Tạp chí Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo - Số 6/2017

BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHỞI NGHIỆP<br /> ĐỔI MỚI SÁNG TẠO<br /> Số 6.2017<br />  TIN TỨC SỰ KIỆN<br /> <br /> <br /> <br /> 01<br /> BÍ THƯ NGUYỄN THIỆN NHÂN CAM<br /> KẾT STARTUP Ở TP HCM SẼ THUẬN<br /> LỢI NHƯ TẠI SINGAPORE<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 02<br /> VP BANK SẼ ĐẦU TƯ KHOẢNG MỘT<br /> TRIỆU USD CHO CÁC STARTUP HÀ<br /> NỘI<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 03<br /> VƯỜN ƯƠM H-CAMP VIETNAM<br /> BATCH 2 CỦA HEBRONSTAR<br /> VENTURES MỞ ĐƠN ĐĂNG KÝ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 04<br /> RAVI - MÔ HÌNH SẢN XUẤT RAU<br /> SẠCH THÔNG QUA GIÁM SÁT BẰNG<br /> CAMERA<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ<br /> CÔNG NGHỆ QUỐC GIA<br /> 24 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội<br /> 05 TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN CỦA TRÍ<br /> TUỆ NHÂN TẠO<br /> <br /> <br /> <br /> Tel: (024) 38262718<br /> KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP<br /> ĐỔI MỚI SÁNG TẠO<br /> <br /> <br /> <br /> 06 BỐN CHIẾN LƯỢC KHỞI NGHIỆP<br /> CỦA PETER F. DRUCKER (P2)<br /> TIN TỨC SỰ KIỆN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> BÍ THẩ NGUYỄN THIỆN NHÂN CAM<br /> KẾT STARTUP Ở TP. HCM SẼ<br /> THUẬN LỢI NHẩ TẠI SINGAPORE<br /> Một loạt cam kết cụ thể vừa được Bí thư nghiệp mới tại TP. HCM sẽ thuận lợi không thua<br /> Nguyễn Thiện Nhân khẳng định nhằm giúp môi kém gì Singapore. Thứ ba, bên cạnh các đầu tư<br /> trường khởi nghiệp tại TP. HCM không thua kém gì của tư nhân, thành phố cũng sẽ tùy từng trường<br /> Singapore. hợp mà tiến hành thí điểm hợp tác công - tư trong<br /> “Thành phố cam kết chuẩn bị một khu công việc hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng<br /> nghiệp dành riêng cho các doanh nghiệp mới tạo”, Bí thư Thành ủy TP. HCM Nguyễn Thiện<br /> thành lập, các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Thứ Nhân khẳng định trong buổi gặp gỡ với cộng đồng<br /> hai, chúng tôi cam kết thủ tục thành lập doanh khởi nghiệp Thành phố nhân một năm triển khai<br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 1<br />  Chương trình hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp đổi<br /> mới sáng tạo (Saigon Innovation Hub - Sihub) tối<br /> 7/9.<br /> Ngoài ba cam kết trên, Bí thư Nguyễn Thiện<br /> Nhân cho biết, TP. HCM sẽ có một trang tin chung<br /> để phản ánh hoạt động khởi nghiệp sáng tạo trên<br /> địa bàn. Đồng thời, Bí thư quyết định gặp gỡ trực<br /> tiếp với cộng đồng Startup một năm hai lần nhằm<br /> lắng nghe tâm tư và kịp thời tháo gỡ các khó khăn.<br /> Trước đó, tại buổi làm việc với Sở Khoa học &<br /> Công nghệ cùng lãnh đạo một số sở - ngành, vườn<br /> ươm doanh nghiệp và trường đại học chiều 7/9, Bí<br /> thư Nguyễn Thiện Nhân nhận định, hiện giới trẻ<br /> đang có ba xu hướng lập nghiệp.<br /> Thứ nhất là những người khởi nghiệp nhưng<br /> không sáng tạo. Đây là những người lập nghiệp<br /> dựa trên những cách làm truyền thống, cha mẹ làm<br /> sao thì mình làm vậy. Thứ hai là những người sáng<br /> tạo nhưng không khởi nghiệp. Họ có thể là nhà<br /> nghiên cứu rất giỏi nhưng lại không bán được sản<br /> phẩm trí tuệ của mình.<br /> Trong khi đó, xu hướng thứ ba là khởi nghiệp<br /> dựa trên đổi mới sáng tạo. Đây là những người<br /> vừa biết phát huy chất xám, vừa năng động tìm<br /> kiếm thị trường để bán chất xám của mình. Theo Bí<br /> thư Nhân, xu hướng thứ ba đang là hướng đi rất<br /> quan trọng mà các trường đại học phải có vai trò<br /> phát hiện, đào tạo nguồn nhân tài để họ có thể khởi<br /> nghiệp thành công và bền vững. <br /> Hiện nay, cùng với các trường đại học, các lực<br /> lượng nòng cốt của hoạt động khởi nghiệp sáng<br /> tạo TP. HCM như Đoàn thanh niên, Sở Khoa học &<br /> Công nghệ, Khu công nghệ cao, Công viên phần<br /> mềm Quang Trung… có liên kết nhưng được đánh<br /> giá là chưa chặt chẽ và cần cải thiện.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 2<br />  Tuy nhiên, trên bình diện chung, trong một TP. HCM cũng mới thành lập 4 Ban điều hành Hệ<br /> năm qua, TP. HCM đã có những kết quả rất cụ thể sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho 4 lĩnh<br /> và đáng kể so với các địa phương khác về hoạt vực trọng điểm của Thành phố gồm cơ khí, chế<br /> động khởi nghiệp. Ông Nguyễn Việt Dũng - Giám biến lương thực - thực phẩm, nhựa - cao su - hóa<br /> đốc Sở Khoa học & Công nghệ TP. HCM cho biết và công nghệ thông tin.<br /> cơ quan này đã thành lập 5 không gian hỗ trợ khởi Với mạng lưới 145 chuyên gia tư vấn, cố vấn<br /> nghiệp đổi mới sáng tạo và kết nối với 24 cơ sở khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thuộc nhiều chuyên<br /> ươm tạo doanh nghiệp với tổng mặt bằng trên ngành khác nhau, đến nay, 938 dự án khởi nghiệp<br /> 22.000 m2, trong đó, 50% vốn từ xã hội hóa. đã được tư vấn kết nối để giúp phát triển ý tưởng<br /> Chương trình SpeedUp 2017 đã cung cấp kinh doanh, 3.200 cá nhân và nhóm khởi nghiệp<br /> công cụ hỗ trợ tài chính từ ngân sách cho các dự được kết nối với nhà đầu tư, chuyên gia và tổ<br /> án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thông qua các cơ chức tư vấn. Trên 300 sản phẩm khởi nghiệp<br /> sở ươm tạo doanh nghiệp. Trong 8 tháng qua, được quảng bá cho cộng đồng. <br /> chương trình này đã tiếp nhận và giải quyết 112 Tuy nhiên, đánh giá chung từ Sở Khoa học và<br /> hồ sơ dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Số dự Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, đa số các startup tại<br /> án được tuyển chọn đạt tỷ lệ 14/112 (12,5%), khá Việt Nam được đầu tư mới ở giai đoạn hạt giống<br /> cao so với tỷ lệ tuyển chọn dự án của các quỹ đầu (seed stage), quy mô nhỏ, khả năng tăng trưởng<br /> tư hiện nay (VIISA đạt 5%, VSVA đạt 8%). đột phá không cao. Đây là một vấn đề cần quan<br /> Trong năm nay, Sở Khoa học và Công nghệ tâm.