SKKN: Phương pháp giảng dạy nội dung các mạch điện tử cơ bản thuộc chương trình Công nghệ lớp 12

Chia sẻ: Lê Thị Diễm Hương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

370
lượt xem 90
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến “ Phương pháp giảng dạy nội dung các mạch điện tử cơ bản thuộc chương trình Công nghệ lớp 12” tìm ra phương pháp giảng dạy hiệu quả nhất để đạt được mục tiêu về kiến thức, về thái độ học tập và hình thành kỹ năng cho học sinh qua việc học phần “Các mạch điện tử cơ bản” trong chương trình Công nghệ lớp 12. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Phương pháp giảng dạy nội dung các mạch điện tử cơ bản thuộc chương trình Công nghệ lớp 12

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÀO CAI TRƯỜNG THPT SỐ 2 BẢO THẮNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY NỘI DUNG CÁC MẠCH ĐIỆN TỬ CƠ BẢN THUỘC CHƯƠNG TRÌNH CÔNG NGHỆ LỚP 12
Mục lục ---------- Phần I. Khái quát về đề tài.......................................................................................2 I.1. Lý do chọn đề tài....................................................................................2 I.2. Mục đích của đề tài................................................................................2 I.3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài...........................................................3 I.4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài............................................................3 I.5. Phương pháp nghiên cứu đề tài.............................................................3 I.6. Thời gian nghiờn cứu..............................................................................3 Phần II. Nội dung của đề tài....................................................................................4 II.1. Vấn đề cơ bản để có thể dạy tốt một số mạch điện tử cơ bản trong chương trình Công nghệ lớp 12...............................................................................4 II.2. Cấu trúc nội dung chương II: Một số mạch điện tử cơ bản.........................5 II.3. Giáo án giảng dạy.................................................................................5 Tiết 7: Khái niệm về mạch điện tử - Chỉnh lưu - Nguồn một chiều....6 Tiết 8: Mạch khuếch đại - Mạch tạo xung.............................................8 Phần III. Kết luận và kiến nghị.............................................................................12 III.1. Kết luận.............................................................................................12 III.2. Kiến nghị...........................................................................................12 Tài liệu tham khảo.................................................................................................13
Phần I. Khái quát về đề tài I.1. Lý do chọn đề tài: Tiếp theo đề tài“ Phương pháp giảng dạy nội dung linh kiện bán“ thuộc chương trình môn Công nghệ 12 mà tôi đó nghiờn cứu năm học 2009 - 2010, năm học này tôi tiếp tục lựa chọn lĩnh vực kỹ thuật điện tử để nghiên cứu, viết đề tài SKKN về phương pháp giảng dạy một số mạch điện tử cơ bản với hy vọng tổng kết, khái quát được phương pháp giảng dạy nội dung KTĐT lớp 12 đạt hiệu quả cao, có thể áp dụng được trong trường THPT số 1 Bảo Thắng Nước ta đã và đang