SKKN: Một số giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán nhận biết số lượng, so sánh thêm bớt cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non

Chia sẻ: Trần Thị Tan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là để giúp trẻ lĩnh hội một cách hứng thú, sâu sắc mà nhẹ nhàng, thể hiện được tính tích cực, chủ động, sáng tạo, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi của mình về Toán. Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non, không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học cần hình thành cho trẻ, mà còn phụ thuộc vào phương pháp, giải pháp tổ chức các hoạt động, đặc biệt trọng tâm là các tiết học toán nhất là về số lượng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Một số giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán nhận biết số lượng, so sánh thêm bớt cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non

1. PHẦN MỞ ĐẦU “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Đúng vậy! Trẻ em những chủ nhân tương lai của đất nước, không chỉ hôm qua mà hôm nay và mai sau luôn luôn được xã hội quan tâm, chăm sóc, giáo dục và bảo vệ. Tại lớp đào tạo cán bộ mẫu giáo năm 1965 Bác Hồ đã nói: “Làm Mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ, muốn làm được thế thì trước hết phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy, phải bền bĩ, chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ cũng nh ư trồng cây non, trồng cây non được tốt thì sau này cây lớn lên mới tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt ". Để làm tròn “Thiên chức” mà xã hội ban cho “Vừa làm cô, vừa làm mẹ” Tôi luôn cố gắng chăm sóc các cháu thật chu đáo. Đối với việc giáo dục, vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng trẻ. Nhìn chung các môn đều đạt khá trở lên duy chỉ có môn Làm quen với Toán đặc biệt nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt, số trẻ đạt khá còn quá thấp. Vậy nguyên nhân bắt đầu từ đâu? Vì sao lại có kết quả đó? Điều này đã khiến tôi luôn băn khoăn, trăn trở. Phải chăng là do nhận thức của trẻ chưa đồng đều? Hay đồ dùng phục vụ cho trẻ học Toán con nhiều hạn chế ? Hay là cách lên lớp của giáo viên còn cứng nhắc, mang tính rập khuôn, máy móc mà chưa tạo được sự linh hoạt, sáng tạo để thu hút trẻ vào bài ? Tôi đã tự đặt ra rất nhiều câu hỏi và cuối cùng thì để trả lời đúng đắn nhất là đưa ra một số giải pháp cụ thể để áp dụng vào quá trình dạy trẻ nhận biết số lượng, so sánh thêm bớt phù hợp với điều kiện của lớp mình. Dạy toán cho trẻ không nhằm đào tạo cho trẻ những nhà toán học, mà nhằm phát triển ở trẻ khả năng nhanh nhạy, trí thông minh, sự phán đoán phân tích, so sánh tổng hợp. Giúp trẻ có được những kiến thức sơ đẳng về tập hợp con số, phép đếm. Đặc biệt hơn đối với trẻ 3 4 tuổi tách, gộp số lượng, so sánh thêm bớt là một nội dung quan trọng bổ sung vào hành trang cho trẻ khi bước vào lớp một và góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. 1.1. Lý do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết Bậc học Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trường Mầm non là “cái nôi” nuôi dưỡng, hình thành nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Bởi vậy để ngay từ đầu trẻ được hình thành và phát triển một cách toàn diện về ‘‘Đức, trí, thể, mỹ”. Các cô giáo không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ mà 1
