Tệ nạn ma túy và một số biện pháp phòng chống ảnh hưởng tác động vào Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 8(33) - Thaùng 10/2015<br /> <br /> <br /> <br /> Tệ nạn ma túy và một số biện pháp phòng chống<br /> ảnh hưởng tác động vào Trường Đại học Công nghiệp<br /> Thành phố Hồ Chí Minh<br /> <br /> Drug abuse and some prevention measures against the effects of drug related evils<br /> to Industrial University of Ho Chi Minh City<br /> <br /> TS. Đặng Công Tráng<br /> Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Ph.D. Dang Cong Trang<br /> Industrial University of Ho Chi Minh City<br /> <br /> <br /> Tóm tắt<br /> Tệ nạn ma túy là hiểm hoạ lớn cho toàn xã hội, gây tác hại cho sức khoẻ, làm suy thoái nòi giống, phẩm<br /> giá con người, phá hoại hạnh phúc gia đình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội và<br /> an ninh quốc gia (Luật Phòng chống ma túy số 23/2000 ngày 9-12- 2000).<br /> Trong những năm gần đây tệ nạn ma túy thực sự trở thành vấn đề đặc biệt được quan tâm trong cả nước,<br /> trong khu vực và trên toàn thế giới. Tệ nạn ma túy đang là hiểm họa cho mọi người và cho cả cộng<br /> đồng, đặt nhân loại vào mối quan tâm như là một sự hủy diệt sức lao động, tinh thần, thuần phong mỹ<br /> tục, truyền thống đạo đức và mầm mống phát sinh các loại tội phạm khác. Hàng năm nhân loại phải mất<br /> đi hàng triệu người, nguy cơ làm giảm và suy yếu sức lao động do căn bệnh HIV và AIDS đang ngày<br /> càng được lan rộng vượt qua khỏi tầm kiểm soát của con người và tiến bộ khoa học thế giới. Tác giả<br /> mong muốn qua bài viết sẽ góp phần chung tay cùng cộng đồng giảm thiểu và ngăn ngừa hiểm họa này<br /> vào hệ thống các trường học trong đó có Trường tác giả đang làm công tác giảng dạy.<br /> Từ khóa: ma túy, bệnh HIV, bệnh AIDS…<br /> Abstract<br /> Drug related evils pose a great danger to the entire society, causing harm to the health, degenerating the<br /> race and human dignity, undermining the family happinessand causing serious effects on social order<br /> and safety as well asnational security (Drug Prevention and Fight Law No 23rd/2000 of December 9,<br /> 2000).<br /> In recent years Drug abuse has become the serious problem that is concerned by many people around<br /> the country, the region and the world. It’s now being a threat to everybody and community, which puts<br /> human into some problems such as: the destruction of power, mind, fine custom, traditional morality<br /> and the crime seeds from drug. Yearly, millions of life are lost, which may reduce and weaken the labor<br /> force because HIV/AIDS is day by day spreading over the control of human and the advanced science<br /> of the world. The author wants to help the community by this post, to reduce and prevent this threat to<br /> the systems of universities, also the university in which he is now working as a teacher.