hội nhập sâu, rộng với quốc tế. Hơn bao giờ hết, chúng ta cần một đội ngũ trí thức và công nhân lành nghề đáp ứng công cuộc đổi mới đất nước. Theo chủ trương của Đảng và Nhà nước ta, đến năm 2020 cơ bản nước ta là một nước công nghiệp. Vì vậy trang bị cho các em HS lớp 12 trước khi rời ghế nhà trường những kiến thức cơ bản về kỹ thuật để các em có định hướng chọn ngành nghề và tiếp tục học trong các trường kỹ thuật là điều hết sức cần thiết Nội dung Kỹ thuật điện tử thuộc chương trình Công nghệ lớp 12 giúp các em hiểu biết thông thường về lĩnh vực điện tử, làm cơ sở để các em áp dụng vào cuộc sống của bản thân và cộng đồng hoặc học tiếp các chuyên ngành kỹ thuật sau này. Kỹ thuật điện tử là ngành kỹ thuật ứng dụng những quy luật tương tác giữa các hạt điện tử ( êlêctron) với các trường điện từ và các chất, quy luật của dòng điện tử trong mạch điện để chế tạo các thiết bị điện tử và hệ thống điện tử dùng trong sản xuất và đời sống. Xuyên suốt nội dung kỹ thuật điện tử là kiến thức về linh kiện bán dẫn. Nội dung dòng điện trong chất bán dẫn các em đã được học trong chương trình Vật lí lớp 11. Tiếp theo đề tài “ Phương pháp giảng dạy nội dung linh kiện bán dẫn trong chương trình Công nghệ 12” mà tôi đã thực hiện năm học trước, tôi đã không ngừng nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm để đổi mới phương pháp giảng dạy phân môn Kỹ thuật điện tử trong chương trình môn học Công nghệ lớp 12. Với kiến thức về các linh kiện điện tử mà các em đã nắm vững sau khi học chương I, các em đã hiểu về đặc điểm cấu tạo và nguyên lí làm việc của các linh kiện đó. Từ đó các em sẽ rất dễ tiếp thu kiến thức về các mạch điện tử đơn giản thường gặp trong thực tế. Trong chương II các em sẽ được vận dụng một cách lôgic kiến thức chương I để tìm hiểu các mạch điện tử đơn giản đó là các mạch chỉnh lưu, mạch nguồn một chiều, mạch khuếch đại đảo dùng vi mạch thuật toán và mạch tạo xung đa hài tự dao động Qua quá trình giảng dạy tôi thấy khi các em đã hiểu về mạch điện sẽ có những em rất thích khám phá, tìm hiểu thực tế như muốn được hành nghề luôn. Về nhà có những em đã tự tháo các thiết bị ra để tìm hiểu về các mạch. Với tham vọng tôi sẽ có một bộ SKKN về PP giảng dạy phân môn Kỹ thuật điện tử trong chương trình Công
nghệ phổ thông, năm học 2011 - 2012 tôi tiếp tục thực hiện ý tưởng đó. Trong năm học này tôi lựa chọn đề tài sáng kiến, kinh nghiệm “ Phương pháp giảng dạy nội dung các mạch điện tử cơ bản thuộc chương trình Công nghệ lớp 12” I.2. Mục đích của đề tài: Tìm ra phương pháp giảng dạy hiệu quả nhất để đạt được mục tiêu về kiến thức, về thái độ học tập và hình thành kỹ năng cho HS qua việc học phần “ Các mạch điện tử cơ bản” trong chương trình Công nghệ lớp 12 I.3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài Với giới hạn nội dung của đề tài, tôi chỉ nghiên cứu các quá trình tư duy nhận thức của học sinh và đưa ra phương pháp, những hướng dẫn cụ thể trong giảng dạy nội dung “ Các mạch điện tử cơ bản” thuộc chương trình Công nghệ 12 I.4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài: Nghiên cứu mối liên hệ giữa Vật lí và Kỹ thuật, đặc biệt là khơi dậy sự ham mê tìm hiểu của tuổi học trò để hướng các em vào bài giảng, tiếp thu kiến thức tốt nhất và có thể áp dụng vào trong thực tế qua các tiết học bài 7 và bài 8: Các mạch điện tử cơ bản I.5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài: - Khảo sát khả năng, tâm lí của học sinh khi học tập môn học nói chung và nội dung kỹ thuật điện tử nói riêng - Tìm hiểu điều kiện cơ sở vật chất và phương tiện kỹ thuật đáp ứng nhu cầu giảng dạy bộ môn của nhà trường - Thu thập tài liệu tham khảo và nghiên cứu tài liệu có liên quan đến đề tài - Trao đổi ý kiến với các đồng nghiệp để viết đề tài I.6. Thời gian nghiờn cứu: - Từ đầu 9 năm 2011 đến hết tháng 11 năm 2011
