Sự phân bố genotype HPV trên bệnh nhân tại Bệnh viện Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> SỰ PHÂN BỐ GENOTYPE HPV TRÊN BỆNH NHÂN  <br /> TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH  <br /> Cao Minh Nga*,**, Trần Thiện Toàn** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mở đầu: Ung thư cổ tử cung là loại ung thư được xếp hàng thứ hai trong số các ung thư phổ biến của phụ <br /> nữ trên thế giới. Ung thư cổ tử cung có liên quan chặt chẽ với nhiễm các type Human papillomavirus (HPV) <br /> nguy cơ cao đường sinh dục, cùng với các yếu tố ký chủ và những thay đổi về di truyền/tế bào. Khoảng 50% số <br /> người bị ung thư cổ tử cung nhiễm HPV 16. HPV 16 và HPV 18 là hai type gây ung thư cổ tử cung chủ yếu.  <br /> Mục tiêu: xác định tỉ lệ nhiễm HPV, sự phân bố các genotype HPV và các yếu tố liên quan ở những phụ nữ <br /> được làm xét nghiệm HPV‐DNA từ dịch phết cổ tử cung. <br /> Phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu, mô tả cắt ngang trên các phụ nữ từ 18 ‐ 89 tuổi được lấy mẫu phết cổ <br /> tử  cung  để  phát  hiện  HPV‐DNA  tại  Bệnh  viện  Đại  học  Y  Dược  TP.  HCM  trong  ba  năm,  từ  1/7/2010  đến <br /> 30/6/2013.  Phát  hiện  HPV‐DNA  bằng  kỹ  thuật  real‐time  PCR  sử  dụng  mẫu  dò  Taqman  đặc  hiệu.  Định <br /> genotype HPV bằng phương pháp lai phân tử (reverse dot‐blot). <br /> Kết quả: Tỷ lệ nhiễm HPV trong nhóm đối tượng nghiên cứu là 18,03%, trong số đó nhiễm các type HPV <br /> nguy cơ cao chiếm 79,14%; nhiễm các type HPV nguy cơ thấp và đồng nhiễm cả 2 nhóm đều cho tỉ lệ là 10,43%. <br /> Các  genotype  thường  gặp  trong  nhóm  nguy  cơ  cao  là  16,  18,  58;  trong  nhóm  nguy  cơ  thấp  là  11,  81.  Đồng <br /> nhiễm từ 2 loại genotype trở lên chiếm tỉ lệ khá cao (26,96%).  <br /> Kết  luận: Tỉ lệ nhiễm các type HPV nguy cơ cao khá phổ biến. Cần có kế hoạch giám sát chặt chẽ những <br /> trường hợp này để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung.  <br /> Từ khóa: HPV, nhiễm HPV, ung thư cổ tử cung <br /> <br /> ABSTRACT <br /> THE HPV GENOTYPE DISTRIBUTION AMONG WOMEN PATIENTS  <br /> AT THE UNIVERSITY MEDICAL CENTER IN HO CHI MINH CITY <br /> Cao Minh Nga, Tran Thien Toan  <br />  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 372 ‐ 377 <br /> Background: Cervical Cancer is second most common cancer among women worldwide. Cervical cancer is <br /> caused  by  persistent  high‐risk  HPV  infection,  along  with  host  factors  and  cellular/genetic  changes.  HPV  16 <br /> accounts  for  approx.  50%  of  all  cervical  cancers  worldwide.  HPV  16  and  HPV  18  are  the  most  prevalent <br /> carcinogenic types  <br /> Objectives:  In  order  to  investigate  the  HPV  infection  rate,  the  genotype  distribution  of  HPV  and  the <br /> correlation factors among women which were tested HPV‐DNA from cervical samples <br /> Methods: Retrospective, descriptive and cross‐sectional method from cervical samples of women 18  to  89 <br /> years of age at University Medical Center HCM city. Data of HPV genotypes and of some other factors from July <br /> 1st, 2010 to June 31th, 2013 were analyzed. Detecting HPV‐DNA by real‐time PCR method with specific probe <br /> Taqman. HPV genotyping was done by dot blot hybridization. <br /> Results: the HPV infected rate was 18.03%, widespread high risk HPV types were 79.14% and low risk <br /> * BM Vi sinh – Khoa Y – Đại học Y Dược TP. HCM** Khoa XN ‐ Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM <br /> Tác giả liên lạc: PGS. TS. Cao Minh Nga  ĐT: 0908361512 <br /> Email: pgscaominhnga@yahoo.com <br /> <br /> 372<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> HPV types were 10.43%, confection of both groups was 10.43%. The common HPV genotypes in high risk group <br /> were 16, 18, 58; in low risk group were 11, 81. Confection of more one HPV genotypes were 26.96%.  <br /> Conclusions: The HPV 16 and HPV infected rate was high. These cases need finding the changes in the <br /> cells of the cervix by Pap test to detected early cervical cancer. <br /> Keywords: HPV, HPV infection, cervical cancer. <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Ung  thư  cổ  tử  cung  là  một  trong  những <br /> bệnh  ung  thư  liên  quan  đến  nhiễm  vi  sinh  vật. <br /> Từ  thập  niên  70  của  thế  kỷ  XX,  human <br /> papillomavirus  (HPV)  được  coi  như  một  trong <br /> những tác nhân gây biến đổi tế bào cổ  tử  cung <br /> (dị  sản  cổ  tử  cung),  tiền  đề  của  ung  thư  cổ  tử <br /> cung. Khoảng trên 90% trường hợp ung thư  cổ <br /> tử cung được phát hiện có liên quan đến nhiễm <br /> <br /> ‐  Xác  định  tỉ  lệ  nhiễm  HPV  trên  các  đối <br /> tượng  phụ  nữ  có  chỉ  định  xét  nghiệm  tại  Bệnh <br /> viện Đại Học Y Dược TP. HCM cơ sở 1.  <br /> ‐ Tìm hiểu sự phân bố các genotype HPV.  <br /> ‐  Tìm  hiểu  mối  liên  quan  giữa  nhiễm  HPV <br /> và các yếu tố khác. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Thiết kế nghiên cứu <br /> Mô tả hồi cứu và thiết kế cắt ngang <br /> <br /> HPV(1,4). Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới <br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu: <br /> <br /> (WHO), trong các nguyên nhân của ung thư cổ <br /> <br /> Phụ  nữ  từ  18  trở  lên,  được  làm  xét  nghiệm <br /> phết cổ tử cung để phát hiện và định genotype <br /> HPV  tại  Phòng  Sinh  học  phân  tử  ‐  Khoa  Xét <br /> nghiệm ‐ Bệnh viện Đại Học Y Dược TP. HCM <br /> (cơ sở 1) trong 3 năm, từ 1/7/2010 đến 30/6/2013. <br /> <br /> tử  cung  ở  phụ  nữ  thì  82%  là  có  liên  quan  đến <br /> nhiễm  HPV  ở  các  nước  đang  phát  triển.  