<br /> Key words: drug abuse, HIV, AIDS…<br /> <br /> <br /> <br /> 51<br />  Tại Việt Nam ma túy được coi là quốc học, ngành học với số lượng lên đến hàng<br /> nạn. Vấn đề ma túy thường được nằm chục ngàn học sinh, sinh viên. Các cơ sở<br /> trong chương trình nghị sự của các hội của chúng ta đều đóng trên những địa bàn<br /> nghị các cấp, các ngành và các đoàn thể… có điểm nóng về tệ nạn ma túy đặc biệt là<br /> Tuy nhiên, việc ngăn chặn con “bạch tuộc” địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Thanh<br /> khổng lồ này là vấn đề nan giải, là nỗi bức Hóa, Quảng Ngãi.<br /> xúc của toàn xã hội. Theo số liệu thống kê Thứ nhất, chúng tôi muốn nói đến khu<br /> của Bộ Công an, ma túy đã có mặt ở 100% vực Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh<br /> các tỉnh thành phố trong cả nước và xu lân cận là những tỉnh nổi cộm về tệ nạn ma<br /> hướng diễn biến ngày càng phức tạp bới túy bởi hệ thống đường biên giới rất phức<br /> yếu tố địa lý có ảnh hưởng không nhỏ đến tạp tạo ra những điều kiện thẩm lậu lý<br /> sự gia tăng các loại tội phạm về ma túy. tưởng cho các hành vi của loại tội phạm<br /> Đường biên giới nước ta tiếp giáp với này hoạt động.<br /> nhiều quốc gia điểm nóng về sản xuất, sử Dưới đây là một số liệu minh chứng:<br /> dụng và buôn bán ma túy. Việc kiểm soát - Theo số liệu của Ủy ban quốc gia về<br /> hàng ngàn kilômét biên giới đường bộ, phòng, chống ma túy năm 2013 phát hiện<br /> đường biển, đường sông, đường hàng điều tra 21.188 vụ, bắt 32.332 đối tượng<br /> không… đã vượt quá tầm kiểm soát của phạm tội buôn bán, vận chuyển các chất<br /> lực lượng bộ đội biên phòng, lực lượng ma túy, thu giữ 940 kg heroin, 117 kg<br /> công an nhân dân và các cơ quan chức thuốc phiện, 323.772 viên ma túy tổng hợp.<br /> năng. Bằng những con đường trên, ma túy Năm 2013 cả nước có 181.396 người<br /> được thẩm lậu vào nước ta với nhiều thủ nghiện ma túy tăng 9.396 người so với năm<br /> đoạn đối phó tinh vi, đa hình thức, thể loại 2012. Trong các loại ma túy thì heroin là<br /> và rất phức tạp. loại ma túy bị lạm dụng chủ yếu, chiếm<br /> Trước tình hình trên, công tác phòng 75%. Ngoài ra tình hình sử dụng ma túy đá<br /> chống được Đảng và nhà nước đặc biệt (methaphetamine) đang có chiều hướng gia<br /> quan tâm bằng cách ban hành Luật Phòng tăng nhanh trong lứa tuổi thanh, thiếu niên.<br /> chống ma túy và nhiều văn bản qui phạm - Năm 2014, tội phạm ma túy tiếp tục<br /> pháp luật liên quan. Ngoài ra những biện diễn biến phức tạp, hoạt động manh động,<br /> pháp tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý tính chất ngày càng nghiêm trọng, quy mô<br /> và coi cuộc chiến chống ma túy là cuộc ngày càng lớn, hoạt động xuyên quốc gia,<br /> chiến lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ, có yếu tố nước ngoài. Các lực lượng chức<br /> thường xuyên, liên tục phát động phong năng đã phát hiện 5 tuyến ma túy từ Tam<br /> trào phòng chống trên qui mô lớn với sự giác Vàng về Việt Nam theo đường Điện<br /> tham gia của toàn Đảng, toàn dân. Biên, Sơn La, Nghệ An, Hà Tĩnh. Xu<br /> Mua bán, tàng trữ, sử dụng và vận hướng mua bán và sử dụng ma túy đá diễn<br /> chuyển trái phép chất