Phần II. Nội dung của đề tài II.1. Vấn đề cơ bản để có thể dạy tốt về các mạch điện tử cơ bản trong chương trình Công nghệ lớp 12 * Thực trạng của việc truyền đạt cả thầy và tiếp thu của trũ về kiến thức một số mạch điện tử cơ bản thuộc chương trỡnh mụn Cụng nghệ lớp 12 Kiến thức kỹ thuật điện tử nói chung và các mạch điện tử nói riêng là phần kiến thức khó không chỉ đối với môn Công nghệ mà khó cả đối với môn Vật lí. Bởi muốn nắm vững nguyên lí của từng linh kiện bán dẫn, cả thầy và trũ phải nắm vững bản chất dũng điện trong chất bán dẫn. Nội dung kiến thức về dũng điện trong chất bán dẫn được học trong chương trỡnh Vật lớ 11. Đây là phần kiến thức ít được học sinh quan tâm vỡ kiến thức phần này ớt cú bài tập tớnh toỏn và cũng ớt gặp trong cỏc đề thi. Lên lớp 12 học sinh lại quên đi nhiều, vỡ vậy nếu khụng cú kỹ thuật truyền đạt liên môn một cách tinh giản, gọn nhẹ thỡ hoặc là học sinh khụng hiểu gỡ sau tiết giảng ngoài sự kể lại bài cdo thầy độc diễn hoặc là học sinh sẽ thấy ngấy ngán vỡ quỏ tải do thầy lo sợ học sinh khụng cú cơ sở kiến thức tiếp thu bài Vậy vấn đề cơ bản là gỡ ? * Về kiến thức: Để giảng cho học sinh dễ hiểu và có kiến thức cơ sở vững chắc giáo viên cần nghiên cứu, nắm vững bản chất dòng điện trong chất bán dẫn; sự tạo thành điện trường riêng lớp tiếp giáp P - N; đường đặc tính vôn - ampe của các linh kiện bán dẫn; nguyên lí làm việc của điôt, các loại tranzito. Do điều kiện thời lượng của môn học dành cho nội dung lí thuyết của chương này rất ngắn nên giáo viên cần có cách nào đó giúp học sinh nắm được một cách dễ dàng về nguyên lí của điốt và các loại tranzito. Ngoài ra giáo viên cần củng cố và khắc sâu kiến thức vật lí các em đã học đó là: Dòng điện chỉ đi từ miền P sang miền N. Vì vậy tiếp giáp P - N chỉ phân cực thuận khi miền P phải được kích điện thế dương so với miền N( Dĩ nhiên UPN phải đủ để mở cửa lớp tiếp giáp). - Đối với điôt tiếp mặt chỉ thông khi UAK > 0 và khoá khi UAK < 0 - Đối với tranzito điều kiện để tranzito làm việc là tiếp giáp emitơ- bazơ ( Tiếp giáp emitơ- J1) phải phân cực thuận và tiếp giáp colectơ- bazơ ( Tiếp giáp côlêctơ- bazơ- J2) phải phân cực ngược. Nói một cách khác, hai nguồn nuôi U1 và U2 phải mắc sao cho dòng Ib phải đi vào cực bazơ đối với tranzito NPN và từ cực bazơ đi ra đối với tranzito PNP. Dòng Ib được hiểu như có tác dụng mồi để có dòng Ic từ emitơ sang colectơ. ( Phần nguyên lí tranzito được học ở vật lí 11, trong chương trình Công nghệ được đề cập ở phần thông tin bổ sung nhưng GV phải dành thời lượng nhất định để giải thích hoạt động của tranzito, không kiểm tra học sinh học phần này )
