Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Sự phát triển của thành phố ĐÀ<br />
GIAI ĐOẠN 1997 - 2009 NẴNG<br />
PHÂN TÍCH TỪ GÓC ĐỘ CHÍNH TRỊ PHÁT TRIỂN<br />
? Hồ Tấn Sáng *<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Đà Nẵng chính thức trở thành Một là, những chuyển biến của hệ thống chính trị<br />
(HTCT) theo hướng dân chủ hóa là phương thức cơ bản,<br />
đơn vị hành chính trực thuộc Trung<br />
giải pháp có tính đột phá, tạo lập sự đồng thuận xã hội -<br />
ương vào năm 1997. Hơn 10 năm so với một trong những động lực chủ yếu của sự phát triển kinh<br />
lịch sử phát triển của vùng đất này tế - xã hội.<br />
<br />
chưa đáng là bao, song có thể nói, Có sự trùng hợp ngẫu nhiên, khi thành phố mới<br />
chia tách và bước vào giai đoạn sắp xếp, củng cố bộ<br />
nhờ kế thừa những thành quả đã có,<br />
máy, vận hành xã hội để tiếp tục xây dựng và phát<br />
biết nhận ra những giới hạn có tính triển thì Quy chế dân chủ (QCDC) được ban hành. Có<br />
lịch sử và quan trọng hơn, nhờ nhận thể hình dung, với Đà Nẵng điều đó như một đột phá<br />
có tính thể chế (thể chế dân chủ ở tầm vĩ mô) - tạo lập<br />
thức được hiện thực và yêu cầu khách<br />
môi trường và động lực mới cho sự vận hành và phát<br />
quan của tiến trình phát triển trong triển thành phố trong thời kỳ mới. Thực tiễn quá trình<br />
giai đoạn hiện tại, Đảng bộ và nhân dân triển khai thực hiện QCDC (nay là Pháp lệnh về thực<br />
hiện dân chủ ở xã, phường) cũng là thực tiễn thời kỳ<br />
thành phố Đà Nẵng đã tạo nên một Thành phố xây dựng và phát triển (1997 - 2009), nó<br />
bước tiến rất cơ bản trong quá trình cho thấy giá trị của những quyết sách chính trị đúng<br />
xây dựng và phát triển một Thành phố đắn, hợp lòng dân, cũng như tầm quan trọng có ý<br />
nghĩa quyết định của trình độ, khả năng, bản lĩnh của<br />
văn minh hiện đại, một trung tâm kinh tế các cấp độ chủ thể chính trị (đặc biệt là người đứng<br />
- văn hÓA - xã hội ở khu vực miền Trung đầu các cấp) trong việc tổ chức thực hiện các quyết<br />
sách đó.<br />
và Tây Nguyên. Xứng đáng tầm vóc của<br />
đô thị loại I trong cả nước. Việc triển khai sâu rộng và đồng bộ QCDC ở cả 3<br />
loại hình cơ sở đã thực sự huy động được các nguồn<br />
<br />
<br />
<br />
C<br />
lực, khơi dậy và phát huy được ý chí tinh thần và các<br />
ó thể có nhiều cách tiếp cận đánh giá sự phát<br />
nguồn lực vật chất tiềm tàng trong các tầng lớp nhân<br />
triển của Đà Nẵng trong hơn 10 năm qua. Bài<br />
dân; huy động được sức mạnh tổng hợp của mọi<br />
viết này tiếp cận từ mối quan hệ biện chứng<br />
thành phần dân cư, các tổ chức xã hội cùng tiến quân<br />
giữa việc hoàn thiện thể chế chính trị và tác động của nó<br />
vào mặt trận chỉnh trang, xây dựng, phát triển thành<br />
đối với quá trình xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội. Với<br />
phố để Đà Nẵng thực sự xứng đáng là thành phố văn<br />
cách tiếp cận đó, theo chúng tôi có thể nêu lên một số<br />
minh, hiện đại.<br />
nhận định cơ bản sau:<br />
<br />
*<br />
PGS.TS., Học viện Chính trị Hành chính Khu vực III.<br />
<br />
2 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br />
Ñaø Naüng<br />
Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br />
<br />
<br />
Về phương diện này, kết quả lớn nhất và dễ nhận nâng cấp, làm mới hơn 80 km kiệt, hẻm ở nội thị và<br />