phải đầu tư giúp trẻ bằng cả con đường tích lũy kiến thức để tạo tâm thế tốt nhất cho trẻ bước vào lớp một nay mai. “Toán học” theo nhận thức chung của mọi người là khó. Vì vậy để “học” được “nó” lại càng khó hơn. Đối với trẻ Mầm non “Toán học” đúng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của trẻ, giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh, trong các mối quan hệ về số lượng, con số, phép đếm. “Toán học” còn giúp trẻ phát triển về mọi mặt, trí tuệ, tư duy logic, tư duy trực quan... và một số thói quen cẩn thận, chính xác, tạo cơ sở ban đầu cho trẻ tiếp xúc, lĩnh hội các kiến thức về toán, góp phần phát triển toàn diện cho trẻ. Qua quá trình cho trẻ làm quen với “Toán học” đặc biệt nhận biết số lượng và tách, gộp so sánh đã cho tôi thấy rằng: “Toán học” là một hoạt động chiếm vị trí và vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển trí tụê và nhân cách toàn diện ở trẻ. Đặc biệt đối với trẻ 34 tuổi, lứa tuổi đầu tiên của bậc học Mầm non, nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh khá ổn định, tư duy trực quan hình tượng, tư duy lôgic phát triển mạnh. Với sự kết hợp sáng tạo, lồng ghép và cung cấp các biểu tượng sơ đẳng cho trẻ về toán đã tạo cho trẻ cảm xúc, hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động. Trẻ yêu thích được học toán, thích tìm tòi khám phá, thích tìm cách giải quyết và trả lời các câu hỏi “Có bao nhiêu, nhóm nào nhiều hơn? ”. Rồi các câu hỏi vì sao: Vì sao nhóm đó ít hơn , vì sao nhiều hơn? Bằng thực tế giảng dạy ở lớp và thực tiễn nói trên, tôi nhận thấy việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán, so sánh tách gộp còn nhiều hạn chế và bất cập. Đặc biệt bộ môn toán nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt mà vốn dĩ mọi người ai cũng cho rằng học toán khô khan và cứng nhắc. Nhưng để biến cái khô khan, cứng nhắc ấy thành cái mềm dẻo, luôn được trẻ thích thú và nhằm truyền thụ cho trẻ kiến thức về toán một cách hiệu quả hơn. Tạo sự hứng thú cho trẻ, khả năng phát triển nhận thức đạt hiệu quả cao nhất. Các tiết học toán đặc biệt là phép đếm số lượng thường lặp đi lặp lại nhiều lần, các tiết học có nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng là 2,3,4,5... Cho nên nếu ta chỉ tập trung vào kiến thức dạy trẻ theo đúng các bước, nếu lặp lại khi học trẻ thường rất nhanh chán sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ. Để giúp trẻ lĩnh hội một cách hứng thú, sâu sắc mà nhẹ nhàng, thể hiện được tính tích cực, chủ động, sáng tạo, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi của mình về Toán. Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non, không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học cần hình thành cho trẻ, mà còn phụ thuộc vào phương pháp, giải pháp tổ chức các hoạt động, đặc biệt trọng tâm là các tiết học toán 2
nhất là về số lượng. Làm thế nào để cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên không bị gò ép phù hợp với nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là “Học mà chơi, chơi mà học". Nhận thức được tầm quan trọng đó, tôi tập trung nghiên cứu, tìm tòi để tìm ra “Một số giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán nhận biết số lượng, so sánh thêm bớt cho trẻ 34 tuổi trong trường mầm non” làm đề tài nghiên cứu cho năm học này. 1.2. Điểm mới và phạm vị áp dụng của đề tài sáng kiến: * Điểm mới của đề tài Đề tài đã đưa ra được một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ 34 tuổi làm quen với toán, nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt được nghiên cứu và viết lần đầu tiên, dựa trên những cái khó khăn thực tế ở trường. Các giải pháp mạng tính khả thi cao. Những giải pháp này mang lại hiệu quả rất cao ở lớp học của Tôi, trẻ rất thích thú, chất lượng về môn được nâng lên rõ rệt đặc biệt là nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt ở độ tuổi 34 tuổi. * Phạm vi áp dụng của đề tài sáng kiến: Nội dung đề tài viết trên tinh thần tập hợp những kinh nghiệm đúc kết được của bản thân, chủ yếu là những giải pháp trong việc phát triển nhận thức nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt nhằm nâng cao hoạt động giáo dục. Vì vậy, đê tai này co thê ap dung đôi v ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ́ ới lơp mâu giao 34 tuôi ́ ̃ ́ ̉ nhằm phát triển toán học cho trẻ ở trường mầm non và những năm tiếp theo, có thể áp dụng ̣ ̃ ối với các trương mâm non trên đ rông rai đ ̀ ̀ ịa bàn của huyên, tinh nói riêng va có ̣ ̉ ̀ thể áp dụng cho tât ca cac tr ́ ̉ ́ ường mâm non trên toàn qu ̀ ốc noi chung. ́ 2. phÇn néi dung 2.1 .Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu Năm học 20182019 bản thân tôi trực tiếp giảng dạy lớp mẫu giáo 34 tuổi với tổng số là 38 cháu. Khi thực hiện đề tài này Tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau: a. Thuận lợi: Hoạt động của lớp được sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ của Phòng GD ĐT Lệ Thủy, ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn. Là một trường thuộc vùng đặc biệt khó khăn nhưng được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kiên cô, trang thi ́ ết bị kha đ ́ ầy đủ đam bao viêc hoc tâp va ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ ̉ sinh hoat cua tre. 3
Bản thân tôi luôn tận dụng những nguồn nguyên vật liệu phê thai rôi x ́ ̉ ̀ ử ́ ̣ ly sach đ ể có thể biến chúng thành những dụng cụ học tập và đồ chơi đơn giản giúp trẻ được học, được khám phá và khắc sâu kiến thức. Đa số phụ huynh nhận thức được tâm quan trong đ ̀ ̣ ối với bậc học mâm ̀ non, tích cực hỗ trợ nhà trường, lớp về tinh thần cũng như vật chất đê làm đ ̉ ồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động dạy học. b. Khó khăn: Số lượng cháu trong lơp kha đông, nhi ́ ́ ều cháu con nhút nhát, không ch ̀ ủ động tham gia các hoạt động tập thể. Trẻ diễn đạt ngôn ngữ chưa được mạch lạc, trôi chảy ́ ̣ ̣ ̣ Trang thiêt bi day hoc tuy đa đ̃ ược đâu t ̀ ư mua săm qua hang năm kha đây ́ ̀ ́ ̀ ̉ ̣ ̉ đu song con thiêu tinh đông bô, anh h ̀ ́ ́ ̀ ưởng phân nao đên viêc chăm soc giao duc ̀ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̉ tre. Vi ệc lựa chọn nguồn nguyên vật liệu, nơi cất giữ và bảo quản để đảm bảo sản phẩm có độ bền cao, sử dụng lâu ngày con kho khăn. Đ ̀ ́ ồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học chủ yếu là đồ dùng tự làm, thiếu các phương tiện hỗ trợ mọi lúc mọi nơi Đại đa số là trẻ em nông dân nghèo nên ít cháu được quan tâm đầy đủ. Mặc dù có cùng độ tuổi song tính tháng thì có trẻ sinh đầu năm, có trẻ sinh cuối năm chính vì lí do đó trong lớp lại có sự chênh lệch về nhận thức, có nhiều cháu quá hiếu động trong khi một số cháu còn chậm chạp, rụt rè, e ngại… Qua khảo sát kết quả đầu năm cho thấy như sau: Số Đạ t Không đạt Nội dung lượng SL % SL % Kỹ năng đếm trên đối 38 15/38 39,5 23 60,5 tượng Kỷ năng so sánh, thêm bớt 38 16/38 42,1 22 57,9 Kỹ năng nhận biết số 38 15/38 39,5 23 60,5 lượng Trẻ hứng thú tham gia vào 38 18/38 47,3 20 52,7 giờ học Từ thực tế trên, là giáo viên chủ nhiệm lớp tôi băn khoăn suy nghĩ, làm thế nào để tìm ra giải pháp, những cách làm hay để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán về số lượng so sánh, thêm bớt cho trẻ được tốt, đưa chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ trong nhà trường đạt kết quả cao và tôi đã sử dụng một số biện pháp và cách làm sau: 4
2.2. Các giải pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen với toán 3 4 tuổi 2.2.1: Nghiên cứu nắm vững nội dung, phương pháp giao tiếp trực quan tổ chức cho trẻ làm quen với toán một cách hứng thú. Để có sự chuyển biến, nâng cao một bước về bộ môn: Làm quen với Toán tôi luôn nghiên cứu kỹ bài giảng, nắm vững nội dung và phương pháp, yêu cầu cần đạt rồi căn cứ đặc điểm và thực trạng nhận thức của trẻ để đưa ra phương pháp lên lớp cho phù hợp. Mặt khác củng cố kiến thức, cung cấp các biểu tượng ban đầu cho trẻ, cách đếm, cách so sánh ...Kiến thức cung cấp cho trẻ phải chính xác, từ ngữ ngắn gọn, dễ hiểu, biết liên kết với thực tế cuộc sống để trẻ hiểu và ghi nhớ sâu. Tiếp thu ý kiến của BGH nhà trường, các đồng nghiệp, tôi sưu tầm gom nhặt đồ dùng bằng nguyên liệu sẵn có ở địa phương mà còn phù hợp với nội dung yêu cầu