Tài liệu tập huấn Giảm hại và tiếp cận cộng đồng dành cho giảng viên

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

154
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tập huấn "Giảm hại và tiếp cận cộng đồng dành cho giảng viên" là một chương trình tập huấn với các chủ đề HIV/AISD, ma túy, tình dục an toàn, dịch vụ tư vấn xét nghiệm tự nghuyện, kỹ năng truyền thông và kỹ năng tiếp cận cộng đồng, đặc biệt là những người có hành vi nguy cơ cao. Mời bạn đọc tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu tập huấn Giảm hại và tiếp cận cộng đồng dành cho giảng viên

M!C L!C GI!I THI"U ....................................................................................................................................1 S# D$NG CU%N TÀI LI"U NÀY NH& TH' NÀO? ..................................................................2 GI!I THI"U CHUNG V( KHÓA T)P HU*N .............................................................................4 T+NG QUAN V( D, ÁN ..............................................................................................................6 VAI TRÒ VÀ TRÁCH NHI"M C-A GI.NG VIÊN TUY'N T/NH ...........................................9 CÁC PH&0NG PHÁP T)P HU*N .............................................................................................10 BÀI 1: NHÂN VIÊN TI'P C)N C1NG 23NG ..........................................................................21 1.1. Nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng là ai? ..................................................................................21 1.2. Trách nhi9m và quy:n l;i cHng tình dGc ...........................................................................49 Tài li9u tham kh=o 3.1. Các b9nh lây truy:n qua 7>Hng tình dGc ..................................53 3.2. H>?ng d@n sF dGng bao cao su trên mô hình ..................................................................55 3.3. Th>Ing thuy4t tình dGc an toàn và kK nLng th>Ing thuy4t ............................................55 3.4. CJp 76 gi=m nguy cI trong quan h9 tình dGc ...................................................................61 3.5. KK nLng sF dGng tài li9u truy:n thông .............................................................................63 BÀI 4: TI'P C)N C1NG 23NG.............................................................................................67 4.1. Quy trình ti4p c5n và kK nLng ti4p c5n c6ng 78ng ...........................................................67 4.2. VM b=n 78 phGc vG cho mGc tiêu ti4p c5n c6ng 78ng ......................................................76 Tài li!u dành cho gi"ng viên
