zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Giáo dục học

Sử dụng phương pháp nêu vấn đề hình thành mối liên hệ nhân quả địa lí trong chương trình giáo khoa Địa lí lớp 10

Chia sẻ: Trần Dự Trữ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

15
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đề cập đến một số vấn đề liên quan đến các phương pháp đề xuất vấn đề có thể. Ngoài ra, nó lựa chọn các mối liên hệ nhân quả địa lý trong chương II (Vũ trụ, Hiệu ứng chuyển động Trái đất) và áp dụng phương pháp này để hình thành chúng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sử dụng phương pháp nêu vấn đề hình thành mối liên hệ nhân quả địa lí trong chương trình giáo khoa Địa lí lớp 10

JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE ◦ Educational Sci., 2008, Vol. 53, N . 8, pp. 92-98 SÛ DÖNG PH×ÌNG PHP NU VN HNH THNH MÈI LIN H NHN QU ÀA L TRONG CH×ÌNG II SCH GIO KHOA ÀA L LÎP 10 Vã Thà Vinh Tr÷íng ¤i håc S÷ ph¤m H Nëi 1. Mð ¦u Ð ¥u khæng câ mèi li¶n h» th¼ ð â khæng câ àa l½. . . Kh£ n«ng x¡c ành mèi li¶n h» nh¥n qu£ l th÷îc o tr¼nh ë ph¡t triºn t÷ duy cõa håc sinh (Baranxki). ¥y công ch½nh l c¡i cèt cõa khoa håc àa l½ nâi chung v nhi»m vö cõa àa l½ nh tr÷íng nâi ri¶ng. Mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ l mët trong nhúng m£ng ki¸n thùc l½ thuy¸t væ còng quan trång trong ch÷ìng tr¼nh àa l½ phê thæng. i·u n y cán ÷ñc nh§n m¤nh trong ch¿ thà sè 8821/THPT ng y 14/10/1998 cõa Bë GD&T l t«ng c÷íng d¤y håc àa l½ trong nh tr÷íng b¬ng vi»c chó trång d¤y håc àa l½ theo mèi li¶n h» nh¥n qu£. º h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ cho håc sinh, gi¡o vi¶n câ thº dòng nhi·u ph÷ìng ph¡p nh÷ gi£ng gi£i, m tho¤i, so s¡nh, b£n ç. . . Méi mët ph÷ìng ph¡p ·u câ th¸ m¤nh ri¶ng. Song n¶u v§n · l ph÷ìng ph¡p câ nhi·u ÷u th¸ trong vi»c h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£. V¼ th¸ gi¡o vi¶n câ nhi·u cì hëi º ÷a håc sinh v o t¼nh huèng câ v§n ·, tø â k½ch th½ch t÷ duy, gióp c¡c em i t¼m líi gi£i cho v§n · °t ra. S¡ch gi¡o khoa àa l½ lîp 10 hi»n h nh l mët ch÷ìng tr¼nh kh¡c nhi·u so vîi ch÷ìng tr¼nh cô, h» thèng ki¸n thùc mîi hìn, cªp nhªt hìn v °c bi»t t«ng c÷íng ki¸n thùc àa l½ tü nhi¶n. º håc sinh l¾nh hëi ¦y õ v hiºu h¸t c¡c v§n ·, gi¡o vi¶n vîi vai trá l ng÷íi tê chùc, h÷îng d¨n c¡c em v o t¼nh huèng câ v§n · º líi gi£i cho c¡c v§n · ch½nh l s£n ph©m cõa c¡c em. Vîi þ t÷ðng n y t¡c gi£ ÷a ra mët sè mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ °c tr÷ng trong ch÷ìng II thuëc ph¦n 1 - àa l½ tü nhi¶n cõa s¡ch gi¡o khoa àa l½ lîp 10 ÷ñc thüc hi»n b¬ng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n ·. 