intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tạp chí Khoa học và Công nghệ hạt nhân số 34 tháng 3 năm 2013

Chia sẻ: Thanh Thu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:44

Thêm vào BST
Báo xấu
120
lượt xem 11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Tạp chí Khoa học và Công nghệ hạt nhân số 34 tháng 3 năm 2013" cung cấp thông tin sau: tổng kết các mặt hoạt động của viện năng lượng nguyên tử Việt Nam năm 2012, tình hình thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh thuận, lý thuyết dây và lý thuyết môi trường đông đặc, nhiệt hạch giam giữ quán tính.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tạp chí Khoa học và Công nghệ hạt nhân số 34 tháng 3 năm 2013

  1. Thông tin Khoa học &Công nghệ VIỆN NĂNG LƯỢNG NGUYÊN TỬ VIỆT NAM Tổng kết các mặt hoạt động của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam năm 2012 Tình hình thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận Lý thuyết dây và lý thuyết môi trường đông đặc Nhiệt hạch giam giữ quán tính VIỆN NĂNG LƯỢNG NGUYÊN TỬ VIỆT NAM SỐ 34 Website: http://www.vaec.gov.vn Email: infor.vinatom@hn.vnn.vn 03/2013
  2. THÔNG TIN Số 34 KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN 03/2013 BAN BIÊN TẬP 1. LÊ THUÝ MAI TS. Trần Chí Thành - Trưởng ban Tổng kết các mặt hoạt động của Viện Năng lượng TS. Cao Đình Thanh - Phó Trưởng ban nguyên tử Việt Nam năm 2012 PGS.TS Nguyễn Nhị Điền - Phó Trưởng ban TS. Trần Ngọc Toàn - Ủy viên 8. VÕ VĂN THUẬN ThS. Nguyễn Thanh Bình - Ủy viên Tình hình thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận TS. Trịnh Văn Giáp - Ủy viên TS. Hoàng Hoa Mai - Ủy viên 16. CAO CHI TS. Thân Văn Liên - Ủy viên TS. Nguyễn Đức Thành - Ủy viên Lý thuyết và lý thuyết môi trường đông đặc ThS. Trần Khắc Ân - Ủy viên KS. Nguyễn Hữu Quang - Ủy viên 24. ĐỖ VĂN LÂM (biên dịch) KS. Vũ Tiến Hà - Ủy viên Nhiệt hạch giãm giữ quán tính ThS. Bùi Đăng Hạnh - Ủy viên 30. TRẦN MINH HUÂN Thư ký: CN. Lê Thúy Mai Triển vọng urani trong năm 2013 32. TIN TRONG NƯỚC VÀ QUỐC TẾ Những tia laser được chiếu vào ống kim loại hình trụ được gọi là Hohlraum, trong đó có chứa viên nhiện liệu Deuteri - Triti Địa chỉ liên hệ: Viện NLNTVN 59 Lý Thường Kiệt – Hà Nội ĐT: 04. 3942 0463 Fax:04. 3942 4133 Email: infor.vinatom@hn.vnn.vn Giấy phép xuất bản số: 57/CP-XBBT Cấp ngày 26/12/2003
  3. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN TỔNG KẾT CÁC MẶT HOẠT ĐỘNG CỦA VIỆN NĂNG LƯỢNG NGUYÊN TỬ VIỆT NAM NĂM 2012 Ngày 4 tháng 1 năm 2013, tại Hà Nội, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (Viện NLNTVN) đã tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2012. Tại Hội nghị, TS. Cao Đình Thanh, Phó Viện trưởng Viện NLNTVN, đã trình bày báo cáo tổng kết hoạt động năm 2012, trong đó nêu bật đặc điểm tình hình, thuận lợi, khó khăn của Viện trong năm qua, các kết quả hoạt động chủ yếu trên nhiều mặt công tác của Viện, những tồn tại cần khắc phục, các nhiệm vụ trọng tâm cho năm 2013 và một số đề xuất kiến nghị với lãnh đạo cấp trên. Thông tin Khoa học và Công nghệ hạt nhân xin giới thiệu với bạn đọc những thông tin chính về các mặt hoạt động của Viện NLNTVN năm 2012 được nêu ra từ báo cáo này. N ăm 2012, Chương trình nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong lĩnh vực năng lượng trong đó có năng lượng nguyên CÁC KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CHÍNH NĂM 2012 1. Hoạt động nghiên cứu khoa học và phát tử (KC-05) đã bắt đầu thực hiện. Nhiều đề tài triển công nghệ nghiên cứu cấp Nhà nước trong lĩnh vực điện * Nghiệm thu đề tài, dự án, nhiệm vụ các cấp: hạt nhân và ứng dụng bức xạ đã được triển khai. Trong năm 2012,Viện đã tiến hành các thủ Đây là một nguồn lực quan trọng phục vụ hoạt tục cho nghiệm thu đề tài, nhiệm vụ, dự án các động của Viện NLNTVN. cấp của các đơn vị trực thuộc Viện NLNTVN Tính đến ngày 20/12/2012 toàn Viện có 807 bao gồm: 01 nhiệm vụ cấp Nhà nước; 20 đề tài, cán bộ, trong đó có 6 Giáo sư, phó giáo sư, 39 nhiệm vụ cấp Bộ; 42 đề tài, nhiệm vụ cấp Viện NLNTVN. Nhìn chung các đề tài, nhiệm vụ tiến sỹ, 112 thạc sỹ, 576 người có trình độ đại học khoa học công nghệ đều được Hội đồng đánh và 74 người có trình độ cao đẳng, trung cấp. giá nghiệm thu ở mức khá. Đặc biệt, năm 2012 Năm 2012, Viện chủ trì 6 dự án và tham gia với sự kiên quyết của các cấp Lãnh đạo, bộ phận 2 dự án TC/VIE, trong đó có 3 dự án mới và 3 dự kế hoạch quản lý khoa học đã cơ bản giải quyết án từ giai đoạn trước, với tổng kinh phí khoảng được những nhiệm vụ khoa học công nghệ các cấp đã tồn đọng từ nhiều năm của Viện Công 800.000 Euros và 600.000 USD. Đồng thời Viện nghệ xạ hiếm (Viện CNXH), Viện Khoa học cũng trực tiếp tham gia và điều phối 29 dự án và Kỹ thuật hạt nhân (Viện KHKTHN), Viện Vùng (RAS/RCA), trong đó có 20 dự án mới, 9 Nghiên cứu hạt nhân (Viện NCHN), Trung tâm dự án tiếp tục. Ngoài ra Viện cũng tham gia và Ứng dụng Kỹ thuật hạt nhân trong Công nghiệp, điều phối 10 dự án FNCA. Văn phòng Viện. Số 34 - Tháng 3/2013 1
  4. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Đình Tiến phát biểu tại Hội nghị tổng kết năm 2012 của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam * Triển khai thực hiện đề tài, dự án, nhiệm vụ Nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp cơ sở có các cấp: 4 nhiệm vụ khoa học công nghệ Viện đồng ý gia hạn thời gian thực hiện (03 nhiệm vụ của Viện Hiện nay Viện đang quản lý việc thực hiện NCHN, 01 nhiệm vụ của Văn phòng Viện). các đề tài, nhiệm vụ và dự án SXTN của các đơn vị. Thông qua đợt kiểm tra tiến độ thực hiện * Một số hoạt động nghiên cứu khoa học và phát nhiệm vụ, đề tài các cấp do Viện NLNTVN tổ triển công nghệ tiêu biểu năm 2012: chức, nhìn chung các đề tài, nhiệm vụ cấp cơ sở - Nghiên cứu công nghệ lò phản ứng, các đều thực hiện tương đối đúng tiến độ như đăng thiết bị đo đạc hạt nhân, xử lý chế biến quặng ký trừ một số đề tài xin kéo dài thời gian thực phóng xạ, nhiên vật liệu hạt nhân và xử lý chất hiện sang năm 2013. thải phóng xạ; Đối với đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ trong năm - Nghiên cứu phát triển năng lực hỗ trợ kỹ 2012 Viện NLNTVN phải xin Bộ KH&CN thuật về bảo đảm an toàn, an ninh và bảo vệ môi trường cho phát triển điện hạt nhân; cho kéo dài thời gian thực hiện đối với 7/18 nhiệm vụ khoa học công nghệ (trong đó Viện - Nghiên cứu ứng dụng bức xạ và đồng vị NCHN có 2/5 nhiệm vụ khoa học công nghệ, phóng xạ; Viện KHKTHN có 3/3 nhiệm vụ khoa học công - Nghiên cứu cơ bản: các nghiên cứu về tia vũ nghệ và Viện CNXH có 2/3 nhiệm vụ khoa học trụ năng lượng siêu cao; quá trình tán xạ nhiều lần công nghệ). của photon gamma trong một số chất và vật liệu... 2 Số 34 - Tháng 3/2013