bài dạy đặt ra. Ví dụ: Dạy bài “Nhận biết số lượng trong phạm vi 3, hay tách gộp số lượng trong phạm vi 3 chủ đề gia đình ngoài đồ dùng làm bằng bìa cứng, que... theo hướng dẫn tôi còn chuẩn bị cho trẻ mỗi cháu có 3 cái bát bằng vỏ rau câu và 3 cái thìa sữa chua được trang trí đẹp mắt, hấp dẫn, vừa gần gũi với trẻ, vừa dễ kiếm, lại vừa thích hợp củng cố kiến thức cho trẻ về đồ dùng trong gia đình. Để tiết dạy đạt kết quả cao, tôi luôn thay đổi và biết sử dụng các hình thức lên lớp. Sử dụng các thủ thuật sư phạm để lôi cuốn trẻ vào tiết học, đặc bịêt là sử dụng hình thức trò chơi nhằm thu hút trẻ vào hoạt độ ng qua đó khắc sâu kiến thức cho tr ẻ. Hàng tháng tôi thường được dự giờ thăm lớp của chị em trong trường nhằm để học tập và đúc rút kinh nghiệm cho mình. Từ đó giúp tôi biết sử dụng phương pháp lên lớp một cách sáng tạo và đạt được hiệu quả tốt hơn, nắm được mức độ nhận thức của trẻ, tạo được các tình huống để kích thích tính sáng tạo của trẻ và biết được cách xử lý các tình huống sư phạm xảy ra trong quá trình tổ chức cho trẻ học. Mặt khác có thể tích luỹ thêm vốn kinh nghiệm cho mình. 2.2.2. Tạo môi trường trong và ngoài lớp học Để tạo một môi trường học tập tốt, xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ tôi dành nhiều thời gian cho việc trang trí trong và ngoài lớp học, tôi thường xuyên thay đổi, bố trí và sắp xếp lại lớp học, tạo môi trường học toán một cách phong phú và hợp lý nhằm gây hứng thú cho trẻ giúp cho làm 5
quen với Toán mọi lúc, mọi nơi. Từ các bức tranh trang trí lớp, tôi đã lồng ghép một cách thật khéo léo. Ví dụ: Như góc bé học toán: Tôi tạo các nhóm đồ dùng ở dạng mở có số lượng trẻ đang học để cho trẻ trải nghiệm, khám phá, thêm bớt theo ý thích của trẻ... hay trong các bức tranh khác, như tranh chủ đề t«i cũng thiết kế sao cho trẻ vừa làm được với các môn học khác, vừa tranh thủ làm quen với toán một cách tích cực như làm những hình ảnh đẹp cho trẻ tìm và đếm, như trên tranh đó có bao nhiêu bông hoa, tìm thẻ số mấy gắn vào bông hoa dưới đó, hay có bao nhiêu quả trẻ đếm. Tuy nhiên nó vẫn luôn đảm bảo tính hợp lý, tính thẩm mỹ. Rồi như ở góc học toán tôi để những quyển vở bé làm quen với Toán, các chữ số, hột, hạt, que tính và một số đồ dùng khác...Chúng được thay đổi theo từng chủ đề, tránh sự nhàm chán ở trẻ Việc trang trí tạo môi trường học toán cho trẻ ngay ở trong lớp không chỉ giúp trẻ hứng thú trong việc học Toán mà còn là hình thức tuyên truyền cho phụ huynh. Qua biểu bảng gắn ở lớp phụ huynh biết tuần này con mình học toán số mấy? Cách tách, gộp như thế nào, …để phụ huynh về nhắc nhở hỏi trẻ, giúp trẻ nhớ lại, khắc sâu kiến thức được cô truyền thụ ở lớp. 2.2.3. Làm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ môn học đẹp, hấp dẫn trẻ. Đặc thù của trẻ Mầm non là “Học mà chơi chơi mà học”. Nên đồ dùng đồ chơi chiếm vị trí rất quan trọng trong việc giáo dục trẻ, nhất là với bộ môn học Toán. Đồ dùng đồ chơi vừa là phương tiện cho trẻ chơi, vừa là “món ăn tinh thần” của các trò chơi, qua trò chơi trẻ được thao tác với đồ chơi nhằm giúp ghi nhớ các biểu tượng ban đầu về Toán một cách sâu sắc. Đồ chơi giúp trẻ hình thành kỹ năng như so sánh, tạo nhóm, xếp, cắt, dán, đếm, rồi giúp trẻ diễn đạt bằng lời nói, tăng cường ngôn ngữ và làm giàu vốn từ cho trẻ. Do điều kiện lớp còn gặp khó khăn, kinh phí để mua sắm đồ dùng đồ chơi còn ít nên tôi thường thu gom các nguyên liệu, phế liệu sẵn như: Lọ dầu rửa bát, dầu gội đầu, hộp, hạt, bát thìa, búp bê cho trẻ đếm và so sánh số lượng các nhóm Ví dụ: Dạy trẻ thêm bớt tạo nhóm trong phạm vi 5. Chủ đề Nghề nghiệp tôi đã làm được rất nhiều cuốc cào, xẻng, bay, bê bằng vỏ hộp của chai dầu sun lai cho trẻ đếm và thêm bớt, trẻ rất thích thú vì những đồ dùng đó lạ mắt và đẹp ... Với chuẩn bị đó đã gây cho trẻ sự hứng thú hoạt động, ngoài ra tôi 6