2. Nëi dung nghi¶n cùu 2.1. B£n ch§t cõa ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · Ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · l ph÷ìng ph¡p d¤y håc düa tr¶n nhúng qui luªt cõa sü l¾nh hëi tri thùc v c¡ch thùc ho¤t ëng mët c¡ch s¡ng t¤o, câ nhúng n²t cì b£n cõa sü t¼m tái khoa håc. B£n ch§t cõa nâ l t¤o n¶n mët chuéi nhúng t¼nh huèng 92
Sû döng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · º h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½... câ v§n ·, t¼nh huèng håc tªp v i·u khiºn håc sinh gi£i quy¸t c¡c v§n · håc tªp â. iºm cèt lãi cõa ph÷ìng ph¡p n y l ÷a qu¡ tr¼nh håc tªp cõa håc sinh v· g¦n vîi qu¡ tr¼nh t¼m tái, ph¡t hi»n, kh¡m ph¡ cõa c¡c nh khoa håc, tùc l chuyºn ho¡ sü t¼m tái th nh ph©m cõa c¡ thº håc sinh theo con ÷íng tüa nh÷ con ÷íng m lo i ng÷íi ¢ kh¡m ph¡, ki¸m t¼m v vªt ch§t hâa c¡c ph¡t ki¸n, ph¡t minh. V§n · l tø th÷íng dòng º ch¿ nhúng m¥u thu¨n n£y sinh trong thüc ti¹n, â câ thº l mët c¥u häi, ho°c mët b i to¡n (Problem) vîi mët h» thèng thæng tin gçm hai bë phªn luæn luæn m¥u thu¨n vîi nhau. Bë phªn thù nh§t câ t¶n l i·u ki»n, bao gçm t§t c£ nhúng thæng tin ¢ câ mët c¡ch hiºn minh ho°c ti·m ©n, ngh¾a l s³ hiºn di»n sau nhúng bi¸n êi nh§t ành c¡c i·u ki»n li¶n quan ¸n b i to¡n. Bë phªn thù hai gåi l y¶u c¦u, gçm nhúng thæng tin m b i to¡n ái häi ph£i t¼m. Trong d¤y håc àa l½ ð tr÷íng phê thæng, iºm m§u chèt cõa ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · l l m th¸ n o º xu§t hi»n t¼nh huèng câ v§n ·, tùc l l m th¸ n o º t¤o ra mët tr¤ng th¡i t¥m l½ m trong â håc sinh ti¸p nhªn nh÷ l m¥u thu¨n nëi t¤i cõa b£n th¥n (m¥u thu¨n chõ quan) bà day dùt bði ch½nh m¥u thu¨n â v câ ham muèn gi£i quy¸t. Mët t¼nh huèng câ v§n · th÷íng hëi tö ba i·u ki»n sau: - L m xu§t hi»n tr÷îc håc sinh m¥u thu¨n nhªn thùc, gióp håc sinh x¡c ành rã nhi»m vö nhªn thùc v ti¸p nhªn nâ, tùc l t¤o ra nhu c¦u nhªn thùc cõa HS. - K½ch th½ch ÷ñc hùng thó nhªn thùc cho håc sinh çng thíi l m cho hå tü gi¡c trong ho¤t ëng nhªn thùc. - Ph£i phò hñp vîi kh£ n«ng cõa håc sinh, ngh¾a l håc sinh câ thº gi£i quy¸t ÷ñc ho°c bi¸t c¡ch gi£i quy¸t düa v o vèn ki¸n thùc nh§t ành ¢ câ v· v§n · â b¬ng ho¤t ëng t÷ duy. T¼nh huèng °t ra khæng qu¡ d¹ v công khæng qu¡ khâ, c£ hai tr÷íng hñp n y ·u khæng ÷a l¤i ham muèn gi£i quy¸t v công v¼ th¸ nâ khæng trð th nh t¼nh huèng câ v§n ·. 