  5. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN - Các nghiên cứu ứng dụng khác: phối hợp 3. Tăng cường tiềm lực cơ sở vật chất với Bộ Công thương để triển khai thực hiện đề Năm 2012 Viện NLNTVN được Bộ Khoa tài liên quan đến việc: thiết kế và chế tạo thiết bị học và Công nghệ cấp 22.750 triệu đồng , số kinh chiếu xạ nguồn Co-60, xây dựng các qui trình phi này được phân bổ cho các đơn vị như sau: phân tích và chế tạo thiết bị phân tích nhanh thành phần hóa để điều khiển các quá trình công nghệ trong sản xuất xi măng đã và đang có triển vọng lớn. NCHN: 5.000; 22% CXHN: 5.000; 22% Từ các hoạt động khoa học công nghệ, Viện CNBX: đã duy trì và tăng trưởng số lượng công trình 2.000; 9% TTHN: 4.000; VPV: 1.250; 18% khoa học công nghệ được công bố trong nước 5% và quốc tế. Dẫn đầu về số lượng các công trình CNXH: 2.000; KTHN: 3.500; 9% 15% khoa học công nghệ được công bố là Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân với tổng số 38 công trình khoa học công nghệ, trong đó có 20 công trình được công bố trên tạp chí quốc tế. Tiếp đến là Viện CNXH với tổng số 26 công trình khoa Nhìn chung các dự án tăng cường năng lực học công nghệ, chiếm phần lớn là các công trình nghiên cứu của Viện NLNTVN đều được đầu tư được công bố trên tạp chí quốc gia (18 công có hiệu quả, tuy nhiên trong quá trình triển khai trình). Các trung tâm như Trung tâm Đào tạo các dự án đầu tư còn dàn trải, thời gian đầu tư hạt nhân, Trung tâm Ứng dụng kỹ thuật hạt dài (02 năm) ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nhân trong công nghiệp và Trung tâm NDE còn thiết bị của dự án; một số đơn vị chưa có đánh rất hạn chế về số lượng các công trình được công giá, phân loại và sắp xếp thứ tự ưu tiên của các bố trong nước và quốc tế. thiết bị được đầu tư… 2. Hoạt động triển khai kỹ thuật, sản xuất và 4. Đào tạo phát triển nguồn nhân lực dịch vụ * Đào tạo sau đại học Năm 2012, mặc dù tình hình kinh tế còn Năm 2012 Viện NLNTVN đã chuẩn hóa gặp nhiều khó khăn song các hoạt động triển sửa đổi quy chế đào tạo, xây dựng được các hệ khai kỹ thuật, sản xuất và dịch vụ của các đơn vị thống văn bản xét tuyển nghiên cứu sinh (NCS), trong Viện vẫn duy trì ổn định và đạt tổng mức doanh thu là 250,108 tỷ đồng, cao hơn năm 2011 tổ chức thi chuyên đề và bảo vệ luận án cho NCS (35,698 tỷ đồng). và hoạt động đào tạo này đã có nề nếp, chuyên nghiệp hóa cao. Hiện nay, Viện NLNTVN tham Doanh thu từ các hoạt động triển khai kỹ gia đào tạo và quản lý 43 NCS. Trong năm qua thuật, sản xuất và dịch vụ của các đơn vị đều đạt Viện đã tổ chức thi tuyển và làm thủ tục công và vượt mức kế hoạch đặt ra từ đầu năm. Nổi bật nhận cho 6 NCS mới và đang mở các lớp học bổ trong số đó có thể nói tới công ty NEAD và Viện trợ cho NCS về các chuyên ngành Vật lý Nguyên Công nghệ xạ hiếm với mức doanh thu lần lượt tử hạt nhân. Tổ chức hơn 20 Hội đồng bảo vệ là 120 tỷ đồng và 55,454 tỷ đồng. Tất cả các lĩnh luận án các cấp cho các NCS. vực dịch vụ và sản xuất đều đạt mức doanh thu khả quan ngoại trừ Dịch vụ khoan khảo sát chưa Ngoài đào tạo tiến sỹ, thạc sỹ về công nghệ thực sự mang lại chuyển biến nổi bật. hạt nhân, theo phân công của Ban chỉ đạo về đào Số 34 - Tháng 3/2013 3
  6. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN tạo phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng đã được đưa vào hoạt động thử nghiệm, từng lượng nguyên tử, Viện NLNTVN đang chuẩn bị bước hình thành cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt các chương trình và tài liệu đào tạo về kỹ thuật hạt động nghiên cứu khoa học và đào tạo nguồn nhân cho các cán bộ kỹ thuật tham gia xây dựng, nhân lực. lắp đặt, vận hành, bảo dưỡng nhà máy điện hạt Ngoài ra, Viện cũng đã phối hợp với các cơ nhân và đã phân tích và xây dựng được khung quan của Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công chương trình đào tạo cho các nhóm đối tượng. thương tổ chức thành công triển lãm quốc tế *Đào tạo và huấn luyện chuyên ngành năng điện hạt nhân tại Hà Nội, tích cực tham gia các lượng nguyên tử hoạt động thông tin của Bộ Khoa học và Công Tổ chức 01 khóa học về khoa học hạt nhân và nghệ như: Phối hợp với các phương tiện thông ứng dụng trong khoa học trong thời gian 1 tuần tin đại chúng đưa tin về hoạt động khoa học cho 45 sinh viên đến từ các Trường đại học Khoa công nghệ hạt nhân (đài truyền hình Việt Nam, học tự nhiên, Trường Đại học Huế, Đại học Sài đài truyền hình Hà Nội, các báo và tạp chí của gòn, Đại học Đà Nẵng, và các cán bộ của Bệnh Bộ Khoa học và Công nghệ, Thông tấn xã Việt viện Trung ương Quân đội, Viện KHKTHN, Nam và các báo điện tử...). Trung tâm chiếu xạ Hà Nội. Trong thời gian từ 6. Hoạt động phục vụ quản lý nhà nước trong tháng 5 đến tháng 11/2012, Viện NLNTVN đã lĩnh vực NLNT hợp tác với Tập đoàn Mitsubish tổ chức các khóa * Xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật học về “Thẩm định an toàn và đánh giá công nghệ Lò phản ứng trong Điện hạt nhân” cho các cán bộ - Đề án Tăng cường năng lực nghiên cứu triển của Viện KHKTHN. Tổ chức khóa Đào tạo nâng khai và hỗ trợ kỹ thuật phục vụ phát triển ứng cao kiến thức hạt nhân cho 27 cán bộ quản lý đến dụng năng lượng nguyên tử và bảo đảm an toàn, từ các đơn vị Nhà nước: Cục thẩm định và đánh an ninh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại giá tác động môi trường, Bộ Khoa học và Công Quyết định 265/TTg ngày 5 tháng 3 năm 2012; nghệ và Viện KHKTHN. - Tham gia với Cục An toàn bức xạ và hạt 5. Hoạt động thông tin khoa học và thông tin nhân trong Dự án sửa đổi Luật NLNT; đại chúng - Dự thảo Quyết định của Thủ tướng quy Năm 2012, Viện đã xuất bản được một số định chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp đối ấn phẩm phục vụ hoạt động nghiên cứu và thực với người làm việc trong lĩnh vực năng lượng hiện hoạt động về công tác tuyên truyền trong nguyên tử (Viện phối hợp với Vụ Tổ chức cán lĩnh vực năng lượng nguyên tử bao gồm: ấn bộ trong việc soạn thảo); phẩm Thông tin Khoa học và Công nghệ hạt - Xây dựng và chuyển giao cho Cục NLNT nhân của Viện; tạp chí Nuclear Science and hồ sơ Dự thảo Kế hoạch tổng thể xây dựng cơ sở Technology; xuất bản Annual Report; cung cấp hạ tầng quốc gia về điện hạt nhân để chuẩn bị thông tin cho Hệ thống thông tin hạt nhân quốc trình Trưởng Ban Chỉ đạo nhà nước dự án điện tế; duy trì hoạt động thường xuyên của trang tin hạt nhân Ninh Thuận; điện tử của Viện NLNTVN. - Trình Bộ phê duyệt Dự thảo Thông tư dịch Viện đã tổ chức thành công Hội nghị Khoa vụ hỗ trợ ứng dụng năng lượng nguyên tử; học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 2 cho cán bộ trẻ ngành năng lượng nguyên tử. - Trình Bộ phê duyệt Dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật Trong năm 2012, Thư viện điện tử của Viện quốc gia về mạng lưới quan trắc phóng xạ môi trường; 4 Số 34 - Tháng 3/2013
