intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tài liệu Hướng dẫn tập huấn Thú y viên: Tập 1 - Dự án tăng cường công tác Thú y Việt Nam

Chia sẻ: Minh Hieu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:200

Thêm vào BST
Báo xấu
232
lượt xem 61
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Hướng dẫn tập huấn Thú y viên: Tập 1 của Dự án tăng cường công tác Thú y Việt Nam gồm 36 chủ đề. Nội dung các chủ đề trình bày các nguyên nhân gây bệnh cho vật nuôi; phòng bệnh cho vật nuôi; thuốc chữa bệnh cho vật nuôi; cách khám bệnh cho vật nuôi; các bệnh gặp ở vật nuôi;...Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu Hướng dẫn tập huấn Thú y viên: Tập 1 - Dự án tăng cường công tác Thú y Việt Nam

  1. TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N TÜP I D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM (SVSV)
  2. Chuy™n Æ“ 1 CÉC NGUY£N NH¢N G¢Y BåNH CHO VÜT NU§I
  3. This Animal Health Worker Manual and Trainer Kit of 3 volumes has been prepared with financial assistance from the Commission of the European Communities The content has been prepared by the authors, and does not represent any opinion of the Commission BÈ C»m nang thÛ y vi™n vµ Tµi li÷u h≠Ìng d…n c∏n bÈ tÀp hu†n gÂm 3 tÀp, Æ≠Óc in vÌi s˘ giÛp ÆÏ tµi ch›nh cÒa ûy ban CÈng ÆÂng ch©u ¢u NÈi dung tr◊nh bµy trong BÈ C»m nang lµ cÒa c∏c t∏c gi∂ vµ kh´ng th” hi÷n b†t k˙ quan Æi”m nµo cÒa ûy ban
  4. LòI T#A Khi c∏c vÔng n´ng th´n xa x´i, hŒo l∏nh thi’u c∏c b∏c s¸ thÛ y Æ≠Óc Ƶo tπo c¨ b∂n th◊ thÛ y vi™n c„ ch¯c n®ng quan tr‰ng nh≠ c∏c nh©n vi™n thÛ y phÙ trÓ. Th´ng th≠Íng, thÛ y vi™n lµ nh˜ng ng≠Íi mµ ng≠Íi ch®n nu´i, Æ∆c bi÷t lµ hÈ ch®n nu´i nh·, mÍi Æ’n tr≠Ìc ti™n khi gia sÛc bfi Ëm. Ng≠Íi ch®n nu´i mong chÍ dfich vÙ thÛ y c„ ch†t l≠Óng t≠¨ng x¯ng vÌi chi ph› mµ h‰ b· ra. Ngoµi ra, thÛ y vi™n cÚng lµ mÈt bÈ phÀn quan tr‰ng cÒa ngµnh thÛ y Nhµ n≠Ìc trong nÁ l˘c khËng ch’ c∏c dfich b÷nh ÆÈng vÀt c„ t«m quan tr‰ng ÆËi vÌi cÈng ÆÂng. Th´ng th≠Íng, sau khi Æ≠Óc tÀp hu†n s¨ bÈ, thÛ y vi™n sœ th˘c hi÷n mÈt sË dfich vÙ thÛ y h’t s¯c c¨ b∂n tπi Æfia ph≠¨ng. Tuy nhi™n c´ng t∏c tÀp hu†n cfln g∆p kh„ kh®n, chºng hπn nh≠ ng©n s∏ch Nhµ n≠Ìc dµnh cho c´ng t∏c tÀp hu†n cfln hπn ch’; thÍi gian thÛ y vi™n c„ th” dµnh cho vi÷c h‰c tÀp, thi’u ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n th›ch hÓp vµ thi’u c∏n bÈ tÀp hu†n gi·i cÚng lµ mÈt trong sË nh˜ng y’u tË hπn ch’ trong c´ng t∏c nµy. Sau khi nghi™n c¯u vµ Æ∏nh gi∏ t◊nh h◊nh th˘c t’, D˘ ∏n "T®ng c≠Íng c´ng t∏c thÛ y Vi÷t Nam" thuÈc CÙc ThÛ y vµ BÈ N´ng nghi÷p vµ Ph∏t tri”n n´ng th´n, vµ CÈng ÆÂng ch©u ¢u, Æ∑ Æ≠a ra mÈt sË chÒ Æ“ c«n tÀp hu†n. Do t›nh ch†t hπn ch’ v“ thÍi gian cÚng nh≠ kh∂ n®ng ti’p thu cÒa thÛ y vi™n, c∏c nÈi dung Æ≠Óc Æ≠a ra chÿ phÔ hÓp vÌi thÍi gian tÀp hu†n kh´ng qu∏ 14 ngµy. NÈi dung vµ ng´n ng˜ sˆ dÙng trong tµi li÷u nµy chÛ tr‰ng Æ’n tr◊nh ÆÈ h‰c v†n cÒa thÛ y vi™n vµ kh´ng Æ“ cÀp nhi“u Æ’n c∏c thuÀt ng˜ chuy™n m´n thÛ y. D≠Ìi s˘ gi∏m s∏t cÒa Dr.Astrid Tripodi - Chuy™n gia Dfich vÙ ThÛ y c¨ sÎ, cuËn C»m nang thÛ y vi™n Æ≠Óc thπc s‹ Tπ Ng‰c S›nh (Trung t©m Nghi™n c¯u gia c«m Vπn PhÛc thuÈc Vi÷n Ch®n nu´i QuËc gia). Thπc s‹ Hoµng H∂i H„a vµ ti’n s‹ Tr«n Thanh V©n (Tr≠Íng ßπi h‰c N´ng l©m Th∏i Nguy™n) bi™n soπn. Hoµn chÿnh bi™n soπn cfln c„ s˘ tham gia t≠ v†n cÒa ti’n s‹ BÔi Qu˝ Huy, nguy™n Tr≠Îng phflng Dfich t‘ CÙc ThÛ y. Ph«n lÌn nÈi dung tµi li÷u nµy Æ∑ Æ≠Óc thˆ nghi÷m qua th˘c t’ tÀp hu†n cÔng vÌi c∏c c∏n bÈ thÛ y Î tÿnh Lπng S¨n. D˘ ∏n "T®ng c≠Íng c´ng t∏c thÛ y Vi÷t Nam" ch©n thµnh c∂m ¨n nh˜ng Æ„ng g„p tr˘c ti’p ho∆c gi∏n ti’p cho vi÷c ph∏t hµnh cuËn s∏ch nµy, c∂m ¨n CÈng ÆÂng ch©u ¢u Æ∑ hÁ trÓ tµi ch›nh cho cuËn s∏ch. CuËn s∏ch nµy sœ lµ tµi li÷u phÔ hÓp cho nh˜ng ng≠Íi lµm c´ng t∏c tÀp hu†n vÀn dÙng vµ bÊ sung nh˜ng v†n Æ“ mÌi phÔ hÓp. Hµ NÈi, ngµy 15/4/2002 Ti’n s¸ BÔi Quang Anh Ti’n s‹ Friedrich Barwinek ßÂng Gi∏m ÆËc D˘ ∏n QuËc gia ßÂng Gi∏m ÆËc D˘ ∏n ch©u ¢u CÙc tr≠Îng CÙc ThÛ y
  5. THE EUROPEAN COMMUNITY AND VIETNAM The principal objective of the European Community's (EC) co-operation stratygy in Vietnam is to help consolidate Vietnam's transition towards a maket economy, whilst promoting sustained growth and sustainable development and mitigating the social effects of this transition. EC development co-operation gives priority to the protection of the environment and natural resources (in particular tropical forests), sustainable development of the rural sector and improvement of food security levels and support to social sectors affected by the transition to a market economy - mainly health and human resources. EC economic co-operation is devised to improve the economic, legal and social environment for the private sector, including small and medium enterprises, to support no-going economic and administrative reforms and to promote the integration of Vietnam into regional and global economic frameworks. The EC Delegation opened officially in 1996 and since then programmes for about 230 million Euro have been, or are being, implemented. For the period 2002 - 2006 a budget of 162 million Euro has been allocated in grant assistance to Vietnam. CóNG ߤNG CH¢U ¢U VÄ VIåT NAM MÙc ti™u c¨ b∂n cÒa chi’n l≠Óc hÓp t∏c cÒa CÈng ÆÂng ch©u ¢u (EC) lµ giÛp ÆÏ cÒng cË qu∏ tr◊nh chuy”n ÆÊi cÒa Vi÷t Nam sang n“n kinh t’ thfi tr≠Íng trong khi thÛc Æ»y ph∏t tri”n b“n v˜ng vµ hπn ch’ t∏c ÆÈng v“ m∆t x∑ hÈi cÒa qu∏ tr◊nh chuy”n ÆÊi nµy. HÓp t∏c ph∏t tri”n cÒa CÈng ÆÂng ch©u ¢u ≠u ti™n b∂o v÷ m´i tr≠Íng vµ c∏c nguÂn thi™n nhi™n (Æ∆c bi÷t lµ rıng nhi÷t ÆÌi), ph∏t tri”n b“n v˜ng khu v˘c n´ng th´n, n©ng cao m¯c an toµn l≠¨ng th˘c vµ hÁ trÓ c∏c l‹nh v˘c trong x∑ hÈi chfiu ∂nh h≠Îng cÒa qu∏ tr◊nh chuy”n ÆÊi sang n“n kinh t’ thfi tr≠Íng - chÒ y’u lµ nguÂn nh©n l˘c vµ y t’. HÓp t∏c kinh t’ cÒa CÈng ÆÂng ch©u ¢u Æ≠Óc x©y d˘ng Æ” hoµn thi÷n m´i tr≠Íng ph∏p l˝, kinh t’ vµ x∑ hÈi cho khu v˘c t≠ nh©n, k” c∂ c∏c doanh nghi÷p vıa vµ nh·, hÁ trÓ c´ng cuÈc c∂i c∏ch hµnh ch›nh vµ kinh t’ Æang ti’n hµnh vµ thÛc Æ»y Vi÷t Nam hÈi nhÀp vµo n“n kinh t’ toµn c«u vµ n“n kinh t’ khu v˘c. Ph∏i Æoµn ch©u ¢u ch›nh th¯c khai tr≠¨ng tı n®m 1996 vµ k” tı Æ„ c∏c ch≠¨ng tr◊nh vÌi tÊng kinh ph› kho∂ng 230 tri÷u Euro Æ∑ ho∆c Æang Æ≠Óc th˘c hi÷n. Kho∂n ng©n s∏ch 162 tri÷u Euro Æ∑ Æ≠Óc hÁ trÓ Vi÷t Nam cho giai Æoπn tı 2002 - 2006.
