Tài liệu hướng dẫn Sản xuất sạch hơn: Cho các DN vừa và nhỏ

Tài liệu hướng dẫn<br /> Sản xuất sạch hơn<br /> Cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ<br /> <br /> Cơ quan biên soạn<br /> <br /> Trường Đại học Bách khoa Hà Nội<br /> Trung tâm Sản xuất sạch Việt nam<br /> <br /> Cơ quan tài trợ<br /> BỘ CÔNG THƯƠNG<br /> <br /> Chương trình hợp tác phát triển Việt Nam –<br /> Đan Mạch về môi trường<br /> Hợp phần Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................... 4<br /> DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. 6<br /> CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ........................ 7<br /> 1. 1. ĐỊNH NGHĨA VỀ DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ (DNVVN - DNVVN) ........................... 7<br /> 1. 2. VAI TRÒ CỦA DNVVN .......................................................................................... 7<br /> CHƯƠNG 2. SẢN XUẤT SẠCH HƠN – MỘT CÔNG CỤ NÂNG CAO TÍNH CẠNH<br /> TRANH CỦA DOANH NGHIỆP ................................................................................... 8<br /> 2.1. ĐỊNH NGHĨA SXSH ............................................................................................... 8<br /> 2.2. LỢI ÍCH CỦA SXSH ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP ............................................................ 8<br /> 2.3. PHƯƠNG PHÁP TRIỂN KHAI SXSH TẠI DNVVN ..................................................... 10<br /> 2.4. CÁC KỸ THUẬT SXSH ......................................................................................... 14<br /> CHƯƠNG 3. TRIỂN KHAI SẢN XUẤT SẠCH HƠN TẠI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ<br /> NHỎ ........................................................................................................................... 17<br /> 3.1. HƯỚNG DẪN THU THẬP THÔNG TIN ....................................................................... 17<br /> 3.2. XÁC ĐỊNH ĐỊNH MỨC ........................................................................................... 19<br /> 3.3. NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUYÊN VẬT LIỆU ................................... 20<br /> 3.3.1. Những thách thức về nguồn nguyên liệu thô cho các doanh nghiệp vừa và<br /> nhỏ LÀ GÌ? .......................................................................................................... 21<br /> 3.3.2. TẠI SAO sử dụng hiệu quả nguyên vật liệu mang lại lợi ích cho DNVVN:<br /> ............................................................................................................................ 22<br /> 3.3.3. Các DNVVN có thể nâng cao hiệu quả sử dụng nguyên liệu NHƯ THẾ<br /> NÀO? .................................................................................................................. 23<br /> 3.4. NƯỚC VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NƯỚC .................................................................... 36<br /> 3.4.1. Các vấn đề liên quan tới tiêu thụ nước tại các SME LÀ GÌ? ..................... 37<br /> 3.4.2. TẠI SAO tiết kiệm nước mang lại lợi ích cho SME? ................................. 38<br /> 3.4.3. Triển khai chương trình tiết kiệm nướcNHƯ THẾ NÀO: ........................... 38<br /> 3.5. QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG HOÁ CHẤT HIỆU QUẢ ........................................................... 53<br /> 3.5.1. Sử dụng hoá chất tại DNVVN và các thách thức đối với doanh nghiệp ... 53<br /> 3.5.2. Tại sao các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần thực hiện quản lý hóa chất?<br /> ............................................................................................................................ 55<br /> 3.5.3. Làm thế nào để quản lý hiệu quảhoá chất trong doanh nghiệp vừa và<br /> nhỏ? .................................................................................................................... 57<br /> 2<br /> <br /> 3.6. NĂNG LƯỢNG VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG .............................................. 65<br /> 3.6.1. Các vấn đề liên quan tới tiêu thụ năng lượng tại các SME LÀ GÌ? ........... 65<br /> 3.6.2. TẠI SAO TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG MANG LẠI LỢI ÍCH CHO SME?...................... 66<br /> 3.6.3. TRIỂN KHAI CHƯƠNG TRÌNH TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG NHƯ THẾ NÀO: ............ 67<br /> A. NĂNG LƯỢNG ĐIỆN .......................................................................................... 69<br /> B. NANG LƯỢNG NHIỆT ...................................................................................... 