2.2. Mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ Mèi li¶n h» nh¥n qu£ l nhúng mèi li¶n h» biºu hi»n mèi t÷ìng quan phö thuëc mët chi·u giúa c¡c sü vªt, hi»n t÷ñng v qu¡ tr¼nh àa l½. Trong mèi li¶n h» nh¥n qu£ câ hai th nh ph¦n: mët b¶n l nh¥n, mët b¶n l qu£. Ch¿ câ nh¥n mîi sinh ra qu£, tr¡i l¤i qu£ khæng thº sinh ra nh¥n. Theo Tri¸t håc M¡c-L¶ Nin, nguy¶n nh¥n - k¸t qu£ l c°p ph¤m trò ch¿ sü t¡c ëng l¨n nhau giúa c¡c m°t trong mët sü vªt ho°c giúa c¡c sü vªt vîi nhau g¥y ra mët bi¸n êi nh§t ành n o â. Cán k¸t qu£ l ph¤m trò ch¿ nhúng bi¸n êi xu§t hi»n do t¡c ëng l¨n nhau giúa c¡c m°t trong mët sü vªt ho°c giúa c¡c sü vªt vîi nhau vîi nhau g¥y ra". - Mèi quan h» giúa nguy¶n nh¥n v k¸t qu£: + Nguy¶n nh¥n l c¡i sinh ra k¸t qu£, nguy¶n nh¥n bao gií công câ tr÷îc k¸t qu£ cán k¸t qu£ bao gií công xu§t hi»n sau nguy¶n nh¥n v do nguy¶n nh¥n m câ. Tuy vªy, khæng ph£i bao gií câ nguy¶n nh¥n, câ k¸t qu£ th¼ ta gåi â l mèi li¶n h» nh¥n qu£. V½ dö: Con ng÷íi muèn ph¡t triºn s£n xu§t c¦n ¸n mæi tr÷íng tü nhi¶n, 93
Vã Thà Vinh nh÷ng mæi tr÷íng tü nhi¶n khæng ph£i l nguy¶n nh¥n cõa s£n xu§t. + K¸t qu£ l c¡i ½ch cuèi còng, l c¡i bi¸n êi træng th§y do sü t¡c ëng l¨n nhau c¡c m°t cõa sü vªt, hi»n t÷ñng. + Nguy¶n nh¥n v k¸t qu£ câ thº thay êi và tr½ cho nhau. i·u n y câ ngh¾a l mët sü vªt, hi»n t÷ñng n o â trong mèi quan h» n y l nguy¶n nh¥n, nh÷ng trong mèi quan h» kh¡c l¤i l k¸t qu£ v ng÷ñc l¤i. V½ dö: æ thà ho¡ qu¡ mùc l nguy¶n nh¥n d¨n ¸n thi¸u vi»c l m ð c¡c th nh phè, thi¸u vi»c l m l¤i l nguy¶n nh¥n g¥y ra c¡c hi»n t÷ñng ti¶u cüc cõa x¢ hëi. - T½nh ch§t cõa mèi li¶n h» nh¥n - qu£. + C¡c mèi li¶n h» câ t½nh kh¡ch quan v phê bi¸n. + C¡c mèi li¶n h» di¹n ra trong khæng gian v thíi gian. + C¡c mèi li¶n h» câ t½nh a d¤ng. - Ph¥n lo¤i c¡c mèi li¶n h» nh¥n - qu£. + Mèi li¶n h» nh¥n - qu£ ìn gi£n v mèi li¶n h» nh¥n - qu£ phùc t¤p. + Mèi li¶n h» nh¥n - qu£ trüc ti¸p v mèi li¶n h» nh¥n - qu£ gi¡n ti¸p. Trong v½ dö: Do Tr¡i §t câ d¤ng h¼nh c¦u (nguy¶n nh¥n), n¶n ¡nh s¡ng M°t Tríi chi¸u s¡ng ÷ñc mët nûa (k¸t qu£), th¼ mèi li¶n h» giúa h¼nh c¦u cõa Tr¡i §t v ¡nh s¡ng M°t Tríi ch¿ chi¸u s¡ng ÷ñc mët núa l mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ ìn gi£n (mët nguy¶n nh¥n sinh ra mët k¸t qu£). Trong v½ dö: Do Tr¡i §t câ d¤ng h¼nh c¦u (nguy¶n nh¥n 1) v do sü tü quay cõa nâ xung quanh tröc cõa Tr¡i §t (nguy¶n nh¥n 2) n¶n ð khp nìi tr¶n Tr¡i §t ·u câ hi»n t÷ñng ng y ¶m (k¸t qu£), th¼ mèi li¶n h» giúa câ d¤ng h¼nh c¦u v sü tü quay cõa nâ xung quanh tröc cõa Tr¡i §t vîi hi»n t÷ñng câ ng y ¶m ð khp nìi tr¶n Tr¡i §t l mët mèi li¶n h» nh¥n - qu£ phùc t¤p (hai nguy¶n nh¥n sinh ra mët k¸t qu£). Trong àa l½ cán câ nhi·u mèi