ó nhiều phương pháp để chẩn đoán xác định ung thư tụy như siêu âm, X-quang, chụp cắt lớp vi tính, chụp đường mật, chụp động mạch cản quang. Tùy theo mục đích, yêu cầu điều trị mà chỉ định xét nghiệm phù hợp.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Siêu âm tụy
- SIEÂU AÂM TUÏY
ThS.BS.Voõ Taán Ñöùc
BS. Đặng Nguyễn Trung An
1
- NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU
1. GIAÛI PHAÃU HOÏC :
- Taïng sau phuùc maïc, giôùi
haïn sau haäu cung maïc
noái.
- Naèm cheách leân treân -
sang traùi töø D2 taù traøng
(ñaàu) roán laùch (ñuoâi)
- Moûm moùc (tuïy nhoû
Winslow) : phaàn döôùi
ñaàu tuïy.
- Eo : noái giöõa ñaàu-thaân
tuïy, phía sau laø hôïp löu
laùch - MTT
2
- NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU
2. GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM : caùc moác chính ñeå xaùc ñònh chuû
yeáu laø maïch maùu
- TM laùch : naèm sau vaø sau - treân thaân vaø ñuoâi tuïy höôùng
veà roán laùch.
- TMMTTT – hôïp löu laùch - maïc treo – TM cöûa : naèm sau
eo tuïy
- Thaân tuïy : veõ neân cung tröôùc cuûa boù maïch MTTT &ø
ÑMC buïng
- Ñaàu tuïy : ngoaøi laø D2, trong laø hôïp löu laùch - MTT, sau laø
TM Chuû döôùi
Sau - ngoaøi ñaàu tuïy : cuoáng gan (OMC, TM
cöûa)
3
- NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU
4
- NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU
5
- NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU
6
- NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU
2. GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM (tt) :
- Tuïy nhoû Winslow : phía döôùi ñaàu tuïy,
hình daáu phaåy, döôùi – ngoaøi - sau
TMMTTT
- Caáu truùc sieâu aâm tuïy bình thöôøng : ñoàng
nhaát vaø ñoä phaûn aâm taêng nheï so vôùi gan.
Phaûn aâm daøy taêng ôû ngöôøi giaø, tieåu
ñöôøng (lipomatosis)
7
- NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU
* NHÖÕNG BIEÁN THEÅ BÌNH THÖÔØNG CUÛA TUÏY:
- Moät ñoaïn naøo ñoù cuûa tuïy taêng kích thöôùc khu truù nhöng
bôø vaãn ñeàu, caáu truùc aâm ñoàng nhaát vaø nhöõng phaàn tuïy
coøn laïi bình thöôøng.
- Theo tuoåi : tuïy thoaùi trieån môõ toaøn boä tuyeán vôùi caáu truùc
aâm taêng hôn nhöng bôø vaãn ñeàu ñaën vaø ñoàng nhaát.
- Dò daïng tuïy cheû ñoâi (5 - 8%) : 2 phaàn ngaên caùch bôûi hôïp
löu laùch - mttt.
Baát kyø bieán theå nhö theá naøo, tuïy bình thöôøng vaãn giöõ ñaëc
tính bôø ñeàu ñaën vaø caáu truùc ñoàng nhaát. Khi coù baát ñoái
xöùng hay ñöôøng bôø khoâng ñeàu nghi ngôø coù toån thöông.
8
- • Tuïy cheû
9
- KYÕ THUAÄT KHAÛO SAÙT
- Ñaàu doø cong hay reû quaït 3.5 - 5MHz (tuøy theå
traïng)
- Neáu nghi ngôø coù beänh lyù ôû tuïy khaûo saùt tuïy
tröôùc caùc taïng coøn laïi oå buïng ñeå traùnh tích tuï khí
trong daï daøy do nhöõng laàn hít vaøo saâu.
- Neân k/s vaøo buoåi saùng sôùm, nhòn ñoùi.