104<br /> 3.7. GIẢM THIỂU RÁC THẢI........................................................................................ 121<br /> 3.7.1. Các vấn đề liên quan tới giảm thiểu rác thải tại các SME LÀ GÌ? .......... 122<br /> 3.7.2. TẠI SAO giảm thiểu rác thải có lợi cho DNVVN? ................................... 124<br /> 3.7.2. Thực hiện chương trình giảm thiểu rác thải trong SME NHƯ THẾ NÀO?<br /> .......................................................................................................................... 124<br /> 3.8. AN TOÀN SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP ..................................................................... 131<br /> 3.8.1. CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN TỚI AN TOÀN VÀ SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP (ATSKNN) TẠI<br /> CÁC SME LÀ GÌ? ................................................................................................... 132<br /> 3.8.2. TẠI SAO SME CẦN COI TRỌNG VẤN ĐỀ ATSKNN? ......................................... 133<br /> 3.8.3. TRIỂN KHAI CHƯƠNG TRÌNH ATSKNN NHƯ THẾ NÀO: .................................. 134<br /> PHỤ LỤC 1: BIỂU MẪU THU THẬP THÔNG TIN .................................................. 144<br /> PHỤ LỤC 2: CHÍNH SÁCH VỀ AN TOÀN VÀ SỨC KHỎE .................................... 148<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 150<br /> <br /> 3<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> <br /> Sản xuất sạch hơn (SXSH) được biết đến như một tiếp cận giảm thiểu ô nhiễm tại nguồn thông qua<br /> việc sử dụng nguyên nhiên vật liệu và năng lượng có hiệu quả hơn. Việc áp dụng sản xuất sạch hơn<br /> đã chứng minh trên thực không chỉ giúp các doanh nghiệp cắt giảm chi phí sản xuất, mà còn đóng<br /> góp vào việc cải thiện hiện trạng môi trường, qua đó giảm bớt chi phí xử lý môi trường.<br /> Tài liệu hướng dẫn áp dụng SXSH cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ được biên soạn trong khuôn<br /> khổ hợp tác giữa Trung tâm Sản xuất sạch Việt Nam (VNCPC), trường Đại học Bách khoa Hà Nội và<br /> Hợp phần SXSH trong công nghiệp (CPI), thuộc chương trình Hợp tác Việt Nam Đan Mạch về Môi<br /> trường (DCE), Bộ Công thương.<br /> Do các doanh nghiệp vừa và nhỏ rất đa dạng trong ngành nghề sản xuất, đa dạng về các loại mặt<br /> hàng, cũng như đa dạng trong quy mô (vừa, nhỏ, hay rất nhỏ) nên mục tiêu chính của tài liệu hướng<br /> dẫn này nhằm hướng dẫn thực hiện đánh giá SXSH tập trung vào các khía cạnh cốt lõi liên quan mật<br /> thiết đến quá trình hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm nguyên liệu, nước, hoá chất, năng lượng và<br /> an toàn sức khoẻ nghề nghiệp.<br /> Các cán bộ biên soạn đã dành nỗ lực cao nhất để tổng hợp thông tin liên quan đến sử dụng, bảo<br /> quản cũng như quản lý nguồn nguyên, nhiên liệu, nước, hoá chất, năng lượng và an toàn sức khoẻ<br /> nghề nghiệp trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như các thực hành tốt nhất có thể áp dụng<br /> được trong điều kiện sản xuất qui mô nhỏ và vừa ở Việt Nam.<br /> Cuốn hướng dẫn ngoài việc phân loại theo các chủ đề nói trên còn bao gồm phần phương pháp luận<br /> nói chung hướng dẫn doanh nghiệp có thể áp dụng đánh giá SXSH theo hệ thống, phần hướng dẫn<br /> thu thập số liệu. Ngoài ra, cuốn sách còn cung cấp các phương pháp luận ngắn gọn tại mỗi chủ để để<br /> doanh nghiệp có thể áp dụng ngay đánh giá SXSH ở khâu doanh nghiệp nhận thấy là cấp thiết nhất<br /> theo đặc điểm sản xuất. Ví dụ doanh nghiệp nhận thấy phần năng lượng có nhu cầu cấp thiết phải<br /> đánh giá ngay có thể tham khảo ngay phần hướng dẫn về năng lượng, trong khi các doanh nghiệp<br /> khác có thể tham khảo ngay chủ đề về nước hoặc chất thải. Hơn thế nữa, tại các chủ đề, các cán bộ<br /> doanh nghiệp có thể tìm thấy các thông tin ngắn gọn về các thông tin, cũng như các giải pháp thiết<br /> thực có thể áp dụng tại doanh nghiệp. Chúng tôi nghĩ rằng, tiếp cận riêng trong cuốn sách có thể giúp<br /> doanh nghiệp bắt đầu áp dụng SXSH ngay cả khi có hay không có chuyên gia tư vấn về SXSH.<br /> Hợp phần SXSH trong công nghiệp và Trung tâm Sản xuất sạch Việt Nam xin chân thành cảm ơn<br /> Chính phủ Đan Mạch, thông qua tổ chức DANIDA đã hỗ trợ thực hiện tài liệu này. Chúng tôi cũng xin<br /> chân thành cảm ơn sự đóng góp của ……………….. để hoàn thiện tài liệu hướng dẫn này.<br /> Mọi ý kiến đóng góp, xây dựng tài liệu xin gửi về: Văn Phòng Hợp phần SXSH trong công nghiệp,<br /> email: cpi-cde@vnn.vn hoặc Trung tâm Sản xuất sạch Việt Nam, email: vncpc@vncpc.org<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br />