Thế kỷ Thái Bình Dương của Mỹ

THÕ Kû TH¸I B×NH D¦¥NG CñA Mü<br /> <br /> Hillary Clinton. America's Pacific Century. Foreign<br /> Policy. November, 2011.<br /> http://www.foreignpolicy.com/articles/2011/10/11/america<br /> s_pacific_century?page=full<br /> ViÖt Th«ng<br /> dÞch<br /> <br /> <br /> K hi cuéc chiÕn tranh ë Iraq l¾ng<br /> xuèng vµ Mü b¾t ®Çu rót c¸c lùc<br /> l−îng cña m×nh khái Afghanistan, n−íc<br /> d©n sè thÕ giíi, bao gåm nhiÒu trong sè<br /> nh÷ng ®Çu tµu then chèt cña nÒn kinh<br /> tÕ toµn cÇu, còng nh− c¸c n−íc x¶ khÝ<br /> Mü ®øng ë mét vÞ trÝ trô cét. Trong 10 th¶i lín nhÊt g©y hiÖu øng nhµ kÝnh.<br /> n¨m qua, n−íc Mü ®· dµnh c¸c nguån §©y lµ n¬i cã mét sè ®ång minh then<br /> tµi lùc lín cho hai chiÕn tr−êng ®ã. chèt cña Mü vµ c¸c n−íc lín quan träng<br /> Trong 10 n¨m tíi, n−íc Mü cÇn kh«n ®ang næi lªn nh− Trung Quèc, Ên §é vµ<br /> ngoan vµ cã ph−¬ng ph¸p vÒ viÖc ®Çu t− Indonesia.<br /> thêi gian vµ n¨ng lùc vµo ®©u, v× vËy Trong giai ®o¹n mµ khu vùc ch©u ¸<br /> n−íc Mü tù ®Æt m×nh vµo vÞ trÝ tèt nhÊt – Th¸i B×nh D−¬ng ®ang x©y dùng mét<br /> ®Ó duy tr× vai trß l·nh ®¹o, ®¶m b¶o nÒn an ninh còng nh− c¬ cÊu kinh tÕ<br /> nh÷ng lîi Ých vµ thóc ®Èy nh÷ng gi¸ trÞ hoµn thiÖn h¬n nh»m hç trî cho ph¸t<br /> Mü. Mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan triÓn æn ®Þnh vµ thÞnh v−îng th× nh÷ng<br /> träng nhÊt cña nghÖ thuËt ®iÒu hµnh cam kÕt cña n−íc Mü l¹i cµng cã ý nghÜa<br /> ®Êt n−íc trong thËp kû tíi v× thÕ sÏ g¾n hÖ träng. §iÒu nµy sÏ gióp cñng cè cÊu<br /> chÆt vµo sù gia t¨ng ®Çu t− ®¸ng kÓ – vÒ tróc mong ®îi ®ã vµ b¶o ®¶m ®em l¹i<br /> ngo¹i giao, kinh tÕ, chiÕn l−îc, vµ c¸c nh÷ng thµnh qu¶ tõ nh÷ng nç lùc l·nh<br /> lÜnh vùc kh¸c – ë khu vùc ch©u ¸ – Th¸i ®¹o liªn tôc cña Mü trong thÕ kû XXI.<br /> B×nh D−¬ng. Còng t−¬ng tù nh− c¸c cam kÕt cña<br /> Ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng ®· trë n−íc Mü sau ThÕ chiÕn II ®· gióp thiÕt<br /> thµnh n¬i dÉn d¾t chñ yÕu c¸c ho¹t lËp nªn nh÷ng m¹ng l−íi c¸c thÓ chÕ vµ<br /> ®éng chÝnh trÞ toµn cÇu. Tr¶i dµi tõ tiÓu c¸c mèi t−¬ng t¸c toµn diÖn v−ît §¹i<br /> lôc ®Þa Ên §é cho ®Õn bê biÓn phÝa t©y T©y D−¬ng, bÒn v÷ng víi thêi gian vµ râ<br /> ch©u Mü, khu vùc nµy kÐo dµi qua hai rµng lµ ®· ®em l¹i lîi Ých gÊp nhiÒu lÇn<br /> ®¹i d−¬ng – Th¸i B×nh D−¬ng vµ Ên §é chi phÝ bá ra. Vµ chóng ta sÏ tiÕp tôc<br /> D−¬ng –n¬i mµ tÇm quan träng cña c¸c hµnh ®éng nh− vËy. §· ®Õn lóc chóng<br /> tuyÕn hµng h¶i quèc tÕ còng nh− c¸c gi¸ ta thùc hiÖn nh÷ng ®Çu t− t−¬ng tù víi<br /> trÞ chiÕn l−îc kh¸c ngµy mét gia t¨ng. t− c¸ch lµ mét c−êng quèc Th¸i B×nh<br /> Khu vùc nµy tù hµo chiÕm gÇn mét nöa D−¬ng, mét tiÕn tr×nh chiÕn l−îc ®−îc<br /> 46 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2012<br /> <br /> Tæng thèng Barack Obama v¹ch ra ngay tr¶ lêi lµ: chóng ta cã thÓ, vµ chóng ta<br /> tõ khëi ®Çu chÝnh quyÒn cña «ng vµ ®· sÏ lµm nh− thÕ.<br /> ®¹t ®−îc kÕt qu¶ cã lîi. Khai th¸c sù t¨ng tr−ëng vµ n¨ng<br /> ®éng cña ch©u ¸ lµ träng t©m ®èi víi<br /> Víi viÖc Iraq vµ Afghanistan vÉn ë<br /> nh÷ng lîi Ých kinh tÕ vµ chiÕn l−îc cña<br /> trong thêi kú qu¸ ®é vµ nh÷ng th¸ch<br /> Mü vµ lµ mét −u tiªn then chèt ®èi víi<br /> thøc kinh tÕ nghiªm träng trong n−íc,<br /> Tæng thèng Obama. C¸c thÞ tr−êng më<br /> ®· cã nh÷ng ng−êi trong chÝnh giíi Mü<br /> cöa ë ch©u ¸ t¹o cho Mü nh÷ng c¬ héi<br /> kªu gäi chóng t«i h·y thu dän vÒ nhµ.<br /> ch−a tõng cã ®Ó ®Çu t−, bu«n b¸n, vµ<br /> Hä t×m kiÕm sù gi¶m bít vai trß tham<br /> tiÕp cËn c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Sù phôc<br /> dù cña n−íc Mü trªn tr−êng quèc tÕ ®Ó<br /> håi kinh tÕ cña n−íc Mü ë trong n−íc sÏ<br /> dån søc gi¶i quyÕt −u tiªn c¸c vÊn ®Ò<br /> phô thuéc vµo xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng<br /> trong n−íc. Nh÷ng ý kiÕn vËn ®éng kiÓu<br /> cña c¸c c«ng ty Mü khai th¸c c¬ së tiªu<br /> nµy còng dÔ hiÓu, tuy nhiªn l¹i sai lÇm<br /> dïng réng lín vµ ®ang gia t¨ng cña<br /> bëi lÏ chÝnh nh÷ng ai nãi r»ng n−íc Mü<br /> ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng ®ang ngµy<br /> kh«ng thÓ tham dù thªm n÷a vµo ®êi<br /> cµng mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi sù<br /> sèng quèc tÕ l¹i ph¶i ®èi mÆt víi ®iÒu<br /> tiÕn bé toµn cÇu, dï lµ th«ng qua viÖc<br /> ng−îc l¹i - ®ã lµ dï cã muèn th× chóng<br /> b¶o vÖ tù do hµng h¶i ë BiÓn Nam<br /> ta còng kh«ng thÓ nµo lïi l¹i ®−îc. Tõ<br /> Trung Hoa (BiÓn §«ng – ND) , chèng l¹i<br /> viÖc më cöa c¸c thÞ tr−êng míi cho c¸c<br /> nh÷ng nç lùc phæ biÕn vò khÝ h¹t nh©n<br /> doanh nghiÖp Mü ®Õn kiÒm chÕ phæ biÕn<br /> cña B¾c TriÒu Tiªn, hay ®¶m b¶o sù<br /> vò khÝ h¹t nh©n cho ®Õn viÖc gi÷ cho c¸c<br /> c«ng khai minh b¹ch trong c¸c ho¹t<br /> tuyÕn ®−êng biÓn tù do ®Ó ho¹t ®éng<br /> ®éng qu©n sù cña mét sè quèc gia trong<br /> th−¬ng m¹i vµ hµng h¶i, viÖc lµm cña<br /> khu vùc.<br /> chóng ta ë n−íc ngoµi n¾m gi÷ ch×a<br /> kho¸ cho sù thÞnh v−îng vµ an ninh Bëi lÏ ch©u ¸ rÊt quan träng ®èi víi<br /> trong chÝnh n−íc Mü. Trong h¬n 6 thËp t−¬ng lai cña Mü nªn mét n−íc Mü can<br /> kû, Mü ®· c−ìng l¹i lùc hÊp dÉn cña c¸c dù còng sÏ cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi<br /> cuéc tranh luËn “h·y quay vÒ n−íc” nµy t−¬ng lai cña ch©u ¸. H¬n bao giê hÕt<br /> vµ lo¹i logic ¸m chØ viÖc ®−îc thua trong lÞch sö hiÖn ®¹i, khu vùc nµy<br /> ngang b»ng cña nh÷ng lËp luËn nµy. mong muèn n−íc Mü cïng l·nh ®¹o vµ<br /> N−íc Mü ph¶i tiÕp tôc lµm nh− vËy nh− tham gia vµo viÖc kinh doanh. Chóng ta<br /> ®· tõng lµm trong qu¸ khø. lµ c−êng quèc duy nhÊt cã mét m¹ng<br /> l−íi c¸c ®ång minh m¹nh mÏ trong khu<br /> Bªn ngoµi biªn giíi cña n−íc Mü, vùc, l¹i kh«ng hÒ cã tham väng lÊn<br /> ng−êi ta còng ®ang ph©n v©n vÒ nh÷ng chiÕm l·nh thæ, l·nh h¶i. Cïng víi c¸c<br /> ý ®Þnh cña chóng ta – sù s½n sµng can ®ång minh cña m×nh, n−íc Mü ®· nhËn<br /> dù vµ l·nh ®¹o. ë ch©u ¸, ng−êi d©n tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o