ma túy đã len lỏi vào ra ngày càng phổ biển ở các thành phố lớn,<br /> đến hệ thống các trường học nói chung và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thanh niên,<br /> không loại trừ chúng đã hiện diện trong hệ giới trẻ, kéo theo số lượng tụ điểm phức<br /> thống các cơ sở đào tạo của Trường Đại tạp tăng nhanh. Tội phạm sẵn sàng sử dụng<br /> học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh. vũ khí nóng để chống trả lực lượng chức<br /> Chúng tôi quan tâm đến vấn đề này bởi hệ năng khi bị phát hiện bắt giữ. Theo số liệu<br /> thống đào tạo của nhà trường là nhiều cấp của Ban chỉ đạo 138 Chính phủ trong 06<br /> <br /> 52<br /> tháng đầu năm, các lực lượng chức năng Thành phố Hồ Chí Minh có nguồn gốc<br /> bắt giữ 9.214 vụ, bắt 13.873 đối tượng thẩm lậu từ các tỉnh phía Bắc vào, đặc biệt<br /> phạm tội về ma túy, thu giữ 246.039 kg có nguồn gốc từ các cửa khẩu Lao Bảo<br /> heroine… (Quảng Bình), Cầu treo Hà Tĩnh… cũng là<br /> (Nguồn Bộ Công an) một mối quan ngại lớn cho các cơ quan<br /> - Đối với khu vực Thành phố Hồ Chí phòng chống ma túy.<br /> Minh và các tỉnh lân cận: Tỉnh Tây Ninh Từ những yếu tố nêu trên, các băng<br /> có vị trí là cầu nối giữa thành phố Hồ Chí nhóm tội phạm ma túy cạnh tranh địa bàn<br /> Minh với thủ đô PhnômPênh (Campuchia). lý tưởng để hoạt động, lập đầu mối tiêu<br /> Theo qui hoạch phát triển giao thông, thụ, tổ chức cung cấp cho con nghiện. Biết<br /> đường xuyên Á và tuyến đường sắt Việt bao thanh niên đã sa ngã vào con đường<br /> Nam - Campuchia sẽ đi qua cửa khẩu Mộc này, nước mắt và sự đau khổ của biết bao<br /> Bài. Trong tỉnh có 2 cửa khẩu quốc tế là bậc cha mẹ bất lực trước con cái mình khi<br /> Xa Mát và Mộc Bài, 8 huyện có đường không có phương cách cứu chữa.<br /> biên giới với Campuchia cùng với hệ thống Tác động của nó đã ảnh hưởng vào hệ<br /> đường thủy, đường bộ rất thuận lợi cho thống các trường học các cấp từ trung học<br /> việc vận chuyển hàng hóa. Thông qua các cơ sở trở lên trên địa bàn Thành phố Hồ<br /> hệ thống giao thông này, việc thẩm lậu các Chí Minh nói chung và Trường Đại học<br /> mặt hàng lậu và ma túy diễn ra phức tạp Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh nói<br /> mà từ lâu chưa có biện pháp ngăn chặn hữu riêng đã làm băng hoại không ít tư chất của<br /> hiệu. Tây Ninh là một trong những tiểu lớp trẻ trong học đường. Mặc dù Trường<br /> vùng Đông Nam Bộ quan trọng nhất của cả Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí<br /> nước, là đầu mối của vùng Đông Nam Á và Minh đã phổ biến nội qui có đề cập đến<br /> một phần chuyển tiếp giữa cao nguyên vấn nạn này với những hình thức rất<br /> Nam Trung bộ với đồng bằng Sông Cửu nghiêm khắc như là hễ học sinh, sinh viên<br /> Long. Việc quản lý nhà nước đối với con một lần thử ma túy thôi nếu phát hiện sẽ<br /> người gặp không ít khó khăn cho các cơ đuổi học ngay nhưng đây chỉ mang tình răn<br /> quan chức năng. đe là chủ yếu. Vấn đề là làm sao phát hiện<br /> Thứ hai, hệ thống giao thông đường bộ được mới khó khăn. Chúng