  6. ACKNOWLEDGEMENTS The credit for the development of the AHW Manual and the Trainer Kit is given to the team led by Dr. Astrid Tripodi (SVSV Project), with Mr Ta Ngoc Sinh, Mr Hoang Hai Hoa and Mr Bui Thanh Van. Acknowledgement is also given to Mr. Do Huu Dung (SVSV Project) and Dr Bui Quy Huy (formerly of DAH) for proof reading and text contributions. Thanks is extended for the use of illustrations, which were kindly made available from the following sources (figure reference numbers): JICA: 9.1, 10.1, 10.2, 14.1, 14.2, 17.1, 17.2, 20.2, 22.2, 28.1, 29.1. CTVM Archives, University of Edinburgh, UK: 30.3, 32.1. Martyn Edelsten, University of Edinburgh, UK: 32.2 A. Tripodi: 1.1, 2.2, 5.1, 7.1, 7.2, 7.3, 8.1, 8.2, 11.1, 12.1, 12.2, 13.1, 13.2, 19.1, 19.2, 19.3, 19.4, 20.1, 21.1, 23.1, 23.2, 25.1, 28.2, 28.3, 30.1, 30.2, 33.1, 36.1. LòI CÅM •N CuËn C»m nang thÛ y vi™n vµ tµi li÷u h≠Ìng d…n c∏n bÈ tÀp hu†n Æ≠Óc nh„m c∏n bÈ c¨ sÎ do bµ Astrid Tripodi - tr≠Îng nh„m (D˘ ∏n T®ng c≠Íng n®ng l˘c thÛ y), vµ c∏c ´ng Tπ Ng‰c S›nh, Hoµng H∂i H„a, BÔi Thanh V©n x©y d˘ng vµ bi™n soπn. D˘ ∏n xin ch©n thµnh c∂m ¨n ´ng ßÁ H˜u DÚng (D˘ ∏n T®ng c≠Íng n®ng l˘c thÛ y) vµ ´ng BÔi Qu˝ Huy (nguy™n c∏n bÈ CÙc ThÛ y) v“ nh˜ng Æ„ng g„p ˝ ki’n qu˝ b∏u cho tÀp s∏ch. ChÛng t´i cÚng xin bµy t· lÍi c∂m ¨n tÌi c∏c c¨ quan, c∏ nh©n d≠Ìi Æ©y Æ∑ cho phäp chÛng t´i sˆ dÙng nh˜ng h◊nh ∂nh minh h‰a trong vi÷c bi™n soπn: TÊ ch¯c JICA: 9.1, 10.1, 10.2, 14.1, 14.2, 17.1, 17.2, 20.2, 22.2, 28.1, 29.1. Th≠ vi÷n cÒa Trung t©m ThÛ y Nhi÷t ÆÌi, Tr≠Íng ßπi h‰c Edinburgh, V≠¨ng QuËc Anh: 30.3, 32.1. §ng Martyn Edelsten, Tr≠Íng ßπi h‰c Edinburgh, V≠¨ng QuËc Anh: 32.2 Bµ A. Tripodi: 1.1, 2.2, 5.1, 7.1, 7.2, 7.3, 8.1, 8.2, 11.1, 12.1, 12.2, 13.1, 13.2, 19.1, 19.2, 19.3, 19.4, 20.1, 21.1, 23.1, 23.2, 25.1, 28.2, 28.3, 30.1, 30.2, 33.1, 36.1.
  7. TÄI LIåU H¶õNG D√N CÉN Bó TÜP HUƒN TH@ Y VI£N (BÈ c©u h·i ki”m tra vµ Æ∏p ∏n) TÀp I M|C L|C H≠Ìng d…n c∏n bÈ tÀp hu†n 7 Chuy™n Æ“ 1 : C∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i 15 Chuy™n Æ“ 2 : Phflng b÷nh cho vÀt nu´i 23 Chuy™n Æ“ 3 : ThuËc ch˜a b÷nh cho vÀt nu´i 29 Chuy™n Æ“ 4 : C∏ch kh∏m b÷nh cho vÀt nu´i 37 Chuy™n Æ“ 5 : ßi“u trfi v’t th≠¨ng, ∏p xe 43 Chuy™n Æ“ 6 : ß∆c Æi”m sinh l˝ - gi∂i ph…u cÒa gµ vµ c∏ch mÊ kh∏m 49 Chuy™n Æ“ 7 : B÷nh Niu-c∏t-x¨n (Gµ rÔ) 57 Chuy™n Æ“ 8 : B÷nh Gumboro 63 Chuy™n Æ“ 9 : B÷nh ßÀu gµ 69 Chuy™n Æ“ 10 : B÷nh vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m Î gµ 75 Chuy™n Æ“ 11 : B÷nh Dfich t∂ vfit 81 Chuy™n Æ“ 12 : B÷nh TÙ huy’t trÔng gia c«m (Toi gµ, vfit) 87 Chuy™n Æ“ 13 : B÷nh E.coli 93 Chuy™n Æ“ 14 : B÷nh th≠¨ng hµn bπch l˛ gµ 99 Chuy™n Æ“ 16 : NgÈ ÆÈc th¯c ®n do ÆÈc tË n†m 105 Chuy™n Æ“ 17 : B÷nh k˝ sinh trÔng Î gia c«m 111 Chuy™n Æ“ 18 : MÈt sË Æ∆c Æi”m sinh l˝ - gi∂i ph…u cÒa lÓn vµ c∏ch mÊ kh∏m 121 Chuy™n Æ“ 19 : B÷nh dfich t∂ lÓn 129 Chuy™n Æ“ 20 : B÷nh ph„ th≠¨ng hµn lÓn 137 Chuy™n Æ“ 21 : B÷nh tÙ huy’t trÔng lÓn 143 Chuy™n Æ“ 22 : B÷nh Æ„ng d†u lÓn 149 Chuy™n Æ“ 23 : B÷nh lÓn ngh÷ 155 Chuy™n Æ“ 25 : B÷nh k˝ sinh trÔng Î lÓn 161 Chuy™n Æ“ 26 : HÈi ch¯ng ÿa ch∂y Î lÓn con 171 Chuy™n Æ“ 27 : MÈt sË Æ∆c Æi”m sinh l˝ - gi∂i ph…u cÒa tr©u bfl vµ c∏ch xˆ l˝ 175 ch≠Ìng h¨i dπ c· Chuy™n Æ“ 28 : B÷nh lÎ mÂm long m„ng 181 Chuy™n Æ“ 29 : B÷nh tÙ huy’t trÔng tr©u bfl 187 Chuy™n Æ“ 30 : B÷nh k˝ sinh trÔng Î tr©u bfl 193 Chuy™n Æ“ 31 : HÈi ch¯ng Æau bÙng ng˘a 201 Chuy™n Æ“ 32 : B÷nh nhi÷t th∏n 207 Chuy™n Æ“ 33 : B÷nh uËn v∏n 211 Chuy™n Æ“ 34 : B÷nh dπi 215 Chuy™n Æ“ 35 : MÈt sË dÙng cÙ thÛ y vµ c∏ch sˆ dÙng 221 Chuy™n Æ“ 36 : C∏ch thi’n gia sÛc 227
  8. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n I. H¶õNG D√N S^ D|NG Bó TÄI LIåU TÜP HUƒN TH@ Y VI£N BÈ tµi li÷u tÀp hu†n thÛ y vi™n nµy Æ≠Óc bi™n soπn d˘a tr™n c¨ sÎ c∏c ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n Æ∑ Æ≠Óc D˘ ∏n "T®ng c≠Íng c´ng t∏c thÛ y Vi÷t Nam" thˆ nghi÷m tπi tÿnh Lπng S¨n. VÌi mÙc Æ›ch cung c†p cho c∏c c∏n bÈ cÒa c∏c Chi cÙc ThÛ y c∏c tÿnh - nh˜ng ng≠Íi Æ∑ vµ Æang ti’n hµnh tÀp hu†n cho thÛ y vi™n - mÈt c´ng cÙ phÔ hÓp cho vi÷c gi∂ng dπy tπi tuy’n c¨ sÎ, nh„m bi™n soπn Æ∑ l˘a ch‰n nh˜ng b÷nh th≠Íng g∆p nh†t, nh˜ng k¸ n®ng c«n thi’t nh†t ÆËi vÌi mÈt thÛ y vi™n Æ” Æ≠a vµo nÈi dung gi∂ng dπy. BÈ s∏ch nµy gÂm 36 chuy™n Æ“, Æ≠Óc chia thµnh 7 ph«n ch›nh: Ph«n Æπi c≠¨ng, b÷nh gia c«m, b÷nh lÓn, b÷nh tr©u bfl, b÷nh ng˘a, mÈt sË b÷nh truy“n nhi‘m nguy hi”m chung gi˜a gia sÛc vµ ng≠Íi, vµ mÈt sË thÒ thuÀt thÛ y c¨ b∂n. Xät Æ’n t›nh hi÷u qu∂ cÒa h◊nh th¯c tÀp hu†n