* Về phương tiện giảng dạy: Để giảng dạy đạt hiệu quả cao và đảm bảo giảm tải cho học sinh khi tiếp thu bài về các mạch điện tử, phương tiện dạy học tốt nhất đó là phương tiện trỡnh chiếu, mụ phỏng. Nếu thiếu phương tiện trỡnh chiếu, mụ phỏng thỡ học sinh sẽ khó khăn khi tỡm hiểu hoạt động của của mạch điện, GV phải khai thác nhiều đến kiến thức vật lí thỡ HS mới cú thể hiểu bài, dẫn đến quá tải cho học sinh II.2. Cấu trúc nội dung chương II: Các mạch điện tử cơ bản ( SGK Công nghệ lớp 12) - Lí thuyết: ( 3 tiết) Học sinh được tìm hiểu về các cách chỉnh lưu dòng xoay chiều thành dòng một chiều; Tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lí mạch nguồn một chiều thực tế; Tìm hiểu về mạch khuếch đại đảo dùng vi mạch thuật toán ( Vi mạch khuếch đại thuật toán là vi mạch điển hình ứng dụng các linh kiện bán dẫn được tổ hợp trên một đơn vị diện tích nhỏ. IC này đã được học sinh học trong chương trình vật lí lớp 11); Tìm hiểu về mạch dao động đa hài tự dao động. Mạch này có ứng dụng rất phổ biến để lắp ráp mạch đèn nháy trang trí. Như vậy, chương II các em được học 3 loại mạch rất cơ bản trong KTĐT đó là loại mạch chỉnh lưu, loại mạch khuếch đại và loại mạch tạo xung. So với chương trình cũ: Các mạch chỉnh lưu không có tụ lọc mà ở đây chỉ cần cho HS hiểu được nguyên lí nắn dòng xoay chiều thành dòng một chiều. Yêu cầu san phẳng dòng một chiều sau chỉnh lưu đã chuyển sang mạch nguồn một chiều thực tế. Học sinh được hiểu rõ vai trò của tụ hoá cùng với cuộn cảm tạo nên mạch lọc, đó là sự phối hợp giữa thành phần dung kháng và cảm kháng để lọc nguồn; IC ổn áp 7812 có vai trò là phẳng dòng một chiều còn nhấp nhô. Mạch khuếch đại theo SGK cũ là mạch khuếch đại dùng các linh kiện rời rạc ghép R- C hoặc dùng MBA. Mạch khuếch đại theo SGK mới là mạch khuếch đại dùng vi mạch. Điều đó thể hiện tính giảm tải khi học sinh phải tìm hiểu về mạch khuếch đại và thể hiện tính liên thông giữa môn công nghệ với môn vật lí. Mạch dao động đa hài tự dao động cũng là một loại mạch khuếch đại dùng các linh kiện rời rạc nhưng đây là loại mạch tạo xung, có ứng dụng nhiều trong thực tiễn các em biết, một loại xung vuông đối xứng thường gặp là hiện tượng của đèn nháy trang trí. Sau khi các em đã nắm được nguyên lí, đọc được sơ đồ của các mạch cơ bản, các em sẽ được học bài 9 với mục tiêu nắm được nguyên lí thiết kế các mạch điện tử cơ bản - Thực hành: ( 2 tiết) Một tiết giúp các em tìm hiểu và làm quen với mạch nguồn một chiều thực tế; một tiết giúp các em tìm hiểu và làm quen với mạch tạo xung đa hài tự dao động, các em biết cách thay đổi xung đối xứng thành xung bất đối xứng II.3. Giáo án giảng dạy
Chương 2. Một số mạch điện tử cơ bản Tiết 7. Khái niệm về mạch điện tử - Chỉnh lưu - nguồn một chiều Ngày soạn: Ngày giảng: I- Mục tiêu: 1. Kiến thức: GV cần làm cho HS: - Biết được khái niệm, phân loại mạch điện tử - Biết được vai trũ cỏc linh kiện trong cỏc mạch chỉnh lưu - Biết được nhiệm vụ của từng khối trong mạch nguồn một chiều thực tế 2. Kỹ năng: HS nhận biết được cỏc loại mạch điện tử và cỏc bộ nguồn một chiều trong thực tế 3. Thái độ: Nhận thức rõ mục tiêu bài học có ý nghĩa thực tiễn để có thái độ học tập hứng thú II- Chuẩn bị: 1. Nội dung: Nghiên cứu bài 7 trong SGK và kiến thức vật lí có liên quan ( Lớp 11) 2. Đồ dùng dạy học: - Tranh vẽ các hình 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 7.7 SGK - Phương tiện trình chiếu III- Các hoạt động dạy học: 1. ổn định lớp, kiểm tra sĩ số ( 2 phút) 2. Kiểm tra đầu giờ: Không 3. Bài mới: Khởi động vào bài mới : Các em đã biết, trong