an ninh khu vùc<br /> ph©n v©n kh«ng biÕt n−íc Mü cã thùc sù trong nhiÒu thËp kû – tuÇn tra c¸c<br /> ë l¹i ®ã hay kh«ng, hay lµ n−íc Mü cã tuyÕn ®−êng biÓn ch©u ¸ vµ duy tr× sù<br /> thÓ bÞ xao l·ng bëi nh÷ng sù kiÖn ë n¬i æn ®Þnh – vµ ®iÒu ®ã ®· gãp phÇn t¹o<br /> kh¸c, liÖu n−íc Mü cã thÓ ®−a ra – vµ ®iÒu kiÖn cho sù t¨ng tr−ëng. N−íc Mü<br /> gi÷ v÷ng – nh÷ng cam kÕt kinh tÕ vµ ®· gióp ®ì héi nhËp hµng tØ ng−êi trong<br /> chiÕn l−îc ®¸ng tin cËy hay kh«ng, vµ kh¾p khu vùc vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu<br /> liÖu n−íc Mü cã thÓ hç trî nh÷ng cam b»ng c¸ch thóc ®Èy hiÖu qu¶ kinh tÕ,<br /> kÕt ®ã b»ng hµnh ®éng hay kh«ng. C©u trao quyÒn x· héi vµ c¸c mèi quan hÖ<br /> ThÕ kû Th¸i B×nh D−¬ng cña Mü 47<br /> <br /> lín h¬n gi÷a ng−êi d©n víi ng−êi d©n. hai ®¶ng ®Òu tham dù vµo nh÷ng vÊn ®Ò<br /> N−íc Mü lµ mét ®èi t¸c th−¬ng m¹i vµ cña khu vùc nµy. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i<br /> ®Çu t− lín, mét nguån t¹o ra sù ®æi míi cã sù thùc thi th«ng minh chiÕn l−îc<br /> cã lîi cho ng−êi lao ®éng vµ c¸c doanh khu vùc ®· ®−îc v¹ch ra nh»m ®¸p øng<br /> nghiÖp ë c¶ hai bê Th¸i B×nh D−¬ng, lµ c¸c lùa chän toµn cÇu cña Mü.<br /> n¬i häc tËp cña 350.000 sinh viªn ch©u ChiÕn l−îc khu vùc ®ã ra sao?<br /> ¸ mçi n¨m, lµ qu¸n qu©n cña thÞ tr−êng Tr−íc hÕt, chiÕn l−îc ®ã ®ßi hái mét cam<br /> më, vµ lµ mét quèc gia ñng hé c¸c quyÒn kÕt bÒn v÷ng cho c¸i mµ t«i gäi lµ chÝnh<br /> phæ biÕn cña con ng−êi. s¸ch ngo¹i giao “dµn trËn tr−íc”. §iÒu<br /> Tæng thèng Obama ®· chØ ®¹o kÕt ®ã cã nghÜa lµ tiÕp tôc ph¸i toµn bé lùc<br /> nèi toµn bé ChÝnh phñ Mü ®Ó thùc hiÖn l−îng thuéc mäi cÊp ®é ngo¹i giao cña<br /> c¸c nç lùc bÒn bØ vµ ®a diÖn nh»m bao n−íc Mü – bao gåm c¸c quan chøc cÊp<br /> qu¸t hÕt vai trß kh«ng ai thay thÕ ®−îc cao nhÊt, c¸c chuyªn gia vÒ ph¸t triÓn,<br /> t¹i Th¸i B×nh D−¬ng. Th«ng th−êng th× c¸c nhãm liªn ngµnh vµ lùc l−îng<br /> ®ã lµ nh÷ng nç lùc thÇm lÆng. Cã rÊt th−êng trùc – tíi mäi n−íc vµ mäi n¬i<br /> nhiÒu c«ng viÖc cña chóng ta kh«ng cña khu vùc ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng.<br /> ®−îc ph« diÔn ra bªn ngoµi, v× b¶n chÊt ChiÕn l−îc cña n−íc Mü sÏ ph¶i lý gi¶i<br /> c«ng viÖc - ®ã lµ viÖc ®Çu t− l©u dµi bao ®−îc vµ ®iÒu chØnh cho thÝch øng víi<br /> giê còng Ýt ån µo h¬n lµ nh÷ng cuéc nh÷ng thay ®æi nhanh chãng vµ m¹nh<br /> khñng ho¶ng hiÖn ®ang tiÕp diÔn, vµ v× mÏ ®ang diÔn ra kh¾p ch©u ¸. ChiÕn<br /> lý do cña cuéc c¹nh tranh víi nh÷ng l−îc nµy sÏ ph¶i tÝnh ®Õn, ®ång thêi kÞp<br /> khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi. thêi thÝch øng víi mäi biÕn chuyÓn ®Çy<br /> Víi t− c¸ch lµ Bé tr−ëng Ngo¹i giao, kÞch tÝnh diÔn ra kh¾p ch©u ¸. Trªn<br /> t«i ®· ph¸ vì truyÒn thèng vµ b¾t ®Çu quan ®iÓm ®ã, c«ng t¸c ngo¹i giao cña<br /> chuyÕn c«ng du n−íc ngoµi chÝnh thøc chóng ta sÏ tiÕn hµnh theo 6 h−íng c¬<br /> ®Çu tiªn cña m×nh sang ch©u ¸. Trong 7 b¶n sau: 1/ Cñng cè c¸c mèi t−¬ng t¸c<br /> chuyÕn ®i cña t«i kÓ tõ ®ã, t«i ®· vinh an ninh song ph−¬ng víi c¸c ®ång minh;<br /> dù chøng kiÕn tËn m¾t nh÷ng thay ®æi 2/ Lµm s©u s¾c h¬n c¸c quan hÖ céng t¸c<br /> nhanh chãng ®ang diÔn ra ë khu vùc víi nh÷ng c−êng quèc míi næi, kÓ c¶<br /> nµy, nhÊn m¹nh ®Õn t−¬ng lai cña Mü Trung Quèc; 3/ Tham dù cïng c¸c thÓ<br /> g¾n kÕt mËt thiÕt víi t−¬ng lai cña ch©u chÕ ®a ph−¬ng trong khu vùc; 4/ Më<br /> ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng nhiÒu nh− thÕ réng th−¬ng m¹i vµ ®Çu t−; 5/ T¹o dùng<br /> nµo. Sù trë l¹i ch©u ¸ mang tÝnh chiÕn hiÖn diÖn qu©n sù cã sù ñng hé réng r·i;<br /> l−îc cña Mü mét c¸ch logic rÊt phï hîp 6/ §Ò cao d©n chñ vµ nh©n quyÒn.<br /> víi nh÷ng nç lùc nh»m b¶o ®¶m vµ cñng Do vÞ trÝ ®Þa lý cã mét kh«ng hai mµ<br /> cè sù l·nh ®¹o toµn cÇu cña Mü. Thµnh n−íc Mü lµ mét c−êng quèc ë c¶ §¹i T©y<br /> c«ng cña sù trë l¹i nµy ®ßi hái ph¶i duy D−¬ng lÉn Th¸i B×nh D−¬ng. N−íc Mü<br /> tr× vµ −u tiªn h¬n n÷a sù ®ång thuËn tù hµo vÒ c¸c mèi quan hÖ ®èi t¸c víi<br /> cña hai ®¶ng (D©n chñ vµ Céng hßa - ch©u ¢u vµ tÊt c¶ nh÷ng g× mµ hä ®·<br /> ND) vÒ tÇm quan träng cña ch©u ¸ – mang l¹i. Th¸ch thøc ®èi víi n−íc Mü<br /> Th¸i B×nh D−¬ng ®èi víi lîi Ých quèc gia hiÖn nay lµ x©y dùng mét m¹ng l−íi<br /> cña Mü. Trong nh÷ng thËp niªn qua, quan hÖ ®èi t¸c vµ c¸c thÓ chÕ trªn kh¾p<br /> n−íc Mü ®· t×m ph−¬ng thøc thiÕt lËp Th¸i B×nh D−¬ng l©u bÒn vµ phï hîp<br /> nªn truyÒn thèng m¹nh mÏ mµ theo ®ã víi nh÷ng lîi Ých vµ c¸c gi¸ trÞ cña Mü<br /> c¸c tæng thèng vµ ngo¹i tr−ëng thuéc c¶ nh− m¹ng l−íi mµ n−íc Mü ®· x©y dùng<br /> 48 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2012<br /> <br /> ë kh¾p §¹i T©y D−¬ng. §ã lµ tiªu chÝ luËt lÖ râ rµng - tõ tù do th«ng th−¬ng<br /> cho c¸c nç lùc cña chóng ta trong c¸c trªn biÓn cho tíi thÞ tr−êng tù do vµ<br /> lÜnh vùc nªu trªn. c¹nh tranh lµnh m¹nh. Chóng ta ®·<br /> C¸c liªn minh cã tÝnh hiÖp −íc cña tháa thuËn vÒ mét dµn xÕp míi bao gåm<br /> n−íc Mü víi NhËt B¶n, Hµn Quèc, viÖc ChÝnh phñ NhËt B¶n ®ãng gãp h¬n<br /> Australia, Philippines vµ Thailand lµ 5 tû USD ®Ó b¶o ®¶m cho sù hiÖn diÖn<br /> ®iÓm tùa cho sù chuyÓn h−íng chiÕn tiÕp tôc l©u dµi cña c¸c lùc l−îng Mü ë<br /> l−îc cña n−íc Mü sang ch©u ¸ – Th¸i NhËt, trong khi vÉn t¨ng c−êng triÓn<br /> B×nh D−¬ng. C¸c liªn minh ®ã ®· nhËn khai c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c t×nh b¸o,<br /> tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o hoµ b×nh vµ an th¨m dß, gi¸m s¸t, do th¸m nh»m ph¸t<br /> ninh khu vùc trong h¬n mét nöa thÕ kû, hiÖn vµ ®èi phã kÞp thêi c¸c th¸ch thøc<br /> ®Þnh h×nh m«i tr−êng cho sù t¨ng an ninh khu vùc, còng nh− viÖc chia sÎ<br /> tr−ëng kinh tÕ ®¸ng kÓ cña khu vùc, th«ng tin nh»m vµo c¸c mèi ®e däa trªn<br /> ®ång thêi lµ c¬ së cho sù hiÖn diÖn cña m¹ng.