thÛ y vi™n n™n trong khu´n khÊ c∏c nÈi dung Æ“ cÀp trong bÈ s∏ch nµy, thÍi gian d˘ ki’n cho ch≠¨ng tr◊nh sœ lµ 20 ngµy vµ c∏c buÊi tÀp hu†n c∏ch nhau tı 2-3 tu«n, ngh‹a lµ sœ c«n h¨n 1 n®m Æ” c„ th” hoµn thµnh 36 chÒ Æ“ trong ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n. MÁi buÊi tÀp hu†n c«n c„ hai c∏n bÈ tÀp hu†n Æ” hÁ trÓ l…n nhau. BÈ s∏ch tÀp hu†n thÛ y vi™n gÂm c∏c ph«n sau: - C»m nang thÛ y vi™n - BÈ c©u h·i ki”m tra vµ Æ∏p ∏n - B∂ng lÀt (Flipcharts, khÊ gi†y A4) - BÈ ∂nh minh hoπ C»m nang thÛ y vi™n ch¯a c∏c nÈi dung tÀp hu†n. C∏n bÈ tÀp hu†n sˆ dÙng ph«n nµy trong qu∏ tr◊nh tÀp hu†n. H‰c vi™n cÚng c«n Æ≠Óc ph∏t ph«n tµi li÷u giËng nh≠ vÀy. BÈ c©u h·i ki”m tra vµ Æ∏p ∏n gÂm c∏c c©u h·i ki”m tra dµnh ri™ng cho tıng chÒ Æ“ t≠¨ng ¯ng trong ph«n tµi li÷u, ÆÂng thÍi c„ Æ∏p ∏n kÃm theo. C∏n bÈ tÀp hu†n c«n pho- tocopy c∏c c©u h·i ki”m tra vµ ph∏t cho c∏c h‰c vi™n vµo Æ«u mÁi buÊi h‰c Æ” ki”m tra ki’n th¯c cÒa h‰c vi™n ÆËi vÌi bµi h‰c tr≠Ìc Æ„. Vi÷c ch†m bµi n™n ti’n hµnh ngay trong buÊi h‰c Æ„ vµ tr∂ bµi cho h‰c vi™n vµo cuËi mÁi buÊi tÀp hu†n. B∂ng lÀt (Flip-charts) gÂm mÈt tÀp hÓp nh˜ng m…u b∂ng lÀt, lµ loπi trÓ hu†n cÙ Æ≠Óc sˆ dÙng h’t s¯c phÊ bi’n vµ Æem lπi hi÷u qu∂ cao trong c∏c loπi h◊nh tÀp hu†n tπi c¨ sÎ. C∏n bÈ tÀp hu†n sœ d˘a tr™n nh˜ng m…u b∂ng lÀt nµy Æ” s∂n xu†t bÈ b∂ng lÀt khÊ lÌn (60 x 85cm) Æ” dÔng trong gi∂ng dπy (Xem ph«n 5 -TrÓ hu†n cÙ). BÈ ∂nh minh hoπ lµ mÈt bÈ ∂nh minh hoπ tri÷u ch¯ng b÷nh t›ch Æi”n h◊nh cÒa c∏c b÷nh. Nh˜ng ∂nh kÃm theo bÈ s∏ch nµy Æ≠Óc in cÏ lÌn, c∏n bÈ tÀp hu†n sˆ dÙng tr˘c ti’p nh˜ng ∂nh nµy trong qu∏ tr◊nh tÀp hu†n mµ kh´ng c«n ph∂i ph„ng to. II. NH~NG H¶õNG D√N CHUNG KHI TI⁄N HÄNH TÜP HUƒN 1. Tπo Æi“u ki÷n h‰c tÀp C∏n bÈ tÀp hu†n c«n ph∂i lµm g◊? Tr≠Ìc khi bæt Æ«u ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n, c∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i c„ b≠Ìc Æ∏nh gi∏ t◊m hi”u v“ h‰c vi™n. Ph∂i t◊m hi”u xem h‰ lµ ai, bao nhi™u tuÊi, tı Æ©u Æ’n, h‰ lµm c´ng vi÷c H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n 7
  9. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I g◊ vµ h‰ c„ nu´i gia sÛc, gia c«m kh´ng, tr◊nh ÆÈ v®n ho∏ nh≠ th’ nµo. C∏n bÈ tÀp hu†n c«n t◊m hi”u xem c∏c h‰c vi™n c„ th” lµm Æ≠Óc nh˜ng g◊ v“ chuy™n m´n rÂi vµ h‰ hi”u bi’t nh≠ th’ nµo v“ ch®n nu´i vµ thÛ y. Vi÷c khuy’n kh›ch h‰c vi™n t˘ n„i v“ b∂n th©n h‰ vµ nh˜ng kho∏ h‰c chuy™n m´n mµ tr≠Ìc Æ„ Æ∑ tham gia lµ Æi“u r†t quan tr‰ng. ßi“u nµy kh´ng chÿ giÛp cho c∏n bÈ tÀp hu†n hi”u r‚ h¨n v“ c∏c h‰c vi™n mµ cfln cho phäp h‰c vi™n chia sŒ vµ so s∏nh nh˜ng kinh nghi÷m cÒa h‰. Tı Æ„, sœ kh´ng chÿ næm bæt Æ≠Óc tr◊nh ÆÈ cÒa tıng ng≠Íi mµ cfln bi’t Æ≠Óc rªng h‰c vi™n mong muËn h‰c Æ≠Óc g◊ trong kho∏ h‰c nµy. C∏n bÈ tÀp hu†n c„ th” sœ nhÀn th†y rªng do Æa sË c∏c h‰c vi™n xu†t th©n tı n´ng th´n n™n mÈt sË ng≠Íi c„ bi”u hi÷n b∂o thÒ vµ c„ lœ th›ch c∑i l˝ h¨n nh˜ng ng≠Íi kh∏c. C∏n bÈ tÀp hu†n kh´ng n™n cË tranh c∑i vÌi nh˜ng ng≠Íi nh≠ vÀy nh≠ng c«n nhÀn bi’t h‰, vµ sœ ph∂i d«n d«n thay ÆÊi quan Æi”m cÒa h‰ trong qu∏ tr◊nh di‘n ra kho∏ h‰c th´ng qua c∏ch ch¯ng minh. Trong nh˜ng ph«n Æ«u cÒa kho∏ h‰c, c∏n bÈ tÀp hu†n cÚng c«n ph∂i næm bæt Æ≠Óc kh∂ n®ng Ɖc vµ vi’t cÒa h‰c vi™n. C„ tr≠Íng hÓp ng≠Íi ta Æ∑ h‰c trung h‰c rÂi nh≠ng c∏c k¸ n®ng Ɖc vi’t v…n kh´ng tËt. C«n ph∂i c„ k¸ n®ng Ɖc vµ vi’t th˘c s˘ vµ c∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i Æ≠a vµo trong nh˜ng ph«n Æ«u cÒa kho∏ h‰c c∏ch th¯c ki”m tra tıng ng≠Íi v“ nh˜ng k¸ n®ng nµy. C„ th” quy’t Æfinh ki”m tra tr˘c ti’p v“ nh˜ng k¸ n®ng nµy nh≠ng cÚng c„ th” c„ th” Æ∏nh gi∏ kh∂ n®ng cÒa h‰c vi™n bªng c∏ch tham gia vµo nh˜ng cuÈc th∂o luÀn nh„m. Ph∂i bi’t ch›nh x∏c h‰c vi™n c«n Æ≠Óc tÀp hu†n v“ nh˜ng l‹nh v˘c nµo vµ ph∂i lµm r‚ mÈt c∏ch ch›nh x∏c rªng ng≠Íi ta mong ÆÓi h‰c vi™n sœ h‰c Æ≠Óc c∏i g◊. Ph«n Æ«u cÒa mÁi bµi h‰c trong cuËn s∏ch nµy lµ MÙc ti™u cÒa bµi h‰c, trong Æ„ n™u ra rªng h‰c vi™n mong ÆÓi sœ h‰c Æ≠Óc g◊ ho∆c c„ kh∂ n®ng lµm Æ≠Óc g◊ sau khi hoµn t†t bµi h‰c Æ„. C∏n bÈ tÀp hu†n c«n chu»n bfi thÀt k¸ l≠Ïng trÓ hu†n cÙ (nh˜ng vÀt dÙng hÁ trÓ vi÷c gi∂ng dπy) Æ” qua Æ„ giÛp h‰c vi™n th˘c hµnh nh˜ng k¸ n®ng Æ≠Óc h‰c. ß©y lµ c´ng vi÷c Æfli h·i ph∂i Æ«u t≠ nhi“u thÍi gian nh≠ng h’t s¯c quan tr‰ng, quy’t Æfinh s˘ thµnh c´ng cÒa buÊi tÀp hu†n. Ph∂i chu»n bfi c∏c bµi tÀp mµ qua Æ„ giÛp h‰c vi™n lµm Æ≠Óc nh˜ng nÈi dung theo y™u c«u cÒa bµi h‰c. C«n ph∂i tπo cho h‰c vi™n nhi“u c¨ hÈi th˘c hµnh v“ k¸ thuÀt. Th´ng th≠Íng th◊ kh„ c„ ÆÈng vÀt Æ” th˘c nghi÷m nh≠ng c„ th” mua