intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tài liệu thiết kế hệ thống phanh

Chia sẻ: Trần Trung Hiếu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

397
lượt xem
169
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên, kỹ thuật viên chuyên ngành cơ khí ôtô - môt số hệ thống quan trọng, cấu tạo bên trong ôtô.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tài liệu thiết kế hệ thống phanh

  1. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh CÊu t¹o HÖ thèng phanh gåm cã c¸c bé phËn sau ®©y: 1. Bµn ®¹p phanh 2. Bé trî lùc phanh 3. Xi lanh chÝnh 4. Van ®iÒu hoµ lùc phanh (van P) 5. Phanh ch©n (1) Phanh ®Üa (2) Phanh trèng 6. Phanh ®ç/Phanh tay (1/1) Xi lanh chÝnh Kh¸i qu¸t vµ cÊu t¹o 1. Kh¸i qu¸t chung Xi lanh chÝnh lµ mét c¬ cÊu chuyÓn ®æi lùc t¸c ®éng cña bµn ®¹p phanh thµnh ¸p suÊt thuû lùc. HiÖn nay, xi lanh chÝnh kiÓu hai buång cã hai pit t«ng t¹o ra ¸p suÊt thuû lùc trong ®­êng èng phanh cña hai hÖ thèng. Sau ®ã ¸p suÊt thuû lùc nµy t¸c ®éng lªn c¸c cµng phanh ®Üa hoÆc c¸c xi lanh phanh cña phanh kiÓu tang trèng. B×nh chøa dïng ®Ó lo¹i trõ sù thay ®æi l­îng dÇu phanh do nhiÖt ®é dÇu thay ®æi. B×nh chøa cã mét v¸ch ng¨n ë bªn trong ®Ó chia b×nh thµnh phÇn phÝa tr­íc vµ phÝa sau nh­ thÓ hiÖn ë h×nh bªn tr¸i. ThiÕt kÕ cña b×nh chøa cã hai phÇn ®Ó ®¶m b¶o r»ng nÕu mét m¹ch cã sù cè rß rØ dÇu, th× vÉn cßn m¹ch kia ®Ó dõng xe. C¶m biÕn møc dÇu ph¸t hiÖn møc dÇu trong b×nh chøa thÊp h¬n møc tèi thiÓu vµ sau ®ã b¸o cho ng­êi l¸i b»ng ®Ìn c¶nh b¸o cña hÖ thèng phanh. 2. CÊu t¹o Xi lanh phanh chÝnh cã c¸c bé phËn sau ®©y (1) PÝt t«ng sè 1 (2) Lß xo håi sè 1 (3) PÝt t«ng sè 2 (4) Lß xo håi sè 2 (5) C¸c cóppen (6) B×nh chøa dÇu (7) C¶m biÕn møc dÇu (1/3) -1-
  2. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 3. Nguyªn lý Khi ta ®¹p lªn bµn ®¹p phanh, xi lanh chÝnh sÏ biÕn ®æi lùc ®¹p nµy thµnh ¸p suÊt thuû lùc. VËn hµnh cña bµn ®¹p dùa vµo nguyªn lý ®ßn bÈy, vµ biÕn ®æi mét lùc nhá cña bµn ®¹p thµnh mét lùc lín t¸c ®éng vµo xi lanh chÝnh. Theo ®Þnh luËt Pascal, lùc thuû lùc ph¸t sinh trong xi lanh chÝnh ®­îc truyÒn qua ®­êng èng dÉn dÇu phanh ®Õn c¸c xi lanh phanh riªng biÖt. Nã t¸c ®éng lªn c¸c m¸ phanh ®Ó t¹o ra lùc phanh. Theo ®Þnh luËt Pascal, ¸p suÊt bªn ngoµi t¸c ®éng lªn dÇu chøa trong kh«ng gian kÝn ®­îc truyÒn ®i ®ång ®Òu vÒ mäi phÝa. ¸p dông nguyªn lý nµy vµo m¹ch thuû lùc trong hÖ thèng phanh ¸p suÊt t¹o ra trong xi lanh chÝnh ®­îc truyÒn ®Òu ®Õn tÊt c¶ c¸c xi lanh phanh. Lùc phanh thay ®æi nh­ tr×nh bÇy ë bªn tr¸i tuú thuéc vµo ®­êng kÝnh cña c¸c xi lanh phanh. NÕu mét kiÓu xe cÇn cã lùc phanh lín h¬n ë c¸c b¸nh tr­íc, th× ng­êi thiÕt kÕ sÏ qui ®Þnh c¸c xi lanh phanh tr­íc lín h¬n (2/3) 4. C¸c lo¹i ®­êng èng dÉn dÇu phanh NÕu ®­êng èng dÉn dÇu phanh bÞ nøt vµ dÇu phanh rß rØ ngoµi, c¸c phanh sÏ kh«ng lµm viÖc ®­îc n÷a. V× lý do nµy, hÖ thèng thuû lùc cña phanh ®­îc chia thµnh hai hÖ thèng ®­êng dÉn dÇu phanh. ¸p suÊt thuû lùc truyÒn ®Õn hai hÖ thèng nµy tõ xi lanh chÝnh ®­îc truyÒn ®Õn c¸c cµnh phanh ®Üa hoÆc c¸c xi lanh phanh. Sù bè trÝ ®­êng èng dÉn dÇu phanh ë c¸c xe FR kh¸c ë c¸c xe FF. ë c¸c xe FR c¸c ®­êng èng dÇu phanh ®­îc chia thµnh hÖ thèng b¸nh tr­íc vµ hÖ thèng b¸nh sau, nh­ng ë xe FF sö dông ®­êng èng chÐo V× ë c¸c xe FF, t¶i träng t¸c ®éng vµo c¸c b¸nh tr­íc lín nªn lùc phanh t¸c ®éng vµo c¸c b¸nh tr­íc lín h¬n c¸c b¸nh sau. V× vËy, nÕu sö dông cïng c¸c ®­êng èng dÇu phanh cña xe FR cho xe FF th× lùc phanh sÏ qu¸ yÕu nÕu hÖ thèng phanh b¸nh tr­íc bÞ háng, do ®ã ng­êi ta dïng mét hÖ thèng ®­êng èng chÐo cho b¸nh tr­íc bªn ph¶i vµ b¸nh sau bªn tr¸i vµ mét hÖ thèng cho b¸nh tr­íc bªn tr¸i vµ b¸nh sau bªn ph¶i ®Ó nÕu mét hÖ thèng bÞ háng, th× hÖ thèng kia vÉn duy tr× ®­îc mét lùc phanh nhÊt ®Þnh. (3/3) -2-
  3. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh Ho¹t ®éng Khi ®¹p bµn ®¹p phanh, lùc ®¹p ®­îc truyÒn qua cÇn ®Èy vµo xi lanh chÝnh ®Ó ®Èy pÝt t«ng trong xi lanh nµy. Lùc cña ¸p suÊt thuû lùc bªn trong xi lanh chÝnh ®­îc truyÒn qua c¸c ®­êng èng dÇu phanh ®Õn tõng xi lanh phanh. 1. VËn hµnh b×nh th­êng (1) Khi kh«ng t¸c ®éng vµo c¸c phanh C¸c cóppen cña pit t«ng sè 1 vµ sè 2 ®­îc ®Æt gi÷a cöa vµo vµ cöa bï t¹o ra mét ®­êng ®i gi÷a xi lanh chÝnh vµ b×nh chøa. Pit t«ng sè 2 ®­îc lß xo håi sè 2 ®Èy sang bªn ph¶i, nh­ng bu l«ng chÆn kh«ng cho nã ®i xa h¬n n÷a. (1/4) (2) Khi ®¹p bµn ®¹p phanh PÝt t«ng sè 1 dÞch chuyÓn sang bªn tr¸i vµ cóppen cña pit t«ng nµy bÞt kÝn cöa bï ®Ó chÆn ®­êng ®i gi÷a xi lanh nµy vµ b×nh chøa. Khi pit t«ng bÞ ®Èy thªm, nã lµm t¨ng ¸p suÊt thuû lùc bªn trong xi lanh chÝnh. ¸p suÊt nµy t¸c ®éng vµo c¸c xi lanh phanh phÝa sau. V× ¸p suÊt nµy còng ®Èy pit t«ng sè 2, nªn pit t«ng sè 2 còng ho¹t ®éng gièng hÖt nh­ pit t«ng sè 1 vµ t¸c ®éng vµo c¸c xi lanh phanh cña b¸nh tr­íc. (2/4) -3-
  4. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh (3) Khi nh¶ bµn ®¹p phanh C¸c pitt«ng bÞ ®Èy trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu cña chóng do ¸p suÊt thuû lùc vµ lùc cña c¸c lß xo ph¶n håi. Tuy nhiªn do dÇu phanh tõ c¸c xi lanh phanh kh«ng ch¶y vÒ ngay, ¸p suÊt thuû lùc bªn trong xi lanh chÝnh t¹m thêi gi¶m xuèng (®é ch©n kh«ng ph¸t triÓn). Do ®ã, dÇu phanh ë bªn trong b×nh chøa ch¶y vµo xi lanh chÝnh qua cöa vµo, vµ nhiÒu lç ë ®Ønh pit t«ng vµ quanh chu vi cña cóppen pitt«ng. Sau khi pitt«ng ®· trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu cña nã, dÇu phanh dÇn dÇn ch¶y tõ xi lanh phanh vÒ xi lanh chÝnh råi ch¶y vµo b×nh chøa qua c¸c cöa bï. Cöa bï nµy cßn khö c¸c thay ®æi vÒ thÓ tÝch cña dÇu phanh cã thÓ x¶y ra ë bªn trong xi lanh do nhiÖt ®é thay ®æi. §iÒu nµy tr¸nh cho ¸p suÊt thuû lùc t¨ng lªn khi kh«ng sö dông c¸c phanh. (3/4) 2. NÕu dÇu bÞ rß rØ ë mét trong c¸c hÖ thèng nµy (1) Rß rØ dÇu phanh ë phÝa sau. Khi nh¶ bµn ®¹p phanh, pitt«ng sè 1 dÞch chuyÓn sang bªn tr¸i nh­ng kh«ng t¹o ra ¸p suÊt thuû lùc ë phÝa sau. Do ®ã pitt«ng sè 1 nÐn lß xo ph¶n håi, tiÕp xóc víi pitt«ng sè 2, vµ ®Èy pitt«ng sè 2 lµm t¨ng ¸p suÊt thuû lùc ë ®Çu tr­íc cña xi lanh chÝnh, t¸c ®éng vµo hai trong c¸c phanh b»ng lùc tõ phÝa tr­íc cña xi lanh chÝnh. -4-