thấy nhất đó là, thành phố đã thực sự là nơi thực 460 km đường bê tông nông thôn, hơn 50.000 m2 vỉa<br />
hiện có kết quả phương châm "Nhà nước và nhân hè, kiệt, hẻm được bê tông hoá, gần 30 km mương,<br />
dân cùng làm", phát huy cao độ tính tự quản ở khu rãnh thoát nước được khơi thông và xây dựng mới.<br />
dân cư - nội dung cơ bản hàm chứa trong QCDC ở<br />
+ Cùng với việc chăm lo xây dựng kết cấu hạ tầng,<br />
xã, phường trong quá trình nâng cấp, chỉnh trang đô<br />
chỉnh trang đô thị, trên cơ sở hoàn thiện hoá thể chế,<br />
thị. Nhờ có sự bàn bạc, thảo luận dân chủ trong các<br />
cơ chế quản lý xã hội nói chung, quản lý kinh tế nói<br />
tầng lớp nhân dân ở các khu dân cư; sự thoả thuận<br />
riêng, việc triển khai thực hiện QCDC cơ sở ở khối các<br />
về lợi ích cá nhân - gia đình và lợi ích cộng đồng - xã<br />
cơ quan công quyền và khối các doanh nghiệp nhà<br />
hội mà trong việc chỉnh trang nâng cấp đô thị, thành<br />
nước đã mang lại sự thông thoáng về môi trường đầu<br />
phố đã tiến hành giải tỏa, đền bù, di dời liên quan<br />
tư, sự bình đẳng và phần nào đó là sự sòng phẳng<br />
đến 90.000 hộ dân nhưng về cơ bản không để xảy ra<br />
trong cuộc cạnh tranh về năng suất, chất lượng, nhờ<br />
hiện tượng khiếu kiện đông người vượt cấp, không<br />
đó đã kích thích sự năng động, sáng tạo của người lao<br />
những thế người dân còn tự nguyện đóng góp sức<br />
động nói chung và các chủ thể sản xuất - kinh doanh<br />
người, sức của và tham gia hoạt động giám sát trong<br />
nói riêng. Nhịp sống lao động của thành phố đang<br />
quá trình đó.<br />
bừng lên với giai điệu mới - năng động, sáng tạo với<br />
Có thể nói mở rộng dân chủ, tăng cường tự quản tâm thế của những “chủ nhân ông”.<br />
ở khu dân cư là cách thức khơi dậy các nguồn lực cơ<br />
Hai là, cải cách đồng bộ các yếu tố thể chế kinh tế thị<br />
bản tạo nên những công trình trọng điểm về kết cấu<br />
trường định hướng XHCN đã góp phần nâng cao chỉ số<br />
hạ tầng, về kinh tế - xã hội, về phục vụ dân sinh của<br />
cạnh tranh nhằm thu hút đầu tư thúc đẩy sự phát triển<br />
thành phố trong những năm qua. Những cây cầu như:<br />
kinh tế - xã hội.<br />
Sông Hàn, Cẩm Lệ, Phò Nam - Hòa Bắc, những tuyến<br />
đường lớn như Nguyễn Tất Thành, Phạm Văn Đồng, Nhận thức rõ xu hướng phát triển trong bối cảnh<br />
Ngô Quyền, Trần Hưng Đạo, đường 3 tháng 2, quốc lộ hội nhập, ngay sau khi chia tách đơn vị hành chính<br />
1A (qua thành phố) mở rộng; các trung tâm bưu điện, từ tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, thành phố Đà Nẵng<br />
bệnh viện thành phố; các khu tái định cư, hạ tầng khu đã chủ động tập trung đầu tư phát triển kinh tế - xã<br />
công nghiệp Hoà Khánh, các công trình hạ thế nông hội. Theo đó, Đà Nẵng đã hướng mục tiêu phát triển<br />
thôn ở một số xã ở huyện Hoà Vang, bê tông hóa của mình vào khai thác các tiềm năng, lợi thế so sánh,<br />
kênh mương hồ Hoà Trung, Đồng Nghệ, các tuyến các thế mạnh vốn có, vận dụng linh hoạt các cơ chế,<br />
đường ở các xã, phường... là những minh chứng sống chính sách phát triển của Đảng và Nhà nước, hình<br />
động về sức người, sức của của các tầng lớp nhân dân thành các cơ chế, chính sách phát triển phù hợp với<br />
Đà Nẵng trong công cuộc phát triển thành phố, mỗi tình hình thực tế. Một trong những thành công lớn<br />