các thiết bị điện tử có nhiều khối như khối khuếch đai, khối nắn dòng…Nguyên lí cơ bản của các mạch điện tử như thế nào chúng ta sẽ tìm hiểu trong tiết học ngày hôm nay Hoạt động của thày và trò Nội dung cơ bản Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm và phân loại mạch điện tử (10 phút) Mô tả hoạt động: GV giới thiệu cho HS biết được khái niệm và cách phân loại mạch điện tử I- Khái niệm, phân loại mạch điện tử 1. Khái niệm: ( SGK) GV dùng tranh H7.1 kết hợp các dẫn 2. Phân loại: chứng và giải thích cụ thể để phân loại - Theo chức năng và nhiệm vụ có mạch mạch điện tử. khuếch đai, mạch tạo sóng hình sin, mạch tạo xung, mạch nguồn chỉnh lưu,
HS nêu lại khái niệm, phân loại mạch mạch lọc và mạch ổn áp điện tử - Theo phương thức gia công, xử lí tín hiệu có mạch điện tử tương tự, mạch điện tử số Hoạt động 2: Tìm hiểu về mạch chỉnh lưu ( 15 phút) Mô tả hoạt động: GV dựa vào sơ đồ mạch điện các cách chỉnh lưu để giảng cho HS hiểu được nguyên lí của các mạch chỉnh lưu ĐVĐ: Thiết bị điện tử dùng điện một chiều nhưng điện ta thường dùng là điện XC vì thế yêu cầu đặ ra là phải đổi điện XC thành điện một chiều( chúng ta thường biết có bộ nắn điện). 1. Mạch chỉnh lưu. GV giảng về mạch chỉnh lưu chỉ yêu cầu Mạch điện có nhiệm vụ đổi điện XC học sinh nắm được vai trũ cỏc linh kiện thành điện một chiều gọi là mạch chỉnh trờn mạch điện, không yêu cầu học sinh lưu nắm được nguyên lí các mạch điện a) Mạch chỉnh lưu một nửa chu kì GV giảng nguyên lí trên sơ đồ H7-2. - Mạch điện: H7-2 Minh hoạ bằng phần mềm mô phỏng - HĐ: Dòng XC lấy qua cuộn thứ cấp của MBA chỉ qua điôt trong những nửa chu kì mà nó phân cực thuận. Trong những nửa chu kì điốt phân cực ngược GV giảng giải sơ đồ nguyên lí và đồ thị nó khoá không cho dòng điện qua tải. dòng chỉnh lưu ( H 7-3). Kết quả: Dòng điện đi qua tải là dòng điện một chiều, gián đoạn từng nửa chu ? Vì sao cần chia số vòng dây cuộn tứ cấp kì 2 phần bằng nhau? b) Mạch chỉnh lưu 2 nửa chu kì dùng ( Để trong 2 nửa chu kì dòng điện chỉnh 2 điốt ( Chỉnh lưu hình tia) lưu như nhau, tải làm việc ổn định) -Mạch điện: H7-3. Cuộn thứ cấp được chia 2 phần với số vòng dây bằng nhau. Đầu cuối của tải được nối với điểm giữa của cuộn thứ cấp ( Điểm TT) - HĐ: Hai điốt thay nhau chỉnh lưu trong mỗi nửa chu kì mà nó phân cực thuận GV giảng theo sơ đồ NL và đồ thị dòng Kết quả: Dòng điện đi qua tải là dòng chỉnh lưu. Minh hoạ bằng phần mềm mô điện một chiều, có trong cả 2 nửa chu kì. phỏng Điện áp một chiều luôn luôn ở phía K ? Em có NX gì về cực tính của điện áp của Đ một chiều lấy ra trên tải ? c) Mạch chỉnh lưu 2 nửa chu kì dùng ( Nghĩa là dòng điện qua tải chỉ đi theo 4 điôt ( Mạch cầu) một chiều) - Mạch điện: H7-4. Dùng 4 điôt mắc GV giới thiệu kí hiệu mạch chỉnh lưu cầu thành mạch cầu như hình vẽ H7-5 - HĐ: Từng cặp 2 điốt thay nhau chỉnh
GV hướng dẫn HS NX ưu nhược điểm 3 lưu trong mỗi nửa chu kì mà chúng phân mạch cực thuận Kết qủa: Trong cả 2 nửa chu kì điện áp một chiều lấy ra trên tải có cực dương luôn ở phía catot của các điôt Hoạt động 3: Tìm hiểu về nguồn một chiều (15phút) Mục tiêu : HS hiểu và nắm được các khối và chức năng của mỗi khối trong mạch nguồn một chiều Mô tả hoạt động: Mạch nguồn một chiều thực tế là mạch điện gép lại từ các khối học sinh đó tỡm hiểu ở trờn. Vỡ thế khi tỡm kiểu mạch nay, giỏo viờn nờn dựng