<br /> n−íc Mü, n©ng cao vai trß l·nh ®¹o cña Chóng ta ®· ký tháa thuËn vÒ<br /> chóng ta trong khu vùc ngay c¶ trong "kh«ng gian më" (Open Skies) cho phÐp<br /> nh÷ng thêi kh¾c thö th¸ch vÒ an ninh. t¨ng c−êng mèi giao l−u gi÷a doanh<br /> C¸c liªn minh nµy ®· thµnh c«ng, nghiÖp víi doanh nghiÖp vµ ng−êi d©n<br /> n−íc Mü kh«ng thÓ ®¬n gi¶n chØ duy tr× víi ng−êi d©n, ®· khëi ®éng cuéc ®èi<br /> c¸c liªn minh nµy – n−íc Mü cÇn lµm tho¹i chiÕn l−îc vÒ ch©u ¸ – Th¸i B×nh<br /> míi chóng cho mét thÕ giíi ®ang thay D−¬ng vµ cïng s¸t c¸nh hîp t¸c trªn<br /> ®æi. Trong nç lùc nµy, chÝnh quyÒn cña c−¬ng vÞ lµ hai nhµ tµi trî lín nhÊt t¹i<br /> Tæng thèng Obama ®−îc h−íng dÉn bëi Afghanistan.<br /> ba nguyªn t¾c cèt lâi. 1. Ph¶i duy tr× sù T−¬ng tù, quan hÖ ®ång minh cña<br /> ®ång thuËn chÝnh trÞ vÒ c¸c môc tiªu cèt chóng ta víi Hµn Quèc ®· trë nªn m¹nh<br /> lâi cña c¸c ®ång minh; 2. Ph¶i ®¶m b¶o mÏ vµ phèi hîp ho¹t ®éng tèt h¬n, vµ<br /> r»ng c¸c ®ång minh ®ñ nhanh nh¹y vµ chóng ta tiÕp tôc ph¸t triÓn nh÷ng kh¶<br /> cã kh¶ n¨ng thÝch øng ®Ó lµm sao hä cã n¨ng phèi hîp trong viÖc ng¨n chÆn vµ<br /> thÓ øng phã víi c¸c thö th¸ch mét c¸ch øng phã víi nh÷ng hµnh ®éng khiªu<br /> thµnh c«ng, ®ång thêi biÕt n¾m b¾t c¸c khÝch cña B¾c TriÒu Tiªn. Chóng ta ®·<br /> c¬ héi míi; 3. Ph¶i ®¶m b¶o r»ng n¨ng tháa thuËn vÒ mét kÕ ho¹ch ®¶m b¶o<br /> lùc quèc phßng vµ h¹ tÇng viÔn th«ng qu¸ tr×nh chuyÓn giao thµnh c«ng viÖc<br /> cña c¸c ®ång minh lu«n ®ñ kh¶ n¨ng t¸c chØ huy t¸c chiÕn khi x¶y ra chiÕn sù,<br /> chiÕn vµ hËu cÇn ®Ó cã thÓ ng¨n c¶n sù ®ång thêi mong ®îi tháa thuËn tù do<br /> khiªu khÝch ®a d¹ng tõ phÝa c¸c t¸c th−¬ng m¹i Mü- Hµn Quèc sÏ ®−îc<br /> nh©n víi t− c¸ch lµ mét quèc gia hoÆc th«ng qua. C¸c liªn minh cña n−íc Mü<br /> kh«ng lµ quèc gia. ®· trë nªn mang tÝnh toµn cÇu, th«ng<br /> Mèi quan hÖ ®ång minh víi NhËt qua viÖc hîp t¸c víi nhau trong G-20,<br /> B¶n, ®−îc vÝ nh− viªn ®¸ t¶ng lµm nÒn Héi nghÞ cÊp cao an ninh h¹t nh©n vµ<br /> mãng cho hßa b×nh vµ æn ®Þnh trong th«ng qua nh÷ng nç lùc chung cña Mü ë<br /> khu vùc cho thÊy chÝnh quyÒn cña Tæng Haiti vµ Afghanistan.<br /> thèng Obama ®ang thùc hiÖn nh÷ng Mü còng ®ang më réng liªn minh<br /> nguyªn t¾c trªn trong thùc tÕ nh− thÕ víi Australia tõ hîp t¸c trong Th¸i B×nh<br /> nµo. Chóng ta chia sÎ tÇm nh×n vÒ mét D−¬ng sang Ên §é – Th¸i B×nh D−¬ng,<br /> trËt tù æn ®Þnh trong khu vùc víi nh÷ng vµ trªn thùc tÕ, ®©y lµ mèi quan hÖ ®èi<br /> ThÕ kû Th¸i B×nh D−¬ng cña Mü 49<br /> <br /> t¸c toµn cÇu. Tõ viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®−êng h−íng ®èi víi Trung Quèc ®−îc<br /> ®Ò vÒ an ninh m¹ng ®Õn Afghanistan dùa trªn c¬ së thùc tÕ, tËp trung vµo<br /> hay sù næi dËy ë mét sè n−íc Arab võa nh÷ng kÕt qu¶, theo ®óng nh÷ng nguyªn<br /> qua, råi ®Õn viÖc t¨ng c−êng c¬ cÊu khu t¾c vµ lîi Ých cña n−íc Mü.<br /> vùc ë ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng, sù t− Chóng ta ®Òu biÕt r»ng nh÷ng nçi<br /> vÊn vµ cam kÕt cña Australia lµ ®iÒu sî h·i vµ hiÓu nhÇm vÉn tån t¹i dai<br /> kh«ng thÓ thiÕu ®−îc. Vµ ë §«ng Nam ¸, d¼ng ë hai bê Th¸i B×nh D−¬ng. Mét sè<br /> n−íc Mü ®ang ®æi míi vµ t¨ng c−êng c¸c ng−êi Mü coi sù tiÕn bé cña Trung Quèc<br /> liªn minh víi Philippines vµ Thailand, lµ mèi ®e do¹ ®èi víi n−íc Mü; mét sè<br /> ch¼ng h¹n, t¨ng sè l−îng c¸c chuyÕn tµu ng−êi Trung Quèc lo ng¹i r»ng n−íc Mü<br /> chiÕn ®Õn th¨m Philippines, huÊn luyÖn t×m c¸ch kiÒm chÕ sù t¨ng tr−ëng cña<br /> thµnh c«ng cho c¸c lùc l−îng chèng Trung Quèc. Chóng ta b¸c bá c¶ hai<br /> khñng bè th«ng qua Lùc l−îng BiÖt kÝch quan ®iÓm ®ã. Thùc tÕ lµ mét n−íc Mü<br /> hçn hîp ®Æc biÖt ë Mindanao. ë ph¸t triÓn lµ cã lîi cho Trung Quèc vµ<br /> Thailand, ®ång minh l©u ®êi nhÊt cña mét n−íc Trung Quèc ph¸t triÓn lµ cã<br /> Mü ë ch©u ¸ – chóng ta ®ang thiÕt lËp lîi cho Mü. N−íc Mü ®Òu ®−îc h−ëng lîi<br /> trung t©m trî gióp nh©n ®¹o vµ gi¶m tõ sù hîp t¸c nhiÒu h¬n tõ xung ®ét.<br /> nhÑ thiªn tai tÇm cì khu vùc. Nh−ng ng−êi ta kh«ng thÓ x©y dùng<br /> Khi lµm míi c¸c liªn minh ®Ó ®¸p mét mèi quan hÖ chØ dùa trªn nguyÖn<br /> øng nh÷ng nhu cÇu míi, n−íc Mü còng väng th«i. §iÒu cßn tuú thuéc vµo c¶ hai<br /> ®ang x©y dùng c¸c mèi quan hÖ ®èi t¸c n−íc lµ chuyÓn dÞch nhÊt qu¸n tõ<br /> míi ®Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn nh÷ng ng«n tõ tÝch cùc thµnh sù hîp t¸c<br /> ®Ò chung. TÇm víi cña n−íc Mü tíi cã hiÖu qu¶ – vµ, ®iÒu mang tÝnh thiÕt<br /> Trung Quèc, Ên §é, Indonesia, yÕu lµ thùc hiÖn nh÷ng tr¸ch nhiÖm vµ<br /> Singapore, New Zealand, Malaysia, nghÜa vô toµn cÇu cña mçi n−íc. §©y lµ<br /> M«ng Cæ, ViÖt Nam, Brunei, vµ c¸c n−íc nh÷ng ®iÒu sÏ quyÕt ®Þnh liÖu mèi quan<br /> thuéc ®¶o Th¸i B×nh D−¬ng lµ toµn bé nç hÖ cña n−íc Mü cã ph¸t huy ®−îc tiÒm<br /> lùc réng r·i h¬n nh»m ®¶m b¶o mét sù n¨ng trong nh÷ng n¨m tíi hay kh«ng.<br /> tiÕp cËn toµn diÖn h¬n víi chiÕn l−îc vµ Chóng ta còng ph¶i ch©n thµnh vÒ<br /> sù can dù cña Mü trong khu vùc. Chóng nh÷ng kh¸c biÖt trong n−íc. N−íc Mü sÏ<br /> ta yªu cÇu c¸c ®èi t¸c ®ang næi lªn nµy gi¶i quyÕt chóng mét c¸ch ch¾c ch¾n vµ<br /> tham dù víi n−íc Mü dùa trªn nguyªn døt kho¸t khi ph¶i cïng nhau gi¶i quyÕt<br /> t¾c cña trËt tù khu vùc vµ toµn cÇu. nh÷ng c«ng viÖc cÊp b¸ch; vµ ph¶i tr¸nh<br /> TÊt nhiªn, mét trong nh÷ng ®èi t¸c c¶ nh÷ng kú väng kh«ng thùc tÕ n÷a.<br /> næi tiÕng nhÊt lµ Trung Quèc. Gièng Trong hai n¨m r−ìi qua, mét trong<br /> nh− rÊt nhiÒu n−íc kh¸c tr−íc ®ã, nh÷ng −u tiªn hµng ®Çu cña t«i lµ x¸c<br /> Trung Quèc ®· trë nªn thÞnh v−îng nhê ®Þnh vµ më réng c¸c khu vùc cã lîi Ých<br /> viÖc më cöa vµ dùa trªn nguyªn t¾c mµ chung, lµm viÖc víi Trung Quèc ®Ó x©y<br /> Mü ®· gióp ®ì x©y dùng vµ ®ang lµm viÖc dùng lßng tin lÉn nhau, vµ khuyÕn<br /> ®Ó duy tr×. Vµ hiÖn nay, Trung Quèc ®¹i khÝch nh÷ng nç lùc tÝch cùc cña Trung<br /> diÖn cho mét trong nh÷ng mèi quan hÖ Quèc trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò toµn<br /> song ph−¬ng g©y th¸ch thøc vµ cã tÝnh hÖ cÇu. §©y lµ lý do gi¶i thÝch t¹i sao Bé<br /> luþ nhÊt mµ Mü ®· tõng ph¶i xö lý. §iÒu tr−ëng Tµi chÝnh Timothy Geithner vµ<br /> nµy ®ßi hái n−íc Mü cÇn cã c¸ch xö lý t«i ®· tiÕn hµnh §èi tho¹i ChiÕn l−îc vµ<br /> thËn träng, ch¾c ch¾n vµ n¨ng ®éng, mét Kinh tÕ, c¸c cuéc ®µm ph¸n t¨ng c−êng<br /> 50 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2012<br /> <br /> vµ më réng nhÊt ch−a tõng cã gi÷a hai lai m¹nh mÏ, bÒn v÷ng vµ c©n b»ng.