khi các chủ thể lãnh đạo quản lý có những giải pháp nhất và nổi bật đối với Đà Nẵng là đẩy mạnh đầu tư<br />
mở rộng dân chủ, tăng cường tự quản ở khu dân cư. phát triển, chú trọng đồng bộ hóa hệ thống kết cấu<br />
hạ tầng, từng bước hoàn thiện môi trường đầu tư.<br />
Các con số cụ thể sau đây cho thấy sức mạnh, tính<br />
hiệu quả của những quyết sách đúng, những cách làm Tổng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn tăng bình<br />
thực sự vì lợi ích chung - của dân, do dân, vì dân. quân 22%/năm; trong đó nguồn vốn đầu tư xây dựng<br />
cơ bản, phát triển kết cấu hạ tầng tăng gấp 7,1 lần.<br />
+ Ngân sách đầu tư mở rộng và làm mới các tuyến<br />
Nguồn vốn trên đã góp phần tích cực vào sự phát<br />
đường lớn của thành phố trong những năm qua<br />
triển và thay đổi cơ bản bộ mặt thành phố. Nhiều<br />
khoảng trên 475 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng<br />
công trình trọng điểm, công trình công cộng, văn<br />
góp hơn 150 tỷ, chiếm tỷ lệ 32,8%. Đặc biệt trong<br />
hóa, y tế, giáo dục, giao thông, thương mại, hạ tầng<br />
cuộc vận động đóng góp xây dựng cầu Sông Hàn,<br />
kỹ thuật đô thị, các khu tái định cư đã đưa vào sử<br />
cán bộ, chiến sĩ và nhân dân đã đóng góp 27 tỷ 469<br />
dụng, phục vụ tốt cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã<br />
triệu đồng, chiếm 30% tổng vốn đầu tư.<br />
hội của thành phố và khu vực.<br />
+ Theo tỷ lệ Nhà nước đầu tư 60-80%, nhân dân<br />
Với kết cấu hạ tầng được đầu tư đồng bộ đã tạo<br />
đóng góp 20-40% giá trị công trình (tuỳ theo khả<br />
nền tảng liên kết vùng, tạo động lực phát triển giữa<br />
năng của từng địa phương), thành phố đã sửa chữa,<br />
thành phố Đà Nẵng và các địa phương khác trong<br />
<br />
Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br />
Ñaø Naüng<br />
3<br />
Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br />
<br />
<br />
khu vực miền Trung. Thành phố đã triển khai trên 265 dựng chung chương trình quảng bá du lịch, đẩy<br />
đồ án quy hoạch chi tiết các khu dân cư và hơn 50% mạnh kết nối các chương trình lễ hội du lịch, lễ hội<br />
số khu dân cư đã được đầu tư hoàn thành đồng bộ. văn hóa của hai địa phương.<br />
Nhiều khu đô thị tương đối hiện đại hình thành dọc<br />
Về công tác quy hoạch, hai Sở Xây dựng phối hợp<br />
các tuyến đường Nguyễn Văn Linh, Hàm Nghi, Trần<br />
nghiên cứu, điều chỉnh quy hoạch chung Đà Nẵng và<br />
Hưng Đạo, Điện Biên Phủ, Cách mạng tháng Tám,<br />
các khu đô thị - nông thôn thuộc tỉnh Quảng Nam có<br />
Nguyễn Tất Thành, Sơn Trà - Điện Ngọc2…<br />
vị trí kề cận Đà Nẵng, bảo đảm sự hài hòa trong phát<br />
Đà Nẵng đã vượt qua chính mình bằng kết quả triển không gian đô thị, các phân khu chức năng và<br />
xếp hạng Chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) do Phòng quy hoạch sử dụng đất, kết nối hệ thống hạ tầng kỹ<br />
Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố năm thuật, các vấn đề về bảo vệ môi trường sinh thái tự<br />
2008. Sau 3 năm liên tục xếp vị trí thứ 2 về chỉ số cạnh nhiên để cùng phát triển bền vững.<br />
tranh (PCI), Đà Nẵng không chỉ vượt qua Bình Dương<br />
Đà Nẵng - Quảng Nam đã phối hợp thu hút đầu<br />
mà đã vượt qua chính mình. Nhìn ở khía cạnh phát<br />
tư, khai thác các khu vực đang phát triển mạnh thuộc<br />
triển liên kết vùng, thành phố Đà Nẵng đã hội tụ sức<br />