4.3. Quan sát, ghi chép, bí m5t và an toàn trong ti4p c5n .......................................................77 4.4. M6t sN ví dG v: ti4p c5n c6ng 78ng: nhOng thách thPc khi làm vi9c v?i nhóm 7Ni t>;ng nguy cI........................................................................................................................82 BÀI 5: DQCH V$ T& V*N XÉT NGHI"M T, NGUY"N .................................................87 5.1. DRch vG t> vJn xét nghi9m tA nguy9n................................................................................87 Tài li9u phát tay 5.1.a. Quy trình t> vJn, xét nghi9m HIV tA nguy9n ...........................90 Tài li9u phát tay 5.1.b. Các rào c=n 7Ni v?i vi9c ti4p c5n dRch vG TVXNTN ...............91 5.2. TBi sao nên chSn dRch vG TVXNTN c
NH"NG CH" VI#T T$T AIDS Acquired Immunodefiency Syndrom – H6i chPng suy gi=m miTn dRch mUc ph=i V ng>Hi BLTQ2TD B9nh lây truy:n qua 7>Hng tình dGc HIV Human Immunodeficiency Virus – Virus gây suy gi=m miTn dRch V ng>Hi CCRD Trung tâm Nghiên cPu Phát triWn Y t4 C6ng 78ng NBD Ng>Hi bán dâm NVTCC2 Nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng TCMT Tiêm chích ma túy TVXNTN T> vJn và xét nghi9m tA nguy9n Tài li!u dành cho gi"ng viên
GI%I THI&U Tài li9u này h>?ng d@n cho các gi=ng viên tuy4n tXnh thAc hi9n ch>Ing trình t5p huJn nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng trong lYnh vAc gi=m thiWu tác hBi phòng chNng HIV/AIDS. Ch>Ing trình t5p huJn nhZm mGc 7ích cung cJp cho nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng ki'n th(c, thái )* và k+ n,ng c[n thi4t 7W thành công trong vi9c: • Cung cJp thông tin và giáo dGc nhOng ng>Hi có nguy cI cao v: HIV/AIDS, các bi9n pháp dA phòng lây truy:n HIV, t[m quan trSng và l;i ích cHi có nguy cI cao v: nhOng ch< 7: nhBy c=m nh> HIV/AIDS, hành vi tình dGc, b9nh lây truy:n qua 7>Hng tình dGc và sF dGng ma tuE • Cung cJp cho các nhOng ng>Hi có nguy cI cao thông tin v: tính s]n có c vJn và xét nghi9m HIV tA nguy9n (TVXNTN) và h^ tr; hS trong vi9c ti4p c5n các dRch vG này • Thúc 7_y và h^ tr; nhOng ng>Hi có nguy cI cao tìm ki4m các dRch vG TVXNTN • Thúc 7_y và h^ tr; nhOng ng>Hi có nguy cI cao hành 76ng 7W ngLn ng`a các vJn 7: liên quan 74n b9nh lây truy:n qua 7>Hng tình dGc, HIV/AIDS • Là m6t thành viên c?ng d@n cho nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng hiWu 7>;c và thAc hành 7>;c quy trình ti4p c5n 4 b>?c nhZm làm gi=m lây nhiTm HIV trong nhóm 7Ni t>;ng có hành vi nguy cI cao • H>?ng d@n cho nhân viên ti4p c5n công 78ng hiWu 7>;c và thAc hành 7>;c các cJp 76 gi=m nguy cI trong sF dGng ma túy và trong quan h9 tình dGc nhZm gi=m lây nhiTm HIV • Gi?i thi9u các 7iWm chính trong Lu5t phòng chNng HIV/AIDS và NghR 7Rnh 108/2007/N2-CP c;c