Nhiều <br /> nghiên cứu trên  thế  giới  đã  khẳng  định  sự  liên <br /> quan mật thiết giữa HPV và ung thư cổ tử cung. <br /> Ngoài ra HPV còn có vai trò trong ung thư vùng <br /> hậu  môn,  âm  hộ,  âm  đạo  và  dương  vật  cũng <br /> như  một  số  ung  thư  vùng  hầu  họng.  HPV  có <br /> khoảng  120  type,  trong  đó  có  các  type  nguy  cơ <br /> cao  thường  gây  ung  thư  và  các  type  nguy  cơ <br /> thấp ít khi gây tiến triển đến ung thư. <br /> Tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung chiếm tỉ lệ <br /> cao nhất trong tổng số các loại ung thư và là loại <br /> ung thư sinh dục thường gặp nhất và chiếm tỉ lệ <br /> 53,5% các loại ung thư ở nữ giới. Đây là bệnh lý <br /> ác  tính  có  tỷ  lệ  mắc  đứng  hàng  đầu  ở  phụ  nữ <br /> miền Nam và hàng  thứ  tư  ở  phụ  nữ  miền  Bắc. <br /> Theo  thống  kê  về  ghi  nhận  tần  suất  ung  thư  ở <br /> thành phố Hồ Chí Minh (1998) thì thành phố có <br /> thêm  28,6  người/100.000  phụ  nữ  mắc  bệnh  này <br /> mỗi năm(1).  <br /> Như vậy, việc tìm hiểu về tình trạng nhiễm <br /> các genotype HPV ở phụ nữ là vấn đề rất đáng <br /> quan tâm. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này <br /> nhằm mục đích:  <br /> <br /> Nhiễm<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu: <br /> Phát  hiện  HPV‐DNA  bằng  phương  pháp <br /> Real‐time  PCR.  Đối  với  những  trường  hợp  có <br /> HPV‐DNA  (+):  định  genotype  HPV  bằng  kỹ <br /> thuật lai phân tử (Reverse dot‐blot), có thể phát <br /> hiện  được  24  genotype  của  HPV,  gồm:  8  type <br /> nguy cơ thấp (6, 11, 42, 43, 61, 70, 71, 81) và 16 <br /> type nguy cơ cao (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, <br /> 53, 56, 58, 59, 66, 68, 82). <br /> Ghi nhận số liệu vào “Bảng thu thập số liệu”. <br /> Xử  lý  số  liệu  bằng  phần  mềm  SPSS  17.0  và <br /> vẽ biểu đồ bằng Excel 2010. <br /> <br /> KẾT QUẢ <br /> Có  638  phụ  nữ  được  làm  xét  nghiệm  phát <br /> hiện  HPV‐DNA,  chúng  tôi  ghi  nhận  được  kết <br /> quả như sau: <br /> <br /> Tuổi <br /> Các bệnh nhân nữ trong lô nghiên cứu được <br /> phân bố theo các nhóm tuổi như sau (Biểu đồ 1) <br /> <br /> 373<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> Tỉ lệ nhiễm các genotype HPV  <br /> Từ  115  phết  cổ  tử  cung  có  HPV‐DNA  (+), <br /> chúng  tôi  xác  định  được  158  chủng  HPV.  Sự <br /> phân bố genotype HPV được thể hiện ở bảng 1.  <br /> Bảng 1: Phân bố tỉ lệ nhiễm các genotype HPV <br /> (n=158) <br /> Genotype HPV<br /> <br />  <br /> <br /> Biểu đồ 1: Phân bố tỉ lệ nhiễm HPV theo nhóm tuổi <br /> <br /> Tỉ lệ nhiễm HPV  <br /> <br />  <br /> <br /> Type 6<br /> Type 11<br /> Type 42<br /> Type 61<br /> Type 81<br /> Type 16<br /> Type 18<br /> Type 33<br /> Type 35<br /> Type 45<br /> Type 51<br /> Type 52<br /> Type 53<br /> Type 58<br /> Type 59<br /> Type 68<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Số lượng<br /> Nguy cơ thấp<br /> 3<br /> 17<br /> 1<br /> 1<br /> 