chuỗi đô thị và dải ven biển Đà Nẵng - Điện Nam -<br />
mạnh để trở thành thành phố động lực của khu vực<br />
Điện Ngọc - Hội An. Trong phát triển du lịch, chú<br />
miền Trung trong phát triển kinh tế - xã hội.<br />
trọng các tuyến du lịch trọng điểm Đà Nẵng - Sơn Trà<br />
Năm 2008, Đà Nẵng là đơn vị dẫn đầu cả nước về - Làng Vân, Đà Nẵng - Cù lao Chàm, Đà Nẵng - Huế…<br />
chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và là “thỏi nam châm”<br />
Thành phố Đà Nẵng phối hợp với tỉnh Thừa Thiên<br />
đang thu hút sự đầu tư mạnh mẽ về phát triển kinh<br />
Huế và Quảng Nam xây dựng chương trình du lịch<br />
tế từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Kết quả<br />
“Con đường Di sản”. Về công nghiệp và xây dựng sẽ<br />
này là do những nỗ lực cải cách hành chính, đáng chú<br />
tập trung phát triển các ngành công nghiệp kinh tế<br />
ý là mô hình “Một cửa liên thông” trong cấp phép kinh<br />
biển, các khu công nghiệp (KCN) tập trung, gắn phát<br />
doanh, tăng cường tính công khai minh bạch về chủ<br />
triển của các KCN với sự phát triển của hệ thống đô<br />
trương chính sách, mở rộng dân chủ, đi kèm một số<br />
thị, dịch vụ phục vụ cho kinh tế vùng.<br />
định hướng mang tầm chiến lược như: lựa chọn mô<br />
hình phát triển thân thiện với môi trường, cải thiện Từ kinh nghiệm đầu tư phát triển hạ tầng đô thị ở<br />
mạnh mẽ cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế mũi nhọn Đà Nẵng, các địa phương miền Trung, đặc biệt là các<br />
du lịch, dịch vụ... đã tạo ra động lực nhằm duy trì vị tỉnh phụ cận có thêm một bài học thực tế sinh động.<br />
thế cạnh tranh cho Đà Nẵng. Thành phố Đà Nẵng Các tỉnh đã biết khai thác tiềm lực sẵn có để phát<br />
đã và đang triển khai lộ trình đổi mới thông qua kế triển kinh tế. Riêng từ Bình Định đến Thừa Thiên Huế,<br />
hoạch triển khai mô hình Chính quyền đô thị. Đà trong vòng bán kính 500 km đã hình thành 5 khu kinh<br />
Nẵng tự hào là điểm “đất lành chim đậu” làm nên một tế, công nghiệp tựa vào nhau để cùng phát triển. Trên<br />
thương hiệu Đà Nẵng trong bối cảnh kinh tế đầy khó cơ sở đó, Chính phủ đã đầu tư những hạ tầng kinh<br />
khăn. Hội nhập sâu, vị thế mới - tầm cao mới.<br />
Lãnh đạo thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam<br />
đã xây dựng mối liên kết theo phương châm “Hai địa<br />
phương - một điểm đến”. Về kinh tế, hai địa phương<br />
thống nhất đầu tư phát triển thành vùng kinh tế<br />
trọng điểm của miền Trung và xây dựng Đà Nẵng,<br />
Quảng Nam thành trung tâm du lịch, dịch vụ lớn<br />
của cả nước. Đặc biệt mới đây, hai địa phương phối<br />
hợp đề xuất Trung ương xây dựng tuyến Hành lang<br />
kinh tế Đông - Tây nối Đà Nẵng - Quảng Nam theo<br />
đường 14D - Cửa khẩu Đăk Ôk - Cao nguyên Bôlôven<br />
- Sêkông - Pắcsế - Bangkok.<br />
Đối với việc hợp tác xây dựng trung tâm du lịch,<br />
dịch vụ lớn của cả nước và khu vực, trước mắt, xây Đường Bạch Đằng - Thành phố Đà Nẵng.<br />
<br />
<br />
4 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br />
Ñaø Naüng<br />
Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br />
<br />
<br />
kết chặt chẽ với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây<br />
dựng đời sống văn hoá” theo tinh thần Nghị quyết TƯ 5<br />
(khoá VIII) và được cụ thể hoá bằng Chương trình thành<br />