  7. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN - Xây dựng và hoàn thiện Dự thảo Thông tư Trong khuôn khổ của Thỏa thuận giữa định mức quan trắc phóng xạ môi trường và các Chính phủ Nhật Bản và Chính phủ Việt Nam văn bản khác theo phân công; về hợp tác phát triển nghành công nghiệp đất - Triển khai nhiệm vụ xây dựng văn bản quy hiếm tại Việt Nam, Dự án “Trung tâm nghiên phạm pháp luật cho lò nghiên cứu; cứu và chuyển giao công nghệ (Research and Technology Transfer Centre - RTTC)” được thực - Góp ý cho các Dự thảo văn bản của đơn vị hiện tại Viện CNXH và đã tổ chức lễ khánh khác theo yêu cầu. thành Trung tâm Nghiên cứu và chuyển giao * Triển khai thực hiện các văn bản đã được công nghệ vào ngày 16/6/2012. Hiện nay Trung phê duyệt tâm RTTC đã bắt đầu tiến hành các nghiên cứu và thử nghiệm công nghệ tuyển khoáng, nung - Triển khai Quyết định của Thủ tướng phân hủy, hòa tách, chiết dung môi trên quy Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch tổng thể mô pilot. mạng lưới quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường quốc gia. Ngoài ra, Viện còn chủ trì tổ chức Triển lãm về ứng dụng công nghệ hạt nhân tại IAEA, đã - Triển khai Quyết định của Thủ tướng được IAEA đánh giá cao và hoàn thành nghĩa vụ Chính phủ phê duyệt Đề án Tăng cường năng đóng góp tài chính năm 2012 cho IAEA. lực nghiên cứu triển khai và hỗ trợ kỹ thuật phục vụ phát triển ứng dụng năng lượng - Thực hiện các thoả thuận hợp tác song nguyên tử và bảo đảm an toàn, an ninh: Đã phương của Viện trình Bộ phê duyệt Kế hoạch triển khai thực Tiếp tục thực hiện hợp tác về phát triển hiện Đề án. công nghệ bức xạ và phát triển nguồn nhân * Tham gia hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử với vực NLNT Cơ quan Năng lượng nguyên tử Nhật Bản (JAEA). - Triển khai thực hiện các thoả thuận hợp tác cấp chính phủ: Hợp tác với Cơ quan an toàn năng lượng hạt nhân Nhật Bản (JNES); Viện An toàn bức xạ hạt Viện đã thực hiện việc bảo đảm tuân thủ nhân của Pháp. nghiêm túc các yêu cầu thuộc trách nhiệm của Viện trong khuôn khổ Hiệp ước NPT và Hiệp Đã tiếp nhận và chuẩn bị lắp đặt máy gia tốc định Đảm bảo (Thanh sát hạt nhân) đối với Lò cyclotron 13 MeV và dây chuyền sản xuất dược phản ứng hạt nhân Đà Lạt và vật liệu hạt nhân chất phóng xạ FDG đúng tiến độ theo thỏa thuận ngoài vùng thanh sát. giữa Bộ Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc và Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Viện NLNTVN đã phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Bộ tiến hành nghiên cứu, Tiếp tục thực hiện các nghị định thư hợp tác xây dựng dự thảo, tổ chức triển khai thực về KHKT với các viện nghiên cứu của Hungary, hiện một số văn bản hợp tác song phương cấp Hàn Quốc và Pháp. Chính phủ như: Nhằm mục tiêu mở rộng quan hệ hợp tác Hiệp định Liên Chính phủ giữa Việt Nam và với các Viện Nghiên cứu nước ngoài, Viên Liên bang Nga về chuyển trở về Nga nhiên liệu NLNTVN đã gửi bản dự thảo thỏa thuận hợp tác hạt nhân đã qua sử dụng tại lò phản ứng nghiên với Viện Công nghệ hạt nhân Thái Lan (TINT) cứu Đà Lạt (ký ngày 16/3/2012). để TINT xem xét. Số 34 - Tháng 3/2013 5
  8. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN * Hỗ trợ kỹ thuật cho công tác an toàn bức xạ Các công trình chuẩn bị đầu tư xây dựng: và hạt nhân Dự án Cơ sở nghiên cứu mới của Viện tại Đà Viện NLNTVN hiện nay có 10 đơn vị trực Nẵng; Dự án Trung tâm điều hành Mạng lưới thuộc, trong đó có 9 đơn vị có chứa hoặc đang quan trắc phóng xạ môi trường quốc gia. sử nguồn phóng xạ với tổng số trên 1600 nguồn Nhìn chung, công tác quản lý thực hiện dự phóng xạ, vật liệu hạt nhân và hơn 16 máy phát án, giám sát đánh giá đầu tư, công tác đấu thầu, bức xạ. công tác báo cáo tình hình thực hiện dự án của Viện NLNTVN đã thực hiện việc theo Chủ đầu tư, của các Ban quản lý dự án được chú dõi liều phóng xạ cá nhân định kỳ cho gần trọng thực hiện đúng về nội dung, về tiến độ 350 nhân viên bức xạ trong toàn Viện và trên thời gian thực hiện theo quy định của nhà nước 10.000 nhân viên bức xạ trong cả nước; Thực và của Bộ Khoa học và Công nghệ. Công tác hiện việc kiểm định và hiệu chuẩn cho khoảng giám sát, kiểm tra dự án đã được tăng cường với 1468 thiết bị bức xạ và thiết bị đo liều; Thực sự tham gia của cơ quan chủ quản đầu tư. Chủ hiện khoảng 1500 hợp đồng thẩm định an toàn đầu tư, các Ban quản lý dự án đã thực hiện đúng cho các cơ sở bức xạ; ... Duy trì công tác huấn trách nhiệm được phân công theo các quyết luyện đào tạo về an toàn bức xạ, tổ chức khoảng định thành lập Ban quản lý dự án. Tình hình giải 142 khóa đào tạo về an toàn bức xạ. Tham gia ngân đã được điều chỉnh đúng thời điểm để đảm xây dựng Kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ và tổ bảo hoàn thành dự toán được giao. chức huấn luyện và diễn tập ứng phó sự cố bức * Công tác sửa chữa lớn - xây dựng nhỏ xạ đối với nguồn phóng xạ cho các cán bộ, cơ Năm 2012, Bộ Khoa học và công nghệ đã sở trên một số tỉnh và thành phố, có sự tham cấp cho Viện 12.311.000.000 đồng (mười hai tỷ quan học hỏi của một số Sở Khoa học và công ba trăm mười một triệu đồng) để thực hiện cho nghệ các tỉnh lân cận. Thực hiện tốt việc diễn 5 dự án tại các đơn vị sau: Viện Khoa học và tập ứng phó sự cố cháy nổ cho lò phản ứng hạt Kỹ thuật hạt nhân; Viện Nghiên cứu hạt nhân; nhân Đà Lạt. Hoàn thành bản thảo SAR-2012 Viện Công nghệ xạ hiếm; Trung tâm Chiếu xạ và hồ sơ xin cấp phép vận hành lò phản ứng Đà Hà Nội; Văn phòng Viện. lạt trình các cơ quan chức năng, được Hội đồng thẩm định của Cục An toàn bức xạ và hạt nhân 8. Công tác tổ chức cán bộ và Văn phòng với 100% số phiếu của các thành viên cho điểm Về công tác tổ chức cán bộ, để kiện toàn bộ “đạt” ở tất cả các nội dung với khuyến cáo bổ máy Lãnh đạo Viện, năm 2012 Viện NLNTVN sung, hoàn thiện bản SAR và một số hồ sơ liên đã được Bộ Khoa học và công nghệ ra quyết quan để cấp giấy phép vận hành chính thức cho định bổ nhiệm thêm 02 Phó Viện trưởng Viện lò phản ứng. NLNTVN. Viện đã làm thủ tục bổ nhiệm và bổ 7. Công tác xây dựng cơ bản, xây dựng nhỏ - nhiệm lại cho 31 cán bộ Lãnh đạo trong toàn sửa chữa lớn Viện; Viện NLNTVN cũng đã giao cho các đơn vị hoạt động theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách * Các dự án đầu tư xây dựng nhiệm thực hiện công tác bổ nhiệm theo Nghị Trong năm 2012, các công trình thực hiện định 115/NĐ-CP ngày 5/9/2005 của Chính phủ đầu tư gồm 2 công trình chuyển tiếp từ năm và Thông tư liên tịch số 12/2006/TTLT-BKHCN- 2011: Dự án cải tạo, mở rộng Trung tâm Chiếu BTC-BNV. Viện phối hợp tốt với Vụ Tổ chức xạ Hà Nội; Dự án đầu tư xây dựng Trung tâm cán bộ, giải quyết tồn đọng việc kéo dài hợp đồng ứng dụng kỹ thuật hạt nhân công nghệ cao. lao động tại các đơn vị trực thuộc từ nhiều năm 6 Số 34 - Tháng 3/2013