5<br /> Nguy cơ cao<br /> 38<br /> 29<br /> 9<br /> 8<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 1<br /> 24<br /> 3<br /> 1<br /> 158<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 1,90<br /> 10,76<br /> 0,63<br /> 0,63<br /> 3,16<br /> 24,05<br /> 18,35<br /> 5,70<br /> 5,06<br /> 3,16<br /> 3,80<br /> 4,43<br /> 0,63<br /> 15,19<br /> 1,90<br /> 0,63<br /> 100,00<br /> <br /> Biểu đồ 2: Tỉ lệ nhiễm HPV là 18,03% (115/638 <br /> trường hợp)  <br /> <br /> Tình hình nhiễm các type HPV theo nhóm <br /> nguy cơ <br /> <br /> Tỉ lệ Genotype HPV <br /> <br /> Bảng 2: Tỉ lệ nhiễm các type HPV theo nhóm nguy <br /> cơ (n=115) <br /> Nhóm nguy cơ<br /> Nguy cơ cao<br /> Nguy cơ thấp<br /> Đồng nhiễm cả 2 nhóm<br /> Tổng<br /> <br /> Tần suất<br /> 91<br /> 12<br /> 12<br /> 115<br /> <br /> %<br /> 79,14<br /> 10,43<br /> 10,43<br /> 100<br /> <br /> Nhận xét: Nhóm nguy cơ cao (NCC) chiếm tỉ <br /> lệ cao nhất: 79,14%. <br /> <br /> Mối  liên  hệ  giữa  nhiễm  HPV  và  các <br /> genotype theo lứa tuổi <br />  <br /> <br /> Tỷ lệ nhiễm các genotype HPV trên một mẫu <br /> bệnh phẩm <br /> Một  bệnh  phẩm  có  thể  nhiễm  1  hay  nhiều <br /> genotype  trong  một  lần  xét  nghiệm  xác  định <br /> genotype HPV (Biểu đồ 3). <br /> <br /> 374<br /> <br /> Mối liên hệ giữa nhóm tuổi và tỉ lệ nhiễm HPV <br /> Bảng 3: Liên hệ giữa nhóm tuổi và tỉ lệ nhiễm HPV <br /> (n=115) <br /> Nhóm tuổi<br /> 18 – 29 (n=119)<br /> 30 – 59 (n=194)<br /> >50 (n=129)<br /> Tổng<br /> <br /> Tần suất<br /> 30<br /> 67<br /> 18<br /> 115<br /> <br /> %<br /> 26,25<br /> 34,54<br /> 13,95<br /> 100<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> Nhận xét: Nhóm tuổi 30‐59 nhiễm HPV với <br /> tỉ lệ cao nhất (34,54%). <br /> <br /> Phân  bố  nhóm  genotype  HPV  NCC  –  NCT <br /> theo nhóm tuổi <br /> Bảng 4: Phân bố nhóm genotype cao – thấp theo <br /> nhóm tuổi (n=115) <br /> Nhóm tuổi<br /> 18 – 29<br /> (n=30)<br /> 30 – 59<br /> (n=67)<br /> >50 (n=18)<br /> Tổng<br /> <br /> Nhóm NCC<br /> Nhóm NCT<br /> Cả 2 nhóm<br /> Tần suất % Tần suất % Tần suất %<br /> 19<br /> <br /> 63,33<br /> <br /> 6<br /> <br /> 20,00<br /> <br /> 5<br /> <br /> 16,67<br /> <br /> 57<br /> <br /> 85,00<br /> <br /> 5<br /> <br /> 7,50<br /> <br /> 5<br /> <br /> 7,50<br /> <br /> 14<br /> 90<br /> <br /> 77,77<br /> <br /> 0<br /> 12<br /> <br /> 0,00<br /> <br /> 3<br /> 13<br /> <br /> 22,23<br /> <br /> Nhận  xét:  Ở  mọi  nhóm  tuổi,  nhiễm  HPV <br /> nhóm  NCC  đều  chiếm  tỉ  lệ  cao,  đặc  biệt  là  ở <br /> nhóm tuổi 30‐59 (85%). <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Về tuổi của bệnh nhân <br /> Qua  biểu  đồ  1,  chúng  ta  thấy:  Tuổi  của  đối <br /> tượng nghiên cứu tập trung ở nhóm 30 – 49 tuổi <br /> (61,13%), tiếp theo là nhóm trên 50 tuổi (30,41%), <br /> nhóm  tuổi  từ  18  –  29  chiếm  tỷ  lệ  thấp  nhất <br /> (18,65%). <br /> <br /> Về tỉ lệ nhiễm HPV <br /> Trong  638  mẫu  bệnh  phẩm  được  làm  xét <br /> nghiệm, tỷ lệ nhiễm HPV là 18,03% (115 trường <br /> hợp)  (Biểu  đồ  2).  