Tài liệu bồi dưỡng ngạch chuyên viên cao cấp - Chuyên đề 1: Hành chính công trong xu thế phát triển

.<br /> <br /> BONOIVU<br /> . .<br /> <br /> Cf)NG HOA xA HQI C~ NGHiA VI~T NAM<br /> DQc lip - TI}' do - Hfoh phuc<br /> <br /> TAILI¥U<br /> BOI DU'ONG NG";'CH CHUYEN VIEN CAO cAp<br /> (Ban himh kem thea Quyit ajnh s6 JJ7?IQD-BNV ngay 14 thangAtnam 2013<br /> cua B(J truOng B(J N(Ji v¥)<br /> <br /> Phio I<br /> <br /> KIEN THirc NANG CAO<br /> Chuyeo tt@ 1<br /> <br /> HANH CHffiH CONG TRONG XU THE PEAT TruEN<br /> I. HANH cHiNn CONG<br /> <br /> 1. Diloo goc ttQ Iy luio<br /> <br /> "Hann chinh", theo nghia rQng, hi mQt thu~t ngu chi mQt ho~t dQng ho~c<br /> <br /> ....<br /> ...<br /> <br /> tiSn trinh chu ySu co lien quan tm nhUng bi~n phap dB tht;rc thi nhUng m\lc tieu,<br /> nhi~m V\l da duqc v~ch sfut. Khi co hai nguai trer len cimg hqp tac dB thvc hi~n<br /> mQt m\lC tieu chung rna mQt ca nhan khong lam n6i thi er do xuAt hi~n hinh thuc<br /> tho sa cua'quim ly noi chung va hanh chinh la mQt d~g cua quim IY. Nhu v~y,<br /> theo nghia rQng, hanh chinh co thB duqc dinh nghia nhu nhUng bi~n phap t6<br /> chuc va diSu hanh cua cac t6 chuc, cac nhom, cac doan thB hqp mc trong ho~t<br /> dQng cua minh dB d~t duqc m\lc tieu chung. Vi quim ly'lien quan tm nhiSu thB<br /> thuc ho~t dQng hqp mc cho nen tAt cll nhUng ai tham gia vao ho~t dQng hqp mc<br /> dSu co nghia la tham gia vao mQtd~g ho~t dQng cua quim ly - do la cong vi~c<br /> hanh chinh. Cac cau l~c bQ, cac t6 chuc chinh trj, cac hi~p hQi, truang hQc, nha<br /> thO', va ca gia dinh nfra dSu cAn dSn hanh chinh dB ~t duqc m\lc tieu ch~Iig. TAt<br /> nhien, m\lC tieu cu8i cimg Clla chfnh quySn, cua doanh nghi~p, hay cua nha<br /> truang, nha thO' khac nhau r5 r~t, song cac bi~n phap dB d~t duqc m\lc tieu chung<br /> l~ co nhiSu m~t gi6ng nhau. Vi d\l, quySn l\fc va cac Icy nang cAn duqc t6 chuc<br /> hai hoa va chi d~o ph8i hqp, nhUng m\lc tieu va lqi fch ca nhan phai duqc diSu<br /> <br /> hoa cho phu hQ'P ho~c khong chfmg l~i m\lc tieu ciing nhu 19i ich chung cua t& <br /> <br /> chilc, ... <br /> <br /> Nhu v~y, vai nghia rQng nhftt, vS m~t ly lu~, hanh chinh co m\lc dich bim<br /> dam dugc hanh vi co Ythilc va co hi~u nang d6i vai mQt bQ ph~ cac thanh vien<br /> cua t& chilc, va co thS dinh nghia hanh chinh nhu la nhUng lo~i ho~t dQng quan<br /> ly chung nhftt cua cac nhom nguai hQ'P mc vai nhau dS hoan thanh cac m\lc dich<br /> chung. Chinh nhUng d~c diSm ph& biSn nay cho chUng ta thfty hanh chinh la mQt<br /> qua trinh·t6ng hQ'P. Vai quan ni~m nhu v~y vS hanh chinh, nguai ta da: c6 gfutg<br /> khai quat hoa thanh cac hQc thuySt hanh chinh, cac nguyen t~c va cac m6i quan<br /> h~ chung rna dS d~t dugc m\lc dich chung cua t6 chilc, cac nha hanh chinh va<br /> cac t6 chilc khac nhau dSu phai tuan theo. Vi v~y, Til diSn Hanh chinh cong l da:<br /> dinh nghia mQt cach t6ng quat "hanh chinh la tiSn trinh rna theo do cac quySt<br /> dinh va chinh sach cua t& chilc dugc thvc hi~n".