  5. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh (2) DÇu phanh rß rØ ë phÝa tr­íc V× ¸p suÊt thuû lùc kh«ng ®­îc t¹o ra ë phÝa tr­íc, pitt«ng sè 2 dÞch chuyÓn ra phÝa tr­íc cho ®Õn khi nã tiÕp xóc víi v¸ch ë ®Çu cuèi cña xi lanh chÝnh. Khi pitt«ng sè 1 bÞ ®Èy tiÕp vÒ bªn tr¸i, ¸p suÊt thuû lùc ë phÝa sau xi lanh chÝnh t¨ng lªn lµm cho hai trong c¸c phanh bÞ t¸c ®éng b»ng lùc tõ phÝa sau cña xi lanh chÝnh. (4/4) Bé trî lùc phanh Kh¸i qu¸t vµ cÊu t¹o 1. Kh¸i qu¸t Bé trî lùc phanh lµ mét c¬ cÊu sö dông ®é chªnh lÖch gi÷a ch©n kh«ng cña ®éng c¬ vµ ¸p suÊt khÝ quyÓn ®Ó t¹o ra mét lùc m¹nh (t¨ng lùc) tû lÖ thuËn víi lùc Ên cña bµn ®¹p ®Ó ®iÒu khiÓn c¸c phanh. Bé trî lùc phanh sö dông ch©n kh«ng ®­îc t¹o ra trong ®­êng èng n¹p (b¬m ch©n kh«ng trong tr­êng hîp ®éng c¬ ®iªzel) 2. CÊu t¹o Bé trî lùc phanh gåm cã c¸c bé phËn sau ®©y (1) CÇn ®iÒu khiÓn van (2) CÇn ®Èy (3) Pitt«ng bé trî lùc (4) Th©n bé trî lùc (5) Mµng ng¨n (6) Lß xo mµng ng¨n (7) Th©n van (8) §Üa ph¶n lùc (9) Bé läc khÝ (10) Phít th©n bé trî lùc (11) Buång ¸p suÊt biÕn ®æi (12) Buång ¸p suÊt kh«ng ®æi (13) Van mét chiÒu -5-
  6. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh Gîi ý: Bé trî lùc phanh hai buång Lµ mét c¬ cÊu cã hai buång ch©n kh«ng ®Æt nèi tiÕp vµ nhËn ®­îc sù c­êng ho¸ lùc lín mµ kh«ng cÇn t¨ng kÝch th­íc cña pitt«ng (1/1) Ho¹t ®éng 1. Khi kh«ng t¸c ®éng phanh Van kh«ng khÝ ®­îc nèi víi cÇn ®iÒu khiÓn van vµ bÞ lß xo ph¶n håi cña van kh«ng khÝ kÐo vÒ bªn ph¶i. Van ®iÒu chØnh bÞ lß xo van ®iÒu chØnh ®Èy sang tr¸i. §iÒu nµy lµm cho van kh«ng khÝ tiÕp xóc víi van ®iÒu chØnh. Do ®ã, kh«ng khÝ bªn ngoµi ®i qua l­íi l äc bÞ chÆn l¹i kh«ng vµo ®­îc buång ¸p suÊt biÕn ®æi. Trong ®iÒu kiÖn nµy van ch©n kh«ng cña th©n van bÞ t¸ch khái van ®iÒu chØnh; t¹o ra mét lèi th«ng gi÷a lç A vµ lç B. V× lu«n lu«n cã ch©n kh«ng trong buång ¸p suÊt kh«ng ®æi, nªn còng cã ch©n kh«ng trong buång ¸p suÊt biÕn ®æi vµo thêi ®iÓm nµy. V× vËy lß xo mµng ng¨n ®Èy pitt«ng sang bªn ph¶i. -6-
  7. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 2. §¹p phanh Khi ®¹p bµn ®¹p phanh, cÇn ®iÒu khiÓn van ®Èy van kh«ng khÝ lµm nã dÞch chuyÓn sang bªn tr¸i. Lß xo van ®iÒu chØnh còng ®Èy van kh«ng khÝ dÞch chuyÓn sang bªn tr¸i cho ®Õn khi nã tiÕp xóc víi van ch©n kh«ng. ChuyÓn ®éng nµy bÞt kÝn lèi th«ng gi÷a lç A vµ lç B. Khi van kh«ng khÝ tiÕp tôc dÞch chuyÓn sang bªn tr¸i, nã cµng rêi xa van ®iÒu chØnh, lµm cho kh«ng khÝ bªn ngoµi lät vµo buång ¸p suÊt biÕn ®æi qua lç B (sau khi qua l­íi läc kh«ng khÝ). §é chªnh ¸p suÊt gi÷a buång ¸p suÊt kh«ng ®æi vµ buång ¸p suÊt biÕn ®æi lµm cho pitt«ng dÞch chuyÓn vÒ bªn tr¸i, lµm cho ®Üa ph¶n lùc ®Èy cÇn ®Èy bé trî lùc vÒ bªn tr¸i vµ lµm t¨ng lùc phanh. 3. Tr¹ng th¸i gi÷ (phanh) NÕu ®¹p bµn ®¹p phanh nöa chõng, cÇn ®iÒu khiÓn van vµ van kh«ng khÝ ngõng dÞch chuyÓn nh­ng pitt«ng vÉn tiÕp tôc di chuyÓn sang bªn tr¸i do ®é chªnh ¸p suÊt. Lß xo van ®iÒu khiÓn lµm cho van nµy vÉn tiÕp xóc víi van ch©n kh«ng, nh­ng nã dÞch chuyÓn theo pitt«ng. V× van ®iÒu khiÓn dÞch chuyÓn sang bªn tr¸i vµ tiÕp xóc víi van kh«ng khÝ, kh«ng khÝ bªn ngoµi bÞ chÆn kh«ng vµo ®­îc buång ¸p suÊt biÕn ®æi, nªn ¸p su¸t trong buång ¸p suÊt biÕn ®æi vÉn æn ®Þnh. Do ®ã, cã mét ®é chªnh ¸p suÊt kh«ng thay ®æi gi÷a buång ¸p suÊt kh«ng ®æi vµ buång ¸p suÊt biÕn ®æi. V× vËy, pitt«ng ngõng dÞch chuyÓn vµ duy tr× lùc phanh nµy. -7-
