zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Kinh tế - Thương mại

Thành lập và nâng cao hiệu quả Quỹ Bảo hiểm Xã hội độc lập với ngân sách nhà nước - 3

Chia sẻ: Tt Cao | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Báo xấu

71
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc thành lập theo cách tiếp cận thứ hai và thứ ba đối với Việt nam trong điều kiện hiện nay dường như không thích hợp vì như thế sẽ đẫn tới tình trạng quá phân tán nguồn đóng góp của các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội ( theo cách tiếp cận thứ hai chúng ta phải thành lập ra 5 quỹ BHXH tương ứng với 5 chế độ BHXH hiện hành và theo cách tiếp cận thứ ba thì ít nhất cũng phải thành lập ra không dưới 5 quỹ BHXH). Trong điều kiện hiện...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thành lập và nâng cao hiệu quả Quỹ Bảo hiểm Xã hội độc lập với ngân sách nhà nước - 3

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com ở Việt nam, nên chăng chúng ta cũng thành lập ra các quỹ BHXH thành phần và thành lập theo cách n ào là tốt nhất. Việc thành lập theo cách tiếp cận thứ hai và th ứ ba đối với Việt nam trong điều kiện hiện nay dường như không thích h ợp vì như th ế sẽ đẫn tới tình trạng quá phân tán nguồn đóng góp của các đối tượng tham gia bảo hiểm x• hội ( theo cách tiếp cận thứ hai chúng ta phải thành lập ra 5 quỹ BHXH tương ứng với 5 chế độ BHXH hiện hành và theo cách tiếp cận thứ ba thì ít nhất cũng phải thành lập ra không dưới 5 quỹ BHXH). Trong điều kiện hiện nay, chúng ta nên thành lập ra các quỹ BHXH thành phần theo cách tiếp cận thứ nhất là h ợp lý h ơn cả và những lý do sẽ được trình bày ở phần sau. 3. Tạo nguồn a, Đối tượng tham gia và đóng góp. Nh ững câu hỏi cơ b ản nhất liên quan đ ến tài chính BHXH là: Ai đóng góp, đóng góp bao nhiêu và dựa trên cơ sở nào. Nói chung, các nguồn kinh phí của một hệ thống BHXH có th ể liệt kê như sau: Sự tham gia của Nhà nư ớc, sự tham gia của chính quyền các cấp ( chính quyền tỉnh và địa phương ); những khoản thuế đã đ ược nhắm trước hoặc phân bổ cho BHXH; Đóng góp của người tham gia bảo hiểm xã hội, của chủ sử dụng lao động; Thu nhập từ đầu tư và các kho ản thu nhập khác. Trong đó nguồn thu nhập chủ yếu của quỹ BHXH là từ sự đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động và nhà nước. Thông thường, để đảm bảo nguyên tắc có đóng có hưởng, tất cả những người lao động tham gia BHXH đ ều có nghĩa vụ đ óng góp b ảo hiểm xã h ội, tuy nhiên việc xác định đối tượng tham gia ở mỗi quốc gia có khác nhau. Ban đầu, chương trình BHXH không có xu hướng bảo hiểm cho những người tự tạo việc làm, lao động nông nghiệp, người thất 21
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com nghiệp và người chưa có việc làm. BHXH cũng không bảo hiểm cho những người làm việc bán thời gian và lao động trong các doanh nghiệp nhỏ. ở khu vực Châu á- Thái bình dương, các quốc gia cô ng nghiệp (ôxtraylia, Hồng Kông, Nh ật bản và Niu Di Lân) và các nước cộng hoà thuộc Liên xô (cũ) đang m ở rộng sự bao phủ hệ thống an to àn xã hội đ ến toàn bộ dân chúng một cách toàn diện hơn. Trong khi đó, các nước còn lại chủ yếu tập trung các hệ thống của họ vào khu vực sử dụng lao động một cách chính quy tại các trung tâm đô th ị trong khi làm ngơ một bộ phận đáng kể dân chúng đang nằm ngoài