<br /> chÝnh phñ, ®−a hµng chôc c¬ quan tõ c¶ Sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn<br /> hai phÝa ®Õn víi nhau ®Ó th¶o luËn vÒ cÇu, Mü vµ Trung Quèc ®· lµm viÖc cã<br /> c¸c vÊn ®Ò song ph−¬ng cÊp b¸ch nhÊt hiÖu qu¶ th«ng qua G-20 ®Ó gãp phÇn<br /> cña n−íc Mü, tõ an ninh ®Õn n¨ng l−îng ®−a nÒn kinh tÕ toµn cÇu tho¸t khái bê<br /> cho ®Õn nh©n quyÒn. vùc nguy hiÓm. Chóng ta ph¶i x©y dùng<br /> N−íc Mü còng ®ang lµm viÖc ®Ó gia trªn sù hîp t¸c ®ã. C¸c c«ng ty cña Mü<br /> t¨ng sù minh b¹ch vµ gi¶m nguy c¬ sai muèn cã c¬ héi c«ng b»ng ®Ó xuÊt khÈu<br /> lÇm gi÷a qu©n ®éi hai n−íc. N−íc Mü vµ sang c¸c thÞ tr−êng ®ang t¨ng tr−ëng<br /> céng ®ång quèc tÕ ®· theo dâi c¸c nç lùc cña Trung Quèc, mµ cã thÓ lµ c¸c nguån<br /> hiÖn ®¹i ho¸ qu©n ®éi vµ më réng ho¹t c«ng ¨n viÖc lµm quan träng ë Mü, còng<br /> ®éng qu©n sù cña Trung Quèc; vµ còng nh− viÖc b¶o ®¶m 50 tØ USD tiÒn vèn<br /> ®· t×m c¸ch minh ®Þnh ®−îc ý ®Þnh cña cña Mü ®−îc ®Çu t− ë Trung Quèc sÏ t¹o<br /> m×nh. C¶ hai bªn sÏ ®−îc h−ëng lîi tõ ra mét nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho thÞ<br /> sù can dù bÒn v÷ng vµ thùc chÊt gi÷a tr−êng míi vµ nh÷ng c¬ héi ®Çu t− sÏ hç<br /> qu©n ®éi hai n−íc, lµm t¨ng sù minh trî cho søc c¹nh tranh toµn cÇu. §ång<br /> b¹ch. V× vËy chóng ta tr«ng chê B¾c thêi, c¸c c«ng ty cña Trung Quèc muèn<br /> Kinh kh¾c phôc th¸i ®é ®«i khi miÔn cã thÓ mua ®−îc nhiÒu h¬n n÷a c¸c s¶n<br /> c−ìng vµ tham gia cïng n−íc Mü t¹o phÈm c«ng nghÖ cao tõ Mü, ®Çu t−<br /> dùng mét cuéc ®èi tho¹i l©u dµi gi÷a nhiÒu h¬n ë ®©y vµ ®−îc dµnh cho<br /> qu©n ®éi hai n−íc. Vµ n−íc Mü cÇn lµm nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÕp cËn t−¬ng tù mµ<br /> viÖc cïng nhau ®Ó t¨ng c−êng §èi tho¹i c¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®−îc h−ëng.<br /> An ninh ChiÕn l−îc, ®−a c¸c nhµ l·nh Chóng ta cã thÓ lµm viÖc cïng nhau vÒ<br /> ®¹o qu©n sù vµ d©n sù ®Õn víi nhau ®Ó nh÷ng môc tiªu nµy, nh−ng Trung Quèc<br /> th¶o luËn vÒ c¸c vÊn ®Ò nh¹y c¶m nh− vÉn cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p quan<br /> an ninh hµng h¶i vµ an ninh trªn kh«ng träng tiÕn tíi c¶i c¸ch. §Æc biÖt, chóng<br /> gian ¶o. ta ®ang lµm viÖc víi Trung Quèc ®Ó<br /> Khi cïng nhau x©y dùng lßng tin, chÊm døt sù ph©n biÖt ®èi xö bÊt c«ng<br /> chóng ta cam kÕt lµm viÖc víi Trung chèng l¹i c¸c c«ng ty cña Mü vµ cña<br /> Quèc ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò an n−íc ngoµi kh¸c hoÆc chèng l¹i nh÷ng<br /> ninh khu vùc vµ toµn cÇu mang tÝnh c«ng nghÖ ®æi míi cña hä, g¹t bá nh÷ng<br /> quyÕt ®Þnh. §iÒu nµy gi¶i thÝch lý do t¹i thiªn vÞ ®èi víi c¸c c«ng ty trong n−íc,<br /> sao t«i ®· th−êng xuyªn gÆp gì – th−êng vµ chÊm døt c¸c biÖn ph¸p g©y bÊt lîi<br /> trong bèi c¶nh kh«ng chÝnh thøc – hoÆc chiÕm dông quyÒn sö h÷u trÝ tuÖ<br /> nh÷ng ng−êi ®ång chøc Trung Quèc, Uû cña n−íc ngoµi. Vµ n−íc Mü chê ®îi<br /> viªn Quèc vô viÖn §íi BØnh Quèc vµ Bé Trung Quèc tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p cho<br /> tr−ëng Ngo¹i giao D−¬ng KhiÕt Tr×, ®Ó phÐp ®ång tiÒn cña n−íc nµy ®−îc t¨ng<br /> tiÕn hµnh c¸c cuéc th¶o luËn th¼ng th¾n gi¸ nhanh h¬n, c¶ so víi ®ång ®«la lÉn<br /> vÒ nh÷ng th¸ch thøc quan träng nh− so víi nh÷ng ®ång tiÒn cña c¸c ®èi t¸c<br /> B¾c TriÒu Tiªn, Afghanistan, Pakistan, th−¬ng m¹i lín kh¸c.<br /> Iran, vµ nh÷ng diÔn biÕn ë BiÓn Nam N−íc Mü tin r»ng c¸c cuéc c¶i c¸ch<br /> Trung Hoa. nh− vËy sÏ kh«ng chØ mang l¹i nh÷ng<br /> Trªn mÆt trËn kinh tÕ, Mü vµ Trung lîi Ých cho c¶ hai n−íc (qu¶ thùc, chóng<br /> Quèc cÇn lµm viÖc cïng nhau ®Ó ®¶m sÏ hç trî cho môc tiªu cña kÕ ho¹ch 5<br /> b¶o sù t¨ng tr−ëng toµn cÇu trong t−¬ng n¨m cña riªng Trung Quèc, ®ßi hái sù<br /> ThÕ kû Th¸i B×nh D−¬ng cña Mü 51<br /> <br /> t¨ng tr−ëng h−íng néi h¬n n÷a), mµ cßn l−îng s«i ®éng nhÊt cña thÕ giíi, Ên §é<br /> ®ãng gãp cho sù c©n b»ng kinh tÕ toµn vµ Indonesia chiÕm gÇn mét phÇn t−<br /> cÇu, kh¶ n¨ng cã thÓ dù ®o¸n tr−íc, vµ d©n sè thÕ giíi. Hä lµ ®éng lùc chÝnh cña<br /> sù thÞnh v−îng réng r·i h¬n. nÒn kinh tÕ toµn cÇu, lµ c¸c ®èi t¸c quan<br /> TÊt nhiªn, chóng ta ®· bµy tá rÊt râ träng ®èi víi Mü vµ ngµy cµng ®ãng vai<br /> rµng r»ng, c¶ c«ng khai lÉn riªng t−, trß träng yÕu cho hßa b×nh vµ an ninh<br /> nh÷ng lo ng¹i thùc sù vÒ vÊn ®Ò nh©n trong khu vùc. TÇm quan träng cña hä<br /> quyÒn. Vµ khi chóng ta xem xÐt nh÷ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong nh÷ng<br /> b¶n b¸o c¸o cña c¸c luËt s− b¶o vÖ n¨m tíi.<br /> quyÒn lîi cho nhµ v¨n, nghÖ sÜ vµ nh÷ng Tæng thèng Obama nãi víi nghÞ viÖn<br /> ng−êi kh¸c bÞ b¾t gi÷ vµ hoÆc mÊt tÝch, Ên §é n¨m ngo¸i (2010 – ND) r»ng mèi<br /> n−íc Mü ®· lªn tiÕng, c¶ c«ng khai lÉn quan hÖ gi÷a Ên §é vµ Mü sÏ lµ mét<br /> riªng t−, nh÷ng quan ng¹i vÒ t×nh h×nh trong nh÷ng mèi quan hÖ ®èi t¸c mang<br /> nh©n quyÒn. Chóng t«i trao ®æi víi c¸c tÝnh x¸c ®Þnh cña thÕ kû XXI, g¾n chÆt<br /> ®ång nghiÖp Trung Quèc r»ng sù t«n vµo nh÷ng gi¸ trÞ vµ nh÷ng lîi Ých<br /> träng s©u s¾c luËt ph¸p quèc tÕ vµ mét chung. VÉn cã nh÷ng trë ng¹i cÇn v−ît<br /> hÖ thèng chÝnh trÞ cëi më h¬n sÏ t¹o cho qua vµ nh÷ng c©u hái cÇn gi¶i ®¸p ë c¶<br /> Trung Quèc mét nÒn t¶ng ®Ó æn ®Þnh vµ hai phÝa, nh−ng Mü ®ang ®¸nh c−îc<br /> t¨ng tr−ëng nhiÒu h¬n – vµ lµm t¨ng chiÕn l−îc vµo t−¬ng lai cña Ên §é –<br /> lßng tin cña c¸c ®èi t¸c cña Trung Quèc. r»ng vai trß to lín h¬n cña Ên §é trªn<br /> NÕu kh«ng, Trung Quèc ®ang ¸p ®Æt vò ®µi thÕ giíi sÏ t¨ng c−êng hoµ b×nh<br /> nh÷ng h¹n chÕ kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi vµ an ninh, r»ng viÖc më cöa thÞ tr−êng<br /> sù ph¸t triÓn cña chÝnh m×nh. Ên §é ra thÕ giíi sÏ më ®−êng cho sù<br /> Sau cïng, kh«ng