ta chưa tìm<br /> của tỉnh Long An với các cửa khẩu của tỉnh hiểu kỹ không ít học sinh, sinh viên đột<br /> giáp với Campuchia và nối với hệ thống ngột bỏ học ngoài hoàn cảnh khó khăn về<br /> đường biên giới của các tỉnh miền Tây kinh tế, bệnh tật… trong đó có nguyên<br /> Nam Bộ là những khu vực rất khó kiểm nhân đã sa ngã vào con đường ma túy<br /> soát các hoạt động của tội phạm ma túy. không? Những vụ việc liên tiếp xảy ra lấy<br /> Những khu vực này ma túy đã làm xáo trộn cắp tài sản, trang thiết bị nhà trường, tỷ lệ<br /> đời sống thanh bình xưa nay và gây bức học kém chiếm không nhỏ, tư cách đạo<br /> xúc cho nhiều tầng lớp nhân dân và các đức, ăn mặc, lối sống… của một số ít học<br /> ban ngành, đoàn thể. Nếu khái niệm ma tuý sinh, sinh viên có phải là dấu hiệu của loại<br /> trước nay chưa xuất hiện thì ngày nay, hầu tệ nạn này hay không… Lâu nay chưa có<br /> hết nhân dân các tỉnh lân cạnh đô thị lớn một công trình hay một báo cáo nào đề cập<br /> nhất cả nước là Thành phố Hồ Chí Minh đến.<br /> đều hiểu thế nào là ma túy. Vấn đề tiềm ẩn là trong khối lượng<br /> Thứ ba, các vụ án ma túy nổi cộm học sinh, sinh viên trên năm chục ngàn chỉ<br /> những năm gần đây xảy ra trên địa bàn có một vài ngàn em được ở ký túc xá, bởi<br /> <br /> 53<br /> tốc độ xây dựng cơ sở vật chất không theo mệnh danh là những đại gia sành điệu ăn<br /> kịp nhu cầu nhập học của các hệ đào tạo. chơi dẫn tới tự nguyện sử dụng ma túy rồi<br /> Hầu hết các em tự thuê nhà ở khu vực xung trở thành người nghiện. Ngoài mâu thẫn<br /> quanh trường. Không ít các em học sinh, gia đình (bố mẹ ly dị, ly thân) làm cho con<br /> sinh viên trưởng thành và nhập học vào cái buồn chán, bỏ học, bỏ nhà đi bụi đời<br /> trường từ những miền quê thanh bình, chưa hình thành các băng nhóm sống lang thang<br /> có khái niệm về ma túy nhưng một vài năm trộm cắp, móc túi… bị kẻ xấu lôi kéo vào<br /> học tập ở thành phố đã tập đua đòi và hút chích ma túy và lợi dụng những đối<br /> nhanh chóng muốn thể hiện mình là dân tượng này vào con đường vận chuyển trái<br /> thành thị. Một bộ phận không nhỏ gia đình phép các chất ma túy.<br /> học sinh, sinh viên có điều kiện kinh tế khá Một số biện pháp mà chúng tôi muốn<br /> giả không tiếc con cái khi có yêu cầu về đề cập dưới đây tuy không tuyệt đối ngăn<br /> tiền bạc, thậm chí có em còn kê khai những chặn nhưng cũng phải tiến hành không<br /> khoản tiền không có thực để cha mẹ cung chậm trễ:<br /> cấp. Có em nhận tiền đều hàng tháng từ - Những giáo viên, giảng viên đặc biệt<br /> cha mẹ nhưng không đóng học phí và chi những giảng viên dạy các môn Luật học<br /> tiêu phung phí nhưng cha mẹ không hề hay hãy lồng kiến thức chuyên ngành đào tạo<br /> biết rồi bỏ học sa ngã vào cạm bẫy của với những lời dạy các em về phòng chống<br /> ma túy… ma túy. Mỗi ngày dạy một ít sẽ tác động<br /> Những người làm công tác giảng dạy vào tâm trí các em mối hiểm họa, những<br /> và quản lý học sinh, sinh viên chúng ta cần năm tháng học đường các em sẽ nghiêng<br /> thiết phải đề cao vấn đề này bởi nghề về phía chúng ta như những người thầy,<br /> nghiệp đã ấn định chúng ta một thiên chức người cha, người mẹ, quay lưng lại với<br /> trồng người. Hãy coi tất cả các em như cám dỗ, cạm bẫy ngoài cổng trường và<br /> những đứa con của chính mình và đặt mình trong xã hội và lan tỏa ra cộng đồng.