li¶n h» phùc t¤p, trong â hai, ba, ho°c bèn nguy¶n nh¥n mîi sinh ra mët k¸t qu£. Hai v½ dö tr¶n công l nhúng mèi li¶n h» nh¥n - qu£ trüc ti¸p bði v¼ ch½nh nhúng nguy¶n nh¥n â trüc ti¸p sinh ra c¡c k¸t qu£ â. Trong mèi li¶n h» nh¥n - qu£ gi¡n ti¸p th¼ mèi li¶n h» giúa nguy¶n nh¥n v k¸t qu£ khæng d¹ d ng nhªn thùc ÷ñc. V½ dö: khi c¡c khèi kh½ di chuyºn (nguy¶n nh¥n) th¼ thíi ti¸t ð nhúng nìi chóng i qua thay êi (k¸t qu£). Muèn hiºu ÷ñc mèi li¶n h» n y c¦n ph£i nm ÷ñc mët sè mèi li¶n h» trung gian. Ta ph¥n t½ch nh÷ sau: Thíi ti¸t l k¸t qu£ têng hñp cõa c¡c y¸u tè nhi»t ë, giâ, ë ©m... Méi khèi kh½ ·u câ mët °c iºm ri¶ng v· nhi»t ë, kh½ ¡p v ë ©m. Vªy khi khèi kh½ â di chuyºn, nhúng °c t½nh cõa nâ s³ £nh h÷ðng tîi m°t §t ti¸p xóc l m cho c¡c ch¸ ë nhi»t, giâ, m÷a thay êi (tùc l thíi ti¸t thay êi). 94
Sû döng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · º h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½... 2.3. Kh£ n«ng cõa ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · trong vi»c h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ Vi»c h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£ trong gi£ng d¤y ch÷ìng tr¼nh àa l½ phê thæng nâi chung v ch÷ìng tr¼nh àa l½ lîp 10 nâi ri¶ng ÷ñc ti¸n h nh vîi nhi·u ph÷ìng ph¡p. H¦u nh÷ sû döng ph÷ìng ph¡p d¤y håc n o công câ thº h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ cho håc sinh. Tø tr÷îc ¸n nay gi¡o vi¶n th÷íng sû döng c¡c ph÷ìng ph¡p nh÷ gi£ng gi£i, m tho¤i, b£n ç... Vîi nhúng ph÷ìng ph¡p n y gi¡o vi¶n mîi ch¿ døng l¤i ð mùc ë minh ho¤, gi£i th½ch. Vi»c t¼m ra nguy¶n nh¥n hay k¸t qu£ l ð ch½nh ð gi¡o vi¶n. Công vîi mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ §y n¸u ta dòng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · th¼ k¸t qu£ s³ kh£ quan hìn. Ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · l mët ph÷ìng ph¡p câ t¡c döng trong vi»c ph¡t huy t½ch cüc, tü gi¡c cõa håc sinh trong håc tªp, læi cuèn c¡c em v o ch½nh cuëc t¼m tái, kh¡m ph¡ m gi¡o vi¶n °t ra. V½ dö: Ta th§y c¡c th nh ph¦n àa l½ v c£nh quan àa l½ ·u thay êi câ qui luªt tø x½ch ¤o v· hai cüc (theo v¾ ë), nguy¶n nh¥n cõa nâ ch½nh l d¤ng c¦u cõa Tr¡i §t v sü bùc x¤ cõa M°t Tríi. Th¸ nh÷ng l¤i câ sü thay êi theo qui luªt kh¡c cõa mët sè y¸u tè àa l½ trong còng mët îi nh÷ c¡c æ àa l½, c¡c s÷ín nói cao. C¡c th nh ph¦n n y kh¡c nhau ho n to n chù khæng çng nh§t nh÷ trong qui luªt àa îi. Vªy nguy¶n nh¥n n o sinh ra hi»n t÷ñng â? Tr÷îc nhúng v§n · n y håc sinh s³ khæng thö ëng ngçi nghe m d÷îi sü h÷îng d¨n, gñi mð cõa gi¡o vi¶n c¡c em