phố “5 không”, “3 có” là một trong những cách thức cụ<br />
thể hoá hình thức, bước đi nhằm tạo lập một đô thị văn<br />
minh, hiện đại phù hợp với tình hình cụ thể của địa<br />
phương.<br />
Có thể còn những ý kiến, những đánh giá khác<br />
nhau về các chương trình “thành phố 5 không”<br />
(không có hộ đói, không có người mù chữ, không có<br />
người lang thang xin ăn, không có người nghiện ma<br />
Một góc thành phố Đà Nẵng ngày nay. tuý trong cộng đồng, không có giết người để cướp<br />
tế - xã hội cơ bản trị giá từ hàng ngàn tỷ đồng đến của), “3 có” (có nhà ở, có việc làm và có nếp sống văn<br />
hàng tỷ đô-la như: Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Hầm hóa, văn minh đô thị). Nhưng từ thực tế, có thể khẳng<br />
đường bộ Hải Vân, đường Trường Sơn công nghiệp định các chương trình ấy đã được đông đảo các tầng<br />
hóa từ Quảng Bình đến Kon Tum… Cách Đà Nẵng 70 lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng, tích cực thực hiện.<br />
km, khu kinh tế mở Chu Lai (Quảng Nam), khu công Nhờ đó, bộ mặt thành phố, đời sống xã hội đã không<br />
nghiệp Dung Quất (Quảng Ngãi) với hàng chục cơ ngừng đổi thay theo hướng văn minh, tiến bộ. Đà<br />
sở công nghiệp nhanh chóng lấp đầy, khẳng định là Nẵng là một trong hai địa phương đầu tiên của cả<br />
hai trung tâm kinh tế mở và công nghiệp lọc dầu duy nước đã phổ cập trung học cơ sở, đến nay 47/56 xã,<br />
nhất của đất nước. Với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế phường hoàn thành phổ cập giáo dục bậc trung học;<br />
mạnh mẽ của Đà Nẵng khi hướng về các ngành kinh đã kiên cố hoá các trường học, xây dựng trường PTTH<br />
tế như công nghiệp và dịch vụ, du lịch... đang làm nên chất lượng cao - nơi đào tạo nguồn nhân lực có hàm<br />
động lực, tạo thế và lực để nhanh chóng làm đổi thay lượng trí tuệ cao phục vụ sự nghiệp CNH - HĐH thành<br />
cơ cấu của cả vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Đà phố trong tương lai. Thành phố cũng đã có 36 trường<br />
Nẵng đã và đang hội nhập sâu với vùng kinh tế trọng đạt chuẩn quốc gia, 47 trạm y tế xã, phường đều có<br />
điểm miền Trung với vị thế mới, tầm cao mới. bác sĩ chăm sóc sức khỏe nhân dân; có 80% hộ gia<br />
đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, 37% thôn, 44%<br />
Ba là, cùng với việc tạo động lực thúc đẩy kinh tế<br />
khối phố đạt tiêu chuẩn thôn, khối phố văn hóa. Tăng<br />
phát triển, đổi mới nhân tố chính trị theo hướng dân<br />
cường chia sẻ công tác chăm lo các đối tượng chính<br />
chủ hóa đã góp phần nhân đạo hoá các quan hệ xã hội<br />
sách xã hội, nâng tầm cao mới trong giáo dục - đào<br />
Trên cơ sở nâng cao thu nhập bình quân của mọi tạo và từ dự án Làng đại học Đà Nẵng đã nâng tầm<br />
người dân, những chính sách xã hội của Đảng và Nhà thành lập một trường đại học quốc tế gắn với phát<br />
nước không những được các cấp chính quyền quan triển các dịch vụ đáp ứng nhu cầu đời sống, dịch vụ<br />
tâm mà còn trở thành hành động chung của toàn thể chất lượng cao.<br />
xã hội, nhất là các chủ thể kinh tế. Thực hiện tốt chủ<br />
Chương trình xoá đói, giảm nghèo đã đạt được<br />
trương “nội lực là chủ yếu, ngoại lực là quan trọng”,<br />
những thành tựu đáng kể. Qua 4 năm (2001-2004),<br />
thành phố Đà Nẵng đã chú trọng thu hút nguồn vốn<br />
toàn thành phố đã giảm được 9.584 hộ nghèo, bình<br />
