Sự sát khít của khối vật liệu theo các vị trí thành ống tủy được trám bít bằng hệ thống Obtura II

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> SỰ SÁT KHÍT CỦA KHỐI VẬT LIỆU THEO CÁC VỊ TRÍ THÀNH<br /> ỐNG TỦY ĐƯỢC TRÁM BÍT BẰNG HỆ THỐNG OBTURA II<br /> Trịnh Thị Thái Hà, Trương Thị Hiếu Hạnh<br /> Viện đào tạo Răng Hàm Mặt - Trường Đại học Y Hà Nội<br /> <br /> Nghiên cứu nhằm đánh giá sự sát khít của khối vật liệu được trám bít bằng hệ thống Obtura II ở vị trí 1/3<br /> chóp và vị trí tận hết chiều dài làm việc của ống tủy trên phim Xquang và các lát cắt ngang chân răng sau<br /> khử khoáng dưới kính hiển vi điện tử. Phương pháp: cắt ngang mô tả. Kết quả cho thấy, trên phim Xquang:<br /> có 10,3% khoảng trống nằm ở trung tâm khối vật liệu ở vị trí 1/3 cuống và 89,7% không có khoảng trống<br /> giữa khối vật liệu. Trên các lát cắt ngang ở vị trí chiều dài làm việc và 1/3 chóp răng 100% có khoảng trống<br /> nằm ở chu vi hoặc trung tâm khối vật liệu với đường kính khoảng trống từ 5 - 70µm. Sự khác biệt không có ý<br /> nghĩa với p = 0,271 > 0,05. Kỹ thuật hàn nhiệt ba chiều bằng hệ thống Obtura II có sự sát khít tốt với thành<br /> ống tủy.<br /> <br /> Từ khóa: trám bít ống tủy, ống tủy, Obtura II<br /> <br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Việc trám bít kín ống tủy đóng vai trò quan sự (2009) khi tiến hành chụp cắt lớp theo<br /> trọng trong điều trị nội nha, giúp ngăn chặn đường xoắn ốc (SCT) nhằm đo thể tích khối vật<br /> các vi gãy và sự xâm nhập của dịch quanh liệu trong lòng ống tủy của các kỹ thuật Therma-<br /> cuống răng vào hệ thống ống tủy, ngăn cản fil, System B, Obtura II và lèn ngang cho kết<br /> sự tái viêm nhiễm và thiết lập môi trường vi quả: thể tích khối vật liệu giảm dần từ 93,7%,<br /> sinh thuận lợi cho quá trình phục hồi các 93,3%, 84,8% và 80,4% tương ứng với các<br /> thương tổn. Nhiều kỹ thuật trám bít ra đời nhóm sử dụng kỹ thuật System B, Thermafil,<br /> nhằm đạt được mục đích trên, trong đó có kỹ Obtura II và lèn ngang [4].<br /> thuật hàn nhiệt ba chiều với hệ thống Obtura Đánh giá mức độ kiểm soát chất trám bít ở<br /> II. Năm 1967, Schilder [2] đã giới thiệu kỹ vùng cuống, nghiên cứu của N. Tani - Ishii và<br /> thuật trám bít gutta - percha ấm thay cho kỹ cộng sự (2003) cho biết có 5,9% trường hợp<br /> thuật lèn ngang kinh điển. Nghiên cứu của quá cuống khi dùng hệ thống này. Nghiên cứu<br /> Weller và cộng sự (1997) khi so sánh hiệu quả của Lumnije Kqiku và cộng sự (2006) cho thấy<br /> đáp ứng với thành ống tủy của ba kỹ thuật: lèn không có trường hợp nào trám bít quá cuống<br /> ngang, hệ thống Obtura II và Thermafil cho khi sử dụng hệ thống Obtura II, tốt hơn so với<br /> thấy hệ thống Obtura II đạt tỷ lệ cao nhất, hầu kỹ thuật Thermafil và Ultrafil [5].<br /> như không xuất hiện khoảng trống giữa khối Mục đích của trám bít kín ống tủy nhằm<br /> chất trám bít, tạo thành một khối vật liệu liên ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn nên các<br /> tục. Tuy nhiên, nghiên cứu của Anbu và cộng nhà khoa học đều quan tâm tới việc hạn chế<br /> độ lớn các vi nứt xảy ra ở hệ thống ống tủy.