Tần suất huyết khối nhĩ trái và tiểu nhĩ trái và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân suy tim mạn có rung nhĩ

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 6 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> TẦN SUẤT HUYẾT KHỐI NHĨ TRÁI VÀ TIỂU NHĨ TRÁI<br /> VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN SUY TIM MẠN<br /> CÓ RUNG NHĨ<br /> Châu Ngọc Hoa*, Trương Quang Bình*, Lê Hoài Nam*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Suy tim mạn (STM) và rung nhĩ (RN) là hai bệnh phối hợp rất thường gặp trong thực hành lâm<br /> sàng. Tần suất bệnh có xu hướng ngày càng gia tăng, và biến chứng thuyên tắc huyết khối và dự hậu của nó vẫn<br /> còn là một thách thức trong điều trị.<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu tần suất huyết khối nhĩ trái và tiểu nhĩ trái (HKNT/TNT) và các yếu tố liên quan ở<br /> bệnh nhân (BN) STM có RN.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu quan sát, mô tả cắt ngang, phân tích trên những bệnh nhân STM<br /> điều trị nội trú và ngoại trú tại BV Đại học Y Dược TP.HCM, BV Chợ Rẫy và BV Nhân Dân Gia Định từ tháng<br /> 7/2013 đến tháng 6/2015.<br /> Kết quả: 268 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn được chọn vào nghiên cứu. Tỷ lệ nam/nữ là 0,93. Tuổi trung bình<br /> trong dân số nghiên cứu là 59,58 ± 12,66. 85 BN có HKNT/TNT chiếm tỉ lệ 31,7%. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự<br /> diện diện của HKNT/TNT trong phân tích đa biến là cản âm tự phát trong NT/TNT, diện tích van hai lá ≤ 2 cm2<br /> và KTNT ≥ 50 mm. Các đặc điểm của HKNT/TNT bao gồm đa số BN có 1 huyết khối; 82,8% nằm ở thành sau<br /> nhĩ trái; phần lớn có dạng hình cầu và di động (82,8%) và kích thước trung bình của HKNT và HKTNT lần lượt<br /> là 36,9 ± 17,1 mm và 15,3 ± 4,5 mm.<br /> Kết luận: Tần suất HKNT/TNT ở BN STM có RN khá cao. Do đó, các đặc điểm của HKNT/TNT và<br /> các yếu tố liên quan cần được quan tâm để phòng ngừa biến chứng thuyên tắc huyết khối và cải thiện dự<br /> hậu cho người bệnh.<br /> Từ khóa: huyết khối nhĩ trái và tiểu nhĩ trái, suy tim mạn, rung nhĩ.<br /> ABSTRACT<br /> PREVALENCE OF LEFT ATRIAL AND LEFT ATRIAL APPENDAGE THROMBUS AND RELATED<br /> FACTORS IN PATIENTS WITH CHRONIC HEART FAILURE AND ATRIAL FIBRILLATION<br /> Chau Ngoc Hoa, Truong Quang Binh, Le Hoai Nam<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - No 6 - 2015: 81 - 88<br /> <br /> Background: Chronic heart failure (CHF) and atrial fibrillation (AF) are two common cormobid conditions<br /> in clinical practice. Their prevalence has been significantly increasing and their thromboembolic complications and<br /> prognosis have been still a challenge for the treatment.<br /> Objectives: To study prevalence of left atrial and left atrial appendage thrombus (LA/LAAT) and related<br /> factors in patients with CHF and AF.