<br /> <br /> Theo nghia h~p "Hanh chinh" dugc nhiSu hQc gia xem la ho~t dQng<br /> ·quan ly cac cong vi~c cua nha nuac, xuftt hi~n cling vai nha nuac. 0 Trung<br /> Qu6c, hai chii "hanh chinh" co mQt lich su lau dai. Trong bQ "Ta truy~n" viSt<br /> cach day han 2000 nam da: dUng cac tir "hanh kY chinh sv", "hanh kY chinh<br /> l~nh" dS chi nhUng ho~t dQng co lien quan dSn nha nuac va quySn Ivc nha nuac.<br /> Theo nghia nay hanh chinh thuang di kern vai khai ni~m cong - hanh chinh<br /> congo<br /> Hanh chinh cong la khoa hQc nghien cUu cac quy lu~t quan ly co hi~u<br /> qua nhUng cong vi~c xa: hQi cua cac t6 chilc hanh chinh nha nuac. Dinh nghia<br /> nay lam n6i b~t dugc vai tro chu ch6t cua cua cac t& chilc hanh chinh nha nuac<br /> trong h~ th6ng cac ly thuySt vS hanh chinh cong, lam n6i b~t dugc ban chftt cua<br /> khoa hQc hanh chinh cong la tim ra nhiing quy lu~t v~ hanh khach quan trong<br /> ho~t dQng quan ly cua bQ may hanh chinh nha nuac.<br /> NQi dung cua khoa hQc hanh chinh cong bao gam: Hanh chinh cong ph6<br /> thong; va hanh chinh cong chuyen sau. Nhi~m V\l cua hanh chinh cong ph6<br /> thong con gQi hanh chinh hQc co ban (hay ly lu~) la v~ch ra nhUng quy lu~t co<br /> ban nhftt trong quan ly hanh chinh. Nhi~m V\l cua hanh chinh cong chuyen sau la<br /> nghien cUu nhUng quy lu~t trong qUID ly hanh chinh (] nhUng linh vvc chuyen<br /> nganh.<br /> 2. Dlfm goc dQ th1!c tiSn<br /> <br /> 1<br /> <br /> Ralph C. Chandler & Jack C. Plano, D/ili hQc Western Michigan, Anh,<br /> <br /> Too ban Ian 2,<br /> <br /> 1988.<br /> <br /> 2<br /> <br /> .<br /> <br /> Hanh chinh cong, thea Til di~n v~ hanh chinhl, la "tiSn trinh rna thea do<br /> cac nguBn l\Ic cong va nhan S\I dugc t8 chuc va phai hqp d~ thiSt kS, th\Ic hi~n<br /> va quan 1y cac chinh sach congo Hanh chinh cong dugc d~c trung bOi mQt h~<br /> thang thu l~i ban gifty, cac ho~t QQng co ph~ vi rQng, va d~c bi~t la tnich nhi~m<br /> hanh chinh rftt khac bi~t".<br /> <br /> ..<br /> <br /> :<br /> <br /> Khai ni~m "hanh chinh cong" xuftt hi~n va dugc su d1}l1g rftt ph8 biSn b<br /> . cac nuac co n~n kinh tS thi wOng phat tri~n m~nh, nai rna khu V\IC tu nhan<br /> dong vai tra quan trQng. "Hanh chinh cong" la mQt khai ni~m d~ phan bi~t vai<br /> "hanh chinh tu". S\I khac nhau can ban a day nb a hai khai ni~m "cong" va<br /> "tu". Hanh chinh cong la ho~t dQng cua Nha nuac, cua cac co quan nha nuac,<br /> mang tinh quy~n l\Ic nha nuac, su d1}l1g quy~n 1\Ic nha Ruac d~ quim 1y cong<br /> vi~c cong cua nha nuac nhb ph\lc V\l 19i ich chung hay Igi ich hqp phap cua<br /> cac cong dan. Nhu v~y, hanh chinh cong bao ham toan bQ cac co quan thuQc<br /> chinh quy~n cua bQ may hanh phap tir trung uang tai cac cftp chinh quy~n dia<br /> . phuong, toan bQ cac th~ chS, ho~t oQng va nhan S\I cua bQ may nay.<br /> Trong tir oi~n "Phap - Vi~t, Phap 1u~t va Hanh chinh,,2, oinh nghia Hanh<br /> chinh cong (Administration publique) " ... la t8ng th~ cac t8 chuc va qui chS ho~t<br /> dQng cUa bQ may hanh phap co trach nhi~m quan 1y cong vi~c hang ngay cua<br /> nha mrac do cac co quan cO tu cach phap nhan cong quy~n tiSn hanh bfutg<br /> nhiing van ban duOi 1u~t o~ gift gin ~t 1\1 cong, bao v~ quy~n 19i cong va ph\lc<br /> V\l nhu cAu hang ngay cua cong dan. vOi y nghia hanh chinh nha nuac (hanh<br /> chinh cong, hay hanh chinh quac gia), no la mQt h~ thang chuc nang cua nha<br /> nuac bilO oam th\IC thi quy~ hanh phap va ho~t oQng lien t\lC cua bQ may nhfl<br /> nuac, cac cong sa. N~n hanh chinh ding co nghia la toan bQ cac cong sa va<br /> cong chuc o~t duai quy~n quan 1y cua Chinh phu, Thu tu6ng Chinh phu va cac<br /> BQ truOng.,,3 .