  8. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 4. Trî lùc tèi ®a NÕu ®¹p bµn ®¹p phanh xuèng hÕt møc, van kh«ng khÝ sÏ dÞch chuyÓn hoµn toµn ra khái van ®iÒu khiÓn, buång ¸p suÊt thay ®æi ®­îc n¹p ®Çy kh«ng khÝ tõ bªn ngoµi, vµ ®é chªnh ¸p suÊt gi÷a buång ¸p suÊt kh«ng ®æi vµ buång ¸p suÊt thay ®æi lµ lín nhÊt. §iÒu nµy t¹o ra t¸c dông c­êng ho¸ lín nhÊt lªn pitt«ng. Sau ®ã dï cã thªm lùc t¸c ®éng lªn bµn ®¹p phanh, t¸c dông c­êng ho¸ lªn pitt«ng vÉn gi÷ nguyªn, vµ lùc bæ sung chØ t¸c ®éng lªn cÇn ®Èy bé trî lùc vµ truyÒn ®Õn xi lanh chÝnh. 5. Khi kh«ng cã ch©n kh«ng NÕu v× lý do nµo ®ã, ch©n kh«ng kh«ng t¸c ®éng vµo bé trî lùc phanh, sÏ kh«ng cã sù chªnh lÖch ¸p suÊt gi÷a buång ¸p suÊt kh«ng ®æi vµ buång ¸p suÊt thay ®æi (v× c¶ hai sÏ ®­îc n¹p ®Çy kh«ng khÝ tõ bªn ngoµi). Khi bé trî lùc phanh ë vÞ trÝ “off” (ng¾t), pitt«ng ®­îc lß xo mµng ng¨n ®Èy vÒ bªn ph¶i Tuy nhiªn, khi ®¹p bµn ®¹p phanh, cÇn ®iÒu khiÓn van tiÕn vÒ bªn tr¸i vµ ®Èy van kh«ng khÝ, ®Üa ph¶n håi vµ cÇn ®Èy bé trî lùc. §iÒu nµy lµm cho pitt«ng cña xi lanh chÝnh t¸c ®éng lùc phanh lªn phanh. §ång thêi van kh«ng khÝ ®Èy vµo chèt chÆn van l¾p trong th©n van. Do ®ã, pitt«ng còng th¾ng lùc cña lß xo mµng ng¨n vµ dÞch chuyÓn vÒ bªn tr¸i. Do ®ã c¸c phanh vÉn duy tr× ho¹t ®éng kÓ c¶ khi kh«ng cã ch©n kh«ng t¸c ®éng vµo bé trî lùc phanh. Tuy nhiªn, v× bé trî lùc phanh kh«ng lµm viÖc, nªn sÏ c¶m thÊy bµn ®¹p phanh “nÆng”. (1/1) -8-
  9. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh C¬ cÊu ph¶n lùc 1. Kh¸i qu¸t C¬ cÊu nµy dïng ®Ó gi¶m sù giËt ng­îc cña bµn ®¹p phanh, b»ng c¸ch lµm t¨ng “c¶m nhËn” vÒ bµn ®¹p, b»ng c¸ch chØ t¸c ®éng mét nöa ¸p suÊt ph¶n håi lªn bµn ®¹p (cßn nöa kia bÞ pitt«ng cña bé trî lùc hÊp thu) 2. Ho¹t ®éng C¬ cÊu ph¶n lùc ®­îc tr×nh bµy ë bªn tr¸i. CÇn ®Èy, ®Üa ph¶n lùc vµ van kh«ng khÝ cña bé trî lùc tr­ît bªn trong th©n van. V× ®Üa ph¶n lùc ®­îc lµm b»ng cao su mÒm, nã ®­îc coi lµ mét chÊt láng kh«ng thÓ nÐn ®­îc. V× vËy khi ®Èy cÇn ®Èy bé trî lùc vÒ bªn ph¶i, nã cè nÐn ®Üa ph¶n lùc, nh­ng v× kh«ng thÓ nÐn ®­îc, lùc nµy ®­îc truyÒn vµo van kh«ng khÝ vµ th©n van. Do ®ã, lùc nµy ®­îc truyÒn ph©n bæ gi÷a van kh«ng khÝ vµ th©n van theo tû lÖ diÖn tÝch bÒ mÆt cña chóng Gi¶ thiÕt r»ng lùc t¸c ®éng vµo cÇn ®Èy bé trî lùc lµ 100N (9,8 kgf) nh­ thÓ hiÖn ë ®©y. V× tû lÖ gi÷a diÖn tÝch cña van kh«ng khÝ vµ th©n van lµ 4:1, lùc truyÒn vµo th©n van sÏ lµ 80N (7,8 kgf) vµ vµo van kh«ng khÝ lµ 20N (2,0kgf) (1/1) §iÒu chØnh khe hë cña cÇn ®Èy Ph¶i ®iÒu chØnh chiÒu dµi cña cÇn ®Èy bé trî lùc tr­íc khi l¾p r¸p xi lanh chÝnh cña phanh vµ bé trî lùc phanh. Do yªu cÇu cña viÖc ®iÒu chØnh, sÏ cã mét khe hë thÝch hîp gi÷a pitt«ng cña xi lanh chÝnh vµ cÇn ®Èy bé trî lùc sau khi l¾p r¸p chóng. Dïng mét SST ®Ó ®iÒu chØnh khe hë nµy. Trong nh÷ng kiÓu xe gÇn ®©y, cã nh÷ng lóc ph¶i sö dông th­íc l¸ ®o ®é dµy. CÇn ph¶i tham kh¶o s¸ch h­íng dÉn söa ch÷a. Gîi ý: · Khi ®· thay xi lanh chÝnh vµ cã dông cô chuyªn dïng trong bé ®å nghÒ, h·y sö dông dông cô nµy ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. · Khi ë th©n bé trî lùc cã g¾n nh·n nh­ ë h×nh bªn tr¸i, h·y tham kh¶o s¸ch h­íng dÉn söa ch÷a khi ®iÒu chØnh chiÒu dµi cña cÇn ®Èy bé trî lùc. Gîi ý khi söa ch÷a: NÕu khe hë nµy qu¸ nhá, nã sÏ g©y ra bã phanh. NÕu khe hë nµy qu¸ lín nã sÏ lµm phanh bÞ chËm t¸c dông. (1/1) -9-