<br /> Methods: A cross-sectional study was carried out to investigate outpatients and inpatients with CHF at<br /> University Medical Center, Cho Ray Hospital and Gia Dinh People’s Hospital from July 2013 to June 2015.<br /> Results: 268 patients were eligible to take part in our study. Male/Female ratio was 0.93. The mean age of<br /> the patients was 59.58 ± 12.66. There were 85 cases with LA/LAAT accounting for 31.7%. In multivariate<br /> <br /> * Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS. Lê Hoài Nam ĐT: 0903396397 Email: lehoainamdhyd@gmail.com<br /> <br /> 81<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 6 * 2015<br /> <br /> analysis, factors related to the presence of LA/LAAT were spontaneous echo contrast in LA/LAA, mitral valvular<br /> area ≤ 2 cm2 and LA dimension ≥ 50 mm. Features of LA/LAAT consist of predominantly one thombus, 82.8%<br /> cases at LA posterior wall, the spherical and mobile thrombi in most of thepatients and the mean size 36.9 ± 17.1<br /> mm và 15.3 ± 4.5 mm for LA and LAA thrombi respectively.<br /> Conclusions: The prevalence of LA/LAAT in patients with CHF and RF is quite high. Therefore,<br /> characteristics of LA/LAAT and related factors should be taken into account to prevent thromboembolic<br /> complications and improve prognosis.<br /> Key words: left atrial and left atrial appendage thrombus, chronic heart failure, atrial fibrillation.<br /> MỞ ĐẦU Tại Việt Nam, cho đến nay, chưa có nghiên<br /> cứu nào về vấn đề RN ở bệnh nhân STM và<br /> Suy tim mạn (STM) và rung nhĩ (RN) là hai<br /> đặc biệt là nghiên cứu huyết khối nhĩ trái/tiểu<br /> bệnh phối hợp rất thường gặp trong thực hành<br /> nhĩ trái.<br /> lâm sàng, tỉ lệ của chúng có xu hướng ngày càng<br /> gia tăng, nguy cơ tạo lập huyết khối ở nhĩ trái và Mục tiêu nghiên cứu<br /> tiểu nhĩ trái gây các biến chứng thuyên tắc huyết Xác định tần suất của huyết khối nhĩ trái/tiểu<br /> khối khá cao và dự hậu của nó vẫn còn là một nhĩ trái trên bệnh nhân suy tim mạn có rung nhĩ.<br /> thách thức trong điều trị. Xác định mối tương quan giữa nguyên nhân<br /> Khoảng một thập kỷ qua, vấn đề RN và STM suy tim, kích thước buồng tim, phân suất tống<br /> đặc biệt được quan tâm. Các nghiên cứu tại Mỹ máu, mức độ suy tim, vùng bị nhồi máu cơ tim<br /> và châu Âu cho thấy RN và STM thường đi kèm với sự hiện diện của huyết khối nhĩ trái/tiểu nhĩ<br /> với nhau. Theo Euro Heart Surveys, STM có ở trái ở bệnh nhân suy tim mạn có rung nhĩ.<br /> 34% bệnh nhân RN và RN có trong 42% bệnh Khảo sát đặc điểm của huyết khối nhĩ<br /> nhân STM(10,20). Tần suất của RN trên bệnh nhân trái/tiểu nhĩ trái ở bệnh nhân suy tim mạn có<br /> STM cũng khá cao, thay đổi từ 10-50% tùy theo rung nhĩ.