Tài liệu về rầy nâu hại lúa

Chia sẻ: Nguyen Ba Phuoc Phuoc | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:70

Thêm vào BST

Báo xấu

587
lượt xem 172
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tại Việt Nam, rầy nâu được ghi nhận xuất hiện trên lúa từ rất lâu.Các giống lúa ngắn ngày của IRRI đưa vào Việt Nam từ năm 1965, đầu tiên được trồng tại tỉnh miền Trung và đến năm 1969 rầy nâu bắt đầu gây hại cây lúa mạnh ở Phan Rang và một số tỉnh miềnTrung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu về rầy nâu hại lúa

Rầy nâu hại lúa
1. GIỚI THIỆU VỀ RẦY NÂU 1.1. Rầy nâu gây hại ở ĐBSCL (Nguyễn Văn Huỳnh, ĐHCT) Tại Việt Nam, RN được ghi nhận xuất hiện trên lúa từ rất lâu. Các  giống lúa ngắn ngày của IRRI đưa vào Việt Nam từ năm 1965; đầu tiên được trồng tại các tỉnh miền Trung và đến năm 1969 rầy nâu bắt đầu gây hại cây lúa mạnh ở Phan Rang và một số tỉnh miền Trung. Từ năm 1971 – 1974, RN đã gây hại tại các tỉnh duyên hải miền  Trung, ĐBSCL, diện tích lúa bị hại năm 1974 lên đến 94.800 ha Từ năm 1977-1979 dịch RN đã xuất hiện tại ĐBSCL với diện tích  khoảng một triệu hecta; nhiều nơi bị mất trắng, thiệt hại đến hàng triệu tấn lúa Từ vụ Hè Thu 1988 đến Đông - Xuân 1989 - 1990, RN gây hại  nặng ở một số nơi như thành phố Hồ Chí Minh, An Giang, Tiền Giang, Minh Hải. Năm 1990, ở ĐBSCL có khoảng 237.820 ha lúa bị nhiễm rầy nâu,  chiếm 8,3% diện tích lúa cả năm. Diện tích lúa Đông - Xuân 1992 -1993 bệnh lùn xoắn lá được ghi  nhận tại các tỉnh Cửu Long, Sóc Trăng, Cần Thơ và Vĩnh Long lên đến khoảng 40%.
K ha 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 Diện tích lúa bị nhiễm RN từ năm 1977 đến tháng 4 năm 2006 của các tỉnh phía Nam (Hồ Văn Chiến)
Diện tích nhiễm (ha) 120000 100000 80000 High Moderate 60000 Low Total 40000 20000 0 12/ 12/ 2005 26/ 12/ 05 9/ 1/ 2006 23/ 1/ 06 6/ 2/ 2006 10/ 3/ 2006 Diện tích lúa đông xuân 2005-2006 bị nhiễm RN của các tỉnh phía Nam (Hồ Văn Chiến)
TA Â Y I H NN ( án aàu) Be C Laûûc æ ång La c D æ ång D Läüc Ni Läüc i nh N nh Â æ ï c Â æ c Phong ï Phong NN am B an am B an ÑO ÀNG AÙP TH Thaïï M å Thac M å c NNi S ån i nh ån nh S B ì Phöôùc nh Thaûnh Myî M Thaûnh yî ( göï N oâng, H N ,T Ni Thuaän nh A n Läüc A n äüc L Laâm oàng Ñ Läüc Thàõng Läüc àõng Th Liãn ghéa Lin Nghéa ãN khaïnh aí i khanh H ai ïHí Âäöng N ai Â äöng ai N Tán Cháu Tán háu C Tán Bãnn Tán iã Bi Laûnh,T öôøi C M ) Â aû Teh Â aûTeíh í B aí o äüc B ao Läüc íL D ilnh D i nh il i Phæ åïc ánn Phæ åï D á c D LO N G N A M a Â a