hÒ cã cÈm nang thÞnh v−îng nhiÒu h¬n cña khu vùc vµ<br /> cho mèi quan hÖ Mü – Trung ®ang tiÕn toµn cÇu, r»ng sù tiÕn bé cña Ên §é vÒ<br /> triÓn. Tuy nhiªn, ®èi víi chóng ta, vèn khoa häc vµ c«ng nghÖ sÏ c¶i thiÖn cuéc<br /> liÕng ®æ vµo ®©y ®· qu¸ cao khiÕn kh«ng sèng vµ lµm t¨ng sù hiÓu biÕt cña con<br /> thÓ ®Ó cho uæng phÝ. Khi tiÕn hµnh, ng−êi ë mäi n¬i, vµ r»ng nÒn d©n chñ<br /> chóng ta sÏ tiÕp tôc g¾n kÕt mèi quan m¹nh mÏ, ®a nguyªn cña Ên §é sÏ t¹o<br /> hÖ víi Trung Quèc trong mét khu«n khæ ra nh÷ng kÕt qu¶ vµ nh÷ng c¶i thiÖn<br /> khu vùc réng lín h¬n cña c¸c liªn minh ®¸ng kÓ ®èi víi ng−êi d©n cña n−íc nµy<br /> an ninh, c¸c m¹ng l−íi kinh tÕ vµ c¸c vµ g©y c¶m høng cho nh÷ng ng−êi kh¸c<br /> kÕt nèi x· héi. ®i theo con ®−êng më cöa vµ bao dung<br /> Trong sè c¸c c−êng quèc then chèt t−¬ng tù. V× vËy chÝnh quyÒn Obama ®·<br /> ®ang næi lªn mµ n−íc Mü sÏ phèi hîp më réng mèi quan hÖ song ph−¬ng cña<br /> chÆt chÏ lµ Ên §é vµ Indonesia, hai n−íc Mü; tÝch cùc ñng hé nh÷ng nç lùc<br /> n−íc thuéc c¸c c−êng quèc n¨ng ®éng h−íng §«ng cña Ên §é, bao gåm th«ng<br /> nhÊt vµ d©n chñ cã ý nghÜa nhÊt cña qua mét cuéc ®èi tho¹i ba bªn míi víi<br /> ch©u ¸. §©y lµ hai n−íc mµ chÝnh Ên §é vµ NhËt B¶n; vµ ph¸c häa mét<br /> quyÒn Obama ®· theo ®uæi c¸c mèi tÇm nh×n míi vÒ mét Nam vµ Trung ¸<br /> quan hÖ réng r·i h¬n, s©u s¾c h¬n, vµ cã héi nhËp kinh tÕ vµ æn ®Þnh chÝnh trÞ<br /> môc ®Ých h¬n. Tr¶i dµi trªn biÓn tõ Ên h¬n, víi Ên §é lµ mét trô cét.<br /> §é D−¬ng th«ng qua eo biÓn Malacca N−íc Mü còng ®ang t¹o dùng mét<br /> ®Õn Th¸i B×nh D−¬ng bao gåm c¸c vïng mèi quan hÖ ®èi t¸c míi víi Indonesia,<br /> th−¬ng m¹i vµ c¸c tuyÕn ®−êng n¨ng n−íc d©n chñ lín thø ba thÕ giíi, quèc<br /> 52 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2012<br /> <br /> gia Håi gi¸o ®«ng d©n nhÊt thÕ giíi, vµ Mü. Cã mét ®ßi hái tõ khu vùc nµy r»ng<br /> lµ n−íc thµnh viªn G-20. Chóng ta Mü ®ãng mét vai trß tÝch cùc trong viÖc ®Ò<br /> tham gia ®µo t¹o c¸c ®¬n vÞ thuéc lùc ra ch−¬ng tr×nh nghÞ sù cña c¸c thÓ chÕ<br /> l−îng ®Æc biÖt cña Indonesia vµ ký kÕt nµy – vµ viÖc chóng ho¹t ®éng cã hiÖu<br /> mét sè hiÖp ®Þnh vÒ y tÕ, trao ®æi gi¸o qu¶ vµ øng phã nhanh còng n»m trong lîi<br /> dôc, khoa häc vµ c«ng nghÖ vµ quèc Ých cña n−íc Mü.<br /> phßng. Vµ n¨m nay (2011 –ND), nhËn §ã lµ lý do t¹i sao Tæng thèng<br /> lêi mêi cña ChÝnh phñ Indonesia, Tæng Obama sÏ tham gia Héi nghÞ th−îng<br /> thèng Obama sÏ b¾t ®Çu sù tham gia ®Ønh §«ng ¸ lÇn ®Çu tiªn vµo th¸ng<br /> cña Mü t¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh §«ng 11/2011. §Ó më ®−êng, Mü ®· më mét c¬<br /> ¸. Nh−ng vÉn cßn mét kho¶ng c¸ch quan ®¹i diÖn míi cña Mü t¹i ASEAN ë<br /> ph¶i ®i qua – chóng ta ph¶i lµm viÖc Jakacta vµ ký HiÖp −íc Th©n thiÖn vµ<br /> cïng nhau ®Ó v−ît qua nh÷ng trë ng¹i Hîp t¸c víi ASEAN. ViÖc Mü chó träng<br /> hµnh chÝnh quan liªu, nh÷ng nghi ngê vµo ph¸t triÓn mét ch−¬ng tr×nh nghÞ sù<br /> lÞch sö dai d¼ng, vµ kho¶ng c¸ch trong theo h−íng cã kÕt qu¶ h¬n lµ c«ng cô<br /> viÖc hiÓu biÕt nh÷ng triÓn väng vµ lîi trong nh÷ng nç lùc nh»m gi¶i quyÕt c¸c<br /> Ých cña nhau. cuéc tranh chÊp ë BiÓn Nam Trung<br /> Ngay c¶ khi t¨ng c−êng c¸c quan hÖ Hoa. N¨m 2010, t¹i DiÔn ®µn Khu vùc<br /> song ph−¬ng, n−íc Mü vÉn nhÊn m¹nh ASEAN ë Hµ Néi, Mü ®· gãp phÇn ®Þnh<br /> tÇm quan träng cña hîp t¸c ®a ph−¬ng h×nh mét nç lùc réng r·i trong khu vùc<br /> bëi lÏ chóng ta tin t−ëng r»ng viÖc ®Ò nh»m b¶o vÖ sù tiÕp cËn vµ ®i l¹i tù do<br /> cËp tíi nh÷ng th¸ch thøc xuyªn quèc qua BiÓn Nam Trung Hoa, vµ ñng hé<br /> gia phøc t¹p hiÖn nay mµ ch©u ¸ ®ang c¸c nguyªn t¾c quèc tÕ then chèt ®Ó x¸c<br /> ph¶i ®èi mÆt ®ßi hái mét lo¹t thÓ chÕ cã ®Þnh râ nh÷ng tuyªn bè chñ quyÒn l·nh<br /> n¨ng lùc tæ chøc c¸c hµnh ®éng tËp thÓ. thæ ë c¸c vïng biÓn thuéc BiÓn Nam<br /> Mét cÊu tróc khu vùc mang tÝnh chÊt Trung Hoa. §ã lµ mét sù ®¶m b¶o cã ý<br /> thiÕt thùc, chÆt chÏ ë ch©u ¸ sÏ gãp phÇn nghÜa khi cã tíi mét nöa l−îng hµng hãa<br /> cñng cè hÖ thèng quy t¾c vµ tr¸ch nhiÖm, th−¬ng m¹i cña thÕ giíi th−êng xuyªn<br /> tõ b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cho tíi b¶o l−u chuyÓn qua vïng n−íc nµy. Vµ trong<br /> ®¶m quyÒn tù do hµng h¶i, lµ c¬ së cho n¨m qua, chóng ta ®· ®¹t ®−îc nh÷ng<br /> mét trËt tù quèc tÕ hiÖu qu¶. Trong bèi tiÕn bé trong viÖc b¶o vÖ nh÷ng lîi Ých<br /> c¶nh ®a ph−¬ng, hµnh vi øng xö cã tr¸ch sèng cßn cña n−íc Mü trong æn ®Þnh vµ<br /> nhiÖm ®−îc ®Òn ®¸p b»ng sù hîp ph¸p tù do hµng h¶i vµ më ®−êng cho ho¹t<br /> vµ t«n träng, vµ chóng ta cã thÓ lµm viÖc ®éng ngo¹i giao ®a ph−¬ng bÒn v÷ng<br /> cïng nhau ®Ó buéc nh÷ng kÎ ph¸ ho¹i gi÷a nhiÒu bªn tuyªn bè chñ quyÒn ë<br /> hoµ b×nh, æn ®Þnh, vµ thÞnh v−îng ph¶i BiÓn Nam Trung Hoa, t×m c¸ch ®¶m b¶o<br /> chÞu tr¸ch nhiÖm. c¸c cuéc tranh chÊp ®−îc gi¶i quyÕt mét<br /> V× vËy n−íc Mü ®· tiÕn tíi can dù ®Çy c¸ch hoµ b×nh vµ phï hîp víi nh÷ng<br /> ®ñ víi c¸c thÓ chÕ ®a ph−¬ng cña khu vùc, nguyªn t¾c cña luËt ph¸p quèc tÕ.<br /> nh− HiÖp héi c¸c n−íc §«ng Nam ¸ Mü còng ®· hµnh ®éng ®Ó t¨ng<br /> (ASEAN), DiÔn ®µn Hîp t¸c Kinh tÕ ch©u c−êng vai trß cña APEC nh− mét thÓ<br /> ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng (APEC), ghi nhí chÕ hµng ®Çu cña khu vùc, tËp trung<br /> r»ng sù céng t¸c cña n−íc Mü víi c¸c thÓ vµo viÖc thóc ®Èy sù héi nhËp kinh tÕ vµ<br /> chÕ khu vùc bæ sung vµ kh«ng thay thÕ c¸c quan hÖ th−¬ng m¹i kh¾p Th¸i B×nh<br /> c¸c mèi quan hÖ song ph−¬ng cña n−íc D−¬ng. Sau lêi kªu gäi t¸o b¹o n¨m<br /> ThÕ kû Th¸i B×nh D−¬ng cña Mü 53<br /> <br /> ngo¸i cña Tæ chøc nµy vÒ mét khu vùc thøc cña qu¸ tr×nh biÕn ®æi khÝ hËu,<br /> tù do th−¬ng m¹i ch©u ¸ – Th¸i B×nh t×nh tr¹ng ®¸nh b¾t c¸ tíi møc c¹n kiÖt<br /> D−¬ng, Tæng thèng Obama sÏ chñ tr× vµ vÊn ®Ò tù do hµng h¶i. Chóng ta<br /> Cuéc gÆp c¸c nhµ l·nh ®¹o APEC n¨m còng b¾t ®Çu vËn ®éng h×nh thµnh c¸c<br /> 2011 ë Haiwaii vµo th¸ng 11/2011. N−íc h×nh thøc hîp t¸c 3 bªn gi÷a c¸c quèc<br /> Mü cam kÕt g¾n kÕt APEC nh− mét thÓ gia kh¸c nhau nh− M«ng Cæ, Indonesia,<br /> chÕ kinh tÕ khu vùc hµng ®Çu cña ch©u NhËt B¶n, Kazkhstan vµ Hµn Quèc.