kK nLng ghi chép bí m5t an toàn trong ti4p c5n c6ng 78ng và thAc hành vM b=n 78 7iWm nóng v: 7Ni t>;ng có hành vi nguy cI cao trên 7Ra bàn Tài li9u này là m6t ch>Ing trình gi=ng dBy toàn di9n, cung cJp cho nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng nhOng ki'n th(c, thái )* và k+ n,ng trong các lYnh vAc sau 7ây: • NhOng ch< 7: v: sPc khae tình dGc nh> b9nh lây truy:n qua 7>Hng tình dGc, HIV/AIDS, thAc hành tình dGc an toàn • ThAc hành hành vi sF dGng ma túy an toàn, ví dG nh> sF dGng bIm kim tiêm sBch và quy trình tiêm chích an toàn • DA phòng lây truy:n HIV/AIDS, b9nh lây truy:n qua 7>Hng tình dGc • T> vJn xét nghi9m tA nguy9n HIV • Xây dAng sA tA tin và nhOng kK nLng 7W làm công vi9c c kK nLng giao ti4p, truy:n thông giáo dGc, kK nLng gi=i quy4t vJn 7:, tinh th[n làm vi9c theo nhóm • NhOng thái 76 c[n thi4t 7W làm vi9c nh> m6t nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng, nh5n thPc v: quan 7iWm, ni:m tin, áp dGng cách ti4p c5n không phán xét • Vai trò và trách nhi9m c
S- D!NG CU.N TÀI LI&U NÀY NH/ TH# NÀO? Tài li9u này là m6t ch>Ing trình t5p huJn v: các ch< 7: HIV/AIDS, ma túy, tình dGc an toàn, TVXNTN, kK nLng truy:n thông và kK nLng ti4p c5n c6ng 78ng, 7bc bi9t là ti4p c5n nhOng ng>Hi có hành vi nguy cI cao. Ch>Ing trình g8m 5 bài chính, 7>;c thi4t k4 7W thAc hi9n trong 5 ngày liên ti4p, nh>ng ccng có thW t\ chPc, sUp x4p lBi thP tA cho phù h;p v?i nhu c[u c;c sF dGng trong các khoá t5p huJn nâng cao cho nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng hobc sF dGng 7W h^ tr; các hoBt 76ng truy:n thông trAc ti4p c;c nhOng yêu c[u cG thW c;c và làm 7>;c sau khi k4t thúc m^i ph[n cIng pháp 7ào tBo sF dGng trong m^i ph[n • V9t d5ng h2 tr< – NhOng ph>Ing ti9n h^ tr; gi=ng dBy trong m^i ph[n • H:=ng d>n gi6ng d7y – Mô t= nhOng b>?c cG thW gi=ng viên c[n làm trong m^i ph[n • Tài li?u phát tay – Tài li9u h^ tr; cho hoBt 76ng h>?ng d@n c?i 7ây gSi chung là nhân viên dRch vG) có thW có trình Tài li!u dành cho gi"ng viên 2
76 vLn hóa và nLng lAc hBn ch4, khó t5p trung trong m6t thHi gian dài. Do v5y, c[n 7i:u chXnh các hoBt 76ng trong cuNn tài li9u này cho phù h;p v?i nhu c[u và 7bc 7iWm cIng. Ví dG: có thW chia nha ch>Ing trình (chX t5p huJn trong f ngày x 2 tu[n); hobc trong khóa t5p huJn cho nhân viên ti4p c5n c6ng 78ng 7[u tiên chX lAa chSn m6t sN ch< 7:, sau 7ó là các hoBt 76ng t5p huJn trong các bu\i ti4p sau. Các v9t d5ng h2 tr< t9p hu0n SUp x4p tr>?c các thP c[n thi4t giúp bBn thAc hi9n ph[n t5p huJn, bao g8m: • VV vi4t và bút • GiJy kh\ to • Bút dB • B=ng trUng/7en hobc b=ng kgp giJy • BLng dính giJy • GiJy hobc bìa màu • 2: c>Ing ch>Ing trình (dành cho hSc viên) • Tài li9u tham kh=o cho hSc viên • Phi4u trUc nghi9m tr>?c/sau khoá hSc • Ph[n th>Vng nha cho các câu 7N – nh>: bút, vV, kgo… • Phi4u 7ánh giá khóa t5p huJn Tài li!u dành cho gi"ng viên 3