sự bảo trợ. Nguyên nhân của sự bỏ qua này là do sự khó khăn về mặt hành chính trong việc thúc đ ẩy sự mở rộng bắt buộc của họ cũng như không có khả năng về tài chính của các doanh nghiệp nhỏ để đóng góp vào hệ thống này. ở Giooc Đan Ni, th ậm chí những trư ờng hợp ban đầu được tham gia hệ thống an toàn xã hội nhưng sau đó lại bị bỏ qua như trường hợp của các nông dân, ngư d ân, người tự lao động ( làm tư ). ở các nước khác, một số nằm ngoài ã được cho phép tham gia vào chương trình trên cơ sở tự nguyện. b, Phương th ức đóng góp Đóng góp theo mức cố định: Đối tượng tham gia đóng một mức cố đ ịnh không phụ thuộc vào mức thu nhập của họ, mặc d ù vậy vẫn có có thể có những tỷ lệ đ óng góp khác nhau ( ví dụ tỷ lệ đ óng góp của người trẻ khác với của người già, của nam khác với nữ...) nhưng trong ph ạm vi một nhóm người thì mức đóng góp sẽ nh ư nhau và không gắn với thu nhập của họ và kh i đó mức hư ởng cũng sẽ là một khoản được ấn đ ịnh trước. Đóng góp gắn với thu nhập: Theo phương th ức này, m ức đó ng góp sẽ gắn với thu nhập của từng cá nhân và đ ược ấn định bằng cách sử dụng cách tính phần trăm đơn giản so với thu nhập, khi hưởng trợ cấp 22
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com thì mức trợ cấp cũng được căn cứ vào m ức thu nhập khi còn làm việc của người lao động. Phương thức này được áp dụng phổ biến nhất trên thế giới. Đóng góp theo nhóm tiền công: Trong từng nhóm tiền công có các mức tiền công và đối với mỗi mức tiền công sẽ có một mức đóng góp tương ứng theo mức độ luỹ tiến. Nhóm tiền công cũng có thể được sử dụng như là một công cụ thúc đẩy việc phân phối lại nguồn quỹ giữa các th ành viên. Đóng góp theo tỷ lệ đặc biệt: Một số nước dựa vào mức đóng góp theo một tỷ lệ đặc biệt d ựa vào sự khác biệt giữa các công việc của người lao động. Chẳng hạn trong chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, tỷ lệ đóng góp thay đổi tuỳ theo ngành công nghiệp và m ức độ rủi ro của mỗi ngành nghề. c, Xác đ ịnh mức đóng góp. Nói chung, xác định mức đóng góp BHXH d ựa trên một cơ ch ế tài chính là cân đối giữa thu và chi. Có thể xác định mức đóng góp và, trên cơ sở đó xác định mức hưởng hoặc cũng có thể xác định mức hưởng trước rồi xác đ ịnh mức đóng góp. Cho dù thực hiện theo cách nào thì vẫn phải đảm bảo sự cân đối giữa tổng số tiền h ình thành qu ỹvà tổng số tiền được chi ra từ quỹ. Hệ thống “ trợ cấp xác đ ịnh ” và hệ thống “ đóng góp xác định ”: - Hệ thống “ đóng góp xác định ”: Hệ thống này xác định người lao động nên giành bao nhiêu tiền cho tuổi già của m ình chứ không phải là họ sẽ xứng đáng được nhận trợ cấp là bao nhiêu. Ưu điểm của hệ thống này là nó không phải chịu bất cứ sự mất cân bằng n ào về tài chính và không bao giờ phải tăng m ức đóng góp lên cả. Nhưng như ợc điểm của nó là do có rất nhiều rủi ro nên một số hoặc tất cả mọi người lao động có thể bị chấm dứt được nhận trợ cấp tuổi già, mức trợ cấp n ày thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu đã đặt ra. 23