phương tiện máy chiếu để mô phỏng cho học sinh nhận thấy rừ từng khối. Vai trũ từng khối được thể hiện trên đồ thị dạng sóng của điện áp. Sau cùng, thầy đưa ra một số câu hỏi để khảo sát sự tiếp thu bài của học sinh GV giảng giải nguyên lí mạch điện và vai 1. Sơ đồ khối chức năng của mạch trò từng khối trong mạch theo sơ đồ. nguồn một chiều: SGK Chiếu cho học sinh quan sát từng khối 2. Mạch nguồn một chiều thực tế Hoạt động 4: Củng cố, hướng dẫn học bài ở nhà ( 5 phút) - Trong H7-3, nếu mắc ngược chiều cả 2 điốt sẽ ra sao? - H7-4, nếu có một điốt mắc ngược hoặc bị đánh thủng sẽ xảy ra hiện tượng gì? - Nguồn một chiều có vai trò gì trong các TBĐT ? - Mạch nguồn một chiều có bắt buộc phải đủ 5 khối như H7-6 không ? Phân tích mạch nguồn một chiều nếu thiếu lần lượt từng khối Về nhà chuẩn bị trước bài 8, trả lời câu hỏi SGK Tiết 8. Mạch khuếch đại - Mạch tạo xung Ngày soạn: . Ngày giảng: I- Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Biết được chức năng, sơ đồ và nguyên lí làm việc của mạch khuếch đại thuật toán và mạch tạo xung đơn giản 2. Kỹ năng: Đọc được sơ đồ mạch KĐ đảo dùng OA và mạch tạo xung đa hài tự kích 3. Thái độ: Hứng thú học để liên hệ thực tế về các mạch khuếch đại II- Chuẩn bị: 1. Nội dung:
Nghiên cứu bài 8 trong SGK 2. Đồ dùng dạy học: - Tranh vẽ các hình 8.1, 8.2, 8.3, 8.4 SGK - Phương tiện trình chiếu III- Các hoạt động dạy học: 1. ổn định lớp, kiểm tra sĩ số ( 2 phút) : 2. Kiểm tra đầu giờ: ( 5 phút) - Trình bày cách phân loại mạch điện tử ? 3. Bài mới: ĐVĐ: Các em đã biết, tín hiệu điện trong mạch điện tử có thể rất yếu. Vì thế mạch khuếch đại có vai trò khuếch đại tín hiệu lên nhiều lần. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một loại vi mạch KĐ và một VD về ứng dụng mạch KĐ đó là mạch tạo xung đa hài tự kích Hoạt động của thày và trò Nội dung cơ bản Hoạt động 1: Tìm hiểu về mạch KĐ dùng IC thuật toán ( 15 phút) Mục tiêu : HS được biết về IC khuếch đại thuật toán và nguyờn lí làm việc của mạch khuếch đại điện áp dùng OA GV giới thiệu về IC khuếch đại thuật toán 1. Chức năng của mạch KĐ OA: 2. Sơ đồ và nguyên lí của mạch KĐ ? Vật lí 11 đã học, em nào nhắc lại đặc a) Giới thiệu về IC khuếch đại thuật điểm của IC khuếch đại toán và mạch KĐ dùng IC (Sgk) thuật toán ? b) Nguyên lí làm việc của mạch KĐ điện áp dùng OA - Mạch điện có hồi tiếp âm thông qua R ht GV nhấn mạnh thêm : Khi tín hiệu đưa đến đầu vào không đảo thì - Đầu vào không đảo được nối với tín hiệu ra cùng dấu tín hiệu vào và ngược điểm chung của mạch điện( Nối trung lại tính về mặt XC) Đầu vào đảo thường dùng để thực hiện hồi - Tín hiệu đến qua R 1 đưa đến đầu vào tiếp âm bên ngoài cho OA đảo của OA GV giảng về mạch điện, sau đó có thể Kết quả điện áp đầu ra ngược dấu điện chứng minh công thức hệ số KĐ điện áp và áp đầu vào và có biên độ lớn gấp nhiều
giải thích vì sao đây là mạch KĐ đảo ( Giả lần điện áp đầu vào thiết OA lí tưởng) Hệ số KĐ điện áp: Sau đó minh hoạ hoạt động và hiện tượng Kd = U ra R = ht bằng phần mềm mô phỏng U vµo R1 ?Hãy giải thích lại sơ đồ nglí và HĐ của mạch KĐ đảo dùng OA? ? Nếu hồi tiếp âm R ht bị đứt thì mạch điện có hiện tượng gì ? ? Để mạch điện làm việc ổn định ta phải làm gì ? Hoạt động 2: Tìm hiểu về mạch tạo xung đa hài ( 20 phút) Mục tiêu : HS nắm được chức năng mạch tạo xung và hiểu được nguyên lí mạch tạo xung đa hài tự dao động HS học theo SGK. Một em đọc chức năng của 1. Chức năng của mạch tạo mạch tạo xung xung: SGK - Nhắc lại SGK về k/n mạch tạo xung đa hài tự 2. Sơ đồ và nguyên lí làm việc dao động của mạch tạo xung đa hài tự GV giảng về sơ đồ mạch theo tranh vẽ H8.3 dao động - Khái niệm: SGK - Sơ đồ mạch tạo xung đa hài tự d.