GI% I THI& U CHUNG V@ KHÓ A TA P HUB N M(c tiêu gi)ng d%y: HSc viên hiWu 7>;c mGc 7ích, E nghYa, n6i quy và các hoBt 76ng c;c mGc 7ích c;c ch>Ing trình t5p huJn (thHi gian, thHi l>;ng, vv) • NUm 7>;c n6i quy l?p hSc • Chia nhóm làm vi9c N+i dung chính: Khoá t5p huJn sM giúp cho vi9c thAc hi9n ch>Ing trình ti4p c5n c6ng 78ng có hi9u qu= tBi 7Ra ph>Ing. Ph",ng pháp gi)ng d%y: Th=o lu5n. V&t d(ng h- tr.: B=ng giJy l5t, bút dB, b=ng chi4u H"/ng d0n gi)ng d%y: • Gi=ng viên có thW bUt 7[u bZng cách yêu c[u hSc viên gi?i thi9u tên, tu\i, tình trBng hôn nhân và mong 7;i c
+ LUng nghe tr>?c khi hai + SF dGng “H6p câu hai vô danh” khi hSc viên có nhOng câu hai t4 nhR hobc e ngBi + GiO bí m5t nhOng thông tin cá nhân + Cùng làm vi9c 7W gi=i quy4t vJn 7: + Không nên ám chX cá nhân khi th=o lu5n hobc phát biWu E ki4n + Không hút thuNc, uNng r>;u hobc sF dGng chJt gây nghi9n + TUt 7i9n thoBi di 76ng + TA do khi có nhu c[u cá nhân • Sau 7ó gi=ng viên yêu c[u c= l?p chX 7Rnh hobc b[u l?p tr>Vng, nhóm hSc viên. Hãy giao trách nhi9m cho l?p tr>Vng và hSc viên 7W tJt c= hSc viên 7:u c=m thJy “tho=i mái và quan trSng”. Hãy dán nhOng tH ghi n6i qui và phân nhóm làm vi9c lên t>Hng 7W ti9n cho vi9c chia nhóm th=o lu5n hobc làm bài t5p theo nhóm trong suNt quá trình hSc t5p. - Vai trò cVng: + Theo dõi vi9c thAc hi9n n6i qui l?p hSc c
TC NG QUAN V@ DD Á N 1. DE án Phòng chFng HIV/AIDS cho thanh niên và các n*i dung c1a dE án 1.1. DE án Phòng chFng HIV/AIDS cho thanh niên DA án do Ngân hàng Phát triWn Châu Á (ADB) h^ tr; thông qua T\ng cGc Dân sN-KHHG2, B6 Y t4, trong giai 7oBn 2006-2011. MGc tiêu cI b=n cIng trình truy:n thông thay 7\i hành vi toàn di9n t5p trung vào gi?i tri theo 4 n6i dung chính, g8m: • V5n 76ng phòng chNng HIV/AIDS • Truy:n thông 7Bi chúng và xây dAng tài li9u truy:n thông trAc ti4p • Phòng chNng HIV/AIDS tBi c6ng 78ng • Qu=n lE, giám sát và nâng cao nLng lAc N6i dung 3 c vJn xét nghi9m HIV tA nguy9n cho thanh niên có hành vi nguy cI cao • N6i dung 3.2. T5p huJn và triWn khai các hoBt 76ng ti4p c5n c6ng 78ng cho thanh niên dT bR t\n th>Ing và thanh niên nói chung Trung tâm Nghiên cPu Phát triWn Y t4 C6ng 78ng (CCRD) là cI quan t> vJn h^ tr; thAc hi9n tiWu n6i dung 3.1, d>?i 7ây 7>;c gSi là dA án VCT. 2W thAc hi9n dA án VCT, Trung tâm CCRD 7ã xây dAng mGc tiêu và các nhóm hoBt 76ng chính nh> mô t= d>?i 7ây. 1.2. DE án VCT M(c tiêu c1a d2 án VCT Gi=m nguy cI lây nhiTm HIV trong nhóm thanh niên có hành vi nguy cI cao, g8m: • Thanh niên tiêm chích ma túy (nam, nO) • Thanh niên hành ngh: mBi dâm (trAc ti4p, gián ti4p) • BBn tình c