<br /> ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng, ®Ò ra ch−¬ng Chóng ta ®ang ®−a ra nh÷ng ®Ò xuÊt<br /> tr×nh nghÞ sù kinh tÕ theo mét c¸ch thøc nh»m cñng cè sù phèi hîp vµ cïng tham<br /> ®−a c¸c nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn vµ c¸c nÒn gia gi÷a 3 c−êng quèc trong khu vùc<br /> kinh tÕ ®ang næi lªn ®Õn víi nhau ®Ó ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng lµ Trung<br /> thóc ®Èy th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− cëi më, Quèc, Ên §é vµ Mü.<br /> ®ång thêi x©y dùng, c¶i thiÖn vµ t¨ng B»ng tÊt c¶ c¸c c¸ch kh¸c nhau nµy,<br /> c−êng n¨ng lùc cña c¸c chÕ ®é ®iÒu n−íc Mü ®ang t×m c¸ch ®Þnh h×nh vµ<br /> hµnh. APEC vµ c«ng viÖc cña tæ chøc tham gia mét c¬ cÊu khu vùc linh ho¹t,<br /> nµy gãp phÇn më réng xuÊt khÈu cña n¨ng ®éng, vµ cã hiÖu qu¶ – vµ ®¶m b¶o<br /> Mü, t¹o ra vµ hç trî viÖc lµm chÊt l−îng c¬ cÊu nµy kÕt nèi víi mét c¬ cÊu toµn<br /> cao ë Mü, ®ång thêi thóc ®Èy sù t¨ng cÇu réng r·i h¬n kh«ng chØ b¶o vÖ sù æn<br /> tr−ëng trªn toµn khu vùc. APEC còng ®Þnh vµ th−¬ng m¹i quèc tÕ mµ cßn thóc<br /> t¹o ra mét ph−¬ng tiÖn then chèt ®Ó ®Èy nh÷ng gi¸ trÞ Mü.<br /> thóc ®Èy mét ch−¬ng tr×nh nghÞ sù réng<br /> §iÓm nhÊn trong hîp t¸c kinh tÕ víi<br /> r·i nh»m gi¶i phãng tiÒm n¨ng ph¸t<br /> APEC lµ duy tr× c¸c cam kÕt quan träng<br /> triÓn kinh tÕ mµ phô n÷ lµm ®¹i diÖn.<br /> cña n−íc Mü nh»m n©ng cao n¨ng lùc<br /> VÒ mÆt nµy, chóng ta cam kÕt lµm viÖc<br /> ®iÒu hµnh kinh tÕ cña chÝnh quyÒn - ®ã<br /> víi c¸c ®èi t¸c cña m×nh theo c¸c biÖn<br /> lµ mét trô cét cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i<br /> ph¸p ®Çy tham väng nh»m tiÕn tíi Kû<br /> cña Mü. Sù tiÕn bé vÒ kinh tÕ ngµy cµng<br /> nguyªn Tham dù (Participation Age),<br /> phô thuéc vµo c¸c mèi quan hÖ ngo¹i<br /> n¬i mçi c¸ nh©n, kh«ng ph©n biÖt giíi<br /> giao m¹nh mÏ, vµ ng−îc l¹i, sù tiÕn bé<br /> tÝnh hay nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c, lµ mét<br /> vÒ ngo¹i giao phô thuéc vµo c¸c mèi<br /> thµnh viªn ®ãng gãp vµ ®−îc quý träng<br /> quan hÖ kinh tÕ s©u, réng. Vµ ®−¬ng<br /> trªn thÞ tr−êng toµn cÇu.<br /> nhiªn, sù chó träng vµo viÖc thóc ®Èy sù<br /> Cïng víi nh÷ng cam kÕt ®èi víi c¸c thÞnh v−îng cña Mü cã nghÜa lµ tËp<br /> thÓ chÕ ®a ph−¬ng quy m« lín, chóng ta trung nhiÒu h¬n vµo th−¬ng m¹i vµ më<br /> ®· tÝch cùc khëi x−íng vµ qu¶ng b¸ cöa kinh tÕ ë khu vùc ch©u ¸ – Th¸i<br /> réng r·i mét sè diÔn ®µn, héi th¶o vµ B×nh D−¬ng. Khu vùc nµy ®· t¹o ra h¬n<br /> nhãm chuyªn gia tõ c¸c quèc gia liªn ®íi mét nöa s¶n l−îng toµn cÇu vµ gÇn mét<br /> ®Ó bµn luËn th¼ng th¾n nh÷ng th¸ch nöa th−¬ng m¹i toµn cÇu. Khi phÊn ®Êu<br /> thøc ®Æc thï riªng, ch¼ng h¹n nh− ®¹t ®−îc môc tiªu cña Tæng thèng<br /> chóng ta ®· ®−a ra S¸ng kiÕn H¹ l−u Obama vÒ viÖc t¨ng gÊp ®«i kim ng¹ch<br /> s«ng Mekong nh»m hç trî gi¸o dôc ®µo xuÊt khÈu vµo n¨m 2015, n−íc Mü ®ang<br /> t¹o, y tÕ, c¸c ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng t×m kiÕm nh÷ng c¬ héi ®Ó lµm ¨n bu«n<br /> t¹i Campuchia, Lµo, Thailand vµ ViÖt b¸n thËm chÝ nhiÒu h¬n n÷a ë ch©u ¸.<br /> Nam. Hay nh− t¹i DiÔn ®µn c¸c ®¶o nhá N¨m ngo¸i, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña<br /> Th¸i B×nh D−¬ng, Mü ®· hç trî c¸c Mü sang khu vùc Vµnh ®ai Th¸i B×nh<br /> thµnh viªn ®èi phã víi nh÷ng th¸ch D−¬ng tæng céng lªn tíi 320 tû USD, hç<br /> 54 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2012<br /> <br /> trî cho 850.000 viÖc lµm cña Mü. V× vËy, hµng rµo thuÕ quan ®· ng¨n c¶n b¹n cã<br /> cã nhiÒu ®iÒu kiÖn cã lîi cho n−íc Mü thªm kh¸ch hµng míi.<br /> khi nghÜ ®Õn viÖc x¸c ®Þnh l¹i vÞ trÝ nµy. Chóng ta còng ®¹t ®−îc tiÕn bé<br /> Trong c¸c cuéc trß chuyÖn gi÷a t«i trong ®µm ph¸n thµnh lËp tæ chøc §èi<br /> vµ nh÷ng ng−êi ®ång chøc ch©u ¸, cã t¸c xuyªn Th¸i B×nh D−¬ng (TTP) cã ý<br /> mét chñ ®Ò nhÊt qu¸n næi bËt: Hä vÉn nghÜa tËp hîp c¸c nÒn kinh tÕ trong khu<br /> muèn n−íc Mü lµ mét ®èi t¸c can dù vµ vùc Th¸i B×nh D−¬ng - ph¸t triÓn vµ<br /> s¸ng t¹o trong c¸c mèi quan hÖ th−¬ng ®ang ph¸t triÓn vµo mét céng ®ång<br /> m¹i vµ tµi chÝnh ®ang ph¸t triÓn trong th−¬ng m¹i. Môc tiªu cña n−íc Mü<br /> khu vùc. Vµ khi t«i nãi chuyÖn víi c¸c kh«ng chØ lµ t¹o ra nhiÒu t¨ng tr−ëng<br /> nhµ l·nh ®¹o doanh nghiÖp trªn kh¾p h¬n mµ chÝnh lµ t¨ng tr−ëng cã chÊt<br /> n−íc Mü, t«i hiÓu r»ng viÖc më réng l−îng cao h¬n. Chóng ta tin t−ëng r»ng<br /> xuÊt khÈu vµ nh÷ng c¬ héi ®Çu t− vµo c¸c tháa thuËn th−¬ng m¹i cÇn ph¶i bao<br /> c¸c thÞ tr−êng n¨ng ®éng cña ch©u ¸ cã gåm nh÷ng biÖn ph¸p m¹nh mÏ ®Ó b¶o<br /> tÇm quan träng ®Õn møc nµo ®èi víi vÖ ng−êi lao ®éng, m«i tr−êng, së h÷u<br /> n−íc Mü. trÝ tuÖ vµ c¸c s¸ng chÕ. Chóng còng cÇn<br /> Trong c¸c cuéc häp APEC (th¸ng 3 khuyÕn khÝch dßng ch¶y tù do cña c«ng<br /> t¹i Washington, th¸ng 7 ë Hong Kong), nghÖ th«ng tin vµ sù lan táa c«ng nghÖ<br /> t«i ®· ®−a ra bèn ®Æc tÝnh mµ t«i tin xanh, ®ång thêi c¶i thiÖn hÖ thèng ®iÒu<br /> r»ng chóng ®Æc tr−ng cho sù c¹nh tranh hµnh vµ c¸c chuçi cung øng.<br /> kinh tÕ lµnh m¹nh: cëi më, tù do, minh Cuèi cïng th× mäi tiÕn bé cña chóng<br /> b¹ch vµ c«ng b»ng. Th«ng qua sù can dù ta sÏ ®Òu ®−îc ®o b»ng chÊt l−îng cuéc<br /> cña ë ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng, Mü sèng cña ng−êi d©n - bÊt kÓ nam giíi<br /> ®ang gãp phÇn ®Þnh h×nh nh÷ng nguyªn hay phô n÷ ®Òu ®−îc lµm viÖc trong sù<br /> t¾c nµy vµ cho thÕ giíi biÕt gi¸ trÞ cña t«n träng nh©n phÈm, lÜnh l−¬ng kh¸,<br /> chóng. nu«i sèng gia ®×nh kháe m¹nh, d¹y dç<br /> Chóng ta ®ang ®µm ph¸n c¸c tháa con c¸i vµ cã c¬ héi c¶i thiÖn t−¬ng lai<br /> thuËn th−¬ng m¹i c¾t gi¶m thuÕ víi cho c¸c thÕ hÖ mai sau. Chóng ta hy<br /> chuÈn mùc cao h¬n vÒ c¹nh tranh lµnh väng r»ng tháa thuËn TTP víi c¸c<br /> m¹nh khi më ra c¸c thÞ tr−êng míi. chuÈn mùc cao sÏ lµ h×nh mÉu cho c¸c<br /> Ch¼ng h¹n nh− HiÖp ®Þnh vÒ Tù do tháa thuËn sau nµy vµ sÏ ph¸t triÓn<br /> Th−¬ng m¹i gi÷a Mü vµ Hµn Quèc sÏ thµnh nÒn mãng cña c¸c t−¬ng t¸c khu<br /> gi¶m thuÕ ®èi víi 95% c¸c mÆt hµng vùc tÇm cì lín h¬n vµ tÊt nhiªn sÏ phôc<br /> tiªu dïng vµ c«ng nghiÖp xuÊt xø tõ Mü vô cho tù do th−¬ng m¹i trong khu vùc<br /> trong vßng 5 n¨m, nh− vËy sÏ t¹o ra ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng.<br /> kho¶ng 70.000 viÖc lµm ë Mü. ChØ xÐt §Ó ®¹t ®−îc c©n b»ng giao th−¬ng,<br /> riªng viÖc c¾t gi¶m thuÕ ®· gióp t¨ng chóng ta cÇn cã sù cam kÕt 2 chiÒu, ®ã<br /> xuÊt khÈu hµng hãa Mü lªn 10 tû USD, lµ b¶n chÊt cña c¸n c©n th−¬ng m¹i vµ<br /> ®ång thêi t¹o ra t¨ng tr−ëng 6% cho nÒn nã kh«ng thÓ cã ®−îc b»ng c¸ch ¸p ®Æt<br /> kinh tÕ Hµn Quèc. §iÒu nµy sÏ h×nh mét chiÒu. Bëi vËy, chóng ta hµnh ®éng<br /> thµnh s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c nhµ trong khu«n khæ APEC, G-20 vµ c¸c mèi<br /> s¶n xuÊt vµ c«ng nh©n ngµnh «t« Mü. quan hÖ song ph−¬ng nh»m qu¶ng b¸<br /> Nh− vËy, dï b¹n lµ nhµ s¶n xuÊt m¸y cho c¸c thÞ tr−êng tù do víi Ýt rµng buéc<br /> mãc Mü hay nhµ xuÊt khÈu hãa chÊt vÒ xuÊt khÈu, minh b¹ch h¬n vµ cam<br /> Hµn Quèc th× hiÖp ®Þnh nµy sÏ h¹ thÊp kÕt toµn diÖn vÒ c«ng b»ng. C¸c doanh<br /> ThÕ kû Th¸i B×nh D−¬ng cña Mü 55<br /> <br /> nghiÖp vµ ng−êi lao ®éng Mü cÇn tin nµo kh¸c lµ ph¶i tr¶ lêi ®−îc c©u hái:<br /> t−ëng r»ng hä ®ang ch¬i trªn mét s©n b»ng c¸ch nµo chóng ta ho¹ch ®Þnh ra<br /> ch¬i c«ng b»ng, víi nh÷ng nguyªn t¾c mét chñ thuyÕt h−íng dÉn hµnh ®éng,<br /> dù ®o¸n ®−îc, tõ së h÷u trÝ tuÖ cho ®Õn ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ mèi liªn hÖ ngµy cµng<br /> nh÷ng s¸ng t¹o mang tÝnh b¶n ®Þa. gia t¨ng gi÷a Ên §é D−¬ng vµ Th¸i<br /> Sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña ch©u ¸ B×nh D−¬ng. Trong bèi c¶nh nµy, mét<br /> trong thËp kû qua vµ tiÒm n¨ng tiÕp tôc sù hiÖn diÖn qu©n sù ®−îc ph©n bè réng<br /> t¨ng tr−ëng trong t−¬ng lai cña ch©u lôc r·i h¬n trong kh¾p khu vùc sÏ mang l¹i<br /> nµy phô thuéc vµo an ninh vµ æn ®Þnh nh÷ng lîi thÕ mang tÝnh sèng cßn. Mü<br /> vèn tõ l©u ®−îc qu©n ®éi Mü ®¶m b¶o. sÏ ë vµo mét vÞ trÝ tèt h¬n ®Ó hç trî cho<br /> §ã lµ lùc l−îng bao gåm h¬n 50.000 c¸c sø mÖnh nh©n ®¹o; vµ quan träng<br /> nam n÷ qu©n nh©n Mü phôc vô ë NhËt kh«ng kÐm, lµm viÖc víi nhiÒu ®ång<br /> B¶n vµ Hµn Quèc. Nh÷ng th¸ch thøc minh vµ ®èi t¸c h¬n sÏ t¹o ra mét bøc<br /> ®èi víi khu vùc ®ang thay ®æi nhanh t−êng thµnh m¹nh mÏ h¬n chèng l¹i<br /> chãng hiÖn nay – tõ c¸c cuéc tranh chÊp nh÷ng mèi ®e do¹ hoÆc nh÷ng nç lùc<br /> l·nh thæ vµ hµng h¶i ®Õn c¸c mèi ®e do¹ lµm xãi mßn hoµ b×nh vµ æn ®Þnh trong<br /> míi ®èi víi tù do hµng h¶i cho ®Õn t¸c khu vùc.<br /> ®éng ngµy cµng khñng khiÕp cña thiªn Nh−ng cßn h¬n c¶ søc m¹nh qu©n<br /> tai. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®ßi hái Mü sù cña n−íc Mü hay quy m« cña nÒn<br /> ph¶i bè trÝ lùc l−îng qu©n ®éi sao cho kinh tÕ cña n−íc Mü, tµi s¶n cã uy lùc<br /> ®¸p øng ®−îc c¸c tiªu chÝ: ph©n bè hîp nhÊt cña ®Êt n−íc víi t− c¸ch lµ mét<br /> lý vÒ l·nh thæ, t¸c chiÕn ®−îc l©u dµi vµ quèc gia chÝnh lµ søc m¹nh cña c¸c gi¸<br /> v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ. trÞ Mü – ®Æc biÖt, sù ñng hé bÒn bØ cña<br /> Chóng ta ®ang lµm míi nh÷ng tháa n−íc Mü cho d©n chñ vµ nh©n quyÒn.<br /> thuËn vÒ c¨n cø qu©n sù víi c¸c ®ång §iÒu nµy nãi lªn ®Æc ®iÓm d©n téc s©u<br /> minh truyÒn thèng ë §«ng B¾c ¸ vµ s¾c nhÊt cña chóng ta vµ lµ träng t©m<br /> cam kÕt cña n−íc Mü vÒ ®iÒu nµy lµ cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña n−íc Mü,<br /> v÷ng ch¾c –, ®ång thêi t¨ng c−êng sù bao gåm b−íc chuyÓn h−íng chiÕn l−îc<br /> hiÖn diÖn ë §«ng Nam ¸ vµ Ên §é cña n−íc Mü sang khu vùc ch©u ¸ –<br /> D−¬ng. Ch¼ng h¹n, Mü sÏ triÓn khai Th¸i B×nh D−¬ng.<br /> tµu chiÕn ven biÓn tíi Singapore vµ Khi lµm s©u s¾c thªm sù can dù víi<br /> ®ang xem xÐt c¸c biÖn ph¸p lµm t¨ng c¬ c¸c ®èi t¸c mµ chóng ta cßn bÊt ®ång,<br /> héi ®Ó qu©n ®éi hai n−íc huÊn luyÖn vµ chóng ta sÏ tiÕp tôc cè g¾ng thuyÕt phôc<br /> ho¹t ®éng cïng nhau. Mü vµ Australia hä tiÕn hµnh c¶i c¸ch nh»m c¶i thiÖn<br /> ®· ®ång ý trong n¨m nay (2011-ND) n¨ng lùc ®iÒu hµnh, b¶o vÖ quyÒn con<br /> th¨m dß sù hiÖn diÖn qu©n sù nhiÒu h¬n ng−êi vµ ®Ò cao tù do chÝnh trÞ. Ch¼ng<br /> cña Mü ë Australia nh»m t¨ng c−êng c¬ h¹n, chóng ta ®· hµnh ®éng râ rµng ®èi<br /> héi huÊn luyÖn vµ tËp trËn chung nhiÒu víi ViÖt Nam, r»ng tham väng cña n−íc<br /> h¬n. Chóng ta còng ®ang xem xÐt lµm Mü vÒ viÖc ph¸t triÓn mét mèi quan hÖ<br /> sao cã thÓ gia t¨ng sù tiÕp cËn ho¹t ®èi t¸c chiÕn l−îc ®ßi hái n−íc nµy ph¶i<br /> ®éng ë khu vùc §«ng Nam ¸ vµ Ên §é thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ nh©n<br /> D−¬ng vµ lµm s©u s¾c thªm c¸c cuéc quyÒn h¬n n÷a vµ thóc ®Èy tù do chÝnh<br /> tiÕp xóc víi c¸c ®ång minh vµ ®èi t¸c. trÞ. HoÆc h·y xem Myanmar, n¬i chóng<br /> §Ó thÝch øng ®−îc víi nh÷ng th¸ch ta quyÕt t©m t×m kiÕm viÖc chÞu tr¸ch<br /> thøc míi trong khu vùc, kh«ng cã c¸ch nhiÖm vÒ c¸c vô vi ph¹m nh©n quyÒn.<br /> 56 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2012<br /> <br /> N−íc Mü ®ang theo dâi s¸t sao nh÷ng ®©y lµ lý do t¹i sao ch©u ¸ – Th¸i B×nh<br /> diÔn biÕn ë Nay Pyi Taw vµ sù hîp t¸c D−¬ng lµ mét c¬ héi thùc sù nh− vËy<br /> ngµy cµng t¨ng gi÷a bµ Aung San Suu trong thÕ kû XXI ®èi víi n−íc Mü.<br /> Kyi víi giíi l·nh ®¹o ChÝnh phñ. Chóng<br /> TÊt nhiªn, c¸c khu vùc kh¸c vÉn cã<br /> ta ®· nhÊn m¹nh víi ChÝnh phñ nµy<br /> tÇm quan träng sèng cßn. Ch©u ¢u, n¬i<br /> r»ng hä ph¶i tr¶ tù do cho c¸c tï chÝnh<br /> quy tô hÇu hÕt c¸c ®ång minh truyÒn<br /> trÞ, thóc ®Èy c¸c quyÒn tù do chÝnh trÞ<br /> thèng cña n−íc Mü, vÉn lµ mét ®èi t¸c<br /> vµ nh©n quyÒn, vµ tõ bá c¸c chÝnh s¸ch<br /> n−¬ng tùa ®Çu tiªn, lµm viÖc bªn c¹nh<br /> cña qu¸ khø. §èi víi B¾c TriÒu Tiªn,<br /> n−íc Mü trong gÇn nh− mäi th¸ch thøc<br /> chÕ ®é ë B×nh Nh−ìng ®· tiÕp tôc lµm<br /> cÊp b¸ch toµn cÇu, vµ chóng ta ®ang<br /> ng¬ c¸c quyÒn cña ng−êi d©n, vµ chóng<br /> ®Çu t− vµo viÖc lµm míi c¸c c¬ cÊu liªn<br /> ta tiÕp tôc lªn tiÕng m¹nh mÏ chèng l¹i<br /> minh. Ng−êi d©n Trung §«ng vµ B¾c<br /> c¸c mèi ®e do¹ mµ n−íc nµy g©y ra ®èi<br /> Phi ®ang v¹ch ra mét con ®−êng míi ®·<br /> víi khu vùc vµ v−ît ra ngoµi khu vùc.