- Naèm ngöûa, hít saâu roài thôû ra maïnh ñeå traùnh khí
trong ñaïi traøng ngang
- Maët caét ngang : eo, thaân, ñuoâi vaø moûm tuïy
- Caét doïc qua cuoáng gan : ñaàu tuïy vaø moûm tuïy
- Caét cheách treân – traùi: ñuoâi tuïy
10
- KYÕ THUAÄT KHAÛO SAÙT
• Caét qua laùch ñeå khaûo saùt ñuoâi tuïy
11
- KYÕ THUAÄT KHAÛO SAÙT
• Neáu khoù nhìn thaáy tuïy:
• - queùt vuøng tuïy trong luùc ñang hít saâu vaøo vaø
phình buïng döôùi leân (laøm cho gan xuoáng thaáp,
ñaåy daï daøy, ñaïi traøng ngang ra khoûi vuøng tuî
taïo cöûa soå k/s tuïy)
• - uoáng vaøo 500-1000ml nöôùc thöôøng hay nöôùc traø
baèng oáng huùt
• - ñ/v VÑV ñieàn kinh hay cô baép: k/s tuïy ôû thì thôû
ra heát (daï daøy leân cao treân tuïy)
12
- KYÕ THUAÄT KHAÛO SAÙT
ÑO TUÏY:
Treân maët caét ngang, thaúng
goùc vôùi tuyeán :
- Ñaàu tuïy : < / = 26-30mm
- Eo tuïy : < / = 15mm
- Thaân tuïy : < / = 18-25mm
- Ñuoâi tuïy : < / = 25-30mm
- OÁng tuïy chính Wirsung :
- VAI TROØ CUÛA SIEÂU AÂM
Laø kyõ thuaät toát ñeå phaùt hieän beänh nhöng keát quaû aâm thì khoâng loaïi tröø.
Caùc chæ ñònh :
1. Chaán thöông buïng kín
2. Vieâm tuïy caáp hay maïn ñaõ bieát tröôùc ñoù
3. Ñau buïng caáp
4. Vaøng da taêng daàn
5. Gaày suùt, suït caân, ñaùi thaùo ñöôøng
6. Giaõn tónh maïch taâm-phình vò
7. Sôø thaáy u buïng.
Hình aûnh khoâng ñaëc hieäu – xaùc nhaän toàn taïi – theo doõi ñieàu trò –
höôùng daãn can thieäp (sinh thieát, choïc huùt, daãn löu)
14
- BEÄNH LYÙ
Nhöõng bieán ñoåi lan toûa = bieán ñoåi toaøn boä caáu truùc aâm +
kích thöôùc +/- bieán ñoåi oáng tuïy, bôø tuïy
Giaûm aâm Taêng aâm Tuïy nhoû Tuïy to
- V. tuïy caáp -Lipomatosis -Thay ñoåi -tuïy nhaãn
- V. tuïy maïn -Xô hoùa tuïy theo tuoåi -V. tuïy caáp
sôùm -V. tuïy maïn -Teo tuïy -Thaâm nhieãm
do u
15
- TEO TUÏY
• Ngöôøi giaø, suy kieät VT maïn töï mieãn
• tieåu ñöôøng, keùm haáp thu
16
- TUÏY TO
• TUÎ NHAÃN THAÂM NHIEÃM DO U
17
- BEÄNH LYÙ VIEÂM
1. VIEÂM TUÏY CAÁP
- Theå phuø : taêng lan toûa
hay khu truù theå tích
tuyeán – phaûn aâm giaûm
– bôø môø vaø khoâng ñeàu –
daøy caùc vuøng quanh tuïy
– dòch trong vaø/hay
ngoaøi tuïy
18
- BEÄNH LYÙ VIEÂM
1. VIEÂM TUÏY CAÁP
- Theå hoaïi töû xuaát huyeát
: caáu truùc aâm hoãn hôïp,
khoâng ñoàng nhaát (dòch
+ moâ) phaùt trieån veà
phía caùc taïng laân caän
vaø caùc maïc dính, maïc
treo, xoang phuùc maïc,
tuùi cuøng Douglas.
19
- BEÄNH LYÙ VIEÂM
BIEÁN CHÖÙNG :
- Nang giaû tuïy :
* oå dòch phaûn aâm troáng,
khoâng coù vaùch thaät bao
boïc, sau 6 tuaàn toå chöùc hoùa,
doàn ñaåy caùc caáu truùc laän
caän, toân troïng caùc maïch
maùu maïc treo
* bieán chöùng : nhieãm truøng,
xuaát huyeát, vôõ, cheøn eùp
taïng laân caän
20