còn dùng giấy màu, các loại xốp làm thành các bộ lô tô con vật, hoa quả, phục vụ phù hợp cho từng chủ đề. Ví dụ: Gia đình và chủ đề Nghề nghiệp Tôi đã chuẩn bị mô hình đồ dùng gia đình và đồ dùng một số nghề được cắt ra từ xốp. Tận dụng nguyên vật liệu như chai dầu gội, dầu rửa bát để làm ca cốc, soong nồi. Tôi còn làm các chiếc xe bằng hộp sữa hay áo quần được cắt từ những loại bìa cứng bỏ đi ®Ó cho trÎ tËp ®Õm, hay nhặt vỏ ngao rồi phun màu trang trí cho trẻ so sánh nhóm ngao màu xanh và nhóm ngao màu đỏ, hầu hết trẻ rất thích thú khi học Để có được những đồ dùng đó không phải tự nó đến, đòi hỏi bản thân phải tự tìm tòi, tự giác, cần mẫn và luôn luôn sáng tạo không ngừng. Muốn cho tiết dạy lôi cuốn trẻ và giúp trẻ lĩnh hội tốt thì tôi phải sưu tầm, làm thêm đồ dùng mới, bổ sung cho từng tiết dạy, biến nó thành công việc thường xuyên của mình trước khi lên lớp, xem đó như một sự đam mê. Từ việc làm đồ dùng, đồ chơi đã lôi cuốn trẻ vào tiết học, tôi cũng tự tin nhiều hơn khi truyền thụ kiến thức đến với trẻ . 2.2.4. Tổ chức tốt hoạt động cho trẻ nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt trên các tiết học. Khi tổ chức hoạt động chung về nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt, để trẻ hứng thú và tự nguyện tham gia vào hoạt động đồng thời lĩnh hội được các tri thức, kỹ năng một cách đầy đủ, tự tin, nhẹ nhàng, thoải mái, tránh sự gò bó, áp đặt, khô khan thì ta phải lôi cuốn trẻ vào bài một cách hấp dẫn từ đầu giờ đến cuối tiết học: dùng các thủ thuật khác nhau như đọc thơ, kể chuyện, câu đố, trò chơi… Ví dụ: Với chủ đề Nghề nghiệp Dạy trẻ đếm đến 4, thêm bớt để tạo sự bằng nhau trong phạm vi 4. Tôi đưa câu chuyện “Người làm vườn” vào suốt cả bài dạy: Xưa có 1 người làm vườn sinh được 2 người con , trước lúc qua đời ông bố dặn:" Lúc nào bố mất 2 con hãy đào lấy vật quý ở trong vườn. Thế nhưng 2 người con của ông lại không có cuốc và xẻng để thực hiện mong muốn của cha”. Hôm nay cô cháu mình sẽ đến thăm các anh và mang tặng họ cuốc và xẻng nhé! Chúng ta có bao nhiêu cái cuốc? Có bao nhiêu cái xẻng?... Hoặc với chủ đề Thực vật: Tôi tạo mô hình vườn nhà bà ngoại, tạo tình huống bạn Thảo về quê thăm bà ngoại. Đến nhà bà Thảo thấy thật nhiều cây ăn quả, các con hãy đếm hộ bạn có bao nhiêu cây ? (từ 1 4) ... lại có thêm một cây cam bên phải nữa. Vậy có tất cả là bao nhiêu cây ăn quả ? Cho trẻ đếm và tìm thẻ số gắn lên (4 thêm 1 là 5). Hoặc với tiết so sánh thêm bớt tôi tạo tình 7
huống có một bạn rất nghèo bây giờ đến mượn các con 1 thứ đồ dùng, trẻ bớt. Sau đó bạn trả lại thì thêm vào .. Cô gợi ý bằng cách ví dụ: Cô không biết bạn Minh Ngọc có bao nhiêu cái bát. Con hãy giúp cô nào? Do kiến thức ban đầu của trẻ còn chưa đồng đều, vì vậy tôi luôn chú trọng cung cấp bổ sung cho những trẻ còn yếu để có sự đồng đều về kiến thức nhằm cung cấp kiến thức mới dễ dàng hơn. Muốn đạt được những điều trên thì đòi hỏi trẻ phải được cung cấp một cách thật đầy đủ các biểu tượng, hình ảnh về sự vật, hiện tượng ở xung quanh trẻ như ngắm nhìn, sờ mó, sắp xếp... Ví dụ: Khi cho trẻ dạo chơi ngoài trời, quan sát cây hoa, tôi gợi hỏi cho trẻ thực hành đếm: Các con đếm xem có mấy bông hoa?(4 bông). Vậy để có 4 bông hoa chúng ta phải gieo bao nhiêu hạt? Hay là khi cho trẻ xem tranh về gia đình bé: Các con ơi, các con cùng nhìn xem gia đình bạn Nam có mấy thế hệ? Gia đình bạn có bao nhiêu người? Sau đó tôi cho trẻ chơi trò chơi tìm các đồ vật tương ứng để tặng người thân. Không chỉ dừng lại ở các tiết học mà việc dạy cho trẻ vận dụng những kiến thức đã học vào hoạt động trong cuộc sống hàng ngày có ý nghĩa rất lớn, có tác dụng củng cố giúp trẻ hiểu được ý nghĩa các kiến thức đối với cuộc sống xung quanh trẻ. Sử dụng tốt quyển bé làm quen với toán. Tạo tình huống kích thích trẻ tìm tòi khám phá, trải nghiệm để trẻ tự rút ra kết quả, trẻ nhớ lâu. Ví dụ: Chơi trò chơi “Chiếc túi kỳ lạ” cho