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 3<br /> TIN TỨC SỰ KIỆN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> VP BANK SẼ ₔẦU Tẩ KHOẢNG<br /> MỘT TRIỆU USD CHO CÁC<br /> STARTUP HÀ NỘI<br /> Theo đại diện VP Bank tại Hội nghị “Gặp gỡ kiện tại không gian sáng tạo khởi nghiệp trong VP<br /> giữa UBND thành phố Hà Nội và cộng đồng doanh Bank để đón khoảng 3000 người quan tâm tham<br /> nghiệp khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo Thủ dự. VP bank sẽ hỗ trợ cộng đồng startup thông<br /> đô”, đơn vị này dự định sẽ dành ra khoảng trên qua kênh truyền thông quảng bá cũng như kết nối<br /> dưới 1 triệu USD để đầu tư cho ít nhất 10 startup với những người có uy tín để chia sẻ kinh nghiệm,<br /> của Thành phố Hà Nội. lời khuyên, bài học thất bại. “Từ giờ đến hết năm<br /> Bên canh đó, đại diện VP Bank khẳng định, đối 2017, VP Bank sẽ lựa chọn ít nhất 10 startup trong<br /> với Thành phố Hà Nội, VP Bank sẽ là ngân hàng thành phố để đầu tư trên dưới 1 triệu USD”, đại<br /> đi tiên phong hiện thực hóa chủ trương hỗ trợ khởi diện VP Bank khẳng định.<br /> nghiệp của thành phố. Còn với cộng đồng startup, Bên cạnh đó, đại diện VP Bank cho biết, từ giờ<br /> VP Bank cam kết sẽ hỗ trợ thực chất và hiệu quả đến tháng 6/2018, đơn vị này cố gắng để mời<br /> nhất. Cụ thể, đơn vị này sẽ tổ chức từ 12-14 sự những huyền thoại khởi nghiệp quốc tế để về chia<br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 4<br />  sẻ cho cộng đồng Việt Nam. “Cuối cùng, trong thời Sau 2 tháng khởi tranh, cuộc thi đã nhận được<br /> gian ngắn sắp tới, VP Bank cũng sẽ khánh thành gần 1.000 đề án từ khắp nơi trên toàn quốc. Đề án<br /> không gian sáng tạo tại tầng 21 tòa nhà VP Bank “Chế tạo và sản xuất máy gieo hạt cỡ nhỏ LVT<br /> Láng Hạ”, đại diện VP Bank kết luận. BKA” đã đoạt Ngôi vị quán quân với giải thưởng<br /> Năm 2014, VP Bank đã tổ chức Cuộc thi lên tới 100 triệu đồng.<br /> “VPBank - SME Idea 2014 - Ý tưởng khởi nghiệp”,<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 5<br /> TIN TỨC SỰ KIỆN<br /> <br /> <br /> <br /> VẩỜN ẩảM<br /> H-CAMP<br /> VIETNAM<br /> BATCH 2 CỦA<br /> HEBRONSTAR<br /> VENTURES<br /> MỞ ₔảN<br /> ₔĂNG KÝ<br /> H-Camp Vietnam Batch 2 là chương trình<br /> tăng tốc khởi nghiệp, nhằm lựa chọn ra<br /> các startup tiềm năng, giúp họ hoàn thiện<br /> mô hình kinh doanh và cung cấp kiến<br /> thức cũng như các kỹ năng để nâng cao<br /> khả năng gọi vốn thành công.<br /> <br /> H - Camp còn là nơi kết nối mạng lưới<br /> khởi nghiệp từ khắp nơi trên thế giới,<br /> mang đến cơ hội thu hút đầu tư và mở<br /> rộng kinh doanh trong và ngoài nước cho<br /> các startup.<br /> <br /> H-Camp Vietnam batch 1 có 4 startup tiềm<br /> năng đã tốt nghiệp thành công vào ngày<br /> demo day Advance Saigon diễn ra vào<br /> tháng 4/2017 vừa qua.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 6<br />  QUỸ H-CAMP TẠI CÁC QUỐC GIA TRÊN TOÀN THẾ GIỚI<br /> <br /> <br /> <br /> ĐỊA ĐIỂM tham gia vào H-Camp phải có mặt tại<br /> • Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam TPHCM tại thời điểm diễn ra chương trình<br /> THAM GIA H-CAMP  VIETNAM BATCH 2,<br /> TIMELINE CHƯƠNG TRÌNH<br /> STARTUP SẼ CÓ CƠ HỘI<br /> • Thời gian đăng kí: 28/8/2017 - 15/10/2017 • Cơ hội nhận seed funding lên đến 40,000<br /> • Thời gian thuyết trình: 20/10/2017 - USD sau khi tốt nghiệp<br /> 25/10/2017 • Chỗ ngồi là việc trong suốt thời gian diễn ra<br /> • Thời gian diễn ra H-Camp: 1/11/2017 - chương trình<br /> 24/11/2017 • Các cố vấn hướng dẫn 1:1<br /> • Demo Day: 24/11/2017 • Kết nối với các nhà đầu tư trong mạng lưới<br /> H-Camp<br /> YÊU CẦU<br /> • Startup có ý tưởng đột phá sáng tạo và hoạt • Tiếp cận với thị trường quốc tế<br /> LINK ỨNG TUYỂN<br /> động dưới 5 năm<br /> • Startup mong muốn hướng đến thị trường Hebronstar Ventures Website<br /> www.hebronstarac.com<br /> toàn cầu và có khả năng thuyết trình gọi vốn<br /> bằng tiếng Anh để thu hút THÔNG TIN LIÊN HỆ<br /> • FB: facebook.com/hcamphv/<br /> nhà đầu tư nước ngoài<br /> Startup trên toàn lãnh thổ Việt Nam đều có • Mail:  accelerator@hebronstar.com<br /> •<br /> • Điện thoại: +84 28-5416-1774 (Ms.Như)<br /> thể đăng kí, nhưng các startup được chọn<br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 7<br /> KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> RAVI - MÔ HÌNH SẢN XUẤT RAU SẠCH<br /> THÔNG QUA GIÁM SÁT BẰNG CAMERA<br /> Rau là thực phẩm thiết yếu cho mọi bữa ăn nguyên tử. Tuy nhiên, kết thúc một năm, với nhiệt<br /> hàng ngày trong các gia đình. Tuy nhiên, thực tế huyết tuổi trẻ, Xuân Dự cảm thấy thời gian cống<br /> hiện nay rau lại là nguồn thực phẩm dễ bị ô nhiễm hiến cho đam mê thuở sinh viên của mình là công<br /> nhất trong các loại nông sản do dư lượng của các nghệ thông tin không được nhiều, Anh tạm dừng<br /> loại thuốc bảo vệ thực vật, các loại phân bón và công việc tại Viện Năng lượng nguyên tử để quyết<br /> thường được sử dụng ngay sau khi thu hoạch, do định thực hiện ước mơ của mình.