N g h i e n ciiu<br />
Gia d i n h va Gi6i<br />
So 4 - 2 0 1 1<br />
<br />
Thai flo cua thanh thieu nien Viet Nam<br />
ve lion nlian va gia tfinli<br />
Nguyen HOru Minh, Iran Thj Hong<br />
Vien Gia dinh va Gidi<br />
<br />
T o m t a t : Dula tren so'lieu Dieu tra Thanh nien va vi thanh nien<br />
Viet Nam Ian thii hai (SAVY, 2009) va so heu Dieu tra Gia dinh<br />
Viet Nam 2006, bai viet phan tich thai do va st( bien doi thai do<br />
ciia thanh thieu nien Viet Nam ve mot so' van de hon nhan va<br />
gia dinh. Ket qua phan tich cho thay tinh trang nam nuf chung<br />
song khong ket hon difcic mot bo phan thanh thieu nien chap<br />
nhan va ty le chap nhan c6 xu hU6ng tang len sau 3 nam. Nhom<br />
thanh thieu nien la nam gidi, sinh song 6 thanh thi, c6 sii dung<br />
Internet c6 ty le chap nhan hien tUdng xa hoi nay cao hdn nhom<br />
ni3 gi6i, nhom song 6 nong thon va nhom khong sii dung<br />
Internet. Ty le chap nhan viec "phu nii khong chong ma c6 con"<br />
cung gia tang dang ke sau 3 nam. Mot bo phan thanh thieu nien<br />
CO xu hifdng chap nhan song doc than nhvf la mot 16'i song. Va<br />
v l n con mot so' lUcJng dang ke thanh thieu nien coi trong viec<br />
phai CO con trai. Bai viet da neu len mot so' gcri y ve chinh sach<br />
n h i m dinh hiidng thai do tich ciic ciia thanh thieu nien ve quan<br />
he hon nhan va gia dinh.<br />
Tii k h o a : Thanh nien; Hon nhan va gia dinh; Chung song<br />
khong ket hon; Doc than; Phu nU khong chong c6 con.<br />
<br />
Hon nhan, gia dinh la nhirng van de ca ban trong ddi song cua thanh<br />
thieu nien hien nay. Viec tim hieu thai do ciia thanh thieu nien doi vori mot<br />
so van de hon nhan va gia dinh trong boi canh bien doi xa hoi c6 y nghia<br />
<br />
4<br />
<br />
Nghien cufu Gia dinh va Gidi. Quyen 21, so 4, tr.3-14<br />
<br />
quan trong trong viec dinh hudng hanh dong cua thanh thieu nien trong<br />
tuong lai, giup ho sSn sang birdc vao dcri song hon nhan, gia dinh v6i nhieu<br />
bien doi.<br />
Thai do la xu hurdrng phan ling (tich cue hay tieu cue; ddng tinh, ung ho<br />
hay khong dong tinh, phan doi) cua ca nhan doi vdi cac doi tuong va tinh<br />
huong ma ngu5i do gap phai thong qua nhan thiic, tinh cam va each ung<br />
xir cua minh. Thai do duoc hinh thanh trong qua trinh ca nhan gia nhap<br />
vao cac quan he xa hoi va mang tinh lich sur. Thai do ciia thanh thieu nien<br />
v6 mot so gia tri lien quan den hon nhan va gia dinh duoc tim hieu qua<br />
thai do cha'p nhan ciia ho doi vdi 4 noi dung: l)Nam nu song chung ma<br />
khong dang ky ket hon/ khong cudri xin; 2) Phu niJ khong lay chong nhung<br />
sinh con; 3) Song doc than (khong bao gid ket hon); 4) Ngay nay khong<br />