s³ t¼m tái, ph¡t hi»n ra nhúng nguy¶n nh¥n cõa v§n · tr¶n º l½ gi£i. M°t ÷u th¸ thù hai cõa ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · trong vi»c h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£ â l èi vîi àa l½ lîp 10 chõ y¸u l h¼nh th nh c¡c kh¡i ni»m chung, c¡c mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½. C¡c mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ ð ¥y ch½nh l mèi li¶n h» giúa c¡c ìn và ki¸n thùc, giúa kh¡i ni»m chung v kh¡i ni»m ri¶ng, giúa c¡c m£ng àa l½ kinh t¸ v àa l½ tü nhi¶n. Nhúng mèi li¶n h» n y t÷ìng èi trøu t÷ñng èi vîi håc sinh, °c bi»t l håc sinh lîp 10, vøa mîi ti¸p xóc vîi mæi tr÷íng THPT. C¡c mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ n y s³ r§t khâ ång l¤i trong c¡c em n¸u nh÷ ta cù ph¥n t½ch, gi£i th½ch rã mçn mët v· nguy¶n nh¥n ho°c k¸t qu£ cõa v§n · tr¶n, ho°c ta cho c¡c em l¾nh hëi qua vi»c gi¡o vi¶n ch¿ l¶n b£n ç, ho°c ch¿ døng l¤i ð c¡c c¥u häi mang t½nh ch§t gñi nhî, t¡i hi»n. Khæng cán c¡ch n o tèt hìn l ÷a c¡c em v o t¼nh huèng câ v§n ·, c¡c em s³ tü m¼nh °t ra nhúng gi£ thi¸t, sau â i t¼m líi gi£i. Nh÷ th¸ c¡c em s³ r§t hùng thó trong vi»c l¾nh hëi tri thùc, khæng nhúng c¡c em h«ng say ð tr¶n lîp m cán tü m¼nh gi£i quy¸t ð nh nhúng v§n · m gi¡o vi¶n n¶u ra, nhúng nguy¶n nh¥n ho°c k¸t qu£ håc sinh ph£i t¼m hiºu. Mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ câ thº xu§t hi»n r§t rã nh÷ng công câ thº trøu t÷ñng, câ thº l nhúng ki¸n thùc mîi hay nhúng m¥u thu¨n, i·u n y r§t thuªn lñi cho vi»c dòng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n ·. º d¤y tèt mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ lîp 10 b¬ng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · gi¡o vi¶n c¦n nghi¶n cùu k¾ l½ thuy¸t c¡c c°p li¶n h» nh¥n - qu£, x¡c ành èi t÷ñng n o l nguy¶n nh¥n, l nguy¶n ìn hay nguy¶n phùc; nguy¶n nh¥n â sinh ra k¸t qu£ g¼? k¸t qu£ n y câ thº l nguy¶n nh¥n sinh ra k¸t qu£ n o kh¡c? k¸t qu£ â thuëc l¾nh vüc tü nhi¶n hay kinh t¸ - x¢ hëi? Tø 95
Vã Thà Vinh â x¡c lªp mèi li¶n h» giúa c¡c èi t÷ñng àa l½ chùa nguy¶n nh¥n v k¸t qu£. çng thíi dòng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · k¸t hñp vîi c¡c ph÷ìng ph¡p kh¡c h÷îng d¨n håc sinh vªn döng c¡c thao t¡c t÷ duy º gi£i quy¸t v§n ·. 