<br /> đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người Năm 2004, Anh cùng người bạn học cũ là<br /> tiêu dùng nếu không có sự giám sát và kiểm tra Chu Đình Châu thực hiện dự án đã ấp ủ từ lâu,<br /> chặt chẽ để đảm bảo chất lượng an toàn. Điều này mở công ty về CNTT và Internet do chính mình<br /> đã làm cho rất nhiều người tiêu dùng hoang mang, làm chủ. Thời điểm thành lập công ty CNTT ISN,<br /> lo lắng và thậm trí khó phân biệt được giữa rau đây là lĩnh vực vô cùng mới, internet chưa được<br /> sạch và rau bẩn ngay ở cả các cửa hàng rau sạch phổ biến rộng rãi, các website và thương mại điện<br /> và các siêu thị lớn. Điều này đã gây trăn trở cho tử lại càng không được nhiều người quan tâm biết<br /> chàng cử nhân vật lý Trần Xuân Dự của Đại học đến. Từ bỏ những công việc chuyên môn, đặt trọn<br /> Bách Khoa Hà Nội. niềm tin và tâm huyết của vào lĩnh vực mới nhưng<br /> Sau khi tốt nghiệp đại học, Trần Xuân Dự - đầy những khó khăn đối với hai chàng trai. Đã có<br /> chàng trai sinh năm 1979 đã thử sức trong hoạt lúc họ phải “cầm cố” đồ đạc cá nhân để duy trì<br /> động nghiên cứu hàn lâm tại Viện Năng lượng niềm đam mê và lòng tin vào tương lai. Hợp đồng<br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 8<br />  thiết kế website đầu tiên trị giá 7,5 triệu đồng là tia NHỮNG RÀO CẢN VÀ LỜI GIẢI SÁNG TẠO<br /> hy vọng để họ vững tin vào một ngày CNTT sẽ Với ý tưởng mới này, mặc dù đã ý thức được<br /> được ứng dụng rộng rãi. Gần 10 năm phát triển, những khó khăn sẽ gặp phải nhưng khi trực tiếp<br /> đến nay công ty ISN đã phát triển và hoạt động có thực hiện, Anh cũng không lường hết được những<br /> lãi trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ cho điện khó khăn càng lúc càng lớn ngoài sức tưởng<br /> thoại thông minh và thương mại điện tử. Và khi xã tượng của mình, và nếu không kiên trì thì đã không<br /> hội rung lên những hồi chuông báo động về thực dưới hai lần bỏ cuộc. Khó khăn đầu tiên đó là khi<br /> phẩm sạch, đặc biệt là rau xanh thì Anh chợt nghĩ, thiết lập hệ thống giám sát đòi hỏi phải có hạ tầng<br /> làm sao để xây dựng lòng tin người tiêu dùng khi internet. Anh đã liên hệ nhiều nhà cung cấp như<br /> thực tế có rất nhiều hộ trồng rau có đạo đức vẫn FPT, Vietel, VNPT nhưng khi nghe nói kéo dây<br /> đang bị những người tiêu dùng nghi ngờ về sản Internet ra giữa ruộng, các nhà cung cấp đều lần<br /> phẩm do mình làm ra, trong khi những loại rau lượt từ chối. Để giải quyết vấn đề trên, anh lần lượt<br /> “bẩn” vẫn len lỏi vào thị trường và được gắn mác đến từng hộ dân thuyết phục họ để nhờ đường dây<br /> “rau sạch”? internet kéo ra ruộng, kết hợp giải thích cho người<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 9<br />  dân về hiệu quả của việc thiết lập mô hình giám sát vậy bài toán kinh tế từ sản xuất đến tiêu dùng hoàn<br /> của mình. Khi người dân đã tin tưởng đồng ý cho toàn có thể đáp ứng được. Mặt khác, hiện nay<br /> để nhờ, hai chàng trai lại tự mình kéo dây ra ruộng công nghệ điện toán đám mây không còn xa lạ, vì<br /> giữa trời nắng hè oi bức của tháng Sáu. Tuy một vậy việc tăng thêm lưu lượng (băng thông) không<br /> số người dân còn chưa tin, băn khoăn nhưng về ý phải là yếu tố khó khăn lớn.<br /> tưởng, nhưng họ hoàn toàn ủng hộ. Đây cũng là Có người lại cho rằng, với hàng triệu người<br /> sự khích lệ quý báu đối với nhóm khởi nghiệp. truy cập nhưng không phải tất cả họ đều mua rau.<br /> Khó khăn tiếp theo là thiết bị giám sát (camera) Quan điển của Trần Xuân Dự, đó là giải pháp này<br /> để ở ruộng liệu có an toàn không khi không có không phải chỉ áp dụng cho RAVI mà ý nghĩa lớn<br /> người bảo vệ? Một điều may mắn là cho đến nay hơn chính là tạo ra tiêu chuẩn minh bạch đối với<br /> chưa có chiếc camera nào bị mất bởi người dân sản phẩm hàng hóa mà theo GS.TS Nguyễn Lân<br /> tham gia dự án chính là những người tích cực nhất Dũng: “Một trong những chuẩn khắt khe cần có mà<br /> trong vấn đề bảo vệ tài sản. người tiêu dùng hoặc người mua hàng cần biết<br /> Mục tiêu mà dự án khởi nghiệp của Nguyễn chính là xem xét được các công đoạn sản xuất từ<br /> Xuân Dự là rất rõ ràng, đó là xây dựng hệ thống lúc gieo trồng đến thu hoạch, nếu phát hiện vi<br /> giám sát mang tính công cộng (public), nghĩa là phạm thì hoàn toàn có thể hủy bỏ hợp đồng hoặc<br /> những ai quan tâm đều có thể xem một cách dễ không mua hàng. Do vậy, việc sử dụng CNTT để<br /> dàng, không phải sử dụng đến các phần mềm ứng người tiêu dùng có thể truy cập và biết được<br /> dụng hỗ trợ phức tạp mặc dù hệ thống camera sử nguồn gốc các sản phẩm chính là một sự cam kết<br /> dụng các công nghệ khác nhau. dũng cảm, tự tin, sáng tạo của RAVI”.<br /> Một câu hỏi đặt ra rất thực tế mà Xuân Dự đã Ứng dụng được tạo lập dựa trên công nghệ<br /> nhận được, đó là hiện nay lưu lượng truy cập mới, chạy trên nền tảng IOS và Adroid đã hỗ trợ<br /> chưa nhiều nhưng đến một thời điểm nào đó, cho mọi người có thể giám sát. Chỉ cần sử dung<br /> lượng truy cập sẽ lên đến hàng triệu thì lưu lượng phần mềm “zalo” thông dụng khi xem chiếc tem<br /> sẽ tăng lên, liệu nhóm có tính vào giá thành sản nhãn gắn trên mỗi sản phẩm, ngay sau đó, thông<br /> phẩm rau xanh để tăng giá? Khảo sát của Dự và tin về túi rau được hiện lên chi tiết tên sản phẩm, lô<br /> nhóm khởi nghiệp đã đưa ra đáp án cho những lo sản xuất, vụ canh tác, ngày thu hoạch, quy cách<br /> lắng rất chính đáng trên. Hiện nay, trên thị trường, đóng gói và các thông tin của nhà sản xuất. Nhấn<br /> giá rau xanh từ 22-25 nghìn đồng/kg trong khi chi thêm bước nữa người mua rau có thể xem trực<br /> phí sản xuất chỉ vào khoảng 7-8 nghìn đồng/kg, do tiếp camera thửa ruộng trồng rau đang cầm trên<br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 10<br />  tay với độ nét khá cao.<br /> Dự án trên được triển khai phần nào giúp<br /> người dân xây dựng và củng cố đạo đức, niềm tin<br /> khi cung cấp sản phẩm ra xã hội. Và hy vọng có<br /> thể làm giảm tỷ lệ mắc ung thư do thực phẩm mà<br /> theo thống kê hiện nay chiếm 35%, cao hơn hẳn so<br /> với di truyền gen (20-25%) và trong đó ở nông<br /> thông cao gấp 3 lần thành thị do trực tiếp sử dụng<br /> các loại hợp chất hóa học độc hại để chăm sóc cây<br /> trồng. Ban đầu triển khai thử nghiệm, chỉ có 3 hộ<br /> gia đình tham gia với 1.400 m2 nhưng cho đến<br /> nay, toàn bộ xã viên HTX Rau an toàn Hòa Bình đã<br /> hồ hởi tham gia.