- Tuyên truy:n v5n 76ng lãnh 7Bo 7Ra ph>Ing và nhOng bên liên quan tBo môi tr>Hng thu5n l;i cho hoBt 76ng TVXNTN và gi=m hBi c;ng và dT ti4p c5n trong nhóm thanh niên có hành vi nguy cI cao tBi 7Ra bàn dA án. • D/ch v4 gi"m h6i: MGc tiêu c bIm kim tiêm sBch và bao cao su cho nhóm thanh niên có hành vi nguy cI cao nhZm tránh lây nhiTm HIV/AIDS trong nhóm này. - Gi?i thi9u thanh niên có hành vi nguy cI cao 74n t> vJn xét nghi9m HIV tA nguy9n tBi cI sV TVXNTN và dRch vG TVXNTN tBi c6ng 78ng. • Theo dõi và +ánh giá: MGc tiêu c
Ho%t 6+ng gi)m h%i HIV/AIDS trong d2 án TBi m^i tXnh sM thành l5p mBng l>?i NVTCC2 g8m 20 ng>Hi v?i mGc 7ích • Ti4p c5n 7>;c nhOng thanh niên có các hành vi nguy cI, 7bc bi9t là nhOng ng>Hi v@n ch>a 7>;c các ch>Ing trình khác ti4p c5n • Tìm hiWu tình huNng nguy cI ca ra bi9n pháp thích h;p mà khách hàng có thW dT chJp thu5n và dT dàng thAc hi9n nhJt • Khi ti4p c5n v?i bJt kj ng>Hi tiêm chích ma túy (TCMT) hobc ng>Hi bán dâm (NBD) nào, NVTCC2 giúp 7e hS thAc hi9n: - Hành vi tiêm chích an toàn - Hành vi tình dGc an toàn • Gi?i thi9u v?i khách hàng v: TVXNTN và h^ tr; ng>Hi có HIV trong chLm sóc và 7i:u trR HoBt 76ng gi=m hBi cho thanh niên có hành vi nguy cI cao 7>;c các thành ph[n khác c v5n 76ng chính sách V tJt c= các cJp, truy:n thông 7Bi chúng,…) và thAc hi9n song song v?i hoBt 76ng ti4p c5n c6ng 78ng c
VAI TRÒ VÀ TRÁ CH NHI& M CG A GIH NG VIÊN TUY# N TI NH Vai trò và trách nhi?m c1a gi6ng viên tuy'n tJnh Quan 7iWm và cách ti4p c5n c ph_m chJt c[n thi4t 7W có thW tBo sA tin t>Vng cHng hSc t5p phù h;p cho vi9c gi=ng dBy nhOng vJn 7: nhBy c=m 7>;c 7: c5p 74n trong ch>Ing trình. Là m6t gi=ng viên tuy4n tXnh, vai trò cHng hSc t5p an toàn cho hSc viên, nIi hS c=m thJy tho=i mái th=o lu5n các vJn 7: liên quan 74n sPc khoi, sPc khae tình dGc, ma túy, HIV…và nhOng mNi quan tâm cá nhân c;c 7i:u 7ó, bBn c[n ph=i E thPc 7>;c giá trR và thái 76 c các hành vi nguy cI. M6t 7iWm quan trSng là sF dGng cách ti4p c5n không phán xét khi th=o lu5n v: các vJn 7: này, ccng nh> khi cung cJp thông tin cho l?p hSc. Trách nhi?m c1a gi6ng viên tuy'n tJnh trong quá trình t9p hu0n: • TBo không khí trung thAc, tin t>Vng trong nhóm • Tôn trSng và lUng nghe E ki4n c;c thAc hi9n 7úng giH • 2=m b=o thông tin 7>a ra chính xác – n4u bBn không bi4t câu tr= lHi cho m6t câu hai cG thW, hãy nói ra 7i:u 7ó và cN gUng tìm ra thông tin chính xác 7W tr= lHi cho l?p hSc • G>Ing m@u cho hSc viên v: giá trR và cách c> xF. Ví dG – không phán xét, lUng nghe và tôn trSng nhOng E ki4n cHi khác Công vi?c c1a gi6ng viên tuy'n tJnh: • Tham dA l?p t5p huJn gi=ng viên tuy4n tXnh do Trung tâm CCRD t\ chPc • V?i sA h^ tr; cIng, chu_n bR tài li9u, lên k4 hoBch gi=ng dBy cho 50 hSc viên (25 hSc viên nhóm nghi9n chích ma túy, 25 hSc viên nhóm vui chIi gi=i trí) v: giáo dGc 78ng 7lng cho nhóm nguy cI cao do tXnh lAa chSn và t\ chPc t5p huJn • Ti4n hành gi=ng dBy theo ph>Ing pháp và giáo trình 7ã 7>;c t5p huJn • Ti4p thu các E ki4n góp E c
