Tài liệu tham khảo: 'Động tiên' giữa đời thực

Chia sẻ: Trần Lê Kim Yến | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

tài liệu tham khảo môn địa dành cho giáo viên, học sinh trung học phổ thông đang trong kì ôn thi tốt nghiệp và cũng cố kiến thức cho kì thi cao đẳng, đại học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu tham khảo: 'Động tiên' giữa đời thực

'Động tiên' giữa đời thực Động Tiên Sơn với 36 cung động kỳ ảo, nằm trong truyền thuyết về 99 ngọn núi và 99 hồ nước của đồng bào Lự (Tấy Bắc) là biểu tượng cho vẻ đẹp tự nhiên của rừng núi nơi đây. Động Tiên Sơn nằm trên địa bàn huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Cái tên Tiên Sơn được sử dụng phổ biến từ những năm 1990 trở lại đây do một số người Kinh, khi tới thăm động đã so sánh nó giống như một nơi bồng lai tiên cảnh, có trời, có đất, núi non thủy mặc. Trước đó, động có tên là Đán Đón do người Lự sinh sống xung quanh khu vực động đặt với ý nghĩa là Đá Trắng. Theo nhiều người dân kể lại, xưa kia khi động được những người dân địa phương phát hiện, phía trước cửa động có vách đá màu trắng, nên họ gọi tên động theo nghĩa này. Nhũ đá muôn hình trong động Tiên Sơn. Động Tiên Sơn gắn liền với truyền thuyết về 99 ngọn núi và 99 hồ n ước trong xanh phẳng lặng của đồng bào Lự nơi đây. Truyền thuyết kể rằng, 99 ngọn núi chính là biểu tượng cho 99 chàng trai khỏe mạnh, cường tráng còn 99 hồ nước trong xanh chính là hình ảnh của 99 người con gái cần cù, xinh đẹp. Những ngọn núi và hồ nước nối tiếp nhau tạo nên bức tường thành ôm giữ một vùng đất đai trù phú, phì nhiêu.
Nếu so với nhiều động khác đang ngày càng thay đổi bởi sự sắp đặt của con người thì động Tiên Sơn vẫn giữ được vẻ tự nhiên. Đi sâu vào động, những khối đá, thạch nhũ muôn hình, vạn dạng dần lộ ra đẹp như chốn bồng lai tiên cảnh. Trong động còn có mạch nước ngầm, chảy thành dòng suối nhỏ len qua từng khe đá tạo nên những tiếng róc rách rất vui tai. Những nhũ đá này đã tồn tại hàng nghìn năm. Theo các tài liệu nghiên cứu, động Tiên Sơn được kiến tạo từ carxto (một dạng đá vôi) hàng triệu năm. Trong động có 36 cung khác nhau, nối ti ếp chạy qua hai sườn núi, càng vào sâu không gian động càng đ ược mở rộng. Mỗi cung động được nhân dân quanh vùng đặt tên linh thiêng như Mẫu Âu Cơ, Lạc Long Quân, Bà Chúa Kho... Tuy vậy, khi vào sâu trong động, người thưởng ngoạn sẽ không gặp những hình ảnh hương khói nghi ngút th ường thấy trong các khu động khác, thay vào đó là một không gian thoáng đãng, trong lành. Từ một hang động hoang sơ chưa được cải tạo, khai thác, cây cối um tùm, đến nay, động Tiên Sơn đã trở thành một địa điểm du lịch hấp dẫn nằm trên trục hành lang du lịch Tây Bắc, từ Sa Pa - Lào Cai sang Lai Châu. Trong t ương lai không xa, động sẽ là điểm đến không thể thiếu của du khách trong và ngoài nước khi đến Lai Châu – Tam Đường. 'Thánh thạch' của người Hà Nhì Nơi ông già đá trắng ngự trị được coi là vùng đất thiêng, đ ời đ ời con
cháu người Hà Nhì ở bản Pa Thắng, xã Thu Lũm, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu phải ghi tâm khắc cốt bảo vệ. Giữa ngút ngàn của rừng xanh mọc lên tảng đá trắng giống như một cột mốc tự nhiên án ngữ dải biên cương cuối trời Tây Bắc. Theo quan niệm của người Hà Nhì, “A pó ủ phú” - ông già đá trắng được Giàng (trời) phái xuống trần gian giúp người Hà Nhì bảo vệ biên giới. Lần đầu lên xã Thu Lũm, đi đến đâu tôi cũng được cán bộ hỏi: “Đã đ ến thăm ông già đá trắng chưa?”. Lúc đầu tôi cứ tưởng đó là một vị lão niên của bản có nhiều đóng góp cho bà con, nhưng thực tế đó chỉ là một tảng đá trắng trông giống hình người. Ông Chu Cà Xá B – người được giao trọng trách tế lễ thần “A pó ủ phú”. Hiện nay, ông Chu Cà Xá B ở bản Pa Thắng là người thuộc truyền thuy ết v ề ông già đá trắng nhất. Nhà ông Xá B ở giữa bản. Ngôi nhà trình t ường đã đ ược dựng mấy chục năm nhưng rất vững chãi. Ông đang cùng gia đình vui đón T ết của người Hà Nhì. Cả ngày ông phải tiếp khách. Năm nay nhà ông được mùa, lúa đầy bồ, thịt lợn treo lủng lẳng trên bếp. Vợ và con gái ông đang chuẩn bị gói bánh chưng, bánh dầy. Trước khi vào vi ệc, cứ theo cái lệ của người Hà Nhì chúng tôi phải “chi bà tó” - uống rượu vài chén đã. Ông Xá B nói tiếng Kinh bằng cái giọng lơ lớ nghe rất vui tai: “Ngày T ết có khách đến chơi là quý lắm! Lại khách từ Thủ đô lên nữa thì vinh dự cho a ta (bố - PV) lắm!”. Không để khách phải đợi lâu, khi nhắc tới vị “Thánh thạch” của người Hà Nhì, giọng ông bỗng trang nghiêm hẳn. Ông vuốt lại bộ quần áo rồi đ ưa ánh mắt về phía đỉnh núi xa mờ, chậm rãi kể: Chuyện về “A pó ủ phú” dài lắm đấy. Cán bộ có nghe cả đêm cũng không hết chuyện đâu.