  10. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh KiÓm tra chøc n¨ng Bé trî lùc phanh dïng sù chªnh lÖch gi÷a ®é ch©n kh«ng cña ®éng c¬ vµ ¸p suÊt khÝ quyÓn ®Ó t¹o ra sù c­êng ho¸ lùc. Do ®ã, cã thÓ kiÓm tra chøc n¨ng cña bé trî lùc phanh b»ng c¸ch sau ®©y. 1. KiÓm tra chøc n¨ng kÝn khÝ Muèn t¹o ra sù c­êng ho¸ lùc, ph¶i duy tr× ®­îc ®é ch©n kh«ng bªn trong bé trî lùc phanh, ph¶i ®ãng kÝn hoµn toµn buång ¸p suÊt kh«ng ®æi vµ buång ¸p suÊt thay ®æi b»ng van ch©n kh«ng vµ kh«ng khÝ ph¶i thæi tõ van kh«ng khÝ. (1) T¾t ®éng c¬ sau khi cho ch¹y 1 ®Õn 2 phót. §é ch©n kh«ng sÏ ®­îc dÉn vµo bé trî lùc phanh. (2) §¹p bµn ®¹p phanh vµi lÇn. Khi lµm nh­ vËy, nÕu vÞ trÝ cña bµn ®¹p lÇn thø 2 hoÆc thø 3 cao h¬n vÞ trÝ cña lÇn thø nhÊt, tøc lµ van mét chiÒu vµ van ch©n kh«ng ®­îc ®ãng kÝn, van kh«ng khÝ më, vµ kh«ng khÝ ®i vµo. Tõ ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh r»ng ®é kÝn khÝ cña mçi van lµ b×nh th­êng. 2. KiÓm tra ho¹t ®éng NÕu khëi ®éng ®éng c¬ khi kh«ng cã ®é ch©n kh«ng trong bé trî lùc phanh, van ch©n kh«ng ®ãng, vµ van kh«ng khÝ më, ch©n kh«ng sÏ vµo buång ¸p suÊt kh«ng ®æi. Lóc nµy cã thÓ sö dông t×nh tr¹ng cña bµn ®¹p phanh ®Ó kiÓm tra ho¹t ®éng c­êng ho¸ lùc. (1) Khi ®éng c¬ t¾t, ®¹p bµn ®¹p phanh vµi lÇn. Kh«ng khÝ sÏ ®i vµo buång ¸p suÊt kh«ng ®æi. (2) Khëi ®éng ®éng c¬ víi bµn ®¹p Ên xuèng, sÏ t¹o ra ®é ch©n kh«ng vµ chªnh lÖch ¸p suÊt gi÷a buång ¸p suÊt kh«ng ®æi vµ buång ¸p suÊt thay ®æi. NÕu lóc ®ã bµn ®¹p phanh tôt xuèng mét chót n÷a, cã thÓ x¸c ®Þnh lµ ®· t¹o ra sù c­êng ho¸ lùc b×nh th­êng. 3. KiÓm tra chøc n¨ng kÝn khÝ khi cã t¶i NÕu t¾t ®éng c¬ víi bµn ®¹p phanh ®­îc ®¹p xuèng, cã thÓ sö dông t×nh tr¹ng cña bµn ®¹p ®Ó kiÓm tra xem ®é ch©n kh«ng cã bÞ rß tõ buång ¸p suÊt kh«ng ®æi hay kh«ng. (1) §¹p bµn ®¹p phanh trong khi ®éng c¬ ®ang ch¹y. (2) T¾t ®éng c¬ víi bµn ®¹p phanh ®­îc ®¹p xuèng. Trong tr¹ng th¸i gi÷ bµn ®¹p, ®é chªnh ¸p suÊt gi÷a buång ¸p suÊt kh«ng ®æi vµ buång ¸p suÊt biÕn ®æi sÏ ®­îc gi÷ cè ®Þnh. Do ®ã, nÕu chiÒu cao bµn ®¹p phanh kh«ng thay ®æi trong khi tiÕp tôc gi÷ trong 30 phót, th× cã thÓ x¸c ®Þnh lµ van mét chiÒu vµ van ch©n kh«ng ®­îc ®ãng kÝn b×nh th­êng vµ buång ¸p suÊt kh«ng ®æi kh«ng cã sù cè g×. (1/1) -10-
  11. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh Van ®iÒu hoµ lùc phanh Kh¸i qu¸t vµ cÊu t¹o 1. Kh¸i qu¸t Van ®iÒu hoµ lùc phanh (van P) ®­îc ®Æt gi÷a xi lanh chÝnh cña ®­êng dÉn dÇu phanh vµ xilanh phanh cña b¸nh sau. C¬ cÊu nµy t¹o ra lùc phanh thÝch hîp ®Ó rót ng¾n qu·ng ®­êng phanh b»ng c¸ch tiÕn gÇn ®Õn sù ph©n phèi lùc phanh lý t­ëng gi÷a b¸nh b¸nh sau vµ b¸nh tr­íc ®Ó tr¸nh cho c¸c b¸nh sau kh«ng bÞ h·m sím trong khi phanh khÈn cÊp (khi t¶i träng bÞ dån vÒ phÇn tr­íc), v.v... Khi sù ph©n phèi gièng nh­ tr×nh bµy ë (a), lùc phanh trë nªn lín, lµm cho lùc phanh b¸nh sau cµng lín h¬n nhiÒu so víi ®­êng cong lý t­ëng, khiÕn c¸c b¸nh sau dÔ bÞ h·m l¹i vµ lµm xe mÊt æn ®Þnh. Ngoµi ra, khi sù ph©n phèi gièng nh­ tr×nh bµy ë (b), tæng lùc phanh trë nªn nhá, khiÕn b¸nh tr­íc dÔ bÞ h·m l¹i vµ lµm mÊt ®iÒu khiÓn l¸i. 2. CÊu t¹o Van P gåm cã c¸c bé phËn sau (1) Th©n van (2) Pitt«ng (3) Phít lµm kÝn cña van (4) Lß xo nÐn (5) Cóppen xi lanh (1/1) Ho¹t ®éng ¸p suÊt thuû lùc do xi lanh chÝnh t¹o ra t¸c ®éng lªn c¸c phanh tr­íc vµ sau. C¸c phanh sau ®­îc ®iÒu khiÓn sao cho ¸p suÊt thuû lùc ®­îc gi÷ b»ng ¸p suÊt cña xi lanh cho ®Õn ®iÓm chia vµ sau ®ã thÊp h¬n ¸p suÊt cña xi lanh chÝnh sau ®iÓm chia §iÒu kiÖn ho¹t ®éng cña van P ®­îc thÓ hiÖn d­íi ®©y. -11-