<br /> cã nh÷ng kÕt qu¶ s©u s¾c trªn toµn cÇu,<br /> N−íc Mü kh«ng thÓ vµ kh«ng muèn vµ Mü cam kÕt vÒ c¸c mèi quan hÖ ®èi<br /> ¸p ®Æt chÕ ®é cña m×nh lªn c¸c n−íc t¸c tÝch cùc vµ bÒn v÷ng nh− lµ nh÷ng<br /> kh¸c, nh−ng chóng ta tin r»ng nh÷ng thay ®æi trong khu vùc. Ch©u Phi cã<br /> gi¸ trÞ nµo lµ phæ biÕn – r»ng ng−êi d©n tiÒm n¨ng to lín ch−a ®−îc khai th¸c ®Ó<br /> ë mäi quèc gia trªn thÕ giíi, kÓ c¶ ë ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong<br /> ch©u ¸, ®Òu tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ ®ã nh÷ng n¨m tíi. Vµ c¸c n−íc l¸ng giÒng<br /> – vµ r»ng chÝnh hä míi lµ yÕu tè néi t¹i cña n−íc Mü ë t©y b¸n cÇu kh«ng chØ lµ<br /> ®Ó æn ®Þnh, hßa b×nh, vµ thÞnh v−îng nh÷ng ®èi t¸c xuÊt khÈu lín nhÊt cña<br /> cho quèc gia m×nh. Cuèi cïng, chÝnh n−íc Mü mµ cßn ®ãng mét vai trß ngµy<br /> ng−êi d©n ch©u ¸ ph¶i theo ®uæi quyÒn cµng t¨ng trong c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ vµ<br /> lîi vµ nguyÖn väng cña m×nh, nh− kinh tÕ toµn cÇu. Mçi khu vùc nµy ®Òu<br /> chóng ta ®· nh×n thÊy mäi d©n téc kh¸c ®ßi hái sù can dù vµ l·nh ®¹o cña Mü.<br /> trªn toµn thÕ giíi tõng hµnh ®éng nh− Vµ chóng ta s½n sµng l·nh ®¹o.<br /> thÕ. HiÖn nay, t«i biÕt râ r»ng cã nh÷ng<br /> Trong thËp kû qua, chÝnh s¸ch ®èi ng−êi nghi ngê vÒ søc m¹nh cña n−íc<br /> ngo¹i cña n−íc Mü ®· chuyÓn tõ viÖc Mü trªn kh¾p thÕ giíi. Chóng ta ®·<br /> ch¨m lo lîi Ých cña hoµ b×nh sau ChiÕn nghe thÊy chuyÖn nµy tr−íc ®©y. Khi<br /> tranh L¹nh sang ®ßi hái nh÷ng cam kÕt chiÕn tranh ViÖt Nam kÕt thóc, mét ®éi<br /> ë Iraq vµ Afghanistan. Khi c¸c cuéc ngò lín c¸c nhµ b×nh luËn toµn cÇu thóc<br /> chiÕn tranh ®ã l¾ng xuèng, chóng ta sÏ ®Èy ý t−ëng cho r»ng n−íc Mü ®ang rót<br /> cÇn thóc ®Èy nh÷ng nç lùc ®Ó chuyÓn lui, vµ ®ã lµ mét ®Ò tµi cø vµi thËp kû<br /> sang nh÷ng thùc tÕ toµn cÇu míi. lÆp ®i lÆp l¹i. ThÕ nh−ng cø mçi lÇn<br /> Chóng ta biÕt r»ng nh÷ng thùc tÕ n−íc Mü thÊt b¹i th× chóng ta ®Òu ®· l¹i<br /> míi nµy ®ßi hái n−íc Mü ph¶i ®æi míi, v−ît qua b»ng sù s¸ng t¹o vµ ®æi míi.<br /> c¹nh tranh, vµ l·nh ®¹o theo c¸c c¸ch N¨ng lùc quay trë l¹i cuéc ch¬i mét c¸ch<br /> míi. Thay v× rót lui khái thÕ giíi, chóng m¹nh mÏ h¬n cña n−íc Mü lµ kh«ng ai<br /> ta cÇn thóc ®Èy vµ ®æi míi sù l·nh ®¹o. s¸nh kÞp trong lÞch sö ®−¬ng ®¹i. Ngän<br /> Trong thêi ®¹i cña sù khan hiÕm tµi nguån cña søc m¹nh ®ã ®−îc tu«n trµo<br /> nguyªn thiªn nhiªn, kh«ng nghi ngê g× tõ m« h×nh x· héi tù do- d©n chñ vµ tù<br /> n÷a, n−íc Mü cÇn ®Çu t− mét c¸ch kh«n do kinh doanh, ®ã lµ thø m« h×nh cho<br /> ngoan ®Ó mang l¹i lîi nhuËn lín nhÊt, ®Õn nay vÉn lµ céi nguån cña sù phån<br /> ThÕ kû Th¸i B×nh D−¬ng cña Mü 57<br /> <br /> vinh vµ tiÕn bé m·nh liÖt nhÊt mµ nh©n – Th¸i B×nh D−¬ng cho 60 n¨m tiÕp<br /> lo¹i biÕt ®Õn. theo, chóng ta cÇn ghi nhí di s¶n cña<br /> T«i nghe thÊy ë nh÷ng n¬i mµ t«i hai ®¶ng ®· ®Þnh h×nh sù can dù cña<br /> ®Æt ch©n ®Õn r»ng thÕ giíi vÉn tr«ng n−íc Mü trong 60 n¨m qua. §ång thêi,<br /> chê sù l·nh ®¹o cña n−íc Mü. Qu©n ®éi chóng ta còng tËp trung vµo c¸c biÖn<br /> cña chóng ta cho tíi nay vÉn lµ m¹nh ph¸p ph¶i thùc hiÖn trong n−íc – t¨ng<br /> nhÊt, nÒn kinh tÕ cña chóng ta cho ®Õn tØ lÖ tiÕt kiÖm, c¶i c¸ch c¸c hÖ thèng tµi<br /> nay vÉn lín nhÊt thÕ giíi vµ ng−êi lao chÝnh, gi¶m bít sù phô thuéc vµo vay<br /> ®éng cña chóng ta lµm viÖc víi n¨ng m−în, kh¾c phôc sù chia rÏ ®¶ng ph¸i –<br /> suÊt cao nhÊt. C¶ thÕ giíi ®Òu biÕt ®Õn nh»m ®¶m b¶o vµ duy tr× sù l·nh ®¹o<br /> nhiÒu tr−êng ®¹i häc Mü. Bëi vËy kh«ng cña n−íc Mü ë n−íc ngoµi.<br /> cßn lý do ®Ó nghi ngê mét sù thËt lµ Kh«ng ph¶i lµ kiÓu chuyÓn h−íng<br /> n−íc Mü ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó b¶o ®¶m vµ dÔ dµng, nh−ng chóng ta ®· më ®−êng<br /> duy tr× vai trß dÉn ®Çu thÕ giíi trong cho sù chuyÓn h−íng nµy trong hai n¨m<br /> thÕ kû nµy, nh− nã ®· lµm trong thÕ kû r−ìi qua, vµ chóng ta cam kÕt thùc hiÖn<br /> tr−íc. ®Õn cïng nh− mét trong nh÷ng nç lùc<br /> Khi chóng ta tiÕn lªn phÝa tr−íc ®Ó ngo¹i giao quan träng cña n−íc Mü hiÖn<br /> ®¸nh dÊu sù dÊn th©n ë khu vùc ch©u ¸ nay.<br /> <br /> <br /> (TiÕp theo trang 44)<br /> <br /> 6. Lý Toµn Th¾ng, NguyÔn V¨n Lîi. VÒ 11. V−¬ng Toµn. VÒ tªn gäi c¸c ng«n<br /> sù ph¸t triÓn cña ng«n ng÷ c¸c d©n ng÷. Trong “Nh÷ng vÊn ®Ò v¨n häc<br /> téc thiÓu sè ë ViÖt Nam trong thÕ kû vµ ng«n ng÷ häc (30 n¨m th«ng tin<br /> XX. T¹p chÝ Ng«n ng÷, sè 2, 2001. c¸c khoa häc ng÷ v¨n)”. H.: Khoa häc<br /> 7. T¹ V¨n Th«ng. Bèn m−¬i n¨m x· héi, 2003.<br /> nghiªn cøu ng«n ng÷ c¸c DTTS ViÖt 12. V−¬ng Toµn. Gãp ý vÒ biªn so¹n<br /> Nam ë ViÖn Ng«n ng÷ häc. T¹p chÝ Tiªu ®Ò ®Ò môc “ViÖt Nam - c¸c ng«n<br /> Ng«n ng÷, sè 12, 2008. ng÷”. B¶n tin Th− viÖn - C«ng nghÖ<br /> 8. T¹ V¨n Th«ng (chñ nhiÖm ®Ò tµi). th«ng tin, tr.33-44. Tr−êng §¹i häc<br /> C¸c ng«n ng÷ Nam ¸ ë ViÖt Nam. Khoa häc tù nhiªn thµnh phè Hå ChÝ<br /> chuyªn luËn, kÕt qu¶ ®Ò tµi nghiªn Minh: th¸ng 5/2008.<br /> cøu cÊp Bé, 345 tr. H.: 2010. http://gralib.hcmuns.edu.vn/bantin<br /> 9. NguyÔn §øc Tån. B¸o c¸o th−êng /bt508/bai4.pdf<br /> niªn vÒ t×nh h×nh chÝnh s¸ch ng«n 13. B¸o c¸o tãm t¾t chuyªn kh¶o: ChÝnh<br /> ng÷ cña ViÖn Ng«n ng÷ häc. H.: s¸ch ng«n ng÷ cña Nhµ n−íc Céng<br /> 2010. hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong<br /> 10. ViÖn Ng«n ng÷ häc. Ng«n ng÷ c¸c thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i<br /> d©n téc thiÓu sè ë ViÖt Nam vµ chÝnh hãa ®Êt n−íc vµ héi nhËp quèc tÕ:<br /> s¸ch ng«n ng÷. H.: Khoa häc x· héi, Thùc tr¹ng, c¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i<br /> 160 tr., 1984. ph¸p. H.: 2010<br />