ui M a a G ui ÂG hhäöD áöu Ti ng äö áöu ãú ng Ti ãú D Taân Phuù Taân ù Phu C háu Thanh Cháu ình Tha ì DDæåång i nh háu æ ng M nh C háu Mi C ( H öng,Taân ï Thaønh, T Tru ,C C håü Láöu C håüLáöu H oaìThaình H oa Thanh ì ì Liãn æ åång Lin H æ ng ãH B ì D öông nh ÂÂ æïï Linh æ c Li c nh M yîPhæ åï c M y Phæ åï c î Th oaù,Th öøa,Ñ oøa) H Th H äö H äö H Tr n ëA ÂÂënh uaïï ënh Q uan Q Tr n ëA n GGoììD áöu o áöu D Beán Caàu Beán aàu C Taïï Li nh Tanh Li nh nh U yããn æng U y n H ng Hæ V ónh C öûu V ónh öûu C Traí ng aì ng Tr ng B ang aí B ì H aøm Thuaän éc H aøm Thuaän Baéc Ba C uíC hi C u C hi í B ÌN H U A Ä N TH Tr ang B om Tríí B om a ng laiiThiu aï ããu l ïThi AN I NG GA Xuán Läüc Xuán äüc L GGia ay a Ray iR Taân Hoàng H H oïc änn H oc M ä ïM Tp.H C M Taâân öng Tan H öng H Taân oàng Vénh H æng Vénh æ ng H An Phuï A n ï Phu Ñ öùc Hoøa H Ñ öùc oøa H aì m Thuáûn H am Thuáûn nam nam Â æ ïc oaa Â æ c H ì ï Ho ì ì HH oàng göï oàng Ngöï N ThuíÂ ææïc Thu c íÂ ï Tán C háu Tán háu C ( aøm H Thuaän éc) Ba MMäüc H oaï äüc ï Hoa An Laûc A n ûc La ( ân) TriTo Long Thanh Long ìì Tha nh Traì m C hi Tr m C hi m aì m H aì m Tán H am Tán N håån aûch N h n Trûch Tra ì C hááu äúc C h u Â c Âäú B ãún æ ïï B ãún æ cc l N haìBB eì N ha eì ChhåüVaìì C åü mm l ì Va Thaïï H oùaa nh H Thuû Thöøa ThuûThöøa Tha nh où ÑO ÀNG AI N NGGaî iao N aiG ao î Gi i Baø òa õng R Vu Taøu Thanh B çnh Thanh çnh B N haìBBang N ha aìì Tán Thaûnh Tán ûnh Tha ì ng C áön Gi uäüc C áön uäüc Gi PhuïMMyîî Phu y ï Phæ åï c æ íu Phæ åï B æ u c B í Traân Truï Traân ï Tru C aï áöuu C aiDD áö Thaùp Möôøi M ïi Thaùp öôøi C áön Â æåï c C áön æ åï Â c M yîPhæ åïc M y Phæ åï c C håü Måïi C håüM åï i B aìR ëëa B a a î ìR C áön Gi åì C áön åì Gi CCao ûnh ao Laûnh La Long Âãön Long iãön Âi ( ân ù,V ónh öûu) Ta Phu C TI À N I E G ANG CChaâu haâu Thaønh Thaønh H aìTi ãn H a ãn ìTi C aiLáûy C aiLáûy An Cháu A n háu C TriToâân TriTon TTán i ãûp án Hi p H ãû C håü Gaûûo C håüG a o LLáúp ìì áúp Vo Vo CCaiB eì aï B eì GG o ääng oììC ng C ï i V énh B çnh V énh çnh B ÂÂ AO U ÏQ U Ä Ú C A ÍO PH U Q U Ä Ú C Í PH Ï K iãn åång Kãn Læ ng i Læ N uïïSáûpp N ui áû S TTán oaìì án Hoa H CC háu ì nh háu Thanh Tha ì i LaiVung LaiVung C aïïTaìu aûû C ai u H a Taì H i CChåüLaïï håü Lach BE Á N TRE HHon Â áút oìn áút ìÂ ThäútNN äút Thäú äút ch t VV ónh ïï ónh Thanh Tha nh CaaiNNhum C ï hum ï i Long H äö Long äö H G ii ng Träm G äö ng äm äö Tr B çnh Â aûi B çnh aûi Â Q .Ä änn Q M ä Táán ãûp T n H i p Hi ãû .