  9. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN nay. Công tác quy hoạch cán bộ Lãnh đạo quản Trong năm 2012, với sự nỗ lực cố gắng của lý ở các cấp được thực hiện tốt, tạo tiền đề để xây mỗi cán bộ viên chức, đợt bình xét thi đua khen dựng kế hoạch đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ cho thưởng cuối năm đã có những kết quả đáng khen. các cán bộ thuộc diện quy hoạch. Công tác bổ Công tác phòng, chống tham nhũng trong nhiệm cán bộ, thuyên chuyển, tiếp nhận cán bộ, Viện đã được thực hiện theo luật định, về phòng, nâng bậc lương, nâng ngạch, chuyển ngạch, cử ngừa, về minh bạch tài sản và thu nhập đối với cán bộ đi đào tạo trong và ngoài nước, các chế cán bộ có hệ số lãnh đạo đã được triển khai. độ chính sách, chế độ nghỉ hưu được giải quyết kịp thời. Các văn bản quy phạm pháp luật liên Về các công tác khác: quan lên trang Văn phòng điện tử, trang web Đảng bộ Viện Năng lượng nguyên tử Việt của Viện NLNTVN được duy trì, cập nhật để Nam đã ban hành Quy chế làm việc của Đảng phục vụ cho mọi đối tượng trong quản lý, điều uỷ, trong đó thể hiện quan hệ công tác giữa Ban hành công việc. Thực hiện đúng các quy định về Giám đốc Viện, Đảng ủy và các tổ chức quần thi đua khen thưởng. chúng trong Viện. Đảng uỷ đã ban hành 1 số Về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Viện Nghị quyết về các mặt hoạt động trong Viện, đã cử 175 lượt cán bộ đi học tập, công tác nước nhằm tăng cường sự Lãnh đạo của Đảng trong ngoài. Các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, các lớp bồi việc thực hiện Lãnh đạo của Viện. Đảng uỷ Viện dưỡng kiến thức KT-KT cho ngạch NCVC, KSC, đã lãnh đạo, chỉ đạo công tác Thanh niên, kết CVC do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức đều quả đã nâng cấp Liên chi đoàn thành tổ chức có thông báo đầy đủ đến các đơn vị trực thuộc Đoàn Thanh niên cơ sở. Đặc biệt công tác phát để cử cán bộ viên chức tham gia bồi dưỡng học triển Đảng đã được đẩy mạnh, kết nạp được 11 tập và thi nâng ngạch, không để ảnh hưởng đến đảng viên mới. quyền lợi của mọi người. Các tổ chức công đoàn trong toàn Viện đều Đối với công tác quản lý lao động, nhìn hoạt động tốt, góp phần động viên cán bộ, nhân chung các đơn vị đều chú trọng quản lý ngày viên phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ. Công công, giờ công và hiệu suất làm việc của từng cán đoàn đã phát động các phong trào văn hoá văn bộ, nhân viên, nhiều đơn vị đã thực hiện quản lý nghệ, thể dục thể thao. Các đoàn viên công đoàn lao động theo hiệu quả công việc, tuy nhiên ở đã tham gia tích cực đóng góp quỹ đền ơn đáp một vài đơn vị việc quản lý lao động chưa thật nghĩa, quỹ vì người nghèo... chặt chẽ, còn có hiện tượng đi muộn, về sớm. Đoàn Thanh niên của Viện duy trì tốt các Công tác đảm bảo an ninh cơ quan đã được hoạt động có đóng góp tích cực trong công tác các đơn vị quan tâm đúng mức, tăng cường chung của toàn Viện. trang thiết bị, tập huấn cho cán bộ làm công tác Hội Cựu chiến binh vẫn duy trì tốt các hoạt bảo vệ, có phương án thích hợp đảm bảo an ninh động giáo dục truyền thống nhân ngày Thương cơ quan. binh liệt sỹ, ngày thành lập Quân đội nhân dân và Về công tác phòng chống cháy nổ, các đơn ngày quốc phòng toàn dân không chỉ cho hội mà vị đã xây dựng được phương án phòng chống còn cho toàn thể cán bộ, nhân viên trong Viện. cháy nổ mới, tổ chức tập huấn, diễn tập công Lê Thúy Mai tác phòng chống cháy nổ cho cán bộ, nhân viên dưới sự hướng dẫn của cảnh sát phòng cháy Tổng hợp từ bản báo cáo ‘Tổng kết năm 2012 chữa cháy. của Viện NLNTVN’ Số 34 - Tháng 3/2013 7
  10. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN TÌNH HÌNH THỰC HIỆN DỰ ÁN ĐIỆN HẠT NHÂN NINH THUẬN Võ Văn Thuận (*) 1. TẠI SAO CẦN CÓ ĐIỆN HẠT NHÂN? Trên thế giới thủy điện đã được khai thác Câu hỏi này dường như đã được trao đổi rất rất triệt để; các nguồn hóa thạch là than, dầu, nhiều ở nước ta, nhất là khi Quốc hội chuẩn bị khí có nguy cơ cạn kiệt. Như vậy việc tìm kiếm thảo luận cho phép xây dựng nhà máy điện hạt các dạng tiềm năng khác đủ lớn để bổ sung hoặc nhân Ninh Thuận vào tháng 11/2009. Nhưng sau thay thế cho những nguồn truyền thống này là vụ tai nạn hạt nhân Fukushima tháng 3/2011, hết sức cấp bách. Gần đây nước Mỹ tìm cách trên thế giới lại rộ lên câu hỏi trên với một thông khai thác thêm khí đốt ép từ đá lớp, tạo hy vọng điệp khá gay gắt. Vì vậy chúng ta cũng nên nhắc có thể bổ sung nguồn phát điện khí, nhưng chưa lại những căn cứ cho câu trả lời. Việt Nam đang biết chắc trữ lượng kinh tế kéo thêm được bao tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hoá, vì vậy năm, có lẽ khó vượt được trữ lượng những túi đảm bảo an ninh năng lượng là một điều kiện ưu khí truyền thống. tiên. Những nguồn phát điện có công suất đủ lớn Đối với Việt Nam phần lớn các nguồn điện để đóng vai trò động lực cho nền kinh tế hiện nay truyền thống cũng không phải là vô tận cả thủy bao gồm than, dầu, khí, thủy năng. Đến nay chưa năng và dầu khí đều đang đi tới giới hạn khai thác có nguồn nào trong các dạng năng lượng tái tạo ngay trong thập niên này. Hệ thống đập Sơn La- trên phát được công suất đủ lớn và ổn định để có Lai Châu là những dự án thủy điện lớn nhất sẽ thể đáp ứng cho một nền công nghiệp quy mô cấp hòa mạng đúng tiến độ từ nay đến 2015, nhưng quốc gia trung bình trở lên. Điện gió và điện mặt sau đó chỉ còn những nguồn thủy điện nhỏ lẻ. trời là những nguồn điện đáng chú ý nhất, nhưng Trữ lượng than khai thác có hiệu quả kinh tế cũng chúng khó cạnh tranh được với những nguồn là một dấu hỏi lớn, trong đó có dự báo lạc quan chính hiện nay, ít nhất trong vài ba chục năm sắp cho rằng có thể khai thác hơn 50 năm nữa, nhưng tới, vì suất đầu tư cho điện gió và đặc biệt điện mức bi quan thì không vượt quá 20 năm. Theo kế mặt trời còn rất cao. Hy vọng là trong tương lai xa hoạch của Tập đoàn Than Khoáng sản thì trong hơn, chúng sẽ dần dần hạ giá nhờ ứng dụng công những năm 2021-2030, lượng than khai thác sẽ nghệ mới. Chính vì vậy, dù ưu tiên quan tâm ứng đến mức giới hạn, chỉ đạt khoảng trên dưới 27 dụng năng lượng tái tạo đến đâu thì cũng phải có triệu tấn/ năm, thấp hơn đến 4 lần so với nhu quan điểm thực tế khi xét tới năng lực của chúng cầu sản xuất điện. Gần đây người ta tìm thấy dấu và chỉ nên giới hạn ở mục tiêu góp phần cân đối hiệu bể than nâu dưới nền đồng bằng sông Hồng, hợp lý trong tổng sơ đồ nguồn phát điện, ưu tiên nhưng trước mắt đóng góp không đáng kể. nhằm phục vụ cho những nhu cầu quy mô nhỏ và cho những vùng hẻo lánh, xa xôi mà lưới điện An toàn môi trường-sinh thái là vấn đề lớn. quốc gia khó với tới. Trong 30 năm nay, toàn nhân loại ngày càng 8 Số 34 - Tháng 3/2013
  11. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN Phối cảnh nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 sẽ được khởi công vào năm 2014 (Ảnh: Báo Ninh Thuận) nhận thức rõ hơn mặt trái tàn phá môi trường Bây giờ nếu so với than, dầu và cả các nguồn do quy mô và tốc độ công nghiệp hóa. Nguồn khác sạch hơn như thủy điện và điện khí, chúng lớn nhất gây ra hiệu ứng nhà kính mang tính ta sẽ thấy ngoài điện hạt nhân thì không có toàn cầu là nhiệt điện than. Hai nước có tổng nguồn công suất lớn nào đáp ứng được thách lượng phát thải cacbonic lớn nhất là Mỹ và thức có tính toàn cầu hiện nay về cắt giảm khí Trung Quốc. nhà kính, bảo vệ cho Trái Đất khỏi nóng nhanh Trong đó Trung Quốc vừa là nước phát lên trong thế kỷ 21. triển nóng trên đà công nghiệp hóa với tốc độ Điện hạt nhân đã phát huy hiệu quả kinh tế tăng GDP nhiều năm lên tới 12 - 13%, cũng là ở nhiều nước. Trong Châu Âu hiện nay, Pháp quốc gia mà theo số liệu của Hiệp hội hạt nhân và Phần Lan là hai nước với tỉ lệ điện hạt nhân thế giới (WNA), đã đóng góp đến 14% tổng phát cao nhất, đồng thời cũng có giá bán điện rẻ chỉ thải trong thập niên này và còn có thể tăng lên khoảng 40%-50% so với nhiều nước khác như đến 19% tổng phát thải khí vào năm 2030. Đức, Ý, Hà Lan. Nếu so sánh thì đầu tư cho điện than khá rẻ Hiện nay, suất đầu tư ban đầu của điện hạt (khoảng 700 đến 1.200 USD/kWe), chỉ khoảng 30 nhân còn khá cao, từ 1500 đến 3000 USD/kWe, - 50% đầu tư cho điện hạt nhân. Nhưng nếu tính thậm chí có thể cao hơn do chi phí bổ sung cả phí vận hành thì điện than bị đội giá lên đáng nâng cấp thiết kế an toàn hạt nhân đủ phòng kể và vấn đề chính là cái giá phải trả do hậu quả ô ngừa những tình huống tai nạn nghiêm trọng nhiễm môi trường có thể sẽ lớn vượt bậc ngoài dự hiếm gặp. tính. Như vậy, bài học nhãn tiền của Trung Quốc và cả Ấn Độ đang phải ứng phó với ô nhiễm khí Có ý kiến lo ngại rằng các lò thế hệ 3 và 3+ quyển chắc rất đáng suy ngẫm cho các nước đang đạt được độ an toàn cao thì lại nâng giá thành tiến hành công nghiệp hoá như Việt Nam. quá đắt so với lò thế hệ cũ. Điều đó chỉ đúng Số 34 - Tháng 3/2013 9