CÁC PH/KNG PHÁP TAP HUBN 1. Các nguyên tLc ti'p thu c1a ng:Mi l=n M(c tiêu c1a bài thuy$t trình Sau khi k4t thúc bài thuy4t trình các hSc viên sM: • HiWu 7>;c vi9c ti4p thu cHi l?n chRu =nh h>Vng bVi kinh nghi9m nh> th4 nào • HiWu 7>;c ph>Ing pháp ti4p thu cI b=n cHi l?n • Xác 7Rnh các ph>Ing pháp ti4p thu cI b=n cHi l?n và áp dGng các nguyên tUc 7ó trong vi9c gi=ng dBy cho ng>Hi l?n T7ng quan “85i v/i tr9 con, kinh nghi:m là nh!ng 6i;u gì 6ã x)y ra v/i chúng; 65i v/i ng";c các hSc viên muNn và c[n hSc nhOng gì, hS 7ã bi4t nhOng gì, và nhOng trLn trV có thW =nh h>Vng 74n thHi gian hSc t5p. NhOng trLn trV này là nhOng khúc mUc và vJn 7: quan trSng nhJt trong cu6c 7Hi c
thW thúc 7_y hay c=n trV kh= nLng ti4p thu cHi 7ó. 2ó có thW là s; bR mJt vi9c làm, sPc khae cHi thân, >?c mI 7>;c thLng ti4n, nhu c[u v: sA thay 7\i, hi4m mu6n, v>?ng mUc trong quan h9, hay nhOng triWn vSng m?i cho sA tLng tr>Vng và phát triWn. 1.5. Ng"Ing tác l@n nhau, chia si kinh nghi9m, và tBo cI h6i 7W phát triWn nhOng kK nLng m?i. Tuy nhiên, mSi ng>Hi th>Hng ngBi 7>a ra E ki4n c;c nói • Yêu c[u hSc viên tôn trSng và lUng nghe l@n nhau • Khuy4n khích nhOng hSc viên ít nói trình bày E ki4n c chPc nLng c tranh, biWu 78) 7W chPng minh cho nhOng 7i:u bBn 7ang nói • SF dGng ph>Ing pháp t5p huJn 7a dBng nh> th=o lu5n, thuy4t trình, sUm vai, thi 7N và tranh lu5n • SF dGng trò chIi giúp hSc viên th> giãn và tìm hiWu l@n nhau • Khuy4n khích hSc viên 7>a ra câu hai v: các ch< 7: • Chia hSc viên thành các nhóm nha cho các hoBt 76ng khác nhau, 7>a ch< 7: 7W th=o lu5n và thAc hành 2.2. Nh!ng cách h*c t&p khác nhau Tài li!u dành cho gi"ng viên 11
MSi ng>Hi hSc bZng nhi:u cách khác nhau. Tài li9u này gi?i thi9u các hoBt 76ng cho ba cách hSc chính: nhìn, nghe và làm. 2a sN mSi ng>Hi hSc bZng giác quan này nhi:u hIn giác quan khác. Tuy nhiên, có nhOng lúc tJt c= chúng ta 7:u hSc qua vi9c phNi h;p c= ba cách. SF dGng nhi:u kK nLng t5p huJn và nhi:u hoBt 76ng 7W có thW áp dGng nhi:u cách hSc t5p khác nhau c