Ä M C aïïVäönn C aiiV äö MMoíC aìì o C ay Tam ìì Tam B nh V uõng Li âm V uõng eem Li â K I ÂNG I NG E GA íy B nh BBa i a Tr Tri Q .B çnh Thuy í Q .B çnh Thuyí C åìÂ oí C åìÂ oí Q .N i K i u nh ãö Q .N i K i u nh ãö P hong i n Â ãö Q .C aï à ng iR CC ang Long aìng ì Long P hong i n Â ãö Q .C aï àng iR Traø OÂ nn O Traø Â MMinh ång nh Læ ång i Læ C hááu ình C h u Thanh A Tha ì A G ioàng ieàng G oàng Reàng Ri ( i àng eàng) Go Ri i Thaûnh Phuï Thaûnh ï Phu C hááu ình C h u Thanh Tha ì H A Ä U CCháu ình háu Thanh Tha ì VÓ NH NG LO Thæ ïïB a Thæ a B C áöu keì C áöu ì ke TR AØ I V NH K ãú Sach K ãúSaïch Ti ãøu áönn Tiøu C áö ãC Phuûng Hãûpp Phuûng iãû Hi ï VëëThanh V Thanh GGoììQuao o uao Q C áöu N gang C áöu gang N GI ANG (Tam ì uõng eâm ,Traø Â n) B nh,V Li O HHuynh H æî u ghéa uyì nh æ u Nghéa ì H îN Thæ ïïMææåì äüt Thæ M åìM äüt iM TraìCCuï Tr uï i aì Long Myî M Long yî Long Phuù Long ù Phu CAÀN Ô TH D uyãn H ai D uyãn aíi Hí NNgaõNaaêm gaõ N êm V énh Thuáûn V énh áûn Thu M yîîXuyãn M y ãn Xuy Phæ åïc Phæ åï Long c Long U Minh UM nh i Thaïnh ò Thanh Trò ï Tr ( ónh ï V Tha nh) : HIGH Thåï B çnh ThåïB çnh i BA Ï LI Â U C E i SO Ù C A Ê N G TR VVénh hááu énh C h u C HHoa B çnh oìa çnh ìB CAØ AU M ( õ aêm ,Thaï Trò) Nga N nh GGia ai aïRR ai iï : MODERATE Tráön Vàn åì i Tr n àn Thåì áö V Th i Â áöm D åi Â áöm D åi Caainæ åïc C ï næ åï c ï i : LOW N àmm C àn N à C àn Bản đồ phân bố RN trên lúa đông xuân 2005-2006 (Hồ Văn Chiến)
Sản xuất lúa của Trung Quốc • Diện tích sản xuất lúa là 30 Di triệu hecta, (22% of World rice area) • Sản lượng: 180 triệu tấn (36% of World rice yield) • Năng suất: 6.232 kg/ha (169% of World average)
Thiệt hại do rầy gây ra ở TQ • Sâu hại chính: BPH (rầy nâu), WBPH Sâu (rầy lưng trắng) • Phân bố các tỉnh phía Đông Phân • Ảnh hưởng trên diện tích 14-17 triệu nh hecta (55-60% of rice area) • Thiệt hại: 4,5 triệu tấn Thi
K ha Diện tích bị nhiễm rầy nâu (BPH) và rầy lưng trắng (WBPH) tại tỉnh Zhejiang, Trung Quốc (Qiang FU, China National Rice Research Institute (CNRRI), May, 2006)
Vòng đời rầy nâu (25-30 ngày) 3 – 5 ngày sau 17 - 18 ngày vũ hóa (5 tuổi) Sống 10-20 ngày 5 – 7 ngày 100-300 trứng
Điều kiện để RN phát triển  Nhiệt độ: thích hợp để RN phát triển là từ 25- 30oC.  Ẩm độ và lượng mưa: Mưa lớn và liên tục trong nhiều ngày sẽ làm rầy trưởng thành bị suy yếu, rầy cám bị rửa trôi, đồng thời rầy cũng dễ bị nấm bệnh tấn công; trong khi mưa nhỏ hoặc mưa nắng xen kẻ, trời âm u rất thích hợp để rầy phát triển mật số.  Ẩm độ thích hợp đối với RN là từ 80 - 86%.