<br /> Tom l~i, Hanh chinh cong 1a hinh thuc ho~toQng hanh chinh chu ySu, bao<br /> quat, gfut vOi S\I tBn ~i quy~n 1\Ic va ho~t oQng cua bQ may nha nuac vOi nhiing<br /> o~c trung chung 1a:<br /> - M\lc tieu chu ySu cUa hanh chinh cong la ph\lc V\l nhan dan trong khi<br /> m\lc tieu chu ySu cua hanh chinh tu la oQng co Igi nhu~. Th~ chi ngay nay tu<br /> nhan tham gia ngay cang nhi~u'vao cac cong vi~c cung cftp dich V\l cong thi m\lc<br /> <br /> IRalph C. Chandler & Jack C. Plano, The public Administration dictionary, Second edition, MichiganUniversity,<br /> 1988<br /> 2 £)oan Tn;mg Truyen (chit bien)<br /> 3 £)oan Tr9ng Truyen, Til diSn Phap - Vi~ Phap l~t - Hanh chinh, 1992, tr.26<br /> <br /> 3<br /> <br /> tieu ea ban va eu6i eimg vful khong phai la ph\le V\l nhan dan rna la J(1i nhuq,n<br /> kinh ti Chinh sv "thiiu v&ng" eua dQng ea 19i nhu~ - mQt ySu t6 4io nen thanh<br /> eong eua khu V\le tu nhan eiing lam giam di d.t nhiSu tinh hi~u qua va hi~u nang<br /> eua hanh ehinh eong. Bay la dij,ediSm quan trQng nhAt mang tinh chAt truySn<br /> th6ng eua hanh ehinh eong;<br /> - BQ may hanh ehinh eong la mQt bQ may dij,e bi~t ea v~ ph~m vi, tAm CO',<br /> eiing nhu sv da d~ng eua cae ho~t dQng rna ehinh phu thve hi~n. Cae ~p doan ill<br /> nhan da' qu6e gia, eho diJ. co ti~m Ive 100 d~n bao nhi~u eiiI?-g khong thS saM<br /> duge vai tftm cava qui mo va mue dQ da d~g trong ho~t dQng eua hanh ehinh<br /> eong. Han nua, ho~t dQng eua hanh ehinh eong co anh hUOng 100 d6i vai toan<br /> bQ ea eAu kinh t~ - xii hQi eua mQt qu6e gia;<br /> - Ph~ vi ho~t dQng eua cae nha haM ehinh eong bi di~u ti~t rAt ehij,t ehe<br /> trong ~uon kh6 eua phap lu~t, trong khi cae nha hanh ehlnh ill co mue dQ "co<br /> gian" nhi~u han nhfun d~t duge m\le tieu eu6i eimg, miSn la cae ho~t dQng eua<br /> .hQ khong vi ph~ hoij,e eh6ng l~i phap l~t;<br /> ,<br /> <br /> - Cae kY nang da ~g trong cae ho~t dQng eua Chinh phu trung uang va<br /> cae e~p ehinh quy~n dia phuang thuOng rQng han r~t nhi~u so vai cae kY nang<br /> ehuyen sau trong ho~t dQng eua cae doanh nghi~p ill nhan;<br /> - Hang hoa eong eQng va cae dieh V\l eong rna hanh ehinh eong eung dp<br /> khong duge trao d6i tren thi truOng, va theo gia thi wOng vi chUng duge tili trg<br /> ill ngan saeh nha nuae va khong vi dQng ea 19i nhu~;<br /> - Khae vm hanh ehfnh ill, khi co thS dS dang daM gia 19i nhu~ eua<br /> doanh nghi~p b§ng phep so saM chi phi vai k~t qua, trong hanh ehinh eong,<br /> khong co sv so saM trve ti~p giua chi phi vai gia tri cae dieh V\l eong rna cae ea<br /> quan eua ehinh phu eung cAp;<br /> - Trong linh V\le ra quy~t dinh, cae doanh nghi~p ill nhan co mQt lue<br /> lugng khaeh hang h~ eh~, ph\l thuQe hoan toan