TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG<br />
CHO SINH VIÊN TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY<br />
Nguyễn Thị Minh Hiền*<br />
Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Thực tiễn chứng tỏ rằng, tương lai của mỗi dân tộc phụ thuộc một phần rất lớn vào thế hệ trẻ nói<br />
chung, sinh viên nói riêng. Liệu chúng ta có thể giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa khi thanh<br />
niên, sinh viên bị phai nhạt lý tưởng, khi hiểu biết hạn chế về lịch sử, thiếu ý thức giữ gìn, thậm<br />
chí là xa rời truyền thống đạo đức dân tộc nói chung, truyền thống đạo đức cách mạng nói riêng?<br />
Cần khẳng định rằng, điều tiên quyết và không thể thiếu đó là truyền thống dân tộc, truyền thống<br />
cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng nước nhà - đó là tiền<br />
đề giúp chúng ta “hội nhập” mà không “hòa tan”, phát triển mà không bị “mất gốc”, trọng truyền<br />
thống mà không bảo thủ, hiện đại, nhạy bén mà không lung lay bản lĩnh, tất cả những điều đó đã<br />
và đang giúp cho thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng nâng cao hơn nữa bản lĩnh của mình,<br />
đứng trước mọi thử thách khắc nghiệt của cuộc sống hiện đại; giúp cho dân tộc Việt luôn đứng<br />
vững và trường tồn trong suốt chiều dài lịch sử. Vì vậy, việc giáo dục, bồi dưỡng để sinh viên có đủ<br />
tri thức, có cái nền truyền thống cách mạng của Đảng trong mình thì mới đảm nhiệm thành công sự<br />
nghiệp phát triển đất nước theo định hướng XHCN là việc làm có ý nghĩa quyết định; Trong đó, việc<br />
giáo dục truyền thống cách mạng cho sinh viên phải đặc biệt được coi trọng bởi nó góp phần định<br />
hướng cho hành động của cá nhân mỗi sinh viên nói riêng và góp phần không nhỏ vào định hướng<br />
hướng đi của đất nước trong tương lai.<br />
Từ khóa: giáo dục, tầm quan trọng giáo dục, truyền thống, truyền thống cách mạng, giáo dục<br />
sinh viên<br />
<br />
Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác- Lênin<br />
đặc biệt quan tâm đến thế hệ trẻ, đánh giá cao<br />
vai trò, vị trí của họ trong sự nghiệp cách<br />
mạng. C.Mác cho rằng "thanh niên là cội<br />
nguồn sức sống của dân tộc" [1]. Ông đánh<br />
giá cao vai trò của thế hệ công nhân đang lớn<br />
lên, ông cho rằng, thế hệ công nhân đang lớn<br />
lên đó là nguồn bổ sung đặc biệt quan trọng<br />
để giai cấp vô sản được hình thành với tư<br />
cách là một giai cấp thực sự khi nó ý thức<br />
được địa vị, sứ mệnh lịch sử và tương lai của<br />
nó. Ph.Ăngghen đề xuất tư tưởng: thanh niên<br />
không thể đứng ngoài chính trị, chính hiện<br />
thực của đời sống đã, đang và sẽ cuốn hút lớp<br />
trẻ vào đời sống chính trị. Ông nhấn mạnh<br />
rằng, thanh niên không bao giờ thoả mãn với<br />
lý tưởng trước đây, họ muốn được tự do hơn<br />
trong hành động, họ khao khát lập chiến công<br />
và vì sự đổi mới, họ sẵn sàng hiến dâng cả<br />
máu và cuộc đời mình. Thanh niên sẽ có đủ<br />
<br />
<br />
Tel: 0979858677; Email: minhhien_sptn@yahoo.com<br />
<br />
sức lực và tài năng để giải quyết những mâu<br />
thuẫn đang nảy sinh trong đời sống của đất<br />
nước. Phát triển sáng tạo những luận điểm<br />
của C.Mác và Ph.Ăngghen trong điều kiện<br />
lịch sử mới, V.I.Lênin đã coi "thanh niên là<br />
nguồn sinh lực chiến đấu của cách mạng" [2].<br />
Lênin đánh giá rất cao tiềm năng của tuổi trẻ,<br />
ngay cuối thế kỷ XIX, Người cho rằng, người<br />
ta quan sát thấy trong thanh niên công nhân<br />
một khát vọng nồng cháy, không gì kìm hãm<br />
được tới lý tưởng của dân chủ và CNXH.<br />