<br /> Nghiên cứu của Gin - ichiro Hata (1995) cho<br /> Địa chỉ liên hệ: Trương Thị Hiếu Hạnh - Viện đào tạo thấy không có sự khác biệt nào giữa các<br /> Răng Hàm Mặt - Trường Đại học Y Hà Nội<br /> nhóm sử dụng các kỹ thuật khác nhau như<br /> Email: hospitalvn@gmail.com<br /> Ngày nhận: 13/3/2013 Thermafil, Obtura II, Ultrafil [7]. Nghiên cứu<br /> Ngày được chấp thuận: 30/10/2013 của Venturi và cộng sự (2004) cho biết độ lớn<br /> <br /> <br /> TCNCYH 85 (5) - 2013 17<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> của các vi nứt trên các mẫu được trám bít cây lèn thứ hai 2 - 3mm.<br /> bằng hệ thống Obtura II thấp hơn so với các Cây lèn thứ 4: vừa miệng ống tủy.<br /> mẫu sử dụng kỹ thuật lèn dọc ấm Schilder và Trộn xi măng trám bít AH 26.<br /> các mẫu được trám bít bằng Touch‘N Heat. Dùng cây trâm chuẩn bị ống tủy sau cùng<br /> Nghiên cứu của Shipper (2004) cho thấy hệ đã đánh dấu, lấy một lượng nhỏ xi măng phía<br /> thống Obtura II có độ vi nứt lớn nhất sau 30 đầu và đưa vào ống tủy tới đủ chiều dài và<br /> ngày so với các hệ thống Simplifill, Fibrefill. xoay ngược chiều kim đồng hồ để phần xi<br /> Nghiên cứu của Lê Hồng Vân (2001) khi so măng dính đều trên thành ống tủy ở 1/3 chóp.<br /> sánh hệ thống Obtura II và bộ lèn nhiệt tay Nhúng côn chính vào xi măng trám bít AH<br /> Touch ‘N Heat trên lâm sàng cho biết tỷ lệ 26 khoảng 3 - 4mm đoạn cuống và đưa vào<br /> thành công lần lượt là 92,31% và 88,5% [10]. ống tủy. Làm nóng cây truyền nhiệt cắt đoạn<br /> Chúng tôi thực hiện đề tài nghiên cứu với gutta- percha thừa ở sát miệng ống tủy.<br /> mục tiêu: Dùng cây lèn thứ 4 nén phần gutta mềm<br /> hướng về phía cuống răng. Làm nóng cây<br /> 1. Đánh giá sự đồng đều của khối vật liệu<br /> truyền nhiệt, đưa sâu vào khối gutta - percha<br /> trên phim Xquang.<br /> 2 - 3 mm và cắt bỏ đoạn gutta - percha này.<br /> 2. Đánh giá sự sát khít của khối vật liệu<br /> Dùng cây lèn thứ 3 nén phần gutta - percha<br /> theo các vị trí thành ống tủy trên các lát cắt<br /> hướng về phía cuống và giữ trong vài giây.<br /> ngang dưới kính hiển vi điện tử.<br /> Tiếp tục thao tác cho tới khi đạt chiều dài của<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP cây lèn. Tiếp tục làm nóng gutta- percha và<br /> lèn dọc cho tới khi cây lèn nhỏ nhất đạt chiều<br /> 1. Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu mô tả dài cách cuống răng 2 - 3 mm.<br /> Chọn 12 răng hàm lớn được nhổ do bệnh Đưa đầu máy Obtura II vào lòng ống tủy<br /> quanh răng, thân răng còn nguyên vẹn, không và bơm từ từ gutta - percha cho tới khi khối<br /> có các tổn thương nứt hay vỡ một phần. gutta - percha mềm đạt áp lực cao tự đẩy<br /> 2. Các bước tiến hành đầu máy ra ngoài<br /> Dùng cây lèn lần lượt từ thứ 2 tới cây thứ 4<br /> 2.1. Bảo quản và thu thập đối tượng nén gutta - percha về phía cuống răng cho tới<br /> nghiên cứu khi gutta - percha trám bít tới miệng ống tủy<br /> - Các răng được thu thập, giữ trong môi Chia các răng làm 2 nhóm:<br /> trường Formalin 10%.