trẻ nhắm mắt sờ vào túi có bao nhiêu đồ vật, trẻ nói lên kết quả, cô cùng cả lớp kiểm tra. Rèn luyện khả năng quan sát, tư duy cho trẻ qua trò chơi “dùng các que tính xếp ngôi nhà và đếm ngôi nhà được xếp bao nhiêu que tính” hay đánh dấu vào số lượng phù hợp với hình ảnh 2.2.5. Tổ chức dạy trẻ mọi lúc mọi nơi: Để giúp trẻ lĩnh hội các kiến thức một cách tích cực, sáng tạo, sâu sắc nhằm khắc sâu những khái niệm, kỹ năng về toán thì tôi luôn tận dụng mọi thời điểm thích hợp trong sinh hoạt hàng ngày để củng cố các kỹ năng về toán cho trẻ. Ví dụ: Trong giờ hoạt động ngoài trời, tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi có tác dụng củng cố kiến thức trẻ đã được học: chơi trò chơi “Chuyển trứng cho gà”. Tôi tổ chức cho 2 đội chơi xếp thành hai hàng dọc, lần lượt từng trẻ cầm thìa đặt quả trứng lên trên thìa đi theo đường hẹp, khi hết thời gian cho trẻ đếm số lượng của hai đội. Sinh hoạt chiều trẻ tham gia nhặt lá vàng và đếm lá vàng 8
Hay: Trước giờ ăn cơm tôi thường cho trẻ ngồi vào bàn: Cô hỏi bàn con có bao nhiêu cái nghế ? Vậy muốn số bạn bằng số ghế thì phải làm gì ? (Thêm vào 1 bạn nữa ...) Hay trước khi ăn cơm trẻ có thể kiểm tra được bàn bạn nào có bao nhiêu cái bát, và bao nhiêu cái thìa? và số lượng bát và số lượng thìa đủ với số lượng bạn ngồi trong bàn mình chưa ? Nói tóm lại hình thức tổ chức dạy trẻ kết hợp với các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày là một việc làm cần thiết trong quá trình hình thành các biểu tượng về toán và góp phần nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán rất hữu hiệu. 2.2.6. Sưu tầm, sáng tác thơ, truyện, trò chơi phù hợp và Phối hợp với phụ huynh để giúp trẻ có điều kiện tốt nâng cao chất lượng làm quen với toán. Thơ, truyện, trò chơi luôn có sức hấp dẫn, lôi cuốn đối với trẻ mẫu giáo. Khi tổ chức các hoạt động tôi đã sưu tầm, sáng tác thơ, truyện, trò chơi phù hợp để tích hợp lồng ghép trong giờ dạy trẻ hình thành biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm, tạo được sự chú ý, thích thú cho trẻ, giờ học đã đạt được hiệu quả tốt hơn. Ví dụ: Với bài dạy "Đếm trên đối tượng trong phạm vi 5 ‘tôi cho trẻ luyện tập nhận biết các nhóm có 5 đối tượng qua bài thơ " Vườn xuân bé yêu" để trẻ đếm số hoa trong vườn xuân, gắn thẻ số tương ứng với số hoa trong vườn và trồng thêm hoa để vườn xuân có đủ số lượng là 5 cây. Qua đó trẻ đã rất chú ý, hứng thú tham gia hoạt động. Ở bài dạy này tôi còn tổ chức cho trẻ tham gia các trò chơi như: chung sức, bé vui xuân, trẻ được gắn hoa đủ số lượng là 5. Đặc biệt, trẻ được hoạt động vui chơi trên máy Kisdmart, trẻ lựa chọn các hình ảnh để in bưu thiếp có đủ số lượng là 5 hình ảnh và tô màu cho đủ 5 hình ảnh trong bưu thiếp. Với cách tổ chức trên, trẻ đã tích cực tham gia hoạt động, số lượng con số và phép đếm, so sánh thêm bớt của trẻ ngày càng cụ thể, rõ ràng. Mặc dầu còn bận rộn với nhiều công việc nhưng để các giờ dạy học nhất là giờ làm quen với toán đạt chất lượng cao, tôi luôn tranh thủ mọi thời gian gặp gỡ, trao đổi với bạn bè, phụ huynh để thống nhất các biện pháp dạy trẻ ở nhà, nhất là đối với trẻ mức tiếp thu còn hạn chế, và cũng tạo điều kiện cho phụ huynh biết được thực tế vốn hiểu biết của trẻ về toán. 9
Tôi thường tổ chức cho phụ huynh tới dự giờ, qua đó phụ huynh cũng tận mắt nhìn thấy những hoạt động của cô và của trẻ trong tiết học, ngoài ra tôi còn tổ chức trưng bày các đồ dùng đồ chơi về toán và trưng bày các sản phẩm về toán (tranh bé học toán, tranh dán các sản phẩm về toán, tranh ghi số 15 trẻ dán 3,4,5 bông hoa tương ứng ...) do trẻ tự làm. Chính việc gặp gỡ trao đổi với phụ huynh cũng như để phụ huynh biết được, quan sát các hoạt động làm quen với toán, khả năng lĩnh hội về toán của con mình sẽ giúp cho việc giáo dục đạt kết quả cao. Sự phối hợp của phụ huynh là động lực để các bậc phụ huynh sẵn sàng mua