Công việc xây dựng và phát triển xã hội mới<br />
văn minh và hiện đại phải thuộc về thế hệ trẻ.<br />
Theo Người, nhiệm vụ thật sự xây dựng xã hội<br />
cộng sản chủ nghĩa, chính là của thanh niên.<br />
Thấy rõ vị trí, vai trò của to lớn của thanh<br />
niên, các nhà chủ nghĩa Mác - Lênin đã chú ý<br />
rất nhiều đến nhiệm vụ giáo dục thanh niên,<br />
coi đó là biện pháp hàng đầu để đào tạo con<br />
người mới với tư cách là chủ thể sáng tạo có ý<br />
thức của xã hội mới - xã hội XHCN và cộng<br />
sản chủ nghĩa. C.Mác khẳng định:"Nhưng dù<br />
<br />
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br />
<br />
http://www.lrc-tnu.edu.vn<br />
<br />
| 14<br />
<br />
Nguyễn Thị Minh Hiền<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
sao thì bộ phận giác ngộ nhất trong giai cấp<br />
công nhân cũng nhận thức rất rõ tương lai của<br />
giai cấp họ và do đó tương lai của cả loài<br />
người hoàn toàn phụ thuộc vào việc giáo dục<br />
thế hệ công nhân đang lớn lên" [3]. V.I.Lênin<br />
luôn khẳng định vai trò to lớn của giáo dục,<br />
coi đó là một điều kiện đảm bảo sự thắng lợi<br />
trong sự nghiệp xây dựng CNXH. Người nói:<br />
"Người mù chữ là người đứng ngoài chính<br />
trị". Câu khẩu hiệu nổi tiếng của Lênin: "Học,<br />
học nữa, học mãi" đã thành châm ngôn của<br />
hàng triệu, hàng triệu người các thế hệ, là lời<br />
động viên khích lệ lớn lao đối với thế hệ trẻ.<br />
Quan điểm của C.Mác, Ph.Ăngghen,<br />
V.I.Lênin về vai trò của tuổi trẻ, về giáo dục<br />
thế hệ trẻ là yếu tố cực kỳ quan trọng trong<br />
việc hình thành những quan điểm của Hồ Chí<br />
Minh về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng<br />
cho đời sau. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng<br />
khẳng định: "Thanh niên là người chủ tương<br />
lai của nước nhà, nước nhà thịnh hay suy, yếu<br />
hay mạnh, một phần lớn là do các thanh niên.<br />
Thanh niên muốn làm người chủ tương lai<br />
cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn<br />
luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải<br />
làm việc chuẩn bị cho cái tương lai đó" [4].<br />
Trong Di chúc để lại, Người đã căn dặn: Bồi<br />
dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một<br />
việc rất quan trọng và cần thiết. Ngày nay, đất<br />
nước ta đang đẩy nhanh công cuộc đổi mới,<br />
xây dựng đất nước giàu mạnh, thu hẹp<br />
khoảng cách so với các nước trong khu vực<br />
và trên thế giới. Trong sự nghiệp cao cả và vĩ<br />
đại này, vị trí và vai trò của thanh niên là hết<br />
sức to lớn. Nghị quyết Trung ương 4 (khoá<br />
VII) của Đảng ta đã chỉ rõ: Sự nghiệp đổi mới<br />
có thành công hay không, đất nước bước vào<br />
thế kỷ 21 có vị trí xứng đáng trong cộng đồng<br />
thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có<br />
vững bước theo con đường XHCN hay không<br />
phần lớn tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên,<br />
vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh<br />
niên. Do đó trong giai đoạn hiện nay, việc<br />
giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ trở thành con<br />
người mới XHCN phát triển toàn diện, có khả<br />
<br />
73(11): 14 - 17<br />
<br />
năng đảm đương những nhiệm vụ của cách<br />
mạng có vai trò vô cùng quan trọng.<br />
Giáo dục là hiện tượng xã hội, là quá trình tác<br />
động có mục đích, có kế hoạch, ảnh hưởng tự<br />
giác, chủ động đến con người đưa đến sự hình<br />
thành và phát triển tâm lý, ý thức, nhân cách.<br />
Giáo dục được hiểu theo nhiều nghĩa. Theo<br />
nghĩa rộng giáo dục sẽ là toàn bộ tác động của<br />