  12. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN một phần, vì công nghệ mới hiện đại khi đưa ra pháp thích ứng với những yêu cầu mới đặt ra. thương mại, lúc đầu bao giờ cũng cao giá, nhưng Phong trào phản đối năng lượng hạt nhân tăng sẽ dần dần bình ổn sau khi được chế tạo tối ưu lên sau Fukushima, tâm lý lo sợ “con ma” phóng hóa. Mặt khác có thể thấy rõ mấy yếu tố minh xạ vô hình đã làm cho nhiều người chỉ muốn gạt họa như các nhà máy điện mới có xu hướng hiện bỏ hạt nhân ra khỏi cuộc sống, hơn là nghĩ đến đại hoá, nhưng lại lược giản đáng kể kết cấu thiết việc phải nâng cao trình độ để sử dụng hiệu quả kế làm giảm vật tư và giảm giá thành, đồng thời nguồn năng lượng này. cũng giúp tăng độ tin cậy vận hành. Nếu tính cả Đã có ít nhất 5 nước tuyên bố sẽ ngừng khả năng nâng hiệu suất nhiệt thêm trên 10-15 chương trình điện hạt nhân, như Đức, Thuỵ sĩ, %, hiệu quả thiêu kết nhiên liệu, kéo dài tuổi thọ Bỉ tuyên bố sẽ dừng và đóng cửa các nhà máy sau đến 60 năm v.v. đưa vào tổng vốn đầu tư ban một thời hạn xác định. Một số nước khác còn đầu và chi phí vận hành, bao gồm cả dự báo chi cân nhắc chưa bày tỏ quan điểm rõ ràng, và chờ phí tháo dỡ lâu dài, người ta thấy suất đầu tư đợi xu thế chung. điện hạt nhân vẫn có khả năng cạnh tranh. Chính phủ Đức sau vụ Fukushima lại quay Cũng như bất cứ công nghệ nào khác, muốn về với tuyên bố năm 1998, dự định kéo dài hoạt phát triển điện hạt nhân nghĩa là phải chấp nhận động các nhà máy điện hạt nhân thêm 10 năm và và từng bước khắc phục những nhược điểm của sẽ đóng cửa hoàn toàn vào năm 2022. nó, đó là phải nâng cao độ an toàn để loại trừ tai Quốc gia này với tiềm năng kinh tế khoa học nạn hạt nhân gây phát thải vào môi trường, nâng công nghệ hàng đầu châu Âu đang tính đến khả cao hiệu quả kinh tế và làm chủ việc bảo quản xử năng sử dụng điện gió  thay cho điện hạt nhân, lý nhiên liệu phóng xạ sau khi đã thiêu kết. Cân nhưng họ cũng sẽ phải đối mặt trong 10 năm nhắc so sánh các mặt lợi-hại của từng loại nguồn tới với thách thức thâm hụt ngân sách hàng vài phát sẽ đưa đến quyết sách cho từng quốc gia có trăm tỉ Euro đầu tư cho năng lượng tái tạo. nên phát triển điện hạt nhân hay không. Nhật Bản nơi trực tiếp chịu đựng hậu quả Có nhiều nước sẽ chưa cần đến điện hạt nhân siêu động đất sóng thần và khủng hoảng hạt trong nhiều thập niên tới, nhưng trên bình diện nhân đang đứng trước một tình hình khó khăn chung toàn thế giới, chắc chắn trong 50 năm nữa khá tế nhị: phải lần lượt ngừng các nhà máy sẽ chưa có nguồn năng lượng nào khác đủ năng điện hạt nhân để kiểm tra an toàn chống thảm lực thay thế hoàn toàn điện hạt nhân trong một họa. Từ đầu tháng 5/2012 cho đến cuối tháng chiến lược phát triển bền vững. Vì vậy, sự lựa 6/2012 nước này lần đầu tiên không có điện hạt chọn khả thi hơn cả đối với nhiều nước, trong đó nhân hoà lưới. Sở dĩ xảy ra tình trạng như vậy có Việt Nam sẽ là sự kết hợp tối ưu các dạng điện chủ yếu là do người dân và chính quyền ở nhiều năng khác nhau. Trong đó, điện hạt nhân là một địa phương không ủng hộ; trong khi hầu hết các thành phần bình đẳng, sẽ từng bước được cải tiến chuyên gia và các quan chức chính phủ đều biết và hoàn thiện theo xu hướng an toàn và sạch. rằng dừng điện hạt nhân ngày nào là bất lợi cho 2. FUKUSHIMA LÀ BÀI HỌC ĐẮT GIÁ, nền kinh tế ngày ấy. NHƯNG CỰC KỲ QUAN TRỌNG Phản ứng của công chúng một phần vì lo Khủng hoảng Fukushima đã gây ra nhiều ngại các công nghệ cũ như mấy tổ máy hạt nhân biến động trong ngành điện hạt nhân thế giới, ở Fukushima-1, nhưng còn có phần quan trọng đòi hỏi phải phân tích đánh giá nghiêm cẩn để khi họ cho rằng hệ thống quản lý an toàn hạt rút ra các bài học và đề xuất bổ sung các giải nhân quốc gia và công ty điện lực trong tình 10 Số 34 - Tháng 3/2013
  13. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN huống khủng hoảng như vừa qua đã bộc lộ một đánh giá điện hạt nhân sẽ tiếp tục phát triển dù số vấn đề bất cập, vì vậy mọi lời hứa hẹn cải tiến, bị ảnh hưởng của tai nạn Fukushima làm chậm đổi mới cũng chưa đủ thuyết phục. Mặt khác, lại hơn so với dự báo trước năm 2011, trong 20 người Nhật thấy rõ là các công nghệ năng lượng năm tới đây sẽ là xu thế phát triển khá ổn định. tái tạo hiện thời chưa đủ chín muồi để phát triển Đến năm 2030, công suất điện hạt nhân toàn đại trà và suốt hai năm qua, họ buộc phải tạm cầu sẽ tăng ít nhất 23% và thậm chí có thể tăng nhập dầu, khí với giá cao để phát điện thay cho gấp đôi. IAEA nhận định là rất nhiều nước đang hạt nhân trong lúc chờ đợi. Từ logic quản lý có phát triển cũng cần điện hạt nhân. Vì những thể thấy việc tái vận hành một phần lớn các nhà lý do như vậy, có đến 17 nước khác có chương máy điện hạt nhân ở nước này sau khi kiểm tra trình phát triển điện hạt nhân đến nay vẫn kiên an toàn là không thể tránh khỏi. Trong thực tế, định lập trường, trong danh sách đó có Việt tháng 7/2012 Chính phủ đã tái khởi động, đưa Nam. Nhiều nước công nghiệp như Mỹ, Pháp điện lên lưới hai lò phản ứng số 3 và 4 của Nhà khẳng định năng lượng hạt nhân là nguồn phát máy điện hạt nhân Ohi ở tỉnh Fukui. Đến ngày điện chưa có gì có thể thay thế đối với họ trong 1/10, chính phủ Nhật của đảng Dân chủ DPJ lại vòng 40- 50 năm tới. Một hiện tượng đáng lưu cho phép tiếp  tục việc xây dựng ba tổ máy điện ý là đầu năm 2012 nước Mỹ đã chính thức khởi hạt nhân Oma ở tỉnh Aomori. Với chính phủ công xây dựng bốn tổ máy hạt nhân hiện đại sau mới của đảng Dân chủ Tự do LDP, một đảng 33 năm không có công trình xây mới nào kể từ vốn chủ trương phát triển điện hạt nhân, chính ngày xảy ra vụ tai nạn TMI năm 1979. Ngoài sách hạt nhân của nước Nhật đã có những điều Trung Quốc và Ấn Độ đang mở rộng mạnh mẽ chỉnh theo định hướng duy trì phát triển dài hạn. chương trình xây dựng điện hạt nhân thay thế Tai nạn hạt nhân Fukushima xảy ra xuất cho nhiên liệu hoá thạch, vừa qua Liên bang Nga phát từ nguyên nhân thảm họa tự nhiên, nhưng cũng thông báo  dự kiến tăng điện hạt nhân lên các báo cáo tự phê bình của Nhật Bản cho rằng, tỉ lệ chiếm 45- 50% nhu cầu sử dụng điện của đất có những khuyết điểm của con người đã góp nước vào năm 2050 và tăng tiếp lên 70- 80% vào phần đưa sự cố đến tình trạng tai nạn. Điều rất cuối thế kỷ này. quan trọng là đến nay, IAEA đã kết luận rằng Ở Việt Nam, chỉ một tuần sau khi xảy ra mặc dù tình huống