trả lời các câu hỏi sau: 1. Trước phản ứng, những nguyên tử nào liên kết với nhau? 2. Sau phản ứng những nguyên tử nào liên kết với nhau? 16
3. Trong quá trình phản ứng, số nguyên tử H và số nguyên tử O có giữ nguyên không? 4. Các phân tử trước và sau phản ứng có khác nhau không? Với những yêu cầu này giáo viên có thể giáo cho hoạt động nhóm 4 hoặc 6 em như sau Các thành viên Nhiệm vụ nêu ý kiến trả lời Nhóm trưởng Phân công, điều khiển chịu trách nhiệm Thư ký Ghi chép các kết quả báo cáo của các thành viên Các thành viên Quan sát sơ đồ tượng trưng của phản ứng Trao đổi thảo luận bổ sung cho nhau để hoàn thành các câu hỏi Rút ra nhận xét vê diễn biến của phản ứng hóa học. Đại diện nhóm Báo cáo kết quả hoặc bổ sung kết quả các nhóm. Trong khi học sinh thảo luận, giáo viên chọn góc quan sát tốt nhất để theo dõi các nhóm và kịp thời trợ giúp. Sau khi các nhóm thảo luận xong, giáo viên tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động: Chọn đại diện của 12 nhóm lên trình bày kết quả. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.Sau đó giáo viên nhận xét, đánh giá và hình thành kiến thức bài học. Ví dụ 6: Tổ chức hoạt động nhóm học sinh thực hành bài 39 “ Tính chất hóa học của nước” sách Hóa học 8 TN3. Nước tác dụng với điphotpho pentaoxit. Hoạt động của giáo Hoạt động của học sinh do nhóm trưởng phân viên công 1. Yêu cầu đại diện + Thành viên 1: Mục đích + Kiểm tra tác dụng các nhóm trình bày thí nghiệm của nước với P2O5 mục đích, dụng cụ, + Thành viên 2: Nêu + Bình thủy tinh, hóa chất cần cho thí dụng cụ, hóa chất cần muỗng sắt, khí oxi, nghiệm thiết. photpho đỏ, giấy quỳ tím, đèn cồn.. 2. Yêu cầu đại diện + Thí nghiệm gồm 2 thí + Đốt mẫu photpho đỏ các nhóm nêu cách tiến nghiệm nhỏ: ngoài không khí rồi hành +Thành viên 3; điều chế dưa nhanh vào bình oxi, P2O5 đậy nút bông tẩm xút +Thành viên 4: Cho P2O5 + Cho một ít nước vào tác dụng với nước . lọ + cho vào bình một mẩu giấy quỳ tím 3. Yêu cầu đại diện Thành viên 5,6 thực hiện + P cháy sáng có khói các nhóm nêu cách tiến thí nghiệm 1 trắng gồm những hạt 17
hành, hiện tượng quan Thành viên 7,8 thực hiện liti sát, giải thích, viết thí nghiệm 2 + Bột trắng tan đễ phương trình hóa học Các thành viên khác quan dàng trong nhước tạo sát hiện tượng, mô tả thành dung dịch không hiện tượng. màu. Thư kí ghi chép kết quả +Dungdịch không màu làm quỳ tím hóa dỏ 4. Yêu cầu học sinh + tất cả các thành viên 4P + 5O2 → 2 P2O5 hoàn thiện bản tường trong nhóm đều hoàn P2O5+3H2O→ 2H3PO4 trình thí nghiệm thành tường trình + oxit axit tác dụng với nước tạo thành axit Với những bài thực hành giáo viên có thể cho học sinh hoạt động nhóm với số lượng lớn (nhóm 8 em) như trên. Trong khi học sinh thực hành thí nghiệm, giáo viên chọn góc quan sát tốt nhất để theo dõi các nhóm và kịp thời trợ giúp. Sau khi các nhóm thực hành xong, giáo viên tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động: Chọn đại diện của 12 nhóm lên trình bày kết quả. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.Sau đó giáo viên nhận xét, đánh giá và hình thành kiến thức bài học. Ví dụ 7: Khái niệm “ Axit” trong bài “ Axit Bazơ Muối” sách hóa học 8 Giáo viên yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập sau: Phiếu học tập: Thành phần Hóa trị Tên chất CTHH Số nguyên Gốc axit gốc axit tử hiđrô Axit clohidric HCl 1 Cl I Axit nitric HNO3 Axit sunfuric H2SO4 Axit cacbonic H2CO3 Axit photphoric H3PO4 1. Dựa vào thành phần cẩu tạo của các chất cho biết sự giống nhau giữa các hợp chất trên? 2. Hãy nêu định nghĩa axit? 3. Viết công thức dạng chung của axit? 4. Cho biết sự khác nhau giữa các hợp chất axit trên? 5. Axit có mấy loại? Kể tên? Đối với nội dung này, giáo viên có thể cho học sinh thảo luận nhóm 46 học sinh theo sự phân công sau Các thành viên Nhiệm vụ Nhóm trưởng Phân công, điều khiển chịu trách nhiệm Thư ký Ghi chép các kết quả báo cáo của các thành viên Các thành viên Quan sát thành phần cấu tạo của các chất , nhận xét sự 18
giống và khác nhau về thành phần của các hợp chất hoàn thành phiếu học tập Trao đổi thảo luận bổ sung cho nhau để hoàn thành các câu hỏi Rút ra nhận xét về định nghĩa axit, công thức tổng quát chung và phân loại axit Đại diện nhóm Báo cáo kết quả hoặc bổ sung kết quả các nhóm. Trong khi học sinh thảo luận, giáo viên chọn góc quan sát tốt nhất để theo dõi các nhóm và kịp thời trợ giúp. Sau khi các nhóm thảo luận xong, giáo viên tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động: Chọn đại diện của 12 nhóm lên trình bày kết quả. Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.Sau đó giáo viên nhận xét, đánh giá và hình thành kiến thức về axit. Một số hình ảnh về hoạt động nhóm trong môn Hóa học Học sinh lớp 8 thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập 19
Các “ trợ giảng” trợ giúp cho các nhóm gặp khó khăn trong hoạt động nhóm Giáo viên gọi đại diện nhóm lên trình bày kết quả, các nhóm khác chất vấn Muốn thành công trong hoạt động nhóm đòi hỏi người giáo viên cần phải có sự đầu tư chuẩn bị kĩ lưỡng trong việc soạn giảng, định hướng hoạt động của học sinh, dự kiến trước các tình huống có thể xảy ra..như thế mới chủ động, linh hoạt trong khâu tổ chức hoạt động cho học sinh. 2.5 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm . Quá trình thực nghiệm của tôi đã được tiến hành từ đầu năm học 2016 2017 tới nay và tôi nhận thấy kết quả giảng dạy và học tập đều nâng lên rõ rệt, được tổ chuyên môn và chuyên môn nhà trường đánh giá cao. Học sinh ngày càng ham mê và hào hứng trong các tiết dạy của tôi. Học sinh có khả năng tự tìm tòi, nghiên cứu, thảo luận để tìm ra câu trả lời từ một vấn đề lớn hoặc một nội dung trọng tâm của bài. Số lượng học sinh hào hứng tham gia xây dựng bài ngày càng tăng , chiếm tỉ lệ tơi 90% so với trước đay chỉ đạt 3040% 90% học sinh hiểu bài ngay tại lớp và có khả năng thực hành tốt các yêu cầu của giáo viên. Giáo viên có điều kiện kiểm tra nhiều học sinh cùng lúc với sự trợ giúp của học sinh khá, giỏi. Từ đó rút ngắn được thời gian kiểm tra phần thức hành của học sinh dành thời gian cho những hoạt động khác. 20