Tỉ  lệ  này  cao  hơn  hẳn  so  với <br /> một  số  tác  giả  trong  và  ngoài  nước(7,8,11,12,13).  Sự <br /> khác biệt có thể là do tiêu chuẩn chọn mẫu. Các <br /> tác  giả  trên  chọn  mẫu  nghiên  cứu  trong  một <br /> cộng đồng dân cư, có thể có hoặc chưa có bệnh <br /> lý về phụ khoa. Trong nghiên cứu của chúng tôi, <br /> bệnh  phẩm  được  thu  nhận  tại  cơ  sở  y  tế,  nơi <br /> bệnh nhân đến để kiểm tra những bất thường đã <br /> hiện hữu, do vậy tỷ lệ nhiễm HPV của chúng tôi <br /> cao hơn so với các nghiên cứu khác. <br /> <br /> Về tỷ lệ genotype HPV <br /> Phân  bố  tỉ  lệ  nhiễm  các  genotype  HPV  trên <br /> một mẫu bệnh phẩm <br /> Số liệu nghiên cứu (Biểu đồ 3) cho thấy, có <br /> 73,04%  bệnh  nhân  nhiễm  1  type  và  26,96% <br /> bệnh nhân đồng nhiễm từ 2 type HPV trở lên, <br /> <br /> Nhiễm<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> trong đó có 1 trường  hợp  đồng  nhiễm  4  type. <br /> Kết  quả  này  có  tỉ  lệ  đồng  nhiễm  thấp  hơn  so <br /> với  nghiên  cứu  của  tác  giả  M  Dai(4)  tại  Trung <br /> Quốc  (30,6%),  và  cao  hơn  so  với  nghiên  cứu <br /> của JN I Vet(12) tại Indonesia (20,7%). Có thể lí <br /> giải cho điều này là do kĩ thuật sử dụng trong <br /> các nghiên cứu là khác nhau. Kỹ thuật Reverse <br /> Dot Blot trong nghiên cứu của chúng tôi và kỹ <br /> thuật  Reverse  Line  Blot  trong  nghiên  cứu  của <br /> M  Dai  có  tỉ  lệ  đồng  nhiễm  cao  (30,6%  và <br /> 26,96%),  trong  khi  kết  quả  giải  trình  tự  ‐  tỉ  lệ <br /> đồng nhiễm chỉ chiếm 14%. <br /> <br /> Phân  bố  tỉ  lệ  nhiễm  các  genotype  HPV  nguy <br /> cơ cao và nguy cơ thấp <br /> Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, <br /> một  mẫu  bệnh  phẩm  có  thể  nhiễm  1  hay  đồng <br /> nhiễm nhiều loại genotype cho 1 lần xét nghiệm <br /> định  type.  Trong  115  mẫu  bệnh  phẩm  có  HPV <br /> (+),  chúng  tôi  có  158  lượt  HPV/115  trường  hợp <br /> (Bảng  1).  Các  type  HPV  nguy  cơ  cao:  HPV  16 <br /> chiếm tỷ lệ cao nhất (24,05%), tiếp theo là HPV <br /> 18 (18,35%) và HPV 58 (15,19%). Các type nguy <br /> cơ  thấp:  HPV  11  chiếm  tỷ  lệ  cao  nhất  (10,76%), <br /> kế đến là HPV 81 (3,16%) và HPV 6 (1,90%). Kết <br /> quả của chúng tôi có sự khác biệt với nghiên cứu <br /> của  nước  ngoài(1,4)  nhưng  không  khác  biệt  với <br /> nghiên  cứu  của  các  tác  giả  Việt  Nam(7,11,13)  ‐  các <br /> type thường gặp nhất là 16, 18, 58. Qua đó, ta có <br /> thể thấy sự phân bố các type HPV là khác nhau <br /> tùy thuộc vào dân tộc và vùng địa lý. <br /> Qua kết quả trên ta thấy type 16 luôn giữ vai <br /> trò quan trọng, luôn xuất hiện trong 3 type hay <br /> gặp  nhất.  