<br /> Nhóm can thiệp: Gồm 10 răng được tạo<br /> 2.2. Tạo hình và trám bít ống tủy hình và trám bít kín ống tủy theo các bước kỹ<br /> Tạo hình ống tủy: được thực hiện bằng hệ thuật trên.<br /> thống trâm Protaper Nhóm đối chứng: gồm 2 răng trong đó 1<br /> Trám bít ống tủy: bằng hệ thống Obtura II răng được tạo hình và trám bít kín toàn bộ<br /> với các cây lèn dọc được lựa chọn phù hợp: ống tủy bằng gutta- percha mà không có xi<br /> Chiều dài của cây lèn nhỏ nhất: chiều dài măng và 1 răng được trám bít bằng xi măng<br /> làm việc trừ 2 - 3 mm. AH26, không có gutta - percha.<br /> Chiều dài của cây lèn thứ hai: ngắn hơn - Các răng được bảo quản ở môi trường<br /> cây lèn thứ nhất 3 mm. bình thường trong 7 ngày để quá trình đông<br /> Chiều dài của cây lèn thứ ba: ngắn hơn cứng của vật liệu hàn hoàn tất.<br /> <br /> 18 TCNCYH 85 (5) - 2013<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Diện tích các khoảng trống đo được trên tiêu bản (%)<br /> ——————————————————-<br /> Diện tích của toàn thể lát cắt đó<br /> Phép tính này được thực hiện bởi kính<br /> hiển vi.<br /> Số lượng các lát cắt có khoảng trống.<br /> Vị trí của các khoảng trống (nằm ở bên<br /> trong hay rìa ngoài khối vật liệu).<br /> 4. Xử lý số liệu<br /> Tất cả các số liệu được ghi nhận vào phiếu<br /> kết quả thực nghiệm và được xử lý bằng<br /> Hình 1. Các lát cắt qua chân răng phương pháp thống kê y học Epi Data 3.1 và<br /> - Đúc block: mỗi block cắt lát mỏng 3 micro- SPSS 16.0.<br /> met. Mỗi block lấy 2 tiêu bản: 1 tiêu bản nhuộm 5. Đạo đức nghiên cứu<br /> xanh Methylene và 1 tiêu bản không nhuộm.<br /> Tất cả các trường hợp nghiên cứu đều<br /> - Đánh giá sự sát khít của khối vật liệu so<br /> được thầy hướng dẫn kiểm định và đọc lại kết<br /> với thành ống tủy của các mẫu dưới kính hiển<br /> quả dưới kính hiển vi. Tất cả các lát cắt bị<br /> vi điện tử.<br /> rách do quá trình nhuộm cắt đều bị loại.<br /> 3. Đánh giá kết quả<br /> Nghiên cứu được phép của Hội đồng y<br /> Diện tích các khoảng trống hiện diện trên đức thông qua về đạo đức nghiên cứu.<br /> các lát cắt:<br /> <br /> <br /> III. KẾT QUẢ<br /> <br /> 1. Đặc điểm của nhóm răng nghiên cứu<br /> <br /> Với 12 răng gồm 35 ống tủy có độ dài trung bình là 16,91 mm (± 1,3892 mm).<br /> <br /> 2. Sự đồng nhất của khối vật liệu trên phim X- quang<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu 1. Sự đồng nhất của khối vật liệu trên phim X - quang<br /> <br /> <br /> TCNCYH 85 (5) - 2013 19<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> 3. Sự đồng nhất của khối vật liệu trên tiêu bản<br /> <br /> 3.1. Sự xuất hiện của khoảng trống<br /> Trong số 24 tiêu bản (được nhuộm và không được nhuộm) có 4 tiêu bản (chiếm 20%) có thể<br /> nhận thấy khoảng trống bằng mắt thường, sự khác biệt có ý nghĩa với p < 0,05 với kiểm định<br /> t test. Khi quan sát dưới kính hiển vi, 100% các tiêu bản đều có khoảng trống xuất hiện ở chu vi<br /> và đồng thời ở chu vi lẫn trung tâm khối vật liệu. Không có trường hợp nào xuất hiện khoảng<br /> trống riêng lẻ chỉ ở vùng trung tâm khối vật liệu. Có sự khác biệt khi quan sát bởi các phương tiện<br /> khác nhau với độ tin cậy 95% theo t - test.