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com - Hệ thống “ trợ cấp xác đ ịnh ”: Ưu điểm chính của hệ thống này là nó cho phép người lao động được bảo đ ảm về tài chính ở mức độ cao hơn ở tuổi già, tuy nhiên nhược đ iểm của hệ thống n ày là đô i lúc gặp phải rắc rối về tài chính mà vấn đề này cần thiết phải tăng mức đóng góp và hoặc giảm mức trợ cấp. Quốc gia nào áp dụng ?. Hệ thống bảo hiểm xã hội mà có chế độ tuổi già ở hầu hết các nước (trong đó có Việt Nam) là hệ thống bảo hiểm chế độ trợ cấp xác định. Trong khi đó hệ thống tiết kiệm hưu trí b ắt buộc ở Chile và Qu ỹ dự trữ quốc gia ở các nước Malayxia và Singapore lại là những ví dụ đ iển hình về hệ thống bảo hiểm có mức đóng góp xác định. Nhiệm vụ của những người chịu trách nhiệm thực hiện là phải xác đ ịnh được chính xác những khoản chi phí chính đáng trong tương lai sẽ chi ra từ quỹ nhưng điều đó dư ờng như không thể bởi những thay đổi không tiên đoán trước được sẽ xảy ra. Do những ước tính là không thể thực hiện được nên khi xác định mức đóng góp người ta phải xác đ ịnh thêm một lượng đủ để dự trữ cho các sự cố phát sinh làm tăng thêm các chi phí trong tương lai. Hơn nữa, việc xác đ ịnh mức trợ cấp lại không ho àn toàn mang tính k ỹ thuật mà còn liên quan đến nhiều vấn đề kinh tế xã hội ( nghĩa là việc xác định mối quan hệ giữa đóng và hưởng chỉ mang tính chất tương đối ). Khi xác định mức đ óng góp BHXH phải đảm bảo nguyên tắc: Phải cân bằng Thu - Chi. - Lấy số đông bù số ít. - Có dự phòng. - Khoản tiền đóng góp của những người tham gia BHXH cho quỹ BHXH được gọi là phí BHXH : Ptp = Ptt + Phc + Pdp 24
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Trong đó : Ptp: phí toàn phần. Ptt: phí thuần tuý. Phc: chi phí hành chính. Pdp: ph ần an toàn. Phí thuần tuý được dùng để chi trả trợ cấp các chế độ BHXH và đó là phần mà những người lao động tham gia BHXH sẽ được nhận khi họ có đủ các điều kiện hưởng trợ cấp. Đây là phần chiếm tỷ trọng lớn nhất trong quỹ BHXH việc xác định phí thuần tuý liên quan trực tiếp đ ến mức trợ cấp BHXH. Thông thường, mức trợ cấp càng cao thì phí thuần tuý cũng đ ược tăng lên và ngược lại, tuy nhiên điều này cũng không phải luôn đúng khi số lượng những đóng góp vào qu ỹ là lớn và chỉ có số ít những người hưởng trợ cấp. Chi phí hành chính được dùng đ ể trang trải cho các hoạt động sự nghiệp. Những người thực hiện BHXH suy cho cùng họ không thể uống nước lã mà sống ( thậm chí nước lã cũng mất tiền ) và thêm vào đó là các khoản chi phí để xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng... Nguồn tài chính tài trợ cho các chi phí này là từ quỹ BHXH. Chi phí hành chính bị ảnh hưởng bởi cả thời gian thành lập và độ lớn của tổ chức BHXH. Các tổ chức BHXH m ới thành lập thường có chi phí h ành chính cao hơn bởi những hệ thống n ày còn đang trong giai đoạn học hỏi đ ể hoạt động có hiệu quả. Những hệ thống BHXH nhỏ có chi phí hành chính cao hơn gắn với mức đóng góp bởi vì những hệ thống n ày không thể thực hiện lợi thế của tiết kiệm do mở rộng quy mô do những chức năng hành chính được chuyên môn hoá cao h ơn và khả năng dàn trải chi phí cố định đối với chi phí hành chính ra cho nhiều người tham gia. Phần an toàn được thiết lập đ ể đối phó với những biến cố xảy ra trong tương lai và được dùng tới khi mức trợ cấp vượt quá so với dự tính. 25
