intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thành lập bản đồ ngập lụt do nước biển dâng trong tình huống bão mạnh và siêu bão cho tỉnh Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

11
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Thành lập bản đồ ngập lụt do nước biển dâng trong tình huống bão mạnh và siêu bão cho tỉnh Nghệ An rình bày phương pháp và kết quả tính toán và xây dựng bản đồ ngập lụt cho tỉnh Nghệ An trong tình huống bão mạnh và siêu bão. Bản đồ ngập lụt và các bảng thống kê ngập lụt theo diện tích và độ sâu ngập được thiết lập cho từng kịch bản và chi tiết đến cấp xã.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thành lập bản đồ ngập lụt do nước biển dâng trong tình huống bão mạnh và siêu bão cho tỉnh Nghệ An

  1. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN: 978-604-82-1980-2 THÀNH LẬP BẢN ĐỒ NGẬP LỤT DO NƯỚC BIỂN DÂNG TRONG TÌNH HUỐNG BÃO MẠNH VÀ SIÊU BÃO CHO TỈNH NGHỆ AN Nghiêm Tiến Lam1, Vũ Thị Thu Thủy2, Bùi Thị Kim Khánh1, Đoàn Thị Giang1 1 Khoa Kỹ thuật biển, Trường Đại học Thủy lợi, email: lamnt@wru.vn 2 Khoa Công trình, Trường Đại học Thủy lợi 1. GIỚI THIỆU CHUNG các mô hình 1) và 2) xin xem trong Lam và nnk (2016). Báo cáo này chỉ trình bày về các mô Những năm gần đây, trong bối cảnh của hình 3) và 4) được kết hợp bằng mô hình MIKE biến đổi khí hậu toàn cầu, trên thế giới đã xảy FLOOD của Viện Thủy lực Đan Mạch (DHI). ra nhiều trận bão mạnh, siêu bão, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Một số trận bão mạnh và siêu bão có thể kể là bão Katrina đổ bộ vào Hoa Kỳ năm 2005, bão Nargis đổ bộ vào Myanmar năm 2008, bão Bopha đổ bộ vào Philippine năm 2012, siêu bão Haiyan năm 2013 tàn phá Philippinevà gây ra nước dâng cao tới 7m làm hơn 6.000 người chết. Nguy cơ siêu bão đi vào biển Đông và ảnh hưởng tới nước ta là rất lớn. Do vậy, việc xây dựng bản đồ ngập lụt do nước biển dâng trong tình huống bão mạnh, siêu bão làm cơ sở để các địa phương, bộ, ngành xây dựng và triển khai phương án ứng phó; cũng như phục vụ công Hình 1: Sơ đồ quá trình xây dựng bản đồ tác chỉ đạo, điều hành khi xảy ra tình huống ngập lụt bão mạnh, siêu bão là rất cần thiết và cấp bách. 2.1. Mô hình thủy lực hệ thống sông 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Cả - Lam Phương pháp tính toán và xây dựng bản đồ Mô hình thủy lực hệ thống sông Cả - Lam ngập lụt do bão mạnh và siêu bão chủ yếu được thiết lập sử dụng MIKE 11 HD dựa trên dựa trên các công cụ mô hình toán và hệ bộ số liệu mặt cắt đo năm 2002 và các số liệu thống thông tin địa lý (GIS) sử dụng các số lưu lượng tại các trạm Yên Thượng, Sơn liệu thực đo. Sơ đồ phương pháp tiếp cận của Diệm và Hòa Duyệt là điều kiện biên thượng nghiên cứu được thể hiện như trong Hình 1. lưu của mô hình. Biên dưới của mô hình là Hệ thống các mô hình toán được sử dụng bao kết quả mực nước tính toán từ mô hình nước gồm: 1) Mô hình trường khí áp và trường gió dâng do bão (Mô hình 2, xem Lam và nnk, trong bão; 2) Mô hình nước dâng do bão và 2016). Sơ đồ thủy lực, các biên và vị trí các thủy triều vùng ven biển tỉnh Nghệ An; 3) Mô trạm kiểm tra xem Hình 2. hình thủy lực hệ thống sông Cả - Lam; và 4) Mô hình đã được hiệu chỉnh cho giai đoạn Mô hình ngập lụt vùng ven biển Nghệ An. Về 01/08 – 30/11/2008 với các số liệu mực nước 573
  2. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN: 978-604-82-1980-2 thực đo tại các trạm Linh Cảm và Chợ Tràng Riêng mô hình ngập lụt vùng hạ du sông cho chỉ số Nash-Sutcliffe lần lượt là 0,87 và Lam được tích hợp với mô hình thủy lực hệ 0,91. Trong giai đoạn kiểm định mô hình từ thống sông trong MIKE FLOOD như Hình 4. 