đầu tư trong và ngoài nước. Ngoài các thành công về<br />
quân hàng năm giảm 2.369 hộ. Trong 10 năm, thành<br />
mặt kinh tế, thành phố Đà Nẵng đã quan tâm và chú<br />
phố đã tạo việc làm cho gần 27 vạn lao động, giảm tỷ<br />
trọng giải quyết hợp lý các vấn đề xã hội thông qua<br />
lệ hộ nghèo còn dưới 7%. Thành phố không chỉ giải<br />
thành công bước đầu của chương trình “Thành phố<br />
quyết cơ bản cái ăn cho các hộ nghèo mà đã từng<br />
5 không”, “Thành phố 3 có”, thực hiện chủ trương an<br />
bước giải quyết các yêu cầu về nhà ở, học hành, chăm<br />
dân, chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm”,<br />
sóc sức khỏe, đi lại, sinh hoạt văn hóa nhất là đối với<br />
mục tiêu phát triển bền vững… Đây là một trong<br />
đồng bào các xã miền núi và các xóm nghèo trong<br />
những nền tảng mang lại cho Đà Nẵng hình ảnh một<br />
thành phố. Ngành y tế được đầu tư mở rộng cả về quy<br />
thành phố yên bình, trật tự, văn hóa.<br />
mô và chất lượng, nhiều bệnh viện được xây dựng<br />
Dân chủ hóa, thực hiện dân chủ ở cơ sở được gắn mới khang trang, hiện đại; số giường bệnh từ 1.700<br />
<br />
Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br />
Ñaø Naüng<br />
5<br />
Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br />
<br />
<br />
vào năm 1997, đến nay tăng lên 2.200 giường, ngân hóa phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân<br />
sách đầu tư cho y tế từ 38 tỷ đồng/năm đã tăng lên kiểm tra” thành các quy chế sát hợp với tình hình<br />
200 tỷ đồng/năm… Thông qua các hoạt động nhân địa phương. Từ chương trình cải cách thủ tục hành<br />
đạo, tình người, tình dân, tình Đảng ngày thêm ân chính theo cơ chế “1 cửa” triển khai năm 2004, thực<br />
tình, trung thực - nghĩa hiệp, sâu đậm hơn. hiện thí điểm vào năm 2006 và triển khai trên diện<br />
rộng đã giải quyết hơn 90% hồ sơ của nhân dân và<br />
Bốn là, qua 10 năm thực hiện quy chế dân chủ cơ sở,<br />
các tổ chức, được trả đúng, trước ngày hẹn, giảm bớt<br />
kết quả rõ nhất là đã làm chuyển biến rõ rệt trong nhận<br />
phiền hà cho nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi và hỗ<br />
thức về dân chủ và dân chủ hóa thể chế chính trị cũng<br />
trợ kịp thời cho nhân dân trong việc giải quyết các<br />
như chuyển biến trong hoạt động thực tiễn của các cấp<br />
thủ tục hành chính, đồng thời tạo ra cơ chế giám sát<br />
ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận tổ quốc và các đoàn<br />
quá trình giải quyết hồ sơ của các cơ quan chuyên<br />
thể, cán bộ, đảng viên, công chức và nhân dân.<br />
môn ở xã, phường. Đến nay, đã có 1.791 khu dân cư<br />
Thông qua chương trình hoạt động, tại các cuộc xây dựng quy ước, hương ước theo các nội dung thực<br />
họp của tổ dân phố, có nơi đã thu hút tới 90% người hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, việc lấy ý kiến của nhân<br />
dân dự họp, tham gia ý kiến đóng góp xây dựng, phát dân được thực hiện nghiêm túc, theo đúng quy trình<br />
biểu sôi nổi, thẳng thắn, tạo thêm nhiều động lực mới của quy chế dân chủ ở xã, phường.<br />
thúc đẩy việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh<br />
Nằm trong chương trình thực hiện quy chế dân<br />
tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh trên địa<br />
chủ cơ sở, việc Thành ủy Đà Nẵng triển khai thành<br />