<br /> 3.2. Kích thước các khoảng trống trên tiêu bản<br /> Bảng 2. Kích thước các khoảng trống trên các lát cắt<br /> <br /> <br /> Vị trí lát cắt Giá trị TB (μm) Độ lệch Min (μm) Max (μm)<br /> 1/3 chóp 34,5 18,626 10 70<br /> Nhuộm<br /> Giới hạn OT 15,5 15,357 10 50<br /> <br /> Không 1/3 chóp 19,0 13,703 10 50<br /> nhuộm Giới hạn OT 11,0 7,071 5 20<br /> <br /> <br /> Kiểm định sự khác nhau giữa nhóm “không nhuộm ở vị trí 1/3 chóp” với nhóm “ nhuộm ở vùng<br /> giới hạn chiều dài làm việc” không có sự khác biệt với p > 0,05 với t - test.<br /> Kiểm định sự khác biệt giữa các nhóm kích thước còn lại ở các vị trí khác nhau nhuộm và<br /> không nhuộm nhận thấy đều có ý nghĩa với p < 0,05 bằng kiểm định Anova - test.<br /> 3.3. Vị trí các khoảng trống trên tiêu bản<br /> Toàn bộ các tiêu bản đều có khoảng trống nằm ở chu vi khối vật liệu trong mối liên kết giữa<br /> lớp thành ống tủy - xi măng hàn và giữa xi măng hàn - gutta percha. Có 6/20 tiêu bản (chiếm<br /> 30%) hiện diện khoảng trống ở trung tâm khối vật liệu giữa gutta - percha. Sự khác biệt có ý<br /> nghĩa với p < 0,05 theo t - test.<br /> <br /> <br /> IV. BÀN LUẬN<br /> được chụp X-quang để đánh giá các khoảng<br /> Nghiên cứu của chúng tôi đánh giá sự sát trống bằng mắt thường. Răng được chụp theo<br /> khít của khối vật liệu với thành ống tủy tại 2 vị trí: các góc khác nhau để hạn chế sự chồng hình.<br /> 1/3 chóp và vùng tận hết của chiều dài làm việc. Phim X-quang là phương tiện phổ biến nhất<br /> Ở vùng 1/3 chóp răng, các ống tủy thường nhằm xác định sự kín khít trên lâm sàng. Kết<br /> có dạng vây cá, chia ra nhiều ống tủy phụ và quả cho thấy có phim chụp của 2 răng (3/29<br /> ống tủy bên. Schilder nhấn mạnh nguyên ống tủy, chiếm 10,3%) xuất hiện khoảng trống<br /> nhân tái nhiễm vùng cuống phần lớn do ống nằm ở trung tâm khối vật liệu tại vị trí 1/3 giữa<br /> tủy phụ bị bỏ sót. và 1/3 cuống và 89,7% không có khoảng trống<br /> Trước khi tiến hành khử khoáng, các răng giữa khối vật liệu. Kết quả này tương tự với<br /> <br /> <br /> 20 TCNCYH 85 (5) - 2013<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Lê Hồng Vân (2001) khi nghiên cứu độ đồng (2006). Các khoảng trống này có thể được<br /> nhất của khối chất hàn trên thực nghiệm là hình thành do quá trình nhồi gutta- percha<br /> 85,19 - 92,31% [1] và nghiên cứu của Lumnije giữa các lần bơm.