2.4. H¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ trong ch÷ìng II - àa l½ lîp 10 b¬ng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · 2.4.1. Möc ½ch, y¶u c¦u cõa ch÷ìng tr¼nh àa l½ lîp 10 Ch÷ìng tr¼nh àa l½ lîp 10 nh¬m cung c§p cho håc sinh nhúng ki¸n thùc ¤i c÷ìng nh§t v· àa l½ tü nhi¶n, àa l½ kinh t¸ - x¢ hëi. Tø vi»c nm vúng nhúng ki¸n thùc chung §y gi¡o vi¶n gióp håc sinh ph¥n t½ch, gi£i th½ch nhúng hi»n t÷ñng tü nhi¶n, kinh t¸ - x¢ hëi ang di¹n ra tr¶n th¸ giîi v Vi»t Nam º h¼nh th nh cho c¡c em th¸ giîi quan duy vªt bi»n chùng, nh¢n quan ph¡n x²t sü vªt, hi»n t÷ñng. 2.4.2. Và tr½ cõa ch÷ìng II (Vô trö. H» qu£ c¡c chuyºn ëng cõa Tr¡i §t) trong ch÷ìng tr¼nh SGK àa l½ lîp 10 Ch÷ìng II (Vô trö, H» qu£ c¡c chuyºn ëng cõa Tr¡i §t) tø trang 18 ¸n trang 24, gçm 2 b i: B i 5: Vô trö. H» M°t Tríi v Tr¡i §t. H» qu£ chuyºn ëng tü quay quanh tröc cõa Tr¡i §t. B i 6: H» qu£ chuyºn ëng xung quanh M°t Tríi cõa Tr¡i §t. Ch÷ìng n y câ r§t nhi·u mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ v chõ y¸u l nhúng mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ phùc t¤p. Vîi nhúng mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ §y gi¡o vi¶n t¤o th nh nhúng v§n · thüc sü, nhúng b i to¡n t÷ðng chøng r§t m¥u thu¨n º læi cuèn c¡c em v o v§n ·. Gi¡o vi¶n vîi vai trá h÷îng d¨n, tê chùc, thi¸t k¸ c¡c m¥u thu¨n, c¡c t¼nh huèng câ v§n · v chuyºn t£i vi»c thi cæng ¸n håc sinh b¬ng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n ·. Ch÷ìng II trong SGK àa l½ lîp 10 l mët ch÷ìng væ còng quan trång trong c£ qu¡ tr¼nh nhªn thùc v· ki¸n thùc àa l½ cõa håc sinh. Nâ khæng ch¿ câ þ ngh¾a vîi håc sinh trong thíi gian cán ngçi tr¶n gh¸ nh tr÷íng m câ thº nâi l chi¸c ch¼a kho¡, c©m nang º c¡c em câ thº gi£i th½ch v y¶u th½ch hìn c¡c v§n · li¶n quan ¸n Tr¡i §t, h» M°t Tríi m c¡c em th÷íng g°p trong íi sèng h ng ng y, l m c¡c em th¶m y¶u qu¶ h÷ìng §t n÷îc v Tr¡i §t - qu¶ h÷ìng cõa lo i ng÷íi. Vîi sè l÷ñng trang b i r§t ½t nh÷ng ki¸n thùc cõa ch÷ìng II chõ y¸u l c¡c mèi li¶n h» nh¥n - qu£ do hi»n t÷ñng tü quay v quay xung quanh M°t Tríi cõa Tr¡i §t mang l¤i. Trong ch÷ìng II câ t§t c£ 16 mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½, trong â chõ y¸u l c¡c mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ phùc t¤p (10 mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½) v 11 mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ câ thº h¼nh th nh b¬ng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n ·. Méi mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ trong ch÷ìng II l mët ìn và ki¸n thùc nhä trong c¡c möc ki¸n thùc c¦n ÷ñc h¼nh th nh cho håc sinh. C¡c mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ n y l ki¸n thùc trång t¥m cõa ch÷ìng v l mët m£ng ki¸n thùc cì b£n trong h» thèng ki¸n thùc àa l½ ð ch÷ìng tr¼nh phê thæng. 96