<br /> mức độ nặng của STM(8). Không chỉ có tần số cao,<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> sự hiện diện của RN trong STM còn làm tăng tỉ<br /> lệ tử vong. Theo nghiên cứu Framingham, nguy Đối tượng nghiên cứu<br /> cơ tử vong tăng 2,7 lần ở nam và 1,6 lần đối với Những bệnh nhân suy tim mạn có rung nhĩ<br /> nữ khi STM có kèm RN(26). điều trị nội trú và ngoại trú tại bệnh viện Đại học<br /> Một vấn đề quan trọng khác là rung nhĩ làm Y Dược TP. Hồ Chí Minh, bệnh viện Chợ Rẫy và<br /> tăng nguy cơ tạo lập huyết khối ở nhĩ trái và tiểu bệnh viện Nhân Dân Gia Định từ tháng 7/2013<br /> nhĩ trái, trong đó tiểu nhĩ trái là vị trí thường gặp đến tháng 6/2015.<br /> nhất, dẫn đến tăng nguy cơ bị biến chứng Tiêu chuẩn nhận bệnh<br /> thuyên tắc huyết khối trên lâm sàng. Theo một<br /> Bệnh nhân ≥ 18 tuổi.<br /> nghiên cứu, tỉ lệ huyết khối nhĩ trái ở bệnh nhân<br /> Đồng ý tham gia nghiên cứu.<br /> rung nhĩ trên ba ngày không do bệnh van tim<br /> hậu thấp là 13%. Tần suất này tăng hơn nửa ở Đã được chẩn đoán suy tim mạn hoặc<br /> những đối tượng nguy cơ cao như suy chức những bệnh nhân mới được chẩn đoán suy<br /> năng tâm thu thất trái, giãn nhĩ trái và tiểu nhĩ tim mạn theo tiêu chuẩn của Hội Tim Châu<br /> trái, và đặc biệt là rung nhĩ ở bệnh nhân hẹp van Âu (ESC) 2010 và khuyến cáo của Hội Tim<br /> hai lá tỉ lệ huyết khối nhĩ trái là 33%, còn những Mạch Việt Nam tại bệnh viện Đại học Y Dược,<br /> người đã có tiền căn thuyên tắc tỉ lệ này lên đến bệnh viện Chợ Rẫy và bệnh viện Nhân Dân<br /> 43%. Những bệnh nhân có huyết khối nhĩ trái có Gia Định.<br /> nguy cơ cao bị các biến cố thuyên tắc huyết khối.<br /> <br /> <br /> 82<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 6 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ Phương tiện kỹ thuật trang thiết bị<br /> Những bệnh nhân không đồng ý tham gia Máy siêu âm 2D và Doppler màu hiệu<br /> nghiên cứu. Philips (BV Nhân Dân Gia định và BV Chợ Rẫy)<br /> Thiết kế nghiên cứu và máy siêu âm Aloka (BV Đại học Y Dược).<br /> Nghiên cứu quan sát, mô tả cắt ngang, phân Xử lý thống kê<br /> tích Xử lý số liệu bằng phần mềm “SPSS for<br /> Cỡ mẫu Window 18.0”.<br /> N = Z21-α/2.p (1-p)/d2 = 192 bệnh nhân P < 0,05 được xem là có ý nghĩa thống kê.<br /> α = 0,05 xác xuất sai lầm loại I; Z1-α/2 = 1,96; d = 5% sai số KẾT QUẢ<br /> tuyệt đối; p = 50% là tỉ lệ cao nhất cho cỡ mẫu lớn nhất<br /> Đặc điểm của dân số nghiên cứu<br /> Phương pháp tiến hành<br /> Có 268 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn được chọn<br /> Bệnh nhân hội đủ tiêu chuẩn nhận bệnh phải vào nghiên cứu với 129 bệnh nhân nam và 139<br /> do bác sĩ tham gia nghiên cứu đánh giá. Một khi bệnh nhân nữ. Tỷ lệ nam/nữ là 0,93. Tuổi trung<br /> bệnh nhân đã hội đủ tiêu chuẩn nhận bệnh và bình trong dân số nghiên cứu là: 59,58 ± 12,66;<br /> loại trừ của nghiên cứu, bệnh nhân hay người trong đó tuổi nhỏ nhất là 16, lớn nhất là 84.