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Hình ảnh răng đã được khử khoáng Hình 2. Hình ảnh X-quang sau khi<br /> và cắt lát hàn ống tủy<br /> <br /> Mỗi một vị trí cắt, chúng tôi làm hai tiêu phẫu với nhiều ống tủy phụ và ống tủy bên có<br /> bản: nhuộm và không nhuộm xanh Methylene. thể là lý do của kết quả này. Kích thước<br /> Cùng với 2 răng chứng, việc chia nhóm khoảng trống dao động trong khoảng từ 5 - 70<br /> nhuộm màu cho phép tác giả có thể nhận định μm, xuất hiện ở 10 - 60% diện tích của lát cắt.<br /> được sự ảnh hưởng của hóa chất tới sự dính Các khoảng trống chủ yếu nằm ở mối liên kết<br /> kết của khối vật liệu với thành ống tủy. Kết giữa lớp ngà - xi măng hàn ống tủy, một số vị<br /> quả thu được trên tiêu bản cho thấy 100% các trí không có xi măng gắn dính. Ghi nhận hình<br /> mẫu có khoảng trống hiện diện ở chu vi và ảnh xi măng liên kết với ống ngà kiểu cài răng<br /> trung tâm khối vật liệu dưới kính hiển vi có độ lược bằng các vi nối. Kết quả nghiên cứu của<br /> phóng đại 60. chúng tôi tương tự với tác giả ElAyouti (2009)<br /> Sự hình thành các khoảng trống có thể do với kích thước trung bình các khoảng trống là<br /> các bẫy khí được tạo ra trong quá trình nhồi 30 μm và xuất hiện khoảng 37% diện tích lát<br /> gutta - percha, sự co ngót của khối vật liệu cắt [2]. Một số nghiên cứu được tiến hành với<br /> sau khi đã đông cứng hoàn toàn, tác dụng của các phương pháp khác nhau cho biết kỹ thuật<br /> hóa chất khử calci và nhuộm màu. Trong đó, Obtura II có sự sát khít tốt với thành ống tủy<br /> ở các tiêu bản nhuộm số lượng khoảng trống hơn kỹ thuật lèn ngang, Thermafil, Ultrafil.<br /> và kích thước khoảng trống lớn hơn so với<br /> V. KẾT LUẬN<br /> các tiêu bản không nhuộm. Sự khác biệt này<br /> có ý nghĩa với p < 0,05. Điều này được giải Trên phim Xquang, có 10,3% ống tủy có hiện<br /> thích do tác dụng của hóa chất sử dụng trong diện khoảng trống ở trung tâm khối vật liệu.<br /> quá trình khử khoáng và nhuộm màu răng. So Trên các lát cắt ngang qua kính hiển vi<br /> sánh giữa hai vị trí lát cắt trên các tiêu bản điện tử, mặc dù 100% hiện diện khoảng trống<br /> nhuộm và không nhuộm, vị trí 1/3 chóp tồn tại nhưng kích thước các khoảng trống này rất<br /> khoảng trống với số lượng và kích thước lớn nhỏ, có thể chấp nhận được trên lâm sàng.<br /> hơn vị trí giới hạn của ống tủy. Hình thái giải Như vậy, kỹ thuật hàn nhiệt ba chiều bằng<br /> <br /> <br /> TCNCYH 85 (5) - 2013 21<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> hệ thống Obtura II có sự sát khít tốt với thành 5. Tani Ishii N., Teranaka T. (2003). Clini-<br /> ống tủy. cal and radiographic evaluation of root canal<br /> obturation with Obtura II. Journal of endodon-<br /> Lời cảm ơn<br /> tics, 29(11). 739 - 742.<br /> Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn tới Viện đào 6. Lumnije Kqiku, Andreas Weiglein,<br /> tạo Răng Hàm Mặt, khoa Răng Hàm Mặt, Peter Städtler (2006). A comparative study of<br /> bệnh viện, Trường Đại học Y Hà Nội và TS. five different obturation techniques. Acta<br /> Lê Trung Thọ - Bộ môn Giải phẫu bệnh - Stomatol Croat, 40(1), 3 - 11.