Sû döng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · º h¼nh th nh mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½... 2.5. Mët sè v½ dö minh ho¤ B i 5: Vô trö. H» M°t Tríi v Tr¡i §t. H» qu£ chuyºn ëng tü quay quanh tröc cõa Tr¡i §t. * N¶u v§n · cho mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ 1: ¥y l mët v§n · ÷ñc x¥y düng gièng nh÷ mët nghàch l½. - Qua håc tªp v nhi·u thæng tin ta bi¸t Tr¡i §t tü quay, song chóng ta l¤i khæng c£m nhªn ÷ñc. Em h¢y n¶u nhúng hi»n t÷ñng º qua â chùng tä Tr¡i §t ang tü quay? ¥y l mët v§n · câ v´ nh÷ mët nghàch l½ v håc sinh s³ tü °t c¥u häi chuyºn ëng l mët tr¤ng th¡i nh¼n r§t rã nh÷ng t¤i sao Tr¡i §t tü quay m ta l¤i khæng th§y, b¬ng c¡ch n o º chùng minh ÷ñc i·u â. Tø m¥u thu¨n ki¸n thùc trð th nh m¥u thu¨n nhªn thùc cõa c¡ nh¥n håc sinh v buëc c¡c em ph£i suy ngh¾ º tr£ líi. * N¶u v§n · cho mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ 2: ¥y l c¡c mèi li¶n h» nh¥n qu£ àa l½ li¶n quan ¸n hi»n t÷ñng gií tr¶n Tr¡i §t v ÷íng chuyºn ng y quèc t¸. Nhúng mèi li¶n h» n y ÷ñc x¥y düng th nh c¡c t¼nh huèng câ v§n ·, â l c¡c m¥u thu¨n. - V¼ sao c¡c nìi tr¶n th¸ giîi l¤i vøa câ gií gèc vøa câ gií ri¶ng cho àa ph÷ìng m¼nh? C«n cù v o ¥u º x¥y düng gií àa ph÷ìng? V¼ sao l¤i l§y ÷íng kinh tuy¸n 0 180 ð giúa Th¡i B¼nh D÷ìng l m ÷íng êi ng y quèc t¸? Magenllan v nhúng ng÷íi k¸ töc cõa æng m§t g¦n 3 n«m gian khê mîi ho n th nh chuy¸n i váng quanh th¸ giîi ¦u ti¶n. Khi b÷îc l¶n bí biºn T¥y Ban Nha hå ph¡t hi»n sü vi»c l¤ lòng: tr¶n nhªt kþ h ng h£i ghi rã r ng hæm â l ng y 6/9/1922, cán tr¶n làch ð T¥y Ban Nha l¤i l ng y 7/9/1522. - V¼ sao l¤i câ chuy»n â. Rèt cuëc, mët ng y â ch¤y i ¥u m§t?. - Công l n«m nhuªn c£ nh÷ng t¤i sao n«m nhuªn d÷ìng làch ch¿ th¶m 1 ng y nh÷ng n«m nhuªn cõa ¥m làch l¤i th¶m ¸n 1 th¡ng? B i 6. H» qu£ chuyºn ëng xung quanh M°t Tríi cõa Tr¡i §t. * N¶u v§n · cho mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ 3: - M°t Tríi l vªt thº trung t¥m cõa H» M°t Tríi v nâ luæn luæn ÷ñc coi l 0 ùng y¶n nh÷ng ta l¤i th§y lóc th¼ M°t Tríi n¬m tr¶n v¾ ë 21 B lóc l¤i xuèng tªn 0 v¾ ë 23 27' Nam. Vªy nguy¶n nh¥n n o l¤i câ hi»n t÷ñng tr¶n. - Ng y nay th¡ng 2 ch¿ câ 28 ho°c 29 ng y (th¡ng 2/2008 câ 29 ng y). Th¸ nh÷ng thíi x÷a ¢ câ làch Ph¡p th¡ng 2 câ 30 ng y. Vªy v¼ sao l¤i câ sü thay êi n y? - Mët ng÷íi ngçi tr¶n m¡y bay bay quanh Tr¡i §t vîi vªn tèc gâc b¬ng vªn tèc gâc tü quay cõa Tr¡i §t. Li»u ng÷íi §y câ tr´ m¢i khæng gi ? - Em h¢y gi£i th½ch c¥u töc ngú: ¶m th¡ng n«m ch÷a n¬m ¢ s¡ng, ng y th¡ng m÷íi ch÷a c÷íi ¢ tèi 97