nhat thiet phai sinh con trai. Cac phuong an tra 15i la: chap nhan, tiiy theo<br />
hoan canh, hoac khong cha'p nhan.<br />
Bai viet sir dung so lieu Dieu tra Thanh nien va vi thanh nien Viet Nam<br />
Ian thii hai nam 2009 (SAVY2) va Dieu tra Gia dinh Viet Nam 2006 de<br />
phan tich su bien d6i thai do cua thanh thieu nien giua hai cuoc khao sat.<br />
Cac ket qua nghien cuii duoc trinh bay dudi 3 hinh thiic: phan tich mo ta,<br />
phan tich nhi bien va phan tich da bien. Ph^n mo ta duoc trinh bay thong<br />
qua cac bang tan xua't, cung ca'p thong tin ve quan niem, thai do ciia thanh<br />
thieu nien vdfi cac va'n de dat ra. Phan tich nhi bien xem xet moi quan he<br />
giiia timg dac trung nhan khau xa hoi cua thanh thieu nien: gidi tinh, do<br />
tuoi, trinh do hoc va'n, miic song va cac yeu to khac v6i thai do ciia ho.<br />
Cudi Cling, cac dac trung nhan khau xa hoi sii dung trong phan tich nhi<br />
bien dugfc dua vao mo hinh phan tich da bien de kiem nghiem anh hudng<br />
thuc su ciia m6i yeu to den thai do ciia thanh thieu nien trong mdi quan he<br />
vdi cac yeu to khac.<br />
1. Thai do chap nhan chung song khong dang ky ket hon (khong cUdi<br />
xin) tang len<br />
Phan Idn thanh thieu nien (81,7%) khong cha'p nhan viec nam nu chung<br />
song ma khong dang ky ket hon. Chi c6 3,6% thanh thieu nien cha'p nhan<br />
gia tri nay va 14,7% thanh thieu nien c6 the cha'p nhan tiiy theo hoan canh<br />
nha't dinh. Neu xep nhung ngudi chon phuong an "tuy theo hoan canh" vao<br />
nhom "chap nhan" thi cd khoang 1/5 thanh nien chap nhan viec nam nii<br />
chung sdng khong ket hdn/ khdng cudi xin (18,3%).<br />
Vi d SAVYl khdng tim hieu ve van de nay nen de danh gia ve xu<br />
<br />
Nguyfin Hflu Minh, Tran Thi Hong<br />
<br />
Bieu 1. Ty le chap nhan "nam nu chung song khong dang ky ket hon" chia<br />
theo do tuoi (so sanh hai cupc dieu tra)<br />
25<br />
<br />
21.2<br />
<br />
19.6<br />
<br />
20<br />
15<br />
<br />
•SAVY2<br />
<br />
10<br />
<br />
n£ITGD2006<br />
<br />
14-17<br />
<br />
18-21<br />
<br />
22-25<br />
<br />
hudng thay ddi thai do cha'p nhan chung song khdng dang ky ke't hdn,<br />
chiing tdi su dung sd lieu Dieu tra Gia dinh Viet Nam 2006 (mSu dai dien<br />
cac ho gia dinh toan qud'c) de so sanh'" Cd the tha'y xu hudng gia tang thai<br />
do cha'p nhan ddi vdi viec chung song khdng ke't hdn d ca ba nhdm tuoi<br />
(luu y la Dieu tra Gia dinh Viet Nam nghien ciiu nhdm vi thanh nien d do<br />
tuoi 15-17 trong khi d SAVY2 la 14-17). Sd lieu tCr Bieu 1 cho thay, trong<br />
khoang tiT nam 2006 de'n 2009, ty le cha'p nhan hien tuong nam nil chung<br />
sdng khdng ke't hdn trong thanh thie'u nien d cac nhdm tuoi khac nhau tang<br />
len tir 3 den 5 lln. Chang han, ty le cha'p nhan hien tuong nay ciia thanh<br />