<br /> Về định hướng trong thời gian tới, RAVI sẽ xây<br /> dựng điểm bán Rau an toàn do Công ty trực tiếp<br /> giới thiệu đến người tiêu dùng. Tiếp đó, Công ty<br /> lập tổng đài thông báo qua hệ thống tin nhắn cho<br /> người sử dụng sản phẩm khi họ đăng ký số điện<br /> thoại trực tiếp qua trang web của Công ty.<br /> <br /> CÔNG TY THỰC PHẨM RAU SẠCH RAVI<br /> Ra đời năm 2016, RAVI là mô hình giám<br /> sát rau an toàn bằng hệ thống camera và mã<br /> hóa, mã vạch cho từng lô sản phẩm. Thông<br /> qua website ravi.vn, mô hình này cho phép<br /> người tiêu dùng có thể theo dõi toàn bộ quá<br /> trình canh tác rau an toàn 24/24 giờ theo thời<br /> gian thực qua hệ thống camera được gắn tại<br /> vùng sản xuất và nơi sơ chế, sử dụng CNTT<br /> để giải quát bài toán minh bạch trong sản xuất<br /> và phân phối trong nông nghiệp. Dự án hướng<br /> tới giải pháp giám sát và công khai toàn diện<br /> quá trình sản xuất, tư đó xây dựng lòng tin của<br /> người tiêu dùng. Trên từng bó rau sẽ có mã<br /> vạch và người tiêu dùng có thể sử dụng ứng<br /> dụng zalo để truy xuất nguồn gốc sản phẩm.<br /> Add: A9, Lô 13, Khu đô thị Định Công,<br /> Hoàng Mai, Hà Nội.<br /> Tel: 0961 181 907; Mail: sales@ravi.vn<br /> Web: http://ravi.vn<br /> <br /> Minh Phượng<br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 11<br /> KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TIỀM<br /> NĂNG<br /> PHÁT<br /> TRIỂN<br /> CỦA TRÍ<br /> TUỆ NHÂN<br /> TẠO<br /> 1. GIỚI THIỆU Các dạng Trí tuệ nhân tạo được sử dụng<br /> Theo định nghĩa rộng, Trí tuệ nhân tạo ngày nay bao gồm các trợ lý kỹ thuật số, chatbot<br /> (Artificial ntelligence - AI) là một thuật ngữ tập hợp (hộp thoại) và học máy. Trí tuệ nhân tạo hoạt động<br /> cho các hệ thống máy tính có thể cảm nhận được theo bốn cách:<br /> môi trường, suy nghĩ, học hỏi và hành động để đáp (1) Tự động thông minh: Tự động hoá các<br /> ứng với những gì chúng cảm nhận và các mục tiêu công việc thủ công/nhận thức và thường xuyên/<br /> của chúng. không thường xuyên (không bao gồm các cách mới<br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 12<br />  để thực hiện nhiệm vụ - tự động hoá các nhiệm vụ hơn, và những đổi mới sáng tạo trong Trí tuệ nhân<br /> hiện có). tạo bước ra khỏi phòng thí nghiệm nghiên cứu và<br /> (2) Hỗ trợ thông minh: Giúp con người thực đi vào xã hội, thì khả năng biến đổi xã hội của<br /> hiện các công việc nhanh hơn và tốt hơn. (Hệ chúng sẽ vô cùng kinh ngạc.<br /> thống Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ con người trong việc Phân tích được thực hiện cho Báo cáo của<br /> ra quyết định hoặc hành động. Các hệ thống cố Công ty kiểm toán PricewaterhouseCoopers (PwC)<br /> định không học hỏi từ các tương tác của chúng). đánh giá tiềm năng kinh tế của Trí tuệ nhân tạo từ<br /> (3) Nâng cao trí thông minh: Giúp con người nay đến năm 2030, bao gồm cả các nền kinh tế khu<br /> đưa ra quyết định tốt hơn. (Hệ thống Trí tuệ nhân vực và tám ngành thương mại trên toàn thế giới.<br /> tạo nâng cao khả năng ra quyết định của con người 2. TRÍ TUỆ NHÂN TẠO THAY ĐỔI CUỘC<br /> và liên tục học hỏi từ những tương tác của chúng CHƠI<br /> với con người và môi trường). Tất cả những phân tích được thực hiện trong<br /> (4) Trí thông minh tự trị: Tự động hóa quá nghiên cứu đều dẫn đến quy mô to lớn của sự thay<br /> trình ra quyết định mà không cần sự can thiệp của đổi cuộc chơi mà Trí tuệ nhân tạo mang lại, và tiềm<br /> con người. (Hệ thống Trí tuệ nhân tạo có thể thích năng giá trị lớn như thế nào có thể thu được. Trí<br /> Hình<br /> ứng với3. Tiếp<br /> các tìnhcận "Sinh<br /> huống ra ởnhau<br /> khác phạmvà vi<br /> cótoàn cầu"<br /> thể hành tuệ nhân tạo có thể đóng góp 15,7 nghìn tỷ USD<br /> động tự chủ mà không có sự trợ giúp của con vào nền kinh tế toàn cầu vào năm 2030, nhiều hơn<br /> người). sản lượng hiện tại của Trung Quốc và Ấn Độ kết<br /> Khi con người và máy móc cộng tác chặt chẽ hợp. Trong số này, 6,6 nghìn tỷ USD có thể là do<br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 13<br />  tăng năng suất và 9,1 nghìn tỷ USD có thể sẽ đến tạo được cá nhân hóa và/hoặc chất lượng cao<br /> từ các hiệu ứng của phía tiêu thụ. hơn.<br /> Mặc dù một số thị trường, ngành và doanh (4) Trong thập kỷ qua, hầu như tất cả các khía<br /> nghiệp đơn lẻ tiên tiến hơn so với số còn lại, nhưng cạnh trong cuộc sống và việc làm của chúng ta - từ<br /> Trí tuệ nhân tạo vẫn đang trong giai đoạn phát triển bán lẻ đến sản xuất và đến chăm sóc sức khoẻ -<br /> rất sơ khai ban đầu. Từ quan điểm kinh tế vĩ mô, đều ngày càng được số hóa. Internet và công nghệ<br /> vẫn có những cơ hội cho các thị trường mới nổi để di động thúc đẩy làn sóng kỹ thuật số thứ nhất,<br /> vượt lên các đối tác đã phát triển. Và trong một lĩnh được gọi là Internet kết nối Con người (Internet of<br /> vực kinh doanh, một trong những khởi nghiệp hoặc People). Tuy nhiên, các phân tích do các chuyên<br /> một doanh nghiệp chưa được thành lập có thể gia Trí tuệ nhân tạo của PwC dự đoán rằng dữ liệu<br /> đứng đầu thị trường trong 10 năm tới. được tạo ra từ Internet vạn vật (IoT) sẽ vượt xa<br /> 3. QUY MÔ ẢNH HƯỞNG CỦA TRÍ TUỆ nhiều lần dữ liệu được tạo ra bởi Internet kết nối<br /> NHÂN TẠO VÀ TẠI SAO CẦN HÀNH ĐỘNG? con người. Dữ liệu tăng lên này đã dẫn đến tiêu<br /> Từ các trợ lý cá nhân trong điện thoại di động chuẩn hóa, từ đó một cách tự nhiên sẽ dẫn đến tự<br /> của chúng ta, đến định hình (profiling), tùy biến động hóa, và cá nhân hoá các sản phẩm và dịch<br /> (customization), và bảo vệ không gian mạng nằm vụ, đang lấp đầy làn sóng kỹ thuật số tiếp theo. Trí<br /> đằng sau ngày càng nhiều các tương tác thương tuệ nhân tạo sẽ khai thác dữ liệu số từ con người<br /> mại của chúng ta, Trí tuệ nhân tạo chạm đến gần và vạn vật để tự động hoá và hỗ trợ những gì<br /> như mọi khía cạnh của cuộc sống của chúng ta. Và<br /> tất cả chỉ mới bắt đầu.