Vã Thà Vinh 3. K¸t luªn Vi»c chuyºn m¼nh cõa n·n gi¡o döc n÷îc nh ph£i ÷ñc ti¸n h nh çng bë bði c¡c y¸u tè. Trong â êi mîi nëi dung v ph÷ìng ph¡p ·u l nhúng nhi»m vö quan trång º n¥ng cao ch§t l÷ñng gi¡o döc. Trong h» thèng ph÷ìng ph¡p gi£ng d¤y àa l½, méi mët ph÷ìng ph¡p ·u câ nhúng ÷u, nh÷ñc iºm ri¶ng, c¦n lüa chån c¡c ph÷ìng ph¡p phò hñp vîi tøng nëi dung b i d¤y. Gi¡o vi¶n ch½nh l ng÷íi ph¥n lo¤i ki¸n thùc, thi¸t k¸ ch÷ìng tr¼nh, b i håc v lüa chån ph÷ìng ph¡p phò hñp º chuyºn t£i ¸n vîi håc sinh. º b i gi£ng ÷ñc th nh cæng gi¡o vi¶n ph£i l ng÷íi h÷îng d¨n, tê chùc. Ch÷ìng tr¼nh SGK àa l½ lîp 10 ¢ t¤o cì hëi thuªn lñi cho vi»c sû döng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · bði v¼ c¡c ìn và ki¸n thùc ch½nh l c¡c v§n ·, c¡c mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½. Håc sinh lîp 10, ð lùa tuêi câ t¥m l½ r§t th½ch kh¡m ph¡, t¼m tái nhúng i·u mîi l¤, h«ng h¡i vîi nhúng i·u l½ thó v r§t muèn ëc lªp. Vîi °c iºm n y gi¡o vi¶n c¦n nm bt º thi¸t k¸ v gi£ng nhúng b i gi£ng ¤t k¸t qu£ cao. Gi¡o vi¶n câ thº lüa chån, ph¥n lo¤i nhúng mèi li¶n h» nh¥n - qu£ àa l½ trong to n bë ch÷ìng tr¼nh SGK àa l½ lîp 10 v vªn döng ph÷ìng ph¡p n¶u v§n · º gi£ng d¤y, nh¬m n¥ng cao n«ng lüc nhªn thùc ki¸n thùc àa l½ cho håc sinh. TI LIU THAM KHO [1] °ng V«n ùc, Nguy¹n Thu H¬ng, 2003. Ph÷ìng ph¡p d¤y håc àa l½ theo h÷îng t½ch cüc. Nxb ¤i håc S÷ ph¤m. [2] Tr¦n B¡ Ho nh, 2007. êi mîi ph÷ìng ph¡p d¤y håc, ch÷ìng tr¼nh v s¡ch gi¡o khoa. Nxb ¤i håc S÷ ph¤m. [3] Nguy¹n D÷ñc, Nguy¹n Trång Phóc, 2004. L½ luªn d¤y håc àa l½. Nxb ¤i håc S÷ ph¤m. [4] N. N Barenxki, 1972. Ph÷ìng ph¡p gi£ng d¤y àa l½ kinh t¸. Nxb Gi¡o döc. [5] Nguy¹n D÷ñc, Mai Xu¥n San, 1983. Ph÷ìng ph¡p gi£ng d¤y àa l½ (dòng cho c¡c tr÷íng CSP). Nxb Gi¡o döc. [7] Ng÷íi dàch Ph¤m V«n B¼nh, 1995. 10 v¤n c¥u häi v¼ sao. Nxb Khoa håc v K¾ thuªt H Nëi. [8] Di¶u ¤i Qu¥n, 2000. àa l½ â ¥y. Nxb Tuêi tr´. ABSTRACT Using problem-raising method in order to create geographic cause and effect relations To find the best scientific teaching methods of high effectiveness and qual- ity has been spinning in teachers' minds. Each teaching method has its own good points making full use of and actively being applied by teachers. That is also a new requirement of the teaching methodology renovation. This report mentioned some issues related to possitive issue-proposed-methods. In addition, it selects geographi- cal cause and effect connections in chapter II (Universe, Earth Motion Effects) and applies this method to form them. 98

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.