ÆÈng vÀt Î chÓ vµ dÔng trong tÀp hu†n sau Æ„ lπi b∏n Æi. MÈt sË ng≠Íi ch®n nu´i c„ th” sœ ÆÂng ˝ Æ” h‰c vi™n h‰c vµ th˘c tÀp tr™n ÆÈng vÀt cÒa h‰. ßi“u ki÷n h‰c tÀp ß” tπo Æi“u ki÷n thuÀn lÓi cho vi÷c th˘c hi÷n mÈt ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n, c∏n bÈ tÀp hu†n c«n ph∂i lÀp k’ hoπch gi∂ng dπy, thu x’p cho vi÷c th˘c hµnh vµ c∏c dÙng cÙ kh∏c thÀt c»n thÀn. ß” lµm Æ≠Óc Æi“u Æ„, ng≠Íi c∏n bÈ tÀp hu†n c«n l≠u ˝ mÈt sË Æi”m li™n quan sau: ßi”m th¯ nh†t c«n xem xät lµ c∏c h‰c vi™n Æ“u lµ xu†t th©n tı n´ng th´n vµ h«u h’t Æ“u quen thuÈc vÌi ch®n nu´i gia sÛc. Trong nhi“u tr≠Íng hÓp h‰c vi™n c„ nh˜ng c∏ch th¯c cÒa ri™ng m◊nh v“ ch®m s„c vµ ch˜a b÷nh gia sÛc Æ≠Óc truy“n tı ÆÍi nµy qua ÆÍi kh∏c. MÈt sË trong nh˜ng ph≠¨ng ph∏p nµy Æ∑ Æ≠Óc t›ch tÙ th´ng qua th˘c t’ vµ h˜u ›ch trong khi nh˜ng ph≠¨ng ph∏p kh∏c th◊ ›t nh†t cÚng lµ v´ dÙng n’u kh´ng muËn n„i lµ c„ hπi. C∏n bÈ tÀp hu†n n™n khuy’n kh›ch h‰c vi™n th∂o luÀn nh˜ng ph≠¨ng ph∏p kh∏c nhau Æang Æ≠Óc sˆ dÙng tπi Æfia ph≠¨ng m◊nh. N™n th∂o luÀn v“ nh˜ng ph≠¨ng ph∏p nµy vµ khen ngÓi nh˜ng ph≠¨ng ph∏p h˜u ›ch. C∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i ch¯ng minh lÓi ›ch cÒa ph≠¨ng ph∏p mµ m◊nh mong muËn h‰c vi™n h‰c vµ th´ng qua th˘c hµnh vµ th∂o luÀn, 8 H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n
  10. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I khuy’n kh›ch h‰c vi™n ∏p dÙng nh˜ng ph≠¨ng ph∏p mÌi h‰c Æ≠Óc. Theo c∏ch nµy, h‰c vi™n Æ≠Óc khuy’n kh›ch t˘ quy’t Æfinh ph≠¨ng ph∏p nµo c„ lÓi. H‰c vi™n chÿ c„ th” h‰c Æ≠Óc c∏c k¸ n®ng n’u h‰ c„ c¨ hÈi th˘c hµnh nhi“u l«n d≠Ìi s˘ h≠Ìng d…n cÒa c∏n bÈ tÀp hu†n. V◊ th’ c∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i thµnh thπo v“ loπi h◊nh tÀp hu†n nµy. ßi“u thi’t y’u lµ c∏n bÈ tÀp hu†n vµ c¨ quan tÊ ch¯c tÀp hu†n ph∂i chu»n bfi nh˜ng ph≠¨ng ti÷n Æ” h‰c vi™n c„ th” h‰c theo c∏ch nµy. C∏n bÈ tÀp hu†n c«n chu»n bfi dÙng cÙ trÓ gi∂ng phÔ hÓp vµ tπo Æi“u ki÷n cho h‰c vi™n ti’p cÀn vÌi gia sÛc Æ” h‰ th˘c hµnh c∏c k¸ n®ng h‰c Æ≠Óc. ßËi vÌi mÈt sË k¸ n®ng c„ th” th˘c hµnh mµ kh´ng c«n Æ’n ÆÈng vÀt sËng, chºng hπn nh≠ th˘c hµnh k¸ n®ng ti™m bªng c∏ch ti™m vµo qu∂ cam, gia sÛc ch’t ho∆c thfit, tr≠Ìc khi th˘c tÀp tr™n ÆÈng vÀt sËng. C∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i chu»n bfi tr≠Ìc gia sÛc non (b™, lÓn con) Æ” h‰c vi™n th˘c tÀp thi’n vµ gia sÛc tr≠Îng thµnh Æ” th˘c tÀp c∏ch cË Æfinh gia sÛc. C∏n bÈ tÀp hu†n c«n chu»n bfi mÈt sË trÓ hu†n cÙ nh≠ tranh vœ khÊ lÌn vµ c∏c m…u vÀt. Ph∂i cho h‰c vi™n xem nh˜ng dÙng cÙ thÛ y quan tr‰ng, chºng hπn nh≠ k◊m thi’n, ngay c∂ khi vµo thÍi Æi”m Æ„ h‰ ch≠a th” c„ dÙng cÙ Æ„ v◊ c„ th” sau nµy h‰ lπi c„ Æ≠Óc nh˜ng dÙng cÙ Æ„. 2. ß∏nh gi∏ s˘ ti’n bÈ cÒa h‰c vi™n C∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i x∏c Æfinh c∏ch th¯c lµm th’ nµo Æ” Æ∏nh gi∏ kh∂ n®ng cÒa h‰c vi™n vÌi vi÷c th˘c hi÷n nh˜ng c´ng vi÷c cÙ th”. Th´ng th≠Íng n™n ki”m tra c∏c k¸ n®ng cÒa h‰c vi™n vµo Æ«u mÁi bµi h‰c vµ vµo cuËi kho∏ h‰c. C∏ch tËt nh†t Æ” Æ∏nh gi∏ lµ xem c∏ch h‰c vi™n th˘c hi÷n mÈt c´ng vi÷c cÙ th” vµ ÆËi chi’u vÌi mÈt danh mÙc nh˜ng y™u c«u Æ∑ Æ≠Óc c∏n bÈ tÀp hu†n chu»n bfi tr≠Ìc khi bæt Æ«u kho∏ h‰c. ß” lµm Æ≠Óc vi÷c nµy, nh†t lµ ÆËi vÌi nh˜ng nÈi dung ph¯c tπp, th◊ c«n ph∂i chia nh· thµnh nh˜ng c´ng vi÷c ri™ng rœ, ƨn gi∂n h¨n. Sau Æ„ c∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i x∏c Æfinh m¯c ÆÈ th˘c hi÷n c„ th” ch†p nhÀn Æ≠Óc ÆËi vÌi mÁi ph«n cÒa c´ng vi÷c Æ„. N’u h‰c vi™n kh´ng Æπt Æ≠Óc m¯c ÆÈ y™u c«u th◊ c∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i gi∂i th›ch tπi sao anh hay chfi †y Æ∑ kh´ng lµm ÆÛng vµ sau Æ„ tπo c¨ hÈi cho h‰c vi™n Æ„ th˘c hµnh lπi nh˜ng ph«n nµy trong c´ng vi÷c tÊng qu∏t Æ„. C«n ph∂i nhÌ rªng vi÷c h·i h‰c vi™n rªng h‰ sœ th˘c hi÷n c´ng vi÷c Æ„ nh≠ th’ nµo vµ rÂi nhÀn Æ≠Óc c©u tr∂ lÍi Î dπng bµi vi’t hay tr∂ lÍi mi÷ng Æ“u kh´ng ph∂i lµ mÈt c∏ch Æ∏nh gi∏ tho∂ Æ∏ng. Vi÷c h·i nh≠ vÀy kh´ng ph∂i lµ c∏ch c„ th” ki”m tra kh∂ n®ng th˘c hi÷n mÈt c´ng vi÷c th˘c t’ cÒa h‰c vi™n. Sau mÈt qu∏ tr◊nh h‰c tÀp h‰c vi™n sœ c„ kh∂ n®ng cho chÛng ta bi’t li÷u c„ mÙc ti™u nµo Æ„ c«n ph∂i thay ÆÊi hay Æ∑ bfi b· qu™n, li÷u c„ c«n Æ≠a ra mÙc ti™u mÌi hay kh´ng, vµ li÷u nh˜ng bµi ki”m tra Æ„ c„ tho∂ Æ∏ng hay kh´ng. H‰c vi™n cÚng sœ c„ kh∂ n®ng Æ∏nh gi∏ li÷u c∏c Æi“u ki÷n h‰c tÀp c„ tho∂ Æ∏ng hay c«n ph∂i thay ÆÊi. Theo c∏ch nµy c∏n bÈ tÀp hu†n sœ c„ th” c∂i ti’n ch≠¨ng tr◊nh cho th›ch hÓp. Nh˜ng nÈi dung ƨn gi∂n vµ nÈi dung ph¯c tπp N™n tr≠Ìc ti™n bæt Æ«u tÀp hu†n vÌi nh˜ng nÈi dung ƨn gi∂n tr≠Ìc khi bæt Æ«u vÌi nh˜ng nÈi dung ph¯c tπp h¨n. C«n ph∂i chia nÈi dung ph¯c tπp thµnh nhi“u nÈi dung ƨn gi∂n vµ d…n dæt h‰c vi™n qua tıng nÈi dung nµy. N’u vi÷c tÀp hu†n vµ Æ∏nh gi∏ d˘a tr™n n“n t∂ng nµy th◊ sœ d‘ x∏c Æfinh Æ≠Óc nh˜ng v†n Æ“ kh„ kh®n mµ h‰c vi™n c„ th” v†p ph∂i vµ cho phäp th˘c hµnh th™m Æ” c„ th” Æπt Æ≠Óc m¯c ÆÈ y™u c«u. Sˆ dÙng ph≠¨ng ph∏p nµy cÚng sœ giÛp ›ch cho c∏n bÈ tÀp hu†n tr≠Ìc khi ti’p tÙc tÀp hu†n trong nh˜ng l«n sau. ßÂng thÍi cÚng c„ th” bi’t Æ≠Óc nh˜ng k¸ n®ng nµo h‰c vi™n ch≠a Æ≠Óc th˘c hµnh Æ” tπo c¨ hÈi cho h‰ bÊ tÛc ho∆c th˘c hµnh th™m sau Æ„. H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n 9