Diên biên thời tiêt bât thường ̃ ́ ́ ́ (tại Cai Lậy mùa khô năm 2006) ́ 2: mưa lớn vao cac ngay 8 và 10 ̀ ́ ̀  Thang  Thang 3: mưa lớn vao cac ngay 2, 14 và 31 ́ ̀ ́ ̀  Thang 4: mưa liên tiêp từ ngay 1 đên ngay 3 ́ ́ ̀ ́ ̀
Tỉ lệ rầy cái/đực Ở thời kỳ đẻ nhánh đến trổ, thức ăn dồi dào rầy cái có thể gần bằng 4 số lượng rầy đực.  Ở thời kỳ lúa chín, số lượng rầy cái và đực tương đương nhau. Tỉ lệ rầy cánh ngắn/cánh dài:  Nhiệt độ, ẩm độ thích hợp, thức ăn phong phú, loại hình cánh ngắn xuất hiện nhiều; trong số này thì rầy cái bao giờ cũng chiếm tỉ lệ cao hơn.  Nếu nhiệt độ cao, khô hạn, thức ăn không đầy đủ hay không thích hợp thì loại hình cánh dài xuất hiện nhiều.  Rầy Nâu sống trên lúa từ cuối giai đoạn đâm chồi đến ngậm sữa nếu có thức ăn đầy đủ đúng vào thời kỳ có điều kiện thời tiết thích hợp, loại hình cánh ngắn xuất hiện nhiều, có thể lên đến 100%.
Rầy cánh ngắn Rầy cánh dài
Ấu trùng rầy nâu
Rầy nâu đẻ trứng bên trong bẹ lá và khi mật số cao chúng đẻ trứng trên gân lá
Một số loài rầy trên ruộng lúa Rầy zigzag Rầy lưng Rầy lưng Rầy xanh trắng trắng Rầy nâu
̣ ̣ ̀ 1.2.Thiêt hai do rây nâu ́ ̀ Chay rây   Truyền bệnh virus: – Lùn xoắn lá – Lúa cỏ – Vàng lùn (lúa cỏ dòng 2)  Khi chích hút RN tiết ra nước bọt đưa vào mô cây, những chất này sẽ làm nghẽn mạch nhựa  Nơi vết chích tạo vết thương cho nấm bệnh xâm nhiễm
Đặc điểm của bệnh lùn xoắn lá (www.dpvweb.net)  Tỷ lệ rầy nâu truyèn bệnh lùn xoắn lá biến động 6 - 76%, trung bình 40%  Ấu trùng rầy nâu tryền bệnh mạnh hơn và ủ bệnh ngắn hơn thành trùng  Rầy nâu cần ít nhất trong 3 giờ để hút mầm bệnh từ cây lúa vào cơ thể; thời gian ủ bệnh trung bình là 9 ngày và cần 1 giờ để truyền virus vào cây lúa  Thời gian truyền bệnh của rầy nâu trung bình 1 đến 4 tuần, không truyền qua trứng  Thời gian thể hiện triệu chứng bệnh 10-36 ngày
Tirệu chứng lùn xoắn lá lúa 17 ngày Tir