- O'm sF. DAa vào sN nhóm yêu c[u cho hoBt 76ng, gi=ng viên tuy4n tXnh yêu c[u hSc viên 7Sc m6t sN trong m6t chu^i. NhOng ai có cùng m6t chO sN giNng nhau sM tBo thành m6t nhóm. Ví dG, trong m6t nhóm có 20 hSc viên, m^i hSc viên sM 7Sc ra m6t sN t` 1 74n 5. NhOng ng>Hi có cùng sN sM tBo thành m6t nhóm, nh> v5y sM có nLm nhóm, m^i nhóm có 4 ng>Hi. - Tháng sinh. Chia hSc viên theo tháng sinh. Hobc có thW chia theo mùa sinh n4u muNn có 4 nhóm. - Ti'ng )*ng v9t. Phân phát cho hSc viên nhOng tJm bìa nha, m^i tJm có vi4t tên m6t 76ng v5t. M^i hSc viên sM gi= ti4ng cIng Png. - BLt tay ng>u nhiên. Toàn b6 nhóm 7Png lên, m^i hSc viên sM 7i lBi và bUt tay v?i bJt cP ng>Hi nào mà hS muNn. Sau 7ó, gi=ng viên tuy4n tXnh sM hô "DmNG LnI", nhOng cbp hSc viên 7ang bUt tay sM tBo thành cbp hai ng>Hi. - NhNng ph:;ng pháp chia nhóm khác bao gPm: theo kE hi9u toán hSc, theo các hình trong hình hSc, nguyên tN hoá hSc, các ngSn núi, con sông, h8, 7>Hng tàu, t` 78ng nghYa, trái nghYa. 2.4. SC d(ng các ph",ng pháp t&p hu'n có s2 tham gia D>?i 7ây là nhOng ph>Ing pháp t5p huJn có sA tham gia cG thW, 7>;c sF dGng th>Hng xuyên trong cuNn tài li9u này: 2.4.1. SDm vai SUm vai là m6t chi4n l>;c dBy hSc rJt hi9u qu= nhZm khám phá nhOng tình huNng có vJn 7: và phát triWn các kK nLng. o ph>Ing pháp này, hSc viên sM vào vai nhOng tình huNng thAc t4 mà mSi ng>Hi th>Hng gbp ph=i. Thông qua vi9c sUm vai m6t ng>Hi khác, mSi ng>Hi th>Hng dT dàng b6c l6 nhOng E ki4n và c=m xúc riêng c kK nLng giao ti4p, sA quy4t 7oán và kK nLng t` chNi. SUm vai cho phép hSc viên thAc hành nhOng tình huNng tr>?c khi gbp trong thAc t4. Ví dG, m6t vai diTn có thW xem xét 74n cách nói không v?i vi9c sF dGng ma tuE, hay cách nói chuy9n v?i m6t ng>Hi bBn v: m6t vJn 7:. Nó ccng cho phép mSi ng>Hi tr=i nghi9m nhOng áp lAc xã h6i mà hS có thW 7Ni mbt khi có tham gia vào hành vi không an toàn và hành vi nguy cI, ccng nh> 7W thAc hành nhOng hành vi m?i chNng lBi nhOng áp lAc 7ó. Tài li!u dành cho gi"ng viên 13
Các b1-c ti$n hành s9m vai 2W vi9c nh5p vai 7>;c hi9u qu=, 7i:u quan trSng là làm theo nhOng b>?c sau: B1-c 1 – Chu:n b/ • Xác 7Rnh tình huNng 7>;c sF dGng cho vi9c sUm vai. M6t sN kRch b=n/tình huNng 7>;c 7>a ra trong cuNn tài li9u này có thW 7>;c sF dGng làm cI sV cho vi9c sUm vai. Khi nhóm 7ã quen thu6c v?i vi9c nh5p vai, cùng v?i gi=ng viên tuy4n tXnh, hSc viên ccng có thW sáng tBo kRch b=n ca cho hSc viên m6t copy c?c toàn nhóm. Hobc bBn có thW phân chia thành nhOng nhóm nha hIn, v?i nhOng ng>Hi khác nhau 7óng các vai diTn trong m^i nhóm. • N4u hSc viên ch>a bao giH sUm vai, có thW mJt m6t thHi gian 7W hS v>;t qua sA ngBi ngùng và sUm vai cHi khác. Các trò chIi có thW giúp hSc viên khVi 76ng tr>?c m6t vai diTn. B1-c 2 – Dàn d5ng • Dành thHi gian cho hSc viên th=o lu5n và chu_n bR cho vai diTn. N4u m6t nhóm sM trình bày m6t tiWu ph_m tr>?c toàn l?p, nên dành thHi gian cho hS diTn t5p. • Chu_n bR “sân khJu”, sF dGng gh4 hobc các “7Bo cG” 7W giúp cho tiWu ph_m càng giNng thAc t4 càng tNt. • Tr>?c khi bUt 7[u tiWu ph_m, 7bt ra m6t sN quy tUc cI b=n v?i nhóm: - NhOng ng>Hi không sUm vai (khán gi=) không 7>;c cUt ngang khi 7ang thAc hi9n tiWu ph_m, không 7>;c gSi to, hay ch4 giTu m6t vai diTn nào c= - Yêu c[u khán gi= quan sát và 7>a ra E ki4n ph=n h8i sau vV diTn B1-c 3 – S9m vai • Yêu c[u hSc viên sUm vai • DiTn ngUn gSn: th>Hng t` 3’-5’ • 2=m b=o hSc viên sF dGng tên cHi nh> th4 nào? - TBi sao nhân v5t c v5y? - BBn sM làm gì khác v?i nhân v5t c