<br /> nhà bệnh nhân sẽ được thông tin về mục tiêu<br /> Bảng 1. Đặc điểm của dân số nghiên cứu<br /> của nghiên cứu và nếu đồng ý bệnh nhân sẽ ký<br /> Đặc điểm Số bệnh nhân Tỷ lệ %<br /> thoả thuận đồng ý tham gia vào nghiên cứu. Thời gian < 1 năm 18 6,7<br /> phát hiện 1 – 5 năm 86 32,1<br /> Tiêu chuẩn chẩn đoán xác định suy tim suy tim<br /> ≥ 5 năm 164 61,2<br /> theo ESC 2010<br /> Nguyên Bệnh van tim 108 40,3<br /> Có triệu chứng cơ năng suy tim (lúc nghỉ hay nhân suy tim Bệnh mạch vành 75 28,0<br /> khi gắng sức), chứng cứ khách quan của suy tim, Tăng huyết áp 35 13,0<br /> và đáp ứng với điều trị suy tim. Bệnh cơ tim dãn nỡ 12 4,5<br /> Phối hợp 38 14,2<br /> Tiêu chuẩn rung nhĩ trên điện tâm đồ Yếu tố nguy Hút thuốc lá 68 25,4<br /> cơ và bệnh Rối loạn lipid máu 107 40,0<br /> Mất sóng P, thay vào đó là các sóng f lăn tăn<br /> căn bản đi<br /> với tần số > 300lần/phút; khoảng cách RR không Bệnh phổi tắc nghẽn 28 10,4<br /> kèm<br /> mạn tính<br /> đều nhau và các phức bộ QRS không đều về biên Đái tháo đường 48 17,9<br /> độ. Tái thông mạch vành 38 14,2<br /> Mổ bắc cầu động 4 1,5<br /> Siêu âm tim qua thành ngực và siêu âm mạch vành<br /> tim qua thực quản (SATQTQ) Phân độ I 0 0<br /> NYHA II 172 64,2<br /> Tất cả bệnh nhân suy tim mạn đều được làm<br /> III 96 35,8<br /> siêu âm tim qua thành ngực: đo kích thước các<br /> IV 0 0<br /> buồng tim, đo phân suất tống máu thất trái bằng Đột quỵ và Đột quỵ 20 87<br /> phương pháp Simpson 2 lần, lấy trị số trung tắc động Tắc động mạch ngoại 3 13<br /> mạch ngoại biên<br /> bình, tìm huyết khối buồng tim. Những bệnh biên<br /> nhân suy tim mạn có rung nhĩ được làm siêu âm Bảng 2. Các thông số trên siêu tim qua thành ngực<br /> tim qua thành ngực và siêu âm tim qua thực Thông số Số bệnh nhân Tỷ lệ %<br /> quản để tìm huyết khối trong tiểu nhĩ trái, huyết ĐKNT trung bình (mm) 48,38 ± 8,28<br /> ĐKNT nhỏ nhất (mm) 30<br /> khối trong nhĩ trái. Kết quả siêu âm tim sẽ do 2<br /> ĐKNT lớn nhất (mm) 87<br /> bác sĩ độc lập đọc. ĐKNT > 40 mm 224 83,6<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 83<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 6 * 2015<br /> <br /> Thông số Số bệnh nhân Tỷ lệ % Bảng 6. Phân tích hồi quy logistic giữa diện tích lỗ<br /> ĐKNT > 50 mm 92 34,3 van hai lá với HK NT/TNT<br /> ĐKTTTT trung bình (mm) 55,16 ± 7,55<br /> DTVHL HK NT/TNT OR P KTC<br /> ĐKTTTT nhỏ nhất (mm) 40 95%<br /> KHÔNG (%) CÓ (%)<br /> ĐKTTTT lớn nhất (mm) 83 2<br /> ≤ 2 cm 40 (44,4%) 50 (55,6%) 1,7 0,000 3,13 –<br /> ĐKTTTT > 56 mm 96 35,8 2 9,63<br /> > 2 cm 143 (80,3%) 35 (19,7%)<br /> ĐKTTTT > 60 mm 64 23,9<br /> PSTM trung bình (%) 42,12 ± 7,94 Bảng 8. Phân tích hồi quy logistic CATP trong<br /> PSTM 2 cm2. Theo y văn, hẹp van<br /> (NYHA > II) và nguy cơ đột quỵ(9,12,13,15). hai lá là một trong những biến chứng thường<br /> Phân suất tống máu thất trái gặp nhất của sốt thấp và có thể dẫn đến dãn<br /> NT làm tăng nguy cơ hình thành HK(21). Lê<br /> NC của chúng tôi không tìm thấy mối liên<br /> Hoài Nam báo cáo kết quả tần suất HK<br /> quan giữa mức độ giảm phân suất tống máu<br /> NT/TNT ở BN hẹp van hai lá trung bình –<br /> (PSTM) thất trái với sự hiện diện của<br /> nặng là 36% (28/77 BN), tần suất HK NT/TNT<br /> HKNT/TNT (BN có PSTM giảm nặng và PSTM<br /> ở BN hẹp van hai lá trung bình là 5,2% (4/77<br /> giảm trung bình 30-39% không có sự khác biệt so<br /> BN), trong khi đó tần suất HK NT/TNT ở BN<br /> với BN có PSTM giảm nhẹ 40-49%, với p = 0,236<br /> hẹp van hai lá nặng là 58,5% (24/41 BN), và<br /> và 0,115, tương ứng). Kết quả này khác với các<br /> nếu tính trên đối tượng hẹp van hai lá nặng có<br /> báo cáo của những NC khác của Bakalli và cs(5),<br /> RN, tần suất HK NT/TNT lên đến 71% (22/31<br /> Kleemann và cs(17). Có thể giải thích sự khác biệt<br /> BN), sự khác biệt có YNTK với p = 0,000(19).<br /> trong kết quả NC của chúng tôi là do dân số NC<br /> của chúng tôi BVT chiếm tỉ lệ khác cao, trong đó Sự hiện diện của HKNT làm tăng nguy cơ bị<br /> BN hẹp van hai lá có tỉ lệ cao nhất, trong khi các các biến cố thuyên tắc lên gấp 3 lần (18). 50%<br /> NC khác không bao gồm BN có BVT. HKNT gặp ở BN bị bệnh van tim hậu thấp, và<br /> gần 90% HKNT ở BN RN khong do BVT nằm ở<br /> Kích thước nhĩ trái<br /> TNT(18). Như vậy, giảm DTVHL rõ ràng là một<br /> Những BN KTNT ≥ 50 mm có OR bị HK yếu tố liên quan mạnh đến sự hình thành của<br /> NT/TNT cao gấp 2,1 lần so với KTNT < 50 mm. HKNT/TNT.<br /> Dãn NT đã được chứng minh là yếu tố nguy<br /> cơ độc lập của đột quỵ trong nhiều NC. Các<br /> Cản âm tự phát trong nhĩ trái/tiểu nhĩ trái<br /> NC viên của NC Tim Framingham kết luận BN có CATP trong NT/TNT có OR bị HK<br /> kích thước NT là yếu tố dự báo đột quỵ có ý NT/TNT cao gấp 3,6 lần so với không có CATP<br /> nghĩa ở nam giới và tử vong ở cả hai giới sau trong NT/TNT. Sự khác biệt có YNTK với P =<br /> khi điều chỉnh tuổi, THA, đái tháo đường, hút 0,000. Bollmann và cs tiến hành NC trên 125<br /> thuốc lá, dày thất trái, RN, và STM sung huyết BN RN không do BVT (THA 36%, BMV<br /> hay nhồi máu cơ tim (NMCT)(10). NC NOMAS 17,6%), BN được làm cả SATTN và SATTQ.<br /> (Northern Mathattan STMroke STMudy) cũng Kết quả cho thấy CATP trong NT và TNT có ở<br /> tìm ra kích thước NT làm tăng nguy cơ đột 40 BN với tỉ lệ 32%. HKTNT ghi nhận ở 10/125<br /> quỵ do thiếu máu cục bộ(12). Dãn TNT là một BN chiếm tỉ lệ 8%. CATP hoặc HK kết hợp<br /> yếu tố đóng góp vào sự hình thành HKTNT ở quan sát được ở 43 BN với tỉ lệ 34%. CATP<br /> những BN nhịp xoang và RN(3,23). Trong một hiện diện ở 70% BN có HKTNT so với 29% BN<br /> NC sử dụng thuốc cản quang tĩnh mạch, kích không có HKTNT (p = 0,007)(4).<br /> thước TNT được phát hiện lớn hơn ở những Phân tích đa biến mối liên quan giữa các<br /> BN có HKTNT so với không có HKTNT(15). yếu tố ảnh hưởng đến sự hiện diện của<br /> Như vậy siêu âm tim là một công cụ hữu ích HKNT/TNT<br /> giúp phân tầng nguy cơ thêm nữa cho những<br /> Sau khi đưa các yêu tố giới, nguyên nhân<br /> BN có thang điểm CHADS2 thấp(17).