sắm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho bộ môn làm quen với toán. Mặt khác tôi động viên phụ huynh mua vở bài tập toán về nhà cho trẻ làm quen thêm. KÕt qu¶: 100% phô huynh hëng øng. Khi dạy trẻ Làm quen với Toán đặc biệt nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt vừa dạy trẻ cách làm, vừa phải cho cháu được thực hành, luyện tập ngay. Ví dụ: Hôm nay trẻ được làm quen số 5, cô dặn trẻ về nhà tìm những đồ vật có gắn với số 5 như 5 cái thìa, 5 cái kẹo . v..v.. 2.3. Hiệu quả công tác Qua quá trình tìm tòi suy nghĩ và đặc biệt là áp dụng các biện pháp cho trẻ làm quen với Toán nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt thì kết quả khả quan thể hiện ở các mặt: Trong quá trình lên lớp bản thân đã tích hợp được các bộ môn một cách sinh động hơn, giúp tôi nắm chắc hơn về phương pháp, đã tạo cho các cháu môi trường học toán phong phú và phù hợp. Hầu hết trẻ ở lớp tôi hứng thú học, biết phát huy tính sáng tạo, tích cực hoạt động của mình, trẻ thích khám phá, tìm tòi cái mới, cái lạ xung quanh mình. Rồi các kiến thức về toán ở trẻ nắm chắc hơn, sâu hơn. Tầm nhận thức của phụ huynh cũng được nâng lên, phụ huynh được hiểu rõ về nội dung và ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán nói riêng và các môn học khác nói chung. §©y không những hình thành các biểu tượng ban đầu về toán đối với trẻ 34 tuổi mà còn tạo cơ sở toán học cho trẻ bước vào lớp một vững vàng hơn. 100% trẻ tham gia vào hoạt động, nắm vững kiến thức, 95% trẻ có kỹ năng thành thạo, không có trẻ chậm chạm¸ hiếu động như trước. Trẻ biết và hiểu các khái niệm về toán, biết so sánh, biết tạo mối quan hệ hơn kém, thêm bớt trong phạm vi từ 15. Ngôn ngữ của trẻ phát triển một cách rõ rệt. Trẻ phát âm rõ ràng các khái niệm khó, lời nói mạch lạc hơn khi đàm thoại, trí tuệ 10
của trẻ phát triển rõ rệt, trẻ ứng xử nhanh nhẹn hoạt bát hơn, một số trẻ yếu còn nhút nhát đến nay mạnh dạn hơn so với trước. Bảng so sánh kết quả khảo sát chất lượng của trẻ trước và sau khi áp dụng đề tài Trước khi áp dụng đề Sau khi áp dụng đề tài Số Nội dung lượn tài Đạt Không đạt Đạ t Không đạt g SL % SL % SL % SL % Kỹ năng đếm 15/3 36/3 94, 38 39,5 23 60,5 2/38 5,3 trên đối tượng 8 8 7 Kỷ năng so 16/3 35/3 93, 38 42,1 22 57,9 3/38 6,9 sánh, thêm bớt 8 8 2 Kỹ năng nhận 15/3 36/3 94, 38 39,5 23 60,5 2/38 5,3 biết số lượng 8 8 7 Trẻ hứng thú 18/3 37/3 97, tham gia vào giờ 38 47,3 20 52,7 1/38 2,7 8 8 3 học 2.4. Bài học kinh nghiệm Bằng kinh nghiệm thực tế trong qúa trình dạy "Hoạt động làm quen với toán" có sự giúp đỡ của phòng giáo dục và BGH nhà trường tôi đã thực hiện nâng cao chất lượng trẻ 34 tuổi làm quen với toán nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt đạt kết quả khá cao. Tôi đã rút ra một số kinh nghiệm sau: Nắm chắc được phương pháp của bộ môn, tìm ra được cái mới lạ, sáng tạo hơn. Tôi nhận thấy bản thân tôi đã lớn lên rất nhiều trong chuyên môn nghiệp vụ như phương pháp lên lớp, bản thân mình có nhiều cách vào bài sáng tạo thu hút sự tập trung chú ý của trẻ. Qua đó giúp tôi sáng tạo hơn trong việc tổ chức tiết dạy sử dụng đồ dùng một cách khoa học, giải quyết được tình huống một cách nhanh nhạy. Giáo viên phải có lòng yêu nghề mến trẻ, có lòng nhiệt tình và có lòng ham muốn môn học. Giáo viên phải là người giàu kinh nghiệm, phải có tính linh hoạt, tính tích cực tìm tòi, học hỏi. Giáo viên phải là người có kiến thức chuyên môn vững vàng về hình thức giáo dục về toán. Có sáng tạo trong lời dẫn dắt bài dạy để gây hứng thú 11