01/05 – 31/5/2009, các giá trị này lần lượt là Do hệ thống các đê biển, đê sông, đê cửa 0,81 và 0,87. Điều này cho thấy mô hình có sông và các đường bộ, đường sắt đóng vai trò thể sử dụng cho việc tính toán dòng chảy quan trọng ảnh hưởng đến quá trình lan trong hệ thống. truyền của dòng chảy nên các đối tượng này đã được mô phỏng bằng cả việc chia lưới và thiết lập công trình trong mô hình. Hình 4: Mô hình MIKE Flood tích hợp giữa MIKE 11 HD và MIKE 21 HD FM Hình 2: Miền tính toán và sơ đồ mô hình thủy lực hệ thống sông Cả - Lam 2.3. Các kịch bản tính toán và điều kiện biên 2.2. Mô hình 2 chiều ngập lụt ven biển Các kịch bản được phê duyệt cho việc xây Do đặc điểm của địa hình,mạng lưới sông dựng bản đồ ngập lụt bao gồm 5 kịch bản: suối, các khu vực thấp trũng ven sông và ven biển có độ cao từ 10 m trở xuống của tỉnh - Kịch bản 1: Bão cấp 16 + triều cường Nghệ An được xây dựng thành 3mô hình - Kịch bản 2: Bão cấp 15 + triều cường ngập lụt bao gồm: khu vực sông Hoàng Mai, - Kịch bản 3: Bão cấp 14 + triều cường khu vực sông Lạch Vạn, và vùng hạ du sông - Kịch bản 4: Bão cấp 13 + triều cường Lam (Hình 3). - Kịch bản 5: Bão cấp 13 + triều trung bình Trong các kịch bản tính toán, chỉ xem xét 01 trường hợp dòng chảy lũ ở thượng nguồn với tần suất xuất hiện P=50% do vậy điều kiện biên trên của mô hình là quá trình lũ Q50% ~ t tính toán dựa vào số liệu thực đo tại các trạm. Điều kiện biên dưới của mô hình được trích xuất từ kết quả của Mô hình 2) theo các kịch bản tính toán (xem Lam và nnk, 2016). 2.4. Thành lập bản đồ ngập lụt Từ kết quả tính toán ngập lụt bằng mô hình MIKE FLOOD, trường mực nước lớn nhất được trích xuất và chuyển đổi định dạng Hình 3: Miền tính toán của các mô hình sang phần mềm ArcGIS. Độ sâu ngập được ngập lụt ven biển xác định bằng cách lấy trường mực nước lớn 574
  3. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN: 978-604-82-1980-2 nhất trừ đi cao độ địa hình dưới dạng DEM Từ Kịch bản 1 đến Kịch bản 4, do mực với độ phân giải 10m được xây dựng từ bản nước biển dâng cao hơn cao trình đỉnh hệ đồ địa hình tỷ lệ 1:10.000 và 1:2.000 của khu thống đê điều hiện có nên nước tràn qua đê vực. Sau đó trường độ sâu ngập được chồng và gây ra ngập lụt hầu khắp các khu vực ven chập với các lớp bản đồ cơ sở và biên tập để biển Nghệ An. Một số khu vực bị ngập từ bờ trở thành bộ bản đồ ngập lụt và trích xuất biển cho đến Quốc lộ 1A như các huyện Diễn diện tích ngập theo các cấp độ ngập. Châu, Quỳnh Lưu và Thị xã Hoàng Mai. Đặc biệt trong Kịch bản 1 (bão cấp 16 kết 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU hợp triều cường), một số vị trí nước tràn qua Hình 5 minh họa cho bản đồ ngập lụt vùng một số đoạn Quốc lộ 1A vào sâu cách bờ ven biển Nghệ An theo Kịch bản 1. Các kết biển trên 10km. Phần lớn diện tích ngập sâu quả tính toán và bản đồ ngập lụt cho thấy: 2m – 3m, nhiều khu vực ven cửa sông ngập Trong Kịch bản 5 (bão cấp 13 kết hợp với từ 3m – 5m. triều trung bình), các khu vực ven biển được Ngoài kết quả bản đồ ngập lụt theo các kịch bảo vệ bởi đê biển, đê sông hoàn toàn không bản, các bảng thống kê diện tích ngập theo các bị ngập. Chỉ có một số khu vực không có đê cấp độ sâu ngập cũng được thống kê theo các bảo vệ hoặc bãi ngoài đê như xung quanh đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã. Cửa Lạch Vạn (thuộc các xã Diễn Kim, Diễn 4. KẾT LUẬN Bích, Diễn Ngọc, Diễn Thành, Diễn Thịnh của huyện Diễn Châu), Cửa Lò (Nghi Thủy, Báo cáo đã trình bày phương pháp và kết Nghi Tân, Nghi Thiết) và các xã Quỳnh quả tính toán và xây dựng bản đồ ngập lụt Thuận, Quỳnh Thọ (huyện Quỳnh Lưu) bị cho tỉnh Nghệ An trong tình huống bão mạnh ngập với độ sâu từ 1m – 2m. Cá biệt có chỗ và siêu bão. Bản đồ ngập lụt và các bảng ngập trên 2m như ở phía Bắc Cửa Lạch Vạn. thống kê ngập lụt theo diện tích và độ sâu ngập được thiết lập cho từng kịch bản và chi tiết đến cấp xã. Các kịch bản được phê duyệt mới chỉ tính đến 5 tổ hợp giữa bão và thủy triều. Các kịch bản khác như các tổ hợp lũ thượng nguồn, mưa nội đồng, vỡ đê … chưa được xem xét. Tuy nhiên, các bản đồ và kết quả tính toán ngập lụt vẫn có thể cung cấp một số cơ sở khoa học cho công tác phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai trong trường hợp xảy ra các tình huống bão mạnh và siêu bão. 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] DHI (2012), MIKE 21 FLOW MODEL FM: Hydrodynamic Module - User Guide [2] Nghiêm Tiến Lam (2016). Báo cáo “Xây dựng bản đồ ngập lụt do nước biển dâng trong tình huống bão mạnh, siêu bão các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh”. Hà Nội, 2016. [3] Nghiêm Tiến Lam, Vũ Thị Thu Thủy, Đoàn Thị Giang (2016). Tính toán nước dâng do bão mạnh và siêu bão ven biển tỉnh Nghệ Hình 5: Bản đồ ngập lụt theo Kịch bản 1 An. Hội nghị KHTN ĐH Thủy lợi 2016. 575
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1