<br /> STM, phân độ NYHA, KTNT, DTVHL, PSTM<br /> Diện tích lỗ van hai lá thất trái, CATP trong NT/TNT vào phân tích đa<br /> Phân tích hồi quy logistic mối liên quan biến. Kết quả ghi nhận CATP trong NT/TNT,<br /> giữa diện tích van hai lá (DTVHL) và HK DTVHL ≤ 2cm2 và KTNT ≥ 50 mm là 3 yếu tố độc<br /> NT/TNT, kết quả cho thấy những BN DTVHL lập liên quan đến sự hiện diện của HKNT/TNT<br /> ≤ 2 cm2 có OR bị HK NT/TNT cao gấp 1,7 lần có YNTK với p = 0,000; p = 0,006; và p = 0,023;<br /> <br /> <br /> 86<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 6 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> tương ứng. với 24/29 BN của chúng tôi có tỉ lệ 82,8%. Trong<br /> NC của Black và cs(8) trong NC của mình khi khi đó tỉ lệ BN có cả HKNT lẫn HKTNT tương<br /> phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để tiên đồng nhau (5,4% của Kaymaz so với 6,7% của<br /> đoán thuyên tắc hay huyết khối nhĩ trái hay cả chúng tôi).<br /> hai (n=26); Cản âm tự phát trong nhĩ trái, tuổi, KẾT LUẬN<br /> đường kính nhĩ trái, điều trị kháng đông, rung<br /> Nghiên cứu được thực hiện trong 24 tháng<br /> nhĩ và rối loạn chức năng thất trái được sử dụng<br /> từ tháng 7/2013 đến tháng 6/2015 trên 268 bệnh<br /> như các biến độc lập. Cản âm tự phát trong nhĩ<br /> nhân STM có RN. Tần suất HKNT/TNT ở BN<br /> trái (p=0,03) là yếu tố tiên đoán độc lập duy nhất<br /> STM có RN khá cao. Do đó, các đặc điểm của<br /> của thuyên tắc hay huyết khối nhĩ trái hay cả hai.<br /> HKNT/TNT và các yếu tố liên quan cần được<br /> Đặc điểm huyết khối nhĩ trái/tiểu nhĩ trái ở quan tâm để phòng ngừa biến chứng thuyên tắc<br /> bệnh nhân suy tim mạn có rung nhĩ huyết khối và cải thiện dự hậu cho người bệnh.<br /> Chúng tôi ghi nhận có 54 BN chỉ có 1 TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> HKTNT, 10 BN chỉ có 1 HKNT, trong khi đó số 1. Aberg H. (1969) Atrial fibrillation: A study of atrial thrombosis<br /> BN vừa có HKNT và HKTNT là 18 BN. Đặc biệt and systemic embolism in a necropsy material. Acta Med<br /> Scand; 185:373–379.<br /> có 2 BN có cả HKTT lẫn HKTNT.<br /> 2. Acarturk E, Usal A, Demir M, Akgul F, Ozeren A. (1997)<br /> 29 BN có HKNT trong đó 24 HK nằm ở Thromboembolic risk in patients with mitral stenosis. Jpn<br /> Heart J; 38: 669–675.<br /> thành sau NT (82,8%), 4 HK ở thành bên (13,8%)<br /> 3. Al-Saddy NM, Obel OA, Camm AJ. (1999) Left Atrial<br /> và 1 HK nằm ở vách liên nhĩ (3,4%). Trong khi Appendage: Structure, Function, and role in<br /> đó có 74 BN có HK nằm trong TNT. Đa số thromboembolism. Heart; 82: 547-555.<br /> 4. Bollmann A et al. (2007) Atrial fibrillation rate and risk of left<br /> HKNT có dạng hình cầu và di động (24/29 BN tỉ atrial thrombus in atrial fibrillation. Europace.;9:621-626.<br /> lệ 82,8%). Theo y văn đây là dạng HK có nguy cơ 5. Bakalli A et al. (2012) Left ventricular and left atrial thrombi in<br /> gây thuyên tắc hệ thống cao. Còn lại là dạng HK sinus rhythm patients with dilated ischemic cardiomyopathy.