chủ thể xã hội như gia đình, nhà trường và xã<br />
hội đến con người. Theo nghĩa hẹp, giáo dục<br />
được hiểu là quá trình tác động đến tư tưởng,<br />
đạo đức, hành vi của con người. Các phương<br />
diện hợp thành của nó là: giáo dục chính trị,<br />
tư tưởng; giáo dục đạo đức, giáo dục lao<br />
động, giáo dục pháp luật, giáo dục thẩm mỹ...<br />
Trong xã hội có giai cấp, giáo dục mang tính<br />
giai cấp. Tính giai cấp của giáo dục thể hiện<br />
rõ trong mục tiêu, nội dung, chương trình<br />
nhằm tạo ra lớp người có những phẩm chất,<br />
năng lực cần thiết, phục vụ và bảo vệ lợi ích<br />
của giai cấp lãnh đạo xã hội. Tính giai cấp<br />
được bộc lộ rất đa dạng trong nền giáo dục<br />
của mỗi quốc gia, dân tộc, mỗi chế độ chính<br />
trị khác nhau.<br />
Đại hội IX của Đảng ta chỉ rõ: "Đảng và nhân<br />
dân ta quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam<br />
theo con đường XHCN trên nền tảng chủ nghĩa<br />
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh" [5].<br />
Giáo dục truyền thống cách mạng là một bộ<br />
phận trong công tác tư tưởng của Đảng vì vậy<br />
vấn đề cốt yếu nhất trong giáo dục truyền thống<br />
cách mạng ở nước ta hiện nay, là giáo dục<br />
truyền thống dân tộc, truyền thống yêu nước,<br />
xây dựng con người Việt Nam mới có nhân<br />
cách cao đẹp, sống nhân văn, nhân ái, có ý thức<br />
xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ<br />
chính trị, đấu tranh cho lợi ích của giai cấp công<br />
nhân, nhân dân lao động và cả dân tộc.<br />
Thế hệ thanh niên là thế hệ kế tục sự nghiệp<br />
cách mạng, là lực lượng chủ yếu xây dựng<br />
XHCN. Việc giáo dục, bồi dưỡng và rèn<br />
luyện, hình thành truyền thống cách mạng<br />
trong họ có liên quan đến vấn đề sống còn của<br />
dân tộc, đến sự thành bại của cách mạng, đến<br />
sự giữ vững định hướng XHCN. Sinh viên lại<br />
là một bộ phận thanh niên có học vấn cao, sẽ<br />
<br />
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br />
<br />
http://www.lrc-tnu.edu.vn<br />
<br />
| 15<br />
<br />
Nguyễn Thị Minh Hiền<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
là lực lượng lao động trí tuệ của đất nước, là<br />
những trí thức tương lai, thì việc giáo dục đó<br />
lại càng cấp thiết để mỗi hoạt động của họ<br />
hiện nay và sau này đều hướng tới sự thống<br />
nhất giữa lợi ích cá nhân và lợi ích dân tộc,<br />
lợi ích giai cấp.<br />
Hiện nay, bên cạnh việc giáo dục những tri<br />
thức chuyên môn để đáp ứng đòi hỏi của sự<br />
nghiệp CNH, HĐH cũng như thị trường sức<br />
lao động của nền kinh tế thị trường, kinh tế tri<br />
thức, cách mạng nước ta đòi hỏi sinh viên<br />
phải được tăng cường giáo dục về phẩm chất<br />
chính trị - tư tưởng, đạo đức, lối sống đặc biệt<br />
là giáo dục truyền thống cách mạng. Mặt<br />
khác, đánh giá một số nét cơ bản về tình hình<br />
tư tưởng và tâm trạng của sinh viên hiện nay<br />
ta thấy: Đa số sinh viên tin tưởng vào sự lãnh<br />
đạo của Đảng, thành công của công cuộc đổi<br />
mới; gương mẫu thực hiện chủ trương, đường<br />
lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà<br />
nước; tinh thần xung phong, tình nguyện, tính<br />
tích cực chính trị - xã hội của sinh viên tiếp<br />
tục được khơi dậy và phát huy; ý chí tự lực,<br />
tự cường, không cam chịu đói nghèo, lạc hậu,<br />
nỗ lực vươn lên trong cuộc sống là xu hướng<br />
ngày càng được khẳng định trong lớp trẻ.<br />
Nhưng bên cạnh đó, nhận thức, bản lĩnh chính<br />
trị của một bộ phận sinh viên còn hạn chế, dễ<br />
bị dao động trước những thông tin sai lệch, dễ<br />
bị lôi kéo, kích động; một bộ phận sinh viên<br />