<br /> vào vị trí là cha là mẹ. Có gì mất mát, đau - Đoàn thanh niên là một tổ chức tham<br /> khổ hơn khi cha mẹ biết con mình sa ngã mưu cho nhà trường các biện pháp, hình<br /> mà không có sức mạnh nào ngăn chặn nổi thức sinh hoạt tuyên truyền giáo dục, tổ<br /> và những đứa con đã vuột khỏi tay mình, chức diễn đàn với những nội dung về<br /> rất khó tìm lại giá trị đã có. phòng chống tác hại của ma túy. Đoàn<br /> Nguyên nhân: thanh niên phối hợp chặt chẽ với phòng<br /> - Qua số liệu thống kê của Bộ Công an quản lý học sinh, sinh viên bố trí những<br /> năm 2014 về nguyên nhân chủ quan mang học sinh, sinh viên gương mẫu, có phẩm<br /> tính chất quyết định dẫn tới nghiện ma túy chất đạo đức tốt cài cấy vào các phòng ký<br /> là do người sử dụng ma túy thiếu hiểu biết túc xá nhằm giúp đỡ, theo dõi phát hiện kịp<br /> về tác hại của ma túy nên bị kẻ xấu lôi kéo, thời những hành vi liên quan đến ma túy<br /> dụ dỗ dùng thử ma túy cho dù chỉ thử một của học sinh, sinh viên cùng phòng. Thông<br /> lần nhưng vẫn bị nghiện ma túy. Sau đó vì báo kịp thời với thường trực quản lý học<br /> sĩ diện cá nhân, vì danh dự gia đình, dòng sinh, sinh viên, bảo vệ, thanh tra giáo dục<br /> tộc mà bưng bít, giấu kín nhưng đã “đâm những đối tượng trà trộn, lôi kéo học sinh,<br /> lao thì phải theo lao”. sinh viên trong trường.<br /> - Thiếu hiểu biết về ma túy cộng với - Bộ phận bảo vệ phải phát huy nghiệp<br /> tính hiếu kỳ, tò mò, thích chơi trội thể hiện vụ bảo vệ, nếu thấy có dấu hiệu nghi vấn<br /> mình ở các nhà hàng, vũ trường để được phải kịp thời xử lý theo chức trách. Phối<br /> <br /> 54<br /> hợp với công an khu vực, công an phường bỏ, cô lập…<br /> và công an quận hợp thành các mũi giáp Nhóm thứ ba: Gồm những thanh<br /> công khi phát hiện các hành vi liên quan thiếu niên thỉnh thoảng dùng ma túy, cần<br /> đến các loại tội phạm về ma túy. thuyết phục nhóm này nói lên sự thật, nếu<br /> - Nhà trường cần có chính sách khen không được sẽ tiến hành thử nghiệm nước<br /> thưởng, nhân rộng các điển hình tiên tiến tiểu bí mật để xác định múc độ sử dụng.<br /> cho những cá nhân, tập thể có thành tích Nhiệm vụ của giáo viên, gia đình và các tổ<br /> trong việc phòng chống ma túy. chức xã hội phải kéo họ xa lánh với sự đeo<br /> - Theo dõi những học sinh, sinh viên bám của ma túy. Nhóm này gia đình có vai<br /> có dấu hiệu giảm sút học lực, có dấu hiệu trò chủ đạo.