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Bảng 01: Mức đóng góp BHXH của một số nước trên th ế giới. Tên nước Chính phủ Tỷ lệ đó ng góp của NLĐ so với tiền lương (%) Tỷ lệ đ óng góp của NSDLĐ so với quỹ lương (%) CHLB Đức Bù thiếu 14,8 .. 18,8 16,3 ..22,6 Bù thiếu CH Pháp 11,82 19,68 Bù thiếu Indonexia 3,0 6,5 Bù thiếu Philippin 2,85 .. 9,25 6,85 .. 8,05 Chi toàn bộ chế độ ốm đ au, thai sản Malaixia 9,5 12,75 Nguồn: BHXH ở một số nước trên thế giới. 4. Sử dụng nguồn a, Điều kiện hư ởng trợ cấp Nh ư đã nêu, không ph ải tất cả những người tham gia đều được nhận trợ cấp và không phải ai cũng nhận được một khoản trợ cấp như nhau mà chỉ khi họ thực sự bị mất hay giảm thu nhập. Nghĩa là họ gặp phải các rủi ro trong quá trình lao động và trong cuộc sống. Các rủi ro này có thể là: - Theo nguyên nhân: + Những rủi ro thể chất: Làm giảm hoặc mất thu nhập từ nghề nghiệp do những nguyên nhân nghề ngiệp như bị tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp hoặc không do nguyên nhân nghề nghiệp như ốm đau, sinh đẻ, tuổi già... làm cho sức lao động của đối tượng bị giảm sút hoặc mất hẳn. + Rủi ro kinh tế: Loại rủi ro n ày cũng làm giảm hoặc mất thu nhập do sức lao động không được sử dụng. Đó là trường hợp thất nghiệp. + Làm giảm mức sống vì nh ững chi tiết bất thường: Đây là loại rủi ro liên quan đ ến sử dụng thu nhập. Thu nhập của người lao đ ộng trong các trư ờng hợp này không phải do 26
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com giảm hay mất đi mà do ph ải sử dụng thu nhập để chi cho các khoản chi bất thư ờng như chi phí thuốc men, chữa bệnh hoặc các đ ảm phụ gia đ ình. - Theo h ậu quả: Về biểu hiện, có nhiều loại rủi ro khác nhau nhưng đ ều có hậu quả là đe do ạ sự an to àn về kinh tế củ a người lao động cũng như gia đ ình họ. Những rủi ro này cũng bao gồm cả rủi ro về thể chất và rủi ro về kinh tế. Tuy nhiên, không phải tất cả những rủi ro nêu trên đều thuộc đ ối tượng của BHXH (chẳng hạn như tai nạn chiến tranh,...). Ngay cả những rủi ro đư ợc gọi là đối tượng của BHXH không phải lúc nào cũng được bảo hộ, được đền bù. Trong lịch sử phát triển của mình, ban đ ầu các trường hợp đ ược BHXH là những rủi ro liên quan đ ến quá trình lao động của ngư ời làm công ăn lương như ốm đau, tai n ạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Dần dần ý niệm về Bảo hiểm xã hội hiểm xã hội được mở rộng n ên các trường hợp đ ược BHXH cũng được mở rộng dần cả trong và ngoài quá trình lao động . Ngoài những quy định về rủi ro, còn có các quy đ ịnh về tuổi đ ời và thời gian tham gia BHXH. Quy định về tuổi đời nhằm xác lập mức chi trả trợ cấp, quy định về thời gian tham gia nhằm xác lập mức độ dóng góp. Hai điều kiện n ày là m ột trong những biện pháp cân đối thu chi của BHXH và thực hiện nguyên tắc có đóng có hưởng, đóng ít hưởng ít, đóng nhiều hưởng nhiều. Một vài ví dụ : Với chế độ ốm đau: Thời gian đóng BHXH trư ớc khi được hư ởng trợ cấp ốm đ au ở Mianma quy đ ịnh là 6 tháng, iran là 3 tháng... Với chế độ thai sản: Thời gian đóng BHXH trước khi được hưởng trợ cấp thai sản đối với Mianma là 26 tuần, Đài loan: 10 tháng, ấn độ: 18 tuần... 27
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Với chế độ hưu trí: Thời gian tham gia đóng BHXH trước khi nghỉ hưu ở các n ước thường là 60 cho nam và 55 cho n ữ ( một số nước có quy định khác: ôxtrâylia: 65 cho nam, 60 cho nữ; Sri lanka: 55 cho nam và 50 cho nữ ). Thời gian tham gia BHXH trước khi hưởng chế độ hưu trí thường là từ 20 đến 30 năm. b, Xác đ ịnh mức trợ cấp Theo quan điểm của BHXH, mức trợ cấp phải thấp hơn mức tiền lương lúc đang đi làm, nhưng phải đ ảm bảo mức sống tối