đ dùng tranzito ghép colectơ- bazơ : Mạch gồm 2 tầng KĐ ghép colectơ tầng này sang bazơ tầng kia thông qua tụ C1 và C2. R1 và R2 là các điện trở tải mắc ở colectơ. R3, R4 là các điện trở định thiên tạo dòng Ib mở cửa Trước khi giảng nguyên lí mạch tạo xung, GV tranzito làm việc giảng lại về nguyên lí hoạt động tranzito để HS - Nguyên lí làm việc : SGK hiểu rõ về điện trở gánh, điện trở định thiên, dòng + Ic1 tăng, sụt áp trên R1 tăng, Ib mở cửa cho tranzito làm việc điện áp tại C của T1 giảm, tụ C1 GV dùng tranh vẽ giảng nguyên lí giải thích hiện phóng, T1 thông bão hoà. Đó là tượng khi có xung ra và đồ thị dạng xung. trạng thái CB thứ nhất, có xung ? Xung ra khi điện thế tại colectơ có giá trị ntn ?( ra tại C của T1 nhỏ nhất- tức sụt áp trên điện trở gánh lớn nhất) + Khi C1 phóng thì C2 tích, T1 Gọi vài em trình bày lại hoạt động của mạch thông thì T2 khoá. Sau đó C2 sẽ phóng và C1 lại tích, T1 lại khoá và T2 sẽ thông. TTCB thứ 2 khi có xung ra tại C của T2
+ Chọn R1 = R2, R3 = R4 = R, C1 = C2 = C, T1 giống T2 thì xung ra đối xứng với độ rộng xung   0,7RC và chu kì xung Tx = 1,4RC Củng cố, hướng dẫn học bài ở nhà ( 5 phút) - Mạch tạo xung đa hài đ.xứng và mạch không đ.xứng giống và khác nhau như thế nào ? - Thay đổi chu kì của xung đa hài làm thế nào ? - Về nhà học nắm vững nguyên lí mach KĐ dùng OA và mạch tạo xung đa hài tự kích.
III- Kết luận và kiến nghị III.1. Kết luận: Trong khuôn khổ và phạm vi của đề tài, tôi đó cố gắng nghiờn cứu đưa ra phương pháp giảng dạy theo tinh thần đổi mới dựa trên sự đúc rút kinh nghiệm giảng dạy qua nhiều năm. Cỏc tiết dạy phần cỏc mạch điện tử cơ bản tôi đó ỏp dụng giảng dạy tại lớp 12A1 và 12A6 năm học trước đây. Kết qquả cho thấy học sinh rất hứng thỳ học bài và cỏc em hiểu bài, vận dụng ngay tại lớp với tỉ lệ khỏ cao. Các bài giảng được tổ bộ môn và Ban Giỏm khảo dự giờ đánh giá rất thành công III.2. Kiến nghị Kính mong nhà trường tạo điều kiện giảng dạy bằng phương tiện kỹ thuật tốt hơn. Cụ thể nếu nhà trường có phũng học đa chức năng, có các thiết bị trỡnh chiếu thỡ những bài dạy cho cỏc mụn KHTN và KT cũng như những môn khác sẽ đạt hiệu quả rất cao, học sinh hứng thú học và có tác dụng giáo dục tốt cho học sinh hỡnh thành kỹ năng hành dụng, tư duy kỹ thuật được sớm phát triển từ khi cũn ngồi trờn ghề nhà trường phổ thông. Bảo Thắng, ngày 10 tháng 01 năm 2012 NGƯỜI VIẾT Nguyễn Đại Dương
Tài liệu tham khảo --------- 1. Sách giáo khoa Công nghệ lớp 12 - Nhà xuất bản Giáo dục, 2008 2. Sách giáo viên Công nghệ lớp 12 - Nhà xuất bản Giáo dục, 2008 3. Sách giáo khoa Vật lí lớp 11 - Nhà xuất bản Giáo dục, 2008 4. Sách giáo viên Vật lí 11 - Nhà xuất bản Giáo dục, 2008 5. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên chu kì 1997 - 2000 dùng cho GV THPT - Nhà xuất bản Giáo dục, 1997 6. Giáo trình Linh kiện bán dẫn dùng cho các trường Đại học và Trung học chuyên nghiệp - Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật 7. Giáo trình vô tuyến điện tử - Trường Đại học Thái nguyên