<br /> + 14%<br /> Theo phân tích của PwC, GDP toàn cầu sẽ<br /> tăng thêm tới 14% vào năm 2030 do sự phát triển GDP toàn cầu có thể tăng cao thêm 14%<br /> <br /> nhanh chóng và sự bùng nổ của Trí tuệ nhân tạo - vào năm 2030 do Trí tuệ nhân tạo - tương đương<br /> <br /> tương đương thêm 15.700 tỷ USD. Tác động kinh 15,7 nghìn tỷ USD - làm cho nó trở thành cơ hội<br /> <br /> tế của Trí tuệ nhân tạo sẽ được thúc đẩy bởi: thương mại lớn nhất trong nền kinh tế đang thay<br /> <br /> (1) Năng suất tăng lên từ các quy trình tự động đổi nhanh chóng hiện nay.<br /> <br /> hóa doanh nghiệp (bao gồm việc sử dụng robot và + 26%<br /> xe tự trị). Lợi ích thu được lớn nhất từ Trí tuệ nhân<br /> (2) Năng suất tăng lên từ các doanh nghiệp gia tạo có thể là ở Trung Quốc (tăng thêm 26% GDP<br /> tăng lực lượng lao động hiện có của họ bằng công vào năm 2030) và Bắc Mỹ (có khả năng tăng<br /> nghệ Trí tuệ nhân tạo (trí thông minh hỗ trợ và tăng 14%). Lĩnh vực hưởng lợi lớn nhất là dịch vụ<br /> cường). bán lẻ, dịch vụ tài chính và chăm sóc sức khoẻ<br /> (3) Nhu cầu tiêu dùng tăng do sự có mặt của do Trí tuệ nhân tạo gia tăng năng suất, chất<br /> các sản phẩm và dịch vụ tăng cường Trí tuệ nhân lượng sản phẩm và tiêu dùng.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 14<br />  HÌNH 1. GIÁ TRỊ THU ĐƯỢC TỪ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO THEO CÁC KHÍA CẠNH: NĂNG SUẤT<br /> LAO ĐỘNG; CÁ NHÂN HÓA; THỜI GIAN TIẾT KIỆM; CHẤT LƯỢNG<br /> <br /> chúng ta làm hôm nay, cũng như tìm ra những cách Tác động đến năng suất có thể là chuyển đổi<br /> mới để làm những việc mà trước đây chúng ta mang tính cạnh tranh - các doanh nghiệp không<br /> chưa từng nghĩ đến. thích nghi và chấp nhận Trí tuệ nhân tạo có thể<br /> 3.1. Tăng năng suất nhanh chóng bị loại bỏ do không cạnh tranh được<br /> Trong tương lai gần, tiềm năng tăng trưởng kinh về thời gian quay vòng vốn cũng như chi phí. Do đó,<br /> tế lớn nhất từ Trí tuệ nhân tạo có thể là cải thiện họ sẽ phải mất một phần đáng kể thị phần của<br /> năng suất (xem Hình 1). Điều này bao gồm tự động mình. Tuy nhiên, tiềm năng của giai đoạn ứng dụng<br /> hóa các tác vụ thông thường, tăng cường năng lực Trí tuệ nhân tạo ban đầu này chủ yếu tập trung vào<br /> của nhân viên và giải phóng cho họ tập trung vào việc tăng cường những gì đã được thực hiện, thay<br /> công việc có giá trị cao hơn và hấp dẫn hơn. Các vì tạo quá nhiều thứ mới.<br /> ngành sử dụng nhiều vốn như chế tạo và vận tải có 3.2. Nhu cầu tiêu dùng tăng lên<br /> <br /> thể chứng kiến lợi ích về năng suất cao nhất từ Trí Khi các công nghệ mới từng bưới được chấp<br /> <br /> tuệ nhân tạo, do nhiều quá trình hoạt động của nhận và người tiêu dùng gia tăng nhu cầu với các<br /> <br /> chúng rất phù hợp cho tự động hóa. sản phẩm cải tiến, tác động từ đổi mới sản phẩm<br /> - Năng suất lao động cải thiện dự kiến chiếm tăng lên theo thời gian. Dần dần, sự gia tăng GDP<br /> trên 55% gia tăng trong GDP từ Trí tuệ nhân tạo từ cải tiến sản phẩm và những thay đổi về nhu cầu,<br /> <br /> trong giai đoạn 20176-2030. hành vi người tiêu dùng và tiêu thụ từ Trí tuệ nhân<br /> <br /> - 58% gia tăng thêm trong GDP sẽ từ các tác tạo sẽ vượt qua mức tăng năng suất, có khả năng<br /> <br /> động của phía tiêu thụ cung cấp thêm hơn 9 nghìn tỷ đô la bổ sung cho<br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 15<br />  GDP toàn cầu vào năm 2030. Người tiêu dùng sẽ mới, các nhà lãnh đạo thị trường mới và loại bỏ<br /> bị thu hút bởi các sản phẩm và dịch vụ chất lượng các chủ thể truyền thống không thích ứng đủ<br /> cao hơn và được cá nhân hóa hơn, đồng thời có nhanh.<br /> cơ hội sử dụng thời gian một cách tốt hơn - hãy Chăm sóc sức khoẻ, ô tô và dịch vụ tài chính<br /> hình dung đến những gì bạn có thể làm nếu không là những ngành có tiềm năng lớn nhất để đột phá<br /> còn phải lái xe đến nơi làm việc. Đổi lại, tiêu dùng và nâng cao chất lượng sản phẩm do Trí tuệ nhân<br /> gia tăng tạo ra một chu kỳ tích cực với nhiều điểm tạo. Tuy nhiên, vẫn có tiềm năng đáng kể cho lợi<br /> tiếp xúc dữ liệu hơn và do đó có nhiều dữ liệu thế cạnh tranh trong các khu vực cụ thể của các<br /> hơn, thông tin chi tiết hơn, sản phẩm tốt hơn và ngành khác, từ sản xuất theo yêu cầu cho đến<br /> dẫn đến tiêu thụ nhiều hơn. định hướng mục tiêu nội dung sắc nét hơn trong<br /> Cuộc cách mạng người tiêu dùng do Trí tuệ ngành giải trí.<br /> nhân tạo tạo ra đã mở đường cho sự bứt phá 3.3. Một số công việc mất đi - nhưng cũng<br /> mạnh mẽ khi các doanh nghiệp lâu năm và những có cơ hội việc làm mới<br /> <br /> doanh nghiệp mới gia nhập thúc đẩy đổi mới và Việc áp dụng các công nghệ "không có con<br /> <br /> phát triển các mô hình kinh doanh mới. Một phần người trong quy trình" sẽ có nghĩa là một số vị trí<br /> <br /> quan trọng trong tác động của Trí tuệ nhân tạo sẽ công việc chắc chắn sẽ trở nên dư thừa, nhưng<br /> <br /> đến từ khả năng tận dụng tối đa những sự phát những vị trí việc làm khác sẽ được tạo ra do sự<br /> <br /> triển song song, chẳng hạn như kết nối IoT. thay đổi về năng suất và nhu cầu tiêu dùng phát<br /> <br /> Những người đi tiên phong trong Trí tuệ nhân sinh từ Trí tuệ nhân tạo và thông qua bản thân<br /> <br /> tạo sẽ có lợi thế là hiểu biết khách hàng sâu sắc chuỗi giá trị của Trí tuệ nhân tạo. Ngoài các loại<br /> <br /> hơn. Những lợi ích cạnh tranh ngay lập tức của họ lao động mới, những người sẽ tập trung vào tư<br /> <br /> bao gồm khả năng khai thác tốt hơn sở thích của duy sáng tạo về cách thức phát triển và áp dụng<br /> <br /> người tiêu dùng, điều chỉnh sản lượng phù hợp Trí tuệ nhân tạo, một bộ phận nhân sự mới sẽ cần<br /> <br /> với những nhu cầu riêng lẻ này, và nắm bắt được được xây dựng, duy trì, vận hành và điều chỉnh<br /> <br /> thị trường lớn hơn bao giờ hết. Và khả năng của các công nghệ mới này. Ví dụ, chúng ta sẽ cần số<br /> <br /> những người tiên phong trong việc định hình phát lượng kiểm soát viên không lưu tương đương để<br /> <br /> triển sản phẩm xung quanh việc cung cấp dữ liệu kiểm soát những chiếc xe tự trị trên đường. Việc<br /> <br /> khách hàng phong phú này sẽ ngày càng gây khó giao hàng trong ngày và đóng gói và kho bãi bằng<br /> <br /> khăn hơn cho các đối thủ chậm chân hơn để có robot cũng dẫn đến nhiều việc làm hơn cho robot<br /> <br /> thể bắt kịp và cuối cùng có thể làm cho lợi thế của và cho con người. Tất cả những điều này sẽ góp<br /> <br /> họ không thể bị đe dọa. phần hỗ trợ cho việc tạo ra các công việc mới sẽ<br /> <br /> Chúng ta có thể thấy sự đổi mới sáng tạo và không tồn tại trong một thế giới không có Trí tuệ<br /> <br /> tạo ra sự khác biệt nhờ dữ liệu trong cách mà nhân tạo.