Ngày xửa ngày xưa cả vùng đất Tây Bắc này là rừng già bao phủ. Thú hoang nhiều vô kể, khi đó cả xã Thu Lũm mới có vài hộ dân. Đêm đêm, bà con phải đốt lửa ngồi quây quần bên nhau xua thú dữ. Ngày đó, có đôi v ợ chồng ng ười Hà Nhì cùng nhau đi về mảnh đất phương Nam này. Họ đi cả đêm vượt qua trăm suối ngàn khe. Khi họ đi đến một đỉnh núi thuộc nước Việt thì người vợ mới sực nhớ là quên mất chiếc khăn đội đầu ở nhà. Thế là người chồng phải ngồi đợi vợ về lấy khăn. Người vợ về đến nhà quay lại chỗ chồng đợi thì gà đã gáy sáng nên không vượt qua được rừng già nữa. Người chồng đợi mãi, đợi mãi mà không thấy người vợ quay lại cho đến khi hoá đá lúc nào không hay. Từ đó đến nay, ng ười Hà Nhì coi nơi người chồng ngồi đợi vợ đến hoá đá là mảnh đất thiêng. Nơi đây cũng là nơi đánh dấu mảnh đất Việt Nam, đời đời con cháu phải giữ gìn bảo vệ. Lời thề giữ biên giới Biết chúng tôi có ý định lên thăm “A pó ủ phú”, ông Xá B chuẩn bị hương nén, thuốc lá đầy đủ. Từ nhà ông Xá B vượt qua 3 tầng dốc thì tới nơi. Lối mòn dẫn lên chỗ “Thánh thạch” được bà con dọn sạch sẽ. Tượng đá cách con đường tuần tra biên giới vừa mở khoảng 20m và cách biên giới Việt - Trung khoảng hơn chục mét. Giữa một quả núi đất bằng phẳng lại hiện lên một cột đá, tựa như có vị thần nào đó khi khai sinh ra trái đất này cố tình cắm lại một kh ối đá trên nước Việt ta để vạch rõ biên giới vậy. Khối đá này cao khoảng 1m70, to bằng cái thùng phi nằm bên ph ải - đi theo chiều từ Tây xuống Nam. “Thánh thạch” lại nằm trên một ngọn núi đất. Trong khi đó xung quanh không hề có một hòn đá nào khác. Lạ hơn là màu đá tr ắng giống như thạch anh. Dưới nắng chiều, khối đá ánh lên những tia sáng với muôn màu sắc đỏ lam, chàm, tím.