<br /> Med Arch. 2012;66(3):155-8.<br /> hình núi (10,3%) và HK hình cầu kém di động 6. Bakalli A et al. (2012) Relationship of left ventricular size to left<br /> (6,9%). Đối với HKTNT thì tỉ lệ các dạng HK dàn atrial and left atrial appendage size in sinus rhythm patients<br /> with dilated cardiomyopathy. ACTA Inform Med. 2012<br /> trải hơn, HK hình cầu kém di động chiếm tỉ lệ<br /> Jun;20(2):99-102.<br /> cao nhất 44,6%; tiếp đến là HK hình cầu di động 7. Benjamin EJ, D’Agostino RB, Belanger AJ, Wolf PA, Levy D.<br /> 36,5% và cuối cùng là HK hình núi 18,9%. Kích (1995) Left atrial size and the risk of stroke and death. The<br /> Framingham Heart Study. Circulation; 92: 835-841.<br /> thước trung bình của HKNT là 36,9 ± 17,1 mm. 8. Black IW et al. (1991) Left atrial spontaneous echo contrast: A<br /> Trong khi đó kích thước HKTNT trung bình là clinical and echocardiographic analysis. JACC 1991; Vol. 18,<br /> 15,3 ± 4,5 mm. No. 2<br /> 9. Camm AJ, Savelieva I. (2003) Atrial fibrillation: advances and<br /> NC của Kaymaz gồm 474 bệnh nhân (320 nữ perspectives. Dialog Cardiovasc Med;8:183e202.<br /> và 154 nam, tuổi trung bình 40+/- 16) bệnh van 2 10. Chiang CW, Pang SC, Lin FC et al. (1987) Diagnostic accuracy<br /> of two-dimensional echocardiography for detection of left<br /> lá hậu thấp(16). NC của Kaymaz trên đối tượng là atrial thrombus in patients with mitral stenosis. J Ultrasound<br /> BVT do thấp, trong đó hơn 70% là hẹp van hai lá Med; 6:525–529.<br /> 11. Cleland JG, Swedberg K, Follath F, et al. (2003) The EuroHeart<br /> nên tỉ lệ nữ cao gấp đôi nam. KTNT lớn hơn<br /> Failure survey programme-a survey on the quality of care<br /> KTNT trong NC của chúng tôi rõ rệt (58,4 ± 15,1 among patients with heart failure in Europe. Part 1: patient<br /> mm so với 48,38 ± 8,28 mm). Mặc dù dân số là characteristics and diagnosis. Eur Heart J; 24:442– 63.<br /> 12. Di Tullio MR, Zwas DR, Sacco RL, Sciacca RR, Homma S.<br /> BVT do thấp nhưng tỉ lệ HKNT/TNT chung là (2003) Left ventricular mass and geometry and the risk of<br /> 22,1% thấp hơn so với kết quả của chúng tôi là ischemic stroke. Stroke; 34: 2380-2384.<br /> 31,7%. Về vị trí của HK trong NT kết quả tương 13. Hwang JJ, Kuan P, Lin SC, Chen WJ, Lei MH, Ko YL. (1992)<br /> Reappraisal by transesophageal echocardiography of the<br /> tự NC của chúng tôi với đa số HK nằm ở thành significance of left atrial thrombi in the prediction of systemic<br /> sau NT: 12/15 BN của Kaymaz với tỉ lệ 80% so<br /> <br /> <br /> <br /> 87<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 6 * 2015<br /> <br /> arterial embolization in rheumatic mitral valve disease. Am J 22. Ozkan M, Kaymaz C, Kirma C (1998) et al. Predictors of left<br /> Cardiol; 70:769–773. atrial thrombus and spontaneous echo contrast in rheumatic<br /> 14. Jordan RA, Scheifley CH, Edwards JE. (1951) Mural valve disease before and after mitral valve replacement. Am J<br /> thrombosis and arterial embolism in mitral stenosis: a Cardiol; 82: 1066–1070.