tai nạn Fukushima là nghiêm sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima-1, Bộ trọng, nhưng đó không phải là một tình huống Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã phát hành bất khả kháng. Nếu con người đảm bảo đầy đủ bản tin hàng ngày trên công báo và internet, các biện pháp phòng ngừa, thực hiện tốt văn hóa thông báo liên tục trong những tháng tiếp theo an toàn, thì có thể vượt qua khủng hoảng. Tình về các số liệu khoa học kiểm định phóng xạ môi huống đối với mấy nhà máy khác ở cùng khu trường cập nhật do Viện Khoa học và kỹ thuật vực gần Fukushima là một đối chứng rất thuyết hạt nhân ở Hà Nội và Viện Nghiên cứu hạt nhân phục, minh họa khách quan. ở Đà Lạt ghi đo được, nhằm hướng dẫn nhân Theo báo cáo cuối năm 2012 của IAEA, năm dân các kiến thức chủ động ứng phó, đồng thời 2011 chỉ có thêm 4 lò khởi công so với 7 lò trong giúp trấn an dư luận về thực trạng môi trường năm 2010. Nhưng đến năm 2012 tổng công suất phóng xạ ở Việt Nam vẫn ổn định an toàn. Đây điện hạt nhân bắt đầu tăng trở lại, so với năm là kết quả gần 30 năm nghiên cứu và ứng dụng 2011 tăng 1%, ngoài ra có 66 tổ máy đang xây các phương pháp kiểm xạ môi trường của các dựng tiếp. Tổng giám đốc Y. Amano phát biểu nhà khoa học hạt nhân Việt Nam. Hoạt động trước Đại hội đồng Liên Hợp quốc tháng 11/2012 của Bộ KH&CN là cách làm phù hợp với chính Số 34 - Tháng 3/2013 11
  14. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN sách thông tin hạt nhân công khai minh bạch và không hạn chế được điện than tăng trưởng là thể hiện thái độ ứng phó bình tĩnh hợp lý trong điều đi ngược lại với xu thế phát triển bền vững tình huống khẩn cấp lúc bấy giờ. mà Việt Nam đang phấn đấu hướng tới. Tuy nhiên trong tình hình mới rất phức 3. VAI TRÒ CỦA VIỆN NĂNG LƯỢNG tạp sau vụ Fukushima, Chính phủ Việt Nam NGUYÊN TỬ VIỆT NAM CHUẨN BỊ DỰ ÁN đã chỉ đạo rà soát các yêu cầu nâng cao an toàn ĐIỆN HẠT NHÂN hạt nhân, coi đó là ưu tiên cao nhất cho các dự Đầu năm 2006 Thủ tướng Chính phủ ký án điện hạt nhân đầu tiên. Các yếu tố hiệu quả quyết định phê duyệt “Chiến lược ứng dụng kinh tế, tiến độ dự án… đều quan trọng, nhưng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến không được phép đặt trên an toàn hạt nhân. năm 2020” do Viện NLNTVN dự thảo. Sự kiện Chính vì vậy công tác thực hiện dự án tại quan trọng đối với sự phát triển điện hạt nhân Ninh Thuận, chương trình đào tạo nhân lực, nước ta là Quốc Hội thông qua Luật Năng lượng soạn thảo các văn bản quy phạm pháp luật nguyên tử giữa năm 2008 và tiếp ngay sau đó ra v.v. đều đang được triển khai đồng bộ và khẩn nghị quyết cuối năm 2009 “cho phép xây dựng trương, nhưng với thái độ thận trọng, đảm bảo nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Ninh Thuận, tối đa yêu cầu an toàn hạt nhân. dự kiến vận hành tổ máy số 1 vào năm 2020”. Trên cơ sở đó vào giữa năm 2010 “Quy hoạch Về mặt tiến độ chung của chương trình điện tổng thể phát triển ứng dụng năng lượng nguyên hạt nhân, ngay trong Quy hoạch 7 phát triển tử vì mục đích hòa bình đến năm 2020” được điện lực quốc gia do Thủ tướng ban hành năm phê duyệt tiếp. 2011 đã có sự điều chỉnh tỉ lệ hòa mạng điện hạt nhân trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2030 sẽ đạt tổng công suất 10.700 MW (7,8%) thấp hơn so với dự kiến trước đó là 16.000 MW. Quy hoạch điện 7 cũng dự báo sẽ phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam đến năm 2030 gồm: phong điện là 3500 MW, địa nhiệt 200 MW và điện mặt trời khoảng 6 MW ; đồng thời phấn đấu hàng năm đạt tỉ lệ tiết kiệm điện 1% đến 3%. Đây là một mức phấn đấu, nhưng rõ ràng chưa thể chiếm một tỉ phần đáng kể trong tổng công suất điện lực. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng và các đại Mặt khác, tương ứng với tiến độ của chương biểu tại phiên họp thông qua chủ trương đầu tư trình điện hạt nhân, tỉ lệ nhiệt điện than vẫn Dự án điện hạt nhân ngày 25/11/2009 buộc phải tăng lên 44% năm 2020 và đến 54 % năm 2030. Ngoài sản lượng 25-28 triệu tấn/năm Tuy nhiên, để đi đến bước khởi đầu có ý than khai thác nội địa giành cho phát điện, tổng nghĩa lịch sử nói trên, trong suốt 30 năm trời lượng than phải nhập thêm hàng năm cho nhiệt một lớp chuyên gia hạt nhân thuộc các thế hệ đi điện than tăng dần từ khoảng 45 triệu tấn năm trước dẫn đầu bởi Giáo sư Nguyễn Đình Tứ đã 2020 lên 150 triệu tấn năm 2030. Đây là một thử tiến hành những công việc chuẩn bị công phu thách rất lớn đối với năng lực công nghiệp, dịch và kiên trì, ở Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà vụ và môi trường của Việt Nam. Thực chất việc lạt, Viện Khoa học và Kỹ thuật Hạt nhân, Viện 12 Số 34 - Tháng 3/2013
  15. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN Công nghệ Xạ hiếm ở Hà Nội, ở Phòng Điện thời điểm bắt đầu hòa mạng trong khoảng năm nguyên tử (thuộc Viện Năng lượng Nguyên 2018 đến 2020, trong đó đã tính đến kết hợp tử quốc gia, sau đó trở thành Trung tâm Năng nhập than, sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo lượng hạt nhân thuộc Viện KH&KTHN), qua và kết hợp các biện pháp tiết kiệm điện. các Chương trình Nhà nước KC-09 và nối tiếp Từ năm 2002 đến 2005 một Tổ công tác bởi Chương trình KHCN-09 hoặc một số đề tài, do Thủ tướng Chính phủ chỉ định đã chủ trì dự án độc lập.  lập Chiến lược phát triển ứng dụng năng lượng Trong giai đoạn đầu, với tình hình rất khó nguyên tử vì hòa bình của Việt Nam và nghiên khăn và phức tạp sau vụ Chernobyl, các chuyên cứu tiền khả thi dự án nhà máy điện hạt nhân gia của Việt Nam vẫn kiên trì hợp tác với IAEA đầu tiên. tính toán quy hoạch chương trình điện hạt nhân Nghị quyết quan trọng do Quốc hội thông quốc gia. Bước đầu tiên là xây dựng một trung qua ngày 25/11/2009 cho phép xây dựng nhà tâm máy tính vào năm 1987 và tiếp nhận phần máy điện hạt nhân đầu tiên tại Ninh Thuận là mềm quy hoạch dài hạn điện hạt nhân WASP mốc đánh dấu kết thúc giai đoạn 1, giai đoạn kết hợp trong mô hình đánh giá nhu cầu năng chuẩn bị ra quyết định. Giai đoạn 2 tiếp theo lượng MAED. là thời kỳ chuẩn bị cho xây dựng, bao gồm lập Giai đoạn tiếp theo, tập thể đề tài nghiên dự án khả thi và lập hồ sơ phê duyệt địa điểm. cứu KC-09-17 đã tiến hành những nghiên cứu Chính phủ Việt Nam đã ký kết với các đối tác có hệ thống về nhu cầu phát triển điện hạt nhân Nhật và Nga những hiệp định liên quan việc ở nước ta và vào năm 1996 đi đến nhận định triển khai xây dựng các Nhà máy Điện hạt nhân rằng: đến năm 2015 nhu cầu sử dụng điện của số 1 và số 2 ở Ninh Thuận. Trong 3 năm thực Việt Nam sẽ vượt khả năng cung ứng của các hiện giai đoạn 2, có nhiều công tác đã triển khai nguồn phát nội địa. khá đồng bộ, tuy nhiên mức độ về khối lượng và chất lượng khác nhau. Trong đó có một số Vì vậy, dựa trên quan điểm phối hợp hài hòa nội dung nhiệm vụ ưu tiên là xây dựng hệ thống các nguồn phát điện khác nhau đáp ứng an ninh pháp quy, đào tạo nhân lực và triển khai khảo năng lượng cho phát triển nền kinh tế quốc dân, sát địa điểm v.v. đề tài lần đầu tiên đưa ra kết luận quan trọng là: đến giai đoạn đó, ngoài việc nhập một phần điện 4. XÂY DỰNG VĂN