van linh vge ho~t dQng kinh t~<br /> eua doanh nghi~p. Nguge l~, hanh ehinh eong co mQt lve lugng "khaeh hang"<br /> dong dao nhAt - do la nhUng ilgum dong thu~ t~o nen ngan saeh eua nha nuae va<br /> co quy~n duge hUOng th\l cae djeh V\l do nha nuae eung cAp;<br /> - BiSm khae nhau quan trQng giua hanh ehinh eong va hanh ohinh tu<br /> ehinh lit mue' dQ eong khai co lien quan d~n vi~e thve thi cae ho~t dQng hanh<br /> ehinh. Nhi~u quy~t diM eua cae nha hanh ehinh eong chi co thS duge hinh thanh<br /> sau khi nghe y ki~n phan hc3i eua eong chung va trong sv d6i pho vm "quySn<br /> duge bi~t" eua eong chUng;<br /> 4<br /> <br /> .<br /> <br /> - D~c diSm ph6 biSn ar~t nhiSu nuac tren thS giai la s,! t6n 4ti Clla mQt h~<br /> th6ng hanh chinh cong c6ng kSnh, quan lieu va kern hi~u qua. Do la diSm khac<br /> nhau ph6 biSn, vira la diSm m~, nhung cling vira la diSm ySu cua hanh chinh<br /> cong so vai hanh chinh tu.<br /> <br /> n.1IANH CHiNn CONG TRONG XU THE PHAT TRIEN eVA xA<br /> HQI<br /> <br /> .<br /> <br /> 1~ Xu btr6'ng toan e§u boa va s,! e~nb tranb<br /> <br /> . Nhiing thay d6i nhanh chong trong khu VVC tu cling vai nh~ thuc cho<br /> rfutg s,! quan ly va hi~u qua quan ly cua khu V1JC cong co anh huang r~t Ian d6i<br /> vai ho~t dQng cua khu V1JC tu cling la nhiing nguyen nha? d~n dSn s,! thay d6i<br /> cach thuc quan ly trong khu V1JC cong va s,! ra dai cua mo hinh quan ly cong<br /> maio<br /> Trong nhiing nam gfut day, nhiing thay d6i nhfun tang cuang tinh c~<br /> . tranh trong nuac va qu6c ts a khu V1JC tu diSn ra ngay cang m~ me keo theo<br /> nhiing thay d6i co ban trong quan ly va nhan s,! cua cac t6 chuc cua khu V1JC<br /> nay. Vi~c nay d~t ra nhiing yeu cftu mai doi hoi S,! thay d6i tuang irng trong<br /> phuang thuc quan ly cua khu V1JC cong, d~c bi~t la trong hanh chinh congo<br /> <br /> 2. S,! eAng k~nh, kem hi~u qua eua khu v'!e eong<br /> Th~p kY 80 va nhiing nam dftu th~p ky 90, r~t nhiSu nuac tren thS giai d~t<br /> v~ dS xem xet l~i khu V1JC cong vS quy mo va kha nang diSu hanh d~t nuac, d~c<br /> bi~t la a cac nuac phat triSn nhu Anh va My. Da co hang lo~t cUQc cai cach diSn<br /> ra vao thm gian nay tren thS giai. Nhiing cUQc cai cach do khong chi la nhiing<br /> thay d6i dan thuAn, rna trao luu la huang tai nhfrng thay d6i co ban trong nh~<br /> thuc cua xa hQi vS vai tro cua khu V1JC cong va cach thuc diSu hanh khu VVC nay.<br /> <br /> Vi d\l:<br /> <br /> .<br /> <br /> - vd qui rna cUa chinh phu, nhiSu qu6c gia cho rfutg bQ may chinh phu cua<br /> hQ qua lan, chi phi cho vi~c duy tri bQ may do ngay cang tang len trong khi do<br /> hi~u qua ho~t dQng cua no ngay cang giam di. Vi v~y, cAn phai xem xet l~i qui<br /> mo va vai tro cua chinh phu. Theo quan diSm mai nay, vai tro cua Chinh phu<br /> nen chuYSn tir "cheo thuySn" sang "lai thuySn". Nha nuac khong nen om d6m<br /> lam hSt mQi dich V\l rna nen ~p trung ngu6n l'!c vao quan ly vi mo thOng qua<br /> cac chinh sach hi~u qua, dfiy m~nh dan chu hoa gfut liSn vai phan quySn va xa<br /> hQi hoa nhfun nang cao ch~t luqng va hi~u qua ph-I)C V\l nhan dan;<br /> <br /> 5<br /> <br />