  12. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 1. VËn hµnh tr­íc ®iÓm chia Lùc lß xo ®Èy pitt«ng vÒ bªn ph¶i. ¸p suÊt thuû lùc tõ xilanh chÝnh ®i qua khe hë gi÷a pitt«ng vµ cóppen xilanh ®Ó t¸c ®éng mét lùc b»ng nhau lªn c¸c xi lanh phanh cña b¸nh tr­íc vµ sau. T¹i thêi ®iÓm nµy, mét lùc t¸c ®éng ®Ó lµm pitt«ng dÞch chuyÓn sang bªn tr¸i b»ng c¸ch tËn dông ®é chªnh diÖn tÝch bÒ mÆt nhËn ¸p suÊt, nh­ng kh«ng thÓ th¾ng ®­îc lùc cña lß xo, v× vËy pitt«ng kh«ng dÞch chuyÓn. 2. VËn hµnh t¹i cña ®iÓm chia Khi ¸p suÊt thuû lùc t¸c ®éng vµo xilanh cña b¸nh sau t¨ng lªn, ¸p suÊt nµy ®Èy pitt«ng vÒ bªn tr¸i vµ th¾ng lùc cña lß xo lµm cho pitt«ng dÞch chuyÓn sang tr¸i vµ ®ãng m¹ch dÇu. 3. VËn hµnh sau ®iÓm chia Khi ¸p suÊt thuû lùc tõ xilanh chÝnh t¨ng lªn, , møc t¨ng ¸p suÊt nµy ®Èy pitt«ng sang ph¶i ®Ó më m¹ch dÇu. Khi tr¹ng th¸i nµy x¶y ra, ¸p suÊt thuû lùc ®Õn xilanh cña b¸nh sau t¨ng lªn, vµ ¸p suÊt ®Èy pitt«ng sang tr¸i b¾t ®Çu t¨ng lªn, v× vËy tr­íc khi ¸p suÊt thuû lùc ®Õn xilanh cña b¸nh sau t¨ng lªn hoµn toµn, pitt«ng dÞch chuyÓn sang tr¸i vµ ®ãng m¹ch dÇu. VËn hµnh nµy cña van ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i ®Ó gi÷ ¸p suÊt thuû lùc ë phÝa b¸nh sau kh«ng t¨ng cao h¬n ¸p suÊt ë phÝa b¸nh tr­íc. -12-
  13. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 4. VËn hµnh khi nh¶ bµn ®¹p Khi ¸p suÊt thuû lùc tõ xilanh chÝnh gi¶m xuèng, dÇu ë phÝa xilanh b¸nh sau ®i qua bªn ngoµi cóppen xilanh vµ trë vÒ phÝa xilanh chÝnh. (1/1) C¸c lo¹i van P 1. Van P kÐp Sö dông van P kÐp ë ®­êng èng chÐo cña phanh ë c¸c xe FF. VÒ c¬ b¶n, cã thÓ coi nã nh­ mét cÆp van P ho¹t ®éng bªn nhau. Mçi van P nµy ho¹t ®«ng hÖt nh­ mét van P b×nh th­êng. 2. Van ®iÒu phèi & van nh¸nh (P & BV) Van P & BV ®ãng hai vai trß. Thø nhÊt, nã t¸c ®éng nh­ mét van P b×nh th­êng. Ngoµi ra, nÕu m¹ch thuû lùc cña c¸c phanh tr­íc bÞ háng v× bÊt cø lý do nµo, nã sÏ lµm mÊt chøc n¨ng cña van P. (Dï ¸p suÊt thuû lùc cña xilanh chÝnh t¨ng lªn, ¸p suÊt truyÒn ®Õn c¸c b¸nh sau vÉn ®­îc gi÷ nguyªn nh­ tr­íc). (1/2) -13-
  14. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 3. Van ®iÒu phèi theo t¶i träng (LSPV) VÒ c¬ b¶n van LSPV lµ mét bé phËn gièng nh­ van P, nh­ng nã cã thÓ ®iÒu chØnh ®iÓm chia cña van P cho thÝch øng víi t¶i träng t¸c ®éng lªn c¸c b¸nh sau. Van LSPV tr¸nh cho c¸c phanh sau bÞ qu¸ h·m, bÞ kho¸, bÞ tr­ît vµ còng lµm cho nã cã thÓ nhËn ®­îc lùc phanh lín khi t¶i träng cña b¸nh sau lín. Lo¹i van nµy ®­îc sö dông réng r·i ë c¸c lo¹i xe nh­ xe t¶i mµ sù ph©n bè t¶i träng lªn c¸c b¸nh tr­íc vµ sau kh¸c nhau xa gi÷a tr­êng hîp xe cã t¶i vµ kh«ng cã t¶i. Lß xo c¶m biÕn t¶i träng ®Æt gi÷a vá b¸n trôc sau vµ khung (hoÆc th©n xe) sÏ ph¸t hiÖn t¶i träng. Cã thÓ ®iÒu chØnh ®iÓm t¸ch b»ng c¸ch ®iÒu chØnh lùc cña lß xo. §«i khi ng­êi ta sö dông van LSPV kÐp cho ®­êng èng chÐo ë c¸c xe