  11. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I Ph∏t tri”n kh∂ n®ng h‰c cÒa h‰c vi™n C∏n bÈ tÀp hu†n c«n giÛp ÆÏ h‰c vi™n Æ” h‰ trÎ thµnh "ng≠Íi t˘ h‰c", c„ ngh‹a lµ h‰ t˘ h‰c, ÆÈc lÀp vÌi c∏n bÈ tÀp hu†n, th´ng qua vi÷c dÔng s∏ch vÎ vµ kinh nghi÷m cÒa h‰. ß” sˆ dÙng Æ≠Óc s∏ch vÎ h‰c vi™n c«n c„ kh∂ n®ng Æ” Ɖc vµ hi”u s∏ch. MÈt sË h‰c vi™n sœ muËn Æ≠Óc h‰c theo ki”u h‰c tr™n lÌp mµ h‰ cfln nhÌ khi cfln Æi h‰c phÊ th´ng vµ muËn c∏n bÈ tÀp hu†n n„i cho h‰ bi’t m‰i th¯. Kh´ng n™n sˆ dÙng c∏ch h‰c nµy vµ c∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i d«n d«n tıng b≠Ìc lµm cho nh˜ng h‰c vi™n nh≠ vÀy t˘ h‰c Æi“u g◊ Æ„. H‰c vi™n ph∂i bi’t t›nh to∏n Æ” c„ th” lµm c∏c phäp to∏n ƨn gi∂n vµ l≠u gi˜ c∏c ghi chäp. C∏n bÈ tÀp hu†n n™n k’t hÓp sË h‰c vµo kho∏ h‰c Æ” Æ∂m b∂o rªng h‰c vi™n c„ th” lµm Æ≠Óc c∏c phäp to∏n ƨn gi∂n c«n thi’t cho c´ng vi÷c cÒa m◊nh. C∏c k¸ n®ng kh∏c mµ h‰c vi™n sœ c«n Æ’n lµ nh˜ng k¸ n®ng v“ x∑ hÈi, c„ ngh‹a lµ kh∂ n®ng tπo quan h÷ vÌi nh˜ng ng≠Íi kh∏c. H‰c vi™n c«n bÂi Ææp kh∂ n®ng læng nghe ng≠Íi kh∏c mÈt c∏ch t´n tr‰ng, khuy’n kh›ch ng≠Íi kh∏c n„i v“ nh˜ng v†n Æ“ cÒa h‰. H‰c vi™n ph∂i ÆËi xˆ mÈt c∏ch t´n tr‰ng nh≠ng ki™n quy’t ÆËi vÌi tıng ng≠Íi tπi n¨i m◊nh Î. H‰c vi™n cÚng c«n c„ kh∂ n®ng x∏c Æfinh Æi“u g◊ lµ quan tr‰ng vµ Æi“u g◊ kh´ng quan tr‰ng vµ ph∏t tri”n c∏c k¸ n®ng thuy’t phÙc m‰i ng≠Íi lµm nh˜ng vi÷c c«n thi’t Æ” c∂i thi÷n t◊nh h◊nh dfich b÷nh gia sÛc trong Æfia bµn cÒa m◊nh. Trong mÈt sË tr≠Íng hÓp vi÷c nµy c„ th” ÆËi nghfich vÌi c∏c ph≠¨ng th¯c ch®n nu´i truy“n thËng. Bªng c∏ch quan s∏t th∏i ÆÈ cÒa h‰c vi™n, c∏n bÈ tÀp hu†n sœ c„ th” bi’t Æ≠Óc nh˜ng ai c„ y’u Æi”m v“ nh˜ng k¸ n®ng giao ti’p. C«n ph∂i c∂i thi÷n nh˜ng k¸ n®ng nµy vµ giÛp c∏c h‰c vi™n t˘ tin h¨n. H‰c vi™n sœ chu»n bfi Æi“u nµy bªng c∏ch phËi hÓp Æ´i lÛc trong kho∏ h‰c Æ” th∂o luÀn trong lÌp vµ n’u c«n th◊ phÙ Æπo ri™ng tıng ng≠Íi v“ c∏c k¸ n®ng giao ti’p. Khi hoµn thµnh kho∏ h‰c, h‰c vi™n sœ trÎ v“ Æfia bµn cÒa m◊nh vµ c∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i ti’p tÙc theo d‚i s˘ ti’n bÈ cÒa h‰. ßi“u nµy sœ Æ∂m b∂o rªng nh˜ng h‰c vi™n g∆p kh„ kh®n sœ Æ≠Óc giÛp ÆÏ vµ cung c†p th´ng tin ph∂n hÂi v“ s˘ thµnh c´ng cÒa kho∏ h‰c. ß∏nh gi∏ hoπt ÆÈng cÒa h‰c vi™n vµ s˘ thµnh c´ng cÒa ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n H‰c vi™n sœ Æ≠Óc Æ∏nh gi∏ li™n tÙc trong suËt kho∏ h‰c Æ” x∏c Æfinh b†t k˙ v†n Æ“ trÎ ngπi nµo vµ Æ∂m b∂o rªng h‰ c„ c¨ hÈi Æ” ph∏t tri”n c∏c k¸ n®ng y™u c«u. ßÂng thÍi vi÷c næm bæt Æ≠Óc c∏c v†n Æ“ mµ h‰c vi™n g∆p ph∂i sœ chÿ ra Æi”m y’u cÒa ch≠¨ng tr◊nh Ƶo tπo vµ kh∂ n®ng cÒa ng≠Íi c∏n bÈ tÀp hu†n Æ” ti’n hµnh ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n. T†t c∂ nh˜ng bµi ki”m tra sˆ dÙng Æ” Æ∏nh gi∏ kh∂ n®ng cÒa h‰c vi™n Æ“u ph∂i phÔ hÓp vµ ÆÒ ÆÈ tin cÀy. C„ ngh‹a lµ c∏c bµi ki”m tra c«n x∏c Æfinh ch›nh x∏c c∏i g◊ lµ c«n thi’t, chºng hπn nh≠ h‰c vi™n hi”u bi’t Î m¯c ÆÈ nµo v“ mÈt v†n Æ“ vµ h‰c vi™n Æ„ c„ th” lµm g◊ vÌi v†n Æ“ Æ„. Bµi ki”m tra cÚng c«n ph∂i c„ mÙc ti™u vµ nh˜ng ng≠Íi h·i thi ÆÈc lÀp kh∏c nhau ph∂i thËng nh†t Æ©u lµ c©u tr∂ lÍi tho∂ Æ∏ng. Khi h‰c vi™n ti’n hµnh lµm vi÷c tπi Æfia bµn cÒa m◊nh, vi÷c gi∏m s∏t c´ng vi÷c cÒa h‰ sœ chÿ ra: q Li÷u nh˜ng ki’n th¯c mµ h‰ h‰c Æ≠Óc c„ th›ch hÓp vÌi c´ng vi÷c cÒa h‰ kh´ng. q Li÷u h‰ c„ g∆p kh„ kh®n g◊ v◊ g∆p ph∂i v†n Æ“ mµ ch≠a Æ≠Óc h‰c hay kh´ng q Li÷u thÛ y vi™n c„ lµm vi÷c vÌi ni“m ham m™ vµ tho∂i m∏i kh´ng. q Li÷u thÛ y vi™n c„ ti’p tÙc c´ng vi÷c cÒa h‰ hay kh´ng. q Li÷u ng≠Íi ch®n nu´i c„ hµi lflng vÌi dfich vÙ mµ thÛ y vi™n Æ≠a ra hay kh´ng. 10 H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n