bàn. Công tác quy hoạch, chỉnh trang đô thị, giải tỏa<br />
công việc lấy phiếu tín nhiệm đối với Chủ tịch HĐND,<br />
đền bù, bố trí tái định cư rất ít trường hợp khiếu kiện<br />
UBND xã, phường một cách khách quan cũng đã<br />
đông người, vượt cấp, tính tự quản của cộng đồng<br />
khiến dư luận đồng tình ủng hộ. Qua đó, chức danh<br />
dân cư được phát huy. Điều đáng mừng là trong 3 loại<br />
Chủ tịch HĐND có 39 trường hợp được lấy phiếu tín<br />
hình thực hiện dân chủ cơ sở, loại hình dân chủ cơ<br />
nhiệm, trong đó 25 trường hợp đạt tỷ lệ từ 90-100%;<br />
sở ở xã, phường đã được các địa phương, ban, ngành<br />
14 trường hợp đạt tỷ lệ 70-80%. Riêng chức danh<br />
triển khai đạt hiệu quả cao.<br />
Chủ tịch UBND có 42 trường hợp được lấy phiếu tín<br />
Tại 56/56 xã, phường đã thành lập được Ban Chỉ nhiệm, trong đó 34 trường hợp có số phiếu từ 90-<br />
đạo triển khai thực hiện dân chủ ở cơ sở, Ban Thanh 100%, 8 trường hợp đạt 70-80%. Trong công tác tiếp<br />
tra nhân dân đề ra nội dung hoạt động và cụ thể dân, lãnh đạo các địa phương đã đến tận nơi để gặp<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Thành phố Đà Nẵng nhìn từ bán đảo Sơn Trà.<br />
<br />
<br />
6 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br />
Ñaø Naüng<br />
Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng<br />
<br />
<br />
dân giải quyết cụ thể từng trường hợp, hạn chế khiếu chính, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, góp phần<br />
kiện vượt cấp, khiếu kiện đông người. Công tác hòa thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng –<br />
giải ở cơ sở có nhiều chuyển biến, đã củng cố 2.556 tổ an ninh của thành phố.<br />
hòa giải. 10 năm qua đã thụ lý 18.130 vụ việc (trong<br />
Tuy nhiên, để việc thực hiện chỉ thị đạt hiệu quả,<br />
đó hòa giải thành công 16.058 vụ việc, đạt 88,57%),<br />
đồng đều hơn trong thời gian đến, các địa phương, ban,<br />
góp phần ngăn chặn các mâu thuẫn phát sinh từ cơ<br />
ngành cần chú trọng đến một số công tác trọng tâm,<br />
sở, giữ gìn sự đoàn kết gắn bó trong cộng đồng dân<br />
đó là: Việc kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ thường<br />
cư, đảm bảo giữ vững an ninh chính trị và trật tự an<br />
xuyên tiếp xúc với dân không để xảy ra tình trạng cán<br />
toàn xã hội...<br />
bộ quan liêu, tham nhũng, lãng phí; cần phải gắn thực<br />
Đáng chú ý là việc kiện toàn bộ máy, đổi mới cơ hiện quy chế dân chủ với nhiệm vụ phát triển kinh tế -<br />
chế quản lý tại 18 sở ngành, 7/7 quận, huyện thực xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh, gắn việc thực<br />
hiện khoán biên chế và chi phí quản lý hành chính, hiện dân chủ cơ sở với công tác xây dựng, chỉnh đốn<br />
279/340 đơn vị sự nghiệp được giao quyền tự chủ tài Đảng, cải cách thủ tục hành chính; coi việc thực hiện<br />
chính. Nhờ đó, vai trò làm chủ, tinh thần trách nhiệm, quy chế dân chủ là nghĩa vụ, công việc hằng ngày của<br />
ý thức tiết kiệm của cán bộ công chức được nâng lên mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân; tăng cường công<br />
rõ rệt, tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ công chức tác kiểm tra tại cơ sở, ban, ngành, đơn vị các cấp để việc<br />
yên tâm công tác; hằng năm, các cơ quan công quyền xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở đi vào nền<br />