<br /> mệt mỏi, mắt lơ đờ, thường xuyên ngáp Nhóm thứ tư: Nhóm này gồm những<br /> như thiếu ngủ, hay dối bạn, vay mượn tiền thanh thiếu niên đã nghiện. Nhóm này nhà<br /> bạn bè không có khả năng trả lại, hay ăn trường và các tổ chức xã hội có trách<br /> cắp vặt, hệ thống ven tay chân có nhiều vết nhiệm tìm những biện pháp, phương cách<br /> kim tiêm, ăn mặc luộm thuộm, ít tắm giặt, trị liệu, nếu cần thiết đưa họ vào những<br /> thường xuyên giao lưu tiếp xúc với những trung tâm cai nghiện. Tuy nhiên cần lưu ý<br /> thanh niên lạ, xa lánh bạn bè cùng lớp, rằng các chương trình cai nghiện cùng với<br /> cùng phòng ở, thường xuyên nghỉ học các biện pháp luyện tập thể lực không hẳn<br /> không lý do… đấy là những dấu hiệu nghi giải quyết vấn đề. Một số thanh thiếu niên,<br /> vấn đã sử dụng ma túy. học sinh, sinh viên được trả lại gia đình,<br /> Qua kinh nghiệm thực tiễn của hệ nhà trường cần tham vấn tối thiểu một năm<br /> thống các trường học tại Thái Lan, phát để ngăn ngừa họ trở lại con đường cũ.<br /> hiện tội phạm ma túy với đa số đối tượng Nhóm thứ năm: Nhóm này bao gồm<br /> là thanh niên, không ít trong đó là học sinh, những đối tượng nhóm bốn nhưng kèm<br /> sinh viên. Cơ quan chức năng của họ phân theo các hành vi phạm tội hình sự liên quan<br /> chia thành 5 loại để gom đối tượng quản lý đến ma túy, nhóm này cần khuyến cáo nếu<br /> lập phương án phòng chống với từng nhóm không sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.<br /> bao gồm: Như vậy, kinh nghiệm trên của Thái<br /> Nhóm thứ nhất: Những thanh niên Lan chúng ta nên kế thừa những ưu điểm,<br /> chưa từng dùng ma túy họ sẽ được khuyến những nhược điểm thì có lẽ không phù hợp<br /> khích và giáo dục “nói không với ma túy”. với tình hình thực tiễn phòng chống và xử<br /> Sử dụng những thanh niên này làm nòng lý các loại tội phạm này ở nước ta.<br /> cốt trong tuyên truyền vận động trong các Trong khuôn khổ bài viết này, chúng<br /> tầng lớp thanh niên. tôi không thể trình bày hết những kinh<br /> Nhóm thứ hai: các thanh thiếu niên có nghiệm phòng chống ma túy trong hệ thống<br /> khuynh hướng sử dụng ma túy trong các các trường học bởi cần phải nghiên cứu nó<br /> trường hợp khủng hoảng hay để “giải như một công trình nghiên cứu của nhiều<br /> buồn”. Nhóm này rất cần đến sự giúp dỡ ngành hữu quan đặc biệt là ngành công an<br /> của các cấp các ngành và cơ quan chức mới đưa ra những giải pháp hữu hiệu.<br /> năng, giúp họ nhận thấy rằng bạn bè, thầy<br /> cô giáo trong học đường cũng như cha mẹ, TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> người thân luôn đứng bên cạnh họ, sẵn 1. Luật Phòng chống ma túy số 23/2000 ngày 9-<br /> sàng giúp đỡ họ, phải làm cho nhóm thanh 12- 2000).<br /> niên này nhận thấy rằng họ không bị ruồng 2. Thông tư liên bộ số 17/2015-BYT-<br /> <br /> 55<br />  BLĐTBXH-BCA về Thẩm quyền thủ tục xác 4. Báo cáo tổng kết của BCA về tội phạm ma túy<br /> định tình trạng ma túy. (2014).<br /> 3. Quyết định số 679/QĐ ngày 28-6-2015 của 5. Báo cáo tổng kết của Phòng công tác sinh<br /> LĐTBXH về Kế hoạch phong trào tình viên IUH về trật tự an toàn quản lý sinh viên<br /> nguyện viên giúp đỡ người nghiện ma túy hòa 2014.<br /> nhập cộng đồng.<br /> <br /> Ngày nhận bài: 01/10/2015 Biên tập xong: 15/10/2015 Duyệt đăng: 20/10/2015<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 56<br />