• Sau khi vV diTn k4t thúc, yêu c[u các hSc viên khác ph=n h8i khi xem nhOng gì diTn ra trên sân khJu và ph=n Png c;c khUc hSa. 2bt nhOng câu hai cG thW sM giúp khuy4n khích th=o lu5n trong nhóm và 7>a ra k4t lu5n: - BBn hSc 7>;c gì t` tiWu ph_m này? - TiWu ph_m này giNng hobc khác nh> th4 nào so v?i thAc t4? - NhOng c=m xúc và quan 7iWm nào 7>;c nhân v5t diTn t= (dùng tên ca ra nhOng quy4t 7Rnh nào? - Các nhân v5t này có nhOng sA lAa chSn nào? - K4t qu= ca E ki4n v: m6t ch< 7: nhJt 7Rnh. Nó cho phép bBn có 7>;c nhOng E ki4n và suy nghY cHi trong nhóm nói lên quan 7iWm hay E ki4n c d4ng ma tu??” • Yêu c[u hSc viên suy nghY càng nhi:u t`, c=m xúc, và E ki4n v: ch< 7: 7ã chSn càng tNt • Nói v?i c= nhóm rZng quan 7iWm cHi 7:u có giá trR • Vi4t tJt c= các E ki4n lên b=ng hobc lên m6t tH giJy kh\ to • ChJp nh5n và ghi ra tJt c= các thông tin ph=n h8i, không 7>a ra bình lu5n v: nhOng E ki4n 7ó; mGc tiêu là 7Bt 7>;c càng nhi:u ph=n h8i càng tNt • M6t 7i:u quan trSng là vi4t ra E ki4n cHi, v: sau bBn có thW th=o lu5n các E ki4n 7ó trong l?p hSc. Không phán xét hay chX trích • Ti4n hành ph[n 76ng não m6t cách nhanh chóng • Khi tJt c= mSi E ki4n 7ã 7>;c vi4t ra, bBn có thW th=o lu5n các E ki4n này trong l?p hSc (hobc chia thành nhOng nhóm nha hIn) TBi sao sF dGng ph>Ing pháp 76ng não? • Giúp cho hSc viên suy nghY rJt nhanh và vì th4 có thW có rJt nhi:u E ki4n trong m6t kho=ng thHi gian ngUn • Giúp cho hSc viên diTn t= E ki4n mà th>Hng hS có thW giJu, do không còn ngBi bR gi=ng viên tuy4n tXnh hay ng>Hi khác phê phán Tài li!u dành cho gi"ng viên 15
• Cho phép bBn nUm bUt 7>;c trình 76 ki4n thPc c;c vi4t ra và có thW sF dGng làm cI sV cho th=o lu5n v: sau • Khi ti4p c5n v?i m6t ch< 7: khó nh> HIV/AIDS, mSi ng>Hi th>Hng s; và ngBi ng[n, 76ng não có thW có ích trong vi9c làm cho nhóm có c=m giác th> giãn hIn 2.4.3. Nghiên c?u tình hu5ng Nghiên cPu tình huNng mô t= m6t tình huNng trong 7ó hSc viên ph=i th=o lu5n, hobc m6t vJn 7: mà hS ph=i gi=i quy4t. Tình huNng ph=i 7In gi=n, thAc t4 và liên quan 74n cu6c sNng c;c nghiên cPu có thW là nhOng câu chuy9n rJt 7In gi=n, trong 7ó yêu c[u hSc viên suy nghY v: nhOng chi4n l>;c mà hS có thW sF dGng 7W 7Ni phó v?i m6t vJn 7: cG thW. Nghiên cPu tình huNng hi9u qu= nhJt khi nó 7>a ra m6t hay nhi:u vJn 7: mà mSi ng>Hi th>Hng 7Ni mbt trong cu6c sNng c