FF. (2/2) Phanh ch©n Phanh ®Üa 1. CÊu t¹o Phanh ®Üa gåm cã c¸c bé phËn sau ®©y. (1) Cµng phanh ®Üa (2) M¸ phanh ®Üa (3) R«to phanh ®Üa (4) Pitt«ng (5) DÇu 2. Ho¹t ®éng Phanh ®Üa ®Èy pitt«ng b»ng ¸p suÊt thuû lùc truyÒn qua ®­êng dÉn dÇu phanh tõ xilanh chÝnh lµm cho c¸c m¸ phanh ®Üa kÑp c¶ hai bªn cña r«to phanh ®Üa vµ h·m c¸c lèp dõng quay. Do ®ã, v× c¸c r«to cña phanh ®Üa vµ c¸c m¸ phanh ®Üa cä vµo nhau, ph¸t sinh nhiÖt do ma s¸t. Tuy nhiªn, v× r«to phanh ®Üa vµ th©n phanh ®Ó hë, nªn nhiÖt do ma s¸t sinh ra dÔ bÞ tiªu t¸n. (1/6) -14-
  15. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 3. §iÒu chØnh phanh V× vßng bÝt (cao su) cña pitt«ng tù ®éng ®iÒu chØnh khe hë cña phanh, nªn kh«ng cÇn ®iÒu chØnh khe hë cña phanh b»ng tay. Khi ®¹p bµn ®¹p phanh, ¸p suÊt thuû lùc lµm dÞch chuyÓn pitt«ng vµ ®Èy ®Öm ®Üa phanh vµo r«to phanh ®Üa. Trong lóc pitt«ng dÞch chuyÓn, nã lµm cho vßng bÝt cña pitt«ng thay ®æi h×nh d¹ng. Khi nh¶ bµn ®¹p phanh, vßng bÝt cña pitt«ng trë l¹i h×nh d¹ng ban ®Çu cña nã, lµm cho pitt«ng rêi khái ®Öm cña ®Üa phanh. Do ®ã, dï ®Öm cña ®Üa phanh ®· mßn vµ pitt«ng ®ang di chuyÓn, kho¶ng di chuyÓn trë l¹i cña pitt«ng lu«n lu«n nh­ nhau, v× vËy khe hë gi÷a ®Öm cña ®Üa phanh vµ r«to ®Üa phanh ®­îc duy tr× ë mét kho¶ng c¸ch kh«ng ®æi. (2/6) 4. Gi¶m møc dÇu phanh Møc dÇu phanh trong b×nh chøa cña phanh gi¶m ®i do m¸ phanh bÞ mßn. Do ®ã cã thÓ dù kiÕn t×nh tr¹ng mßn cña m¸ phanh b»ng c¸ch kiÓm tra møc dÇu trong b×nh chøa. Do ®­êng kÝnh cña pitt«ng lín, nªn ®é mßn cña c¸c m¸ phanh ®Üa dÉn ®Õn ®é gi¶m møc dÇu trong b×nh chøa lín h¬n phanh kiÓu tang trèng. (3/6) -15-
  16. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 5. ChØ b¸o mßn m¸ phanh Khi m¸ phanh ®Üa mßn vµ cÇn ph¶i thay thÕ, c¸i chØ b¸o mßn m¸ phanh ®Üa sÏ ph¸t ra tiÕng rÝt ®Ó b¸o cho ng­êi l¸i. Trong tr­êng hîp xe Corolla, sù c¶nh b¸o diÔn ra khi ®é dµy thùc cña m¸ phanh cßn kho¶ng 2,5 mm. (1) CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng Khi ®é dµy cña m¸ gi¶m xuèng ®Õn ®é dµy nãi trªn, c¸i chØ b¸o mßn m¸ phanh, ®­îc g¾n cè ®Þnh vµo tÊm phÝa sau cña m¸ phanh sÏ tiÕp xóc víi r«to cña ®Üa phanh vµ ph¸t ra tiÕng kªu rÝt trong khi xe ch¹y. Gîi ý: Cã lo¹i chØ b¸o mßn m¸ phanh kiÓu c¶m biÕn nh­ tr×nh bµy ë phÝa d­íi bªn tr¸i cña h×nh vÏ. Khi c¶m biÕn mßn ®i cïng víi m¸ phanh ®Üa, m¹ch cña bé c¶m biÕn bÞ hë. Bé ECU ph¸t hiÖn m¹ch hë nµy vµ b¸o cho ng­êi l¸i biÕt. (4/6) 6. Ph©n lo¹i cµng phanh ®Üa Cµng phanh ®­îc ph©n lo¹i nh­ sau (1) Lo¹i cµng phanh cè ®Þnh Lo¹i cµng phanh cè ®Þnh cã mét cÆp pitt«ng ®Ó ®Èy vµo c¶ hai bªn cña r«to ®Üa phanh. (2) Lo¹i cµng phanh di ®éng Lo¹i cµng phanh di ®éng chØ cã pitt«ng g¾n vµo mét bªn m¸. Pitt«ng t¸c ®éng ¸p suÊt thuû lùc. NÕu m¸ phanh ®Üa bÞ ®Èy, cµng phanh tr­ît theo chiÒu ng­îc víi pitt«ng vµ ®Èy r«to phanh tõ c¶ hai bªn. Do ®ã nã lµm b¸nh xe ngõng quay. Cµng phanh di ®éng cã nhiÒu lo¹i tuú theo ph­¬ng ph¸p g¾n cµng vµo tÊm truyÒn m«men. (5/6) -16-
