Sơ lược nguồn gốc và niên đại của Hy Lạp thời cổ đại<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Thế giới Hy Lạp cổ vào khoảng năm 550 TCN<br />
<br />
Niên đại<br />
<br />
Cho đến nay các tư liệu lịch sử vẫn chưa được khám phá hết nên thời kỳ bắt đầu và kết<br />
thúc chưa được xác định rõ ràng và chính xác. Thông thường thì người ta coi nó là toàn<br />
bộ lịch sử Hy Lạp trước thời Đế chế La Mã. Một số học giả còn tính cả các thời kỳ của<br />
nền văn minh Mycenae sụp đổ vào khoảng năm 1100 TCN, mặc dù phần lớn cho rằng<br />
Minoa có ảnh hưởng lớn và khác so với văn hóa Hy Lạp và nên được phân loại riêng biệt.<br />
<br />
Theo các sách giáo khoa của Hy Lạp ngày nay, “thời cổ đại” kéo dài khoảng 1.000 năm<br />
(từ thảm họa của Mycenae đến tận khi người La Mã) chiếm Hy Lạp) và được phân ra làm<br />
bốn thời kỳ, dựa theo phong cách nghệ thuật, kiến trúc cũng như loại hình chính trị. Dòng<br />
lịch sử của Hy Lạp cổ đại bắt đầu với Thời kỳ Tối tăm của Hy Lạp (1100–800 TCN).<br />
Trong thời kỳ này những nhà tạo hình đã sử dụng phối hợp giữa các đường hình học như<br />
hình vuông, hình tròn, đường thẳng để tạo hình lọ hai quai và các đồ gốm sứ khác. Thời<br />
kỳ Cổ xưa (800–500 TCN) là những năm mà các nghệ sĩ tạo ra các kiểu tượng lớn với<br />
dáng khắc khổ, thô cứng và “nụ cười cổ đại” huyền ảo. Thời kỳ cổ xưa thường được cho<br />
là đi đến kết thúc với sự lật đổ của các bạo chúa cuối cùng của Athen trong năm 510<br />
TCN. Trong Thời kỳ Cổ điển (500–323 TCN) những nhà tạo hình đã hoàn toàn hảo hoá<br />
những chuẩn mực “kinh điển”, như đền Parthenon. Chính trị, thời kỳ cổ điển đã bị thống<br />
trị bởi Athen và liên minh Delian trong thế kỷ thứ 5, sau đó là người Sparta nắm quyền<br />
bá chủ trong thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên đầu, trước khi chuyển sang tay người<br />
Thebes và liên minh Boeotia và cuối cùng là liên minh Corinth do Macedonia thống lĩnh.<br />
Những năm Hy Lạp hóa sau cuộc chinh phạt của Alexandros Đại Đế (356–323 TCN),<br />
cũng được biết đến như thời Alexandria, nền văn minh Hy Lạp đã mở rộng đến Ai Cập<br />
và Bactria. Kết thúc là cuộc chinh phục Hy Lạp của La Mã. Thời kì La Mã Hy Lạp, là<br />
thời kì từ chiến thắng trước người Corinthia trong trận Corinth năm 146 TCN và cho tới<br />
khi thiết lập Byzantium bởi Constantine trở thành thủ đô của Đế chế La Mã trong năm<br />
330 SCN. Giai đoạn cuối của thời kì cổ đại là thời kỳ của Thiên chúa giáo trong nửa sau<br />
thế kỷ 4 đến đầu thế kỷ 6, kết thúc với việc đóng cửa của Học viện Neoplatonic của<br />
Justinian I năm 529 SCN.<br />
<br />
Thông thường, nền văn minh cổ Hy Lạp được coi là thời điểm bắt đầu Thế Vận Hội vào<br />
năm 776 TCN, nhưng nhiều nhà sử học cho là vào khoảng 1000 TCN. Cũng theo tư liệu<br />
cổ thì thời kỳ Hy Lạp cổ kết thúc vào thời điểm Alexandros Đại Đế chết vào năm 323<br />
TCN. Nhưng theo các nghiên cứu khảo cổ thì có còn tồn tại mãi đến thời kỳ Đạo Ki-tô<br />
vào thế kỷ 3.<br />
<br />
Nguồn gốc<br />
<br />
Người Hy Lạp được cho là đã di chuyển về phía nam về phía bán đảo Balkan thành vài<br />
đợt vào cuối thiên niên kỷ 3 TCN, lần cuối vào lúc cuộc xâm lăng của người Dorian.<br />
Thời kỳ từ 1600 TCN đến khoảng 1100 TCN được miêu tả trong Lịch sử của Hy Lạp<br />
Mycenae là triều đại của vua Agamemnon và cuộc chiến thành Troia được kể trong các<br />
bản anh hùng ca của Homer. Thời kỳ từ 1100 TCN đến thế kỷ 8 TCN là một “thời kỳ tối<br />
tăm” với không một tư liệu nào được giữ lại, và rất hiếm bằng chứng khảo cổ còn lại. Các<br />
tư liệu cấp hai và ba như Lịch sử của Herodotus, Mô tả về Hy Lạp của Pausanias,<br />
Bibliotheca của Diodorus và Chronicon của Jerome, miêu tả sơ lược lịch sử và danh sách<br />
các vua của thời kỳ này. Lịch sử của Hy Lạp cổ đại thường được kết thúc với sự chấm<br />
dứt của triều đại Alexandros Đại Đế, người chết năm 323 TCN. Những sự kiến sau đó<br />
được miêu tả trong Hy Lạp thời cổ.<br />
<br />
Cần xem xét cẩn thận nguồn tham thảo khi tìm hiểu về lịch sử Hy Lạp cổ đại. Những sử<br />
gia và chính trị gia có tác phẩm tồn tại đến nay như Herodotus, Thucydides, Xenophon,<br />
Demosthenes, Platon và Aristotle, phần nhiều là người thành Athena hay ủng hộ Athena.<br />
Điều đó giải thích vì sao ta biết về lịch sử và chính trị của Athena nhiều hơn những thành<br />
phố khác, và tại sao chúng ta hầu như không biết mấy về các nơi khác. Hơn nữa những<br />
người này hầu như chỉ tập trung viết về chính trị, quân sự và lịch sử ngoại giao, và bỏ qua<br />
kinh tế và xã hội. Do vậy tất cả lịch sử về Hy Lạp cổ đại cần được nghiên cứu thận trọng<br />
với những hạn chế từ các tư liệu tham khảo này.<br />