Nghiên  cứu  của  chúng  tôi  không  ghi <br /> nhận  bất  cứ  trường  hợp  nào  nhiễm  genotype <br /> HPV 56. Tác giả Vũ Thị Nhung(13) ghi nhận được <br /> 3  trường  hợp  nhiễm  HPV  type  56,  Phạm  Thị <br /> Hoàng  Anh(8):  có  7  trường  hợp,  Trần  Thị  Lợi(11) <br /> không  ghi  nhận  được  trường  hợp  nào  nhiễm <br /> HPV  type  56.  Như  vậy,  tần  suất  nhiễm  type <br /> HPV 56 ở Việt Nam rất thấp. <br /> Từ  các  ghi  nhận  trên,  chúng  ta  có  thể  ứng <br /> dụng  vào  việc  xây  dựng  các  xét  nghiệm  định <br /> type  cho  phù  hợp  với  tần  suất  các  type  HPV  ở <br /> Việt Nam. <br /> <br /> 375<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Phân  bố  tình  hình  nhiễm  các  type  HPV  theo <br /> nhóm nguy cơ. <br /> Nghiên  cứu  của  chúng  tôi  (Bảng  2)  cho <br /> thấy, tỷ lệ nhiễm các type HPV nguy cơ cao là <br /> 79,14%  ‐  chiếm  tỷ  lệ  cao  nhất,  tiếp  theo  là <br /> nhiễm  cả  2  nhóm  vừa  nguy  cơ  cao  vừa  nguy <br /> cơ thấp (chiếm 10,43%), nhiễm type HPV nguy <br /> cơ thấp (10,43%). Kết quả này tương tự với các <br /> nghiên  cứu  trong  và  ngoài  nước(4,8,11,13):  tỷ  lệ <br /> nhiễm các type nguy cơ cao là cao nhất, chiếm <br /> tỷ lệ vượt trội hơn rất nhiều so với type nguy <br /> cơ thấp và chúng giữ vai trò quan trọng trong <br /> ung  thư  cổ  tử  cung,  do  đó  việc  tầm  soát  ung <br /> thư cổ tử cung nên đặt trọng tâm vào việc phát <br /> hiện sớm các type HPV nguy cơ cao. Các type <br /> HPV nguy cơ thấp chiếm tỷ lệ thấp và chỉ gây <br /> những mụn cóc hoặc khối u lành tính. <br /> <br /> Phân  bố  các  genotype  HPV  nguy  cơ  cao  – <br /> nguy cơ thấp theo nhóm tuổi  <br /> Ở  cả  3  nhóm  tuổi,  nhiễm  HPV  nhóm  NCC <br /> luôn luôn chiếm tỷ lệ cao nhất (63,33% ‐ 18,35% ‐ <br /> 77,77%);  nhiễm  các  type  HPV  nhóm  NCT  và <br /> đồng nhiễm cả 2 nhóm có tỷ lệ thay đổi nhưng <br /> đều thấp hơn hẳn tỉ lệ nhiễm nhóm NCC. <br /> <br /> Về mối liên hệ giữa nhiễm HPV và một số <br /> yếu tố khác <br /> <br /> Có  tất  cả  16  type  HPV  được  phát  hiện. <br /> Trong  đó,  nhóm  nguy  cơ  cao  chiếm  đa  số  là <br /> type 16, 18 và 58; nhóm nguy cơ thấp chiếm đa <br /> số là type 11 và 81.  <br /> <br /> Liên quan giữa HPV và nhóm tuổi  <br /> Trong  115  trường  hợp  có  kết  quả  HPV  (+) <br /> (Bảng 3), nhóm tuổi 30 – 59 có tỷ lệ nhiễm HPV <br /> cao nhất (34,54%), tiếp theo là nhóm tuổi 18 ‐ 29 <br /> (26,25%). Nhóm tuổi trên 50 có tỷ lệ nhiễm HPV <br /> thấp nhất (13,95%). Kết quả này tương đồng với <br /> kết quả nghiên cứu của Giuliano A.R.(6) (22,7%), <br /> và có sự khác biệt với các nghiên cứu khác của <br /> các  tác  giả  trong  và  ngoài  nước  về  đỉnh  tuổi <br /> nhiễm  HPV  theo  nhóm  tuổi.  JN  I  Vet(12):  nhóm <br /> tuổi 35 – 44 chiếm tỷ lệ cao nhất (15,2%), Vũ Thị <br /> Nhung(13):  tỷ  lệ  nhiễm  HPV  tập  trung  cao  nhất <br /> trong nhóm tuổi