  17. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 7. C¸c lo¹i r«to phanh ®Üa Cã c¸c lo¹i r«to phanh ®Üa nh­ sau · Lo¹i ®Æc Lo¹i ®Æc nµy ®­îc lµm tõ mét r«to ®¬n cña phanh ®Üa. · Lo¹i ®­îc th«ng giã Cã lç rçng ë bªn trong Tiªu t¸n nhiÖt rÊt tèt · Lo¹i cã tang trèng Phanh tang trèng g¾n liÒn ®Ó dïng cho phanh ®ç. Gîi ý: Gi¶m t¸c dông phanh Khi dïng phanh ch©n (kh«ng cã phanh ®éng c¬) liªn tôc trªn ®­êng xuèng dèc dµi v.v..., m¸ phanh trèng vµ m¸ phanh ®Üa trë nªn nãng qu¸ møc do ma s¸t. DÉn ®Õn gi¶m hÖ sè ma s¸t cña c¸c bÒ mÆt m¸ phanh lµm cho lùc h·m cña phanh kÐm kÓ c¶ khi g¾ng søc ®¹p bµn ®¹p phanh (6/6) -17-
  18. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh Drum Brake Phanh trèng 1. CÊu t¹o Phanh trèng gåm cã c¸c bé phËn sau ®©y. (1) Xi lanh b¸nh xe (2) Guèc phanh (3) M¸ phanh trèng (4) Lß xo ph¶n håi (5) Trèng phanh (6) Pitt«ng (7) Cóppen pitt«ng 2. Ho¹t ®éng Phanh trèng lµm lèp ngõng quay b»ng ¸p suÊt thuû lùc truyÒn tõ xilanh chÝnh ®Õn xilanh phanh ®Ó Ðp guèc phanh vµo trèng phanh, trèng nµy quay cïng víi lèp. Khi ¸p suÊt ®Õn xilanh phanh cña b¸nh xe kh«ng xuÊt hiÖn, lùc cña lß xo ph¶n håi ®Èy guèc rêi khái mÆt trong cña trèng trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu cña nã. V× trèng phanh bao quanh guèc phanh, nªn khã tiªu t¸n nhiÖt ph¸t sinh. Lo¹i phanh nµy chÞu nhiÖt kÐm. (1/4) 3. Guèc dÉn vµ guèc kÐo Khi ¸p suÊt thuû lùc t¸c ®éng vµo xilanh cña b¸nh xe, c¸c guèc phanh ë c¶ hai bªn trèng bÞ Ðp vµo mÆt trong cña trèng b»ng mét lùc t­¬ng øng víi ¸p suÊt thuû lùc do pitt«ng t¸c ®éng. Nh­ thÓ hiÖn ë h×nh bªn tr¸i, c¸c lùc nÐn kh¸c nhau ph¸t sinh ë c¸c guèc bªn ph¶i vµ bªn tr¸i. Lùc ma s¸t lµm cho guèc ë bªn tr¸i miÕt vµo trèng theo chiÒu quay, ng­îc l¹i guèc ë bªn ph¶i ph¶i chÞu lùc ®Èy cña trèng quay lµm gi¶m lùc nÐn. T¸c ®éng lµm t¨ng lùc ma s¸t miÕt vµo trèng ®­îc gäi lµ chøc n¨ng tù cÊp n¨ng l­îng, vµ guèc nhËn chøc n¨ng ®ã gäi lµ guèc dÉn, vµ guèc kh«ng nhËn ®­îc chøc n¨ng nµy ®­îc gäi lµ guèc kÐo. (2/4) -18-
  19. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 4. Ph©n lo¹i phanh trèng Phanh trèng cã c¸c lo¹i kh¸c nhau, tuú theo sù kÕt hîp cña guèc dÉn vµ kÐo. ViÖc sö dông chÝnh x¸c phô thuéc vµo môc ®Ých, vµ ®Æc ®iÓm do guèc dÉn vµ kÐo t¹o ra. · Lo¹i dÉn – vµ - kÐo · Lo¹i hai guèc dÉn · Lo¹i cã mét trî ®éng · Lo¹i trî ®éng kÐp Mòi tªn xanh: ChiÒu quay cña b¸nh xe Mòi tªn ®á: ChiÒu dÞch chuyÓn cña pitt«ng (3/4) -19-
  20. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh 5. §iÒu chØnh khe hë (1) Lo¹i ®iÒu chØnh tù ®éng M¸ phanh trèng g¾n vµo bÒ mÆt cña guèc phanh bÞ mßn ®i khi sö dông phanh. Ph¶i ®iÒu chØnh khe hë gi÷a trèng vµ m¸ phanh trèng theo ®Þnh kú ®Ó duy tr× hµnh tr×nh chÝnh x¸c cña bµn ®¹p phanh. C¸c phanh kiÓu tù ®éng ®iÒu chØnh, tù ®iÒu chØnh khe hë nµy mét c¸ch tù ®éng. ViÖc ®iÒu chØnh tù ®éng sÏ tiÕn hµnh khi t¸c ®éng phanh ®ç xe hoÆc trong khi phanh b»ng c¸ch dïng cÇn ®iÒu chØnh xoay c¬ cÊu ®iÒu chØnh ®Ó ®iÒu chØnh khe hë nµy. (2) Lo¹i ®iÒu chØnh b»ng tay §o ®­êng kÝnh trong cña trèng phanh. Xoay c¬ cÊu ®iÒu chØnh ®Ó ®iÒu chØnh ®­êng kÝnh ngoµi cña c¸c guèc phanh ®Ó cho nã nhá h¬n ®­êng kÝnh trong cña trèng phanh kho¶ng 1 mm Dïng mét t« vÝt, xoay ®ai èc ®iÒu chØnh vµ do·ng réng c¸c guèc cho ®Õn khi ch¹m vµo trèng. Xoay ®ai èc ®iÒu chØnh ng­îc l¹i mét sè khÊc theo quy ®Þnh. Tham kh¶o s¸ch h­íng dÉn söa ch÷a ®Ó biÕt sè khÊc quy ®Þnh nµy. -20-
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2