thiểu. Nhưng mức trợ cấp là bao nhiêu ?. chúng ta biết rằng mục đích của BHXH là bù đắp lại một phần thu nhập đã bị mất và góp ph ần ổn định cuộc sống cho người lao động. Do đó, để xác đ ịnh mức trợ cấp người ta dựa vào: Mức giảm hoặc mất thu nhập do giảm hoặc mất khả năng lao động. Khi những rủi ro xảy ra, mức độ suy giảm khả năng lao động khác nhau dẫn tới việc giảm thu nhập khác nhau. Do đó, mức trợ cấp BHXH phải căn cứ vào mức suy giảm thu nhập để có thể bù đắp một cách hợp lý. Tuy nhiên đối với cả một tập hợp người lao động với những mức độ suy giảm khả năng lao động khác nhau và do đó mức suy giảm thu nhập khác nhau thì cần phải tính toán những “ thiếu hụt có tính xã hội ” chung, có khả năng đại diện cho mọi ngư ời lao động trong các trư ờng hợp cụ thể. Nh ững chi phí cần thiết để đảm bảo cuộc sống tối thiểu của người lao động: Đó là các kho ản chi phí đ ể đ áp ứng những nhu cầu tối thiểu như : nhu cầu ăn, ở, mặc, đ i lại, nhu cầu chữa bệnh, nhu cầu học tập... Đây là những khoản chi phí cần thiết khách quan và phải tuỳ thuộc vào kh ả n ăn g của nền kinh tế quốc dân cũng như khả năng tài chính của cơ quan BHXH mà có thể xác đ ịnh những chi phí cần thiết đó , đáp ứng mức độ nhất định nhu cầu đò i hỏi. Mức và thời gian đóng BHXH: Mối liên hệ giữa mức đóng và mức hưởng liên quan chặt chẽ với nhau, và mặc d ù nh ững chi phí như đã nêu trên là khách quan và chính đáng 28
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com nhưng khả năng đáp ứng nhu cầu đó lại phụ thuộc rất nhiều vào lượng vất chất (tiền) của qu ỹ BHXH. Quỹ này lại đư ợc tạo ra từ sự đóng góp của các đối tượng tham gia. Để thực hiện sự tương đương giữa đóng và hưởng BHXH, các mức trợ cấp và th ời hạn hưởng trợ cấp phải căn cứ vào mức và thời gian đóng phí BHXH của người lao động và, về nguyên tắc, ai đóng cao h ơn và lâu hơn sẽ được hưởng mức trợ cấp cao h ơn và dài hơn. Theo công ước 102 của ILO: khoản trợ cấp BHXH cho thai sản không thể thấp hơn 2/3 thu nhập trước khi sinh và khuyến cáo các nư ớc nên tăng mức trợ cấp thai sản bằng 100% mức thu nhập trư ớc khi sinh; Mức hưởng trợ cấp ốm đ au bằng 45% mức lương (tuy nhiên đa số các nước quy đ ịnh trợ cấp ốm đ au bằng 50-70% m ức lương ) ; Và với chế độ hưu trí, mức hưởng trợ cấp thường là 70-80% mức tiền lương bình quân của một số năm trư ớc khi nghỉ hưu. c, Phương thức chi trả trợ cấp BHXH Nói chung các tổ chức bảo hiểm xã hội thực hiện chi trả trợ cấp thông qua một mạng lưới chi trả do mình thành lập ra hoặc là ký kết hợp đồng với các cơ sở làm đ ại lý chi trả, việc thực hiện chi trả th ường được tiến h ành theo tháng, tuần... một cách đ ịnh kỳ. Cơ quan quản lý BHXH và Vụ Phúc lợi xã hội New Zrealand đã xắp xếp việc thanh toán chi trả trợ cấp theo từng giai đoạn ( tháng, tuần ) để giảm bớt khối lượng công việc phát sinh trong quá trình tiến h ành thanh toán theo đòi hỏi của khách hàng. ở Nam phi, hơn 400.000 người về hưu nh ận trợ cấp chế độ thông qua máy rút tiền tự động của ngân hàng hay ở ireland, Cục Các Vấn đề Xã Hội, Cộng đồng và gia đ ình ( DSCFA ) đã hợp đ ồng chi trả trợ cấp ngắn hạn với ngành Bưu điện (với mạng lư ới 2000 trạm bưu điện địa phương). 5. Cơ quan tổ chức thực hiện. 29

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1236 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.