ngại tham gia hoạt động xã hội, sợ khó khăn,<br />
gian khổ, cá nhân chủ nghĩa, sống buông thả,<br />
thực dụng, đòi hưởng thụ quá khả năng đáp<br />
ứng của bản thân, gia đình và xã hội; sinh<br />
viên luôn băn khoăn, lo lắng về tiêu cực, tệ<br />
nạn xã hội chưa được ngăn chặn, trong khi<br />
khả năng tự đề kháng của sinh viên trước các<br />
vấn đề xã hội còn yếu. Về vấn đề này, văn<br />
kiện Đại hội X của Đảng cũng đã chỉ rõ: Tình<br />
trạng suy thoái, xuống cấp về đạo đức, lối<br />
sống, sự gia tăng tệ nạn xã hội và tội phạm<br />
đáng lo ngại, nhất là trong lớp trẻ. Do vậy,<br />
giáo dục ý thức chính trị cho sinh viên trong<br />
bối cảnh đất nước đổi mới, mở cửa hội nhập<br />
với quốc tế như hiện nay lại càng trở nên bức<br />
thiết hơn bao giờ hết.<br />
<br />
73(11): 14 - 17<br />
<br />
Vai trò to lớn của việc giáo dục truyền thống<br />
cách mạng cho sinh viên trong giai đoạn hiện<br />
nay thể hiện ở chỗ:<br />
Thứ nhất, giáo dục truyền thống cách mạng<br />
giúp cho việc hình thành thế giới quan, nhân<br />
sinh quan khoa học cho sinh viên, tạo cho<br />
sinh viên có được những nhận thức đúng về<br />
những việc mình đang làm và sẽ làm, giúp họ<br />
trở thành người sống có truyền thống, có<br />
chiều sâu. Nhận thức đó sẽ biến thành tình<br />
cảm, niềm tin, ý chí định hướng cho hoạt<br />
động, cho sự phấn đấu của mỗi sinh viên vì<br />
những lý tưởng xã hội cao đẹp, đồng thời, tạo<br />
ra những động lực, khả năng để hiện thực hóa<br />
lý tưởng đó cũng như điều chỉnh hành vi của<br />
mình cho phù hợp với những chuẩn mực xã<br />
hội chung, góp phần vào sự thắng lợi của sự<br />
nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.<br />
Thứ hai, giáo dục truyền thống cách mạng<br />
cho sinh viên sẽ tạo dựng cho sinh viên ý chí<br />
tự lực, tự cường không cam chịu đói nghèo,<br />
lạc hậu, tự tin vượt qua mọi khó khăn. Đặc<br />
biệt trong nền kinh tế thị trường, mở cửa, hội<br />
nhập kinh tế quốc tế, bùng nổ thông tin mạnh<br />
mẽ như ngày nay, việc giáo dục truyền thống<br />
cách mạng cho sinh viên chính là còn giúp họ<br />
biết chọn lựa, tiếp thu những tinh hoa văn hoá<br />
và nâng cao khả năng đề kháng trước các âm<br />
mưu phá hoại, chia rẽ, lôi kéo của các thế lực<br />
thù địch, các cám dỗ vật chất và các tệ nạn xã<br />
hội khác, không bị các thế lực thù địch lôi<br />
kéo, lợi dụng vào những hoạt động chống phá<br />
sự nghiệp cách mạng; thông qua đó sinh viên<br />
cũng nêu cao tinh thần đấu tranh, lên án và<br />
phê phán những luận điệu sai trái, góp phần<br />
vào sự nghiệp đấu tranh chống lại các âm<br />
mưu của các thế lực thù địch.<br />
Thứ ba, giáo dục truyền thống cách mạng<br />
giúp cho việc định hướng các giá trị tư tưởng,<br />
đạo đức, lối sống cho sinh viên vì xét về<br />
chiều sâu bản chất nhân văn, chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh chính là khoa<br />
học làm người, góp phần hình thành tư tưởng,<br />
đạo đức, lối sống mới tiến bộ của con người.<br />
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Nhân dân ta<br />
từ lâu đã sống với nhau có tình có nghĩa như<br />
thế. Từ khi có Đảng ta lãnh đạo và giáo dục,<br />
<br />
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br />
<br />
http://www.lrc-tnu.edu.vn<br />
<br />
| 16<br />
<br />
Nguyễn Thị Minh Hiền<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
tình nghĩa ấy càng cao đẹp hơn, trở thành tình<br />
nghĩa đồng bào, đồng chí, tình nghĩa năm<br />
châu bốn biển một nhà. Hiểu chủ nghĩa Mác Lênin là phải sống với nhau có tình, có nghĩa.<br />
Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống không có<br />
tình có nghĩa thì sao gọi là hiểu chủ nghĩa<br />
Mác - Lênin được” [6]. Đối với mỗi sinh<br />
viên, bên cạnh trình độ chuyên môn tốt để<br />
thích ứng với sự phát triển của thời đại, cần<br />
phải có đạo đức trong sáng, lối sống lành<br />
mạnh, trung thực, nhân cách cao đẹp. Có như<br />
vậy thì họ mới trở thành những người có ích<br />
cho xã hội, góp phần vào sự nghiệp xây dựng<br />
thành công chế độ xã hội mới - chế độ xã hội<br />
chủ nghĩa.<br />
Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề giáo dục<br />
truyền thống cách mạng cho sinh viên trong<br />
các trường cao đẳng, đại học có một ý nghĩa<br />
hết sức lớn lao. Giáo dục truyền thống cách<br />
mạng cho sinh viên không chỉ tạo động lực<br />
trong sinh viên, mà qua đó tạo động lực cho<br />
toàn xã hội, sớm đưa sự nghiệp đổi mới của<br />
Đảng đi đến thắng lợi cuối cùng.<br />
<br />
73(11): 14 - 17<br />
<br />
Chính vì vậy, trong Văn kiện Đại hội X, Đảng ta<br />
tiếp tục khẳng định: "Đối với thế hệ trẻ, thường<br />
xuyên giáo dục chính trị, truyền thống, lý tưởng,<br />
đạo đức và lối sống; tạo điều kiện học tập, lao động,<br />
giải trí, phát triển thể lực, trí tuệ, góp phần bảo vệ<br />
Tổ quốc"[7].<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
[1]. C.Mác-Ph.Ăngghen (1982), Bàn về thanh niên,<br />
Nxb Thanh niên, Hà Nội, tr.118<br />
[2]. C.Mác-Ph.Ăngghen (1982), Bàn về thanh niên,<br />
Nxb Thanh niên, Hà Nội, tr.67<br />
[3]. C.Mác-Ph.Ăngghen (1982), Bàn về thanh niên,<br />
Nxb Thanh niên, Hà Nội, tr.118<br />
[4]. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 2, Nxb<br />
Chính trị quốc gia Hà Nội, tr.185<br />
[5]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001),Văn kiện đại<br />
hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị<br />
Quốc gia Hà Nội, tr.83<br />
[6]. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 12, Nxb<br />
Chính trị quốc gia Hà Nội, tr.554<br />
[7]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001),Văn<br />
kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X,<br />
Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội, tr.119-120<br />
<br />
ABSTRACT<br />
THE IMPORTANCE OF THE REVOLUTIONARY TRADITION OF EDUCATION FOR<br />
STUDENTS IN THE CURRENT PERIOD<br />
Nguyen Thi Minh Hien<br />
College of Education- Thai Nguyen University<br />
<br />
Practice proves that the future of every nation depends in large part to the younger generation in general, students<br />
in particular. Should confirm that it is indispensable in the pages of students that is traditional, the revolutionary<br />
tradition of the Communist Party of Vietnam in the construction and protection of our country - that is primed to<br />
help us “integration” and not “dissolve”, without development “takes root”, weight without traditional<br />
conservative and modern, but not shaken the industry. Therefore, the fostering of education for students with the<br />
background of the Party's revolutionary tradition in his work significant strategic decision for the national<br />
construction and defense and the Vietnam Social.<br />
Keywords: education, the importance of education, tradition, traditional revolutionary, education students<br />
<br />
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br />
<br />
http://www.lrc-tnu.edu.vn<br />
<br />
| 17<br />
<br />
Nguyễn Thị Minh Hiền<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br />
<br />
73(11): 14 - 17<br />
<br />
http://www.lrc-tnu.edu.vn<br />
<br />
| 18<br />
<br />