cho trẻ, thường xuyên sáng tác thơ, truyện, trò chơi phù hợp tích hợp vào giờ dạy. Biết chọn bài kết hợp phù hợp theo nội dung bài dạy và sắp xếp bài dạy hợp lý, giờ hoạt động phải biết sử dụng đồ dùng phù hợp, gây hứng thú cho trẻ. Biết chọn nội dung tích hợp, trình bày, hấp dẫn và phù hợp trẻ. Nắm vững đặc điểm nhận thức của từng trẻ để có phương pháp dạy phù hợp. Phát triển khả năng nhận thức về toán cho trẻ và đảm bảo chất lượng giáo dục đồng bộ. Kết hợp trong giờ khéo léo, sinh động gây hứng thú cho trẻ. Quá trình dạy, giáo viên phải quan tâm đến kiến thức cá nhân trẻ để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp. Giáo viên phải có sự tham mưu với nhà trường và vận động phụ huynh để có đủ đồ dùng phục vụ cho hoạt động về toán. Cô giáo phải nắm vững phương pháp biết cách cải tiến và cải tiến đổi mới phương pháp và vận dụng sáng tạo thủ thuật sư phạm. Thường xuyên thay đổi, tạo môi trường học tập, thay đổi đồ dùng đồ chơi theo nội dung từng hoạt động, chủ điểm. Phối hợp với nhà trường, các bậc phụ huynh để có biện pháp giáo dục trẻ. Để nâng cao chất lượng cho trẻ 34 tuổi có kiến thức vững vàng và đạt kết quả cao, giáo viên không chỉ cung cấp kiến thức cho trẻ ở trong hoạt động mà phải tạo điều kiện dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi, kết hợp với nhiều hoạt động khác, có như vậy trẻ mới tiếp thu được kiến thức về toán học một cách dễ dàng và khắc sâu kiến thức cho trẻ. 3. PHẦN KẾT LUẬN 3.1. Ý nghĩa của giải pháp Chương trình toán học ở trường mầm non góp phần hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ, là những kiến thức tiền khoa học, trang bị cho trẻ những kỹ năng cụ thể nhằm giúp trẻ có bước đầu thực hành định hướng trong các mối quan hệ toán học. Nội dung, phương pháp, biện pháp phải phù hợp với đặc điểm sinh lý của trẻ.ta cần sử dụng hợp lý các phương pháp, biện pháp trong tiết dạy sẽ làm tăng hứng thú học tập của trẻ đặc biệt là phương pháp trò chơi, làm cho việc học của trẻ trở lên thoải mái nhẹ nhàng hơn. Giáo viên cần chú trọng quan tâm đến hứng thú của trẻ, trẻ có hứng thú học tập thì mới tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng. Chính vì vậy tạo hứng thú cho trẻ là một vấn đề rất quan trọng và cần thiết, điều này không phải là việc làm đơn giản mà các nhà giáo dục cần có sự đầu tư suy nghĩ tìm tòi, cần 12
phải dành thời gian và sự sáng tạo cần cho trẻ những gì tốt đẹp nhất trong điều kiện có thể. Một điều quan trọng nữa là cần tạo điều kiện để trẻ thể hiện trình độ học tập, sáng tạo, sáng kiến của mình trong việc tìm ra những biện pháp nhằm giải quyết nhiệm vụ nhận thức. 3.2. Kiến nghị, đề xuất: * Đối với giáo viên: Nhận thức đúng vai trò trách nhiệm của mình và luôn có ý thức tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm, rèn luyện phẩm chất chính trị đạo đức của người giáo viên, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong giai đoạn hiện nay. * Đối với phụ huynh: Đóng góp các nguyên vật liệu để làm đồ dùng. Tham gia cùng làm đồ dùng đồ chơi cùng với giáo viên. Thấy rõ vai trò của việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ * Đối với cấp trên: Tiếp tục tổ chức các buổi tập huấn về phương pháp tổ chức dạy học Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Trang cấp thêm các trang thiết bị, đồ dùng phục vụ công tác giảng dạy cho trẻ. Từ thực tế lớp tôi phụ trách với những khó khăn mà bản thân tôi gặp phải tôi đưa ra một biện pháp, những kiến nghị, đề xuất để tháo gỡ những vướng mắc trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán về nhận biết số lượng, so sánh thêm bớt cho trẻ 34 tuổi. Mong rằng những biện pháp này sẽ được áp dụng một cách có hiệu quả khi được các cấp, các đồng nghiệp góp ý, bổ sung thêm và tích cực đổi mới trong công tác vận dụng để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp ứng với nhu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Trên đây là một số sáng kiến và đề xuất nhỏ của tôi, để bản sáng kiến được hoàn thiện hơn, có hiệu quả hơn rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học và các đồng nghiệp bổ sung cho sáng kiến kinh nghiệm này được hoàn thiện và đầy đủ hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn./. 13