Hàng năm, sau Tết Nguyên đán, bản Pa Thắng lại tổ chức lễ "Thánh thạch". Ông Xá B có trách nhiệm chọn ngày tốt rồi dẫn trai tráng trong bản lên chỗ ông già đá trắng. Việc chuẩn bị lễ hết sức công phu. Bản mổ 1 con lợn, 9 quả trứng 3 màu nhuộm đỏ, vàng, trắng. Trứng được ông Xá B nhuộm bằng một loại cây rừng rất đẹp. Ông Xá B là người đức cao vọng trọng, lại là người am hiểu phong tục tập quán nên được bà con bầu là người đứng ra tế lễ, mong cho mưa thuận gió hoà, bà con trong bản ai cũng khoẻ mạnh, cây lúa trên nương được mùa, cây ngô cho bắp, lợn gà đầy chuồng… Sau đó các bậc nam nhi của bản cùng nhau hứa trước thần “A pó ủ phú” luôn khắc cốt ghi tâm: Nơi vị “Thánh th ạch” hiện hình là cột mốc biên giới tự nhiên của nước Việt ta, đời đời con cháu người Hà Nhì có trách nhiệm bảo vệ. Không một kẻ ngoại bang nào đ ược phép vượt qua. Sìn Hồ - 'Sa Pa thứ hai' của núi rừng Tây Bắc Lên tới xứ lạnh này, giữa trập trùng núi đá, bạt ngàn rừng nguyên sinh, giữa biển mây mù, du khách có dịp ngắm thiên nhiên hùng vĩ và khám phá những phong tục tập quán độc đáo nơi cuối trời Tây Bắc. Nhìn trên bản đồ đất nước hình chữ S, ở chỗ cao nhất của Tây Bắc có một dấu chấm đỏ, đó là huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. Nằm cách thị xã Lai Châu 60 km, nơi được coi như Sa Pa thứ hai của Tây Bắc. Mây núi Sìn Hồ. Khởi hành từ thị xã Lai Châu theo tỉnh lộ 4D, cứ ngược dốc mà đi, mấy chục cây số đường chỉ thấy dốc nối dốc, đèo nối đèo. Con đường như một dải lụa ngoằn ngoèo xuyên qua đại ngàn và những dãy núi đá cao ng ất tr ời. Mỗi khúc cua, mỗi cung đường, mỗi mép vực đều để lại nhiều ấn tượng về một vùng đất hàm chứa nhiều điều hấp dẫn.
Bên những vách đá cao sừng sững dài ngút tầm mắt, sương giăng khắp l ối khiến ta có cảm giác như có thể dễ dàng nắm được từng đụn mây trắng lững lờ bay qua trước mắt. Xen lẫn giữa màu xanh ngút ngàn của rừng già là các loài hoa rừng đang vươn mình khoe sắc. Sắc tím của phong lan, đỏ thắm c ủa hoa đào, màu trắng tinh khôi của hoa mơ như dệt nên một bức tranh đa s ắc giữa trùng điệp núi non. Nước là thơm Sìn Hồ. Dọc hai bên đường lên Sìn Hồ, thỉnh thoảng du khách lại bắt gặp những thác nước nhỏ chảy về từ một vách đá nơi biên thùy. Giữa không gian mênh mông của miền sơn cước, ta nghe rõ từng tiếng chim hót, tiếng suối ch ảy róc rách dưới vực sâu. Những ngôi nhà gỗ của người Dao, nhà đất của người Mông mọc lên giữa triền núi biếc đang tỏa khói lam chiều lại càng tô đi ểm thêm vẻ đẹp cho bức tranh cuộc sống miền sơn cước. Những cái tên đầy lạ lẫm như Hồng Thu “Mông”, xã của người Mông, Hồng Thu “Mán” của người Dao, rồi Pu Sam Cáp... gợi hình dung về một mi ền xa ngái. Sau một buổi sáng đi đường, du khách sẽ tới thị trấn Sìn Hồ. Đây thực chất là một thung lũng nhỏ có những thửa ruộng bậc thang uốn lượn tựa làn sóng nhấp nhô giữa biển khơi. Vào mùa lúa chín, cả thị trấn như được nhuộm một màu vàng óng ả. Trẻ em ở Pú Đao, Sìn Hồ. Chợ Sìn Hồ bày bán đủ các thứ hàng hóa tạp phẩm, giày dép, thổ cẩm… Phụ nữ dân tộc xuống chợ xúng xính trong bộ váy thổ cẩm sặc sỡ. Chợ ở nơi cuối trời Tây Bắc kể ra cũng thật đặc sắc, người ta đến chợ không chỉ để mua hàng mà còn giao lưu văn hóa. Giữa không gian mênh mông c ủa miền sơn cước, nghe một bài dân ca Mông thôi cũng đủ thấy say lòng! Đ ến đây, du khách sẽ không quên thưởng thức những món đặc sản như thịt trâu
quấn lá lốt, thịt dê hấp, lợn bản, cá suối chiên vàng, xôi nếp nương vừa d ẻo vừa thơm, ăn một lần nhớ mãi. Với đặc trưng của xứ lạnh, nhiệt độ trung bình năm khoảng 18 độ C nên du khách đến Sìn Hồ thường được hướng dẫn thử tắm lá thuốc. Cảm giác được ngâm mình thư giãn trong thùng gỗ pơ-mu đổ đầy nước thuốc pha chế từ 20 v ị của rừng, sau đó để lão Páo bấm huyệt, bao mệt nhọc sẽ tan bi ến, chỉ còn l ại sự thư thái đầy sảng khoái. Cách thị trấn Sìn Hồ không xa có bản Pú Đao (tiếng dân tộc nghĩa là “núi cao”) của người Mông. Bản này từng được hãng du lịch Gecko Travel (Anh) bình chọn là điểm đến đẹp nhất Đông Nam Á. Trên núi bạt ngàn những vùng hoa dại khiến những người lãng mạn muốn đắm chìm để tận hưởng mùa rực rỡ nhất ở Tây Bắc.