<br /> clinicopathological study offifty-one cases. Circulation; 3:363– 23. Pollick C, Taylor D. (1991) Assessment of left atrial appendage<br /> 367. function by transesophageal echocardiography. Implications<br /> 15. Kato H, Nakanishi M, Maekawa N, Ohnishi T, Yamamoto M. for the development of thrombus. Circulation. Jul; 84(1): 223-<br /> (1996) Evaluation of Left Atrial Stasis in Patients with Atrial 231.<br /> Fibrillation Using Transoesophageal Echocardiography with 24. Ullal SR, Kluge TH, Hill JD, Keith WJ, Gerbode F. (1971) Left<br /> an intravenous albumin-contrast agent. Am J of Cardiol. 78: atrial thrombi in mitral valve disease. J Thorac Cardiovasc Surg;<br /> 365-369. 6:932–937.<br /> 16. Kaymaz C. et al. (2001) Location, size and morphological 25. Wang JJ, Chen JJ, Lin SC et al. (1993) Diagnostic accuracy of<br /> characteristics of left atrial thrombi as assessed by transesophageal echocardiography for detecting left atrial<br /> echocardiography in patients with rheumatic mitral valve thrombi in patients with rheumatic heart disease having<br /> disease.. Eur J Echocardiography;2:270-276. undergone mitral valve operations. Am J Cardiol; 72:677–681.<br /> 17. Kleemann T et al. (2009) Prevalence and clinical impact of left 26. Wang TJ, Larson MG, Levy D, et al. (2003) Temporal relations<br /> atrial thrombus and dense spontaneous echo contrast in of atrial fibrillation and congestive heart failure and their joint<br /> patients with atrial fibrillation and low CHADS2 score. influence on mortality: the Framingham Study. Circulation;<br /> European Journal of Echocardiography 10, 383-388 107:2920e5.<br /> 18. Kronzon I, Tunick PA, Charney LH. (2006) Echocardiography 27. Yuhikiko A et al. (2000) Prediction of embolism in Atrial<br /> as a Tool in the Evaluation of Conditions with a High Fibrillation- Classification of Left Atrial thrombi by<br /> Likelihood of Cardiogenic Embolism. IMAJ; 8: 768–772. Transesophageal Echocardiography. Jpn Circ J; 64:411-415.<br /> 19. Lê Hoài Nam, Châu Ngọc Hoa. (2011) Rung nhĩ ở bệnh nhân<br /> suy tim. Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh :Chuyên đề Nội Khoa<br /> 2011; 15 (1):1 Ngày nhận bài báo: 16/09/2015<br /> 20. Nieuwlaat R, Capucci A, Camm AJ, et al. (2005) Atrial Ngày phản biện nhận xét bài báo: 30/09/2015<br /> fibrillation management: a prospective survey in ESC member<br /> countries: the Euro Heart Survey on Atrial Fibrillation. Eur Ngày bài báo được đăng: 05/11/2015<br /> Heart J; 26:2422–34.<br /> 21. Olson LJ, Subramanian R, Ackermann DM. (1987) Surgical<br /> pathology of the mitral valve: a study of 712 cases spanning 21<br /> years. Mayo Clin Proc; 62: 22-27.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 88<br />