nien 22-25 tuoi ciia Dieu tra Gia dinh Viet Nam 2006 la 5,1%, cua dieu<br />
tra SAVY2 la 19,6% (cao hon 3,8 Ian).<br />
Ve mat luat phap, nude ta da cd quy dinh chi tiet ve dang ky ket hdn<br />
(Nghi dinh ciia Chi'nh phii sd 77/2001/ND-CP ngay 22/10/2001); hudng<br />
dan thi hanh mot sd quy dinh chi tiet ve dang ky ket hdn theo Nghi dinh sd<br />
35/2000/QH 10 cua Qud'c hoi (Thdng tu ciia Bo Tu phap sd 72/2001/TTBTP ngay 28/6/2000); qui dinh ve xu phat hanh chinh trong ITnh vuc hdn<br />
nhan va gia dinh (Nghi dinh ciia Chinh phii sd 87/2001/ND-CP ngay<br />
21/11/2001). Theo quy dinh cua phap luat, "nam nu khdng dang ky ket hdn<br />
ma chung sdng vdi nhau nhu vo chong thi khdng duoc phap luat cdng nhan<br />
la va chong" (Dieu 11, Luat Hdn nhan va Gia dinh nam 2000).<br />
Tuy nhien, tren thuc te, trong nhiing nam gSn day, khdng ft nam nu<br />
thanh nien da lua chon each chung sdng ma khdng dang ky ke't hdn, dac<br />
biet d nhdm thanh nien cdng nhan, sinh vien. Hinh thiic chung sdng nay<br />
thudng khdng ben vung va ngudi chiu thiet thdi thudng la phu nu. Nhung<br />
nghien ciJu ve hdn nhan thuc te (tinh trang chung sdng khdng ket hdn)<br />
<br />
6<br />
<br />
Nghien ciiru Gia dinh va Gidi. Quyen 21, so 4, tr.3-14<br />
<br />
cQng chi ra rang khi hdn nhan thuc te'tan vo, quyen Icfi ciia ngudi vd hoac<br />
ngudi chong cd nhieu kha nang bi vi pham bdi ho khdng duoc luat phap<br />
bao ve. Ke't qua nghien ciiu ve thai do ciia thanh thie'u nien ddi vdi viec<br />
dang ky ket hdn cho thay mac dii dang ky ket hdn la quy dinh bat budc<br />
ddi vdi thanh nien budc vao ddi sdng hdn nhan, song khi cdn mot bo phan<br />
thanh thie'u nien cha'p nhan viec nam nil chung sdng khdng ke't hdn thi<br />
trong thuc te' nhieu kha nang quy dinh phap luat nay se bi vi pham.<br />
Nguyen nhan cd the la do su thieu hieu bie't ve Luat Hdn nhan va Gia dinh,<br />
thie'u nhan thiic ve nhimg hau qua ma viec chung sdng khdng ket hdn gay<br />
ra, nhiJng anh hudng cua Id'i sdng tu do phuong Tay,... Nhu vay, tang<br />
cudng truyen thdng ve Luat Hdn nhan va Gia dinh cung nhu ve nhCJng hau<br />
qua ciia chung sdng khdng ket hdn trong chucrng trinh giao due tien hdn<br />
nhan cho thanh thieu nien la rSt can thiet.<br />
Nam thanh thieu nien cd ty le cha'p nhan hien tuong "nam nii chung<br />
sdng khdng dang ky ke't hdn" cao hon nu (22% so vdi 14,7%). Ty le cha'p<br />
nhan hien tuong nay ciia thanh thie'u nien sinh sdng d thanh thi la 25,9%,<br />
cao hon 10 diem phan tram so vdi ty le cua sd sdng d ndng thdn. Thanh<br />
thieu nien dan toe Kinh/ Hoa cd ty le cha'p nhan viec nam nCr chung sdng<br />
khdng dang ky ke't hdn cao hon nhdm dan toe thieu sd (19,1% so vdi<br />