<br /> <br /> sách, âm nhạc, video và giải trí được tạo ra, phân N.M.Q. (theo PricewaterhouseCoopers - PwC,<br /> <br /> phối và tiêu thụ, dẫn đến các mô hình kinh doanh 2017)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 16<br /> KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> BỐN<br /> CHIẾN<br /> LẩỢC<br /> KHỞI<br /> NGHIỆP<br /> CỦA<br /> PETER F.<br /> DRUCKER<br /> Peter F. Drucker là giáo sư danh dự của Đại học<br /> Claremont Graduate tại Claremont, California,<br /> người được coi là cha đẻ của ngành quản trị<br /> kinh doanh hiện đại. Ông là tác giả của hàng<br /> chục bài báo xuất bản trên tạp chí Harvard<br /> Business Review trong năm thập kỷ qua. Trong<br /> bài báo này, chúng tôi tiếp tục giới thiệu chiến<br /> lược khởi nghiệp thứ hai của ông (chiến lược<br /> thứ nhất: chiếm lĩnh vị trí thống trị đã được giới<br /> thiệu trong Bản tin số 5) được trích dẫn từ cuốn<br /> sách của chính tác giả về quản lý khởi nghiệp<br /> theo tinh thần đổi mới: Đổi mới và tinh thần<br /> khởi nghiệp: Thực tiễn và Nguyên tắc<br /> (Innovation and Entrepreneurship: Practice and<br /> Principles, 1985).<br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 17<br /> “Hit Them Where They Ain’t”<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2. CHIẾN LƯỢC THỨ HAI: ĐÁNH VÀO ĐIỂM cho các nhà thiên văn học tại Đại học Columbia ở<br /> YẾU CỦA ĐỐI PHƯƠNG New York. Một vài năm sau, công ty này chế tạo ra<br /> Hai chiến lược khởi nghiệp hoàn toàn khác máy vi tính có cùng chức năng tính toán thiên văn<br /> nhau được gộp chung trong một chiếc lược của học dành cho các nhà khoa học ở Harvard. Và đến<br /> Willie Keeler, một vị tướng trong cuộc nội chiến cuối Thế chiến II, IBM đã cho ra đời một chiếc máy<br /> Mỹ, đó là: "Đánh vào điểm yếu của đối phương". tính thực thụ. Đây là chiếc máy vi tính đầu tiên có<br /> Hai chiến lược này là “sao chép sáng tạo” và "bộ nhớ" và có thể "lập trình". Tuy nhiên, có một số<br /> “khai thác thói quen xấu của đối thủ”. lý do chính đáng khiến các cuốn sách lịch sử<br /> SAO CHÉP SÁNG TẠO không hề nhắc đến IBM với vai trò của một nhà đổi<br /> Sao chép sáng tạo, thuật ngữ do Theodore mới máy vi tính. Ngay khi trình diễn chiếc máy vi<br /> Levitt của Trường Kinh doanh Harvard đưa ra, rõ tính đầu tiên vào năm 1945 trước công chúng ở<br /> ràng là mâu thuẫn về mặt thuật ngữ. Sáng tạo là trung tâm New York, nơi thu hút một lượng khổng<br /> tạo ra một cái gì đó nguyên bản và nếu có sự sao lồ khách tham quan - IBM đã từ bỏ thiết kế riêng<br /> chép nào đó thì nó không còn "nguyên bản" nữa. của mình và chuyển sang thiết kế của đối thủ cạnh<br /> Tuy nhiên thuật ngữ này lại hoàn toàn phù hợp khi tranh là dòng máy ENIAC được Đại học<br /> mô tả một chiến lược được "sao chép" về chất. Pennsylvania phát triển. Dòng ENIAC phù hợp<br /> Trong chiến lược này, người khởi nghiệp lặp lại hơn cho các ứng dụng kinh doanh như tính bảng<br /> những việc người khác đã làm mặc dù vậy nó vẫn lương, chỉ có điều các nhà thiết kế ra nó không<br /> được gọi là "sáng tạo" bởi vì người khởi nghiệp áp nhận ra điều này. Khi phiên bản ENIAC của IBM ra<br /> dụng chiến lược "sao chép sáng tạo" hiểu rõ sự mắt vào năm 1953, nó ngay lập tức thiết lập tiêu<br /> đổi mới còn tốt hơn cả những người đã tạo ra nó chuẩn cho các máy tính lớn thương mại, đa chức<br /> và thực hiện đổi mới trước đó. năng.<br /> Vào đầu những năm 1930, IBM đã chế tạo một Đây là một ví dụ điển hình cho chiến lược<br /> chiếc máy tính tốc độ cao nhằm phục vụ tính toán "sao chép sáng tạo", có nghĩa là người khởi<br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 18<br />  nghiệp sao chép một thành tựu mới đã được thiết một tính năng nào đó cho sản phẩm; có thể cung<br /> lập nhưng không sao chép tuyệt đối. Sau một thời cấp cho các phân khúc thị trường khác nhau các<br /> gian ngắn đi vào hoạt động, người đổi mới tung ra sản phẩm hoặc dịch vụ với phù hợp hơn; có thể<br /> thị trường một sản phẩm thật sự mới có thể thoả nhận diện thị trường phù hợp hơn; hoặc cũng có<br /> mãn nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Sản thể cung cấp một cái gì đó còn thiếu.<br /> phẩm sao chép này nhanh chóng thiết lập tiêu Người sao chép sáng tạo luôn nhìn nhận sản<br /> chuẩn và chiếm lĩnh thị trường. phẩm, dịch vụ dưới góc độ khách hàng. Như vậy<br /> Giống như chiến lược "chiếm lĩnh vị trí thống sao chép sáng tạo bắt đầu với thị trường hơn là<br /> trị", sao chép sáng tạo là một chiến lược nhằm vào với sản phẩm, với khách hàng hơn là với nhà sản<br /> vị trí dẫn đầu trong toàn ngành công nghiệp hay thị xuất. Sao chép sáng tạo vừa tập trung vào thị<br /> trường, tuy nhiên tỉ lệ rủi ro ở sao chép sáng tạo trường vừa định hướng theo thị trường.