  12. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I Sau Æ„ c„ th” sˆ dÙng nh˜ng th´ng tin thu Æ≠Óc th´ng qua c´ng t∏c gi∏m s∏t nµy Æ” x∏c Æfinh xem c„ c«n sˆa ÆÊi ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n chÛt nµo hay kh´ng. Vi÷c lµm nµy cÚng sœ giÛp x∏c Æfinh xem tıng thÛ y vi™n c«n hÁ trÓ th™m nh≠ th’ nµo. 3. C∏c bµi h‰c vµ ph«n h‰c MÙc ti™u h‰c tÀp Æ≠Óc h‰c vi™n x©y d˘ng, cho bi’t ÆËi vÌi mÁi bµi h‰c, h‰c vi™n c«n bi’t c∏i g◊ ho∆c c„ kh∂ n®ng lµm g◊ sau khi hoµn thµnh tıng bµi h‰c cÙ th”. VÌi kinh nghi÷m cÒa m◊nh ng≠Íi c∏n bÈ tÀp hu†n c„ th” sˆa ÆÊi MÙc ti™u cÒa bµi h‰c. Trong mÁi bµi h‰c c∏n bÈ tÀp hu†n c«n li™n h÷ Æ’n b÷nh, c∏ch Æi“u trfi, v.v... vÌi t™n Æfia ph≠¨ng, c∏c loπi thuËc hi÷n c„, v.v... H‰c vi™n c«n ghi chäp lπi nh˜ng t™n nµy. C∏n bÈ tÀp hu†n chia nh· bµi h‰c thµnh thµnh nh˜ng nÈi dung ri™ng rœ kh∏c nhau vµ x∏c Æfinh h‰c ph«n bao trÔm mÁi nÈi dung. Sau Æ„, c∏n bÈ tÀp hu†n c„ th” x©y d˘ng k’ hoπch tÀp hu†n bao gÂm toµn bÈ bµi h‰c Æ” giÛp cho vi÷c dπy vµ h‰c ti’n hµnh d‘ dµng h¨n. N™n th˘c hi÷n theo ph≠¨ng ph∏p d≠Ìi Æ©y cho mÁi bµi trong ch≠¨ng tr◊nh tÀp hu†n: a) N™u v†n Æ“ ho∆c mÙc Æ›ch b) X∏c Æfinh c∏c mÙc ti™u cÒa bµi h‰c c) T◊m hi”u xem h‰c vi™n Æ∑ bi’t g◊ v“ nÈi dung Æ„ d) X∏c Æfinh xem h‰c vi™n c«n bi’t c∏i g◊ (ki’n th¯c) vµ h‰ c«n c„ kh∂ n®ng lµm g◊ (c∏c k¸ n®ng) e) D˘a tr™n ki’n th¯c vµ k¸ n®ng cÒa h‰c vi™n f) L˘a ch‰n vµ li÷t k™ c∏c ph≠¨ng ph∏p h‰c vµ dπy theo th¯ t˘ phÔ hÓp nh†t Æ∏p ¯ng c∏c mÙc ti™u gi∂ng dπy g) Li™n tÙc Æ∏nh gi∏ s˘ ti’n bÈ cÒa h‰c vi™n. 4. K’ hoπch bµi gi∂ng C∏n bÈ tÀp hu†n c«n chu»n bfi "K’ hoπch bµi gi∂ng" cho mÁi bµi gi∂ng. "K’ hoπch bµi gi∂ng" c„ h◊nh th¯c g«n t≠¨ng t˘ vÌi gi∏o ∏n cÒa c∏c gi∏o vi™n. K’ hoπch hoπch bµi gi∂ng Æ≠Óc chu»n tËt, k¸ cµng sœ g„p ph«n h’t s¯c quan tr‰ng Æ’n s˘ thµnh c´ng cÒa bµi gi∂ng. V› dÙ: K’ hoπch bµi gi∂ng Chuy™n Æ“ 19: B÷nh Dfich t∂ lÓn MÙc ti™u: Sau khi h‰c tÀp chuy™n Æ“ nµy h‰c vi™n næm Æ≠Óc: q T«m quan tr‰ng cÒa b÷nh Dfich t∂ lÓn q C∏ch nhÀn bi’t q Bi÷n ph∏p phflng b÷nh Dfich t∂ lÓn. Toµn bÈ chuy™n Æ“ nµy trao ÆÊi v“ b÷nh Dfich t∂ lÓn. C∏n bÈ tÀp hu†n c«n Æfinh r‚ Æ≠Óc nh˜ng ph«n nµo cÒa bµi c„ th” ∏p dÙng Æ≠Óc trong Æi“u ki÷n th˘c ti‘n Î Æfia ph≠¨ng cÒa h‰c vi™n. V› dÙ vÌi ph≠¨ng ph∏p phflng b÷nh Dfich t∂ lÓn bªng ti™m phflng væc-xin, c„ c∏c loπi væc xin trong n≠Ìc vµ væc xin nhÀp nÈi, h‰c vi™n c„ th” ch‰n l˘a loπi nµo phÔ hÓp, d‘ ∏p dÙng vÌi Æfia ph≠¨ng m◊nh. K’ hoπch bµi gi∂ng: C∏n bÈ tÀp hu†n c«n Æfinh r‚ c∏c nÈi dung cÒa chuy™n Æ“ sœ trao ÆÊi (b÷nh Dfich t∂ lÓn) vµ nhæc lπi mÙc ti™u cÒa chuy™n Æ“. K’ hoπch bµi gi∂ng c„ th” chia theo c∏c ph«n nh≠ sau: H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n 11
  13. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I q Ph«n Æ∆c Æi”m chung: Ph∂i chÿ r‚ tπi sao Æ©y lµ b÷nh nguy hi”m nh†t trong 4 b÷nh Æ· Î lÓn. q Ph«n tri÷u ch¯ng vµ ph«n b÷nh t›ch: Î ph«n nµy c«n h≠Ìng d…n Æ” h‰c vi™n næm Æ≠Óc nh˜ng d†u hi÷u quan tr‰ng Æ” nhÀn bi’t b÷nh Dfich t∂ lÓn. q Ph«n bi÷n ph∏p phflng b÷nh: c«n h≠Ìng d…n c∏c bi÷n ph∏p phflng b÷nh cÙ th”, th∂o luÀn bi÷n ph∏p nµo phÔ hÓp vµ ∏p dÙng Æ≠Óc tπi Æfia ph≠¨ng cÒa h‰c vi™n. T◊m ra nh˜ng Æi“u mµ h‰c vi™n Æ∑ bi’t: GÓi ˝ h‰c vi™n n„i ra nh˜ng Æi“u mµ h‰c Æ∑ bi’t th´ng qua c∏c c©u h·i nh≠: "C„ ai Æ∑ tıng th†y lÓn bfi b÷nh Dfich t∂ ch≠a? N’u Æ∑ th†y th◊ bi”u hi÷n b÷nh nh≠ th’ nµo?". "M‰i ng≠Íi c„ bi’t s˘ nguy hi”m cÒa b÷nh nµy kh´ng?", "Tπi sao b÷nh nµy chÿ n„i Æ’n c∏ch phflng mµ kh´ng ch˜a?", "Lµm th’ nµo Æ” phflng b÷nh DTL?".v.v... Th˘c hµnh: q Chu»n bfi: b∂ng lÀt, tranh ∂nh v“ tri÷u ch¯ng vµ b÷nh t›ch cÒa b÷nh Dich t∂ lÓn, c∏c loπi væc xin phflng b÷nh DTL th≠Íng dÔng. q Cho h‰c vi™n m´ t∂ lπi tri÷u ch¯ng b÷nh t›ch cÒa b÷nh DTL theo tranh ∂nh chu»n bfi sΩn. ß∆t c©u h·i ki”m tra xem h‰c vi™n c„ næm Æ≠Óc c∏c Æ∆c Æi”m Æ” nhÀn bi’t b÷nh DTL kh´ng. q Cho h‰c vi™n xem m…u vÀt lµ c∏c loπi væc xin th≠Íng dÔng Æ” phflng b÷nh nµy, c„ th” nhÍ mÈt h‰c vi™n trong lÌp Ɖc to h≠Ìng d…n sˆ dÙng cho c∂ lÌp cÔng nghe rÂi cho c∏c h‰c vi™n t˘ c«m xem. ß∆t c©u h·i Æ” ki”m tra xem h‰c vi™n c„ næm Æ≠Óc c∏c bi÷n ph∏p phflng b÷nh DTL kh´ng. q Cho h‰c vi™n th∂o luÀn v“ bi÷n ph∏p phflng b÷nh DTL phÔ hÓp, c„ th” ∏p dÙng Æ≠Óc tπi Æfia ph≠¨ng. K’t thÛc bµi gi∂ng: q C∏n bÈ tÀp hu†n t„m lπi nh˜ng Æi”m ch›nh y’u cÒa chuy™n Æ“, ki”m tra xem h‰c vi™n c„ næm Æ≠Óc bµi kh´ng bªng c∏ch Æ∆t c∏c c©u h·i ho∆c y™u c«u mÈt vµi h‰c vi™n nhæc lπi nh˜ng v†n Æ“ vıa trao ÆÊi vµ th∂o luÀn xong. q ßıng qu™n ki”m ch¯ng lπi cÔng h‰c vi™n xem Æ∑ Æπt Æ≠Óc mÙc ti™u cÒa bµi h‰c ch≠a? 5. TrÓ hu†n cÙ (DÙng cÙ trÓ gi∂ng) C∏c loπi dÙng cÙ trÓ gi∂ng: q Loπi m…u vÀt: m…u vÀt thÀt vµ m´ h◊nh q Loπi dÔng Æ” tr◊nh bµy: b∂ng vi’t, b∂ng lÀt (Flip-charts), ∂nh khÊ lÌn, ∏p ph›ch, bi”u Æ ... q Loπi h◊nh chi’u: m∏y chi’u slide, Overhead, Tivi vµ phim ∂nh, Video... (›t dÔng trong tÀp hu†n thÛ y c¨ sÎ) q Loπi †n ph»m: gi∏o tr◊nh, tÍ b≠Ìm, sÊ tay, s∏ch b∏o, v.v... 12 H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n