đã trực tiếp giải quyết hơn 90% đơn thư khiếu nại tố nếp, hoạt động có chiều sâu hơn trong thời gian đến...<br />
cáo của công dân theo đúng thẩm quyền; 100% đơn<br />
Sẽ là chưa đầy đủ khi đề cập đến những tác động<br />
vị trực thuộc ngành, quận, huyện thành lập được Ban<br />
tích cực của việc dân chủ hóa các nhân tố chính trị<br />
Thanh tra nhân dân, 98,5% cơ quan tổ chức được hội<br />
và các quá trình chính trị ở thành phố Đà Nẵng trong<br />
nghị cán bộ công chức...<br />
công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội với<br />
Dân chủ hóa, đổi mới hệ thống chính trị theo những chiều cạnh đã đề cập trên, song dẫu sao đó<br />
hướng mở rộng dân chủ và cụ thể là việc triển khai cũng là những vấn đề cốt yếu của chủ đề. Bằng những<br />
thực hiện QCDC ở cơ sở, đã thực sự mang lại sự đổi cảm nhận trực quan và những số liệu thu thập với sự<br />
mới quan điểm và phong cách lãnh đạo theo hướng phân tích lý trí, chúng ta có thể khẳng định rằng: Dân<br />
phát huy dân chủ trong các tầng lớp dân cư; phát chủ hóa, không ngừng đổi mới và hoàn thiện hệ thống<br />
động và xây dựng trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo và chính trị đã, đang và sẽ là một trong những nội dung,<br />
công chức các cấp của thành phố phong cách làm giải pháp cơ bản nhằm phát huy nguồn lực con người,<br />
việc thực sự “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân các nguồn lực xã hội trong quá trình đô thị hóa trên địa<br />
và có trách nhiệm với dân”. Việc chủ động tổ chức đối bàn thành phố; góp phần quan trọng trong việc tạo lập<br />
thoại trực tiếp giữa lãnh đạo chủ chốt của thành phố một thành phố Đà Nẵng - phát triển vượt bậc cả về quy<br />
với các tầng lớp nhân dân, thành tâm nghe dân phát mô, tầm vóc và diện mạo. Điều quan trọng là các chủ<br />
biểu nguyện vọng, từ đó tập trung giải quyết tích cực, thể lãnh đạo, quản lý các cấp, đặc biệt là đội ngũ chủ<br />
kịp thời những vấn đề bức xúc đối với người dân ở chốt phải “có tầm, có tâm” để tổ chức thực hiện. Được<br />
cơ sở; việc các cuộc họp của HĐND thành phố, đặc nhân dân đồng tình ủng hộ, tích cực hưởng ứng đó<br />
biệt là các buổi trả lời chất vấn của lãnh đạo các cơ là sự biểu hiện sinh động về tính dân chủ của một<br />
quan Nhà nước được truyền hình trực tiếp để nhân quyết sách và đó là cội nguồn sức mạnh để Thành<br />
dân theo dõi, tham gia góp ý kiến và giám sát... đã tạo phố lập nên những kỳ tích mới trong công cuộc xây<br />
nên sự đồng thuận giữa Đảng với Dân trong các quyết dựng và phát triển xã hội mới, vì mục tiêu “Dân giàu,<br />
sách chính trị có liên quan đến các vấn đề “quốc kế, dân nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.<br />
sinh” của thành phố trong những năm qua. Đó là nền<br />
H.T.S.<br />
tảng sức mạnh, là động lực bên trong để thành phố<br />
có thể giải quyết một cách cơ bản, vững chắc những CHÚ THÍCH<br />
vấn đề tưởng chừng như chưa thể giải quyết được Niên giám Thống kê, nguồn từ http:/www.cucthongke.<br />
1.<br />
<br />
trong điều kiện trước mắt. Cách thức triển khai quy danang.gov.vn, (Đà Nẵng, 2007).<br />
chế theo hướng sát dân, gần dân hơn nên đã giảm 2.<br />
Từ giữa năm 2010 là đường Hoàng Sa và đường Trường<br />
bớt nhiều phiền hà trong việc cải cách thủ tục hành Sa.<br />
<br />
<br />
Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi<br />
Ñaø Naüng<br />
7<br />