<br /> lại thấp hơn nhiều. Vào thời điểm người sao chép Các ví dụ nêu trên cho thấy chiến lược sao<br /> sáng tạo bắt đầu vào cuộc, thị trường đã được chép sáng tạo đòi hỏi:<br /> thiết lập và đổi mới cũng đã được chấp nhận. Một thị trường đang tăng trưởng nhanh<br /> Trong thực tế, nhu cầu đổi mới thường cao hơn chóng. Người sao chép sáng tạo không kế tục<br /> khả năng đáp ứng của những người đổi mới bằng cách lấy đi khách hàng từ những người đổi<br /> nguyên bản. Người sao chép đổi mới đã nắm mới nguyên bản; người sao chép sáng tạo khai<br /> được hoặc ít nhất là có thể nắm được sự phân thác thị trường mà những người tiên phong đã<br /> khúc của thị trường mới. Qua nghiên cứu thị thiết lập nhưng chưa phục vụ thoả đáng. Sao chép<br /> trường, người sao chép có thể biết được những gì sáng tạo luôn thoả mãn một nhu cầu sẵn có chứ<br /> khách hàng cần mua, cách thức họ mua, những gì không phải là tạo ra một nhu cầu mới.<br /> tạo ra giá trị cho họ,... Hầu hết những điều không Sao chép sáng tạo có những rủi ro riêng và<br /> <br /> chắc chắn xảy ra khi các nhà cải cách nguyên bản đáng kể. Người sao chép sáng tạo dễ bị phân tán<br /> <br /> thực hiện đổi mới đã được loại bỏ hoặc ít nhất các nỗ lực của họ bằng cách đa dạng hoá sản<br /> <br /> cũng có thể được phân tích và nghiên cứu một phẩm và dịch vụ. Một nguy cơ khác là người khởi<br /> <br /> cách kỹ càng. Không ai cần phải giải thích thêm là nghiệp hiểu sai xu hướng do đó cung cấp một<br /> <br /> máy tính cá nhân là gì và chúng có thể làm được phiên bản sao chép mà thị trường không mong<br /> <br /> những gì. muốn.<br /> <br /> Người sao chép sáng tạo khai thác thành công Sao chép sáng tạo có thể đặc biệt hiệu quả<br /> <br /> của người khác và không "sáng tạo" theo cách trong các lĩnh vực công nghệ cao vì một lý do<br /> <br /> hiểu thông thường. Người sao chép sáng tạo đơn giản: Các nhà cải cách công nghệ cao ít có<br /> <br /> không phát minh ra sản phẩm hay dịch vụ mới mà khả năng tập trung vào thị trường mà hầu hết tập<br /> <br /> chỉ hoàn thiện và định vị sản phẩm, dịch vụ đã có. trung vào công nghệ và sản phẩm. Do đó, họ có xu<br /> <br /> Dịch vụ và sản phẩm mà người đổi mới nguyên hướng hiểu không đúng về thành công mà mình<br /> <br /> bản tung ra thị trường còn thiếu một cái gì đó, do tạo ra và thường không khai thác và đáp ứng đúng<br /> <br /> đó người sao chép sáng tạo có thể bổ sung thêm nhu cầu của khách hàng.<br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 19<br /> "Entrepreneurial Judo turns what the market<br /> leaders consider their strengths into the very<br /> weaknesses that defeat them"<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Với mục tiêu là thống lĩnh thị trường, sao chép người khởi nghiệp khai thác để qua mặt các doanh<br /> sáng tạo phù hợp nhất khi áp dụng cho một sản nghiệp hiện đang dẫn đầu trong một ngành công<br /> phẩm, quy trình hoặc dịch vụ lớn nào đó, chẳng nghiệp hay thị trường nào đó.<br /> hạn như máy tính cá nhân, đồng hồ hay thuốc 1. Thói quen xấu thứ nhất là tính tự phụ.<br /> giảm đau. Tuy nhiên đòi hỏi về quy mô thị trường Sự kiêu ngạo làm cho một doanh nghiệp hoặc<br /> <br /> của chiến lược sao chép sáng tạo vẫn dễ chịu hơn một ngành công nghiệp đứng đầu trong một thời<br /> <br /> chiến lược "chiếm lĩnh vị trí thống trị". Đồng thời gian dài tin rằng chỉ những gì họ phát minh ra mới<br /> <br /> sao chép sáng tạo cũng ít rủi ro hơn. Vào thời gian có giá trị, do đó, họ sẵn sàng bác bỏ phát minh<br /> <br /> người sao chép sáng tạo vào cuộc, thị trường đã mới của những người khác. Đó là những gì xảy ra<br /> <br /> được xác định và nhu cầu đã được tạo ra. Tuy với các hãng sản xuất điện tử và bóng bán dẫn<br /> <br /> nhiên, chiến lược sao chép sáng tạo lại đòi hỏi của Mỹ.<br /> <br /> người khởi nghiệp phải thật sự nhạy bén, linh Ngay sau khi Bell Labs phát minh ra bóng<br /> <br /> hoạt, sẵn sàng chấp nhận phán quyết của thị bán dẫn vào năm 1849, bóng bán dẫn được kỳ<br /> <br /> trường và trên hết nó đòi hỏi người khởi nghiệp vọng sẽ sớm thay thế bóng chân không, đặc biệt là<br /> <br /> phải lao động cật lực và có những nỗ lực to lớn. trong các thiết bị điện tử dân dụng như máy phát<br /> thanh và vô tuyến. Tất cả mọi người đều biết như<br /> KHAI THÁC THÓI QUEN XẤU CỦA ĐỐI<br /> vậy nhưng chẳng có ai làm gì để biến nó thành<br /> THỦ<br /> hiện thực. Khi ấy, các hãng sản xuất thiết bị điện<br /> Đây là chiến lược khai thác các thói quen xấu của<br /> tử tiêu dùng hàng đầu thế giới đều nằm tại Mỹ.<br /> đối thủ cạnh tranh (ENTREPRENEURIAL JUDO).<br /> Sau khi nghiên cứu bóng bán dẫn, họ tuyên bố<br /> Có năm thói quen xấu khá phổ biến cho phép<br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 20<br /> rằng bóng bãn dẫn hiện vẫn chưa sẵn sàng và quá không hài lòng với Xerox khiến cho họ dễ tiếp cận<br /> trình chuyển đổi sẽ phải chờ đến khoảng năm 1970. với máy móc của đối thủ cạnh tranh.<br /> Lúc bấy giờ, Sony vẫn chưa có chút tiếng tăm nào Chiến lược "hớt váng thị trường" vi phạm các<br /> bên ngoài nước Nhật và thậm chí không phải là nhà<br /> quy tắc cơ bản trong quản lý và kinh tế. Những<br /> sản xuất đồ điện tử dân dụng. Nhưng Akio Morita,<br /> người áp dụng chiến lược này luôn bị mất thị<br /> Chủ tịch của Sony, đọc được bài viết về bóng bán<br /> trường.<br /> dẫn và sau đó ông đã sang Mỹ để mua giấy phép<br /> 3. Thói quen xấu thứ ba là niềm tin sai lệch<br /> cho bóng bán dẫn từ Bell Labs với vỏn vẹn chỉ<br /> vào "chất lượng": "Chất lượng" trong một sản<br /> 25.000 USD. Hai năm sau, Sony tung ra thị trường<br /> máy phát thanh bán dẫn xách tay đầu tiên trên thế phẩm hoặc dịch vụ không phải là những gì mà nhà<br /> <br /> giới, nặng chưa đến một phần năm máy phát thanh cung cấp đưa ra mà là số tiền khách hàng sẵn sàng<br /> sử dụng bóng chân không tương đương trên thị bỏ ra. Các doanh nghiệp có xu hướng tin rằng một<br /> trường và với giá thành thấp hơn một nửa. Ba năm sản phẩm có "chất lượng" khi nó rất khó thực hiện<br /> sau, Sony có trong tay thị trường máy phát thanh giá và tốn rất nhiều chi phí để thực hiện. Tuy nhiên, điều<br /> rẻ ở Mỹ; và những năm sau đó, người Nhật đã chiếm này chỉ bộc lộ sự thiếu năng lực của hãng đó. Khách<br /> lĩnh thị trường phát thanh trên toàn thế giới. hàng chỉ phải trả cho những gì họ sử dụng và mang<br /> Tất nhiên, đây là một ví dụ cổ điển về việc phủ<br /> lại cho họ giá trị. Tất cả những thứ còn lại tạo nên<br /> nhận những thành công bất ngờ. Người Mỹ đã bác<br /> "chất lượng" của hàng hoá và dịch vụ.