  14. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I Ch¯c n®ng cÒa dÙng cÙ trÓ gi∂ng: q K›ch th›ch s˘ quan t©m cÒa h‰c vi™n q K›ch th›ch th∂o luÀn vµ suy ngh‹ q Ph∏t tri”n „c xät Æo∏n q Cung c†p nh˜ng v› dÙ q GÓi xÛc c∂m q Lµm t®ng mËi li™n h÷ gi˜a l˝ thuy’t vµ th˘c ti‘n q Khuy’n kh›ch s˘ tham gia cÒa h‰c vi™n q Chÿ r‚ nh˜ng k¸ thuÀt vµ ph≠¨ng ph∏p. Trong khu´n khÊ cuËn s∏ch nµy c∏c loπi dÙng cÙ trÓ gi∂ng ƨn gi∂n vµ h˜u ›ch Æ≠Óc khuy’n c∏o sˆ dÙng d˘a tr™n chi ph› s∂n xu†t vµ t›nh linh ÆÈng cÒa chÛng. ∂nh minh hoπ Æ≠Óc ph„ng to t≠¨ng Æ≠¨ng khÊ gi†y A3 Æ≠Óc cung c†p kÃm theo cuËn s∏ch nµy vÌi mÙc Æ›ch sˆ dÙng tr˘c ti’p trong c∏c bµi gi∂ng. Tuy nhi™n, b∂ng lÀt (Flip-charts) Æ≠Óc Æ≠a ra nh≠ c∏c loπi m…u tr™n khÊ gi†y A4, c∏n bÈ tÀp hu†n n™n d˘a vµo nh˜ng m…u b∂ng lÀt nµy s∂n xu†t ra nh˜ng bÈ b∂ng lÀt khÊ lÌn (A0-60 x 85cm) Æ” sˆ dÙng trong tÀp hu†n (c„ th” photo ra khÊ A0 ho∆c d˘a vµo m…u nµy Æ” vœ nh˜ng b∂ng lÀt mÌi). C∏ch lµm vµ sˆ dÙng b∂ng lÀt (Flip-charts) B∂ng lÀt lµ nh˜ng tÍ gi†y khÊ rÈng (th≠Íng lµ A0) c„ h◊nh vœ, ch˜ vi’t Æ≠Óc gæn li“n vÌi nhau thµnh mÈt bÈ. B∂ng lÀt th≠Íng Æ≠Óc dÔng trong tÀp hu†n v◊ c„ hi÷u qu∂ r†t tËt, cho phäp giÌi thi÷u vµ nh†n mπnh nh˜ng Æi”m quan tr‰ng th´ng qua vi÷c li÷t k™ c∏c Æ“ mÙc, x©y d˘ng toµn bÈ bµi h‰c th´ng qua thfi gi∏c, n™u ra tr◊nh t˘ cÒa bµi h‰c vµ giÛp c∏n bÈ tÀp hu†n lµm chÒ Æ≠Óc bµi gi∂ng. ¶u Æi”m cÒa b∂ng lÀt lµ rŒ ti“n, vÀt li÷u d‘ t◊m, c„ t›nh linh ÆÈng cao, t¯c lµ c„ th” mang Æi d‘ dµng Æi m‰i n¨i, c„ th” lÀt Æi lÀt lπi Æ” xem lπi. M∆t kh∏c, b∂ng lÀt cfln cho phäp sˆ dÙng nhi“u dπng minh hoπ Æ” tr◊nh bµy chºng hπn nh≠ tranh vœ, bi”u ÆÂ, Æ thfi, v.v... Tuy nhi™n vi÷c sˆ dÙng b∂ng lÀt cÚng c„ nh˜ng Æi”m y’u nh≠: c«n ph∂i c„ k¸ n®ng Æ” lµm b∂ng lÀt, kh„ Ɖc n’u sˆ dÙng Î n¨i Æ´ng ng≠Íi... S∂n xu†t b∂ng lÀt: K›ch th≠Ìc: 60 x 85cm lµ phÔ hÓp. Ki”u ch˜ vi’t vµ k›ch th≠Ìc: Sˆ dÙng ki”u ch˜ ƨn gi∂n, dÔng ch˜ hoa cho ti™u Æ“, k’t hÓp ch˜ hoa vµ ch˜ th≠Íng cho Æ“ mÙc. ß” d‘ nh◊n vµ Ɖc, ch˜ c«n c„ ÆÈ cao tı 2,5 Æ’n 5cm. Ng´n ng˜ sˆ dÙng: DÔng c©u, tı ƨn gi∂n, tr∏nh dÔng thuÀt ng˜ khoa h‰c. N’u kh´ng th” tr∏nh Æ≠Óc th◊ khi gi∂ng bµi c«n gi∂i th›ch th™m. Tr◊nh bµy b∂ng lÀt: Sæp x’p ti™u Æ“, minh hoπ theo tr◊nh t˘; sˆ dÙng mµu t≠¨ng ph∂n Æ” nh†n mπnh th´ng tin ch›nh; mÁi tÍ chÿ ch¯a mÈt nÈi dung. 6. MÈt sË l≠u ˝ v“ ph≠¨ng ph∏p tÀp hu†n cho ng≠Íi lÌn Kh´ng giËng nh≠ h‰c sinh phÊ th´ng, nh˜ng ng≠Íi tham d˘ tÀp hu†n Æ” trÎ thµnh thÛ y vi™n c¨ sÎ h«u h’t Æ“u lµ nh˜ng ng≠Íi Æ∑ tr≠Îng thµnh. Do Æ„, khi ti’n hµnh gi∂ng dπy c«n l≠u ˝ mÈt sË Æ∆c t›nh cÒa h‰c vi™n ng≠Íi lÌn nh≠ sau: H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n 13
  15. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I q Kh∂ n®ng nh◊n vµ nghe käm, Æ∆c biãt lµ kh´ng c„ kh∂ n®ng nghe ng≠Íi kh∏c n„i trong mÈt kho∂ng thÍi gian l©u q Ph∂n ¯ng chÀm q D‘ ch∏n n∂n q Ng≠Íi lÌn c„ kinh nghi÷m sËng ri™ng vµ c„ th” Æ∑ bi’t mÈt chÛt v“ chÒ Æ“ Æang Æ≠Óc h‰c q Kh„ dπy cho h‰ nh˜ng c∏i mµ h‰c kh´ng muËn h‰c q Hay hoµi nghi V◊ vÀy, Æ” giÛp h‰c vi™n h‰c tËt, c«n l≠u ˝: q BË tr› phflng h‰c vµ n¨i th˘c hµnh c„ Æ«y ÆÒ ∏nh s∏ng q Chia lÌp h‰c thµnh nhi“u nh„m nh· Æ” h‰c vi™n c„ th” d‘ dµng nh◊n th†y c∏n bÈ tÀp hu†n vµ dÙng cÙ trÓ gi∂ng h¨n (N™n bË tr› lÌp h‰c ngÂi theo h◊nh ch˜ U). q C∏n bÈ tÀp hu†n ph∂i n„i to, r‚ rµng vµ chÀm r∑i q C∏c b∂ng bi”u, h◊nh ∂nh ph∂i vi’t to, r‚ rµng q C«n tπo kh´ng kh› d‘ chfiu trong lÌp h‰c q Ph∂i n™u r‚ mÙc ti™u cÒa bµi gi∂ng q N™n sˆ dÙng c∏c loπi dÙng cÙ trÓ gi∂ng kh∏c nhau. 14 H≠Ìng d…n cho c∏n bÈ tÀp hu†n
  16. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I Chuy™n Æ“ 1 CÉC NGUY£N NH¢N G¢Y BåNH CHO VÜT NU§I Chuy™n Æ“ 1: C∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i 15