BẢN PHÁP QUY LÀ năng (nhập than và điện lưới), Việt Nam cần phải MỘT NHIỆM VỤ ƯU TIÊN triển khai xây dựng các nhà máy điện hạt nhân. Quyết định bước vào con đường xây dựng Một phương án được dự báo là từ năm 2017 cần nhà máy điện hạt nhân ở nước ta đặt ra những có tổ máy điện hạt nhân đầu tiên vận hành. nhiệm vụ nặng nề và đồ sộ cho nhiều ngành, Sau khi kết thúc Chương trình KC-09, từ nhiều cấp liên quan. Cuối năm 2009 IAEA đã cử năm 1997 đến năm 2000 có thêm một số nghiên một đoàn tư vấn sang giúp đánh giá về hạ tầng cứu chung về điện hạt nhân Đề tài cấp nhà nước của Việt Nam phục vụ cho dự án điện nhân. KHCN-09-04 do Viện Năng lượng Nguyên tử Trong 19 nội dung thì có những cột mốc rất Việt Nam chủ trì và Dự án Nghiên cứu phát quan trọng mà Việt Nam cần cấp bách thiết lập. triển điện hạt nhân do Bộ Công Nghiệp (nay là Trước hết là xây dựng và hoàn chỉnh khung Bộ Công Thương) chủ trì. Các nghiên cứu đều pháp lý hạt nhân. Bước cơ bản quan trọng đưa đến kết luận về nhu cầu tất yếu phải bổ sung trước đây là Luật Năng lượng nguyên tử được nguồn điện hạt nhân vào lưới điện quốc gia với Quốc Hội ban hành năm 2008. Nhưng sau 4 Số 34 - Tháng 3/2013 13
  16. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN năm, một số điều trong bộ luật này đã không Trước đây, trong thời gian sau năm 1975 còn thích hợp với những biến đổi trong thực tế, đến 1990, Việt Nam có một đội ngũ hơn 500 cán đòi hỏi phải bổ sung hoặc hoàn chỉnh kịp thời bộ khoa học và công nghệ hạt nhân được đào trước khi bước vào đấu thầu xây dựng nhà máy tạo trong và ngoài nước. Nhưng sau cuộc khủng điện hạt nhân. hoảng Chernobyl, sự đình trệ kéo dài hơn 20 Trong nhiệm vụ của mình, Bộ Khoa học và năm, số chuyên gia nói trên còn không nhiều và Công nghệ đã và đang triển khai một kế hoạch chưa có đủ lớp người kế cận thay thế. tiến độ và phân công các Bộ ngành liên quan Đúng là tại thời điểm này, Việt Nam rất soạn thảo các văn bản pháp quy hạt nhân và quy thiếu nhân lực chuyên ngành cho dự án điện hạt chuẩn, tiêu chuẩn cụ thể. Trong đó, nhiều văn nhân. Trong tình hình đó, tháng 8/2010 Chính bản do Bộ KH&CN, Bộ Xây dựng và Bộ Công phủ Việt Nam thông qua Dự án 10 năm ưu tiên Thương chỉ đạo soạn thảo. Đây là một khối đào tạo nhân lực trong lĩnh vực năng lượng hạt lượng công việc rất lớn và cấp bách, vì vậy phải nhân với kế hoạch mỗi năm có thêm khoảng 260 đặt thứ tự ưu tiên. học viên chuyên ngành hạt nhân vào học tại 6 Các văn bản được soạn thảo đều dựa trên trường Đại học và một Trung tâm đào tạo trong hướng dẫn chung của IAEA, kết hợp học hỏi nước hoặc gửi ra các nước tiên tiến. Trong số quy phạm pháp luật của các nước đối tác sẽ xây này, những người đạt trình độ giỏi sẽ có cơ hội dựng hai nhà máy đầu tiên ở Ninh Thuận là Nga chủ trì các công việc như quản lý dự án, nghiên và Nhật, đồng thời tham khảo kinh nghiệm của cứu triển khai. các nước khác. Nhưng chất lượng tuyển chọn các sinh Từ cuối năm 2011 đến cuối năm 2012 nhiều viên này còn là vấn đề. Trong năm đầu tiên văn bản về đánh giá lựa chọn địa điểm và đánh 2010-2011 mới có khoảng 50 sinh viên được giá phân tích an toàn đã được ban hành. Cuối đi đào tạo chuyên ngành dài hạn ở Nga và một năm 2012 vừa qua Chính phủ Việt Nam cũng số khác đi tập huấn ngắn hạn ở Nhật, Pháp, đã hoàn tất thủ tục phê duyệt tham gia Công Hungary... ước quốc tế về bảo vệ thực thể vật liệu hạt nhân Tập đoàn Điện lực, Tổng công ty Sông Đà (bao gồm cả phê chuẩn phần bổ sung công ước và các đơn vị liên quan đã lựa chọn hàng nghìn này) và thủ tục phê chuẩn Nghị định thư bổ kỹ thuật viên và công nhân lành nghề đi hợp tác sung Hiệp định thanh sát hạt nhân. Như vậy về lao động tại các công trường xây dựng điện hạt cơ bản Việt Nam đã ký những cam kết quốc tế nhân của Liên bang Nga, giúp đào tạo nâng cao quan trọng nhất về an toàn, an ninh hạt nhân và về các kỹ thuật và công nghệ hạt nhân đặc thù không truyền bá vũ khí hạt nhân (quốc tế gọi là nhằm chuẩn bị một đội ngũ chuyên môn bước 3S), làm cơ sở cho việc hợp tác chuyển giao công đầu đủ về số lượng và chất lượng tối thiểu cần nghệ, thực hiện các bước tiếp theo xây dựng nhà thiết tham gia vào quá trình xây dựng và đáp máy điện hạt nhân. ứng cho vận hành nhà máy điện hạt nhân đầu 5. ĐÀO TẠO NHÂN LỰC ĐIỆN HẠT NHÂN tiên vào năm 2020. LÀ YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH Trong số chuyên gia người Việt Nam đang Để đảm bảo mục tiêu chương trình năng làm việc trong ngành hạt nhân ở nước ngoài như lượng hạt nhân, Việt Nam hiện đang phải đương Mỹ và Châu Âu có những người sẵn lòng về Việt đầu với tình trạng thiếu nhân lực có trình độ cao Nam giảng dạy đào tạo hoặc trực tiếp tham gia dự và có đủ văn hóa an toàn. án điện hạt nhân. Nhưng lực lượng chủ yếu vẫn 14 Số 34 - Tháng 3/2013
  17. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN là đội ngũ chuyên gia trong nước, họ phải được Từ giữa-cuối năm 2011 cho đến giữa-cuối nâng cao chất lượng hơn nữa và tích lũy đủ kinh năm 2013 chủ đầu tư là Tập đoàn Điện lực nghiệm để tiến tới thật sự làm chủ công nghệ hạt Việt Nam cùng các chuyên gia Nhật và Nga nhân an toàn và hiệu quả trong tương lai. bắt đầu tiến hành khảo sát thực địa; các yếu tố Nhìn chung công tác đào tạo nhân lực và tự nhiên như thủy văn, địa chất và các yếu tố xây dựng văn bản pháp quy còn chưa đáp ứng nhân tạo như phân bố dân cư, nguy cơ tai nạn được mong muốn. Nhưng từ nay các công tác máy bay v.v. được đánh giá dựa trên thống kê của Dự án điện hạt nhân đang dần dần hoà nhịp lịch sử, số liệu khảo sát thực địa và các chỉ tiêu tiến độ dự kiến. khoa học. 6. NGHIÊN CỨU ĐỊA ĐIỂM NMĐHN Cho đến nay, chưa phát hiện được các hiện NINH THUẬN tượng khác biệt lớn nào so với đánh giá trước kia. Dự kiến từ cuối năm 2013 các hội đồng Trong báo cáo nghiên cứu Tiền khả thi trình thẩm định nhà nước căn cứ vào kết quả báo cáo ra Quốc Hội năm 2009, địa điểm tại Ninh Thuận về 2 địa điểm ở Ninh Thuận, sẽ đưa ra kết luận chỉ mới được đánh giá bước đầu. Riêng về vấn cuối cùng về mức độ chấp nhận địa điểm. đề địa chấn, sóng thần, theo nhận xét của các chuyên gia Viện Vật lý địa cầu Hà Nội, lãnh thổ Trong các hoạt động ứng dụng năng lượng Việt Nam nằm gần chính tâm có khoảng cách xa nguyên tử với Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận nhất đến vành đai lửa Thái Bình dương (đi qua là mũi nhọn, chúng ta luôn nhớ đến vai trò tiên Tây Philippin) và vành đai Ấn Độ dương (đi qua phong cuả Viện Năng lượng nguyên tử Việt Tây Sumatra), nhờ vậy các địa điểm dự kiến xây Nam, nơi có các đơn vị đã đi tiên phong quy nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận được che hoạch điện hạt nhân, nghiên cứu vật lý lò và chắn (từ phía Tây) và có khoảng cách an toàn tốt công nghệ hạt nhân. Trong những năm sắp tới, hơn so với nhiều nước khác. Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam chắc chắn còn có thể phát huy năng lực tiềm tàng Nơi động đất và sóng thần mạnh nhất có của mình để đóng góp vào Dự án điện hạt nhân thể tác động trực diện đến Việt Nam là vực Ninh Thuận, trong đó có vấn đề công nghệ, an Manila, từ đây giả thiết mức siêu động đất cấp 9 toàn, nhiên liệu hạt nhân và quản lý chất thải độ Richter có thể gây sóng thần lan tỏa qua biển phóng xạ. Đông đến Việt Nam sẽ có đỉnh cực đại cao 10 mét ở mỏm Quảng Ngãi và đỉnh sóng cao nhất tại Ninh Thuận có thể đến 5 mét. Các phân tích dự báo dài hạn về động đất ở vùng Ninh Thuận đều dưới mức 6,8 độ Rich-te. (*) TS. Võ văn Thuận, nguyên Viện trưởng Nói chung địa điểm như vậy được đánh Viện Khoa học & Kỹ thuật Hạt nhân (1998- giá là ở mức độ khả quan có thể khắc phục 2006), thành viên Tổ công tác Chính phủ được những biến động do địa chấn lan tỏa và chuẩn bị dự án xây dựng nhà máy điện sóng thần gây ra. Nhiệm vụ hiện nay thu hút hạt nhân đầu tiên (2002-2009); hiện nay là Ngiên cứu viên cao cấp, Chuyên gia cố nhiều mối quan tâm là cần tiếp tục khảo sát chi vấn Văn phòng Ban Chỉ đạo nhà nước Dự tiết và toàn diện ngay trong khu vực địa điểm án điện hạt nhân Ninh Thuận, Cộng tác NMĐHN, trong đóvề mặt địa chấn phải đảm viên Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân- bảo loại trừ hoàn toàn khả năng có các đứt gãy Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam. nhỏ còn hoạt động. Số 34 - Tháng 3/2013 15
  18. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN LÝ THUYẾT DÂY VÀ LÝ THUYẾT MÔI TRƯỜNG ĐÔNG ĐẶC Lý thuyết dây (LTD) nghiên cứu thống nhất hấp dẫn và các tương tác cơ bản; lý thuyết môi trường đông đặc (LTMTĐĐ) nghiên cứu các vật liệu. Đây là hai lĩnh vực nghiên cứu rất xa rời nhau. Tuy nhiên Subir Sachdev (Đại học Harvard) một nhà nghiên cứu MTĐĐ đã chứng tỏ rằng hai lý thuyết này có liên quan đến nhau và bổ sung cho nhau trong bài báo đăng trên Scientific American số tháng 1 năm 2013. Thông tin KH&CN Hạt nhân xin giới thiệu cùng bạn đọc bài báo lý thú này. Subir Sachdev LỜI PHI LỘ CỦA SUBIR SACHDEV mà chúng tôi cũng không nghĩ rằng có thể xảy ra như vậy. Có những chuyển pha lượng tử của Tôi đã có nhiều lần tham gia hội thảo với vật chất với cấu trúc kỳ lạ của thiên nhiên. các nhà LTD (Lý thuyết dây-String Theory). Chuyên môn của tôi là lĩnh vực MTĐĐ (Môi Albert Einstein, Boris Podolsky và Nathan trường đông đặc-Condensed Matter): nghiên Rosen năm 1935 (EPR) đã phát hiện một tác cứu vật liệu như kim loại và siêu dẫn làm lạnh động ma quái ở khoảng cách (“spooky action trong phòng thí nghiệm đến gần nhiệt độ không at a distance” - theo cách diễn tả của Einstein) tuyệt đối. đó là hiện tượng liên đới lượng tử (quantum entanglement). Hai hạt liên đới lượng tử có Các nhà LTD nghiên cứu mô tả vũ trụ ở thể nằm ở những khoảng cách rất xa nhau mà những năng lượng khó lòng đạt được trong ta không nghĩ rằng lại có thể tồn tại mối liên phòng thí nghiệm, họ khảo sát một lĩnh vực vật quan vật lý giữa chúng. Trong kim loại và siêu lý xa lạ điều khiển các lỗ đen [1] và các chiều dư dẫn chúng ta đối diện không phải với một cặp không thời gian (extra dimension-ED). electron mà với một số rất lớn electron - khoảng Các chuyên gia LTD cũng có nhiều điều 1023 electron. Vấn đề trở nên rất phức tạp. chưa hiểu tường tận trong lĩnh vực của tôi. Hiện nay bài toán MTĐĐ không còn mang Trong MTĐĐ có nhiều phát hiện của MTĐĐ ý nghĩa hàn lâm nữa: siêu dẫn đã trở thành vô 16 Số 34 - Tháng 3/2013
  19. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN Thanh nam châm bay lơ lửng nhờ một siêu dẫn không nhìn thấy trong đó tỷ tỷ electron tạo thành một trạng thái liên đới với nhau. Điều đáng ngạc nhiên là trạng thái lượng tử của nhiều vật liệu hiện đại lại liên quan đến toán học lỗ đen. cùng quan trọng về mặt công nghệ và các nhà lý pha lỏng song thể tích có thể thay đổi dễ dàng. thuyết đang tích cực nghiên cứu để làm sáng tỏ Tuy vấn đề trông có vẻ đơn giản nhưng mãi đến bản chất của vấn đề. đầu thế kỷ 20 người ta mới hiểu được cơ sở khoa Các đồng nghiệp và tôi dường như đã hiểu học của những pha vật chất. Các nguyên tử có được rằng LTD có thể cung cấp một cách tiếp một cấu hình bất dịch trong chất rắn tinh thể cận bài toán này. Khi tìm lý thuyết thống nhất song lại di động trong chất lỏng và khí (hình1). các tương tác hạt cơ bản với hấp dẫn các nhà Ba pha trên vẫn chưa vét cạn hết các khả LTD đã đối diện với các “đối ngẫu-dualities” - đó năng của vật chất. Một vật rắn không phải chỉ là các mối liên quan tiềm ẩn giữa các vùng xa lạ là một khung mạng các nguyên tử mà còn chứa của vật lý. Các đối ngẫu này nối liền những hiệu một đám đông các electron. Mỗi nguyên tử ứng lượng tử yếu và hấp dẫn mạnh với những cung cấp một vài electron và các electron này hiệu ứng lượng tử mạnh và hấp dẫn yếu. di chuyển trên toàn mạng tinh thể. Khi ta nối Chúng tôi có thể chuyển bài toán liên đới mẩu vật liệu này với một nguồn điện thì phát lượng tử (quantum entanglement) trong MTĐĐ sinh một dòng điện. Ta có định luật Ohm: dòng thành bài toán hấp dẫn và như thế thừa hưởng tỷ lệ với thế chia cho điện trở. Những chất cách những kết quả nghiên cứu của các nhà LTD. điện như Teflon có một điện trở cao, còn kim loại như đồng có điện trở nhỏ và các chất bán NHỮNG PHA TIỀM ẨN CỦA VẬT CHẤT dẫn có điện trở vô cùng nhỏ. Năm 1911 Heike Pha rắn có kích thước và hình dạng cố định. Kamerlingh Onnes phát hiện chất bán dẫn khi Pha lỏng lấy dạng của bình chứa, pha khí tựa như ông làm giảm nhiệt độ thủy ngân xuống dưới Số 34 - Tháng 3/2013 17
  20. ž³þ¸§þxlž†xßx³îDßßD³x­x³î丅Dä¸ß­¸§x`ø§xäj¸þxß³xlUāîx­ÇxßDîøßxÍ1øD³îø­ǚDäxäž³þ¸§þxlž† äø`šDäîšxx§x`î߸³ä xßx³îDßßD³x­x³î丅ÇDßîž`§xä îšDîÇx߅øäx­DîxߞD§äÍ5šxäxǚDäxäDßx¸þxß³xlUā…xDîøßxääø`šDäîšxx§x`îߞ`‰x§läîßx³îšjÿšž`šlxîxß­ž³xäîšx…¸ß`xä äø`šDäîšxx§x`î߸³äî  šDîÇx߅øäx­DîxߞD§äÍ5šxäxǚDäxäDßx¸þxß³xlUā…xDîøßxä that particles exert on one another and hence the way they assemble. ä ø`šDäîšxx§x`îߞ`‰x§läîßx³îšjÿšž`šlxîxß­ž³xäîšx…¸ß`xä that particles exert on one another and hence the way they assemble. THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN Classical Phases 3¹¨Ÿmå›DÿyDŠāymåŸĆyD´må›DÈyδ`àĂåïD¨¨Ÿ´y幨Ÿmåj U¹ù´m﹑yï›yàÎDåyå›DÿyDÿDàŸDU¨yÿ¹¨ù®yD´må›DÈyÎ5›yŸà®¹¨y`ù¨yåDày†ù¨¨Ă Classical Phases 3¹¨Ÿmå›DÿyDŠāymåŸĆyD´må›DÈyδ`àĂåïD¨¨Ÿ´y幨Ÿmåj ®¹¨y`ù¨yåDàyDààD´‘ymŸ´DåïDU¨yjày‘ù¨DàjàŸ‘Ÿm¨DïïŸ`yδD®¹àț¹ùå幨Ÿmåj U¹ù´m﹑yï›yàÎDåyå›DÿyDÿDàŸDU¨yÿ¹¨ù®yD´må›DÈyÎ5›yŸà®¹¨y`ù¨yåDày†ù¨¨Ă ®¹UŸ¨yD´m´¹ïU¹ù´mï¹¹´yD´¹ï›yàʹàU¹ù´m¹´¨Ăÿyàè¹¹åy¨ĂËÎ yĂ¹´mD`yàïDŸ´ ®¹¨y`ù¨yåDàyDààD´‘ymŸ´DåïDU¨yjày‘ù¨DàjàŸ‘Ÿm¨DïïŸ`yδD®¹àț¹ùå幨Ÿmåj ®¹¨y`ù¨yåDày¦ù®U¨ymjD埴D¨ŸÕùŸmjUùï®DŸ´ïDŸ´ï›yŸàȹåŸïŸ¹´å¹ÿyਹ´‘ÈyàŸ¹måÎ ®¹UŸ¨yD´m´¹ïU¹ù´mï¹¹´yD´¹ï›yàʹàU¹ù´m¹´¨Ăÿyàè¹¹åy¨ĂËÎ yĂ¹´mD`yàïDŸ´ ïy®ÈyàDïùàyD´mÈàyååùày`D¨¨ymï›y`àŸïŸ`D¨ȹŸ´ïj‘DåD´m¨ŸÕùŸmU¨y´m﹑yï›yàD´m ®¹¨y`ù¨yåDày¦ù®U¨ymjD埴D¨ŸÕùŸmjUùï®DŸ´ïDŸ´ï›yŸàȹåŸïŸ¹´å¹ÿyਹ´‘ÈyàŸ¹måÎ "ŸÕùŸmå›DÿyDŠāymÿ¹¨ù®yD´mÿDàŸDU¨yå›DÈyÎ5›yŸà®¹¨y`ù¨yåDày®¹UŸ¨yUùïå¨ ïy®ÈyàDïùàyD´mÈàyååùày`D¨¨ymï›y`àŸïŸ`D¨ȹŸ´ïj‘DåD´m¨ŸÕùŸmU¨y´m﹑yï›yàD´m Uy`¹®yŸ´mŸå‘ùŸå›DU¨y†à¹®yD`›¹ï›yàZsee phase diagram on opposite page[Î "ŸÕùŸmå›DÿyDŠāymÿ¹¨ù®yD´mÿDàŸDU¨yå›DÈyÎ5›yŸà®¹¨y`ù¨yåDày®¹UŸ¨yUùïå¨ Uy`¹®yŸ´mŸå‘ùŸå›DU¨y†à¹®yD`›¹ï›yàZsee phase diagram on opposite page[Î Rắn Solid Lỏng Liquid Khí Gas Solid Liquid Gas àĂåïD¨¨Ÿ´y
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2418 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2