<br /> Trường đại học Y Hà Nội đã giúp đỡ chúng tôi 7. Gin-ichiro Hata, Satoko Kawazoe.,<br /> hoàn thành nghiên cứu này. Takao Toda (1995). Sealing ability of thermo-<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO plasticized gutta - percha fill techniques as<br /> assessed by a new method of determining<br /> 1. Lê Hồng Vân (2001). Nhận xét kết quả apical leakage. Journal of Endodontics, 21(4),<br /> điều trị tủy bằng phương pháp lèn nhiệt ba 167 - 172.<br /> chiều với kỹ thuật lèn tay và lèn máy Touch ’N<br /> 8. Guy Shipper and Martin Trope (2004).<br /> Heat- Obtura II. Luận văn tốt nghiệp bác sỹ In Vitro microbial leakage of endodontically<br /> nội trú bệnh viện, 28 - 31. treated teeth using new and standard obtura-<br /> 2. Schilder H (1967). Cleaning and shap- tion techniques. Journal of endodontics, 30<br /> ing canal. Dental clinics of North America, (3), 154 - 158.<br /> 708 - 720. 9. Ashraf EIAyouti, Christian Achleith-<br /> 3. Norman Weller, Frank Kimbrough & ner, Claus Löst and Roland Weiger (2005).<br /> Ronald W. Anderson (1997). A comparison Homogeneity and adaptation of a new gutta-<br /> of thermoplastic obturation techniques: adap- percha paste to root canal walls. JOE, 31(9),<br /> tation to the canal walls. Journal of Endodon- 687 - 690.<br /> tics, 23(11), 703 - 706. 10. Mohammad Hammad, Alison Qual-<br /> 4. Anbu R., S. Nandini, N. Velmurugan trough & Nick Silikas (2009). Evaluation of<br /> (2009). Volumetric analysis of root fillings using root canal obturation: A three - dimensional<br /> spiral computed tomography: an in vitro study. In vitro study. Journal of endodontics, 35(4),<br /> International endodontic Journal, 1 - 5. 541 - 544.<br /> <br /> Summary<br /> ADAPTATION OF MATERIAL COMPONENTS TO THE CANAL AT<br /> TWO POSITIONS AFTER OBTURATED WITH THE OBTURA II SYSTEM<br /> This study was to assess the adaptation of material components to the canal at two positions<br /> that include the point between third apical and the restriction of length working canal after<br /> obturated with the Obtura II system. We used radiography and electronic microscope to analyze<br /> the difference between cross sections of decalcified root canal. A cross sectional study of 12<br /> molars extracted from patients with tooth infections. The teeth were undamaged morphologically.<br /> These teeth were carefully preserved in formalin and processed for radiographic and microscopic<br /> <br /> <br /> <br /> 22 TCNCYH 85 (5) - 2013<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> studies. According to the radiographic analysis, 10.3% canals appear gaps at the central of com-<br /> ponent, at the third apical; no gap at the rest of canals. Electronic microscope data showed that<br /> 100% cross sections have a gap on the average diameter from 5 - 70 µm at both positions and no<br /> significant difference.<br /> <br /> Keyword: obturated, canal, Obtura II system<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TCNCYH 85 (5) - 2013 23<br />