  17. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I H‰ vµ t™n.......................................... X∑..................................................... C©u h·i ki”m tra chuy™n Æ“ 1: CÉC NGUY£N NH¢N G¢Y BåNH CHO VÜT NU§I C©u 1. Ch‰n c©u tr∂ lÍi ÆÛng nh†t v“ c∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i trong c∏c c©u sau: (ß∏nh d†u  vµo ´ l˘a ch‰n) a) Do vi sinh vÀt. b) Do k˝ sinh trÔng. c) Do ch†t ÆÈc. d) Do nu´i d≠Ïng käm. e) Do thÍi ti’t b†t lÓi. f) Do t†t c∂ c∏c nguy™n nh©n tr™n. C©u 2. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai trong c∏c c©u sau: ßÛng Sai a) M«m b÷nh lµ vi sinh vÀt th◊ kh´ng th” nh◊n th†y bªng mæt th≠Íng. b) B÷nh do vi rÛt g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh. c) B÷nh do vi khu»n g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh. d) B÷nh do k˝ sinh trÔng g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh. e) B÷nh do n†m g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh. C©u 3. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai v“ kh∏i ni÷m thÍi gian Ò b÷nh trong c∏c c©u sau: ßÛng Sai a) Lµ thÍi gian tı khi mua ho∆c nhÀn con vÀt v“ Æ’n khi con vÀt Ëm. b) Lµ thÍi gian tı khi m«m b÷nh x©m nhÀp vµo c¨ th” Æ’n khi con vÀt xu†t hi÷n tri÷u ch¯ng Æ«u ti™n. c) Lµ thÍi gian con vÀt c„ bi”u hi÷n tri÷u ch¯ng b÷nh r‚ nh†t. C©u 4. Cho bi’t ¯ng dÙng cÒa vi÷c hi”u bi’t v“ thÍi gian Ò b÷nh: 16 Chuy™n Æ“ 1: C∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i
  18. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I C©u 5. H∑y cho bi’t nguy™n nh©n g©y ra c∏c b÷nh sau lµ do: vi rÛt (VR), vi khu»n (VK), n†m (N) hay k˝ sinh trÔng (KST): T™n b÷nh Nguy™n nh©n TÙ huy’t trÔng tr©u bfl Dπi ß„ng d†u lÓn Dfich t∂ lÓn LÎ mÂm long m„ng LÓn ngh÷ Giun ÆÚa lÓn N†m phÊi gia c«m B÷nh Gµ rÔ (Niu-c∏t-x¨n) B÷nh GhŒ lÓn C©u 6. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai v“ Æ≠Íng x©m nhÀp cÒa m«m b÷nh vµo c¨ th” vÀt nu´i: ßÛng Sai a) Mi÷ng. b) Da tÊn th≠¨ng. c) ß≠Íng sinh dÙc. d) ßu´i. e) LÁ rËn ch≠a kh´ sau khi sinh. C©u 7. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai v“ Æ≠Íng bµi xu†t m«m b÷nh n„i chung tı con vÀt Ëm: ßÛng Sai a) Chÿ qua ph©n. b) Chÿ qua n≠Ìc ti”u. c) Chÿ qua n≠Ìc b‰t. d) Chÿ qua m∏u. e) Qua t†t c∂ c∏c Æ≠Íng tr™n. Chuy™n Æ“ 1: C∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i 17
  19. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I C©u 8. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai v“ s˘ l©y nhi‘m t˘c ti’p cÒa m«m b÷nh: ßÛng Sai a) Con non bÛ s˜a tı con mã bfi Ëm. b) Con khoŒ vµ con Ëm tr˘c ti’p giao phËi vÌi nhau. c) Con khoŒ li’m l∏p con Ëm. d) Qua thÛ y vi™n vµ ng≠Íi th®m quan. C©u 9. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai v“ c∏c y’u tË trung gian truy“n b÷nh: ßÛng Sai a) Th¯c ®n, n≠Ìc uËng. b) Ph≠¨ng ti÷n vÀn chuy”n. c) DÙng cÙ thÛ y Æ∑ Æ≠Óc s∏t trÔng k¸. d) Mã truy“n b÷nh cho con qua nhau thai. e) Ng≠Íi, ÆÈng vÀt. C©u 10. Trong c∏c t∏c hπi sau, t∏c hπi nµo lµ do NÈi k˝ sinh trÔng t∏c hπi nµo lµ do Ngoπi k˝ sinh trÔng g©y n™n: NÈi KST Ngoπi KST a) C≠Ìp Æoπt dinh d≠Ïng. b) HÛt m∏u. c) G©y ng¯a, tÊn th≠¨ng da. d) TÊn th≠¨ng c¨ quan ti™u ho∏. 18 Chuy™n Æ“ 1: C∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i
  20. D# ÉN T°NG C¶òNG C§NG TÉC TH@ Y VIåT NAM TÄI LIåU H¶õNG D√N TÜP HUƒN TH@ Y VI£N - TÜP I ß∏p ∏n "C©u h·i ki”m tra chuy™n Æ“ 1": CÉC NGUY£N NH¢N G¢Y BåNH CHO VÜT NU§I C©u 1. Ch‰n c©u tr∂ lÍi ÆÛng nh†t v“ c∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i trong c∏c c©u sau: (ß∏nh d†u  vµo ´ l˘a ch‰n) a) Do vi sinh vÀt. b) Do k˝ sinh trÔng. c) Do ch†t ÆÈc. d) Do nu´i d≠Ïng käm.  e) Do t†t c∂ c∏c nguy™n nh©n tr™n. C©u 2. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai trong c∏c c©u sau: ßÛng Sai  a) M«m b÷nh lµ vi sinh vÀt th◊ kh´ng th” nh◊n th†y bªng mæt th≠Íng.  b) B÷nh do vi rÛt g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh.  c) B÷nh do vi khu»n g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh. d) B÷nh do k˝ sinh trÔng g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh.   e) B÷nh do n†m g©y ra th◊ kh´ng th” Æi“u trfi bªng kh∏ng sinh. C©u 3. Ch‰n c∏c c©u tr∂ lÍi ÆÛng, sai v“ kh∏i ni÷m thÍi gian Ò b÷nh trong c∏c c©u sau: ßÛng Sai  a) Lµ thÍi gian tı khi mua ho∆c nhÀn con vÀt v“ Æ’n khi con vÀt Ëm. b) Lµ thÍi gian tı khi m«m b÷nh x©m nhÀp vµo c¨ th” Æ’n khi con vÀt  xu†t hi÷n tri÷u ch¯ng Æ«u ti™n.  c) Lµ thÍi gian con vÀt c„ bi”u hi÷n tri÷u ch¯ng b÷nh r‚ nh†t. C©u 4. Cho bi’t ¯ng dÙng cÒa vi÷c hi”u bi’t v“ thÍi gian Ò b÷nh: - ßËi vÌi nh˜ng con vÀt mÌi mua v“ ph∂i nu´i c∏ch ly ›t nh†t 2 tu«n tr≠Ìc khi cho nhÀp Ƶn, Æ“ phflng chÛng Æang trong thÍi gian Ò b÷nh. - C«n c„ s˘ Æi“u tra v“ t◊nh h◊nh s¯c khoŒ cÒa vÀt nu´i Î Æfia bµn d˘ Æfinh ti’n hµnh ti™m phflng v∏c xin, nhªm tr∏nh tr≠Íng hÓp vÀt nu´i bfi ph∏t b÷nh chÿ vµi ngµy sau khi Æ≠Óc ti™m phflng mÈt loπi v∏c xin nµo Æ„, m∆c dÔ khi ti™m con vÀt kh´ng c„ bi”u hi÷n b÷nh. Chuy™n Æ“ 1: C∏c nguy™n nh©n g©y b÷nh cho vÀt nu´i 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2