14%). Ve do tuoi, nhdm tuoi thanh nien (18 trd len) cd ty le cha'p nhan<br />
hien tuong nay nhieu hon nhdm tuoi vi thanh nien (14-17 tuoi). Ty le cha'p<br />
nhan viec nam nO chung sdng khdng ke't hdn ciia nhdm 14-17 tuoi la 16%,<br />
d nhdm 18-21 tudi la 21,2%, nhdm 22-25 tuoi la 19,6%.<br />
De lam id hon cac yeu to tac dong den thai do chap nhan hien tuong<br />
"nam nii chung sdng khdng dang ky ke't hdn/ khdng cudi xin", md hinh<br />
hoi qui da bie'n logistic vdi cac bien sd doc lap: gidi tinh, dan toe, do tudi,<br />
khu vuc sinh sdng, trinh do hoc van, miic do su dung Internet da duoc xay<br />
dung. Bie'n so phu thudc la: "Cd cha'p nhan hien tuong "nam nii chung<br />
sdng khdng dang ky ke't hdn" (1-cd; 0-khdng). Ke't qua cho tha'y ye'u td<br />
dan toe khdng anh hudng dang ke den thai do ciia thanh thieu nien ddi vdi<br />
hien tugfng nay. Trong khi dd, cac yeu td: gidi tinh, khu vuc sinh sdng, miic<br />
do su dung Internet cd anh hudng manh den thai do chap nhan viec chung<br />
sdng khdng dang ky ket hdn cua thanh thieu nien. Cu the, nhdm thanh<br />
thie'u nien la nam gidi, sinh sdng d thanh thi, cd sir dung Internet cd miic<br />
do cha'p nhan hien tucmg xa hoi nay cao hon nhdm nii gidi, nhdm sdng d<br />
ndng thdn va nhdm khdng sir dung Internet. Dp tudi cung cd anh hudng<br />
nha't dinh den thai do ciia thanh thie'u nien ve hien tuong nay. Mirc do<br />
nhirng ngudi tir 18 tudi trd len cha'p nhan "nam nir chung sdng khdng dang<br />
ky ke't hdn" cao hon so vdi nhdm vi thanh nien 14-17 tudi (xem Bang 1).<br />
<br />
Nguyin Hflu Minh, Tran Thi Hong<br />
<br />
Bang 1. Yeu td tac dong den thai dp chap nhan "nam nur chung<br />
sdng ma khdng dang ky ket Hon/ khong cudi xin" (SAVYl)<br />
Bie'n so doc lap<br />
Gidi tinh<br />
Nam<br />
NO<br />
Dan toe<br />
Kinh/ Hoa<br />
Dan toe TS<br />
Khu vuc sinh song<br />
Thanh thi<br />
Nong thon<br />
Nhom tuoi<br />
14-17<br />
18-21<br />
22-25<br />
Trinh do hoc van dat duoc<br />
Tieu hoc tr6 xuong<br />
Trung hoc co sd<br />
Trung hoc pho thong + Hoc ngh^<br />
Cao dang trd 16n<br />
Mure do sir dung internet<br />
KhSng sir dung<br />
Thap l=6gi&/tuSn<br />
Cao 7 gid/ tudn<br />
Tong<br />
<br />
Ty so chenh lech<br />
<br />
Soluong<br />
<br />
1,64***<br />
1<br />
<br />
4831<br />
4785<br />
<br />
1,16<br />
1<br />
<br />
7876<br />
1740<br />
<br />
1,53***<br />
1<br />
<br />
2173<br />
7443<br />
<br />
0,80**<br />
1,05<br />
1<br />
<br />
4686<br />
2795<br />
2135<br />
<br />
0,89<br />
0,54***<br />
0,77**<br />
1<br />
<br />
663<br />
3507<br />
4663<br />
783<br />
<br />
0,64***<br />
0,91<br />
1<br />
<br />
3903<br />
3340<br />
2373<br />
9616<br />
<br />
Miic y nghIa thong ke: *p
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