<br /> bỏ bóng bán dẫn vì người phát minh ra nó không<br /> Các nhà sản xuất thiết bị điện tử của Mỹ trong<br /> phải là hai hãng đứng đầu ngành điện và điện tử,<br /> những năm 1950 cho rằng máy phát thanh của họ<br /> RCA và G.E. Họ đã để cho niềm kiêu hãnh che mờ lý<br /> làm bằng bóng chân không là "chất lượng" bởi vì họ<br /> trí. Họ đã quá tự hào về những chiếc máy phát thanh<br /> đã phải mất ba mươi năm nỗ lực để làm cho chúng<br /> Super Heterodyne kỳ diệu, biểu tượng của sự khéo<br /> phức tạp hơn, lớn hơn và đắt hơn. Họ coi sản phẩm<br /> léo của người thợ thủ công. Họ nghĩ rằng chip silic<br /> của họ "chất lượng" bởi vì máy phát thành làm bằng<br /> thực sự là dưới tầm của họ.<br /> bóng chân không đòi hỏi kỹ năng cao, trong khi một<br /> 2. Thói quen xấu thứ hai là khuynh hướng<br /> máy phát thanh làm bằng bóng bán dẫn đơn giản và<br /> "hớt váng" thị trường, nghĩa là, chỉ tập trung vào<br /> có thể được thực hiện bởi những nhân công không<br /> phân khúc thị trường sinh lời cao nhất.<br /> vận hành dây truyền lắp ráp không cần kỹ năng cao.<br /> Đây là những gì Xerox đã làm và điều này dẫn<br /> Thế nhưng dưới góc độ của người tiêu dùng, máy<br /> tới việc Hãng này đã trở thành mục tiêu cho người<br /> phát thanh làm bằng bóng bán dẫn rõ ràng là có<br /> Nhật Bản sao chép sự sáng tạo của họ. Xerox tập<br /> "chất lượng" vượt trội. Nó nhẹ hơn để có thể mang<br /> trung chiến lược của mình vào những khách hàng<br /> ra bãi biển hoặc đi dã ngoại. Nó chẳng mấy khi hỏng<br /> "tiềm năng", những người mua một số lượng lớn<br /> hóc. Nó lại còn rẻ hơn rất nhiều. Và xét về phạm vi<br /> máy photocopy hoặc những dòng máy đắt tiền.<br /> phủ sóng, nó đã qua mặt ngay cả chiếc Super<br /> Xerox vẫn bán hàng cho những khách hàng khác<br /> Heterodyne tuyệt vời nhất tại thời điểm đó với mười<br /> nhưng không cung cấp bất cứ dịch vụ chăm sóc<br /> sáu bóng đèn chân không và một trong số đó luôn bị<br /> khách hàng nào. Cuối cùng, những khách hàng này<br /> cháy.<br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 21<br />  4. Thói quen xấu thứ tư đó là sự ảo tưởng về và có dấu hiệu phân mảnh, các công ty cố gắng thỏa<br /> mức giá "cao cấp" liên quan mật thiết đến cả "hớt mãn mọi khách hàng bằng cùng một sản phẩm hoặc<br /> váng thị trường" và "chất lượng". Giá "cao cấp" luôn dịch vụ.<br /> là lời mời cho đối thủ cạnh tranh. Ví dụ, một hãng sản xuất tung ra một dụng cụ<br /> Suốt hai trăm năm kể từ thời JB Say ở Pháp và phân tích mới để kiểm tra phản ứng hóa học. Ban<br /> David Ricardo ở Anh trong những năm đầu thế kỷ đầu, thị trường của nó khá hạn chế, chỉ gói gọn<br /> XIX, các nhà kinh tế học biết rằng cách duy nhất để trong các phòng thí nghiệm công nghiệp. Nhưng sau<br /> có được lợi nhuận cao hơn, ngoại trừ độc quyền, là đó các phòng thí nghiệm của các trường đại học,<br /> thông qua giảm chi phí. Nỗ lực đạt được mức lợi viện nghiên cứu và bệnh viện bắt đầu mua dụng cụ<br /> nhuận cao hơn thông qua một mức giá cao hơn luôn này, nhưng mỗi người đều muốn một tính năng<br /> luôn là thất sách. Nó luôn mời gọi đối thủ cạnh tranh. riêng. Và do đó, nhà sản xuất bổ sung thêm cho<br /> Số lợi nhuận mới cao hơn của doanh nghiệp đang dụng cụ một đặc tính này để thỏa mãn khách hàng<br /> dẫn đầu chẳng khác nào một khoản trợ cấp cho này, sau đó bổ sung thêm một đặc tính khác để thỏa<br /> những người trong một vài năm sẽ lật đổ họ và mãn khách hàng khác, và cứ như vậy, cho đến khi<br /> chiếm lĩnh thị trường. Giá cao cấp, thay vì là lý do để dụng cụ đơn giản ban đầu trở nên phức tạp. Nhà<br /> giá cổ phiếu cao hơn hoặc giá cả / thu nhập cao hơn sản xuất đã tối đa hóa dụng cụ của họ và kết quả là,<br /> lại luôn luôn được coi là một mối đe dọa đối với dụng cụ này không còn đáp ứng được nhu cầu của<br /> doanh nghiệp. bất cứ ai. Bởi vì, nếu bạn cố gắng làm thỏa mãn tất<br /> Tuy nhiên, ảo tưởng về lợi nhuận cao hơn thông cả mọi người, cuối cùng bạn sẽ không làm thỏa mãn<br /> qua tăng giá sản phẩm, dịch vụ dường như là căn ai. Dụng cụ cũng trở nên đắt tiền cũng như khó sử<br /> bệnh chung của các doanh nghiệp đầu ngành. dụng và bảo trì. Thế nhưng nhà sản xuất rất tự hào<br /> 5. Cuối cùng, thói quen xấu thứ năm là đa về những gì họ đạt được và họ đã liệt kê 64 chức<br /> dạng hóa thay vì tối ưu hóa. Khi thị trường phát triển năng khác nhau của dụng cụ trong tờ quảng cáo.<br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 22<br />  Nhà sản xuất này gần như chắc chắn sẽ trở cấp với ưu thế vượt trội. Người khởi nghiệp tiếp tục<br /> thành nạn nhân của chiến lược khai thác thói quen tung ra một mẫu khác cho phòng thí nghiệm nghiên<br /> xấu của đối thủ. Những gì ông ta nghĩ là sức mạnh cứu, một mẫu cho phòng thí nghiệm của chính phủ,<br /> sẽ lại trở thành khe hở để đối thủ khai thác. Người một mẫu cho ngành công nghiệp - và cứ như thế,<br /> khởi nghiệp sẽ nhảy vào với một dụng cụ được thiết người khởi nghiệp đã lấy đi thị trường bằng các<br /> kế để đáp ứng cho một trong những thị trường đó, ví dụng cụ được thiết kế tối ưu hoá cho từng phân<br /> dụ như bệnh viện. Dụng cụ mới sẽ không có những khúc thị trường thay vì tối đa hoá.<br /> tính năng mà bác sĩ không cần dùng hàng ngày N.L.H. (Innovation and entrepreneurship practice<br /> nhưng những tính năng mà họ cần sẽ lại được cung and principles, Peter F. Drucker)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 6.2017 23<br />